PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

Transcriptie

1 Activiteitenverslag PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

2

3 Inhoudsopgave Activiteitenverslag 2011 PISAD Inhoudsopgave... 3 Voorwoord... 5 Praktische werking van PISAD & haar partners... 6 PISAD organisatorisch... 6 Missie... 9 Dienstverlening... 9 Integrale kwaliteitszorg Inhoudelijke afspraken van het samenwerkingsverband specifiek voor schoolgaande jongeren Concept van de lokale aanpak Nominaties Werking Algemeen infokanaal Oudergroep PISAD Medische interventies Begeleiding stagiairs...23 Interlokale vereniging INDRA...23 Maatschappelijke overlast Cijfergegevens Indicatoren...25 Preventie...32 Vroeginterventie en begeleiding Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag per regio Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Ronse Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Geraardsbergen - Lierde Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Brakel - Horebeke - Zwalm Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Gavere Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Ninove Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Denderleeuw Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Haaltert Activiteitenverslag 2011 PISAD regio Liedekerke

4

5 Voorwoord Activiteitenverslag 2011 PISAD Voor u ligt het activiteitenverslag 2011 van het provinciebedrijf PISAD. Dit verslag geeft een cijfermatige benadering van de uitgevoerde activiteiten in 2011 en de concrete acties die PISAD uitvoert op het terrein. Daarnaast wil dit verslag u ook wegwijs maken in de afspraken en de specifieke stappen die gezet worden in de praktische werking van PISAD en haar partners. Uit de contacten met de partners blijkt dat niet aangesloten scholen en schoolbegeleidende diensten, politiediensten, hulpverlening en bestuursmensen buiten het werkingsgebied van PISAD onvoldoende op de hoogte zijn van het aanbod en de dagdagelijkse werking van PISAD. Het is uiteraard niet mogelijk om deze tot in de kleinste details te behandelen. Dit verslag dient dan ook als leidraad gezien te worden. Voor bijkomende informatie kan u uiteraard altijd terecht bij onze drugbegeleiders of bij de directie van PISAD. Eddy Couckuyt Lieven Santens Dominique Roos Gedeputeerde Voorzitter Raad van Advies Directeur PISAD Gewoon Provinciebedrijf PISAD AC Maagdendale Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax info@pisad.be

6 Praktische werking van PISAD & haar partners PISAD ORGANISATORISCH Identificatie PISAD Activiteitenverslag 2011 PISAD PISAD is een Gewoon Provinciebedrijf binnen de provincie Oost-Vlaanderen. PISAD staat voor Provinciaal Interbestuurlijk Samenwerkingsverband voor Aanpak van Drugmisbruik. 6

7 Activiteitenverslag 2011 PISAD Organogram Deputatie Provincie Raad van Advies PISAD De heer Lieven Santens Voorzitter Dagelijks Bestuur Provincieraad Gedeputeerde Welzijn & Provincieraadsleden Burgemeesters & Schepenen Directie PISAD Mevrouw Dominique Roos Directeur Dienst Welzijn & Gezondheid De heer William Blondeel Directeur Directiesecretaris/ Bijzonder Rekenplichtige Verslavingsartsen Drugbegeleiders Regio Oudenaarde Drugbegeleider Regio Ronse Drugbegeleider Regio Ninove Drugbegeleider Regio Denderleeuw Regio Haaltert Drugbegeleider Regio Zottegem Drugbegeleider Regio Geraardsbergen Drugbegeleider Regio Brakel Regio Gavere Drugbegeleider Regio Liedekerke Afstemming tussen de gemeentelijke en provinciale structuren Bij het dagelijks bestuur van PISAD laat de Deputatie zich bijstaan door een Raad van Advies. Deze Raad van Advies is het beleidsvoorbereidend en -adviserend orgaan dat de link legt tussen enerzijds het dagelijks bestuur en anderzijds de Deputatie en de Provincieraad. Deze Raad van Advies geeft sturing voor het dagelijks bestuur van de lopende projecten en staat in voor een continue opvolging van de gehele werking van PISAD. 7

8 Activiteitenverslag 2011 PISAD Territoriale reikwijdte Gerechtelijk arrondissement Oudenaarde Oudenaarde, Kluisbergen, Kruishoutem, Maarkedal, Wortegem-Petegem, Zingem, Zottegem, Herzele, Sint-Lievens-Houtem, Ronse, Geraardsbergen, Lierde, Brakel, Horebeke, Zwalm Gerechtelijk arrondissement Dendermonde Denderleeuw, Haaltert, Ninove Gerechtelijk arrondissement Gent Gavere Gerechtelijk arrondissement Brussel Liedekerke Financiering De financiering berust op een gedeelde verantwoordelijkheid: de provincie Oost-Vlaanderen staat in voor 49% van de begroting; de pijlersteden betalen samen 26 %; en de aansluitende gemeenten de resterende 25 %. Bijkomstig staan de pijlersteden en gemeenten ook in voor de huisvestingskosten, informaticakosten en directe werkingskosten. Voor meer gedetailleerde informatie verwijzen we graag naar het jaarlijks financieel verslag. 8

9 Activiteitenverslag 2011 PISAD MISSIE PISAD heeft als missie samen met de lokale besturen en andere actoren bij te dragen tot het onder controle krijgen van het gebruik van legale en illegale drugs, tot het voorkomen van misbruik en/of het stoppen van gebruik. DIENSTVERLENING Door de oprichting van en de trouwe steun aan PISAD werd door de provincie Oost-Vlaanderen en de bij PISAD aangesloten steden en gemeenten een dienstverlening uitgebouwd met duidelijke accenten met als doelstelling voor alle burgers in het werkingsgebied een gelijkwaardige volwaardige dienstverlening te creëren. Met PISAD werd een dienstverlening uitgebouwd met duidelijke accenten: Het actief betrekken van het volledige gezin; In crisissituaties en indien de begeleiding dit vereist wordt een permanente beschikbaarheid gewaarborgd in de lopende dossiers; Een langdurige opvolging; De laagdrempelige werking met de scholen (het zeer snel ingaan op de hulpvraag, het ter plaatse gaan, desgevallend lidmaatschap van de cel leerlingenbegeleiding, deelname aan oudercontacten, opendeurdagen, ); De ontwikkeling van sterke feedback en overlegmechanismen; De gratis dienstverlening; Het afleggen van huisbezoeken; De uniformiteit van de samenwerkingsafspraken; De uniciteit van de samenwerkingsafspraken met politiediensten en parket over de gerechtelijke arrondissementen heen; De verankering van het aanbod in de directe leefomgeving van de jongere (scholen/schoolreglementen, gezin); De hulpvraag die niet noodzakelijkerwijs van de jongere zelf hoeft te komen; De structurele netwerkvorming die een systematische informatie-uitwisseling toelaat; De interveniërende begeleidingsmethodiek. De dienstverlening van PISAD omvat zowel preventieve, begeleidende als medisch ondersteunende interventies naar kinderen en jongeren/jongvolwassenen en hun directe omgeving. Dit geheel wordt ondersteund door ambulante en residentiële hulpverlening, politiediensten en justitie. 9

10 Activiteitenverslag 2011 PISAD INTEGRALE KWALITEITSZORG PISAD streeft voortdurend naar een zo goed mogelijke uitbouw van haar dienstverlening waarin een permanente zorg voor kwaliteit en kwaliteitsverbetering centraal staat. Het managementsysteem van PISAD is geauditeerd en gecertificeerd volgens de norm ISO 9001:2008. Het certificaat BE 03/ is geldig van 25 oktober 2009 tot 24 oktober Uitgave 4. Gecertificeerd bij SGS sinds september Een organisatie die de ISO-norm behaalt, toont onder meer aan in staat te zijn: te voldoen aan de eisen van interne en externe partijen, de wet en de regelgeving en de eisen van de organisatie zelf; de eisen van de interne en externe partijen te begrijpen en er aan te voldoen; tegemoet te komen aan de noodzaak processen te zien in termen van toegevoegde waarde, resultaten te verkrijgen uit het proces in termen van prestaties en doeltreffendheid; de werkingsprocessen continu te verbeteren gebaseerd op objectieve meting. Het behalen van deze doelstellingen wordt gemeten en geëvalueerd tijdens de opvolgingsbezoeken en dit door een extern en onafhankelijk bureau 'Société Général de Surveillance' waarvan de hoofdzetel gevestigd is in Genève. 10

11 Activiteitenverslag 2011 PISAD Preventieve interventies Wat de preventieve interventies naar kinderen en jongeren/jongvolwassenen betreft, gaat de voorkeur in eerste instantie uit naar de scholen en erkende vormingsinstellingen omdat deze een langdurige en continue contactmogelijkheid bieden met een grote en kwantificeerbare groep jongeren. Om aan alle jongeren voldoende informatie en aangepaste training te geven, worden drugpreventieprogramma s opgezet in samenwerking met de scholen, CLB en/of andere schoolbegeleidende diensten, de leerlingenraden, de oudercomités, schoolraden, de politiediensten, verenigingen, jeugdbewegingen van de aangesloten steden en gemeenten. Omdat het effect van drugpreventieprogramma s na afloop van de interventie langzaam afnemen, worden de drugpreventieprogramma s 1 samengevoegd tot een sluitend geheel vanaf peuters en kleuterleeftijd tot en met de adolescentie en de vroegvolwassenheid. De ingezette projecten worden volgens evidence-based quality criteria - vastgelegd door experts - doorgelicht en bijgestuurd zodanig dat de impact en de bereikte effecten zo groot mogelijk worden gemaakt. Om de continuïteit van deze programma s te garanderen, worden leerkrachten mede opgeleid en ondersteund in het geven van deze programma s. In ieder lokaal drugoverleg (voorgezeten of geparticipeerd door PISAD) wordt aandacht gevraagd voor community acties die de schoolprogramma s ondersteunen. 1 Deze preventieprogramma s zijn allen interactieve schoolprogramma s. Interactieve programma s verminderen het gebruik significant. Niet-interactieve programma s hebben geen significant effect. De programma s zijn ook gebaseerd op de sociale invloed benadering. Binnen deze benadering zijn tal van technieken ontwikkeld om de effecten van de sociale druk teniet te doen, het beïnvloeden van de heersende normen over druggebruik en het corrigeren van de ideeën die leerlingen hebben over het middelengebruik van andere leerlingen. (Tobler NS, School-based adolescent drug prevention programs: Meta analysis. Journal of Primary Prevention, 20, 2000; P. Cuypers, Effective ingredients of school-based drug prevention programs: A systematic review, Addictive Behaviors 27, (2002) ;Z. Sloboda, S.L. David,Preventing druguse among children en adolescents: a research based guide, NIH,

12 Activiteitenverslag 2011 PISAD Begeleidende interventies Vroegdetectie De combinatie van zowel vroege, preventieve interventies als vroeginterventie gericht op de gebruiker zelf en zijn directe omgeving leiden tot succes in de aanpak van drugs. Door ouders, scholen en schoolbegeleidende diensten te trainen in het opvangen van signalen, van druggebruik/- dealen vergroot de kans op een vlugge detectie en oplossing van het drugprobleem. Vroeginterventie en -hulp Bij gebruikende kinderen en jongeren is een omgevingsgerichte (ouders, scholen, schoolbegeleidende diensten, huisartsen) en interveniërende (niet-vrijblijvende) begeleiding nodig. Op deze manier komt de jongere veel vroeger in contact met begeleiding dan wanneer het spontaan zou gebeuren waardoor een aanzienlijk aantal onder hen in een vroegtijdig stadium begeleid worden. 2 Werkingsmethodiek Bij gebruikende jongeren is vaak een individuele (niet-vrijblijvende) begeleiding nodig en een zekere druk die door de werkingsmethodiek en de netwerkvorming van PISAD gerealiseerd wordt 3. Het model onderscheidt verschillende pressieniveaus aangepast aan de individuele situatie van de gebruiker. 2 Ook voor de beginnende gebruiker is het nodig dat een begeleiding al wordt ingeschakeld om de achterliggende reden van het drugsgebruik te peilen en te verhelpen en zodoende ook het drugsgebruik in de toekomst tijdig in te perken. 3 Dr.J. Garrett en Prof. J. Landau: Arise-model, University van Rochester, New York. 12

13 Activiteitenverslag 2011 PISAD Medische interventies Naast het ruime preventieluik en begeleidingsluik investeert PISAD ook in het medische luik door het werken met verslavingsartsen. De werkzaamheden van de verslavingsartsen bij PISAD houden o.m. in: het geven van voorlichting aan cliënten en/of het cliëntsysteem over druggebruik en gezondheidsrisico's; een medische ondersteuning uitoefenen in individuele dossiers (verlenen van medicatie, ter beschikking stellen van methadon,...); het uitvoeren van urinecontroles met rechtstreeks toezicht; het participeren aan infoavonden met betrekking tot het medische luik; regelmatig overleg met collegae-verslavingsartsen; op vraag een adviserende ondersteuning uitoefenen naar collegae-huisartsen. De arts dient over een afgeronde academische opleiding tot basisarts te beschikken en krijgt de mogelijkheid zich bij PISAD bij te scholen tot verslavingsarts en/of zijn deskundigheid in de verslavingsgeneeskunde verder te ontwikkelen. 13

14 Activiteitenverslag 2011 PISAD Ondersteuningsaanbod Scholen en schoolbegeleidende diensten Ondersteuning van scholen in de uitbouw van hun drug(preventie)beleid. Trainen van ouders/opvoeders: o in het herkennen van signaalgedrag van druggebruik en drugdealen; o in het stellen van grenzen en het omgaan met jongeren die drugs gebruiken. Trainen van het schoolpersoneel in het herkennen van signaalgedrag van druggebruik en drugdealen en het omgaan met jongeren die drugs gebruiken. Preventieve opvoedingsondersteuning van leerkrachten van peuters en kleuters en leerlingen van de vier eerste leerjaren in het bijbrengen van die opvoedingsvaardigheden die op latere leeftijd een rol spelen in het experimenteren en het overschakelen van experimenteel gebruik naar misbruik en verslaving. Het trainen van de leerkrachten in het geven en opzetten van preventieprogramma s met bijzondere aandacht voor het aansluiten van inhoud en opzet op de problematiek en op de belevingswereld van de jongeren. Het zelf verzorgen van preventieprogramma s. Het inzetten van ervaringsdeskundigen. Het ter beschikkingstellen van een matrix (basis- en secundair onderwijs) waarin rekening wordt gehouden met de risicofactoren per ontwikkelingsfase, de leefwereld, het moment van interventie en het type doelgroep. Signalerings- en preventieve opvoedingsondersteuning voor ouders van tieners. Voorzitten van het netoverschrijdend scholenoverleg. 14

15 Activiteitenverslag 2011 PISAD Ouders en gezinnen Preventieve opvoedingsondersteuning van ouders van peuters en kleuters en leerlingen van de vier eerste leerjaren in het bijbrengen van die opvoedingsvaardigheden die op latere leeftijd een rol spelen in het experimenteren en het overschakelen van experimenteel gebruik naar misbruik en verslaving. Trainen van ouders/opvoeders: o in het herkennen van signaalgedrag van druggebruik en drugdealen; o in het stellen van grenzen en het omgaan met jongeren die drugs gebruiken. Individuele begeleiding en ondersteuning van de gezinnen van de druggebruikende jongeren/jongvolwassenen. Regelmatige bijeenkomsten van de oudergroep waar ouders hun ervaring met het druggebruik van hun kinderen kunnen uitwisselen. In crisissituaties en indien de begeleiding dit vereist wordt een permanente beschikbaarheid gewaarborgd in de lopende dossiers. Jongeren Begeleidende gesprekken met de jonge/jongvolwassen druggebruikers en hun directe omgeving (ouders, broers, zussen, huisartsen, scholen en schoolbegeleidende diensten). Het houden van preventieve groepsbegeleidingen van jongeren. Steden en gemeenten Medewerking aan evenementen die PISAD dichter bij haar doelpubliek brengt. Jongeren worden onder andere voorgelicht op grootschalige feesten en festivals, opendeurdagen, 100 dagen, Het organiseren van een lokaal drugoverleg in elke aangesloten pijlerstad- en gemeente. Het participeren aan het lokaal drugoverleg, indien reeds opgestart. Deelname aan stedelijke overlegplatforms (bijv. gezinsraad, welzijnsraad, welzijnsoverleg, culturele raden, jeugdraden, ) 15

16 Activiteitenverslag 2011 PISAD Politiediensten Het trainen van de politiemensen die de les drugs verzorgen in het megaproject in het basisonderwijs met aandacht voor de acht bijzonderste spreektechnieken en met aandacht voor een duidelijke en herkenbare normstelling. Mogelijkheid tot doorverwijzing: indien de aangemelde druggebruiker behoort tot de doelgroep van PISAD start PISAD zelf een begeleiding op. Bij aanmelding van oudere druggebruikers worden deze gericht doorverwezen. Andere partners De uitbouw van een zorgcircuit middelenmisbruik: algemene ziekenhuizen, huisartsen, ambulante hulpverlening en residentiële hulpverlening. Deelname aan provinciale en locale overleg- en werkgroepen. Het ter beschikking stellen van een verslavingsarts ter ondersteuning van het houden van info-avonden op vraag van serviceclubs, huisartsen, spoedopnamediensten ziekenhuizen, horecasector. Het ter beschikking stellen van een verslavingsarts ter ondersteuning van de huisartsen in hun voorschrijfgedrag/medicatieverstrekking met betrekking tot druggebruikers. Het geven van ondersteuning aan instellingen van 'Bijzondere Jeugdzorg' gevestigd in het werkingsgebied. Het voorzien van voorlichtingsavonden op vraag van de buurtinformatienetwerken. Algemeen Het uitbouwen en up-to-date houden van een website: Het verstrekken van een gratis dienstverlening. 16

17 Activiteitenverslag 2011 PISAD Structureel advies PISAD wordt in zijn werking structureel geadviseerd voor zaken met een grote impact voor de betrokken partners bijvoorbeeld werkingsmethodiek, inbedding van de werking van PISAD in schoolreglementen, Het structurele advies geeft de zekerheid dat vraagstukken op een deskundige wijze worden ingericht en beheerd. Het netwerk bestaat uit academici die de verschillende segmenten waartoe de partners in de samenwerking behoren, vertegenwoordigen. Het advies wordt verstrekt bij concrete en dringende problemen maar laat tevens toe om naar de toekomst structurele oplossingen te vinden in het hanteren van een snel evoluerende problematiek. De juridische dienst van de provincie; de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten; de juridische diensten van de onderwijssector en de schoolbegeleidende diensten; de orde der geneesheren; residentiële drughulpverlening; politiediensten; justitie (parketten Oudenaarde, Gent, Dendermonde en Brussel); Universiteit Gent en Leuven (Vakgroep Strafrecht en Criminologie, Instituut voor Arbeidsrecht en Instituut voor Sociaal recht); University of Rochester (State of New York, U.S.A.); Vereniging voor Alcohol en Drugs (VAD). 17

18 Activiteitenverslag 2011 PISAD INHOUDELIJKE AFSPRAKEN VAN HET SAMENWERKINGSVERBAND SPECIFIEK VOOR SCHOOLGAANDE JONGEREN Als gevolg van aanpassingen van de jeugdbeschermingswet (d.d. 15 mei 2006 en 13 juni 2006) werd de gezamenlijke werkwijze opnieuw afgestemd. De rol van PISAD, CLB-centra, schoolmaatschappelijke diensten, politiediensten en parket werd als gevolg hiervan vastgelegd in een éénvormige clausule die door het volledige platform van de scholen netoverschrijdend opgenomen werd in de schoolreglementen. Door het feit dat alle scholen op dezelfde manier te werk gaan wordt een krachtig en duidelijk signaal gegeven dat drugs niet worden getolereerd en er alles aan gedaan wordt om druggebruik snel te detecteren en snel te reageren om erger te voorkomen. De nieuwe werkwijze voor schoolgaande jongeren is als volgt: Bij druggebruik Wanneer de school druggebruik of -bezit vermoedt of vaststelt, wordt in het kader van het pedagogische project van de school PISAD ingeschakeld: PISAD opent een dossier en begeleidt de jongere. PISAD koppelt terug naar de school. Indien de jongere de begeleiding goed doorloopt, is het dossier afgehandeld. Wanneer de jongere zich niet houdt aan de voorgestelde begeleiding, schakelt de school de politie in. De politiediensten maken het proces-verbaal over aan de Procureur des Konings die oordeelt welk gevolg eraan gegeven wordt. Dit kan zijn een doorverwijzing naar de gespecialiseerde hulpverlening, waardonder PISAD valt, of een vordering van de jeugdrechter, om op gedwongen wijze het druggebruik aan te pakken. Het zich niet houden aan de voorgestelde begeleiding kan tezelfdertijd aanleiding geven tot orde en tuchtmaatregelen vanwege de school. 18

19 Activiteitenverslag 2011 PISAD De begeleiding van PISAD is een proactieve begeleiding (vroegdetectie en vroeginterventie) waarin niet wordt gewacht tot de jongere om hulp vraagt omdat die hulpvraag veelal ontbreekt. De vraag van de school, van de ouders is voldoende om een begeleiding op te starten. Deze begeleiding is niet-vrijblijvend. Door de begeleiding te aanvaarden kunnen deze jongeren iets vermijden (het repressieve luik) of iets verkrijgen (tweede kans op school). Bij drugdealen Indien er sprake is van drugdealen en van druggerelateerde criminaliteit doet de school onmiddellijk aangifte bij de politiediensten, waarna de Procureur des Konings in principe de Jeugdrechter vordert. 19

20 Activiteitenverslag 2011 PISAD CONCEPT VAN DE LOKALE AANPAK De aanpak van het drugprobleem noodzaakt een globale en geïntegreerde inzet van multidisciplinaire actoren om zowel vraag als aanbod aan te pakken. Om successen te realiseren werd een partnership opgezet met alle actoren die kunnen bijdragen tot de aanpak van de problematiek in de stad en de gemeente. Op 15 juni 1999 werd een structureel drugoverleg uitgebouwd. In dit licht werd in iedere regio binnen het werkingsgebied van PISAD een lokaal drugoverleg opgestart. De plaatselijke aanwezige diensten en organisaties die in contact komen met de drugproblematiek en een bijdrage kunnen leveren, worden samen rond de tafel gebracht. Zo wordt overleg uitgebouwd met de horecasector, OCMW, apothekers, huisartsen, jeugdbewegingen, NOMINATIES Deze samenwerkingsvorm, maar ook de gehanteerde preventiemethodiek en de afspraken met de verschillende betrokken instanties, in het bijzonder met de politiediensten en met het parket zijn uniek. Het project werd voor zijn resultaten genomineerd voor de Belgische Prijs voor Criminaliteitspreventie op 6 oktober 2000 en op 18 december 2000 voor de European Crime Prevention Awards. Op 29 november 2002 werd PISAD gehonoreerd met de Best Business Planning Award 2002 uitgereikt door de Vlerick Leuven Gent Management School. 20

21 Werking 2011 Activiteitenverslag 2011 PISAD Naast de preventie en begeleidende interventies en de activiteiten die behoren tot de algemene werking van PISAD (lokaal drugoverleg, scholenoverleg, ) - zie volgende paragraaf 'Cijfergegevens 2011' - is PISAD in 2011 actief geweest op diverse vlakken. ALGEMEEN INFOKANAAL In 2011 had de website van PISAD bezoekers en werden informatieve pagina's bekeken. Bijkomend werden zowel via als telefonisch informatieve vragen gesteld, handelend zowel over wetgeving over alcohol, roken als druggebruik als over begeleidingsaspecten. Deze vraagstellingen bleven niet beperkt tot het specifieke werkingsgebied van PISAD en het beantwoorden ervan neemt ruim 1/5 van de totale activiteit van de hoofdzetel van PISAD in beslag. OUDERGROEP PISAD Praat eens met een andere ouder... Verschillende ouders komen elke 2 de woensdag van de maand samen in de oudergroep van PISAD te Ronse onder de deskundige leiding van de heer Luc Bellinck, vrijwilliger bij PISAD en jarenlang gedetacheerd te zijn bij vzw PISAD. Doelstellingen zijn: Een praatgroep te zijn waar ouders met hun problemen en gevoelens terecht kunnen en durven; een omgeving te zijn waar iedereen zijn verhaal kwijt kan, zonder be- of veroordeeld te worden; een steun te zijn voor anderen, omdat ouders hetzelfde meema(a)k(t)en; mee te voelen met anderen hoe hard en pijnlijk de strijd kan zijn; onderwerpen bespreekbaar te maken, waardoor ouders een bredere kijk krijgen en hun kijk en aanpak kunnen bijstellen; ouders elkaar aanmoedigen om opnieuw te leren genieten van kleine dingen 21

22 Activiteitenverslag 2011 PISAD MEDISCHE INTERVENTIES Naast het ruime preventieluik en begeleidingsluik investeert PISAD ook in het medische luik door het werken met verslavingsartsen. De werkzaamheden van de verslavingsartsen bij PISAD houden o.m. in: het geven van voorlichting aan cliënten en/of het cliëntsysteem over druggebruik en gezondheidsrisico's; een medische ondersteuning uitoefenen in inidividuele dossiers (verlenen van medicatie, ter beschikking stellen van methadon,...); het uitvoeren van urinecontroles met rechtstreeks toezicht; het participeren aan infoavonden met betrekking tot het medische luik; hegelmatig overleg met collegae-verslavingsartsen; op vraag een adviserende ondersteuning uitoefenen naar collegae-huisartsen. De arts beschikt over een afgeronde academische opleiding tot basisarts en krijgt de mogelijkheid zich bij PISAD bij te scholen tot verslavingsarts en/of zijn deskundigheid in de verslavingsgeneeskunde verder te ontwikkelen. 22

23 Activiteitenverslag 2011 PISAD BEGELEIDING STAGIAIRS Jaarlijks krijgt PISAD tientallen aanvragen voor schoolstages zowel vanuit hogescholen als universiteiten. PISAD is bereid om voldoende leerkansen te geven aan de studenten, hierbij streeft PISAD naar een kwalitatieve stagebegeleiding. Dit impliceert dat het aantal stageplaatsen beperkt is. De selectie van de aanvragen gebeurt hoofdzakelijk op basis van motivatie en meerwaarde voor PISAD (langdurige stages krijgen voorrang), op deze manier wordt een win-win situatie gecreëerd voor zowel de stagiair als de voor werking van PISAD. In 2011 liepen 6 studenten stage. INTERLOKALE VERENIGING INDRA INDRA is een samenwerkingsverband tussen vijf gemeenten: Aalst, Denderleeuw, Erpe-Mere, Lede en Haaltert. INDRA, staat voor INtegrale Aanpak van het Regionale Drugsfenomeen. De doelstelling van INDRA is de integrale aanpak van het drugsfenomeen door intergemeentelijke en intersectorale samenwerking bij de uitbouw van een geïntegreerd beleid inzake drugspreventie, vroeginterventie, hulpverlening en handhaving. In 2011 werd op initiatief van PISAD met de regio Denderleeuw-Haaltert (politiediensten en parket) een overleg opgestart in het kader van een adequate doorverwijzing met in acht name van het beroepsgeheim. Dit overleg wordt verder gezet in 2012 met aansluiting van de gehele INDRA-regio. 23

24 Activiteitenverslag 2011 PISAD MAATSCHAPPELIJKE OVERLAST Druggebruik kan gepaard gaan met de nodige maatschappelijke overlast zijnde: druggebruik dat gepaard gaat met criminaliteit; rondzwervende spuiten en druggebruikers; hinderlijk gedrag van druggebruikers en drugdealers, Zo heeft PISAD o.m. afspraken met politiediensten, de gemeenten (stadswachten, sportdiensten, jeugddiensten, ) huisvestingsmaatschappijen, OCMW's, de scholen, buurtinformatienetwerken, stadswachten, vervoersmaatschappijen (convenanten NMBS, De Lijn, ) om overlast tegen te gaan. In 2011 werd vooral gewerkt rond de problematiek van misbruik van snuifmiddelen en alcohol in het kader van maatschappelijke overlast. 24

25 Cijfergegevens 2011 Activiteitenverslag 2011 PISAD INDICATOREN Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Uitdagingen Overleg betoelagingsstructuur Op minimum 2 Raden van Advies wordt dit item verder behandeld. OK/NIET OK OK OK Alternatieve financieringsmogelijkheden - opsplitsing werking in modules De werking van PISAD opsplitsen in verschillende modules (naast opsplitsingen wat doorverwijzers en doelgroep betreft) met het oog op bijkomende alternatieve financieringsmogelijkheden door de Vlaamse en Federale overheden, stichtingen, serviceclubs, ) OK/NIET OK OK OK Alternatieve financieringsmogelijkheden - Federaal of Vlaams Een dossier indienen bij de Vlaamse en de Federale overheid met de vraag naar specifieke bijkomende financiering. OK/NIET OK OK OK Organisatiestructuur met garanties op continuïteit Actualisatie evolutie van de toestand sinds 2010 voor wat de organisatiestructuur betreft. OK/NIET OK OK OK Samenwerkingsverband PISAD - Stichting Ga voor Geluk Het ondertekenen van een intentieverklaring met de betrokken partners. Het uitwerken van het concept in een activiteitenverslag. Het opvolgen van de uitvoering van de vooropgestelde activiteiten. De financiële middelen aantrekken van serviceclubs om dit project te bekostingen. OK/NIET OK OK NIET OK Op provinciaal werd beslist dat dit project niet door PISAD kan ondersteund worden. 25

26 Activiteitenverslag 2011 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Preventieve interventies naar schoolgaande jongeren, hun omgeving en vroegdetectie Voorzitten scholenoverleg Voorbereiden en voorzitten scholenoverleg in iedere regio. Aantal 3 3 Naast het interbestuurlijk scholenoverleg (regiooverschrijdend) vonden er in iedere regio minstens 2 scholenoverleggen plaats. Evaluatie preventiematrix Jaarlijks de preventiematrix evalueren, aanpassen en aanvullen met pakketten die meeevolueren met de leefwereld van de jongere. OK/NIET OK OK OK Er werden opnieuw nieuwe pakketten en uitgewerkt en bestaande herwerkt. Selectie ervaringsdeskundigen Jaarlijks ervaringsdeskundigen selecteren. OK/NIET OK OK OK Aantal jongeren rechtstreeks preventief bereikt Klantentevredenheid infosessies jongeren Aantal intermediaren rechtstreeks bereikt via info-/opleidingssessies Klantentevredenheid infosessies intermediairen Aantal schoolgaande jongeren die rechtstreeks bereikt worden door jaarlijks niet-betalende infosessies/preventieactiviteiten te geven in het werkingsgebied van PISAD. Resultaat klantentevredenheidsonderzoek infosessies jongeren. Aantal intermediairen die rechtstreeks bereikt worden door jaarlijks niet-betalende info- /opleidingssessies te geven in het werkingsgebied van PISAD omtrent signaalgedrag, productkennis, opvoedingsondersteuning, Resultaat klantentevredenheidsonderzoek infosessies intermediairen. 2 nieuwe ervaringsdeskundigen werden geselecteerd en voorbereid om onder leiding van de drugbegeleider ingezet te worden op de preventieve sessies. Aantal Voor details per regio, zie verder. 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 3 3,4/4 scoort tss goed (3) en zeer goed (4) 2010: 3,4/4. Aantal Voor details per regio, zie verder. 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 3 3,7/4 scoort tss goed (3) en zeer goed (4) 2010: 3,5/

27 Activiteitenverslag 2011 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Participatie lokaal drugoverleg Preventiestanden op publieke evenementen Preventieve interventies naar de bevolking in het algemeen Aantal keer dat een lokaal drugoverleg in iedere regio georganiseerd wordt of er door de drugbegeleider actief aan geparticipeerd. Jaarlijks in iedere regio aanwezig zijn op een publiek evenement met een preventiestand. Aantal/regio 3 3 Aantal/regio OK/Niet OK OK Rock Zottegem, Avondmarkten, opendeurdagen scholen, jeugddagen, Provinciaal Domein Puyenbroeck, Signaleringsgesprekken (Preventief) begeleidende interventies en permanentie Aantal signaleringsgesprekken die bij jongeren worden gevoerd zonder opstart dossier met doorverwijzing. Aantal Opstart actieve begeleiding Jaarlijkse aanmelding van jongeren voor de opstart van een actieve begeleiding. Aantal Voor details per regio en het aantal lopende begeleidingen zie verder. Begeleidingsgesprekken Jaarlijks aantal begeleidingsgesprekken met jongere en/of ouders. Aantal Consultaties verslavingsarts Jaarlijks aantal consultaties door verslavingsarts. Aantal Bijeenkomst oudergroep Jaarlijks aantal bijeenkomsten oudergroep. Aantal 6 6 Zie eerder in dit document. Telefonische weekendpermanentie Jaarlijks aantal weekendpermanenties. Aantal Gedurende weekend, feestdagen, 's avonds en 's nachts werd er een permanente bereikbaarheid voorzien. Waar mogelijk wordt een oproep telefonisch afgehandeld, indien vereist werd een drugbegeleider ter plaatse gestuurd. 27

28 Activiteitenverslag 2011 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Positief afgesloten dossiers Klantentevredenheid jongeren Klantentevredenheid ouders Klantentevredenheid scholen Aantal niet-recidiverende afgeronde begeleidingen Effectmeting en opvolging van de resultaten binnen de begeleiding Positief afgesloten actieve begeleidingen huidig jaar t.o.v. opgestarte actieve begeleidingen (met aftrek van dossiers verlaten regio) vorig jaar. Resultaat klantentevredenheidsonderzoek 'Afsluiten actieve begeleiding'. Resultaat klantentevredenheidsonderzoek 'Afsluiten actieve begeleiding'. Resultaat klantentevredenheidsonderzoek 'Afsluiten actieve begeleiding'. Percentage niet-recidiverende afgeronde begeleidingen t.o.v. het totaal aantal positief afgeronde dossiers. % 70 76% 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 3 3,6/4 2010: 3,5/4 3 3,5/4 2010: 3,6/4 3 3,8/4 2010: 3,7/4 % 70 98% 2 recidive in 2011 Aantal ondersteuningsgesprekken door verslavingsarts met huisartsen Aantal intersectorale overlegmomenten Verdere netwerkvorming en begeleidende interventies naar de bevolking in het algemeen Jaarlijks aantal ondersteuningsgesprekken gevoerd door de verslavingsarts met de artsen in het werkingsgebied. Jaarlijks aantal overlegmomenten (netwerkcomité, prov. lokaal drugoverleg, politieraden, gemeenteraden, sociale commissies, ) waar de werking van PISAD duidelijk wordt toegelicht en de mogelijkheden naar samenwerking worden besproken. Aantal Aantal

29 Activiteitenverslag 2011 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Conformeren aan het kwaliteitsysteem ISO-norm 9001:2008 Uitvoeren interne audits Uitvoering interne audits. Aantal 1 1 Uitvoeren externe audit Uitvoering externe audit. Aantal 1 1 Bespreking met de SGS-auditor van het door PISAD gevoerde beleid en de door PISAD bereikte resultaten. Kwaliteit dossiers Resultaat dossiercontrole - 10 dossiers per begeleider. % 80 99% Jaarlijks worden gemiddeld 2 dossiercontroles per begeleider uitgevoerd. Rapportering scores indicatoren Jaalijks berekenen van de scores met verslaggeving in de Directiebeoordelingsvergadering en in de eerste teamvergadering van het nieuwe werkingsjaar. OK/NIET OK OK OK Interbestuurlijk scholenoverleg Evaluatie samenwerking op laatste scholenoverleg Bevraging burgemeesters Het behoud van vertrouwen in de samenwerking Jaarlijkse organisatie van een interbestuurlijk scholenoverleg met uitwerking van de prioriteiten en bijsturingen voor het komende schooljaar. Jaarlijkse evaluatie van de samenwerking op het niveau van het laatste scholenoverleg van het werkingsjaar per regio. Jaarlijkse formele bevraging van de burgemeesters (individueel en via de Raad van Advies). OK/NIET OK OK NOK Geen behoefte en/of gesignaleerd nood. OK/NIET OK OK OK OK/NIET OK OK OK 29

30 Activiteitenverslag 2011 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Vormingsbehoeften personeel Groepsvorming op maat Vormingen i.f.v. individuele behoeften Jaarlijkse organisatie van een vorming op maat voor het ganse team. Jaarlijks voorzien van een aantal vormingen overeenkomstig de noden van de individuele drugbegeleider. OK/NIET OK OK OK Uur Het sturen van personeel op afstand Verslaggeving teamvergadering Verslaggeving in de teamvergaderingen. Aantal 10 9 Verslaggeving intervisievergadering Verslaggeving in de intervisievergaderingen. Aantal 10 3 Dossiercontrole Steekproefsgewijze controle van de dossiers per begeleider. Aantal/ Begeleider 2 2 Activiteitenrapportering Controle van de activiteitenverslagen. Aantal 4 OK On-line actuele agenda's Dagelijkse controle via agendering. OK/NIET OK OK OK Functioneringsgesprekken Jaarlijkse functioneringsgesprekken. OK/NIET OK OK OK Werklast - aantal sessies in de actieve begeleiding Gemiddeld aantal sessies per actieve begeleiding voor de positief afgesloten dossiers. Aantal/ Dossier

31 Activiteitenverslag 2011 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Werklast - aantal begeleidingsgesprekken Gemiddeld aantal begeleidingsgesprekken per begeleider. Aantal/ Begeleider Werklast - aantal actieve begeleidingen Gemiddeld aantal actieve begeleidingen per begeleider. Aantal/ Begeleider Werklast - aantal opgestarte begeleidingen Gemiddeld aantal opgestarte begeleidingen per begeleider. Aantal/ Begeleider Werklast - aantal signaleringsgesprekken Gemiddeld aantal signaleringsgesprekken per begeleider die bij jongeren worden gevoerd zonder opstart dossier met doorverwijzing. Aantal/ Begeleider Werklast - aantal infosessies Gemiddeld aantal infosessies per begeleider. Aantal/ Begeleider

32 Activiteitenverslag 2011 PISAD PREVENTIE In bepaalde gemeenten zijn geen of weinig preventieactiviteiten uitgevoerd maar zijn de jongeren/intermediairen wel bereikt doordat ze school lopen in andere steden/gemeenten in het werkingsgebied van PISAD. AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT Uitgevoerd in regio Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal Brakel Denderleeuw Gavere Geraardsbergen/Lierde Haaltert Liedekerke Ninove Oudenaarde/Kluisbergen/Kruishoutem/ Maarkedal/Wortegem-Petegem/Zingem Ronse Zottegem/Herzele/ Sint-Lievens-Houtem Totaal

33 Wonende in VROEGINTERVENTIE EN BEGELEIDING AANTAL LOPENDE BEGELEIDINGEN & NIEUW OPGESTARTE BEGELEIDINGEN Activiteitenverslag 2011 PISAD Begeleiding in regio Brakel Denderleeubergenaarde Geraards- Oude- Gavere Haaltert Liedekerke Ninove Ronse Zottegem Totaal Brakel Denderleeuw Gavere Geraardsbergen Haaltert Herzele Horebeke 1 1 Kluisbergen 1 1 Kruishoutem 2 2 Liedekerke Lierde Maarkedal Ninove Oudenaarde Ronse Sint-Lievens-Houtem Wortegem-Petegem 3 3 Zingem Zottegem Zwalm Oost-Vlaanderen* Prov. Antwerpen Vlaams Brabant** West-Vlaanderen Waals Gewest Totaal Nieuw opgestart * Jongeren wonende in Oost-Vlaanderen maar niet in het werkingsgebied van PISAD. ** Jongeren wonende in Vlaams-Brabant maar niet in Liedekerke. 33

34 Wonende in AANTAL BEGELEIDINGSGESPREKKEN Activiteitenverslag 2011 PISAD Begeleiding in regio Brakel Denderleeubergenaarde Geraards- Oude- Gavere Haaltert Liedekerke Ninove Ronse Zottegem Totaal Brakel Denderleeuw Gavere Geraardsbergen Haaltert Herzele Horebeke Kluisbergen Kruishoutem 3 3 Liedekerke Lierde Maarkedal Ninove Oudenaarde Ronse Sint-Lievens-Houtem Wortegem-Petegem Zingem Zottegem Zwalm Oost-Vlaanderen* Prov. Antwerpen Vlaams Brabant** West-Vlaanderen Waals Gewest Totaal * Jongeren wonende in Oost-Vlaanderen maar niet in het werkingsgebied van PISAD. ** Jongeren wonende in Vlaams-Brabant maar niet in Liedekerke. 34

35 Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. Activiteitenverslag 2011 PISAD AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CGGZ CAW Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de 192 nieuw opgestarte begeleidingen. 35

36 Activiteitenverslag 2011 PISAD DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School % Ouders, familie 24 13% 18 6 Jongere zelf 15 8% 1 14 Politie 8 4% 5 3 Home 5 3% 5 0 Justitiehuis 5 3% 0 5 Parket 5 3% 3 2 Residentiële Hulpverlening 3 2% 2 1 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 3 2% 3 0 Huisarts 2 1% 0 2 Observatie- en oriëntatiecentrum 2 1% 2 0 Andere 4 2% 3 1 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 32 17% 23 9 Jongens % ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 54 30% TSO 54 30% ASO 18 10% 16 2 Deeltijds 4 2% 4 0 Werkend 10 6% 0 10 Werkloos 15 8% 0 15 BUSO 24 13% 23 1 Leercontract 1 1% 1 0 Hoger onderwijs 1 1%

37 Activiteitenverslag 2011 PISAD WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 77 43% Moeder 43 24% 37 6 Instelling 16 9% 15 1 Vader 13 7% 8 5 Alleenstaand/Samenwonend 12 7% 0 12 Co-ouderschap 5 3% 4 1 Internaat 11 6% 11 0 Andere 4 2% 1 3 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis % Amfetamine 11 6% 5 6 Alcohol(-misbruik) 25 13% XTC 3 2% 2 1 Heroïne 16 8% 1 15 GHB 2 1% 1 1 Cocaïne 14 7% 2 12 Andere 8 4% 4 4 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik % FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 49 28% Preventief 30 16% 24 6 Experimenterend gebruik 35 20% 32 3 Nazorg 8 4% 3 5 Recidive 2 1% 0 2 Geïntegreerd gebruik 35 20% 27 8 Preventief 28 16% 22 6 Verslaving 31 17%

38 Activiteitenverslag 2011 PISAD ORIËNTATIEGESPREKKEN ZONDER GEVOLG In 2011 waren er in het werkingsgebied van PISAD 120 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 4. In onderstaande tabellen wordt aangegeven wie de doorverwijzer is en naar wie eventueel wordt doorverwezen. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 82 76% Ouders, familie 11 10% Jongere zelf 6 6% Politie 1 1% Vriend(in) 3 3% Home 1 1% Huisarts 2 2% OCMW 2 2% ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG DOORVERWIJZING NAAR Totaal % CLB, schoolbeg. diensten 15 29% Andere 23 45% Residentiële Hulpverlening 3 6% Ambulante Hulpverlening 7 14% Huisarts 3 6% 4 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 38

39 Activiteitenverslag 2011 PISAD AFSLUITEN BEGELEIDINGEN In 2011 waren er in het werkingsgebied van PISAD 90 positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleidingen werden positief afgerond 6. In 32 gevallen werd het dossier negatief afgerond, in 5 dossiers werd doorverwezen en in 28 gevallen heeft de jongere de regio verlaten. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 5 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 6 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 39

40 Activiteitenverslag per regio Activiteitenverslag 2011 PISAD 40

41 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO OUDENAARDE - KLUISBERGEN - KRUISHOUTEM - MAARKEDAL - WORTEGEM-PETEGEM - ZINGEM Activiteitenverslag 2011 Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

42

43 Inleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding zijn de kernactiviteiten van PISAD in Oudenaarde. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. In de regio Oudenaarde hebben we een goede samenwerking met de scholen. In het schoolreglement staat dan ook de werking van PISAD duidelijk omschreven. Scholen doen beroep op de begeleider in verscheidene situaties. Dit jaar hebben we ons eveneens gericht op gesprekken met groepen jongeren en wordt een groepsbegeleiding uitgewerkt. Dit schooljaar hebben we, samen met collega's uit andere regio's, een preventiepakket uitgewerkt afgestemd op leerlingen uit het buitengewoon onderwijs. We hebben de inhoudelijke thema's afgestemd op de leefwereld van de jongeren en onze methodiek afgestemd op hun behoeften. Dit pakket is besproken met leerlingbegeleiders van het BUSO en werd positief onthaald. Ieder jaar in Oudenaarde worden diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs, secundair onderwijs als voor de bevolking in het algemeen. Alle secundaire scholen krijgen het aanbod van de preventieactiviteiten. Deze preventieve acties worden telkens voorbereid en geëvalueerd met de directie, de leerlingbegeleiding en/of de werkgroep drugpreventie op school. Zo zijn ook dit jaar diverse infosessies, preventies rond weerbaarheid en getuigenissen van een ervaringsdeskundige gegeven. De aandacht gaat daarbij zowel naar het gebruik van illegale drugs alsook naar het misbruik van legale middelen als alcohol, medicatie en vluchtige gassen. In het najaar hebben diverse vertoningen in CC De Woeker plaatsgevonden. Voor de leerlingen van de 1e graad werd de film 'Afblijven' vertoond, voor de 2de graad werd het toneelstuk 'Dosis Overdosis' geboekt. Voor de 3de graad stond de film 'Requiem for a dream' op het programma. Aan deze drie activiteiten werd voor alle aanwezige scholen een nabespreking gekoppeld in klasverband. In mei hebben we in het kader van tabakspreventie in CC de Woeker het toneelstuk ROK - over Roken, onzin en andere kankers - vertoond voor de tweede graad. Dit werd goed onthaald zodat ook in 2012 deze theatervoorstelling geprogrammeerd wordt. Op vraag van scholen hebben eveneens extra preventieve activiteiten plaatsgevonden, als specifieke reactie op thema's die leven in een klas. Leerkrachtenteams werden geïnformeerd over de werking van PISAD en de samenwerking met de scholen. Ieder schooljaar wordt tevens bijzondere aandacht besteed aan het informeren en sensibiliseren van nieuwe leerkrachten. Naast dit algemene aanbod was er uiteraard ook ruimte voor een aangepaste activiteitenkalender op maat. In oktober stond PISAD met een preventiestand op het TMF-festival 'Stressfactor' in het VTI St-Lucas. Dit gebeurde in overleg met de school en met de leerlingen van de leerlingenraad. Op deze stand hebben we onze aandacht gericht op het gebruik van illegale middelen en hebben we gebruik gemaakt van promille-brillen om de effecten van overmatig alcoholgebruik onder de aandacht te brengen. In de ganse regio werkt PISAD mee aan het MEGA-project voor de laatstejaars van de lager scholen. In alle deelnemende basisscholen organiseert PISAD een getuigenis van een ervaringsdeskundige. In deze sessies wordt tevens aandacht geschonken aan de voorstelling van PISAD en de laagdrempeligheid van de hulpverlening. In de preventieactiviteiten van PISAD wordt aandacht gegeven aan de normering, de regelgeving met betrekking tot drugs en aan hoe deze regelgeving wordt gehandhaafd, bestaande attitudes worden versterkt (of nieuwe ontwikkeld) en vaardigheden worden aangeleerd en ingeoefend die de jongere nodig heeft in de aanpak van zijn druggebruik en in zijn leefomgeving in het algemeen. In Wortegem-Petegem organiseerde PISAD bijkomend een preventieve quiz tijdens de feestelijke afsluiter van het MEGA-project voor de leerlingen in de gemeente. In Kruishoutem is PISAD aanwezig op de afsluitende activiteit. 43

44 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem In Oudenaarde, Kluisbergen, Kruishoutem, Maarkedal, Wortegem-Petegem en Zingem verzorgt PISAD een infosessie voor de ouders van de leerlingen. Hiervoor werken we samen met de politie. Samen met de drugbegeleider is het de bedoeling om de ouders beter te informeren met betrekking tot de producten, de gebruikswijzen en de signalen die kunnen wijzen op druggebruik. Daarbij wordt ook uitgebreid besproken hoe je kunt reageren op het druggebruik van de jongere. Alle ouders hebben tevens de door PISAD ontworpen brochure 'Cool of foute boel' ontvangen. In deze brochure worden ouders gesensibiliseerd voor de gevaren van alcoholgebruik op jonge leeftijd. In de maand juni is samen met betrokken partners het MEGA-project geëvalueerd om het project te optimaliseren. PISAD is in 2011 eveneens actief op het niveau van algemene preventie en reageert hiermee op specifieke trends in de regio. We werken hiervoor samen met het stadsbestuur, de politie en het 'Early Warning Centrum' van de VAD In juli is, in samenwerking met de preventieadviseur van de stad Oudenaarde en de politiediensten, een brief gericht naar de handelaars naar aanleiding van signalen van misbruik van aanstekergas en vluchtige middelen. Hierbij werden handelaards gevraagd om waakzaam te zijn bij de verkoop van deze middelen aan jongeren en werden ze attent gemaakt op de risico's ervan. Deze informatie werd tevens gericht naar de scholen en de huisartsen In december werd eveneens een brief opgesteld rond de risico's van alcoholgebruik en -misbruik na de schooluren. Deze brief werd in overleg bezorgd aan alle scholen secundair onderwijs zodat ze verspreid kunnen worden naar alle ouders van schoolgaande jongeren. Ieder jaar organiseert PISAD het overleg rond de 100-dagen viering van de secundaire scholen. De secundaire scholen, alsook verschillende betrokken partners als de politie, de jeugddienst, de veiligheidsdienst, e.a. worden hierop uitgenodigd. Afspraken die hier gemaakt worden hebben de laatste jaren geleid tot een veilig en aangenaam verloop van de festiviteiten. In 2011 zijn contacten gelegd voor een samenwerking met het AZ Oudenaarde. Op deze manier willen we de samenwerking en opvolging van jongeren na een opname ten gevolge van intoxicaties optimaliseren. Het Lokaal Drugoverleg wordt verder gezet. De drugbegeleider is de voorzitter hiervan. We vergaderden twee keer het afgelopen jaar. Na de voorstelling van de verschillende diensten worden hier de trends in de regio's besproken en worden ervaring in de aanpak en preventie van druggebruik besproken. Dit overleg komt de samenwerking tussen de verschillende diensten ten goede. Naast het Lokaal Drugoverleg organiseerde PISAD ook twee maal het Scholenoverleg in Oudenaarde waarbij zaken aan bod komen die van belang zijn om de samenwerking met de scholen, de begeleidingen van de leerlingen en het aanbod van de preventies verder te kunnen optimaliseren. Jaarlijks vergaderen we ook met de scholen uit alle regio's tijdens het Interbestuurlijk Scholenoverleg. PISAD nam in 2011 tevens deel aan het lokaal overleg opvoedingsondersteuning in de regio. 44

45 Contact Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem Catty Verlinden, drugbegeleider AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel gsm pisad.oudenaarde@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

46 Preventie Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

47 Vroeginterventie en begeleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem In 2011 waren er in de regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem 83 lopende dossiers, 40 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 725 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Schooldirectie Cel Leerlingenbegeleiding CLB-CSW Externe partners Residentiële opname Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Justitie Huisartsen Comité Bijzondere Jeugdzorg Klassenraad Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 47

48 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 27 61% Ouders, familie 9 20% 6 3 Jongere zelf 1 2% 1 0 Politie 0 0% 0 0 Home 2 5% 2 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 1 2% 1 0 Residentiële Hulpverlening 2 5% 2 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 2 5% 2 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 4 9% 4 0 Jongens 39 91% ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 8 21% 7 1 TSO 14 37% 8 6 ASO 6 16% 5 1 Deeltijds 3 8% 3 0 Werkend 0 0% 0 0 Werkloos 2 5% 0 2 BUSO 3 8% 3 0 Leercontract 1 3% 1 0 Hoger onderwijs 1 3%

49 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 14 38% 8 6 Moeder 13 35% 13 0 Instelling 3 8% 3 0 Vader 4 11% 2 2 Alleenstaand/Samenwonend 0 0% 0 0 Co-ouderschap 3 8% 2 1 Internaat 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 28 70% 19 9 Amfetamine 0 0% 0 0 Alcohol(-misbruik) 5 13% 3 2 XTC 1 3% 0 1 Heroïne 0 0% 0 0 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 2 5% 0 2 Andere 1 3% 0 1 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 28 72% 19 9 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 7 19% 3 4 Preventief 10 26% 8 2 Experimenterend gebruik 11 30% 8 3 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 1 3% 0 1 Geïntegreerd gebruik 7 19% 6 1 Preventief 8 22% 6 2 Verslaving 4 11%

50 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem In 2011 waren er in de regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem 24 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 7. In onderstaande tabellen wordt aangegeven wie de doorverwijzer is en naar wie wordt doorverwezen. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 40 77% Ouders, familie 6 12% Jongere zelf 4 8% Politie 0 0% Vriend(in) 0 0% Home 0 0% Huisarts 2 4% OCMW 0 0% ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG DOORVERWIJZING NAAR Totaal % CLB, schoolbeg. diensten 1 100% Andere 0 0% Residentiële Hulpverlening 0 0% Ambulante Hulpverlening 0 0% Huisarts 0 0% 7 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 50

51 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem In 2011 waren er in de regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem 27 positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleidingen werden positief afgerond 9. In 6 gevallen werd het dossier negatief afgerond. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 8 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 9 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 51

52

53 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO ZOTTEGEM - HERZELE - SINT-LIEVENS-HOUTEM Activiteitenverslag 2011 Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

54

55 Inleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele Vroeginterventie en vroegbegeleiding is de kernactiviteit van PISAD in de regio Zottegem Herzele Sint-Lievens-Houtem. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en -begeleiding. Zoals de voorbije jaren werden door PISAD diverse preventieactiviteiten begeleid in het basis- en in het secundair onderwijs, voor intermediairen en voor de algemene bevolking. Vanuit het scholenoverleg PrevLO (Preventie Lager Onderwijs, waarin alle basisscholen Zottegem Herzele Sint-Lievens-Houtem, het CLB van het GO!, het Vrij CLB, de lokale politiediensten en PISAD vertegenwoordigd zijn) werd opnieuw het drugpreventieproject (dpp) georganiseerd voor alle leerlingen van het 6de leerjaar. Gedurende het dpp kregen alle 6de klassers opnieuw de kans een drugpreventieslogan te ontwerpen. Het winnende concept, nl. 'Je kan ook dromen zonder aan drugs te komen' werd op een tshirt gedrukt dat dankzij sponsoring door Lionsclub Zottegem en Soroptimistclub aan alle kinderen aangeboden kon worden op de afsluitende happening op vrijdagvoormiddag 29 april in de fuifzaal van de Bevegemse Vijvers in Zottegem. Op deze afsluiter bracht een ervaringsdeskundige, gecoacht door de drugbegeleider, zijn levensverhaal voor 486 kinderen. Alle ingezonden tekeningen met preventieboodschappen werden tentoongesteld op deze 'gezonde fuif'. Ook in het schooljaar loopt het dpp verder. Op 25 oktober werden in het CC De Steenoven in Herzele 150 ouders en andere opvoeders van de leerlingen van het 6de leerjaar gesensibiliseerd. Tijdens deze infoavond bracht de drugbegeleider produktinformatie en signaalgedrag, i.s.m. de lokale politiediensten en de CLB's. Alle secundaire scholen van Zottegem & Herzele deden een beroep op de preventiepakketten van PISAD. Er waren diverse preventieactiviteiten op maat van de school en naar alle schoolactoren (i.c. leerlingen, ouders en schoolteams). Naar de jongeren waren er o.a. nabesprekingen bij de film 'Afblijven!', getuigenissen van een ervaringsdeskundige, interactieve sessies drugpreventie (met bijzondere aandacht voor het gebruik en misbruik van alcohol); telkens begeleid door de drugbegeleider. Tevens werd er specifieke preventie aangeboden n.a.v. een acute casus in een klasgroep, b.v. signalen van bravourgedrag i.v.m. middelengebruik, experimenteren met nepmiddelen, Voor ouders en andere opvoeders werd in meerdere secundaire scholen in Zottegem en Herzele de infoavond 'signaalgedrag en produktinformatie' georganiseerd i.s.m. de lokale politie en de heer Peter Papeleu, controleur FOD Volksgezondheid. Naar het onderwijzend, opvoedend en ondersteunend schoolpersoneel bracht de drugbegeleider verschillende infosessies, steeds met speciale aandacht voor trends in onze regio. Wat betreft de samenwerking met schoolteams richtte de drugbegeleider zich bijzonder, i.s.m. de schoolinterne leerlingenbegeleiding en schoolbegeleidende diensten, naar de werkgroepen 'nieuwe leerkrachten'. De preventiestand van PISAD op het TMF-stressfactorfestival, georganiseerd door de leerlingenraad van een secundaire school uit Zottegem, lokte heel wat leerlingen die wilden deelnemen aan de drugquiz en beloond werden met een cake. Verschillende klasgroepen uit secundaire scholen in Zottegem brachten een bezoek aan het Sociaal Huis Pandora, waar het bureau van de drugbegeleider is. De leerlingen en begeleiders kregen de kans meer informatie in te winnen over de concrete werking van de verschillende diensten (PISAD en CAW Zuid-Oost-Vlaanderen). Op expliciete vraag van leerkrachten werd de drugbegeleider driemaal uitgenodigd in de klas als gastspreker. Bij de GIP-presentatie in de TSO-studierichting 'Gezondheids- & WelzijnsWetenschappen' op school in Zottegem werd de drugbegeleider gevraagd in de jury te zetelen. Vier secundaire scholen in Zottegem werkten actief mee aan de wedstrijd 'Rookvrije Klassen' i.s.m. LOGO Gezond +. De drugbegeleider werd telkens betrokken bij de afsluitende happening op school, waar de rookvrije leerlingen een diploma kregen van de medewerker van LOGO Gezond + en een motiverende, gezonde attentie van het Zottegemse stadsbestuur. De aanwezigheid van de drugbegeleider met een infostand van PISAD op de opendeurdag van alle acht secundaire scholen in de regio Zottegem Herzele werd geapprecieerd door de aanwezigen; ouders herkennen het continuüm van preventie in het 6de leerjaar van de basisschool naar de verdere werking van drugpreventie en begeleiding in het secundair onderwijs. Tevens blijft het een meerwaarde dat de infostand van PISAD ingebed wordt in de gehele leerlingenbegeleiding van de school. 55

56 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele Alle preventieactiviteiten werden telkens voorbereid, besproken en geëvalueerd in de cel leerlingenbegeleiding en/of de werkgroep drugpreventie op school, waaraan de drugbegeleider actief participeert. Naast de schoolse preventieactiviteiten ging PISAD ook graag in op vragen van plaatselijke partners. I.s.m. de lokale politiediensten verzorgde de drugbegeleider een infoavond 'signaalgedrag en produktinformatie' voor het Rode Kruis, op 5 augustus in Herzele en op 17 oktober in Sint-Lievens-Houtem. Zowel in Zottegem, Herzele als Sint-Lievens-Houtem werd de drugbegeleider telkens uitgenodigd op de coördinatievergaderingen door de bestuurlijke overheid met alle betrokken partners voor de organisatie van fuiven en festivals in onze regio. PISAD ontwierp een briefing voor de medewerkers van deze evenementen. In Zottegem werd PISAD betrokken bij de organisatie en evaluatie van Rock Zottegem, Dance D-Vision en de Q-party. Door de organisatoren van Rock Zottegem werd i.s.m. het stadsbestuur van Zottegem, het scholenoverleg secundair onderwijs en PISAD opnieuw een wedstrijd georganiseerd voor de leerlingen van de derde graad van de secundaire scholen van Zottegem en Herzele. Dit concept blijft jongeren aanspreken: meerdere creatieve drugpreventieslogans werden doorgestuurd naar PISAD. De winnende leuze 'Ik blijf buiten shot' werd op een tshirt gedrukt dat gewonnen kon worden aan de interactieve stand van PISAD op vrijdag 8 en zaterdag 9 juli. Deze preventiestand op de festivalweide wordt een vast gegeven: trouwe bezoekers van Rock Zottegem weten waar PISAD geplaatst is op het terrein en komen langs om een tshirt te bekomen en vaak ook om een informatieve babbel te hebben met de drugbegeleider. In Herzele was er een nauwe samenwerking van PISAD met de organisatoren van de Dolle Koeienfuif, de Tropical Heatparty, Burchtdance en de Buurtfeesten in Wijnhuize op vlak van alcohol- en drugpreventie. Er was bijzondere aandacht voor de alcoholwetgeving en alle organisatoren werkten met polsbandjes voor de aanwezigen voor het al dan niet kunnen aanschaffen van alcohol. Ook op het Forest Festival in Sint-Lievens-Houtem was de organisator bereid leeftijdsspecifieke polsbandjes te verstrekken aan de ingang. De drugbegeleider was aanwezig met een interactieve infostand van PISAD op de Nationale Familiedag Open VLD, die op zondag 28 augustus georganiseerd werd t.h.v. de Burcht in Herzele. T.g.v. het vernieuwde politiegebouw in Sint-Lievens-Houtem was er een opendeurnamiddag op zondag 2 oktober, waaraan de drugbegeleider meewerkte met een preventiestand van PISAD. Ook hier konden de bezoekers via een quiz actief deelnemen aan drugpreventie. De vzw Welzijnsraad Sint-Lievens-Houtem organiseerde i.s.m. LOGO Gezond + op 17 november in het CC De Fabriek een infoavond 'Fit in je hoofd, goed in je vel'. De drugbegeleider participeerde aan de voorbereidende vergaderingen en was op de infoavond aanwezig met een infostand van PISAD. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. PISAD stelde via verschillende kanalen zijn werking voor in de secundaire scholen in Zottegem en Herzele. Tevens zit de werking van PISAD vervat in het schoolreglement van alle scholen. De meeste vragen voor drugbegeleiding komen via de school. PISAD beschikt eveneens over specifieke begeleidingspakketten voor jongeren die aangemeld worden voor alcoholabusus. Bij het begin van het schooljaar stelde de drugbegeleider ingebed in de leerlingenbegeleiding op school - de werking van PISAD voor en lichtte het drugbeleid op school toe aan de leerlingen en op diverse onthaalavonden voor (ouders van) nieuwe leerlingen. De jongeren kregen een infofiche waarop de contactgegevens van de drugbegeleider vermeld zijn. Tevens werd de drugbegeleider actief betrokken bij de integratieweek, projectdag of GWP voor eerstejaarsleerlingen bij de start van het schooljaar. Op vraag van de school was de drugbegeleider ook aanwezig op alle oudercontacten van drie secundaire scholen in Zottegem en Herzele. De 'afsprakennota ZoHeOO bij buitenschoolse daguitstappen en meerdaagse excursies' werd meermaals toegelicht door de drugbegeleider op school, steeds i.s.m. de respectievelijke schooldirectie en de reisbegeleider(s). PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. In de secundaire scholen Zottegem Herzele is de drugbegeleider actief lid van de cel of het team leerlingenbegeleiding op school. Maandelijks werd relevante informatie met respect voor de deontologie en in het belang van de jongere, uitgewisseld tussen de schooldirectie, schoolinterne leerlingbegeleiding, medewerkers van de schoolbegeleidende diensten (CLB, CSW provincie Oost-Vlaanderen) en PISAD. Afhankelijk van de gedeelde zorg voor de jongere vond er overleg plaats met 56

57 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele huisartsen, psychiaters, medewerkers comité bijzondere jeugdzorg, consulenten sociale dienst jeugdrechtbank, voorzieningen bijzondere jeugdzorg, thuisbegeleidingsdiensten, residentiële (drug)hulpverlening, Tevens functioneert de drugbegeleider actief mee in de werkgroep 'geestelijk gezondheidsbeleid op school'. Vier secundaire scholen in Zottegem en Herzele konden instappen in dit project i.s.m. de preventiecoach geestelijk gezondheidsbeleid. In de regio Zottegem Herzele is de drugbegeleider covoorzitter van het netoverschrijdend scholenoverleg secundair onderwijs ZoHeOO (Zottegem Herzele Onderwijs Overleg). Dit scholenoverleg kwam viermaal samen. Er werd uitgebreid stilgestaan bij de preventieactiviteiten op alle scholen. De drugbegeleider bracht de informatie aan vanuit PISAD, communiceerde iedere keer de trends in de regio en gaf feedback vanuit het scholenoverleg basisonderwijs PrevLO, het WelzijnsOverleg Regio Zottegem, het Lokaal DrugOverleg Regio Zottegem, het Steunpunt Opvoedingsondersteuning Zottegem en het LOGO Gezond +. De politiediensten bespraken de prioriteiten in het zonaal veiligheidsplan i.v.m. alcohol en drugs en stelden i.s.m. PISAD en FOD Volksgezondheid een brief op die werd meegegeven aan alle leerlingen van de secundaire scholen in Zottegem en Herzele om de ouders te sensibiliseren en te informeren i.v.m. de alcoholwetgeving naar jongeren. In het scholenoverleg werden meerdere gastsprekers uitgenodigd: o.a. de parketcriminologe schetste de opvolging van het spijbelactieplan (PLP 41), de timeoutprojecten van De Kaai voor onze regio werden voorgesteld, de eerste resultaten van het project 'onderbescherming Zuid-Oost-Vlaanderen' werden teruggekoppeld, vzw De Hoop Zottegem stelde haar 'schoolproject getuigenissen' voor, het project 'kinderrechtenplan' werd toegelicht door de coördinator Lokaal Sociaal Beleid van Zottegem, het 'spreekuur familiale bemiddeling' werd opgestart vanuit het OCMW Zottegem, Met de werkgroep suïcidepreventie ZoHeOO kwamen we in 2011 verder tweemaal samen voor het concretiseren van het draaiboek suïcidepreventie op school. We werden telkens gecoacht door mevrouw Sofie Wybo, suïcidepreventiemedewerkster GGZ. Jaarlijks worden de 100-dagen van de Zottegemse secundaire scholen die op eenzelfde dag georganiseerd worden - voorbereid door het scholenoverleg i.s.m. het stadsbestuur. De drugbegeleider zetelt mee in de informatiebijeenkomst met de burgemeester, de politiediensten en vertegenwoordigers van de Zottegemse scholen (schooldirecties, leerkrachten en leerlingen). In oktober 2011 heeft PISAD i.s.m. de bestuurlijke overheid, de politiediensten, de stedelijke jeugddienst, de FOD Volksgezondheid een vertegenwoordiging van de laatstejaarsleerlingen van alle Zottegemse secundaire scholen uitgenodigd om de nodige info te verstrekken bij het organiseren van schoolfuiven in de Zottegemse fuifzaal. Er was bijzondere aandacht voor de nieuwe alcohol- en tabakswetgeving. De drugbegeleider zit de vergaderingen van de werkgroep PrevLO (Preventie Lager Onderwijs) voor. Dit scholenoverleg (waarin alle basisscholen Zottegem Herzele - Sint-Lievens-Houtem vertegenwoordigd zijn, de politiediensten, de CLB's en PISAD) kwam tweemaal samen. Er waren vier bijeenkomsten met de stuurgroep van PrevLO (samengesteld uit de politiediensten, vertegenwoordigers van de beide CLB's en PISAD). De drugbegeleider is de voorzitter van het Lokaal DrugOverleg Regio Zottegem. Hierbij willen we medewerkers van de recherche van de politiezone, CLB's, CSW, de psycholoog van het drug- en alcoholproject GGZ, de hoofdverpleegkundige van de spoedafdeling van het SEZZ, medewerkers van het JIP, de jeugddiensten, de maatschappelijk werkers van de sociale diensten van de OCMW's van Zottegem, Herzele en Sint-Lievens-Houtem en PISAD een overlegplatform bieden om ervaringen uit te wisselen, mekaars werking beter te leren kennen, nieuwe trends en hotspots aan te brengen, initiatieven vanuit de eigen setting toe te lichten, Zo b.v. gaven de lokale politiediensten feedback over de politionele drugsacties naar schoolgaande jongeren en de eerste politionele ervaringen in onze politiezone met de speekseltesten in het verkeer. Dit Lokaal DrugOverleg kwam driemaal samen. De JIP-medewerkster actualiseerde het reglement voor de fuifzaal van de Bevegemse Vijvers Zottegem. Dit werd nagelezen en aangevuld door PISAD i.s.m. de lokale politiediensten en de stedelijke jeugddienst. Doordat het bureau van de drugbegeleider van PISAD ingebed is in een antennepost van het CAW Zuid-Oost-Vlaanderen nam de drugbegeleider ook in 2011 verder deel aan de overlegvergaderingen met de medewerkers van de verschillende diensten in het Sociaal Huis Pandora Zottegem. In de bijeenkomsten van het WelzijnsOverleg Regio Zottegem gebeurde verdere netwerking met de welzijnsdiensten in de streek en werd de sociale telefoonkaart van onze regio geactualiseerd. De drugbegeleider participeerde driemaal aan het WORZ, werd lid van de denktank van het WORZ en nam deel aan de algemene vergadering van het RWO-ARA die in 2011 doorging in Zottegem. Vanuit het WORZ werd i.s.m. het scholenoverleg ZoHeOO een ad hoc werkgroep opgericht om de 57

58 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele nood aan betaalbare GGZ voor kinderen en jongeren in onze regio aan te kaarten. Intussen is er een antennepost GGZ in Zottegem actief waar kinderen en jongeren terechtkunnen. WORZ en ZoHeOO ijveren verder voor de uitbreiding van deze antennewerking. De drugbegeleider is lid van de gezinsraad Zottegem die in 2011 haar 40-jarig bestaan vierde - en participeerde aan drie overlegmomenten van deze stedelijke adviesraad. De drugbegeleider vertegenwoordigt PISAD in de Regioraad Zuid-Oost-Vlaanderen van LOGO Gezond +, die tweemaal samenkwam. Tevens neemt de drugbegeleider deel aan de werkgroep 'Tabaksbeleid regio Zuid-Oost-Vlaanderen', een overlegvergadering met onderwijspartners over tabakspreventie die in september 2011 heropgestart werd. PISAD nam tevens deel aan verschillende activiteiten die in de regio voor en/of door jongeren georganiseerd werden. De drugbegeleider werd actief betrokken bij de activiteiten vanuit het Steunpunt Opvoedingsondersteuning Zottegem. Met het toneelstuk 'Target in Pocket Game' brengt Paco-theaterproducties o.a. de problematiek van game- & gokverslaving, steaming, cyberpesten, onder de aandacht. Op 6 oktober werd dit toneel opnieuw aangeboden voor alle vierdejaarsleerlingen van de Zottegemse secundaire scholen in stadszaal Rhetorica. Tevens werd de drugbegeleider actief betrokken bij het project 'OCMW Jongeren Raad', de themakoffer'geldweg' en het project'huiswerkbegeleiding en opvoedingsondersteuning aan huis'. De drugbegeleider maakt deel uit van de stuurgroep die 'het kinderrechtenplan' uitwerkt in Zottegem. PISAD regio Zottegem Herzele Sint-Lievens-Houtem hoopt in 2012 op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met alle partners te behouden en, daar waar nodig, te optimaliseren. Als drugbegeleider blijft het sectoroverschrijdend netwerken en constructieve participatie aan de diverse overlegfora in onze regio (scholenoverleg ZoHeOO & PrevLO, Lokaal DrugOverleg Regio Zottegem, WORZ, Regioraad Vlaamse Ardennen LOGO Gezond +, stedelijke gezinsraad, stuurgroep lokale kinderrechtenplan, Netwerk Bijzondere Jeugdzorg, huisartsenkring Panacea, ) in het belang van de jongere en zijn/haar directe omgeving een continue meerwaarde. We kijken hoopvol uit naar de uitbouw van het nieuwe 'Sociaal Huis Zottegem' in 2012 Vanuit het scholenoverleg ZoHeOO en PrevLO willen we verdere contacten uitbouwen met het OCMW van Herzele en Sint-Lievens-Houtem om te bespreken of de preventie-initiatieven die nu reeds door het Steunpunt Opvoedingsondersteuning in Zottegem gerealiseerd worden ook in Herzele en Sint-Lievens-Houtem kunnen voorgesteld worden. Het goed opvolgen van de trends in onze regio met een ruimere blik naar nationale en internationale tendenzen verdient onze blijvende aandacht. 58

59 Contact Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele PISAD Regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem Marijke Van Audenhove, drugbegeleider Sociaal Huis Pandora, Grotenbergestraat 26, 9620 Zottegem tel fax gsm pisad.zottegem@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

60 Preventie Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele In 2011 werden er in de regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem 4346 personen rechtstreeks preventief benaderd in 109 sessies. Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

61 Vroeginterventie en begeleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele In 2011 waren er in de regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem 81 lopende dossiers, 30 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 959 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CGGZ CAW Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 61

62 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 19 63% 16 3 Ouders, familie 6 20% 3 3 Jongere zelf 0 0% 0 0 Politie 2 7% 2 0 Home 1 3% 1 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 1 3% 1 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 1 3% 1 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 3 2% 2 1 Jongens 27 14% 21 6 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 6 20% 5 1 TSO 7 23% 7 ASO 9 30% 8 1 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 1 3% 1 Werkloos 2 7% 2 BUSO 4 13% 3 1 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 1 3%

63 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 17 57% 12 5 Moeder 9 30% 8 1 Instelling 2 7% 2 0 Vader 1 3% 1 0 Alleenstaand/Samenwonend 0 0% 0 0 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 1 3% 0 1 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 20 67% 17 3 Amfetamine 3 10% 0 3 Alcohol(-misbruik) 7 23% 6 1 XTC 1 3% 1 0 Heroïne 0 0% 0 0 GHB 1 3% 0 1 Cocaïne 0 0% 0 0 Andere 2 7% 2 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 26 87% 22 4 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 19 70% 19 0 Preventief 0 0% 0 0 Experimenterend gebruik 2 7% 2 0 Nazorg 3 10% 1 2 Recidive 1 3% 0 1 Geïntegreerd gebruik 3 11% 1 2 Preventief 0 0% 0 0 Verslaving 3 11%

64 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele In 2011 waren er in de regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem 52 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 10. In onderstaande tabellen wordt aangegeven wie de doorverwijzer is en naar wie wordt doorverwezen. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 40 77% Ouders, familie 6 12% Jongere zelf 4 8% Politie 0 0% Vriend(in) 0 0% Home 0 0% Huisarts 2 4% OCMW 0 0% ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG DOORVERWIJZING NAAR Totaal % CLB, schoolbeg. diensten 6 50% Andere 3 25% Residentiële Hulpverlening 0 0% Ambulante Hulpverlening 1 8% Huisarts 2 17% 10 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 64

65 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele In 2011 waren er in de regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele 14 positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleidingen werden positief afgerond 12. In 4 gevallen werd het dossier negatief afgerond en in 5 gevallen heeft de jongere de regio verlaten. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 11 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 12 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 65

66

67 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO RONSE Activiteitenverslag 2011 Regio Ronse PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

68

69 Inleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse Vroeginterventie en hulpverlening blijven de kernactiviteiten van PISAD in de regio Ronse. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en hulpverlening Zoals de voorbije jaren werden door PISAD diverse preventieactiviteiten begeleid en/of ondersteund in het basis- en secundair onderwijs, voor intermediairen en voor de algemene bevolking. In 2011 namen de vierdejaars van KSO Glorieux deel aan een relationele vormingsdag. Ze doorliepen verschillende workshops, waaronder een sessie 'Relaties onder invloed', verzorgd door begeleiders van PISAD. Thema's die hierbij aan bod komen zijn druggebruik in relaties, seksualiteit, grenzen stellen en risico's. De volledige derde graad van KSO Glorieux volgde de sessie 'Drugs en de Hersenen'. Het pakket 'Drugs en de Hersenen' werd in 2011 ontwikkeld in nauw overleg met en met veel dank aan de diverse vakleerkrachten van beide onderwijsnetten van het secundair onderwijs. Het pakket werd na een eerste try-out geëvalueerd, bijgestuurd en uiteindelijk gefinaliseerd. Dit om een optimale afstemming te realiseren op maat van de leerlingen van de verschillende graden en onderwijsrichtingen. In 2011 werd in overleg met de leerlingenbegeleiding en directie van de secundaire scholen de preventiekalender opgemaakt voor het vervolg van het schooljaar in Alle graden zullen een preventiesessie krijgen, dit gaat dan o.a. om de voordracht van een ervaringsdeskundige, training in weerbaarheid, een sessie rond drugs en uitgaan, een voorstelling over alcohol- en druggebruik en weekendongevallen, het bekijken van de film Requiem for a Dream met nabespreking en de sessie over drugs en de hersenen. Op 1 mei 2011 was PISAD aanwezig op de opendeurdag van de politie Ronse waar de algemene bevolking geïnformeerd werd over de werking van PISAD en de gevolgen en gevaren van alcohol- en druggebruik. Mede dankzij het schitterende weer mochten we heel wat bezoekers aan onze stand verwelkomen en laten kennismaken met onze werking. Voor de ouders was er een cakeje voorzien, de kindjes kregen een PISAD-ballon mee naar huis. In Ronse onderhoudt PISAD een goede en intensieve samenwerking met de scholen, vnl. met de scholen van het secundair onderwijs van beide netten die het stappenplan van PISAD in hun schoolreglement hebben ingeschreven. De meeste vragen voor drugbegeleiding komen via de scholen. PISAD beschikt eveneens over specifieke begeleidingspakketten voor jongeren die aangemeld worden voor alcoholabusus. Via verschillende kanalen stelde PISAD zijn werking voor in de secundaire scholen in Ronse. Zowel in het Koninklijk Atheneum als in het KSO Glorieux werden de leerlingen aan de hand van preventieactiviteiten geïnformeerd over druggebruik, de gevaren en de risico's. Daarnaast werden preventieactiviteiten gegeven rond diverse thema's, zoals weerbaarheid, relaties onder invloed en algemene preventielessen. In de secundaire scholen is voor het schooljaar reeds planning opgemaakt waarmee betracht wordt voor zoveel mogelijk leerlingen, in de verschillende graden, een preventieactiviteit te voorzien. Op het Provinciaal Instituut Heynsdaele is PISAD een vaste waarde in het team leerlingenbegeleiding. Het Provinciaal Instituut Heynsdaele geeft secundair onderwijs aan jongeren die verblijven in het tehuis van Heynsdaele, jongeren die niet meer op een gewone school kunnen blijven omwille van hun gedragsproblemen, maar die het niveau van beroepsonderwijs wél aankunnen en aan jongeren die doorverwezen zijn door het CLB of een andere dienst, met een BuSO-attest voor Type 3, OV4'. Het betreft hier dus een specifieke doelgroep waarbij ook een specifieke knowhow en manier van werken vereist is. Tweewekelijks komen directie, leerlingenbegeleiding, CLB, CSW en PISAD samen om de jongeren zo goed mogelijk te begeleiden. De drugbegeleider is ook aanwezig op de oudercontacten van de school om ouders bij te staan met advies en/of feedback over het verloop van de begeleiding. In het kader van de organisatie en/of financiering van de preventieactiviteiten worden ook contacten onderhouden met de verschillende serviceclubs in Ronse. Zo organiseert KSO Glorieux bijvoorbeeld voor de leerlingen van het eerste jaar het lessenpakket Leefsleutels. De drugbegeleider van PISAD is de tussenpersoon tussen de school en contactpersoon bij de Lions om de financiering van het leefsleutelsproject af te handelen. Het leefsleutelprogramma is in de eerste plaats een 69

70 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse preventieprogramma dat zich richt tot jongeren tussen 12 en 14 jaar. Het heeft drie grote doelstellingen: het trainen van sociale vaardigheden, het verbeteren van relaties en de promotie van een gezonde levensstijl. Een loyale samenwerking met de lokale actoren bleef ook dit jaar een belangrijk item. Bij de aanvang van het schooljaar werd het scholenoverleg nieuw leven ingeblazen. Op dit overleg, voorgezeten door de drugbegeleider van PISAD, komen zaken aan bod die van belang zijn om de samenwerking met de scholen, de begeleidingen van de leerlingen en het aanbod van de preventies verder te kunnen optimaliseren. Het scholenoverleg gaat 3x per schooljaar door en is samengesteld uit de directies en/of leerlingenbegeleiders van de secundaire scholen, de coördinerend directeur van het basisonderwijs, vertegenwoordigers van de beide CLB's en CSW, de MEGA-agenten en een vertegenwoordiger van de lokale recherche. Thema's die aan bod komen zijn de voorstelling van het preventieaanbod, de planning van de preventies, alcoholbeleid, trends in de regio, hoe ouders betrekken bij preventie, opvoedingsondersteuning, MEGA, enz. In Ronse wordt het preventieproject MEGA (Mijn Eigen Goede Antwoord) gegeven aan alle leerlingen van het zesde leerjaar. Het pakket bevat tien lestijden waarvan de eerste twee verzorgd worden door de lokale politie. De andere lestijden worden verzorgd door de leerkrachten en het CLB. Ieder jaar wordt het project afgesloten met een toneelstuk en een fruitsapfuif waarmee aangetoond wordt dat fuiven en plezier maken ook kan zonder genotmiddelen. Alle kinderen die MEGA gevolgd hebben ontvangen eveneens het MEGA T-shirt en een veiligheidspasje. PISAD stelt voor alle ouders de brochure 'Cool of foute boel' gratis ter beschikking. De brochure heeft als bedoeling ouders te betrekken bij het MEGA-gebeuren. Het geeft info aan ouders over de wetgeving, risico's van alcohol, tabak en andere drugs voor jonge kinderen, voorbeeldgedrag, richtlijnen en een oefening die ze samen met hun kind kunnen maken. Het ligt in het verlengde van de MEGA-lessen want het is belangrijk dat verschillende relevante personen dezelfde boodschap uitdragen: school (leerkrachten, directie), politie en ouders. Bovendien kan de brochure helpen om het onderwerp bespreekbaar te maken thuis. De ouders worden ook uitgenodigd voor het afsluitend toneelstuk en terwijl de zesdeklassers van de fruitsapfuif genieten, krijgen de ouders een sessie met productinformatie, verzorgd door de politiediensten. De drugbegeleider van PISAD is hierbij aanwezig. Op die manier wil PISAD de drempel voor ouders verlagen en duidelijk maken bij wie ze terecht kunnen bij alcohol- en/of druggerelateerde problemen. Binnen het Lokaal Drugoverleg Ronse (LDOR) is PISAD een vaste peiler. Ook in 2011 heeft het LDOR niet stil gezeten. Er is een nauwe en constructieve samenwerking met de verschillende partners. De leden van de stuurgroep zijn een maal samengekomen, d.i. de preventieambtenaar van de stad, De Kiem, de lokale politie Ronse, de jeugddienst, de vertegenwoordiger van de huisartsen en de vertegenwoordigster van de apothekers. In december vond dan de algemene vergadering plaats. In 2012 wil het LDOR zijn werking uitbreiden door de mogelijkheid te onderzoeken tot het opstarten van een cliëntoverleg. Dit thema zal in 2012 verder aan bod komen. De drugbegeleider van PISAD neemt ook deel aan de bijeenkomsten van de werkgroep Opvoedingsondersteuning. Een forum waar diensten die met ouders en jongeren werken, samenkomen om de diensten voor te stellen en kenbaar te maken, ervaringen en knowhow uit te wisselen, nieuwe projecten voor te stellen bv. Triple P (Positive Parenting Program), een groepsprogramma dat het CKG Ronse organiseert voor ouders van kinderen van 0 tot 12 jaar. Ronse wil met het JORES-project (Jongeren en Ouders voor Respect op Straat) de overlast van jongeren op straat op een positieve manier aanpakken, samen met hun ouders. De stad werkt hiervoor met twee halftime jongerencoaches en ook met vrijwilligers. Naast de jongerencoaches wordt een zogenaamd 'Caseteam' opgericht. Hierin zijn de verschillende diensten vertegenwoordigd die werkzaam zijn in de hulpverlening, samen met de politie. Binnen het team worden individuele gevallen besproken van jongeren die overlast veroorzaken. Het team zal met het hele gezin de thuissituatie bespreken en ondersteuning bieden op vlak van tewerkstelling, gezondheid en dergelijke. PISAD staat te allen tijde ter beschikking voor het caseteam. PISAD onderhoudt nauw contact met de verschillende voorzieningen in Ronse, zoals Home Sint-Elisabeth, Tehuis Heynsdaele, OOOC Zonnelied, Ambulant Centrum Vlaamse Ardennen, enz. 70

71 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse Ten slotte is PISAD ook aanwezig op de algemene vergaderingen van de Jeugdraad. Daar werd in 2011 de werking van PISAD nogmaals uitgelegd aan de (nieuwe) leden, het preventieaanbod werd voorgesteld en de alcoholwetgeving met het systeem van de alcoholbandjes werd uit de doeken gedaan. In 2012 wordt alcoholpreventie een belangrijk aandachtspunt. In 2011 werden hiervoor al de nodige voorbereidingen getroffen. Zo is er een werkgroep Alcoholpreventie opgericht. Een eerste actie wordt het informeren en ondersteunen van organisatoren van fuiven en evenementen. De oudergroep van PISAD blijft een vaste waarde. Elke eerste woensdag van de maand wordt met een gemiddelde van 6 à 7 ouders mannen en vrouwen, koppels en singels samengekomen. Sinds dit jaar is de oudergroep voor hun samenkomsten welkom in het 'Lionshuis' te Ronse. De oudergroep is een zelfhulpgroep van lotgenoten die elkaar beluisteren, steunen en inspireren. Bovendien ondersteunt de oudergroep op haar beurt de preventieactiviteiten van PISAD door als ervaringsdeskundige hun verhaal op scholen te brengen. De reacties daarop zijn alvast heel positief en veelbelovend. Voor meer info, ga naar PISAD heeft dit jaar beroep kunnen doen op de diensten van de verslavingsarts uit Ronse. Hij bedient de verschillende antenneposten van de organisatie in Zuid-Oost- Vlaanderen. Op die manier tracht PISAD de jongeren en hun ouders nog deskundiger van dienst te zijn. In 2012 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. 71

72 Contact Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse PISAD Regio Ronse Veerle Gerbosch, drugbegeleider Oude Vesten 16, 9600 Ronse tel gsm pisad.ronse@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

73 Preventie Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse In 2011 namen de vierdejaars van KSO Glorieux deel aan een relationele vormingsdag. Ze doorliepen verschillende workshops, waaronder een sessie 'Relaties onder invloed', verzorgd door begeleiders van PISAD. De volledige derde graad van KSO Glorieux volgde de sessie 'Drugs en de Hersenen'. Deze sessies werden samen met het Gemeenschapsonderwijs uitgewerkt en proef gedraaid. In 2011 werd in overleg met de leerlingenbegeleiding en de directies van de secundaire scholen (netoverschrijdend) de preventiekalender opgemaakt voor het vervolg van het schooljaar in Alle graden zullen een preventiesessie krijgen. Ditgaat dan ondermeer om: de voordracht van een ervaringsdeskundige, trainingen in weerbaarheid, een sessie rond drugs en uitgaan, een voorstelling over alcohol- en druggebruik en weekendongevallen, het bekijken van de film Requiem for a Dream met nabespreking en de sessie over drugs en de hersenen. Op 1 mei 2011 was PISAD aanwezig op de opendeurdag van de politie Ronse waar de algemene bevolking geïnformeerd werd over de werking van PISAD en de gevolgen en gevaren van alcohol- en druggebruik. 73

74 Vroeginterventie en begeleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse In 2011 waren er in de regio Ronse 46 lopende dossiers, 19 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en de betrokken gezinsleden werden 345 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Schooldirectie Cel Leerlingenbegeleiding CLB-CSW Externe partners Residentiële opname Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Justitie Huisartsen Comité Bijzondere Jeugdzorg Klassenraad Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 74

75 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 12 71% 12 0 Ouders, familie 0 0% 0 0 Jongere zelf 1 6% 0 1 Politie 1 6% 0 1 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 2 12% 2 0 Andere 1 6% 1 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 3 18% 2 1 Jongens 14 82% 13 1 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 2 13% 1 1 TSO 0 0% 0 0 ASO 0 0% 0 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 1 6% 0 1 Werkloos 0 0% 0 0 BUSO 13 81% 13 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

76 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 1 6% 0 1 Moeder 1 6% 0 1 Instelling 8 47% 8 0 Vader 0 0% 0 0 Alleenstaand/Samenwonend 0 0% 0 0 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 7 41% 7 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 15 79% 13 2 Amfetamine 0 0% 0 0 Alcohol(-misbruik) 0 0% 0 0 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 0 0% 0 0 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 16 94% 14 2 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 6 35% 6 0 Preventief 1 6% 1 0 Experimenterend gebruik 4 24% 4 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 6 35% 4 2 Preventief 1 6% 1 0 Verslaving 0 0%

77 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse In 2011 was er in de regio Ronse 1 oriëntatiegesprek zonder gevolg Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 77

78 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ronse In 2011 waren er in de regio Ronse 3 positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleidingen werden positief afgerond 15. In 4 gevallen werd het dossier negatief afgerond, in 1 geval werd doorverwezen en in 13 gevallen heeft de jongere de regio verlaten. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 14 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 15 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 78

79 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO GERAARDSBERGEN - LIERDE Activiteitenverslag 2011 Regio Geraardsbergen - Lierde PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

80

81 Inleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding zijn de kernactiviteiten van PISAD in de regio Geraardsbergen - Lierde. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. In de regio Geraardsbergen - Lierde werden in 2011 naar jaarlijkse gewoonte een aantal diverse preventieprojecten georganiseerd die zich zowel naar het basisonderwijs als naar het secundair onderwijs gericht zijn. De preventieactiviteiten worden ieder jaar opnieuw geëvalueerd en aangepast, waardoor ze dus op maat zijn van de school en tevens goed aansluiten bij de leeftijd en bijbehorende noden en behoeften van de leerlingen; dit zowel voor het basisonderwijs als voor het secundair onderwijs. Iedere preventieactiviteit wordt voorafgegaan door een overleg met de schooldirectie om gericht te kunnen inspelen op de vraag van de school en diens leerlingen. Ook na de preventie volgt een individueel overleg om de activiteit te evalueren en indien nodig in de toekomst bij te sturen. Ook tijdens het scholenoverleg wordt ruimte gemaakt om dit proces te herhalen. De film Afblijven werd opnieuw vaak gekozen door de scholen. Deze film wordt door de jongeren bekeken en nadien wordt een nabespreking gegeven door de drugbegeleider van PISAD. Het doel van deze film met nabespreking ligt in het weerbaar maken van de jongeren en belicht thema's zoals groepsdruk, vriendschappen, enz. Ook et levensverhaal van een ervaringsdeskundige, begeleid door de drugbegeleider, werd opnieuw vaak gevraagd door de scholen. Ook werden heel wat infosessies gegeven aan de jongeren, waarbij de drugbegeleider objectieve informatie verstrekt over druggebruik en de mogelijke gevaren en gevolgen ervan. Er werd dit jaar ook samengewerkt met het Sociaal Huis en het OCMW, waardoor een aantal leerlingen de kans kregen om een rondleiding te krijgen met bijhorende uitleg over desbetreffende diensten. Ook de leerlingen uit het basisonderwijs werden niet uit het oog verloren. Het benaderen van deze doelgroep gebeurde voornamelijk vanuit de samenwerking met het MEGA-project. Het Mega-project is een initiatief vanuit politiediensten en staat voor: "Mijn Eigen Goede Antwoord". Verschillende thema's zoals pesten, stress, weerbaarheid, drugs, komen aan bod. Samen met het CLB werd het MEGA-project herwerkt. De film 'Bange Vogel' werd getoond aan de leerlingen, gevolgd door een nabespreking die verzorgd werd door de drugbegeleider en het CLB. Tijdens de nabespreking poogt de drugbegeleider op een ludieke manier het thema 'drugs' bespreekbaar te maken en bespreekt met de kinderen ook hun nakende overstap naar het secundair onderwijs. De drugbegeleider gaf binnen het project een uiteenzetting, gericht naar ouders, over de werking van PISAD en signalen die mogelijks kunnen wijzen op druggebruik. Deze uiteenzetting werd afzonderlijk voor de regio Geraardsbergen en Lierde georganiseerd. PISAD was tevens aanwezig op de MEGA-fuif, de afsluiter van het MEGA-project. Tijdens elke preventieactiviteit, zowel voor het basisonderwijs als voor het secundair onderwijs, wordt de werking van PISAD toegelicht door de drugbegeleider. Concrete gegevens en aantallen betreffende de preventieactiviteiten vindt u terug in dit rapport, onder het hoofdstuk preventie. De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. Daarnaast stelt PISAD stelt haar werking o.m. ook voor via infostand op de secundaire scholen. Deze infostanden zijn niet alleen voorzien van materiaal rond de werking van PISAD maar omvatten eveneens allerhande nuttige folders rond druggebruik. Bezoekers van de infostand kunnen met al hun vragen bij de drugbegeleider terecht. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. Dit uit zich in de bijeenkomsten zoals het scholenoverleg en het lokaal drugoverleg GEROM (Geraardsbergs Overleg Middelenmisbruik). Deze bijeenkomsten zijn erop gericht om in de regio Geraardsbergen - Lierde de vinger aan de pols te houden en zo efficiënt mogelijk te werk te gaan. Het lokaal drugoverleg GEROM bestaat uit de verschillende partners (huisartsen, apothekers, instellingen bijzondere jeugdzorg, thuisbegeleidingsdiensten, politie, schooldirecties, CLB, OCMW, schepen van jeugd, schepen van sociale zaken, Alcohol- en Drugproject CGG, Zuid-Oost-Vlaanderen, De Kiem, het JAC, jeugddienst, ) die binnen de regio Geraardsbergen - Lierde werkzaam zijn. Ook dit jaar heeft men vanuit het lokaal drugoverleg GEROM gepoogd om soelaas te bieden aan de behoeften die bij de verschillende partners op het terrein leven. Het scholenoverleg kwam in keer samen. De bedoeling is om samen met de partners van het scholenoverleg (de directies, de politie en CLB) alert te blijven voor nieuwe trends in de regio Geraardsbergen - Lierde. Ook dagelijkse beslommeringen waar men op terrein mee geconfronteerd wordt, komen hierin aan bod, met als doel om efficiënte en effectieve oplossingen te bekomen. De drugbegeleider probeert hierbij op een actieve manier zijn steentje bij te dragen. 81

82 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde Daarnaast vonden eveneens individuele overlegmomenten plaats met de verschillende partners, zoals het CLB, politie, schooldirecties en leerlingenbegeleiders. De drugbegeleider was eveneens actief aanwezig op verscheidene vergaderingen en overlegmomenten die in de regio werden georganiseerd. De drugbegeleider nam naar goede gewoonte ook deel aan verschillende activiteiten die in de regio voor en/of door jongeren werden georganiseerd. In september organiseerde de Lions Club Geraardsbergen een debatavond met als thema 'De jeugd staat centraal', waarbij zowel knelpunten als opportuniteiten aan bod kwamen waarmee de jeugd de dag van vandaag geconfronteerd wordt. De directeur van PISAD, Dominique Roos, werd uitgenodigd als één van de gastsprekers, naast cardioloog Stefaan Van Damme, bewegingsdeskundige Werner Helsen en technisch directeur Michel Sablon. In de uiteenzetting van Dominique Roos werd de nadruk gelegd op onderwijs, opvoeding en bedreigingen voor de jeugd van vandaag. In een aansluitend debat werden de stellingen die de gastsprekers poneerden afgetoetst binnen de lokale leefomgeving. Sportanalist en moderator Wim De Conick leidde het debat in goede banen. In oktober werd door de lokale politie Geraardsbergen - Lierde een infonamiddag omtrent druggebruik georganiseerd voor onder andere maatschappelijk werkers van het OCMW en ASZ, huisartsen, apothekers, zelfstandig verpleegkundigen, medewerkers CAW en jeugdwerkers. Door de lokale politie werd uitgelegd welke verschillende drugs bestaan en hoe ze eruit zien en wat de werking ervan is, gebruikmakend van de productkoffer. Ook werd een beleidsmatige en praktische verduidelijking gegeven over wat politie en justitie doen met drugs. De drugbegeleider had het over hoe druggebruik kan herkend worden en wat je als gezondheidswerker kan doen bij de vaststelling van druggebruik. Ook werd er dit jaar voor gezorgd dat een preventiestand van PISAD aanwezig was op de Kerstmarkt in Geraardsbergen. Deze stand werd niet alleen voorzien van materiaal rond de werking van PISAD, maar omvatten eveneens allerhande nuttige folders rond druggebruik, zowel voor de jongeren als voor de ouders. De bezoekers kregen eveneens de kans om mee te doen met het PISAD-spel. Ze dienden hiervoor aan een rad te draaien en een aantal vragen rond drugs en alcohol op te lossen. Bij dit spel werden cakejes en t-shirts, voorzien van een preventieve boodschap, uitgedeeld aan de bezoekers die de vragen juist beantwoord hadden. Bezoekers van deze infostand kunnen met al hun vragen bij de drugbegeleider terecht. In 2012 hopen wij met onze preventieactiviteiten nog meer jongeren te bereiken. In het lokaal drugoverleg GEROM hopen wij in 2012 met onze partners tot een gezamenlijk doel te komen. We werken dit jaar opnieuw het thema alcohol verder uit. Verder hopen wij in 2012 op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. Tot slot blijven wij ernaar streven om zoveel mogelijk betrokken te zijn bij de activiteiten die in de regio Geraardsbergen en Lierde georganiseerd worden. 82

83 Contact Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde PISAD Regio Geraardsbergen Lierde Evelyn Branswijk, drugbegeleider Vredestraat 3, 9500 Geraardsbergen tel gsm pisad.geraardsbergen@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

84 Preventie Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde Basisonderwijs - jongeren Secundair onderwijs - jongeren Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

85 Vroeginterventie en begeleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde In 2011 waren er in de regio Geraardsbergen - Lierde 75 lopende dossiers, 17 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 507 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Schooldirectie Cel Leerlingenbegeleiding CLB-CSW Externe partners Residentiële opname Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Justitie Huisartsen Comité Bijzondere Jeugdzorg Klassenraad Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 85

86 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 9 60% 7 2 Ouders, familie 0 0% 0 0 Jongere zelf 2 13% 0 2 Politie 1 7% 1 0 Home 1 7% 1 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 1 7% 1 0 Residentiële Hulpverlening 1 7% 0 1 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 4 27% 4 0 Jongens 11 73% 6 5 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 4 27% 2 2 TSO 9 60% 7 2 ASO 0 0% 0 0 Deeltijds 1 7% 1 0 Werkend 1 7% 0 1 Werkloos 0 0% 0 0 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

87 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 10 67% 7 3 Moeder 2 13% 2 0 Instelling 2 13% 1 1 Vader 0 0% 0 0 Alleenstaand/Samenwonend 1 7% 0 1 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 11 65% 7 4 Amfetamine 3 18% 2 1 Alcohol(-misbruik) 5 29% 2 3 XTC 1 6% 1 0 Heroïne 1 6% 0 1 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 2 12% 1 1 Andere 0 0% 0 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 14 93% 9 5 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 3 20% 1 2 Preventief 1 7% 1 0 Experimenterend gebruik 4 27% 4 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 6 40% 4 2 Preventief 1 7% 1 0 Verslaving 1 7%

88 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde In 2011 waren er in de regio Geraardsbergen - Lierde 5 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 16. In onderstaande tabellen wordt aangegeven wie de doorverwijzer is en naar wie wordt doorverwezen. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 0 0% Ouders, familie 3 60% Jongere zelf 1 20% Politie 0 0% Vriend(in) 1 20% Home 0 0% Huisarts 0 0% OCMW 0 0% Residentiële Hulpverlening 0 0% Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZING NAAR Totaal % CLB, schoolbeg. diensten 0 0% Andere 2 50% Residentiële Hulpverlening 0 0% Ambulante Hulpverlening 2 50% Algemeen Ziekenhuis/UZ 0 0% Comité Bijzondere Jeugdzorg 0 0% Psychiater 0 0% Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 16 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 88

89 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde In 2011 waren er in de regio Geraardsbergen - Lierde 16 positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleidingen werden positief afgerond 18. In 2 gevallen werd het dossier negatief afgerond en in 2 gevallen heeft de jongere de regio verlaten. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 17 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 18 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 89

90

91 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO BRAKEL - HOREBEKE - ZWALM Activiteitenverslag 2011 Regio Brakel - Horebeke - Zwalm PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

92

93 Inleiding Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding is de kernactiviteit van PISAD in de regio Brakel-Horebeke-Zwalm. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm Naar jaarlijkse gewoonte worden in de regio Brakel Horebeke Zwalm diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs, het secundair onderwijs als de bevolking in het algemeen. De preventieactiviteiten zijn op maat van de school en sluiten tevens goed aan bij de leeftijd en bijhorende behoeften en noden van de leerlingen, dit zowel voor het basisonderwijs als voor het secundair onderwijs. In de verschillende basisscholen van de regio Brakel-Horebeke-Zwalm werd de film "Bange Vogel" vertoond. Aan deze filmvoorstelling werd telkens een nabespreking gekoppeld. Tijdens de nabespreking maakt de drugbegeleider het thema drugs bespreekbaar en koppelt zij hieraan een sociale vaardigheidstraining. De leerlingen worden langs deze weg voorbereid op hun nakende overstap naar het secundair onderwijs. In de secundaire scholen van de regio Brakel-Horebeke-Zwalm konden de leerlingen van het 5de, 6de en 7de jaar genieten van een getuigenis van een ervaringsdeskundige, begeleid door de drugbegeleider van de regio. Na het levensverhaal van de ervaringsdeskundige hadden de leerlingen mogelijkheid tot vraagstelling. Daarnaast werd de film "Requiem for a dream" vertoond. Aan deze film werd eveneens een nabespreking gekoppeld door de drugbegeleider. PISAD nam tevens actief deel aan verschillende activiteiten en initiatieven in de regio die voor en door jongeren georganiseerd werden. Zo was de drugbegeleider actief aanwezig met een infostand en interactieve PISAD-quiz op de kerstmarkt. De drugbegeleider is eveneens lid van de jeugdraad en zetelt in het overlegorgaan naar het ontwikkelen van een fuifreglement en fuifbox voor de gemeente Brakel. Naar aanleiding van dit nieuwe reglement gaf PISAD meer informatie rond de alcoholwetgeving aan de organisatoren van klasfuiven. Door de laagdrempelige werking van PISAD kwamen ook in 2011 heel wat jongeren langs voor informatie of een interview voor school. Daarnaast werd PISAD gevraagd om samen met de politie van Brakel, een info-avond te verzorgen voor de huisartsenkring HAS. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. PISAD stelt deze werking via verschillende kanalen in de scholen voor. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. Zo vonden er verschillende overlegmomenten met politie, schooldirecties, leerlingenbegeleiding, jeugdbewegingen, het JIP en jeugdhuizen plaats. Op die manier is iedereen op de hoogte van de nieuwste trends rond druggebruik. Het scholenoverleg wordt voorgezeten door de drugbegeleider van PISAD. Het lokaal drugoverleg, OMBRA genaamd, kwam 5 maal samen. Binnen het lokaal drugoverleg wordt getracht om zoveel mogelijk mensen rond de tafel te brengen die zowel rechtstreeks als onrechtstreeks met (schoolgaande) jongeren en jongvolwassenen werken. Zo zetelen onder andere de schepen van jeugd, een vertegenwoordiger van de scholen, de politionele diensten, het jeugdhuis, het JIP en het CAT in dit overlegorgaan. Het lokaal drugoverleg wordt eveneens voorgezeten door de drugbegeleider van PISAD. In het schooljaar werd door de Overleggroep Middelenbeleid Brakel kortweg OMBRA een theatervoorstelling 'Dronken in de rook' georganiseerd voor alle secundaire scholen van Brakel. In 2012 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. 93

94 Contact Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm Céline Vandriessche, drugbegeleider Wielendaalstraat 14, 9660 Brakel tel gsm pisad.brakel@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

95 Preventie Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm Basisonderwijs - jongeren Secundair onderwijs - jongeren Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

96 Vroeginterventie en begeleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm In 2011 waren er in de regio Brakel - Horebeke - Zwalm 33 lopende dossiers, 18 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 332 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Schooldirectie Cel Leerlingenbegeleiding CLB-CSW Externe partners Residentiële opname Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Justitie Huisartsen Comité Bijzondere Jeugdzorg Klassenraad Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 96

97 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 11 69% 8 3 Ouders, familie 3 19% 3 0 Jongere zelf 1 6% 0 1 Politie 1 6% 1 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 5 31% 5 0 Jongens 11 69% 7 4 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 4 25% 3 1 TSO 11 69% 8 3 ASO 1 6% 1 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 0 0% 0 0 Werkloos 0 0% 0 0 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

98 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 7 44% 7 0 Moeder 4 25% 3 1 Instelling 0 0% 0 0 Vader 3 19% 1 2 Alleenstaand/Samenwonend 1 6% 0 1 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 1 6% 1 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 9 50% 8 1 Amfetamine 2 11% 1 1 Alcohol(-misbruik) 2 11% 1 1 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 1 6% 0 1 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 9 56% 8 1 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 0 0% 0 0 Preventief 7 44% 4 3 Experimenterend gebruik 6 38% 6 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 0 0% 0 0 Preventief 7 44% 4 3 Verslaving 3 19%

99 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm In 2011 was er in de regio Brakel - Horebeke - Zwalm 1 oriëntatiegesprek zonder gevolg Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 99

100 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm In 2011 waren er in de regio Brakel - Horebeke - Zwalm 6 positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleidingen werden positief afgerond 21. In 1 geval werd het dossier negatief afgerond, in 4 gevallen heeft de jongere de regio verlaten en in 1 geval werd doorverwezen. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 20 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 21 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

101 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO GAVERE Activiteitenverslag 2011 Regio Gavere PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

102

103 Inleiding VVroeginterventie en (vroeg)begeleiding is de kernactiviteit van PISAD in de Gavere. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Gavere Naar jaarlijkse gewoonte worden in de regio Gavere diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs, het secundair onderwijs als de bevolking in het algemeen. De preventieactiviteiten zijn op maat van de school en sluiten tevens goed aan bij de leeftijd en bijhorende behoeften en noden van de leerlingen, dit zowel voor het basisonderwijs als voor het secundair onderwijs. In de vrije basisscholen van Gavere ging het MEGA-project, dat in de vrije basisscholen tweejaarlijks georganiseerd wordt voor de leerlingen van het 5de en het 6de leerjaar, van start. Naast de leerkrachten neemt de drugbegeleider van PISAD in dit project de taak van de MEGA-agent op zich. De leerlingen zijn reeds gestart met de sociale vaardigheidstraining en later op het schooljaar worden een aantal lessen rond het drugthema gegeven. Daarnaast krijgen de leerlingen een getuigenis van een ervaringsdeskundige en zullen ze het project eindigen met een grote quiz. In de secundaire school van Gavere konden de leerlingen van het internaat genieten van een getuigenis van een ervaringsdeskundige, begeleid door de drugbegeleider van de regio. Na het levensverhaal van de ervaringsdeskundige hadden de leerlingen mogelijkheid tot vraagstelling. PISAD nam tevens actief deel aan verschillende activiteiten en initiatieven in de regio die voor en door jongeren georganiseerd werden. Zo was de drugbegeleider actief aanwezig met een infostand en interactieve PISAD-quiz op de avondmarkt. De drugbegeleider is eveneens lid van de jeugdraad en zetelt in het 'lokaal overleg opvoedingsondersteuning' (LOO). Naar aanleiding van de vele vragen rond de nieuwe alcohol- en tabakswetgeving organiseerde PISAD in samenwerking met de jeugddienst en het FOD volksgezondheid een info-avond rond dit thema. Door de laagdrempelige werking van PISAD kwamen ook in 2011 heel wat jongeren langs voor informatie of een interview voor school. Daarnaast werd PISAD gevraagd een info-avond te verzorgen voor de huisartsenkring HAS. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. PISAD stelt deze werking via verschillende kanalen in de scholen voor. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. Zo vonden er verschillende overlegmomenten met politie, schooldirecties, leerlingenbegeleiding, jeugdbewegingen en jeugdhuizen plaats. Op die manier is iedereen op de hoogte van de nieuwste trends rond druggebruik. De drugbegeleider is voorzitter van het lokaal drugoverleg. Binnen het lokaal drugoverleg wordt getracht om zoveel mogelijk mensen rond de tafel te brengen die zowel rechtstreeks als onrechtstreeks met (schoolgaande) jongeren en jongvolwassenen werken. Zo zetelen onder andere de schepen van jeugd, de jeugdconsulent, een vertegenwoordiger van de scholen, de politionele diensten, het OCMW, de kiem en de verschillende vertegenwoordigers van de jeugdhuizen en de jeugdverenigingen in dit overlegorgaan. In 2012 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren

104 Contact Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Gavere PISAD Regio Gavere Céline Vandriessche, drugbegeleider Trefpunt den Hul, Hulstraat 15, 9890 Gavere-Asper tel gsm pisad.gavere@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

105 Preventie Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Gavere Secundair onderwijs - jongeren Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

106 Vroeginterventie en begeleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Gavere In 2011 waren er in de regio Gavere 12 lopende dossiers, 6 dossiers werd nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 190 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Schooldirectie Cel Leerlingenbegeleiding CLB-CSW Externe partners Residentiële opname Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Justitie Huisartsen Comité Bijzondere Jeugdzorg Klassenraad Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen

107 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Gavere DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 3 43% 3 0 Ouders, familie 0 0% 0 0 Jongere zelf 1 14% 0 1 Politie 1 14% 0 1 Home 1 14% 1 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 1 14% 0 1 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 0 0% 0 0 Jongens 7 100% 4 3 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 3 43% 0 3 TSO 0 0% 0 0 ASO 0 0% 0 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 0 0% 0 0 Werkloos 0 0% 0 0 BUSO 4 57% 4 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

108 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Gavere WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 0 0% 0 0 Moeder 0 0% 0 0 Instelling 1 14% 1 0 Vader 0 0% 0 0 Alleenstaand/Samenwonend 3 43% 0 3 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 3 43% 3 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 3 25% 3 0 Amfetamine 0 0% 0 0 Alcohol(-misbruik) 1 8% 0 1 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 3 25% 0 3 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 1 8% 0 1 Andere 0 0% 0 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 6 86% 3 3 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 2 29% 2 0 Preventief 1 14% 1 0 Experimenterend gebruik 0 0% 0 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 0 0% 0 0 Preventief 1 14% 1 0 Verslaving 4 57%

109 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Gavere In 2011 waren er in de regio Gavere geen oriëntatiegesprekken zonder gevolg Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, )of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe)

110 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Gavere In 2011 waren er in de regio Gavere 4 positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleiding werden positief afgerond 24. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 23 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 24 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

111 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO NINOVE Activiteitenverslag 2011 Regio Ninove PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

112

113 Inleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding is de kernactiviteit van PISAD in de regio Ninove. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in het rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. Daarnaast worden naar jaarlijks gewoonte in de regio Ninove diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs als het secundair onderwijs. In de maand januari gaan in de regio Ninove naar jaarlijkse gewoonte de Kanda-lesjes in het zesde leerjaar van start. Het Kanda-project (Kinderen Assertief Ninove) is belangrijk omdat kinderen weerbaar gemaakt moeten worden tegen drugs en ander risicogedrag en dit in een zo vroeg mogelijk stadium. Met dit project worden jaarlijks meer dan 350 kinderen uit Ninove bereikt. Het project bestaat uit een 10-tal lessen gegeven door de leerkracht, het CLB en PISAD. PISAD neemt hierin het lesje rond alcohol en drugs voor zijn rekening en doet aansluitend ook het aanbod van de film Bange Vogel, gekoppeld aan een nabespreking. In de maand mei wordt het project telkens afgesloten met het toneelstuk " dronken in de rook" en een alcoholvrije fuif in de fuifzaal van Jeugdcentrum De Kuip. Ook in de secundaire scholen wordt een ruim preventieaanbod verwezenlijkt. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport onder het hoofdstuk preventie. De film Afblijven, gekoppeld aan een nabespreking blijkt een groot succes in de scholen. Ook met het inzetten van een ervaringsdeskundige willen heel wat scholen de aandacht van hun leerlingen op het thema drugs richten. In februari namen alle secundaire scholen deel aan de preventieweek van PISAD. Dit jaar werkten we rond het thema Alcohol. In de aanloop naar Karnaval wilden we de jongeren nog eens extra wijzen op de gevaren en risico's van alcoholgebruik. Van maandag 28 februari tot en met vrijdag 4 maart gingen we een volledige dag aan de slag met alle jongeren van de tweede graad secundair Onderwijs rond de gevolgen van alcoholgebruik, met extra aandacht voor het verkeer en relaties onder invloed. Hiervoor werken we samen met de AA, de politie, het JAC en de Jeugddienst van de stad. Deze preventieweek ging door in de lokalen van Jeugdcentrum De Kuip. De scholen waren opnieuw heel lovend over de organisatie van deze boeiende preventieweek. In de periode januari-april ging veel tijd naar het opleiden van twee stagiaires. Omdat stagiaires een lange tijd bij PISAD stage lopen en omdat PISAD een boeiend en gevarieerd takenpakket aanbiedt, kunnen stagiaires hier heel wat werkervaring opdoen. In februari werd op vraag van het Rode Kruis Ninove een voordracht gegeven voor alle medewerkers. De nadruk lag op productinformatie en de eerste hulp bij drugongevallen. In de maand april werden op de binnenkoer van CC De Plomblom regelmatig grote hoeveelheden aanstekergas gevonden

114 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove Het snuiven van aanstekergas is geen nieuw fenomeen. Het is relatief goedkoop en vrij te verkrijgen in de handel. Er is jammer genoeg ook geen wetgeving ter zake. Wat het natuurlijk allemaal heel aantrekkelijk maakt voor jongeren. De gevaren en de gevolgen van het gebruik van aanstekergas zijn echter niet te overzien. Begin mei werd reeds samen gezeten met de mensen van De Plomblom, PISAD, politie en de buurtwerker van de jeugddienst van Ninove. De politie beloofde over te gaan tot meer controles (identiteitscontroles). In Ninove -Info van september verscheen een artikel inzake deze problematiek om zo de algemene bevolking van Ninove te informeren. Naar de handelaars werd ook een brief geschreven om hen te wijzen op de gevaren en hen te vragen alert te zijn en jongeren aan te spreken wanneer ze aanstekergas willen aankopen. De brief werd mede ondertekend door de zonechef en de Burgemeester om zo de actie wat meer kracht bij te zetten. De vakantiemaanden staan bij PISAD gelijk aan het uitwerken van nieuwe, maar ook het verbeteren en optimaliseren van bestaande preventie- en begeleidingspakketten. Hierbij houden we rekening met de noden, opmerkingen en vragen van onze partners. Zo werd er dit jaar o.a. een pakket uitgewerkt voor het werken met Duplo-popjes en een nieuw pakket voor het optimaler werken met meerderjarige heroïnegebruikers. In september werd op vraag van de politie een presentatie gegeven waarin de werking van PISAD werd voorgesteld aan het nieuwe personeel, dit om de samenwerking tussen PISAD en de politiediensten nog verder te optimaliseren. Op zondag op 18 september sloegen het provinciebestuur Oost-Vlaanderen en het stadsbestuur van Ninove de handen in elkaar en werd van de autovrije zondag een onvergetelijke dag gemaakt voor jong en oud! De Ninoofse bevolking kon kennis maken met tal van traditionele, avontuurlijke en excentrieke sporten, maar ook met extra activiteiten georganiseerd door het stadsbestuur in het kader van de autovrije zondag: Zo was ook PISAD aanwezig met een speciaal aangelegd parcours dat moest afgelegd worden met alcoholbrillen. Dit parcours kon op heel wat belangstelling rekenen ondanks het slechte weer. Omdat welzijnsvoorzieningen en hun aanbod kennen een eerste voorwaarde is om samen te werken, organiseerde het Aalsters Sociaal Overleg op 29 september 2011 een tweede open welzijnsdag. Tal van organisaties en projecten konden ter plaatse bezocht worden of voorzagen een stand in het LDC De Maretak. Ook een stand van PISAD kon op deze dag bezocht worden. Dit jaar was er ook af en toe tijd voor bijscholing : een infoavond van CLB Ninove over contextueel denken en handelen op school, een studiedag over alcohol in de sportclub, een opleiding over begeleiding van jongeren met een beperking,. PISAD Ninove werkte ook dit jaar heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein en in de regio. De contacten met politie, schooldirecties, CLB-centra, de gemeente en de jeugddienst werden verder gezet. Driemaandelijks komt het scholenoverleg en Lokaal Drugoverleg van Ninove samen. Dit jaar mochten we ook twee nieuwe leden verwelkomen : de nieuwe buurtwerker van de stad Ninove en de nieuwe coördinator Sociale zaken van de stad Ninove

115 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove De Drugbeleider van Ninove is tevens lid van de stuurgroep van het Welzijnsoverleg van Ninove (WON). De bedoeling van het WON is de hulpverlening binnen de regio beter op elkaar af te stemmen, het signaleren van noden en het samen zoeken naar oplossingsstrategieën hiervoor. In samenwerking met de stad Ninove organiseerde het Welzijnsoverleg Ninove (WON), naar aanleiding van haar 20-jarige bestaan op vrijdag 21 oktober 2011 Won verwent. Met een uiteenlopend aanbod van workshops in jeugdcentrum De Kuip droeg het WON bij tot de (zelf)zorg voor de welzijnswerkers en hulpverleners in de regio. Ook PISAD Ninove zat mee in de organisatie van deze verwendag. Sinds 14 november ging de werkgroep van het WON rond opvoedingsondersteuning van start. PISAD zal actief deelnemen aan deze werkroep. In het kader van dossiers werd nauw samengewerkt met de scholen, de CLB's, huisartsen,residentiële hulpverlening, In alle secundaire scholen is PISAD ook actief in de cel leerlingenbegeleiding van de school. Elke school probeert een lokaaltje te voorzien op school zodat ook daar gesprekken kunnen plaatsvinden. Dit jaar werd ook een nauwe samenwerking gerealiseerd met het Justitiehuis van Dendermonde, het opleidings- en competentiecentrum van de VDAB, het OCMW en GTB en begeleidingstehuis Termuren,... In 2012 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren

116 Contact Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove PISAD Regio Ninove Goedroen Lammens, drugbegeleider Jeugdcentrum de Kuip, Parklaan 1, 9400 Ninove tel gsm pisad.ninove@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

117 Preventie In 2011 werden er in de regio Ninove 998 personen rechtstreeks preventief benaderd in 109 sessies. Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

118 Vroeginterventie en begeleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove In 2011 waren er in de regio Ninove 42 lopende dossiers, 26 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 338 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CGGZ CAW Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen

119 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 17 65% 13 4 Ouders, familie 2 8% 2 0 Jongere zelf 2 8% 0 2 Politie 1 4% 1 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 2 8% 0 2 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 1 4% 1 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 1 4% 1 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 5 19% 2 3 Jongens 21 81% 16 5 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 9 36% 8 1 TSO 11 44% 9 2 ASO 0 0% 0 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 1 4% 0 1 Werkloos 4 16% 0 4 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

120 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 10 40% 7 3 Moeder 7 28% 5 2 Instelling 0 0% 0 0 Vader 3 12% 3 0 Alleenstaand/Samenwonend 3 12% 0 3 Co-ouderschap 2 8% 2 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 16 62% 11 5 Amfetamine 3 12% 2 1 Alcohol(-misbruik) 3 12% 0 3 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 1 4% 0 1 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 2 8% 1 1 Andere 3 12% 2 1 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 19 76% 12 7 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 6 25% 3 3 Preventief 5 20% 5 0 Experimenterend gebruik 1 4% 1 0 Nazorg 1 4% 0 1 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 9 38% 8 1 Preventief 5 21% 5 0 Verslaving 3 13%

121 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove In 2011 waren er in de regio Ninove 4 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 25. In onderstaande tabellen wordt aangegeven wie de doorverwijzer is en naar wie wordt doorverwezen. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 3 75% Ouders, familie 0 0% Jongere zelf 0 0% Politie 0 0% Vriend(in) 1 25% Home 0 0% Huisarts 0 0% OCMW 0 0% ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG DOORVERWIJZING NAAR Totaal % CLB, schoolbeg. diensten 3 100% Andere 0 0% Residentiële Hulpverlening 0 0% Ambulante Hulpverlening 0 0% Huisarts 0 0% 25 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe) of dat een gerichte doorverwijzing naar residentiële drughulpverlening noodzakelijk is

122 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Ninove In 2011 waren er in de regio Ninove 13 positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleidingen werden positief afgerond 27. In 3 gevallen werd het dossier negatief afgerond, in 2 gevallen heeft de jongere de regio verlaten en in 2 gevallen werd gericht doorverwezen. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 26 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 27 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

123 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO DENDERLEEUW Activiteitenverslag 2011 Regio Denderleeuw PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

124

125 Inleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Denderleeuw VVroeginterventie en (vroeg)begeleiding is de kernactiviteit van PISAD in de regio Denderleeuw. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. Daarnaast worden naar jaarlijkse gewoonte in de regio Denderleeuw diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs als het secundair onderwijs. Er werd een heuse tekenwedstrijd uitgeschreven voor het ontwerp van de MEGA T-shirt. De winnende tekening werd op alle T-shirts gedrukt die de leerlingen en leerkrachten met trots droegen op de slothappening in mei. In Denderleeuw werd traditiegetrouw ook in 2011 een MEGA ouderavond georganiseerd in het gemeentehuis. Ouders, opvoeders en andere geïnteresseerden konden op deze informatieve avond kennis maken met het MEGA-project en kregen een introductie in productinformatie en omgaan met druggebruik. Dit project is een samenwerking tussen de gemeente Denderleeuw, de gemeentelijke jeugddienst, de politie van de zone Denderleeuw - Haaltert, de basisscholen en de drugbegeleider van PISAD. Op de slothappening kregen de kinderen een toneelstuk aangeboden. Zoals afgesproken nam de drugbegeleider de tweede les van het project voor haar rekening in alle basisscholen in Denderleeuw. Naast ondersteuning van het MEGAproject, kregen ook de secundaire scholen een ruim aanbod aan preventie en was er uiteraard ook ruimte voor preventie op maat. Zowel in de middenschool van het Koninklijk Atheneum als in de middenschool van het IKSO kregen alle leerlingen van de eerste graad een preventiesessie aangeboden. In het eerste jaar werd een sessie rond weerbaarheid gegeven en in het tweede jaar kregen de leerlingen een algemene infosessie rond de risico's van legale en illegale drugs. Naar jaarlijkse traditie werden alle derdes van het KA ontvangen in het kasteeltje. Zij kregen twee volledige dagen preventie. De eerste dag startte met assertiviteitstraining en eindigde met de film 'Afblijven'. De tweede dag startte met 'Maat in de shit' en sloot af met het verhaal van 2 ouders van jongeren met een drugprobleem. De derdes van het IKSO kregen een nabespreking van de film 'Afblijven' in combinatie met het verhaal van een partner van een alcoholverslaafde. De 4des werden getrakteerd op het toneelstuk 'Trip'. Dit werd zo positief geëvalueerd dat het onmiddellijk opnieuw werd geboekt voor het volgende schooljaar. Voor de derde graad werd een preventiedag in mekaar gestoken rond verkeersveiligheid en drugs (met inbegrip van alcohol). Voor dit project sloegen de scholen, de gemeente, de politie en PISAD de handen in mekaar. Verder verzorgde de drugbegeleider enkele workshops op de pedagogische studiedag voor de leerkrachten van het IKSO, werd er een infosessie gegeven bij de AA en vond er een informatiesessie plaats voor de apothekers van de regio Denderleeuw en Haaltert. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. PISAD nam tevens deel aan verschillende activiteiten en initiatieven die in de regio voor en door jongeren georganiseerd werden. De drugbegeleider participeerde aan de vergaderingen in verband met de preventieactie voor Aalst Carnaval en werkte mee aan de buitenspeeldag, waar de kinderen met PISAD konden kennismaken op een speelse manier en de ouders informatiebrochures ter beschikking kregen. Ook op de infoavond voor nieuwe inwoners werden infobrochures van PISAD verdeeld

126 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Denderleeuw De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. PISAD stelt deze werking via verschillende kanalen in de scholen voor. Daarnaast is er op regelmatige basis overleg tussen de scholen en de drugbegeleider. Vanuit de gedeelde zorg om de jongeren nam de drugbegeleider in 2011 regelmatig deel aan de Cel Leerlingenbegeleiding in het Koninklijk Atheneum. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. De drugbegeleider is voorzitter van het scholenoverleg en lokaal drugoverleg, dat in 2011 drie maal samenkwam. Binnen dit overleg wordt getracht om zoveel mogelijk mensen rond de tafel te brengen die zowel rechtstreeks als onrechtstreeks met (schoolgaande) jongeren en jongvolwassenen werken. De drugbegeleider is eveneens een vaste waarde in de jeugdraad en was in 2011 aanwezig op de vergaderingen. Daarnaast werkte PISAD mee op de vergaderingen met politie en parket i.v.m. het optimaliseren van de samenwerking op het terrein. PISAD was eveneens betrokken partij in de werk- en stuurgroepen 'preventie' en 'hulpverlening' in het kader van het samenwerkingsverband INDRA. In 2011 werden verdere stappen gezet om de samenwerking op het terrein te stroomlijnen. In navolging van de samenwerkingsafspraken met het competentiecentrum van de VDAB waren er verschillende contacten met de medewerkers van het centrum. Verder werd in 2011 de eerste stap gezet naar het optimaliseren van de samenwerking tussen het justitiehuis van Dendermonde en PISAD. Er vonden reeds 2 vruchtbare vergaderingen plaats. In 2012 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, verder te optimaliseren

127 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Denderleeuw Contact PISAD Regio Denderleeuw Ellen Goossens, drugbegeleider 't Kasteeltje, Stationsstraat 7, 9470 Denderleeuw tel gsm pisad.denderleeuw@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

128 Preventie Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Denderleeuw Basisonderwijs - jongeren Secundair onderwijs - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

129 Vroeginterventie en begeleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Denderleeuw In 2011 waren er in de regio Denderleeuw 30 lopende dossiers, 16 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 367 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Schooldirectie Cel Leerlingenbegeleiding CLB-CSW Externe partners Residentiële opname Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Justitie Huisartsen Comité Bijzondere Jeugdzorg Klassenraad Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen

130 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Denderleeuw DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 5 33% 4 1 Ouders, familie 2 13% 2 0 Jongere zelf 5 33% 0 5 Politie 0 0% 0 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 1 7% 0 1 Parket 1 7% 0 1 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 1 7% 1 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 4 27% 2 2 Jongens 11 73% 5 6 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 8 53% 6 2 TSO 1 7% 1 0 ASO 0 0% 0 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 3 20% 0 3 Werkloos 3 20% 0 3 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

131 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Denderleeuw WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 10 67% 6 4 Moeder 1 7% 1 0 Instelling 0 0% 0 0 Vader 1 7% 0 1 Alleenstaand/Samenwonend 2 13% 0 2 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 1 7% 0 1 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 11 69% 6 5 Amfetamine 0 0% 0 0 Alcohol(-misbruik) 1 6% 1 0 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 5 31% 1 4 GHB 1 6% 1 0 Cocaïne 3 19% 0 3 Andere 1 6% 0 1 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 12 80% 6 6 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 3 20% 1 2 Preventief 1 7% 0 1 Experimenterend gebruik 3 20% 3 0 Nazorg 2 13% 1 1 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 2 13% 2 0 Preventief 1 7% 0 1 Verslaving 6 40%

132 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Denderleeuw In 2011 waren er in de regio Denderleeuw 22 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 28. In onderstaande tabellen wordt aangegeven wie de doorverwijzer is en naar wie wordt doorverwezen. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 10 91% Ouders, familie 0 0% Jongere zelf 0 0% Politie 0 0% Vriend(in) 0 0% Home 0 0% Huisarts 0 0% OCMW 1 9% Residentiële Hulpverlening 0 0% Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZING NAAR Totaal % CLB, schoolbeg. diensten 0 0% Andere 17 81% Residentiële Hulpverlening 1 5% Ambulante Hulpverlening 3 14% Algemeen Ziekenhuis/UZ 0 0% Comité Bijzondere Jeugdzorg 0 0% Psychiater 0 0% Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 28 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe)

133 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Denderleeuw In 2011 weren er in de regio Denderleeuw 5 positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleidingen werden positief afgerond 30. In 5 gevallen werd het dossier negatief afgerond, in 1 geval heeft de jongere de regio verlaten en in 1 geval werd gericht doorverwezen. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 29 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 30 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

134

135 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO HAALTERT Activiteitenverslag 2011 Regio Haaltert PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

136 Inleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Haaltert Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding is de kernactiviteit van PISAD in de regio Haaltert. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. Daarnaast worden naar jaarlijkse gewoonte in de regio Haaltert diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs als voor de bevolking in het algemeen. In Haaltert werd traditiegetrouw ook in 2011 een MEGA ouderavond georganiseerd. Tijdens deze avond wordt, in samenwerking met de politie, aan de ouders wat meer uitleg gegeven over de lessen die hun kinderen krijgen en wordt dieper ingegaan op de verschillende middelen. Samen met de politie en dienst jeugd van de gemeente Haaltert werd een slotevenement voor de zesdeklassers van Haaltert georganiseerd. Het 6de leerjaar werd uitgenodigd in CC De Plomblom te Ninove, waar ze samen naar het toneelstuk 'Dronken in de rook' keken. Zoals afgesproken nam de drugbegeleider de les 'Cool of foute boel' voor haar rekening in alle basisscholen van Haaltert. In het kader van het Charter dat werd afgesloten tussen de jeugddienst, de jeugdwerking in Haaltert, de gemeente en PISAD werd in 2011 aan drugpreventie gedaan in de tienerwerking. De jeugdraad toonde zich in 2011 zeer actief. Op vraag van de jeugdraad werd in 2011 het toneelstuk 'TRIP' aangeboden aan de jongeren uit Haaltert. Deze voorstelling vond plaats in jeugdcentrum De Kouter. Ze namen ook het initiatief om een infosessie rond alcohol- en rookwetgeving te organiseren. Alle mensen die te maken hebben met horeca, fuiven en jeugd waren welkom om naar een uiteenzetting van Dhr. Peter Papeleu te komen luisteren in de bibliotheek van Haaltert. PISAD stond in voor de uitwerking van dit initiatief. PISAD was verder ook aanwezig met een preventiestand op Mini Rock. Verder werd er nog een infosessie georganiseerd voor alle apothekers uit de regio Denderleeuw en Haaltert. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. De drugbegeleider is een vaste waarde in de jeugdraad en was in keer aanwezig op de vergaderingen. Daarnaast werkte PISAD mee op de vergaderingen met politie en parket i.v.m. het optimaliseren van de samenwerking op het terrein. PISAD was eveneens betrokken partij in de werk- en stuurgroepen 'preventie' en 'hulpverlening' in het kader van het samenwerkingsverband INDRA. In 2011 werden verdere stappen gezet om de samenwerking op het terrein te stroomlijnen. In navolging van de samenwerkingsafspraken met het competentiecentrum van de VDAB waren er verschillende contacten met de medewerkers van het centrum. Verder werd in 2011 de eerste stap gezet naar het optimaliseren van de samenwerking tussen het justitiehuis van Dendermonde en PISAD. Er vonden reeds 2 vruchtbare vergaderingen plaats. PISAD was eveneens betrokken bij de vergaderingen rond de PLP 41 en had enkele overlegmomenten met de medewerkers van het OCMW om de samenwerking op het terrein te optimaliseren. Dit resulteerde bijna onmiddellijk in een aantal doorverwijzingen van cliënten vanuit het OCMW naar PISAD. In 2012 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren

137 Contact Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Haaltert PISAD Regio Haaltert Ellen Goossens, drugbegeleider Sociaal Huis, Donkerstraat 30, 9450 Haaltert tel gsm pisad.haaltert@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

138 Preventie Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Haaltert Basisonderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

139 Vroeginterventie en begeleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Haaltert In 2011 waren er in de regio Haaltert 18 lopende dossiers, 8 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 234 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Schooldirectie Cel Leerlingenbegeleiding CLB-CSW Externe partners Residentiële opname Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Justitie Huisartsen Comité Bijzondere Jeugdzorg Klassenraad Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen

140 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Haaltert DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 1 11% 1 0 Ouders, familie 2 22% 2 0 Jongere zelf 2 22% 0 2 Politie 1 11% 0 1 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 2 22% 0 2 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 1 11% 0 1 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 3 33% 1 2 Jongens 6 67% 2 4 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 2 22% 2 0 TSO 1 11% 1 0 ASO 0 0% 0 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 2 22% 0 2 Werkloos 4 44% 0 4 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

141 Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Haaltert WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 4 44% 2 2 Moeder 2 22% 1 1 Instelling 0 0% 0 0 Vader 0 0% 0 0 Alleenstaand/Samenwonend 2 22% 0 2 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 1 11% 0 1 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 4 50% 3 1 Amfetamine 0 0% 0 0 Alcohol(-misbruik) 0 0% 0 0 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 5 63% 0 5 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 6 75% 3 3 Andere 1 13% 0 1 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 8 89% 3 5 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 2 22% 2 0 Preventief 0 0% 0 0 Experimenterend gebruik 0 0% 0 0 Nazorg 1 11% 0 1 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 1 11% 1 0 Preventief 0 0% 0 0 Verslaving 6 67%

142 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Haaltert In 2011 waren er in de regio Haaltert 2 oriëntatiegesprekken zonder gevolg Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe)

143 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Haaltert In 2011 waren er in de regio Haaltert geen positieve afsluitingen van de actieve begeleiding begeleidingen werden positief afgerond 33, 4 begeleidingen werd negatief afgerond en in 1 geval heeft de jongere de regio verlaten. AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 32 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 33 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

144

145 ACTIVITEITENVERSLAG 2011 PISAD REGIO LIEDEKERKE Activiteitenverslag 2011 Regio Liedekerke PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

146

147 Inleiding Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Liedekerke Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding is de kernactiviteit van PISAD in de regio Liedekerke. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. Daarnaast worden naar jaarlijkse gewoonte in de regio Liedekerke diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs als het secundair onderwijs. Zoals het voorbije jaar al het geval was, ging ook in 2011 opnieuw het MEGA-project door in de basisscholen in Liedekerke. De MEGA-lessen werden gegeven door de leerkrachten, politie, CLB en de drugbegeleider. Er werd ook een MEGA ouderavond georganiseerd in GC De Warande. Ouders, opvoeders en andere geïnteresseerden konden op deze informatieve avond kennis maken met het MEGA-project en kregen een introductie in productinformatie en omgaan met druggebruik. Deze avond is een samenwerking tussen de gemeente Liedekerke, de gemeentelijke jeugddienst, de politie van de zone TARL, de basisscholen en de drugbegeleider van PISAD. Op het einde van het schooljaar werd een heuse slothappening georganiseerd. Op de MEGA-fuif kregen de kinderen hun persoonlijk MEGA getuigschrift. De MEGA-fuif werd verzorgd in samenwerking met de politie, de gemeente en PISAD. Naast ondersteuning van het MEGA-project, kregen ook de secundaire scholen een ruim aanbod aan preventie en was er uiteraard ook ruimte voor preventie op maat. Zowel in de middenschool van het Koninklijk Atheneum als in de middenschool van het IKSO kregen alle leerlingen van de eerste graad een preventiesessie aangeboden. In het eerste jaar werd een sessie rond weerbaarheid gegeven en in het tweede jaar kregen de leerlingen een algemene infosessie rond de risico's van legale en illegale drugs. De tweede graad van het KTA kreeg een ervaringsdeskundige over de vloer. Dit jaar werd gekozen voor een moeder die haar zoon is verloren aan de gevolgen van druggebruik. De volledige derde graad van beide secundaire scholen werden uitgenodigd op een preventiedag in GC Warande. Voor dit project sloegen de scholen, de gemeente Liedekerke, de politie en PISAD de handen in mekaar. Er was aandacht voor verschillende aspecten van verkeersveiligheid. PISAD verzorgde op deze dag een sessie rond drugs en uitgaan. Tijdens deze preventie werd sterk de nadruk gelegd op alcoholgebruik en misbruik. In de namiddag konden de leerlingen nog gaan kijken naar het toneelstuk 'Flits'. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. PISAD stelt deze werking via verschillende kanalen in de scholen voor. Vanuit de gedeelde zorg om de jongeren nam de drugbegeleider in 2011 regelmatig deel aan overlegmomenten in de secundaire scholen. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. De contacten met politie, schooldirecties, CLB's, de gemeente en de jeugddienst werden verder gezet. Het lokaal drugoverleg vond 2 keer plaats. De drugbegeleider nam eveneens 2 keer deel aan het gemeentelijk scholenoverleg. Op vraag van enkele partners werd het scholenoverleg van PISAD en dat van de gemeente opnieuw opgesplitst. Daarnaast is de drugbegeleider ook op provinciaal niveau aanwezig op het overlegplatform Middelenmisbruik Vlaams-Brabant. In 2011 werd ook werk gemaakt van een optimalisering van de samenwerking met het OCMW van Liedekerke. Er vonden reeds 2 vormingen en 1 overlegmoment plaats. In 2012 zal verder werk gemaakt worden van de ondersteuning van de maatschappelijk werkers in het uitbouwen van een drugbeleid en hen op hun vraag te ondersteunen in specifieke dossiers. In 2012 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren

148 Contact Activiteitenverslag 2011 PISAD Regio Liedekerke PISAD Regio Liedekerke Ellen Goossens, drugbegeleider Sociaal Huis, Opperstraat 33, 1770 Liedekerke tel gsm pisad@liedekerke.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be