bankjes op het koor zitten. Via 2 trappen kwam je boven. Dan moest je over iets heen klimmen achter het orgel langs om bij de bankjes te komen.

Transcriptie

1 Naar de nachtmis Het verhaal speelt in de jaren 50 van de vorige eeuw. Met Kerstmis naar de nachtmis was altijd iets bijzonders. Heel sfeervol. In die tijd (de jaren 50 van de vorige eeuw) was die mis nog echt s nachts. Rond een uur of 4 werd je wakker gemaakt. Beverig en nog half slapend kleedde je je aan. Buiten was het pikkedonker. Je stapte op de fiets, zag bijna geen hand voor ogen want verlichting was er niet in de Overweerse Polder. Maar dat was juist spannend: fietsend langs het water over het donkere weggetje. Soms vroor het en dan was het juist weer heel helder. Dan leek het wel klaarlichte dag. In de kerk was het altijd overvol. Je kon amper een plaats vinden. Omdat mijn vader meezong in het mannenkoor mocht ik met hem mee naar boven en in de

2 bankjes op het koor zitten. Via 2 trappen kwam je boven. Dan moest je over iets heen klimmen achter het orgel langs om bij de bankjes te komen. Het was nog in de oude kerk in de Kerkstraat. Je had in die kerk een benedengedeelte, een bovengedeelte waar je ook kon zitten (de tribune) en daar weer boven was het koor zoals het genoemd werd: het gedeelte voor het orgel en de koorzangers. Het was ontzettend hoog en ik vond het altijd geweldig om van daaruit naar beneden te kijken. Je zag koster Groot met zijn zwarte toog door de kerk lopen en bij iedere bank een extra kerkganger plaatsen. Als hij een lege plaats had gevonden wenkte hij naar een van de

3 wachtenden achterin en dan kon er weer iemand plaatsnemen. Ook de heren van Eerbied in Gods Huis waren daar druk mee. Een nachtmis bestaat eigenlijk uit 3 missen: de nachtmis, de dageraadsmis of herdersmis en de dagmis. Het begon om 5 uur en was pas rond half 8 afgelopen. Op het altaar pastoor Schamper met 2 kapelaans: een mis met 3 heren werd dat genoemd. Allemaal heel plechtig en ook met veel misdienaars en acolieten (volwassen misdienaars) op het altaar vanwege kerstmis: een van de hoogtepunten van het kerkelijk jaar.

4 Het koor zong een prachtige mis (van Perosi b.v.) en natuurlijk ook veel kerstliederen, die door de kerkgangers uit volle borst werden meegezongen. Het koor bestond uit een mannenkoor en een jongenskoor, waarvan sommigen een solo mochten zingen. Het mooiste vond ik altijd als zij samen het Transeamus zongen begeleid op het orgel door organist Konijn. Vrouwen mochten in die tijd geen lid worden van het koor en mochten ook geen misdienaar zijn. Oom Hein Rijkenberg, die ook koorzanger was, kwam tijdens de collecte langs met een lange stok waaraan een soort kistje bevestigd was. Daar kon je je geld in doen. Voor het communie uitreiken kwam iedereen naar voren naar de communiebank. Dat kon je van bovenaf goed bekijken. Je kon dan zien wie er allemaal in de kerk zaten. Voor de mensen die boven zaten en voor de koorzangers werd de communie op het bovengedeelte uitgedeeld. Wij moesten dan vanuit het koor even naar beneden. Er bevond zich daar een extra communiebank.

5 Na afloop weer op de fiets naar huis. Het begon dan al een beetje licht te worden. Thuis wachtte er een kerstontbijt met een snee kerstbrood en een snee duivekater (van bakker Rozemeier), een hele luxe in die tijd. Jo Haen-van Langen (Purmerend, 1939) 2009