Voor ouders met opvoedingsvragen over gezonde leefstijl

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voor ouders met opvoedingsvragen over gezonde leefstijl"

Transcriptie

1 Voor ouders met opvoedingsvragen over gezonde leefstijl 1 Lies Racquet, 2014

2 = een website voor ouders van kinderen en jongeren met opvoedingsvragen over gezonde voeding, beweging, sedentair gedrag en over tabak, alcohol en drugs DOEL: Vanuit zelfeducatie - Zelfbewustzijn en zelfvertrouwen vergroten - Inzichten en opvoedingsvaardigheden m.b.t. thema s bijbrengen 2

3 Invloeden op gezond gedrag van kinderen Individuele, biologische factoren: leeftijd, karakter, geslacht De omgeving: de fysieke omgeving de sociale omgeving Rolmodellen Opvoedingsstijlen Socio-economische en socio-culturele factoren 3

4 Determinanten van gezondheid (Dahlgren & Whitehead, 2006) 4

5 Beschermende factoren voor gezondheid binnen gezin? Gezin = één van de belangrijkste sociale subsystemen voor bevorderen van gezonde leefstijl en beperken van risicogedrag bij kinderen Fysieke omgeving: beschikbaarheid en toegankelijkheid (1) Sociale omgeving: Ouders als rolmodellen (2) Autoritatieve Opvoedingsstijl - Positieve ouder-kindrelatie: open communicatie, warmte en betrokkenheid door de ouders (3) - Duidelijk regels en afspraken en Monitoring (4) Kennis van de ouders (5) 5

6 Hebben ouders ondersteuning nodig? Spaghetti en frietjes zijn meestal geen probleem, maar als ik wat anders op tafel zet, willen ze soms niet eens proeven. Mijn kind doet niets liever dan gamen. Moet ik ingrijpen en hoe? Ik rook zelf. Dan is het wel moeilijk om het mijn kinderen te verbieden. Mijn 15-jarige dochter gaat voor het eerst uit? Hoe maak ik goede afspraken over het drinken van alcohol met haar? Cannabis? Ja, daar ben ik wel bang van. Ik wil mijn kind hiertegen wel beschermen, maar hoe? 6

7 Help, zou mijn dochter roken? : Moeder maakt zich zorgen. 7

8 Probleemstelling 1. Ouders vragen zich af wat gezond is 2. Ouders stellen zich vraag of ze wel een invloed kunnen hebben op gezonde gewoontes bij kinderen. 3. Ouders vragen zich af hoe ze dan invloed kunnen hebben. 8

9 Opvoeden = het proces waarin ouder en kind elkaar voortdurende beïnvloeden, en dat is ingebed in een ruimere context Beleving ouderschap Kennis Vaardigheden Ouders Kinderopvang Speelmogelijkheden Buurtklimaat Opvoedingssteun (op maat) omgeving Kind Temperament Lichamelijke eigenschappen Capacitieiten 9

10 Opvoedingsondersteuning als antwoord = al die activiteiten die tot doel hebben om ouders en opvoedingsverantwoordelijken steun te bieden bij het opvoeden Gericht op: - De ouder-kind-relatie - De context 10

11 Website voor ouders EMPOWERMENT bewustwording van de eigen rol en mogelijkheden het versterken van de opvoedingsvaardigheden OPVOEDINGSOPTIMISTEN overtuigd dat hun handelen invloed heeft op de ontwikkeling van hun kinderen. gaan actief op zoek naar informatie, niet uit onzekerheid, maar uit interesse. 11

12 Website Concreet: beschermende factoren voor gezondheid binnen gezin 12

13 13

14 Voor elk thema 14

15 Variatie aan werkvormen Informatieve teksten: info Video s en beeldmateriaal: In beeld Doe-opdrachten: Doe het zelf Zelftests: Doe de test Getuigenissen Links naar meer informatie: Meer weten 15

16 Link met andere gezondheidswebsites of informatie Goed om te weten - Enkel meest relevante info - Beknopte product-info - Vooral doorverwijzing naar andere informatieve sites - Vb Actieve Voedingsdriehoek: voor richtlijnen gezonde voeding en beweging - Vb Druglijn: voor product-info mbt alcohol en drugs - Vb Fietsersbond: Veilig in het verkeer 16

17 Link met ander opvoedingssites en informatie de algemene website over opvoeden en opvoedingsondersteuning van EXPOO, het expertisecentrum opvoedingsondersteuning van de Vlaamse overheid. = specifiek over opvoeden tot gezonde leefstijl Vb. meer accent op veilig internet dan beperken schermtijd omwille van gezondheid Vb. meer accent op jongere kinderen 17

18 Hoe website gebruiken? Ouders hebben rechtstreeks toegang: google, link vanuit andere websites (vb Kind en gezin, school, gemeente, ) Via verschillende actoren: opvoedings- en gezinsondersteuners, gezinsbegeleiders, clb-medewerkers, school, preventiewerkers CGG huisarts, diëtist, begeleider kinderopvang, psychologen Doorverwijzen: Persoonlijke contacten In brieven, brochures, naar ouders, vb rond gezondheidsacties op school via link van op eigen website (Logo als doorklikbutton) Als achtergrond, eigen kennis uitbreiden: om ouders correct te informeren en adviseren Als ondersteuning bij pedagogische adviesgesprekken: vb samen met ouders een test invullen, filmpje bekijken, zoeken naar info, wegwijs maken op de site,»» Afhankelijk van soort ondersteuningsrelatie 18

Gezond Opvoeden LIES RACQUET, BACK TO BASICS, EETEXPERT, 2014

Gezond Opvoeden LIES RACQUET, BACK TO BASICS, EETEXPERT, 2014 Gezond Opvoeden LIES RACQUET, BACK TO BASICS, EETEXPERT, 2014 Project: = een website waarop ouders terecht kunnen met hun opvoedingsvragen over voeding, beweging en sedentair gedrag en over tabak, alcohol

Nadere informatie

E-educatie van opvoedingsvaardigheden voor gezondheid, leefstijl en risico-gedrag

E-educatie van opvoedingsvaardigheden voor gezondheid, leefstijl en risico-gedrag E-educatie van opvoedingsvaardigheden voor gezondheid, leefstijl en risico-gedrag Lies Racquet, juni 2012 1 Inhoud van het project Doel = een website ontwikkelen voor ouders van kinderen en jongeren met

Nadere informatie

Tom Claerbout: Medisch milieukundige Diederik Derijcke: stafmedewerker voeding en beweging, vaccinaties, kanker en valpreventie Charlotte Lanneau:

Tom Claerbout: Medisch milieukundige Diederik Derijcke: stafmedewerker voeding en beweging, vaccinaties, kanker en valpreventie Charlotte Lanneau: LL Tom Claerbout: Medisch milieukundige Diederik Derijcke: stafmedewerker voeding en beweging, vaccinaties, kanker en valpreventie Charlotte Lanneau: stafmedewerker Geestelijke gezondheid, tabak alcohol

Nadere informatie

Alcohol- en drugpreventie op school.

Alcohol- en drugpreventie op school. Alcohol- en drugpreventie op school. Aan de slag! Voor leerkrachten in het secundair onderwijs Alcohol, cannabis, psychoactieve medicatie, gokken en gamen zijn niet weg te denken uit de leefwereld van

Nadere informatie

Alcohol- en drugpreventie op school.

Alcohol- en drugpreventie op school. Alcohol- en drugpreventie op school. Aan de slag! Voor leerkrachten in het secundair onderwijs Alcohol, cannabis, psychoactieve medicatie, gokken en gamen zijn niet weg te denken uit de leefwereld van

Nadere informatie

Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP. Gezondheidsconferentie 2016

Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP. Gezondheidsconferentie 2016 Kinderen van ouders met een afhankelijkheidsprobleem KOAP Gezondheidsconferentie 2016 Probleem KOAP? Aandacht voor KOAP Herkenning geven Opgroeien in een gezin met stress en negatieve interacties Jonge

Nadere informatie

Decreet opvoedingsondersteuning in relatie tot de IJH. Benedikte Van den Bruel Veerle Roels

Decreet opvoedingsondersteuning in relatie tot de IJH. Benedikte Van den Bruel Veerle Roels Decreet opvoedingsondersteuning in relatie tot de IJH Benedikte Van den Bruel Veerle Roels Kind en Gezin èn Agentschap Jongerenwelzijn? Kind en Gezin en Agenschap Jongerenwelzijn verantwoordelijk voor

Nadere informatie

PREVENTIEDAG Back To Basics 19 november 2014 DE AANSCHUIFTAFEL

PREVENTIEDAG Back To Basics 19 november 2014 DE AANSCHUIFTAFEL PREVENTIEDAG Back To Basics 19 november 2014 ONTWIKKELING METHODIEK interventie gericht op jonge kinderen en hun ouders met als doel het verbeteren van voedings- en bewegingsgewoonten binnen het gezin

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning binnen de preventieve zorg van K&G. 8 juni 2012

Opvoedingsondersteuning binnen de preventieve zorg van K&G. 8 juni 2012 Opvoedingsondersteuning binnen de preventieve zorg van K&G 8 juni 2012 Inhoud 1. OO binnen K&G - Maatschappelijk noodzakelijk - Maatwerk! 2. Onze maatjes 1. Opvoedingsondersteuning binnen Kind & Gezin

Nadere informatie

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Raalte

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Raalte [Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 460 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding

Nadere informatie

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Ommen

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Ommen [Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente In de gemeente gaven 478 ouders van ½- tot 12 jaar inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding

Nadere informatie

DE AANSCHUIFTAFEL VLAAMSE GEZONDHEIDSDOELSTELLINGEN VOEDING EN BEWEGING 2009-2015

DE AANSCHUIFTAFEL VLAAMSE GEZONDHEIDSDOELSTELLINGEN VOEDING EN BEWEGING 2009-2015 VLAAMSE GEZONDHEIDSDOELSTELLINGEN VOEDING EN BEWEGING 2009-2015 Onderzoeksproject ontwikkeling van methodiek 2 e strategie: gezond bewegen en evenwichtiger eten in de leefomgeving van kinderen en jongeren.

Nadere informatie

VOEDING & BEWEGING DOELSTELLING & AANPAK. Dr. V. Stevens Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie. Gezondheidsconferentie 08

VOEDING & BEWEGING DOELSTELLING & AANPAK. Dr. V. Stevens Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie. Gezondheidsconferentie 08 VOEDING & BEWEGING DOELSTELLING & AANPAK Dr. V. Stevens Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie Gezondheidsconferentie 08 1. DE NIEUWE GEZONDHEIDSDOELSTELLING VOEDING & BEWEGING HOOFDDOELSTELLING Het

Nadere informatie

Forum Opvoedingsondersteuning Westhoek. 8 10 2013 Jonkershove (Houthulst)

Forum Opvoedingsondersteuning Westhoek. 8 10 2013 Jonkershove (Houthulst) Forum Opvoedingsondersteuning Westhoek 8 10 2013 Jonkershove (Houthulst) Programma Timing 9u00-9u15 9u15-10u15 10u15-10u30 10u30-11u30 11u30 Inhoud Verwelkoming Workshop deel I Pauze Workshop deel II Broodjesmaaltijd

Nadere informatie

EVALUATIE GEZONDHEIDS DOELSTELLINGEN

EVALUATIE GEZONDHEIDS DOELSTELLINGEN EVALUATIE GEZONDHEIDS DOELSTELLINGEN TABAK ILLEGALE DRUGS 1 15 jaar: percentage rokers niet hoger dan 11% 2005 14,4% 2015 11,3% 7 17 jaar: percentage dat ooit cannabis of een andere illegale drug heeft

Nadere informatie

Preventie Wat werkt? Shereen Shaban

Preventie Wat werkt? Shereen Shaban Preventie Wat werkt? Shereen Shaban Wie zijn wij? Preventie alcohol en drugsgebruik, gamen en gokken Jellinek preventie Jeugd/MBO is er voor ouders, professionals en jongeren. Doel : Jongeren stimuleren

Nadere informatie

Kindermonitor Gemeentelijke Factsheet. Deventer

Kindermonitor Gemeentelijke Factsheet. Deventer [Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 448 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding

Nadere informatie

tiemap Ira Insp ge jla BI materialenoverzicht

tiemap Ira Insp ge jla BI materialenoverzicht BIJLAGE inspiratiemap Materialenoverzicht Alcohol 1 1. Brochures of affiches Hieronder vindt u een lijst met informatieve materialen over alcohol Deze materialen zijn verkrijgbaar bij VAD. www.vad.be,

Nadere informatie

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Kampen

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Kampen [Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 424 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding

Nadere informatie

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Zwolle

Kindermonitor 2013. Gemeentelijke Factsheet. Zwolle [Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente 420 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid, leefstijl en opvoeding

Nadere informatie

Kindermonitor Gemeentelijke Factsheet. Olst-Wijhe

Kindermonitor Gemeentelijke Factsheet. Olst-Wijhe [Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet Olst-Wijhe [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente Olst-Wijhe 444 ouders van kinderen van ½- tot twaalf jaar gaven inzicht in de gezondheid,

Nadere informatie

Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER

Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER Leerlijnen per drug : ALCOHOL Onderwijsvorm: KLEUTER EN LAGER kleuter 2,5-6j 1 ste graad LO 6-8j 2 de graad LO 8-10j 3 de graad LO 10-12j doelstelling doelstelling doelstelling doelstelling Versterken

Nadere informatie

Kindermonitor Gemeentelijke Factsheet. Hardenberg

Kindermonitor Gemeentelijke Factsheet. Hardenberg [Geef tekst op] Kindermonitor 2013 Gemeentelijke Factsheet [Geef tekst op] Kindermonitor 2013: Gemeente In de gemeente gaven 458 ouders van kinderen van een half tot twaalf jaar inzicht in de gezondheid,

Nadere informatie

NOG TIJD ZAT voor een enquête

NOG TIJD ZAT voor een enquête 13/11/2014 NOG TIJD ZATvoor een enquête Waarom? Wie? Voorstelling resultaten enquêtes en geplande acties NOG TIJD ZAT voor een enquête Enquête jongeren - algemeen 1668 jongeren 62% van 12 tot 15 jaar 29%

Nadere informatie

Preventieoverzicht opvoeden

Preventieoverzicht opvoeden 0-4 Ouders met kinderen 0-4 Stevig Ouderschap Stevig Ouderschap is een preventieprogramma dat zich richt op risicogezinnen en dat dmv. vroegtijdige opvoedingsondersteuning problemen op dit gebied wil voorkomen.

Nadere informatie

I-Plan 2.0 BROCHURE VOOR OUDERS DRINKEN IS GEEN KINDERSPEL

I-Plan 2.0 BROCHURE VOOR OUDERS DRINKEN IS GEEN KINDERSPEL I-Plan 2.0 BROCHURE VOOR OUDERS DRINKEN IS GEEN KINDERSPEL Lies D hont, Preventiedienst Brugge Niek Vanmaeckelberghe, CGG Middelpunt West-Vlaanderen Vooronderzoek 1. Probleemanalyse: Wat is het probleem

Nadere informatie

Webinar Opvoedingsondersteuning

Webinar Opvoedingsondersteuning Webinar Opvoedingsondersteuning 26 mei 2016 Kristien Nys Lector Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen (Odisee) Praktijkonderzoekster Onderzoekseenheid Gezins- en Orthopedagogiek (KULeuven) Ben je 0

Nadere informatie

Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin JO VANDEURZEN Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin CONTEXT > Het doel Draagvlak en engagementen aftoetsen en stimuleren in ganse werkveld van relevante actoren Kennis van bewezen strategieën

Nadere informatie

OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ

OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ OMGEVINGSANALYSE EN LITERATUURSTUDIE AANBOD OPVOEDINGSONDERSTEUNING BIJ 10- TOT 17-JARIGEN ANTWERPEN PRESENTATIE 27 OKTOBER 2015 1 SITUERING VAN HET ONDERZOEK 4 grote onderdelen: literatuurstudie focusgroep

Nadere informatie

Deel 7: Project Opvoedingsondersteuning

Deel 7: Project Opvoedingsondersteuning Deel 7: Project Opvoedingsondersteuning 7.1. Organigram 7.2. Inleiding 7.3. Statistische gegevens 103 Deel 7: Project opvoedingsondersteuning 7.1. Organigram project opvoedingsondersteuning Het project

Nadere informatie

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden

TABAK ALCOHOL GAMEN. algemene sociale vaardigheden Leerlijnen per graad : 3 de graad LO 10-12j Doelstelling: Versterken van de kennis en vaardigheden die kinderen nodig hebben om gezonde keuzes te maken en niet te roken, geen alcohol te drinken en op een

Nadere informatie

Project E-educatie van opvoedingsvaardigheden voor gezondheid, leefstijl en risicogedrag

Project E-educatie van opvoedingsvaardigheden voor gezondheid, leefstijl en risicogedrag Project E-educatie van opvoedingsvaardigheden voor gezondheid, leefstijl en risicogedrag Eindverslag BVR d.d. 16/12/2011 Projectuitvoerder: Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie

Nadere informatie

Inleiding... 2 Projecten en acties in Kennisuitwisseling over opvoedingsondersteuning... 3

Inleiding... 2 Projecten en acties in Kennisuitwisseling over opvoedingsondersteuning... 3 Jaarverslag 2012 Inhoudstafel Inhoudsopgave Inleiding... 2 Projecten en acties in 2012... 3 Kennisuitwisseling over opvoedingsondersteuning... 3 Websitebezoek en elektronische nieuwsbrieven Beschrijving

Nadere informatie

tiemap Ira Insp ge jla BI materialenoverzicht

tiemap Ira Insp ge jla BI materialenoverzicht BIJLAGE inspiratiemap Materialenoverzicht drugs 1 1. Brochures of affiches Hieronder vindt u een lijst met informatieve materialen over cannabis en andere drugs De materialen zijn verkrijgbaar bij VAD.

Nadere informatie

Het Huis van het Kind voor iedereen

Het Huis van het Kind voor iedereen Het Huis van het Kind voor iedereen Welke uitdagingen liggen er? Vandaag zijn er in Vlaanderen 153 Huizen van het Kind die samen 210 gemeenten bereiken. De subsidieoproep van eind februari en de Roadmap

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme.

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme. Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme www.hetraster.be Individuele begeleiding Zorgpakket Wegwijs (3 gesprekken van 2 uur op de

Nadere informatie

Jaarverslag 2014 Opvoedingswinkel Mortsel

Jaarverslag 2014 Opvoedingswinkel Mortsel Jaarverslag 1 Opvoedingswinkel Mortsel Inleiding De opvoedingswinkel in Mortsel ging in 13 van start maar 1 was ons eerste volledige werkingsjaar. We kijken terug op een boeiend werkjaar met nieuwe samenwerkingen,

Nadere informatie

Deel 5: Opvoedingsondersteuning

Deel 5: Opvoedingsondersteuning Deel 5: Opvoedingsondersteuning ORGANOGRAM 2 INLEIDING 3 STATISTISCHE GEGEVENS Jaarverslag 203 07 ORGANOGRAM Directeur Adjunct-directeur Verantwoordelijke / Hergomoderator HCA-dienst Ouders Steunen in

Nadere informatie

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme.

Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme. Opvoedingsondersteuning voor ouders van kinderen met autisme Begeleiding voor kinderen en jongeren met autisme www.hetraster.be Individuele begeleiding Zorgpakket Wegwijs (3 gesprekken van 2 uur op de

Nadere informatie

Leefstijlprogramma binnen Talant. 15 september 2011

Leefstijlprogramma binnen Talant. 15 september 2011 Leefstijlprogramma binnen Talant 15 september 2011 Achtergrond Mensen met een beperking hebben achterstand in leefstijl door o.a.: - minder frequent bewegen - bezuinigingen op de AWBZ (bewegingsagogen?)

Nadere informatie

Samenwerkingskansen ter versterking van de optimale ontwikkeling en gezondheid van kleuters

Samenwerkingskansen ter versterking van de optimale ontwikkeling en gezondheid van kleuters Samenwerkingskansen ter versterking van de optimale ontwikkeling en gezondheid van kleuters Myriam Vanoudenhove VWVJ/VCLB Melissa Peeters VCLB Monica Bulcke VWVJ Zorg om de jeugd in Vlaanderen Departement

Nadere informatie

SESSIE GEZIN (BRON VAN GEZONDHEID)

SESSIE GEZIN (BRON VAN GEZONDHEID) SESSIE GEZIN (BRON VAN GEZONDHEID) VLAAMSE GEZONDHEIDSDOELSTELLINGEN > Decreet van 21/11/2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid > Gezondheidsconferentie bespreekt voorstellen van: gezondheidsdoelstelling

Nadere informatie

MET OPVOEDINGSONDERSTEUNERS OP KAMP

MET OPVOEDINGSONDERSTEUNERS OP KAMP MET OPVOEDINGSONDERSTEUNERS OP KAMP Op zoek naar nieuwe ankerpunten voor Steven STRYNCKX en Nele TRAVERS 1 Opvoedingsondersteuners krijgen binnenkort een nieuwe regelgeving. Met een nieuw decreet in de

Nadere informatie

Drugpunt 24 februari 2015. Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen

Drugpunt 24 februari 2015. Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen Drugpunt 24 februari 2015 Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen DRUGPUNT TEAM Filip Claeys filip.claeys@drugpunt.be 09/381 86 63 of 0498

Nadere informatie

Voorstelling voedingsdriehoek bewegingsdriehoek materialen onderwijs 13/10/2017

Voorstelling voedingsdriehoek bewegingsdriehoek materialen onderwijs 13/10/2017 Voorstelling voedingsdriehoek bewegingsdriehoek materialen onderwijs 13/10/2017 Nieuwe actieve voedingsdriehoek: hoe en waarom Waarom een nieuwe model? Bevraging doelgroepen en intermediairs: Burgers,

Nadere informatie

EEN VERHAALTJE VÓÓR HET SLAPENGAAN

EEN VERHAALTJE VÓÓR HET SLAPENGAAN INFOMOMENTEN OVER OPVOEDEN ROESELARE NAJAAR 2018 EEN VERHAALTJE VÓÓR HET SLAPENGAAN over co-sleeping en hechting voor ouders en opvoeders van baby s en peuters Dokter Vandewalle brengt het verhaal van

Nadere informatie

Logo Oost-Brabant VORMINGSAANBOD 2017

Logo Oost-Brabant VORMINGSAANBOD 2017 Logo Oost-Brabant VORMINGSAANBOD 2017 GEZONDE VOEDING EN BEWEGING 1 WINKELOEFENING GROENTE ZKT. KOK RECLAME, WE ZIJN ER VET MEE Infosessie waarin de informatie op voedingsetiketten leren begrijpen. Kookworkshop

Nadere informatie

Menukaart Ouder worden en alcohol

Menukaart Ouder worden en alcohol Menukaart Ouder worden en alcohol 1 Infosessie Ouder worden en alcohol De gevolgen van alcohol op je gezondheid neemt toe met de leeftijd. Uit cijfers blijkt bovendien dat niet jongeren, maar wel vijftigers

Nadere informatie

Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie

Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie Presenteert Infobundel Alcohol-, tabak-, en drugspreventie (9 september 2014) http://www.skillville.be 1 Doelstelling van het pakket Alcohol-, tabak-, en drugspreventie... 4 1.1 Alcohol... 4 1.2 Tabak...

Nadere informatie

Inleiding TAD. Inhoud. 1. Drinken onze jongeren teveel? 1. Drinken onze jongeren teveel? 2. Kadering TAD-gebruik. 3. Aanpak op school. 4.

Inleiding TAD. Inhoud. 1. Drinken onze jongeren teveel? 1. Drinken onze jongeren teveel? 2. Kadering TAD-gebruik. 3. Aanpak op school. 4. Inleiding TAD Studiedag gezonde school 17/03/2017 Joyce Borremans & Gwen Maris Inhoud 1. Drinken onze jongeren teveel? 2. Kadering TAD-gebruik 3. Aanpak op school 4. Rolmodel 1. Drinken onze jongeren teveel?

Nadere informatie

1. VIGeZ. Lang stilzitten: dé uitdaging van de 21 ste eeuw. dr. Femke De Meester Stafmedewerker Sedentair Gedrag 02 juni 2016

1. VIGeZ. Lang stilzitten: dé uitdaging van de 21 ste eeuw. dr. Femke De Meester Stafmedewerker Sedentair Gedrag 02 juni 2016 Lang stilzitten: dé uitdaging van de 21 ste eeuw dr. Femke De Meester Stafmedewerker Sedentair Gedrag 02 juni 2016 VIGeZ vzw, 2016 Infosessie studiedag: Minder zitten op kantoor 1 1. VIGeZ VIGeZ vzw, 2016

Nadere informatie

de verdere professionalisering van de eigen beroepsuitoefening c.q. het beroep.

de verdere professionalisering van de eigen beroepsuitoefening c.q. het beroep. Opleidingsplan Opvoedcoach 1. Scholingsactiviteit Opleiding tot opvoedcoach (Hbo-niveau). 2. Leerdoelen De student leert ouders en opvoeders bij het opvoeden te ondersteunen, zo nodig door te verwijzen

Nadere informatie

Verbinding Preventie en Zorg Signaleren en verwijzen van kinderen met overgewicht

Verbinding Preventie en Zorg Signaleren en verwijzen van kinderen met overgewicht Signaleren en verwijzen van kinderen met overgewicht Thema In welk thema zit het probleem? Pagina 4 t/m 9 Problematiek Wat speelt er? Pagina 4 t/m 9 Partners Wie kan daar een rol in spelen? Pagina 4 t/m

Nadere informatie

Praktijkdag Lekker Actief

Praktijkdag Lekker Actief Praktijkdag 2018 - Lekker Actief Ingrid Peeters, directeur OKRA-SPORT + Info en contact ingrid.peeters@okrasportplus.be www.psylos.be/praktijkdag Project rond voeding en beweging 2017-2020 VZW OKRA-SPORT+

Nadere informatie

Logo Antwerpen VORMINGSAANBOD

Logo Antwerpen VORMINGSAANBOD VORMINGSAANBOD 2017-2018 GEZONDE VOEDING EN BEWEGING DE VOEDINGS- DRIEHOEK Infosessie over de nieuwe voedingsdriehoek. algemene bevolking professionals Diëtiste 2 uur 10 Non-profit: WINKELOEFENING GEZOND

Nadere informatie

DOS-BELEIDSPLAN

DOS-BELEIDSPLAN DOS-BELEIDSPLAN 2017-2018 DRUGS OP SCHOOL Inhoud 1 Visie DOS... 2 2 Vier pijlers... 3 2.1 Regelgeving met duidelijke grenzen en consequenties... 3 2.2 Begeleiding... 6 2.2.1 Wie doet wat bij VERMOEDEN

Nadere informatie

Online zelftesten. Studievoormiddag Online Alcohol- en drughulpverlening 24 juni 2011

Online zelftesten. Studievoormiddag Online Alcohol- en drughulpverlening 24 juni 2011 Online zelftesten Studievoormiddag Online Alcohol- en drughulpverlening 24 juni 2011 Waarom online zelftesten? Online tools: anoniem kosteloos altijd toegankelijk werken drempelverlagend parallel aan de

Nadere informatie

Preventieoverzicht opvoeden

Preventieoverzicht opvoeden Doelgroep Naam Boodschap Soort Organisatie die 0-4 jaar Ouders met kinderen 0-4 jaar Video Interactie Begeleiding Doel van de methodiek is het ondersteunen, bevorderen of herstellen ontwikkelingsproblemen

Nadere informatie

THE NEXT LEVEL- OVER GAMEN IN DE JEUGDHULP. Vlaams Expertisecentrum Alcohol en andere Drugs Femke Wijgaerts Karen Vanmarcke

THE NEXT LEVEL- OVER GAMEN IN DE JEUGDHULP. Vlaams Expertisecentrum Alcohol en andere Drugs Femke Wijgaerts Karen Vanmarcke THE NEXT LEVEL- OVER GAMEN IN DE JEUGDHULP Vlaams Expertisecentrum Alcohol en andere Drugs Femke Wijgaerts Karen Vanmarcke Studie en onderzoek Beleidsvoorbereiding Preventie en hulpverlening Vorming Netwerken

Nadere informatie

De organisatie van opvoedingsondersteuning

De organisatie van opvoedingsondersteuning De organisatie van opvoedingsondersteuning 1. Wat is opvoedingsondersteuning? Opvoedingsondersteuning bestaat uit al die activiteiten die tot doel hebben om ouders en andere opvoeders steun te bieden bij

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Mondriaan Preventie ondersteunt! In deze editie. Mondriaan Preventie

Nieuwsbrief. Mondriaan Preventie ondersteunt! In deze editie. Mondriaan Preventie W I N T E R / V O O R J A A R 2 0 1 6 Nieuwsbrief Mondriaan Preventie Mondriaan Preventie ondersteunt! De afdeling verslavingspreventie van Mondriaan heeft een adviserende en ondersteunende rol als het

Nadere informatie

De bewegingsdriehoek. Dr. Ragnar Van Acker. 17 okt 2017

De bewegingsdriehoek. Dr. Ragnar Van Acker. 17 okt 2017 De bewegingsdriehoek Dr. Ragnar Van Acker 17 okt 2017 1 De bewegingsdriehoek Bewegingsdriehoek Wetenschappelijke basis Elke dag gevarieerd bewegen: naar een actief leven Iets is beter dan niets of elke

Nadere informatie

DE TIPI Onderzoek naar de leefsituatie en huidige kwaliteit van leven van ouders en kinderen die het Tipi-programma hebben doorlopen

DE TIPI Onderzoek naar de leefsituatie en huidige kwaliteit van leven van ouders en kinderen die het Tipi-programma hebben doorlopen DE TIPI Onderzoek naar de leefsituatie en huidige kwaliteit van leven van ouders en kinderen die het Tipi-programma hebben doorlopen Jachna Beck Evelien Van Rompaye Promotor: Prof. Dr. Wouter Vanderplasschen

Nadere informatie

Purmerend Team Epidemiologie Monique Heemskerk

Purmerend Team Epidemiologie Monique Heemskerk Purmerend Team Epidemiologie Monique Heemskerk epi@ggdzw.nl Inhoud 1. Doel en wijze onderzoek / Kindmonitor 2. Respons 3. Achtergrondkenmerken 4. Selectie van resultaten 5. Tot slot Doel van het onderzoek

Nadere informatie

nr. 423 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 18 maart 2016 aan JO VANDEURZEN Vlaamse tieners - Zelfbeeld

nr. 423 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 18 maart 2016 aan JO VANDEURZEN Vlaamse tieners - Zelfbeeld SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 423 van KATRIEN SCHRYVERS datum: 18 maart 2016 aan JO VANDEURZEN VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Vlaamse tieners - Zelfbeeld Uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie

Nadere informatie

Deel 7: Project Opvoedingsondersteuning

Deel 7: Project Opvoedingsondersteuning Deel 7: Project Opvoedingsondersteuning 7.1. Organogram 7.2. Inleiding 7.3. Statistische gegevens ~ 93 ~ 7 Project opvoedingsondersteuning 7.1 Organogram project opvoedingsondersteuning Het project opvoedingsondersteuning

Nadere informatie

Jaarverslag 2016 Opvoedingswinkel Mortsel

Jaarverslag 2016 Opvoedingswinkel Mortsel Jaarverslag 216 Opvoedingswinkel Mortsel Inleiding De Opvoedingswinkel te Mortsel met punten in Borsbeek, Edegem en Kontich ging van start in 213. We kozen er dit jaar voor om de cijfers in dit jaarverslag

Nadere informatie

amersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort?

amersfoort Hoe bereik ik CJG Amersfoort? amersfoort Folder voor ouders van 0-8 jarigen Bezoekadres Heiligenbergerweg 36, 3816 AK Amersfoort T 033 47 94 000, E info@cjgamersfoort.nl I www.cjgamersfoort.nl carta U kunt binnenlopen bij CJG Amersfoort.

Nadere informatie

HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN?

HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN? HOE KUNNEN OUDERS TABAK-, ALCOHOL- EN DRUGGEBRUIK BIJ HUN KINDEREN VOORKOMEN OF UITSTELLEN? Deinze 4 juni 2013 www.drugpunt.be/heelwatinhuis Drugpunt Leie & Schelde Filip Claeys Sanne Foulon www.drugpunt.be

Nadere informatie

WELZIJN BURGERSCHAPSLEREN THEMA 1

WELZIJN BURGERSCHAPSLEREN THEMA 1 Welzijn WELZIJN BURGERSCHAPSLEREN THEMA 1 Vitaal burgerschap gaat over gezond leven en gezond denken. Die vitaliteit is er niet vanzelf, maar moet worden opgebouwd en onderhouden. Dat vraagt om bewustwording

Nadere informatie

V R A G E N K A A R T THEMA OUDERSCHAP EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING

V R A G E N K A A R T THEMA OUDERSCHAP EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING V R A G E N K A A R T? THEMA OUDERSCHAP EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING THEMA: OUDERSCHAP EN OPVOEDINGSONDERSTEUNING? Vragenkaart: waar staan we nu? Bepaal een score tussen 1 en 9, waarbij 1 staat voor we hebben

Nadere informatie

Voor een (zorg)aanbod dat aansluit bij laagopgeleiden, migranten en vluchtelingen

Voor een (zorg)aanbod dat aansluit bij laagopgeleiden, migranten en vluchtelingen Voor iedereen die werkt in de zorg, het onderwijs, voor een wijkteam of gemeente Training en advies Voor een (zorg)aanbod dat aansluit bij laagopgeleiden, migranten en vluchtelingen De trainingen en adviestrajecten

Nadere informatie

Logo Oost-Brabant VORMINGSAANBOD 2018

Logo Oost-Brabant VORMINGSAANBOD 2018 Logo Oost-Brabant VORMINGSAANBOD 2018 GEZONDE VOEDING EN BEWEGING 1 VOEDINGSDRIE- HOEK WINKELOEFENING Infosessie over de voedingsdriehoek met praktische tips voor een gezonder leven. Infosessie waarin

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Doe de grote zelftest

Doe de grote zelftest Doe de grote zelftest Ben ik burn-out? Het verraderlijke van burn-ut is dat je zelf vaak de laatste bent die het wil weten. De omgeving maakt je erop attent, dwingt je naar de dokter te gaan, of je stort

Nadere informatie

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Kikid Het is als ouder jouw verantwoordelijkheid, dat je kind NEE kan zeggen tegen drank!

Nadere informatie

In het hart van complexiteit werkt eenvoud

In het hart van complexiteit werkt eenvoud In het hart van complexiteit werkt eenvoud De Sloep als een empowerende werkplaats in een superdiverse wereld Bea Van Robaeys Inleiding Een perspectief op complexiteit Superdiversiteit (Vertovec, 2007)

Nadere informatie

THUIS IN ANDERE CULTUREN WORKSHOP KRAAMCAFE 18 MEI THUIS IN ANDERE CULTUREN

THUIS IN ANDERE CULTUREN WORKSHOP KRAAMCAFE 18 MEI THUIS IN ANDERE CULTUREN WORKSHOP KRAAMCAFE 18 MEI THUIS IN ANDERE CULTUREN HANDLEIDING kraamzorg bij gezinnen met een andere culturele achtergrond geen HANDLEIDING kraamzorg bij gezinnen met een andere culturele achtergrond.

Nadere informatie

Beweegprogramma kinderen met overgewicht Carlijn Groenen

Beweegprogramma kinderen met overgewicht Carlijn Groenen Beweegprogramma kinderen met overgewicht Carlijn Groenen Aanleiding beweegprogramma Voor een goede gezondheid is een gezond gewicht belangrijk, zowel op jonge als op latere leeftijd. Het percentage mensen

Nadere informatie

Gezondheidsbeleid in scholen in kaart gebracht.

Gezondheidsbeleid in scholen in kaart gebracht. Gezondheidsbeleid in scholen in kaart gebracht. Eline De Decker Saidja Steenhuyzen Tineke Vansteenkiste Gezondheidsconferentie 16 december 2016 1 VIGeZ vzw, 2016, Inhoud presentatie Kadermethodiek Gezonde

Nadere informatie

(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid

(Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid (Digi)taal 12+: een dag over het vo, mbo en digitale geletterdheid Sprekers Erik Reuvers Suzanne Mol Marijke van Huijstee Deelsessies Wensspel op weg naar je visie Leesclub Speeddaten 29 januari 2019 Het

Nadere informatie

Preventie Tabak, Alcohol en Drugs

Preventie Tabak, Alcohol en Drugs Preventie Tabak, Alcohol en Drugs Deelwerking Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Doelgroep: sleutelfiguren uit diverse sectoren Aanbod: Ondersteunen van organisaties bij het opstellen van een drugbeleid

Nadere informatie

WELKOM Regionaal overleg 17 december 2015

WELKOM Regionaal overleg 17 december 2015 WELKOM Regionaal overleg 17 december 2015 Agenda Verslag vorige vergadering 15 september 2015 1. Tabak, alcohol en drugs Feestwijzer & Attent door CGG 2. Voeding & Beweging Sedentair gedrag 10.000 Stappenclash

Nadere informatie

Kinderen in Perspectief; onze partners in beeldvorming van emoties en gedrag bij kinderen

Kinderen in Perspectief; onze partners in beeldvorming van emoties en gedrag bij kinderen Kinderen in ; onze partners in beeldvorming van emoties en gedrag bij kinderen 1. Wat is? -praktijk van zelfstandige therapeuten -disciplines: 2 pedagogen, 1 psychologe, multidisciplinaire samenwerking

Nadere informatie

CROSS-OVER 2/12/2014

CROSS-OVER 2/12/2014 CROSS-OVER 2/12/2014 SKILLVILLE: Alcohol, tabak en cannabis Historiek Start Projectmatig Wetenschappelijk Onderzoek (PWO) september 2012 Impact van het ontwikkelen en inzetten van een educatieve game ter

Nadere informatie

wegwijs in opvang voor je baby of peuter

wegwijs in opvang voor je baby of peuter wegwijs in opvang voor je baby of peuter 1. Opvang zoeken 1.1 Wat zijn je wensen? De opvang zorgt samen met jou voor de opvoeding van je kind. Daarom is opvang kiezen een belangrijke keuze, waar je zelf

Nadere informatie

alle campagnefoto s Maak het mee : Paul Delaet provincie Limburg Universiteitslaan 1 B-3500 HASSELT limburg.be

alle campagnefoto s Maak het mee : Paul Delaet provincie Limburg Universiteitslaan 1 B-3500 HASSELT limburg.be alle campagnefoto s Maak het mee : Paul Delaet provincie Limburg Universiteitslaan 1 B-3500 HASSELT limburg.be deontologisch kader pedagogisch advies Situering Het Limburgs netwerk opvoedingsondersteuning

Nadere informatie

HvHK_Regio. Werkgroep Kinderopvang >> 19.05.2015

HvHK_Regio. Werkgroep Kinderopvang >> 19.05.2015 LL HvHK_Regio Werkgroep Kinderopvang >> 19.05.2015 HvHK_Regio Regionale invulling >> Rollen Rol 1: Expert Beschikbaar stellen van materialen en methodieken. Rol 2: Motivator Coördinatie van gezondheidstafels

Nadere informatie

Wat doet Kind en Gezin voor jou en je gezin? Ontdek ons ruime aanbod aan gratis diensten

Wat doet Kind en Gezin voor jou en je gezin? Ontdek ons ruime aanbod aan gratis diensten Wat doet Kind en Gezin voor jou en je gezin? Ontdek ons ruime aanbod aan gratis diensten Je bent zwanger Een unieke, spannende tijd breekt aan. Jouw gevoel is meestal een prima raadgever. Vertrouw op jezelf

Nadere informatie

The Turn to Parenting in Four European Welfare States

The Turn to Parenting in Four European Welfare States The Turn to Parenting in Four European Welfare States Parenting support in professional practice Dr. Marit Hopman Prof. Trudie Knijn Universiteit Utrecht, Nederland Achtergrond Vier betrokken landen: Duitsland,

Nadere informatie

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Brijder jeugd Preventie Voorlichting (in de klas en aan docenten) ABC gesprekken Aanwezig bij verschillende ZAT

Nadere informatie

Deel 5: Opvoedingsondersteuning

Deel 5: Opvoedingsondersteuning Deel : Opvoedingsondersteuning ORGANOGRAM INLEIDING 3 STATISTISCHE GEGEVENS Jaarverslag 04 0 ORGANOGRAM Directeur Adjunct-directeur Verantwoordelijke / Hergomoderator HCA-dienst Ouders Steunen in Opvoeden

Nadere informatie

Zelftests, en veel meer. 1 juni 2017

Zelftests, en veel meer. 1 juni 2017 Zelftests, en veel meer 1 juni 2017 1994 zichtbaarheid van het gebruik door media-aandacht, veranderende gebruikspatronen en de toegenomen maatschappelijke bespreekbaarheid. vragen aan hulpverlening en

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : J A A R THUISSITUATIE, KINDEROPVANG EN OPVOEDING K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Jeugd 2010 2 Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied,

Nadere informatie

Jong en gezond? Uitdagingen voor meer gezonde voeding en beweging bij kinderen in Vlaanderen

Jong en gezond? Uitdagingen voor meer gezonde voeding en beweging bij kinderen in Vlaanderen Jong en gezond? Uitdagingen voor meer gezonde voeding en beweging bij kinderen in Vlaanderen Prof. dr. Lea Maes Prof. dr. Ilse De Bourdeaudhuij Drs. Valerie De Coen Introductie Probleemstelling: Rapport

Nadere informatie

CHECKLIST BEWEGING EN SEDENTAIR GEDRAG/ LANG ZITTEN

CHECKLIST BEWEGING EN SEDENTAIR GEDRAG/ LANG ZITTEN CHECKLIST BEWEGING EN SEDENTAIR GEDRAG/ LANG ZITTEN Algemeen: proces gezondheidsbeleid Een gemotiveerd team: Het personeel is gemotiveerd om rond beweging en sedentair gedrag te werken. Over het bewegingsbeleid

Nadere informatie

Jaarverslag EXPOO 2014

Jaarverslag EXPOO 2014 Jaarverslag EXPOO 2014 EXPOO, het Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning van de Vlaamse overheid, bouwt mee aan een positieve leefomgeving waar het voor kinderen en jongeren goed is om op te groeien.

Nadere informatie

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie

Samenvatting. Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Opvoeding en thuis omgeving als aangrijpingspunten in de preventie van overgewicht bij kinderen: resultaten van de ChecKid studie Overgewicht is een snel groeiend wereldwijd probleem en is geassocieerd

Nadere informatie

Logo Kempen VORMINGSAANBOD

Logo Kempen VORMINGSAANBOD Logo VORMINGSAANBOD 2018-2019 2018 Plan je een vorming of workshop in 2018? In overleg met Logo hebben organisaties die werken met kansengroepen en sociale economiebedrijven recht op een bijdrage van 50%

Nadere informatie

v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan

v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan v e rslaafd? Wat als je niet meer zonder kan Alles over verslavingen Voor vragen over alcohol, illegale drugs, gokken en medicijnen: De DrugLijn tel. 078 15 10 20 www.druglijn.be SOS Nuchterheid tel. 09

Nadere informatie