E17. Leiekaai vroegere stekskensfabriek en Kleine Lys Phoenix en straat Kaarderijstr Lieremanstr Kettingstr Portugalstr

Transcriptie

1 E17, E18 en E19 moet je beschouwen als een geheel. De Brugse poort. Omdat het bestand te groot zou zijn dit ingedeeld in 3 delen NV Phoenix (uit 1821) vandaar de naam van de straat dichtbij. E17 Leiekaai vroegere stekskensfabriek en Kleine Lys Phoenix en straat Kaarderijstr Lieremanstr Kettingstr Portugalstr

2 Op deze oude kaart duid ik de huidige straatnamen aan want mijn doel is het verleden met het heden aan te tonen De kaart is van 1770 dus na het graven van de Coupure In 1821 of 22 werden hier een zeer belangrijke metaal werkplaatsen De Phoenix opgericht dit met steun van koning Willem 1 en veel veel later had Garage VW hier zijn stek Bargiebrug Hier kwam later in de eerste helft van de 19 de eeuw de reusachtige vlas textiel fabriek LaLys en deze heeft meer dan 120 jaar heeft bestaan en overkop werd gegaan begin de jaren zestig Waar vroeger de Waldam was is heden aan de Coupure de Waldamkaai

3 De Kettingstraat werd nu opgedeeld in 2 delen en het begin aan de Phoenixsstraat is dit nu de Portugalstraat naar aanleidend dat er daar het citétje Portugal was. De Phoenix maakte ook gas voor eigen gebruik, de rest verkocht men in de buurt. Er kwam natuurlijk concurrentie met het gas van de stad en daarmee daalde de prijs dan met 45%. (1842) Zie je wat monopolie doet!!! Hoeveel bedrijven zijn er al veroordeeld door het Europees Hof om het monopolie te behouden en prijsafspraken hielden. Wat verboden is door de Unie Neem nu telenet en proximus, de prijzen liggen bijna gelijk als ik dit vergelijk met onze omliggende landen er zal nog een speler bijkomen. Ik zal vergelijken met de buurlanden en niet dat hij bij manier van spreken nog 1 euro goedkoper is dan zijn 3 concurrenten Op dit onbebouwde grond zal NV Phoenix zal hier in 1821 ontplooien. Heden VW garage 2/2/1855. De minister van openbare werken heeft enkele locomotieven besteld bij het werkhuis Phoenix. De Bargie brug

4 De Leye Brugse vaart Bargiebrug Royhem (nu Zuidkaai) Kaart van 1825 Hier zal wat later de metaal-fabriek de Phoenix komen te staan met steun van Koning Willem I. Nu garage VW

5 Phoenixstraat 22

6 Phoenixstraat tegen de kerk Je kwam van de autostrade reed de Drongensesteenweg op richting Gent en je kwam uit op het Segherpleintje. Je zag centrum 1km en erboven de dienst voor toerisme. Kan een mens gelukkiger zijn na een zeer lange rit uit Oostende? Voor de mensen die dorst hadden een Café Vrolijk Gent!

7 In 1874 werd er een bouwaanvraag ingediend om een stekjesfabriek te mogen bouwen tussen de Kaarderijstraat en de Lieremanstraat en de Leie La Lys de vlasfabriek aan de overkant van de Leie die later een uitbreiding had, liet dit brugje aanleggen voor zijn arbeiders sneller op het werk te krijgen want deze kwamen voornamelijk allen uit de Brugse poort Nog bestaand beluik De fabriek ging van start in 1875 en stelde 500 mensen tewerk, de fabriek werd overgenomen door een Zweedse concurrent en deze sloot de fabriek in 1935

8 Het nog bestaande citétje uit 1860 In de Kaarderijstraat bestaat nog altijd de 1 ste bebouwing, het citétje De Karnemelkkoer werd reeds gebouwd in 1860 met 62 woningen De luciferfabriek v/d vorige dia Lieremanstr. Andere zijde v/d De hoogbouw van de Groene Vallei Waar nu sociale rood grijze hoogbouw staat stond vroeger de Kleine Lys met aan de straatkant kleine woningen zie verder op een van de dia s

9 Vroeger kon je met de auto doorrijden langs de Leie kaai. Heden moet je een ommetoertje doen Na de afbraak van de textielfabriek La Lys kon men in 1971 nog vlug deze foto nemen van de Groene Vallei Spijtig dat men de schoorsteen heeft afgebroken, deze zijn net zoals kerktorens een oriënteringspunt

10 Foto s van Roger de Kleine Lys De speklagen in het gebouw duiden nog duidelijk de bestaande woning aan. Rechts verdwenen de gebouwen om er de Vlasgaardstraat te verbreden. Zie vlgd dia voor de linkerkant van het huis

11 Het was Roger die zag dat de nieuwe situatie ontbrak.

12 De eerste Groene valleibrug, werd gebouwd door de NV La Lys om de arbeiders sneller bij hun fabriek te brengen van de wijk de Brugse poort. In 1983 werd er een nieuwe brug gebouwd

13 Ongelofelijk dat is de Groene Vallei in Men was de stadsgrachten aan het dempen aan de Nieuwe Wandeling In de verte zie je reeds de 1 ste Rabottoren die men nu terug afbreekt De 2 textielfabrieken staan nog overeind. De Kleine Lys en de Grote Lys in de volksmond Inde verte de Contributiestraat.

14 De Kleine Lys (1971) stond op de plaats waar heden sociale appartementsblokken staan aan de overkant van de Groene Vallei in

15 De Kleine en de Grote Lys rond Alles is verdwenen De verlaten fabriek de Kleine Lys is gestopt in 1962 Deze enkele huizen staan nu al een tijdje in verval Aan de Leiekaai in 1972 stond de spinnerij Morc en Verbeke, de gebouwen staan op de foto nog overeind men noemde haar De Kleine Lys in tegensteling van de Grote Lys die aan de andere kant van de Leie lag. Daarna kwamen er sociale appartementen en kunnen we niet meer doorrijden langs de Leiekaai maar moeten we het blokje nu rond rijden

16 Het was Roger die de prille geschiedenis bloot legde van deze 3 dia's Degene die Anno 1830 aangebracht heeft op de gevel zal toch even de papieren moeten nazien of er ergens geen fout werd gemaakt! Waarom? Het straatje moest nog worden aangelegd want de Leiestraat stopte in 1855 nog altijd aan de nu Zwaluwstraat. Bekijk de vlgd dia, er staan 2 kaarten erop, één van 1855 en 1880 de straat werd doorgetrokken tussen deze 2 datums. Het kan zijn dat de eigenaar achter zijn huis reeds een lapje grond had in 1830 want het huis bestond in het Zwaluwstraatje met een voortuintje en de voordeur werd achterdeur als de Leiestraat recht doorgetrokken werd en het huis werd dan verbouwd

17 Kettingstraat

18 Het Zwaluwstraatje werd gehalveerd voor de bouw van deze woningen mogelijk te maken Achterkant van het huis van anno 1830 uit de Leiestraat Kettingstraat Zwaluwstraat Vlasgaardstraat Leie -straat

19 De reling langs de Leiekaai is verdwenen en werd er een aarden berm terug aangelegd. Op het kruispunt lig over de Leie lig er een brug om naar de Groene Vallei te gaan. Vele arbeiders die werkten in de Kleine Lys hadden hun woning dus voor de fabriek

20 Aan de Leiekaai 15 tt 25 naast het constructiebedrijf Phoenix had je daar ook 1 citétje tot in de jaren 60/70. Het was gelegen waar nu garage Volkswagen is. Maar ik kan geen foto meer nemen omdat ik geen enkel dak meer herkent op de foto s Margaretha van Parma had meer aangedrongen op godsdienst vrijheid. In 1566 kregen de Calvinisten een plaats tssn de Leie Leiestraat en de phoenixstraat. Daar werd een tempel en begraafplaats. Lang heeft deze geschiedenis niet geduurd want in 1567 moesten ze alles ontruimen en werd alles afgebroken. Op de kaart van 1875 de gieterij en metaalbedrijf Phoenix die zich toelegde op het maken van moderne weefgetouwen en later gereedschap ook stoom en elektrische machi-nes metalen bruggen enz. Vb in 1847 stelt de fabriek zijn eerste locomotief voor de Comte de Flandre. Deze fabriek is kunnen opgestart worden met ook geldelijke steun van koning Willem 1 van Nederlanden in 1825 en was na één na het 1 ste grootste metaalbedrijf na Cockerill in Luik. De ligging was uitstekend om handel te drijven. Leie en de Brugse vaart. Er werkten ongeveer 700 mensen. Net zoals Carels hadden ze een eigen beroepsschool. Men voerde uit tot zelf in America. Het bedrijf sloot zijn deuren na de 2 de Wereldoorlog Leiekaai

21 Gent buiten de Brugse Poort een stadsgezicht uit Op 18 aug 1566 had daar een grote Calvinistische hagepreek plaats. In dat jaar werden bijna alle kerken van hun inboedel kort en klein geslagen Spijtig dat nr 37 niet vermeld stond welk kerkje dat dit is. Ik denk dat deze plaats zich situeert waar nu Volkswagen garage is, vroeger de Phoenixs. Toren De Maelge stond op de vest van Hembyse (overkant v/d Waldamkaai Poortakker begijnhof aan de Houtleie Rooigem rond deze tijd was zeer landelijk.ik tel 12 molens buiten de vesten en binnen de vesten 4. De Korenwindmolen De Vliege bevond zich op de oude baan naar Brugge. Een andere windmolen was gelegen op de latere Vossekoer in de huidige Reinaertstraat. De molen werd waarschijnlijk gesloopt in 1856 voor het bouwen van het Citétje Een andere molen, het Grootje ook een 17 de eeuwse molen werd gesloopt in1877 ook voor plaats te maken voor een citétje Een andere molen Macharius is openbaar verkocht geweest in 1864 daar waar later de Acaciastraat werd aangelegd Zo waren er nog een viertal molens aan te duiden Rabot Brugse poort Godshuis De Leugemeete Elisabethbegijnhof

22 Dit moet nog de rest van een bestaande molen zijn. Weet jij waar ik deze kan vinden om te fotograferen en dan kan ik dit op de juiste plaats steken. Nu wat meer over deze molen. Reeds in de middeleeuwen heeft men geprobeerd met wipmolens meersen wat droog te leggen door het overtollige water weg te pompen. In de 14 de eeuw stond er een houten wipmolen die afgebrand is. In1597 bouwde men in hout een achtkantig gemaal op die 4 jaar later ook afbrandde. In hetzelfde jaar in 1701 bouwde men de huidige molen op met kap en wieken natuurlijk. In1866 werd de molen van een stroomtuig voorzien geleverd door de werkhuizen Van de Kerckhove op de Coupure. Een vierkante schoorsteen werd geplaatst naast de molen en toen is de kap en wieken verdwenen van de molen. Reden men had schrik dat de schoorsteen een slag van de molen zou krijgen(waar heb ik dat nog gehoord?). 30 jaar later werd de machine vervangen door de werkhuizen Phoenix en na de 2 de W.O. plaatste men een elektrische installatie en dan is de schoorsteen afgebroken. In begin van de jaren tachtig werd alles stilgelegd. Begrijp je me nu waarom ik dit oude gebouw als heden wil vastleggen

23 De Phoenix een zeer grote metaalfabriek op de Brugse poort was gelegen tussen de Leie en de Coupure. Alleen de Phoenixstraat is in die buurt een herinnering van ver vervlogen tijden. Maar dat er locomotieven werden gemaakt in de Phoenix, reeds vroeger dan 1855 wist ik niet. Van Carels aan het Dok noord wist ik wel. Van waar onze locomotieven nu allemaal komen? Zeker niet uit Belgie. Soms vraag ik me af wat men nog hier produceert? De Phoenix had gestart met ook het produceren van gas voor eigen gebruik in 1838 en omliggende huizen in Omdat hun prijs zeer laag waren moesten andere maatschappijen volgen.

24 Ligging van 124 beluiken in 1904 in de 6 de en 10 de wijk Elysese Velden Palingshuizen Rooigemlaan Brugsesteenweg Hamerstraat Olijfstraat Rabottorens Gasmeterlaan Wondelgemstr Gebr Smetstr Keizer Jozef II str Abrikoosstr Bevrijdingsln Groendreef Boerderijstr Goudensterstr Kettingstr Phoenixstr Guldenvliesstr A.Jooststr V.Frisstr Pannestr Weverstr Drongensestnwg

25 2011 Hoek Phoenixstraat met de Zuidkaai in de jaren dertig? Hoekhuis op de vlgd dia

26 Tot in het begin1900 kwam hier de Bargie aan die van Brugge kwam of vertrok. De platte brug uit 1877 werd afgebroken in Een nieuwe en verhoogde brug, lag nu schuin over het water. De Phoenixstrt was ook dezelfde naam van de brug, dit naar de nabij gelegen metaalfabriek de Phoenix (1826/ 1946). De 2 schoorstenen links zijn van de textielfabriek La Lys en rechts zien me nog 1 schoorsteen van de metaalfabriek Phoenix. Het huis van de vorige dia Coupure Brugse Vaart Niks is meer te herkennen

27 1975

28 Dit eerste gedeelte van de Bevrijdingdreef werd de Phoenixstraat en het tweede gedeelte werd de Bevrijdingslaan. Anno 1930 Niet ver van de kerk heb je nog een van de weinig citeétjes die overgebleven zijn in de Phoenixstraat en daar bevind zich nog een kapelletje

29 Phoenixstraat 94 tt 160, zoals je waarschijnlijk wel weet had ieder citétje een naam. Het plein beluik werd genoemd naar de groot grondbezitter De Koer Vercruysse. Het beluik bestond reeds in 1928 en is dus één van onze oudste nog bestaande citétjes. 2 beelden uit 1900, 1968 en 2015 Ingang van het citétje de nr 86 tt 92 op de vlgd dia

30 Reeds in 1828 stonden 9 huisjes in het citétje Phoenixstr nr s 44 tt 60. Rond 1883 stond het beluik naast de café In De Oude Gieterij. Vermoedelijk liep de ingang door de Café. Reeds in 1883 liep de ingang naast het café t Kantientje Wanneer de huidige ingang de oorspronkelijk ingang terug in voege werd gebracht weet ik niet

31 Het beluikkoertje van t Fortuintje in de Phoenixstraat 86 tt 92 ( 4 huisjes) is heden afgesloten met een deur Ook dit citétje bestond al voor Rond 1828 was de tijd dat er een serieus kadasterplan werd opgesteld toen we nog bij het verenigd Koninkrijk der Nederlanden waren en in 1830 heeft Belgie dan ook dat kadasterplan overgenomen en daarop verder gewerkt In de overdekte doorgang had je toegang tot het naburig beluik 94 tt 160

32 De Rode Cité is van na 1880 zie kaart vlgd dia Wat schiet er nog zichtbaar over als je nu daar op de parking staat. De rode muur en het puntje van een deel van de kerk en huizen van de Weverstraat op het eind van de cité. Een van de uitspraken van Mao was, een foto zeg meer dan1000 woorden. In dit geval hier had hij ook groot gelijk. In de Cité ben ik nooit geweest maar in de Kettingstraat zeer vele keren. Ik denk dat de cité verdwenen is rond 1990(?)samen met de cité portugal die ouder was en ernaast lag zie de kerk (vlgd dia) Bijdrage van Roger Caufrier

33 De Cité Portugal in de Kettingstraat nr 8 tt 58 in de jaren 70. Net zoals de vorige cités dateert de eerste bebouwing reeds uit 1828 en in 1836 was alles voltooid. De naam van de cité verwijst naar de Portugese arbeiders die werkten bij het metaalbedrijf De Phoenix in 2001 konden de bewoners in de nieuwbouw appartementen. Overal in de citétjes zag men voor de deur kolenbakken staan voor de verwarming. Er lagen immers nog geen gasleidingen naar de vele citétjes Tot diep in de jaren 70 waren de vele bewoners nog verplicht buiten op de wc te gaan zitten Na het drukke van deze kaart 1880 zal deze lege plaats worden bebouwd met de cité van de vorige dia, De Rode Cité

34 Het Beluik Stevens in de Kettingstraat 98 tt130 werd afgebroken rond Dit beluik is later gebouwd geweest dan op de vorige dia nl. in Vanaf 1850 was het immers verboden een doorgang langs de straat te hebben die overbouwd was, ook de doorgang moest minstens 3 meter breed zijn. Gas was voor de welstellende en hier had men een betere oplossing gevonden de kolenbakken centraal te bouwen want ieder huisje had zijn eigen kolenbak

35 Van Roger Caufrier. Nogmaals dezelfde cite uit de Kettingstraat, zoals op de vorige dia hang er hier op de volgende dia nog altijd het Maria kapelletje die nu langzamerhand een zeldzaamheid is om dit aan te treffen

36 Meestal waren er maar 2 bouwlagen in een citetje. Hier waren er drie!!! Deze bijdrage werd geleverd door Roger Caufrier

37 Het kapelletje werd opgericht in 1866 in het citeétje de Konijnenpijp. Het kapelletje werd na de sloop van de Konijnenpijp dan overgebracht in de Goudensterstraat die voor de kerk lig. Maar van het kapelletje is niks meer te bespeuren Wat zal men aanvangen met al die kerken? Als ik me niet vergis had deze kerk nu stabiliteitsproblemen. Veel vreugde heeft deze kerk ook niet gehad. Bij het bouwen is gans deze kerk ingestort en is men terug moeten herbeginnen

38 Eind E17 zie verder E18 Reinaertstr. Groendreef. Beukelaarstr. Abrikoosstr. Notelaarstr. Savooistr. Hamerstr. Zeniastr. Acacia str en park. Batterijstr. Goudensterstr. Segherspl. Bevrijdingsln, dreef. Bellefleurstr. Boerderijstr. Geitstr. Biezenstukstr. Zonnebloemstr. Appelstr. Rooigemln. Peerstr. Nekkerputstr. Drongensestwg 2 de deel De Burgerwacht uit 1862