Vragenlijst specialisatieverenigingen

Transcriptie

1 Vragenlijst specialisatieverenigingen De commissie Duurzaam stelsel gefinancierde rechtsbijstand van de Nederlandse orde van advocaten (NOvA) verricht momenteel onderzoek naar mogelijke noodzakelijke vernieuwingen in het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand. 1 De commissie is als volgt samengesteld: Prof. mr. Tom Barkhuysen, advocaat en hoogleraar staats-en bestuursrecht; Mr. Theda Boersema, advocate en portefeuillehouder gefinancierde rechtsbijstand raad van de orde Rotterdam; Mr. Bas Vlieger, advocaat en bestuurslid van de VSAN; Mr. Jeroen Soeteman, strafrechtadvocaat; Dr. Leo Aarts, partner/directeur onderzoeks-en adviesbureau Ape; De commissie doet onder andere onderzoek naar de werking van het huidige stelsel. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de Monitor Gesubsidieerde Rechtsbijstand 2013, te raadplegen op de website van de Raad voor Rechtsbijstand. 2 Mede op basis van de Monitor onderzoekt het economisch onderzoeks- en adviesbureau Ape de oorzaken van de kostenstijging van het huidige stelsel. 3 Ape zou ook graag van uw kennis gebruik willen maken. De commissie verzoekt u vriendelijk de hiernavolgende 6 vragen te beantwoorden. Toelichting: De paginaverwijzingen bij de vragen zien op de Monitor. Wanneer bepaalde vragen geen betrekking hebben op uw rechtsgebied kunt u deze vragen overslaan. In de bijlage treft u tabellen en grafische weergaven aan ter vergelijking van de trends in het aantal toevoegingen per rechtsgebied met onder meer de instroom van rechtszaken. De bijlage dient ter achtergrondinformatie bij de beantwoording van de vragen. Vraag 1 Op het totaal aantal toevoegingen in 2013 heeft een kwart betrekking op zaken van het personen- en familierecht 4, 28% van de toevoegingen is strafrechtelijk, 14% betreft zaken op het terrein van sociale zekerheid en arbeid en 13% betreft vreemdelingenzaken. 80% van alle toevoegingen valt binnen deze vier clusters Van de verwijzingen van het Juridisch Loket naar de advocatuur is overigens de helft personen- en familierecht.

2 De figuur op pagina 3 toont de trendmatige ontwikkeling van het aantal toevoegingen vanaf 2000 (2003 heeft indexwaarde 100). De trends verschillen per rechtsgebied. We zien: - een sterke groei van personen- en familierecht toevoegingen; - een gestage, maar veel minder geprononceerde groei van de strafrechtelijke toevoegingen; 2

3 3 - een schommelende trend (vanaf 2003) bij toevoegingen sociale zekerheid en arbeid; - een dalende trend van toevoegingen vreemdelingenzaken; - per saldo groeit het totaal aantal toevoegingen vanaf 2003 met ongeveer 25%. We zien ook overeenkomsten: - in 2006 is er een piek in het aantal toevoegingen in alle rechtsgebieden; - in 2011 is er een dip in alle rechtsgebieden (behalve vreemdelingenzaken). Vragen: a. Wat zijn de mogelijke oorzaken van de sterke en gestage groei in de toevoegingen personen- en familierecht? b. Wat zijn de mogelijke oorzaken van de piek in 2006 op alle rechtsgebieden en de dips op alle rechtsgebieden (behalve vreemdelingenzaken) in 2011? c. Wat is naar uw mening de oorzaak van de afwijkende trend in het aantal toevoegingen voor vreemdelingenzaken ten opzichte van de andere bovengenoemde rechtsgebieden?

4 4 Vraag 2 P.63; figuur 4.8: Ontwikkeling straftoevoegingen De figuur laat zien dat de ontwikkeling van de niet-ambtshalve toevoegingen (stijgende trend) al vanaf 2004 afwijkt van de ontwikkeling van ambtshalve toevoegingen (dalende trend). Per saldo stijgen de strafrechtelijke toevoegingen met ongeveer 33% (zie onderstaande figuur). Vragen: a. Wat zijn de mogelijke oorzaken van de sterke stijging van het aantal strafrechtelijke toevoegingen niet-ambtshalve, terwijl de trendmatige ontwikkeling van het aantal toevoegingen ambtshalve vanaf 2004 dalende is? b. Is er een reden aan te wijzen voor de relatief zeer sterke stijging van de strafrechtelijke toevoegingen niet-ambtshalve in 2012 en 2013? c. Welke mogelijke oorzaken zijn er voor de daling van het aantal strafrechtelijke toevoegingen ambtshalve sinds 2004? Vraag 3 P. 70/71/72: De verdeling van het aantal toevoegingen over het aantal toevoegingsgebruikers is door de jaren heen veranderd: er is sprake van een geleidelijke afname van enkelvoudig gebruik en een toename van meervoudig gebruik. Tabel B6.12 (p. 193) toont dat met name het percentage cliënten met 3, 4 en 5 toevoegingen per toevoegingsgebruiker jaarlijks toeneemt. Bij civielrechtelijke toevoegingen is het gemiddeld aantal toevoegingen per cliënt het laagst (1,5).

5 5 Bij strafrechtelijke toevoegingen is het gemiddeld aantal toevoegingen 1,8 en bij bestuursrechtelijke toevoegingen 2,1. Vragen: a. Waardoor wordt deze toename in meervoudig gebruik veroorzaakt? b. Wat is de oorzaak van de verschillen in het gemiddeld aantal toevoegingen per cliënt tussen civielrechtelijke, strafrechtelijke en bestuursrechtelijke toevoegingen? Vraag 4 P.90/198; tabel B6.25: Het totaal aantal vastgestelde strafpiketdeclaraties is gestegen van in 2010 naar in Daarnaast lijkt er een verschuiving te zijn: het aantal consulten na inverzekeringstelling neemt af en het aantal consultaties bijstand vóór verhoor neemt toe. Vragen: a. Wat is de oorzaak van de toename in het totaal aantal vastgestelde strafpiketdeclaraties? b. Wat is de oorzaak van de verschuiving? Is deze volledig toe te schrijven aan de Salduz-jurisprudentie of spelen er ook andere factoren? c. Heeft de introductie van de ZSM-aanpak in 2011 invloed gehad op het aantal vastgestelde piketdeclaraties? En zo ja, welke invloed?

6 6 Vraag 5 P.158: Een andere manier om te kwaliteit van de rechtsbijstand te borgen, is het reguleren van de werklast van advocaten. Dit gebeurt middels het maximeren van het aantal uit te betalen uren. Advocaten die in de twee jaren voorafgaand aan het huidig jaar meer dan punten per jaar declareerden, krijgen een lager maximum dan 250 toevoegingen op jaarbasis toebedeeld. Deze maatregel is op 1 januari 2014 in werking getreden. Vragen: a. Wat is in uw opinie het effect van deze maximering op de werklast van advocaten? b. Wat is in uw opinie het effect van deze maximering op de kwaliteit van de rechtsbijstand? Vraag 6 Als u zelf een duurzaam stelsel zou moeten vormgeven, in hoeverre zou u dan aspecten van het huidige stelsel veranderen?

7 Bijlage: Toevoegingen versus maatschappelijke ontwikkelingen 1. Toevoegingen Straf verdachten + Straf overig Aanhoudingen van verdachten Totaal aanhoudingen van verdachten Vermogensmisdrijven Geweldsmisdrijven Verkeersmisdrijven Drugsmisdrijven * Figuur 1: Aanhoudingen van verdachten 1 Totaal aanhoudingen van verdachten Tvg Straf verdachten + straf overig -

8 8 Gedetineerden Gedetineerden Figuur 2: Gedetineerden 1 Gedetineerden Tvg Straf verdachten + straf overig

9 9 2. Toevoegingen Personen- en familie echtscheiding gerelateerd + overig Echtscheidingen Echtscheidingen Figuur 3: Echtscheidingen

10 10 Voogdij en ondertoezichtstelling Voogdij Voogdij asiel Voorlopige voogdij Ondertoezichtstelling Voogdij en ondertoezichtstelling Figuur 4: Voogdij en ondertoezichtstelling 1 1 Voogdij en ondertoezichtstelling Tvg Personen- en familie echtscheidingsgerelate erd + overig -

11 11 3. Toevoegingen Soc. Voorzieningen + Arbeid en ontslag + Soc. Verzekeringen + ambtenaren + schuldsanering Faillissementen Totaal uitgesproken faillissementen Faillissementen van rechtspersonen Faillissementen natuurlijke personen Tvg Soc. Voorz. Etc Figuur 5: Faillissementen 1 1 Faillissementen natuurlijke personen Tvg Soc. Voorz. Etc. -

12 12 Schuldsanering Schuldsanering Figuur 6: Schuldsanering

13 13 Instroom WW-uitkeringen WW-uitkeringen Figuur 7: Instroom WW-uitkeringen WW-uitkeringen instroom Tvg. Soc. Voorz. Etc. -

14 14 Sociale verzekeringen: Opgelegde boetes en maatregelen Boetes en maatregelen totaal (WW, ZW, AO, TW) Figuur 8: Sociale verzekeringen: Opgelegde boetes en maatregelen 1 Boetes en maatregelen totaal (WW, ZW, AO, TW) Tvg Soc. Voorz. + Arbeid en ontslag + Soc. Verz. + ambten. + schuldsan.

15 15 4. Toevoegingen vreemdelingen + asiel + vreemdelingenbewaring Asielverzoeken Asielverzoeken Figuur 9: Asielverzoeken Asielverzoeken Tvg. Vreemdelingen etc 20 0

16 16 5. Bereik versus toevoegingen Figuur 10: Bereik versus toevoegingen Totaal toevoegingen bereik onder gehele nederlandse bevolking in % obv inkomenstoets Instroom rechtspraak Figuur 11: Instroom rechtspraak (kanton, rechtbanken, appelcolleges) 4% 38% 58% Totaal Kanton: Totaal Rechtbanken: Totaal Appelcolleges

17 17 Instroom rechtspraak (totaal) versus toevoegingen Figuur 12: Instroom rechtspraak totaal 1 Totaal instroom rechtspraak Totaal toevoegingen Instroom rechtspraak (kanton) versus toevoegingen Figuur 13: Instroom kanton 1 1 Totaal Kanton: Totaal toevoegingen

18 18 Instroom rechtspraak (rechtbanken) versus toevoegingen Figuur 14: Instroom rechtbanken 1 Totaal instroom Rechtbanken: Totaal toevoegingen Instroom rechtspraak (appelcolleges) versus toevoegingen Figuur 15: Instroom appelcolleges 1 1 Totaal instroom Appelcolleges Totaal toevoegingen

19 19 7. Instroom strafzaken Figuur 16: Instroom strafzaken 13% 22% Kanton: Strafzaken Rechtbank: strafzaken Appelcolleges: strafzaken 66% Instroom strafzaken versus toevoegingen strafzaken Figuur 17: Instroom strafzaken totaal 1 Totaal instroom rechtspraak Straf tvg Straf verdachten + straf overig

20 20 Instroom kanton (strafzaken) versus toevoegingen strafzaken Figuur 18: Instroom strafzaken kanton 1 Kanton: Strafzaken tvg Straf verdachten + straf overig Instroom rechtbank (strafzaken) versus toevoegingen strafzaken Figuur 19: Instroom strafzaken rechtbank 1 Rechtbank: strafzaken tvg Straf verdachten + straf overig

21 21 Instroom appelcolleges (strafzaken) versus toevoegingen strafzaken Figuur20: Instroom strafzaken appelcolleges 1 Appelcolleges: strafzaken tvg Straf verdachten + straf overig 8. Instroom familiezaken Figuur 21: Instroom familiezaken 1% 37% 62% Kanton: Civiel familiezaken Rechtbank: civiel familiezaken Appelcolleges: familiezaken

22 22 Instroom familiezaken versus toevoegingen personen- en familie Figuur22: Instroom familiezaken totaal totaal instroom civiel familiezaken 50 tvg Personen- en familie echtscheidingsgerelate erd + overig Instroom familiezaken kanton versus toevoegingen personen- en familie Figuur 23: Instroom familiezaken kanton Kanton: Civiel familiezaken tvg Personen- en familie echtscheidingsgerelate erd + overig

23 23 Instroom (familiezaken) rechtbank versus toevoegingen personen- en familie Figuur 24: Instroom familiezaken rechtbank Rechtbank: civiel familiezaken tvg Personen- en familie echtscheidingsgerelate erd + overig Instroom familiezaken appelcolleges versus toevoegingen personen- en familie Figuur 25: Instroom familiezaken appelcolleges Appelcolleges: familiezaken tvg Personen- en familie echtscheidingsgerelate erd + overig

24 24 9. Instroom Overig (totaal excl. familie en straf) Figuur 26: Instroom overig 3% 26% 72% Kanton: excl familie en straf Totaal rechtbanken excl. straf en familie Totaal Appelcolleges excl straf en familie Instroom excl familie en straf versus toevoegingen excl familie en straf Figuur 167: Instroom rechtspraak totaal (exclusief strafzaken en familiezaken) 1 Totaal instroom rechtspraak excl straf en familie Totaal toevoegingen excl straf en familie

25 25 Instroom kanton excl familie en straf versus toevoegingen excl familie en straf Figuur 178: Instroom kanton (exclusief strafzaken en familiezaken) 1 1 Kanton: excl familie en straf Totaal toevoegingen excl straf en familie Instroom rechtbank excl familie en straf versus toevoegingen excl familie en straf Figuur 189: Instroom rechtbanken (exclusief strafzaken en familiezaken) Totaal instroom Rechtbanken excl straf en familie Totaal toevoegingen excl straf en familie

26 26 Instroom appelcolleges excl familie en straf versus toevoegingen excl familie en straf Figuur 30: Instroom appelcolleges (exclusief familiezaken en strafzaken) Totaal instroom Appelcolleges excl straf en familie Totaal toevoegingen excl straf en familie