Werkstuk Geschiedenis Inca's

Transcriptie

1 Werkstuk Geschiedenis Inca's Werkstuk door een scholier 3386 woorden 5 november ,2 103 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik ga dit werkstuk maken over de oude stam in het Andesgebergte de Inca s! Ik heb gekozen voor de Inca s, omdat het lijkt me een interessant volk. Ik wist ook wel een beetje over de Inca s, zoals het bekende Machu Picchu en dat ze in de Andes woonde. Zo veel weet ik er ook nog niet van en dus wil ik hier wel een werkstuk over maken, zodat ik er meer over kan leren en weten. Het ontstaan en de val van het rijk Het Incarijk begon allemaal in het dal van Cuzco, wat uiteindelijk de hoofdstad van het rijk zal zijn. Vanuit daar breidde ze hun rijk uit door het gebied van andere stammen te veroveren. Zo is het rijk uitgegroeid van het dal van Cuzco tot een groot rijk dan veel land bezat. In 1515 was het hoogtepunt van de Inca s en bezaten ze het noordoosten van het tegenwoordige Argentinië, het noorden van Chili en het zuiden van Ecuador. Toen het rijk zo veel land bezat, noemde de inwoners hun rijk Tawantinsuyu. Dat betekende het rijk van de vier streken, met de vier streken bedoelen ze de regio s die aan de hoofdstad grensden. Het beste deel van de veroveringen werd geleid door Pachacuti. Hij liet de veroverde volken gewoon hun gang gaan en het bestuursorgaan bleef hetzelfde. Alleen de dissidenten werden afgeschaft en weggevoerd. In 1532 kwam de Spanjaard Francisco Pizarro binnen hun rijk en maakte het rijk tot een kolonie van Spanje. Ondertussen was Huyana Cupac keizer van het rijk, maar vluchtte niet voor de Francisco. Echter zijn zoon wel; zijn zoon, Manco Inca Yupanqui, vluchtte van de Spanjaarden en ging onderduiken in de bergen waar hij met een klein deel van het volk zich ging verdedigen tegen de Spanjaarden. Hij hield het vol tot 1572 om een verborgen Incastaat te regeren en ondertussen de Spanjaarden het hun te irriteren. De Spanjaarden hadden uiteindelijk gewonnen, want het rijk was al zeer verzwakt door verschillende oorzaken. 1 oorzaak daarvan waren de pokken, vanuit het noorden kwamen de pokken het Incarijk binnen en daaraan gingen veel inwoners en soldaten dood, maar niet alleen de inwoners en de soldaten gingen dood. Ook de keizer Huyana Cupac ging dood aan de pokken. Dat was natuurlijk een grote opschudding in het volk en er ontstond een burgeroorlog tussen de 2 zonen van Huyana Cupac, Huáscar en Atahualpa. Ze wilden allebei erfgenaam van zijn vader zijn. Na de burgeroorlog wist Atahualpa Huáscar gevangen te nemen en het rijk van zijn vader te erven. Francisco begon met veroveren van het rijk in het noorden en daar werd de weg naar Cajamarca voor hem gewezen door inwoners van het rijk die Atahualpa niet mochten en een kwaad hart hadden tegen hem. Francisco nam Atahualpa in Cajamarca, waar hij zich bevond, gevangen door een list, waardoor ook nog veel belangrijke personen van het rijk werden gedood. Atahualpa had de Spanjaarden onderschat, omdat ze met zo weinig waren. Hij had hun uitgenodigd om de pracht en praal van het rijk en de hoofdstad te laten zien om hun te imponeren. Francisco had hem uiteindelijk meegenomen en gevangen genomen. Nu Atahualpa weg was kon hij geen bevelen geven aan zijn Pagina 1 van 5

2 generaals en die generaals wisten niet meer wat ze moesten doen. De Spanjaarden vielen hun aan met 1000x minder soldaten, maar won wel met een goede tactiek, goede harnassen en goede vuurwapens. Uiteindelijk zijn alle inwoners en soldaten vermoordt en Huáscar werd vermoord in opdracht van zijn broer Atahualpa. Zo is het rijk gevallen Dagelijks leven De inwoners van het rijk droegen kleding gemaakt van katoen of wol, voor wol gebruikten ze meestal alpacawol (een alpaca is familie van de kameel). De alpaca s werden ook gebruikt voor de landbouw als trekdier. De mannen droegen een lendendoek om hun middel en daarmee hun mannelijk geslachtsdeel te bedekken. Daarover droegen ze een tuniek die gemaakt was van alpacawol en voor hun voeten gebruikten ze sandalen. Vrouwen droegen ook een tuniek gemaakt van alpacawol, maar dan langer dan de mannen. De tuniek was tot hun enkels en daarover hadden ze nog een omslagdoek die vast werd gehouden door middel van een speld. Belangrijkere personen droegen niet veel andere kleding dan normale burgers van het rijk. Hun kleding was wel van betere kwaliteit en droegen nog wat dure sieraden en hoeden, zoals gouden ringen en hoofdtooien. De Inca s leefden van de landbouw, de meeste bewoners van het rijk waren daarom ook boer. De mannen werkten op het land en verbouwden meer dan ongeveer 20 producten, zoals maïs, aardappelen, fruit, cacao, etc. De vrouwen maakte van die producten echte producten waar je mee kon werken of kon drinken of eten, bijvoorbeeld dat de vrouwen maïsbier maakte van maïs. De taal die de inwoners van het Incarijk spraken is een zuidelijke variant van Quecha, maar de Inca-elite (de echte Incabewoners) spraken een andere taal die niet bekend is. De Academie Mayor de la Lengua Quecha in de hoofdstad van de Inca s Cuzco denken dat ze een hogere vorm van de Quecha spraken. Andere mensen denken heel anders, zo denkt de taalkundige Alfredo Torero dat de Inca-elite een oude Aru-vorm sprak. Zo denkt Rodolfo Cerrón- Palomino dat de Inca-elite Pukina sprak, maar er zijn ook al aanwijzingen dat deze taal ook al werd gesproken door het rijk Tiwanaku, welk rijk door de Inca s later werd veroverd. Het volk sprak gewoon Quecha, dat uit het midden van Peru afkomt. De taal is vanuit daar verspreidt naar de hoofdstad van het Incarijk Cuzco en zo is het volk begonnen met het spreken van die taal. De Inca s woonden in huizen van stenen, deze stenen werden zo in elkaar ingezet dat er geen cement nodig was om het huis stevig te houden. Deze huizen waren goed bestemd tegen de aardebevingen en daarmee hadden ze een voorsprong tegen de Spanjaarden. De huizen van de Spanjaarden waren veel minder goed bestemd voor aardbevingen en waren dus veel meer beschadigd als er een aardbeving was geweest dan de huizen van de inwoners van het Incarijk. De architectuur van de Inca s was daarom ook heel goed, ze maakten al bruggen over wateren en ze hadden een groot wegennet van km lang, genoemd de zogenaamde Incapaden. Over deze paden waren echter geen karren met wielen, al hoewel ze die uitvinding wel hadden. Oorlog en Leger Bovenaan in het leger stond de Sapa, een man tussen de 25 en 50 jaar oud. De Sapa had een persoonlijke lijfwacht voor bescherming. Hij was redelijk machtig en mocht daarom ook de generaals uitzoeken uit het volk of uit het leger. Het leger werd hiërarchisch bestuurd met de Sapa boven aan die de baas is over het hele leger en over de generaals. De generaals beschikte over mensen, de generaal werd weer verdeeld onder 2 onderbevelhebbers die allebei beschikte over de helft van de mensen van de generaal. Dus de onderbevelhebber, of terwijl de Hatun Apruratin, hadden leiding onder 5000 mensen. Onder de Hatun Apruratin zaten de kapiteins, de Apu, wie beschikte over 2500 mensen; dus weer de helft van de Hatun Apruratin. De Waranqa Camayoq had weer 1000 mensen onder zich, de Pachaq Camayoq had dan weer 100 mensen onder zich en de Chunka Camayoq had weer leiding over 10 mensen. Het totale leger in oorlog bestond uit mensen, waar de Sapa leiding over had en er waren dus 25 generaals. Pagina 2 van 5

3 Tijdens vrede in het rijk waren er soldaten. In het oosten, in de bergen, waren tamelijk veel boogschutters. In het westen, bij de kuststammen gebruikten de soldaten nogal veel speren en werppijlen. De soldaten bij de kuststammen gebruikten ook wel Bola s. Dat zijn 2 of 3 stenen, meestal 3 stenen, die aan elkaar waren gebonden door middel van een touw. De soldaten gooiden een Bola rond de benen van de mensen en ronde de poten van dieren. Daarmee veroorzaakten ze vele en gemene wonden. De Bola had ook bijnamen; Als er 1 kogel aan de slinger zit, dan werd deze Perdida genoemd. Als er 2 kogels werden vastgebonden aan de Bola, dan werd deze Avestrucera genoemd. En als er 3 kogels aan de slinger vast zaten, dan was de bijnaam Boleadora. De Inuit gebruikten ook nog de Bola, maar zij hadden er 4 kogels aan vast gebonden en deze werd Ka-Lum-Ik-Toun genoemd. Een ander wapen dat door alle Incastrijders werd gebruik waren gloeiende stenen. De gloeiende stenen gooiden ze op de vijand en door de wrijving ontstond er vuur en zo werd het als een vuurbom gebruikt. De Inca s hadden een goede gevechtstechniek en een goede strategie tijdens oorlogen. Ze verstopten hun in de bosjes en namen de vijanden in hun op en schatten hun kansen tegen hen. Meestal gingen ze wel door tot het gevecht, maar voor het gevecht begonnen ze met keihard schreeuwen om hun vijanden af te schrikken en bang te maken. Snel kwamen ze de bosjes uit en de slingeraars begonnen met vechten tegen de vijanden. De boogschutters komen hier vervolgens na en beginnen ook meteen te schieten met pijlen, de pijlwerpers komen gelijk met de boogschutters en uiteindelijk komen de overweldigende Bola s die werken als brandbommen. Na deze artillerie gaan de soldaten man op man vechten. De soldaten zoeken de belangrijke personen uit het leger van de vijanden en die werden vervolgens gedood door een apart groepje strijders. De Inca s staken de struiken en het gras ook wel eens in brand om zo de vijand te verdrijven. Geloof De Inca s oefende een geloof met goden uit, dit geloof heette het Intioisme. Ze vereerden vele goden, zoals natuurverschijnselen, hun vorst maar ook hun voorouders. De Inca s hadden 3 belangrijke goden van natuurverschijnselen en dat waren Viracocha, Inti en Mama Quilla. Viracocha was de oppergod van het geloof, Inti was de zonnegod en Mama Quilla was de maangodin. Viracocha was oppergod, maar ook schepper van de wereld. De Inca s zeiden dat hij de ruimte en het helaal in beweging had gemaakt door zijn magische adem en tegelijk daarmee de mensen, planten en dieren op Aarde te ademen. Het vreemde was dat Viracocha voor de Inca s geen naam had, maar dat iedereen hem maar op één of andere manier noemde, zoals Ilya-Tiqsi, dat Oude Oprichter betekende of Wiraqoca Pacayacaciq, dat Leraar van de Wereld betekende. De Spanjaarden vonden het maar moeilijk uit te spreken toen ze in 1532 Peru binnenkwamen en gaven de oppergod maar de naam Viracocha. Inti was de zonnegod, maar ook zoon van Viracocha, man en broer van Mama Quilla. Maar dat was nog niet alles, Inti was ook één van de belangrijkste goden voor de Incabewoners. Inti werd vrij wel altijd afgebeeld als een gouden schaal met een menselijk gezicht daarin en om die gouden schaal heen zonnestralen. Het belangrijkste beeld van hem staat in zijn eigen tempel, de gouden tempel Coricancha in Cuzco omgeven met gouden platen bedekt op de muren, en de Incabewoners beschouwden Inti ook als de Zoon van de Zon. De derde belangrijke godin van de Inca s was Mamma Quilla, de maangodin en tegelijkertijd ook vrouw en zus van Inti en dus ook dochter van Viracocha. Mamma Quilla was vooral verantwoordelijk voor het doorgaan van de tijd, zodat de tijd niet stil begin te staan en daardoor ook de religieuze feesten te ordenen. De Inca s bewonderde haar dus wel en wou haar ook beschermen op welke manier dan ook. Bijvoorbeeld tijdens een maansverduistering; de Inca s wisten niet wat er gebeurde, maar ze dachten dat het hemelse lichaam van Mamma Quilla werd aangevallen door een grote slang, een bergleeuw of een ander gevaarlijk beest. Alle Incabewoners begonnen dan zo hard mogelijk te schreeuwen om zo het gevaarlijke beest proberen af te schrikken, zodat hij stopte en Mamma Quilla niet Pagina 3 van 5

4 weg ging en dan ging de tijd ook door. Mamma Quilla stond ook in haar heilige tempel, die van zilver was, samen met die tempel van Inti, de Coricancha in Cuzco. Ze werd afgebeeld als een mummie die helemaal van zilver was, de kleur van de maan die s nachts boven aan de hemel stond. De Inca s offerden zo nu en dan ook wel eens aan de goden, en vooral aan de 3 belangrijkste goden, Viracocha, Inti en Mamma Quilla. Ze offerden dan op heilige plaatsen, zoals bronnen, meren, rotspartijen, etc., die huacas genoemd werden. Een van de meest voorkomende huacas zijn de apachetas; apachetas zijn huacas in de vorm van een hoopje kleine steentjes die op een bepaalde manier op elkaar werden gestapeld langs een weg of bij een kruispunt. De reizigers die dan over de weg of kruispunt reden konden dan daar offeren door er een klein steentje, cocabladeren of een zeeschelp erbij te leggen voor de plaatselijke goden in de vorm van geesten. Een van de indrukwekkendste huacas zijn de heilige bergen die aan de toppen besneeuwd zijn. In elke stad of dorp bewonderden de bewoners van de stad of dorp hun eigen heilige bergen welke toppen besneeuwd waren. De offergaven vonden dus altijd plaats bij huacas of tempels van goden. De bewoners van het Incarijk offerden vooral in de vorm van verbrand voedsel, soms maïs, maar ook wel cocabladeren of lapjes kleding. Vaak ging dat allemaal tegelijk met het met opzet morsen van chicha, het maïsbier, en dat ter ere van de aardmoeder Pacha Mamma. Tijdens offergaven werden meestal ook dieren geofferd, in het speciaal lama s die zeer belangrijk waren, maar ook wel andere dieren die voor elke god anders was. Voor de belangrijkste goden werden speciale lama s geofferd; zo werden de bruine lama s geofferd aan de oppergod Viracocha, werden de witte lama s geofferd aan de zonnegod Inti en de bonte lama s aan de weergod Ilyap a. Heel zelden kwam het offeren van kinderen zelfs voor, dat het Capac Hucha-ritueel werd genoemd. Dit kwam vooral voor tijdens oorlogen, hongersnood en heel zelden na het overlijden van een keizer. De kinderen werden na het overlijden van een keizer zelfs levend begraven om de nieuwe keizer te verzekeren van een lang en gezond leven. Tijdens de offergaven vertelden de priesters van de Inca s een vast gebed voor de oppergod Viracocha die als volgt ging: O schepper, die aan allen het leven schonk sinds u het dag en nacht liet worden. Zeg tegen uw zoon de Zon dat hij de dageraad vredig zal laten aanbreken En dat hij veiligheid brengt; schijn op al degenen die op u wachten, Laat niemand ziek worden, zorg voor veiligheid en welzijn Machu Picchu Machu Picchu is ontdekt in 1911 door de Amerikaan Hiram Bingham, student aan de universiteit van Yale. Vóór zijn ontdekking wist niemand, behalve de bevolking uit dat deel, dat deze stad van de Inca s bestond totdat Bingham naar dit deel van Peru reisde om onderzoek te doen naar de overige ruïnes van de Inca s en Machu Picchu vond. Hij kwam een boer tegen, genaamd Melchor Arteaga, die het woud wegkapte om dat land te kunnen gebruiken om producten te verbouwen, en hij haalde de boer over door hem of ergens in de buurt ook interessante ruïnes waren waar hij onderzoek aan kon doen. De boer zei tegen Bingham dat ergens vlakbij op een berg in de buurt oude gebouwen van de Inca s stonden. Bingham wou hem met één sol belonen als de boer hem naar die berg bracht en dat ging zo. De boer bracht hem op de 2350 meter hoge berg en Bingham kon zijn ogen niet geloven. Er stonden 200 oude gebouwen die nog erg goed in staat waren met bijzonder mooi strategische huizen gemaakt met stenen. Bingham dacht dat in deze stad de keizer zich had verschuilt voor de Spanjaarden en hij dacht ook dat deze stad de oude hoofdstad van de Inca s was nog voordat Cuzco de hoofdstad was. Maar waarom is Machu Picchu nu zo bekend en beroemd op de wereld? Dat komt door de geweldige architectuur van de Inca s is op de huizen van Machu Picchu. Er staan 200 huizen in Machu Picchu die allemaal nog goed in staat zijn, alleen het rieten dak is weggevaagd. De Inca s hadden de stenen er zo precies in gezet, zodat de huizen beter bestendigd waren tegen aardbevingen. Ze zochten stenen die echter zo goed in elkaar waren geplaatst dat er geen Pagina 4 van 5

5 mes doorheen kwam. Machu Picchu was ook een hele heilige plaats voor de Inca s, dat had meerdere redenen. Één reden daarvan was dat Machu Picchu op ene berg stond die alleen maar omgeven stond tussen bergen met besneeuwde toppen. De Inca bewoners dachten dat daar dan krachtige goden leefden in de vorm van geesten. In het oude stadje stond ook heel opmerkelijk een Torreon. Een Torreon was een gebouw met ronde muren met in Machu Picchu twee zonnevensters die tijdens de zonnewendes precies de zonnestralen van de zonnegod Inti opvingen. Conclusie Mijn hoofdvraag voor dit werkstuk was: Hoe zijn de Inca s ontstaan en hoe is het rijk gevallen? Het Incarijk ontstond bij Cuzco, in het landje Peru en vanuit dat stadje, dat uiteindelijk de hoofdstad zou worden, veroverden ze land door oorlog te voeren met andere stammen. Uiteindelijk beschikte het land over het noordoosten van het Argentinië, het noorden van Chili en het zuiden van Ecuador, in het jaar Maar 17 jaar later, in 1532 waren de Spanjaarden op ontdekkingsreizen en ontdekten de Inca s. Francisco Pizarro viel hun aan vanuit het noorden van het rijk. De keizer Huyana Cupac ging dood aan de pokken, net als veel andere inwoners, maar er ontstond een burgeroorlog tussen zijn zonen Huáscar en Atahualpa om wie de erfenis kreeg. Atahualpa won de oorlog maar werd daarna al snel door een list gevangen genomen door Francisco. Zo konden de generaals geen bevelen opvolgen van hun Sapa die ook geen bevelen kon opvolgen van zijn keizer. Iedereen raakte in paniek en Francisco begon met de aanval en veroverde zo het hele rijk. Het machtige Incarijk viel. Voordat Francisco kwam, leefden de inwoners gelukkig. Ze leefden van de landbouw en gebruikten tamelijk veel lama s. Die lama s offerden ze ook wel eens voor hun geloof voor de goden. De Inca s oefenden namelijk het geloof het Intioisme uit, bij deze religie geloofde men in goden en machtige geesten die op de besneeuwde bergtoppen leefden. De 3 belangrijkste goden waren Viracocha, de oppergod, Inti, de zonnegod en Mamma Quilla, de maangodin. Voor die goden en natuurlijk ook de andere goden maakten ze tempels en offerden ze regelmatig lama s en zelden ook zelfs hun eigen kinderen. De Inca s spraken de taal de zuidelijke variant van het Quecha, maar het was niet helemaal duidelijk welke taal de belangrijke mensen spraken. De inwoners van het rijk woonden in goede, sterke huizen. De architectuur van de Inca s was briljant, ze zochten namelijk stenen die precies in elkaar pasten totdat er geen mes meer door heen kon. Op Machu Picchu kon je die huizen nog steeds zien. Machu Picchu is ontdekt door de Amerikaanse student van Yale Hiram Bingham in Hij ontdekte het oude Inca stadje tijdens een onderzoek naar oude ruïnes van de Inca s. Een boer bracht hem naar de berg en hij werd de archeologische ontdekker van Machu Picchu. Machu Picchu is zo bekend, omdat het stadje nog in topvorm was; alle stenen stonden nog overeind. Machu Picchu was waarschijnlijk de hoofdstad van het rijk voordat Cuzco de hoofdstad was. Maar de bewoners leefden niet altijd gelukkig en in vrede. Soms waren er ook oorlogen in het rijk met andere stammen die daar leefden of de Spanjaarden. De Inca s hadden een goed hiërarchisch bestuur in het leger. Iedereen had een ander rang en hoer hoger je rang, hoe meer soldaten je over beschikte. De Inca s in het westen in de bergen gebruikten merendeels pijl en boog en in het oosten aan de kust speren, werppijlen en Bola s, maar ze vochten overal wel met zwaard en schild man op man. Tijdens een slag verstopten de soldaten zich achter bosjes en schreeuwden keihard om de vijand af te schrikken, daarna begon de artillerie en daarna kwamen de soldaten die man op man gingen vechten. Pagina 5 van 5