1 Beschrijving. 2 Risico s

Transcriptie

1 1 Beschrijving In deze fiche komt de gehoorbescherming op bouwwerven aan bod. De fiche geeft een overzicht van de risico s, de regelgeving die van kracht is in België en de preventiemaatregelen. 2 Risico s Intense geluiden kunnen werknemers storen bij hun werk (slechte communicatie, slecht begrepen bevelen, onopgemerkte gevaarssignalen,...). Ze kunnen de oorzaak zijn van ongevallen en fysiologische problemen zoals een versneld hartritme, een verhoogde bloeddruk, een verhoogd ademhalingsritme, verwijde pupillen, duizeligheid, vermoeidheid, hoofdpijn, agressie, slaapproblemen, enz. Wanneer het geluidsniveau 80 db(a) bereikt, ervaart het gehoorapparaat een vermoeidheid, die in eerste instantie kan herstellen. Bij een verlengde blootstelling aan een intens geluid kan deze vermoeidheid veranderen in een permanente doofheid, die veroorzaakt wordt door letsels aan het inwendige oor (vernietiging van de haarcellen). De gehoorscherpte vermindert progressief als de blootstelling aanhoudt. Dit gehoorverlies is onomkeerbaar. Het verlies stopt onmiddellijk met verergeren zodra de blootstelling aan lawaai ophoudt. Verschillende factoren hebben een invloed op de graad en de mate van het gehoorverlies: het niveau van intensiteit van het lawaai, de frequentie, de soort, de duur van de blootstelling, het aantal werkjaren, de aanleg en de leeftijd van de persoon. Navb-cnac Constructiv streeft steeds naar betrouwbaarheid van de gepubliceerde informatie, rekening houdend met de huidige stand van de regelgeving en de techniek. De organisatie kan echter niet aansprakelijk worden gesteld voor de gepubliceerde informatie. De raadgevingen in deze preventiefiche ontslaan de lezer niet van de verplichting om de geldende regelgeving na te leven. De reproductie van teksten en illustraties is toegestaan mits de uitdrukkelijke toestemming van en duidelijke bronvermelding. 1/5 Het preventie-instituut van de bouw

2 3 Regelgeving Voor de regelgeving verwijzen we naar het koninklijk besluit van 13 juni 2005 betreffende het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM s) (Belgisch Staatsblad van 14 juli 2005). De werkgever is verplicht om de risico s te identificeren en preventiemaatregelen te nemen. Als deze maatregelen niet volstaan, moeten er PBM s gebruikt worden. De PBM s moeten voldoen aan bepaalde eisen (geschikt zijn voor het risico; beantwoorden aan de heersende omstandigheden op de arbeidsplaats; afgestemd zijn op de vereisten met betrekking tot de ergonomie, het comfort en de gezondheid van de werknemer; geschikt zijn voor de drager; op elkaar afgestemd zijn als er meerdere PBM s tegelijk gebruikt worden). De werkgever moet de PBM s gratis ter beschikking van de werknemers stellen. Bij de keuze van de PBM s moet hij een beoordeling maken van het PBM dat hij van plan is te gebruiken en moet hij het advies vragen van de preventieadviseur, de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer en het CPBW. De werkgever bepaalt de omstandigheden waaronder de PBM s gebruikt moeten worden. De werkgever heeft ook verplichtingen inzake de aankoop en het gebruik van PBM s. Hij moet zijn werknemers opleiden en informeren over het gebruik van PBM s. Bijlage II-11 van dit koninklijk besluit verplicht het gebruik van gehoorbeschermingsmiddelen aan de volgende werknemers: de werknemers die blootgesteld worden aan lawaai, beschikken over en gebruiken persoonlijke beschermingsmiddelen voor het gehoor overeenkomstig de bepalingen van artikel 21 en 29 van het koninklijk besluit van 16 januari 2006 betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico s van lawaai op het werk. Artikel 21 bepaalt: Indien de risico s die voortvloeien uit blootstelling aan lawaai niet op andere wijze kunnen worden voorkomen, worden passende, naar behoren aangemeten individuele gehoorbeschermers beschikbaar gesteld aan de werknemers, die daarvan in de hieronder omschreven omstandigheden gebruikmaken: wanneer de blootstelling aan lawaai de onderste actiewaarden voor blootstelling (80 db(a) en Ppiek = 112 Pa) overschrijdt, stelt de werkgever individuele gehoorbeschermers ter be-schikking van de werknemers; wanneer de blootstelling aan lawaai de bovenste actiewaarden voor blootstelling (85 db(a) en Ppiek = 140 Pa) evenaart of overschrijdt, worden individuele gehoorbeschermers gebruikt; de individuele gehoorbeschermers worden zodanig geselecteerd dat het risico op gehoorbeschadiging wordt uitgeband of tot een minimum wordt beperkt. De werkgever is verantwoordelijk voor de doeltreffendheid van de in toepassing van dit artikel genomen maatregelen en zorgt ervoor dat de werknemers de gehoorbeschermers dragen. 2/5 Het preventie-instituut van de bouw

3 Artikel 29 bepaalt: Wanneer in uitzonderlijke omstandigheden het volledige en correcte gebruik van individuele gehoorbeschermers wegens de aard van het werk tot grotere risico s voor de gezondheid of de veiligheid zou kunnen leiden dan het niet gebruiken van deze beschermers, kan een afwijking worden toegekend. 3.1 Normen PBM s voor gehoorbescherming moeten onder andere voldoen aan de volgende normen: NBN EN 458: Gehoorbeschermers - Aanbevelingen voor keuze, gebruik, verzorging en onderhoud - Praktijkrichtlijn NBN EN 352-1: Algemene eisen - Deel 1: Oorkappen NBN EN 352-2: Algemene eisen - Deel 2: Oorproppen NBN EN 352-3: Algemene eisen - Deel 3: Aan industriële veiligheidshelmen bevestigde gehoorkappen NBN EN 352-4: Veiligheidseisen en proeven - Deel 4: Peilafhankelijke oormoffen NBN EN 352-5: Veiligheidseisen en proeven - Deel 5: Actieve geluidsreducerende oorkappen NBN EN 352-6: Veiligheidseisen en beproevingsmethoden - Deel 6: Gehoorkappen met elektrische audio-invoer NBN EN 352-7: Veiligheidseisen en beproevingsmethoden - Deel 7: Niveau-afhankelijke oorproppen NBN EN 352-8: Veiligheidseisen en proeven - Deel 8: Gehoorkappen met muziekvoorziening 4 Preventiemaatregelen 4.1 Eigenschappen van gehoorbeschermingsmiddelen Vooraleer te beslissen over het dragen van aangepaste persoonlijke gehoorbeschermingsmiddelen moet er geprobeerd worden om de geluidshinder bij de bron te bestrijden. Er bestaan verschillende soorten PBM s, zoals oordopjes en gehoorkappen of aan een helm bevestigde gehoorkappen Oordopjes Er bestaan verschillende soorten oordopjes: wegwerp, herbruikbaar, voorgevormd of op maat gemaakt. Oordopjes zijn bedoeld om voortdurend gedragen te worden, zeker in een warme en vochtige omgeving, want ze zijn licht en discreet. Er is een doorgedreven hygiëne voor nodig om ontstekingen van de gehoorgang te vermijden. Ze moeten goed ingebracht worden om een valse bescherming te vermijden. Herbruikbare oordopjes moeten gereinigd worden en hygiënisch opgeborgen worden. 3/5 Het preventie-instituut van de bouw

4 4.1.2 Gehoorkappen of aan een helm bevestigde gehoorkappen Geluidswerende gehoorkappen moeten comfortabel zijn: ze mogen niet knellen aan de schedel en de oren. Ze worden aangeraden om met tussenpozen gedragen te worden bij korte tussenkomsten in een lawaaierige omgeving. Er bestaan gehoorkappen die aan een helm gemonteerd zijn en die ofwel over de oren, ofwel in een wachtpositie gezet kunnen worden Er bestaan bepaalde modellen die stemgeluiden doorlaten door middel van een zogenaamd stemmembraan. De keuze van de PBM s gebeurt in functie van de graad van geluidsreductie, het comfort van de gebruiker, de hygiëne en de werkomgeving (stof, vochtigheid,...). Er moet ook rekening gehouden worden met de verenigbaarheid met andere PBM s. Ze moeten bepaalde klanken, zoals spraak of veiligheidssignalen, doorlaten. Overbescherming kan andere risico s inhouden. 4.2 Markering De markering moet aangebracht zijn op het PBM of op de verpakking als het PBM te klein is om alle elementen van de markering te bevatten. De markering moet de CE-markering, de naam van de fabrikant, het model, het jaar en het nummer van de op het PBM toegepaste norm bevatten. We kunnen er ook andere aanwijzingen op terugvinden, zoals: SNR: aanwijzing van de gemiddelde geluidsdemping; H: geluidsdemping in de hoge frequenties; L: geluidsdemping in de lage frequenties; M: geluidsdemping in de gemiddelde frequenties. 4.3 Raadgevingen Onderhoud PBM s voor gehoorbescherming moeten gedragen worden gedurende de volledige blootstellingsduur, want zelfs als ze slechts kortstondig weggehaald worden, vermindert hun efficiëntie zeer sterk. Werknemers hebben een opleiding en informatie nodig voor het gebruik van deze PBM s en de hygiënevoorwaarden. Raadpleeg de gebruiksaanwijzing vooraleer het PBM te gebruiken. Was goed uw handen vooraleer u de oordopjes inbrengt. Controleer voor elk gebruik de staat en de properheid van de herbruikbare PBM s. Herbruikbare oordopjes moeten elke dag gereinigd worden Door de PBM s schoon te houden en goed op te bergen, kan hun levensduur verlengd worden. Let erop dat de PBM s perfect aangepast zijn aan de fysiologie van de gebruiker. 4/5 Het preventie-instituut van de bouw

5 5 Referenties en nuttige documentatie Navb dossier 112. Lawaai en trillingen Beschikbaar op: navb.constructiv.be > Welzijnsinfo > Publicaties. Navb dossier 131, Persoonlijke beschermingsmiddelen in de bouwsector. Beschikbaar op navb.constructiv.be > Welzijnsinfo > Publicaties. 5/5 Het preventie-instituut van de bouw