PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

Transcriptie

1 Activiteitenverslag PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

2

3 Inhoudsopgave Activiteitenverslag 2012 PISAD Inhoudsopgave... 3 Voorwoord... 5 Praktische werking van PISAD & haar partners... 6 PISAD organisatorisch... 6 Missie... 9 Dienstverlening... 9 Integrale kwaliteitszorg Inhoudelijke afspraken van het samenwerkingsverband specifiek voor schoolgaande jongeren Concept van de lokale aanpak Nominaties Werking Algemeen infokanaal Oudergroep PISAD - Ronse Medische interventies Begeleiding stagiairs...23 Interlokale vereniging INDRA...23 LOGO...23 Maatschappelijke overlast Cijfergegevens Indicatoren...25 Preventie...32 Vroeginterventie en hulpverlening Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag per regio Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Ronse Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Geraardsbergen - Lierde Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Brakel - Horebeke - Zwalm Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Gavere Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Ninove Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Denderleeuw Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Haaltert Activiteitenverslag 2012 PISAD regio Liedekerke

4

5 Voorwoord Activiteitenverslag 2012 PISAD Voor u ligt het activiteitenverslag 2012 van het provinciebedrijf PISAD. Dit verslag geeft een cijfermatige benadering van de uitgevoerde activiteiten in 2012 en de concrete acties die PISAD uitvoert op het terrein. Daarnaast wil dit verslag u ook wegwijs maken in de afspraken en de specifieke stappen die gezet worden in de praktische werking van PISAD en haar partners. Uit de contacten met de partners blijkt dat niet aangesloten scholen en schoolbegeleidende diensten, politiediensten, hulpverlening en bestuursmensen buiten het werkingsgebied van PISAD onvoldoende op de hoogte zijn van het aanbod en de dagdagelijkse werking van PISAD. Het is uiteraard niet mogelijk om deze tot in de kleinste details te behandelen. Dit verslag dient dan ook als leidraad gezien te worden. Voor bijkomende informatie kan u uiteraard altijd terecht bij onze drugbegeleiders of bij de directie van PISAD. Eddy Couckuyt Lieven Santens Dominique Roos Gedeputeerde Voorzitter Raad van Advies Directeur PISAD Gewoon Provinciebedrijf PISAD AC Maagdendale Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax info@pisad.be

6 Praktische werking van PISAD & haar partners PISAD ORGANISATORISCH Identificatie PISAD Activiteitenverslag 2012 PISAD PISAD is een Gewoon Provinciebedrijf binnen de provincie Oost-Vlaanderen. PISAD staat voor Provinciaal Interbestuurlijk Samenwerkingsverband voor Aanpak van Drugmisbruik. 6

7 Activiteitenverslag 2012 PISAD Organogram Deputatie Provincie Raad van Advies PISAD De heer Lieven Santens Voorzitter Dagelijks Bestuur Provincieraad Gedeputeerde Welzijn & Provincieraadsleden Burgemeesters & Schepenen Directie PISAD Mevrouw Dominique Roos Directeur Dienst Welzijn & Gezondheid De heer William Blondeel Directeur Directiesecretaris/ Bijzonder Rekenplichtige Verslavingsartsen Drugbegeleiders Regio Oudenaarde Drugbegeleider Regio Ronse Drugbegeleider Regio Ninove Drugbegeleider Regio Denderleeuw Regio Haaltert Drugbegeleider Regio Zottegem Drugbegeleider Regio Geraardsbergen Drugbegeleider Regio Brakel Regio Gavere Drugbegeleider Regio Liedekerke Afstemming tussen de gemeentelijke en provinciale structuren Bij het dagelijks bestuur van PISAD laat de Deputatie zich bijstaan door een Raad van Advies. Deze Raad van Advies is het beleidsvoorbereidend en -adviserend orgaan dat de link legt tussen enerzijds het dagelijks bestuur en anderzijds de Deputatie en de Provincieraad. Deze Raad van Advies geeft sturing voor het dagelijks bestuur van de lopende projecten en staat in voor een continue opvolging van de gehele werking van PISAD. 7

8 Activiteitenverslag 2012 PISAD Territoriale reikwijdte Gerechtelijk arrondissement Oudenaarde Oudenaarde, Kluisbergen, Kruishoutem, Maarkedal, Wortegem-Petegem, Zingem, Zottegem, Herzele, Sint-Lievens-Houtem, Ronse, Geraardsbergen, Lierde, Brakel, Horebeke, Zwalm Gerechtelijk arrondissement Dendermonde Denderleeuw, Haaltert, Ninove Gerechtelijk arrondissement Gent Gavere Gerechtelijk arrondissement Brussel Liedekerke Financiering De financiering berust op een gedeelde verantwoordelijkheid: de provincie Oost-Vlaanderen staat in voor 49% van de begroting; de pijlersteden betalen samen 26 %; en de aansluitende gemeenten de resterende 25 %. Bijkomstig staan de pijlersteden en gemeenten ook in voor de huisvestingskosten, informaticakosten en directe werkingskosten. Voor meer gedetailleerde informatie verwijzen we graag naar het jaarlijks financieel verslag. 8

9 Activiteitenverslag 2012 PISAD MISSIE PISAD heeft als missie samen met de lokale besturen en andere actoren bij te dragen tot het onder controle krijgen van het gebruik van legale en illegale drugs, tot het voorkomen van misbruik en/of het stoppen van gebruik. DIENSTVERLENING Door de oprichting van en de trouwe steun aan PISAD werd door de provincie Oost-Vlaanderen en de bij PISAD aangesloten steden en gemeenten een dienstverlening uitgebouwd met duidelijke accenten met als doelstelling voor alle burgers in het werkingsgebied een gelijkwaardige volwaardige dienstverlening te creëren. Met PISAD werd een dienstverlening uitgebouwd met duidelijke accenten: Het actief betrekken van het volledige gezin; In crisissituaties en indien de begeleiding dit vereist wordt een permanente beschikbaarheid gewaarborgd in de lopende dossiers; Een langdurige opvolging; De laagdrempelige werking met de scholen (het zeer snel ingaan op de hulpvraag, het ter plaatse gaan, desgevallend lidmaatschap van de cel leerlingenbegeleiding, deelname aan oudercontacten, opendeurdagen, ); De ontwikkeling van sterke feedback en overlegmechanismen; De gratis dienstverlening; Het afleggen van huisbezoeken; De uniformiteit van de samenwerkingsafspraken; De uniciteit van de samenwerkingsafspraken met politiediensten en parket over de gerechtelijke arrondissementen heen; De verankering van het aanbod in de directe leefomgeving van de jongere (scholen/schoolreglementen, gezin); De hulpvraag die niet noodzakelijkerwijs van de jongere zelf hoeft te komen; De structurele netwerkvorming die een systematische informatie-uitwisseling toelaat; De interveniërende begeleidingsmethodiek. De dienstverlening van PISAD omvat zowel preventieve, begeleidende als medisch ondersteunende interventies naar kinderen en jongeren/jongvolwassenen en hun directe omgeving. Dit geheel wordt ondersteund door ambulante en residentiële hulpverlening, politiediensten en justitie. 9

10 Activiteitenverslag 2012 PISAD INTEGRALE KWALITEITSZORG PISAD streeft voortdurend naar een zo goed mogelijke uitbouw van haar dienstverlening waarin een permanente zorg voor kwaliteit en kwaliteitsverbetering centraal staat. Het managementsysteem van PISAD is geauditeerd en gecertificeerd volgens de norm ISO 9001:2008. Het certificaat BE 03/ is geldig van 25 oktober 2012 tot 24 oktober Uitgave 5. Gecertificeerd bij SGS sinds september Een organisatie die de ISO-norm behaalt, toont onder meer aan in staat te zijn: te voldoen aan de eisen van interne en externe partijen, de wet en de regelgeving en de eisen van de organisatie zelf; de eisen van de interne en externe partijen te begrijpen en er aan te voldoen; tegemoet te komen aan de noodzaak processen te zien in termen van toegevoegde waarde, resultaten te verkrijgen uit het proces in termen van prestaties en doeltreffendheid; de werkingsprocessen continu te verbeteren gebaseerd op objectieve meting. Het behalen van deze doelstellingen wordt gemeten en geëvalueerd tijdens de opvolgingsbezoeken en dit door een extern en onafhankelijk bureau 'Société Général de Surveillance' waarvan de hoofdzetel gevestigd is in Genève. 10

11 Activiteitenverslag 2012 PISAD Preventieve interventies Wat de preventieve interventies naar kinderen en jongeren/jongvolwassenen betreft, gaat de voorkeur in eerste instantie uit naar de scholen en erkende vormingsinstellingen omdat deze een langdurige en continue contactmogelijkheid bieden met een grote en kwantificeerbare groep jongeren. Om aan alle jongeren voldoende informatie en aangepaste training te geven, worden drugpreventieprogramma s opgezet in samenwerking met de scholen, CLB en/of andere schoolbegeleidende diensten, de leerlingenraden, de oudercomités, schoolraden, de politiediensten, verenigingen, jeugdbewegingen van de aangesloten steden en gemeenten. Omdat het effect van drugpreventieprogramma s na afloop van de interventie langzaam afnemen, worden de drugpreventieprogramma s 1 samengevoegd tot een sluitend geheel vanaf peuters en kleuterleeftijd tot en met de adolescentie en de vroegvolwassenheid. De ingezette projecten worden volgens evidence-based quality criteria - vastgelegd door experts - doorgelicht en bijgestuurd zodanig dat de impact en de bereikte effecten zo groot mogelijk worden gemaakt. Om de continuïteit van deze programma s te garanderen, worden leerkrachten mede opgeleid en ondersteund in het geven van deze programma s. In ieder lokaal drugoverleg (voorgezeten of geparticipeerd door PISAD) wordt aandacht gevraagd voor community acties die de schoolprogramma s ondersteunen. 1 Deze preventieprogramma s zijn allen interactieve schoolprogramma s. Interactieve programma s verminderen het gebruik significant. Niet-interactieve programma s hebben geen significant effect. De programma s zijn ook gebaseerd op de sociale invloed benadering. Binnen deze benadering zijn tal van technieken ontwikkeld om de effecten van de sociale druk teniet te doen, het beïnvloeden van de heersende normen over druggebruik en het corrigeren van de ideeën die leerlingen hebben over het middelengebruik van andere leerlingen. (Tobler NS, School-based adolescent drug prevention programs: Meta analysis. Journal of Primary Prevention, 20, 2000; P. Cuypers, Effective ingredients of school-based drug prevention programs: A systematic review, Addictive Behaviors 27, (2002) ;Z. Sloboda, S.L. David,Preventing druguse among children en adolescents: a research based guide, NIH,

12 Activiteitenverslag 2012 PISAD Begeleidende interventies Vroegdetectie De combinatie van zowel vroege, preventieve interventies als vroeginterventie gericht op de gebruiker zelf en zijn directe omgeving leiden tot succes in de aanpak van drugs. Door ouders, scholen en schoolbegeleidende diensten te trainen in het opvangen van signalen, van druggebruik/- dealen vergroot de kans op een vlugge detectie en oplossing van het drugprobleem. Vroeginterventie en hulpverlening Bij gebruikende kinderen en jongeren is een omgevingsgerichte (ouders, scholen, schoolbegeleidende diensten, huisartsen) en interveniërende (niet-vrijblijvende) begeleiding nodig. Op deze manier komt de jongere veel vroeger in contact met begeleiding dan wanneer het spontaan zou gebeuren waardoor een aanzienlijk aantal onder hen in een vroegtijdig stadium begeleid worden. 2 Werkingsmethodiek Bij gebruikende jongeren is vaak een individuele (niet-vrijblijvende) begeleiding nodig en een zekere druk die door de werkingsmethodiek en de netwerkvorming van PISAD gerealiseerd wordt 3. Het model onderscheidt verschillende pressieniveaus aangepast aan de individuele situatie van de gebruiker. 2 Ook voor de beginnende gebruiker is het nodig dat een begeleiding al wordt ingeschakeld om de achterliggende reden van het drugsgebruik te peilen en te verhelpen en zodoende ook het drugsgebruik in de toekomst tijdig in te perken. 3 Dr.J. Garrett en Prof. J. Landau: Arise-model, University van Rochester, New York. 12

13 Activiteitenverslag 2012 PISAD Medische interventies Naast het ruime preventieluik en begeleidingsluik investeert PISAD ook in het medische luik door het werken met verslavingsartsen. De werkzaamheden van de verslavingsartsen bij PISAD houden o.m. in: het geven van voorlichting aan cliënten en/of het cliëntsysteem over druggebruik en gezondheidsrisico's; een medische ondersteuning uitoefenen in individuele dossiers (verlenen van medicatie, ter beschikking stellen van methadon,...); het uitvoeren van urinecontroles met rechtstreeks toezicht; het participeren aan infoavonden met betrekking tot het medische luik; regelmatig overleg met collegae-verslavingsartsen; op vraag een adviserende ondersteuning uitoefenen naar collegae-huisartsen. De arts dient over een afgeronde academische opleiding tot basisarts te beschikken en krijgt de mogelijkheid zich bij PISAD bij te scholen tot verslavingsarts en/of zijn deskundigheid in de verslavingsgeneeskunde verder te ontwikkelen. 13

14 Activiteitenverslag 2012 PISAD Ondersteuningsaanbod Scholen en schoolbegeleidende diensten Ondersteuning van scholen in de uitbouw van hun drug(preventie)beleid. Trainen van ouders/opvoeders: o in het herkennen van signaalgedrag van druggebruik en drugdealen; o in het stellen van grenzen en het omgaan met jongeren die drugs gebruiken. Trainen van het schoolpersoneel in het herkennen van signaalgedrag van druggebruik en drugdealen en het omgaan met jongeren die drugs gebruiken. Preventieve opvoedingsondersteuning van leerkrachten van peuters en kleuters en leerlingen van de vier eerste leerjaren in het bijbrengen van die opvoedingsvaardigheden die op latere leeftijd een rol spelen in het experimenteren en het overschakelen van experimenteel gebruik naar misbruik en verslaving. Het trainen van de leerkrachten in het geven en opzetten van preventieprogramma s met bijzondere aandacht voor het aansluiten van inhoud en opzet op de problematiek en op de belevingswereld van de jongeren. Het zelf verzorgen van preventieprogramma s. Het inzetten van ervaringsdeskundigen. Het ter beschikkingstellen van een matrix (basis- en secundair onderwijs) waarin rekening wordt gehouden met de risicofactoren per ontwikkelingsfase, de leefwereld, het moment van interventie en het type doelgroep. Signalerings- en preventieve opvoedingsondersteuning voor ouders van tieners. Voorzitten van het netoverschrijdend scholenoverleg. 14

15 Activiteitenverslag 2012 PISAD Ouders en gezinnen Preventieve opvoedingsondersteuning van ouders van peuters en kleuters en leerlingen van de vier eerste leerjaren in het bijbrengen van die opvoedingsvaardigheden die op latere leeftijd een rol spelen in het experimenteren en het overschakelen van experimenteel gebruik naar misbruik en verslaving. Trainen van ouders/opvoeders: o in het herkennen van signaalgedrag van druggebruik en drugdealen; o in het stellen van grenzen en het omgaan met jongeren die drugs gebruiken. Individuele begeleiding en ondersteuning van de gezinnen van de druggebruikende jongeren/jongvolwassenen. Regelmatige bijeenkomsten van de oudergroep waar ouders hun ervaring met het druggebruik van hun kinderen kunnen uitwisselen. In crisissituaties en indien de begeleiding dit vereist wordt een permanente beschikbaarheid gewaarborgd in de lopende dossiers. Jongeren Begeleidende gesprekken met de jonge/jongvolwassen druggebruikers en hun directe omgeving (ouders, broers, zussen, huisartsen, scholen en schoolbegeleidende diensten). Het houden van preventieve groepsbegeleidingen van jongeren. Steden en gemeenten Medewerking aan evenementen die PISAD dichter bij haar doelpubliek brengt. Jongeren worden onder andere voorgelicht op grootschalige feesten en festivals, opendeurdagen, 100 dagen, Het organiseren van een lokaal drugoverleg in elke aangesloten pijlerstad- en gemeente. Het participeren aan het lokaal drugoverleg, indien reeds opgestart. Deelname aan stedelijke overlegplatforms (bijv. gezinsraad, welzijnsraad, welzijnsoverleg, culturele raden, jeugdraden, ) 15

16 Activiteitenverslag 2012 PISAD Politiediensten Het trainen van de politiemensen die de les drugs verzorgen in het megaproject in het basisonderwijs met aandacht voor de acht bijzonderste spreektechnieken en met aandacht voor een duidelijke en herkenbare normstelling. Mogelijkheid tot doorverwijzing: indien de aangemelde druggebruiker behoort tot de doelgroep van PISAD start PISAD zelf een begeleiding op. Bij aanmelding van oudere druggebruikers worden deze gericht doorverwezen. Andere partners De uitbouw van een zorgcircuit middelenmisbruik: algemene ziekenhuizen, huisartsen, ambulante hulpverlening en residentiële hulpverlening. Deelname aan provinciale en locale overleg- en werkgroepen. Het ter beschikking stellen van een verslavingsarts ter ondersteuning van het houden van info-avonden op vraag van serviceclubs, huisartsen, spoedopnamediensten ziekenhuizen, horecasector. Het ter beschikking stellen van een verslavingsarts ter ondersteuning van de huisartsen in hun voorschrijfgedrag/medicatieverstrekking met betrekking tot druggebruikers. Het geven van ondersteuning aan instellingen van 'Bijzondere Jeugdzorg' gevestigd in het werkingsgebied. Het voorzien van voorlichtingsavonden op vraag van de buurtinformatienetwerken. Algemeen Het uitbouwen en up-to-date houden van een website: Het verstrekken van een gratis dienstverlening. 16

17 Activiteitenverslag 2012 PISAD Structureel advies PISAD wordt in zijn werking structureel geadviseerd voor zaken met een grote impact voor de betrokken partners bijvoorbeeld werkingsmethodiek, inbedding van de werking van PISAD in schoolreglementen, Het structurele advies geeft de zekerheid dat vraagstukken op een deskundige wijze worden ingericht en beheerd. Het netwerk bestaat uit academici die de verschillende segmenten waartoe de partners in de samenwerking behoren, vertegenwoordigen. Het advies wordt verstrekt bij concrete en dringende problemen maar laat tevens toe om naar de toekomst structurele oplossingen te vinden in het hanteren van een snel evoluerende problematiek. De juridische dienst van de provincie; de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten; de juridische diensten van de onderwijssector en de schoolbegeleidende diensten; de orde der geneesheren; residentiële drughulpverlening; politiediensten; justitie (parketten Oudenaarde, Gent, Dendermonde en Brussel); Universiteit Gent en Leuven (Vakgroep Strafrecht en Criminologie, Instituut voor Arbeidsrecht en Instituut voor Sociaal recht); University of Rochester (State of New York, U.S.A.); Vereniging voor Alcohol en Drugs (VAD). 17

18 Activiteitenverslag 2012 PISAD INHOUDELIJKE AFSPRAKEN VAN HET SAMENWERKINGSVERBAND SPECIFIEK VOOR SCHOOLGAANDE JONGEREN Als gevolg van aanpassingen van de jeugdbeschermingswet (d.d. 15 mei 2006 en 13 juni 2006) werd de gezamenlijke werkwijze opnieuw afgestemd. De rol van PISAD, CLB-centra, schoolmaatschappelijke diensten, politiediensten en parket werd als gevolg hiervan vastgelegd in een éénvormige clausule die door het volledige platform van de scholen netoverschrijdend opgenomen werd in de schoolreglementen. Door het feit dat alle scholen op dezelfde manier te werk gaan wordt een krachtig en duidelijk signaal gegeven dat drugs niet worden getolereerd en er alles aan gedaan wordt om druggebruik snel te detecteren en snel te reageren om erger te voorkomen. De nieuwe werkwijze voor schoolgaande jongeren is als volgt: Bij druggebruik Wanneer de school druggebruik of -bezit vermoedt of vaststelt, wordt in het kader van het pedagogische project van de school PISAD ingeschakeld: PISAD opent een dossier en begeleidt de jongere. PISAD koppelt terug naar de school. Indien de jongere de begeleiding goed doorloopt, is het dossier afgehandeld. Wanneer de jongere zich niet houdt aan de voorgestelde begeleiding, schakelt de school de politie in. De politiediensten maken het proces-verbaal over aan de Procureur des Konings die oordeelt welk gevolg eraan gegeven wordt. Dit kan zijn een doorverwijzing naar de gespecialiseerde hulpverlening, waardonder PISAD valt, of een vordering van de jeugdrechter, om op gedwongen wijze het druggebruik aan te pakken. Het zich niet houden aan de voorgestelde begeleiding kan tezelfdertijd aanleiding geven tot orde en tuchtmaatregelen vanwege de school. 18

19 Activiteitenverslag 2012 PISAD De begeleiding van PISAD is een proactieve begeleiding (vroegdetectie en vroeginterventie) waarin niet wordt gewacht tot de jongere om hulp vraagt omdat die hulpvraag veelal ontbreekt. De vraag van de school, van de ouders is voldoende om een begeleiding op te starten. Deze begeleiding is niet-vrijblijvend. Door de begeleiding te aanvaarden kunnen deze jongeren iets vermijden (het repressieve luik) of iets verkrijgen (tweede kans op school). Bij drugdealen Indien er sprake is van drugdealen en van druggerelateerde criminaliteit doet de school onmiddellijk aangifte bij de politiediensten, waarna de Procureur des Konings in principe de Jeugdrechter vordert. 19

20 Activiteitenverslag 2012 PISAD CONCEPT VAN DE LOKALE AANPAK De aanpak van het drugprobleem noodzaakt een globale en geïntegreerde inzet van multidisciplinaire actoren om zowel vraag als aanbod aan te pakken. Om successen te realiseren werd een partnership opgezet met alle actoren die kunnen bijdragen tot de aanpak van de problematiek in de stad en de gemeente. Op 15 juni 1999 werd een structureel drugoverleg uitgebouwd. In dit licht werd in iedere regio binnen het werkingsgebied van PISAD een lokaal drugoverleg opgestart. De plaatselijke aanwezige diensten en organisaties die in contact komen met de drugproblematiek en een bijdrage kunnen leveren, worden samen rond de tafel gebracht. Zo wordt overleg uitgebouwd met de horecasector, OCMW, apothekers, huisartsen, jeugdbewegingen, NOMINATIES Deze samenwerkingsvorm, maar ook de gehanteerde preventiemethodiek en de afspraken met de verschillende betrokken instanties, in het bijzonder met de politiediensten en met het parket zijn uniek. Het project werd voor zijn resultaten genomineerd voor de Belgische Prijs voor Criminaliteitspreventie op 6 oktober 2000 en op 18 december 2000 voor de European Crime Prevention Awards. Op 29 november 2002 werd PISAD gehonoreerd met de Best Business Planning Award 2002 uitgereikt door de Vlerick Leuven Gent Management School. 20

21 Werking 2012 Activiteitenverslag 2012 PISAD Naast de preventie en begeleidende interventies en de activiteiten die behoren tot de algemene werking van PISAD (lokaal drugoverleg, scholenoverleg, ) - zie volgende paragraaf 'Cijfergegevens 2012' - is PISAD in 2012 actief geweest op diverse vlakken. ALGEMEEN INFOKANAAL In 2012 had de website van PISAD bezoekers en werden informatieve pagina's bekeken. Bijkomend werden zowel via als telefonisch informatieve vragen gesteld, handelend zowel over wetgeving over alcohol, roken als druggebruik als over begeleidingsaspecten. Deze vraagstellingen bleven niet beperkt tot het specifieke werkingsgebied van PISAD en het beantwoorden ervan neemt ruim 1/5 van de totale activiteit van de hoofdzetel van PISAD in beslag. OUDERGROEP PISAD - RONSE Praat eens met een andere ouder... Verschillende ouders komen elke 2 de woensdag van de maand samen in de oudergroep van PISAD te Ronse onder de deskundige leiding mevrouw Veerle Gerbosch vrijwilliger bij PISAD en jarenlang gedetacheerd te zijn bij vzw PISAD. Doelstellingen zijn: Een praatgroep te zijn waar ouders met hun problemen en gevoelens terecht kunnen en durven; een omgeving te zijn waar iedereen zijn verhaal kwijt kan, zonder be- of veroordeeld te worden; een steun te zijn voor anderen, omdat ouders hetzelfde meema(a)k(t)en; mee te voelen met anderen hoe hard en pijnlijk de strijd kan zijn; onderwerpen bespreekbaar te maken, waardoor ouders een bredere kijk krijgen en hun kijk en aanpak kunnen bijstellen; ouders elkaar aanmoedigen om opnieuw te leren genieten van kleine dingen 21

22 Activiteitenverslag 2012 PISAD MEDISCHE INTERVENTIES Naast het ruime preventieluik en begeleidingsluik investeert PISAD ook in het medische luik door het werken met verslavingsartsen. De werkzaamheden van de verslavingsartsen bij PISAD houden o.m. in: het geven van voorlichting aan cliënten en/of het cliëntsysteem over druggebruik en gezondheidsrisico's; een medische ondersteuning uitoefenen in inidividuele dossiers (verlenen van medicatie, ter beschikking stellen van methadon,...); het uitvoeren van urinecontroles met rechtstreeks toezicht; het participeren aan infoavonden met betrekking tot het medische luik; hegelmatig overleg met collegae-verslavingsartsen; op vraag een adviserende ondersteuning uitoefenen naar collegae-huisartsen. De arts beschikt over een afgeronde academische opleiding tot basisarts en krijgt de mogelijkheid zich bij PISAD bij te scholen tot verslavingsarts en/of zijn deskundigheid in de verslavingsgeneeskunde verder te ontwikkelen. 22

23 Activiteitenverslag 2012 PISAD BEGELEIDING STAGIAIRS Jaarlijks krijgt PISAD tientallen aanvragen voor schoolstages zowel vanuit hogescholen als universiteiten. PISAD is bereid om voldoende leerkansen te geven aan de studenten, hierbij streeft PISAD naar een kwalitatieve stagebegeleiding. Dit impliceert dat het aantal stageplaatsen beperkt is. De selectie van de aanvragen gebeurt hoofdzakelijk op basis van motivatie en meerwaarde voor PISAD (langdurige stages krijgen voorrang), op deze manier wordt een win-win situatie gecreëerd voor zowel de stagiair als de voor werking van PISAD. In 2012 liepen 6 studenten stage. INTERLOKALE VERENIGING INDRA INDRA is een samenwerkingsverband tussen vijf gemeenten: Aalst, Denderleeuw, Erpe-Mere, Lede en Haaltert. INDRA, staat voor INtegrale Aanpak van het Regionale Drugsfenomeen. De doelstelling van INDRA is de integrale aanpak van het drugsfenomeen door intergemeentelijke en intersectorale samenwerking bij de uitbouw van een geïntegreerd beleid inzake drugspreventie, vroeginterventie, hulpverlening en handhaving. LOGO PISAD is een samenwerkingsverband aangegaan met de 3 LOGO-afdelingen werkzaam in haar werkingsgebied. Bij activiteiten vooropgesteld door het LOGO wordt nagegaan of PISAD daarin een ondersteunende en/of uitvoerende rol kan opnemen. 23

24 Activiteitenverslag 2012 PISAD MAATSCHAPPELIJKE OVERLAST Druggebruik kan gepaard gaan met de nodige maatschappelijke overlast zijnde: druggebruik dat gepaard gaat met criminaliteit; rondzwervende spuiten en druggebruikers; hinderlijk gedrag van druggebruikers en drugdealers, Zo heeft PISAD o.m. afspraken met politiediensten, de gemeenten (stadswachten, sportdiensten, jeugddiensten, ) huisvestingsmaatschappijen, OCMW's, de scholen, buurtinformatienetwerken, stadswachten, vervoersmaatschappijen (convenanten NMBS, De Lijn, ) om overlast tegen te gaan. 24

25 Cijfergegevens 2012 Activiteitenverslag 2012 PISAD INDICATOREN Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Uitdagingen Overleg betoelagingsstructuur Op minimum 2 Raden van Advies wordt dit item verder behandeld. OK/NIET OK OK OK Alternatieve financieringsmogelijkheden - opsplitsing werking in modules De werking van PISAD opsplitsen in verschillende modules (naast opsplitsingen wat doorverwijzers en doelgroep betreft) met het oog op bijkomende alternatieve financieringsmogelijkheden door de Vlaamse en Federale overheden, stichtingen, serviceclubs, ) OK/NIET OK OK NIET OK Het initiatief werd overgenomen door de provinciale administratie. Alternatieve financieringsmogelijkheden - Federaal of Vlaams Een dossier indienen bij de Vlaamse en de Federale overheid met de vraag naar specifieke bijkomende financiering. OK/NIET OK OK OK Organisatiestructuur met garanties op continuïteit Actualisatie evolutie van de toestand sinds 2011 voor wat de organisatiestructuur betreft. OK/NIET OK OK OK Het initiatief ligt bij de provinciale administratie. Praktische uitwerking van de nieuwe structuur Nieuwe beheersovereenkomst en protocolakkooorden met betoelagende partners. OK/NIET OK OK NIET OK Het initiatief ligt bij de provinciale administratie. Bekendmaking strcutuur aan het brede publiek Organiseren van een persconferentie met bekendmaking nieuwe structuur. OK/NIET OK OK NIET OK Nog geen nieuwe structuur. Ondersteuning samenwerkingsverband INDRA Participeren aan de overlegvergaderingen. Actieve inbreng op het terrein. Financiële ondersteuning van de case-manager. OK/NIET OK OK OK 25

26 Activiteitenverslag 2012 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Preventieve interventies naar schoolgaande jongeren, hun omgeving en vroegdetectie Voorzitten scholenoverleg Voorbereiden en voorzitten scholenoverleg in iedere regio. Aantal 3 3 Naast het interbestuurlijk scholenoverleg (regiooverschrijdend) vonden er in iedere regio minstens 2 scholenoverleggen plaats. Evaluatie preventiematrix Jaarlijks de preventiematrix evalueren, aanpassen en aanvullen met pakketten die meeevolueren met de leefwereld van de jongere. OK/NIET OK OK OK Er werden opnieuw nieuwe pakketten en uitgewerkt en bestaande herwerkt. Selectie ervaringsdeskundigen Jaarlijks ervaringsdeskundigen selecteren. OK/NIET OK OK OK Aantal jongeren rechtstreeks preventief bereikt Klantentevredenheid infosessies jongeren Aantal intermediaren rechtstreeks bereikt via info-/opleidingssessies Klantentevredenheid infosessies intermediairen Aantal schoolgaande jongeren die rechtstreeks bereikt worden door jaarlijks niet-betalende infosessies/preventieactiviteiten te geven in het werkingsgebied van PISAD. Resultaat klantentevredenheidsonderzoek infosessies jongeren. Aantal intermediairen die rechtstreeks bereikt worden door jaarlijks niet-betalende info- /opleidingssessies te geven in het werkingsgebied van PISAD omtrent signaalgedrag, productkennis, opvoedingsondersteuning, Resultaat klantentevredenheidsonderzoek infosessies intermediairen. Aantal Voor details per regio, zie verder. 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 3 3,4 2010: 3,4/4 2011: 3,4/4 Aantal Voor details per regio, zie verder. 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 3 3,6 2010: 3,5/4 2011: 3,7/7 26

27 Activiteitenverslag 2012 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Preventieve interventies naar de bevolking in het algemeen Participatie lokaal drugoverleg Aantal keer dat een lokaal drugoverleg in iedere regio georganiseerd wordt of er door de drugbegeleider actief aan geparticipeerd. Aantal/regio 3 3 Preventiestanden op publieke evenementen Jaarlijks in iedere regio aanwezig zijn op een publiek evenement met een preventiestand. Aantal/regio OK/Niet OK OK Rock Zottegem, Avondmarkten, opendeurdagen scholen, jeugddagen, Signaleringsgesprekken (Preventief) begeleidende interventies en permanentie Aantal signaleringsgesprekken die bij jongeren worden gevoerd zonder opstart dossier met doorverwijzing. Aantal Opstart actieve begeleiding Jaarlijkse aanmelding van jongeren voor de opstart van een actieve begeleiding. Aantal Voor details per regio en het aantal lopende begeleidingen zie verder. Begeleidingsgesprekken Jaarlijks aantal begeleidingsgesprekken met jongere en/of ouders. Aantal Consultaties verslavingsarts Jaarlijks aantal consultaties door verslavingsarts. Aantal Bijeenkomst oudergroep Jaarlijks aantal bijeenkomsten oudergroep. Aantal 6 6 Zie eerder in dit document. Telefonische weekendpermanentie Jaarlijks aantal weekendpermanenties. Aantal Gedurende weekend, feestdagen, 's avonds en 's nachts werd er een permanente bereikbaarheid voorzien. Waar mogelijk wordt een oproep telefonisch afgehandeld, indien vereist werd een drugbegeleider ter plaatse gestuurd. 27

28 Activiteitenverslag 2012 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Positief afgesloten dossiers Klantentevredenheid jongeren Klantentevredenheid ouders Klantentevredenheid scholen Aantal niet-recidiverende afgeronde begeleidingen Effectmeting en opvolging van de resultaten binnen de begeleiding Positief afgesloten actieve begeleidingen huidig jaar t.o.v. opgestarte actieve begeleidingen (met aftrek van dossiers verlaten regio) vorig jaar. Resultaat klantentevredenheidsonderzoek 'Afsluiten actieve begeleiding'. Resultaat klantentevredenheidsonderzoek 'Afsluiten actieve begeleiding'. Resultaat klantentevredenheidsonderzoek 'Afsluiten actieve begeleiding'. Percentage niet-recidiverende afgeronde begeleidingen t.o.v. het totaal aantal positief afgeronde dossiers. % 70 43% 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 'slecht (1)', 'voldoende (2)', 'goed (3)' en 'zeer goed (4)' 3 3,5 3 3,5 3 3,9 2010: 3,5/4 2011: 3,6/4 2010: 3,6/4 2011: 3,5/4 2010: 3,7/4 2011: 3,8/4 % 70 98% 2 recidive in 2012 Aantal ondersteuningsgesprekken door verslavingsarts met huisartsen Aantal intersectorale overlegmomenten Verdere netwerkvorming en begeleidende interventies naar de bevolking in het algemeen Jaarlijks aantal ondersteuningsgesprekken gevoerd door de verslavingsarts met de artsen in het werkingsgebied. Jaarlijks aantal overlegmomenten (netwerkcomité, prov. lokaal drugoverleg, politieraden, gemeenteraden, sociale commissies, ) waar de werking van PISAD duidelijk wordt toegelicht en de mogelijkheden naar samenwerking worden besproken. Aantal Aantal

29 Activiteitenverslag 2012 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Conformeren aan het kwaliteitsysteem ISO-norm 9001:2008 Uitvoeren interne audits Uitvoering interne audits. Aantal 1 1 Uitvoeren externe audit Uitvoering externe audit. Aantal 1 1 Bespreking met de SGS-auditor van het door PISAD gevoerde beleid en de door PISAD bereikte resultaten. Kwaliteit dossiers Resultaat dossiercontrole - 10 dossiers per begeleider. % 80 99% Jaarlijks worden gemiddeld 2 dossiercontroles per begeleider uitgevoerd. Rapportering scores indicatoren Jaalijks berekenen van de scores met verslaggeving in de Directiebeoordelingsvergadering en in de eerste teamvergadering van het nieuwe werkingsjaar. OK/NIET OK OK OK Interbestuurlijk scholenoverleg Evaluatie samenwerking op laatste scholenoverleg Het behoud van vertrouwen in de samenwerking Jaarlijkse organisatie van een interbestuurlijk scholenoverleg met uitwerking van de prioriteiten en bijsturingen voor het komende schooljaar. Jaarlijkse evaluatie van de samenwerking op het niveau van het laatste scholenoverleg van het werkingsjaar per regio. OK/NIET OK OK OK OK/NIET OK OK OK Bevraging burgemeesters Jaarlijkse formele bevraging van de burgemeesters (individueel en via de Raad van Advies). OK/NIET OK OK OK 29

30 Activiteitenverslag 2012 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Vormingsbehoeften personeel Groepsvorming op maat Jaarlijkse organisatie van een vorming op maat voor het ganse team. OK/NIET OK OK OK Vorming 'Ontwikkelingsstoornissen en communicatie' door Els Ronsse Vormingen i.f.v. individuele behoeften Jaarlijks voorzien van een aantal vormingen overeenkomstig de noden van de individuele drugbegeleider. Uur Het sturen van personeel op afstand Verslaggeving teamvergadering Verslaggeving in de teamvergaderingen. Aantal 10 5 Verslaggeving intervisievergadering Verslaggeving in de intervisievergaderingen. Aantal 10 3 Dossiercontrole Steekproefsgewijze controle van de dossiers per begeleider. Aantal/ Begeleider 2 1 Activiteitenrapportering Controle van de activiteitenverslagen. Aantal 4 4 On-line actuele agenda's Dagelijkse controle via agendering. OK/NIET OK OK OK Functioneringsgesprekken Jaarlijkse functioneringsgesprekken. OK/NIET OK OK OK Werklast - aantal sessies in de actieve begeleiding Gemiddeld aantal sessies per actieve begeleiding voor de positief afgesloten dossiers. Aantal/ Dossier

31 Activiteitenverslag 2012 PISAD Indicator Omschrijving Eenheid Doelstelling Resultaat Opmerking Werklast - aantal begeleidingsgesprekken Gemiddeld aantal begeleidingsgesprekken per begeleider. Aantal/ Begeleider Werklast - aantal actieve begeleidingen Gemiddeld aantal actieve begeleidingen per begeleider. Aantal/ Begeleider Werklast - aantal opgestarte begeleidingen Gemiddeld aantal opgestarte begeleidingen per begeleider. Aantal/ Begeleider Werklast - aantal signaleringsgesprekken Gemiddeld aantal signaleringsgesprekken per begeleider die bij jongeren worden gevoerd zonder opstart dossier met doorverwijzing. Aantal/ Begeleider Werklast - aantal infosessies Gemiddeld aantal infosessies per begeleider. Aantal/ Begeleider

32 Activiteitenverslag 2012 PISAD PREVENTIE In bepaalde gemeenten zijn geen of weinig preventieactiviteiten uitgevoerd maar zijn de jongeren/intermediairen wel bereikt doordat ze school lopen in andere steden/gemeenten in het werkingsgebied van PISAD. AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT Uitgevoerd in regio Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Totaal Bevolking Algemeen #sessies Brakel Denderleeuw Gavere Geraardsbergen/Lierde Haaltert Liedekerke Ninove Oudenaarde/Kluisbergen/Kruishoutem/ Maarkedal/Wortegem-Petegem/Zingem Ronse Zottegem/Herzele/ Sint-Lievens-Houtem Totaal

33 Wonende in VROEGINTERVENTIE EN HULPVERLENING AANTAL LOPENDE BEGELEIDINGEN & NIEUW OPGESTARTE BEGELEIDINGEN Activiteitenverslag 2012 PISAD Begeleiding in regio Brakel Denderleeubergenaarde Geraards- Oude- Gavere Haaltert Liedekerke Ninove Ronse Zottegem Totaal Brakel Denderleeuw Gavere Geraardsbergen Haaltert Herzele Horebeke 2 2 Kluisbergen Kruishoutem 2 2 Liedekerke Lierde Maarkedal Ninove Oudenaarde Ronse Sint-Lievens-Houtem Wortegem-Petegem 1 1 Zingem 4 4 Zottegem Zwalm Oost-Vlaanderen* Prov. Antwerpen Vlaams Brabant** West-Vlaanderen Waals Gewest 2 6 Totaal Nieuw opgestart * Jongeren wonende in Oost-Vlaanderen maar niet in het werkingsgebied van PISAD. ** Jongeren wonende in Vlaams-Brabant maar niet in Liedekerke. 33

34 Wonende in AANTAL BEGELEIDINGSGESPREKKEN Activiteitenverslag 2012 PISAD Begeleiding in regio Brakel Denderleeubergenaarde Geraards- Oude- Gavere Haaltert Liedekerke Ninove Ronse Zottegem Totaal Brakel Denderleeuw Gavere Geraardsbergen Haaltert Herzele Horebeke Kluisbergen Kruishoutem Liedekerke Lierde Maarkedal Ninove Oudenaarde Ronse Sint-Lievens-Houtem Wortegem-Petegem 4 4 Zingem Zottegem Zwalm Oost-Vlaanderen* Prov. Antwerpen Vlaams Brabant** West-Vlaanderen Waals Gewest Totaal * Jongeren wonende in Oost-Vlaanderen maar niet in het werkingsgebied van PISAD. ** Jongeren wonende in Vlaams-Brabant maar niet in Liedekerke. 34

35 Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. Activiteitenverslag 2012 PISAD AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CGGZ CAW Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de 196 nieuw opgestarte begeleidingen. 35

36 Activiteitenverslag 2012 PISAD DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School % Ouders, familie 24 12% 18 6 Jongere zelf 13 7% 3 10 Politie 6 3% 5 1 Home 4 2% 4 0 Justitiehuis 4 2% 0 4 Parket 2 1% 1 1 Residentiële Hulpverlening 2 1% 2 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 1 1% 1 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 1 1% 1 0 Andere 12 6% 3 9 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 35 18% 27 8 Jongens % ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 71 36% TSO 51 26% ASO 14 7% 11 3 Deeltijds 12 6% 11 1 Werkend 11 6% 0 11 Werkloos 14 7% 0 14 BUSO 17 9% 15 2 Leercontract 1 1% 1 0 Hoger onderwijs 0 0%

37 Activiteitenverslag 2012 PISAD WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 77 39% Moeder 56 29% 47 9 Instelling 9 5% 9 0 Vader 5 3% 4 1 Alleenstaand/Samenwonend 14 7% 0 14 Co-ouderschap 10 5% 8 2 Internaat 15 8% 15 0 Andere 5 3% 3 2 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis Amfetamine Alcohol(-misbruik) XTC Heroïne GHB Cocaïne Andere REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik % FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 34 17% 25 9 Preventief 12 6% 10 2 Experimenterend gebruik 74 38% 71 3 Nazorg 4 2% 2 2 Recidive 4 2% 2 2 Geïntegreerd gebruik 33 17% Preventief 14 7% 12 2 Verslaving 36 18%

38 Activiteitenverslag 2012 PISAD ORIËNTATIEGESPREKKEN ZONDER GEVOLG In 2012 waren er in het werkingsgebied van PISAD 160 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 4. In onderstaande tabellen wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 78 49% Ouders, familie 27 17% Jongere zelf 12 8% Justitiehuis 1 1% Vriend(in) 4 3% Huisarts 1 1% 4 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 38

39 Activiteitenverslag 2012 PISAD AFSLUITEN BEGELEIDINGEN AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 5 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 6 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 39

40 Activiteitenverslag per regio Activiteitenverslag 2012 PISAD 40

41 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO OUDENAARDE - KLUISBERGEN - KRUISHOUTEM - MAARKEDAL - WORTEGEM-PETEGEM - ZINGEM Activiteitenverslag 2012 Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

42

43 Inleiding Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding zijn de kernactiviteiten van PISAD in de regio Oudenaarde. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. In de regio Oudenaarde hebben we een goede samenwerking met de scholen. In het schoolreglement staat dan ook de werking van PISAD duidelijk omschreven. Scholen doen in verscheidene situaties beroep op de drugbegeleider. Preventie Ieder jaar worden in Oudenaarde diverse preventieactiviteiten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs en het secundair onderwijs, voor intermediairen en voor de algemene bevolking. In de regio werkte PISAD mee aan het MEGA-project voor de derde graad van het lager onderwijs. In alle deelnemende basisscholen organiseerde PISAD een getuigenis van een ervaringsdeskundige. In deze sessies werd tevens aandacht geschonken aan de voorstelling van PISAD en de laagdrempeligheid van de hulpverlening. In Oudenaarde, Zingem en Kruishoutem verzorgde PISAD een infosessie voor de ouders van de leerlingen. In Oudenaarde en Kruishoutem werd vooral nadruk gelegd op signaalgedrag en productinformatie. De doelstelling was om ouders beter te informeren met betrekking tot de producten, de gebruikswijzen en de signalen die kunnen wijzen op druggebruik. Daarbij werd uitgebreid besproken hoe je kan reageren op het druggebruik van jongeren. Tijdens de ouderavond in Zingem werd de klemtoon gelegd op opvoedingsondersteuning bij kleuters en peuters. Als afsluiting van het MEGA-project organiseerde PISAD in Oudenaarde een filmvoorstelling van 'Bange Vogel' in CC De Woeker. De drugbegeleider zorgde nadien voor een nabespreking. Als afsluiter kregen de aanwezige leerlingen een mooie T-shirt als aandenken aan het MEGA-project. In Zingem werd de film 'Bange Vogel' klassikaal bekeken en besproken. In Kruishoutem was de drugbegeleider ook aanwezig op de afsluitende activiteit. Er werd een kinderreceptie voorzien met daarnaast een uitreiking van de bijhorende T-shirts. Alle ouders hebben tevens de, door PISAD ontworpen, brochure 'Cool of foute boel' ontvangen. In deze brochure worden ouders gesensibiliseerd voor de gevaren van alcoholgebruik op jonge leeftijd. Voor dit project maken we steeds deel uit van de startvergadering om het MEGA-project in te plannen in het komend schooljaar. In juni werd samen met de betrokken partners het MEGA-project geëvalueerd om het project te optimaliseren. Ook de secundaire scholen krijgen een aanbod van preventieactiviteiten. Deze preventieve acties worden telkens voorbereid en geëvalueerd met de directies, de leerlingenbegeleiding en/of de werkgroep drugpreventie op school. Zo werden er ook dit jaar diverse infosessies, preventies rond weerbaarheid en getuigenissen van een ervaringsdeskundige georganiseerd. De aandacht gaat daarbij zowel naar het gebruik van illegale drugs alsook naar het misbruik van legale middelen als alcohol, medicatie en vluchtige gassen. Op vraag van scholen worden er uiteraard ook extra preventieve activiteiten georganiseerd als specifieke reactie op thema's die leven in een klas. Er vonden ook een aantal vertoningen plaats in CC De Woeker. Voor de leerlingen van de eerste graad werd de film 'Afblijven' vertoond. In kader van tabakspreventie werd in CC De Woeker het toneelstuk ROK over roken, onzin en andere kankers vertoond voor de eerste graad. 43

44 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem Twee secundaire scholen in Oudenaarde werkten actief mee aan de wedstrijd 'Rookvrije Klassen' in samenwerking met LOGO Gezond +. Samen met de medewerker van LOGO Gezond + bezochten we nadien de scholen. De rookvrije leerlingen kregen een diploma van de medewerker van LOGO Gezond + en een motiverende, gezonde attentie van de school en het stadsbestuur. Op 5 december werd er op vraag van de Scholengemeenschap Katholiek Secundair Onderwijs en in samenwerking met de politie een nascholing gegeven aan beginnende leerkrachten. Er werd aandacht besteed aan het informeren een sensibiliseren van leerkrachten. Het CVO De Vlaamse Ardennen contacteerde onze dienst in verband met hun opleiding specifieke lerarenopleiding. Er werd aan hun studenten een infosessie rond preventie en productinformatie gegeven. PIVA organiseerde in samenwerking met heel wat diensten op 10 mei een 'dag van het verkeer'. PISAD werkte mee aan dit initiatief. De drugbegeleider toonde een dvd van de toneelvoorstelling 'flits' en verzorgde een voor- en nabespreking. Naast de scholen kregen we ook de vraag van een begeleidingstehuis om een preventieactiviteit te organiseren voor hun leefgroep. Op 21 november gaf de drugbegeleider de preventieactiviteit 'Rock Zero' aan Kindervreugd vzw in Kruishoutem. PISAD is in 2012 eveneens actief op het niveau van algemene preventie en reageert hiermee op specifieke trends in de regio. We werken hiervoor samen met het stadsbestuur, de politie en het 'Early Warning Centrum' van de VAD. De nachtwinkels in de regio werden voorzien van stickers en bijhorende affiches van de VAD-actie 'Alcohol: begin niet te vroeg'. PISAD organiseerde tweemaal het scholenoverleg in Oudenaarde waarbij zaken aan bod komen die van belang zijn om de samenwerking met de scholen, de begeleidingen van leerlingen en het aanbod van de preventies verder te optimaliseren. Net zoals vorig jaar organiseerde PISAD de vergaderingen rond de 100-dagen viering van de secundaire scholen. De secundaire scholen, alsook verschillende betrokken partners als de politie, de jeugddienst, e.a. werden uitgenodigd. Afspraken die hier gemaakt worden hebben de laatste jaren geleid tot een veilig en aangenaam verloop van de festiviteiten. PISAD nam in 2012 ook deel aan het Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning in de regio. De drugbegeleider werd actief betrokken bij de activiteiten. Zo had PISAD een stand op de opvoedingsbeurs georganiseerd vanuit het overleg. De drugbegeleider verzorgde op 19 oktober een infoavond 'signaalgedrag en productinformatie' voor het Rode Kruis, in Zingem. De Provincie Oost-Vlaanderen organiseerde in het Olympische en Paralympische jaar 'spelen op tournee'. Men wil de jonge inwoners aanzetten tot een sportievere en gezondere levensstijl. Daarom werden voor kinderen tussen 3 en 15 jaar onvergetelijke beweegdagen georganiseerd in diverse gastgemeenten. PISAD nam deel aan dit evenement en zorgde voor een preventiestand met een parcours met promillebrillen. De boodschap werd gegeven dat drugs niet hoort bij een gezonde levensstijl. De contacten met AZ Oudenaarde werden verder uitgediept. Op deze manier willen we de samenwerking en opvolging van jongeren na een opname ten gevolge van intoxicaties optimaliseren. Het AZ Oudenaarde heeft ondertussen folders van PISAD ter beschikking, zodat ze deze aan de betrokken personen kunnen geven. We werkten in samenwerking met LOGO Gezond + ook mee aan het project "Rondom mij rookvrij", een rookstopbegeleiding voor zwangere vrouwen en hun partner. Op 31 mei verzorgde PISAD een vorming rond 'motiverende gespreksvoering'. Samen met het AZ Oudenaarde wordt er ook nog een terugkomdag en evaluatie voorzien. De drugbegeleider vertegenwoordigt ook PISAD in de Regioraad Schelde-Leie van LOGO Gezond +. PISAD regio Oudenaarde hoopt in 2013 op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met alle partners te behouden en, daar waar nodig, te optimaliseren. 44

45 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem Vroeginterventie en Hulpverlening De meeste vragen voor het opstarten van een drugbegeleiding van schoolgaande jongeren kwamen via de school. Er werden ook een aantal jongeren aangemeld via de ouders en familie. Het merendeel van de aangemelde jongeren verblijft in de week bij beide ouders of bij de moeder. Het grootste deel van de drugbegeleidingen waren minderjarige jongens die cannabis gebruikten of misbruikten. Verder betrof het alcoholmisbruik en gebruik van amfetamines, XTC en vluchtige snuifmiddelen. Voor de begeleiding en opvolging van deze jongeren en hun directe omgeving was er een nauwe samenwerking met de schoolcontext zoals de schooldirectie en de leerlingenbegeleiders. In verschillende dossiers was er tevens een sterke samenwerking met de betrokken residentiële voorzieningen. Afhankelijk van de gedeelde zorg voor de jongere vond er overleg plaats met het CLB, consulenten bijzondere jeugdzorg en sociale dienst jeugdrechtbank. Er waren ook contacten met externe partners. 45

46 Contact Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem Davinda Goetry, drugbegeleider AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel gsm pisad.oudenaarde@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

47 Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem In 2012 werden er in de regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem 2695 personen rechtstreeks preventief benaderd in 92 sessies. Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

48 Vroeginterventie en Hulpverlening Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem In 2012 waren er in de regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem 85 lopende dossiers, 45 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 940 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 48

49 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 34 76% 28 6 Ouders, familie 5 11% 5 0 Jongere zelf 0 0% 0 0 Politie 1 2% 1 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 1 2% 0 1 Residentiële Hulpverlening 2 4% 2 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 1 2% 1 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 9 20% 9 0 Jongens 35 78% 28 7 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 26 58% 24 2 TSO 5 11% 3 2 ASO 1 2% 0 1 Deeltijds 8 18% 7 1 Werkend 0 0% 0 0 Werkloos 0 0% 0 0 BUSO 3 7% 2 1 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

50 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 17 38% 14 3 Moeder 19 42% 18 1 Instelling 3 7% 3 0 Vader 0 0% 0 0 Alleenstaand/Samenwonend 0 0% 0 0 Co-ouderschap 2 4% 2 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 32 71% 27 5 Amfetamine 2 4% 2 0 Alcohol(-misbruik) 4 9% 4 0 XTC 7 16% 7 0 Heroïne 0 0% 0 0 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 0 0% 0 0 Andere 3 7% 3 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 39 87% 34 5 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 6 13% 5 1 Preventief 3 7% 1 2 Experimenterend gebruik 26 58% 24 2 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 2 4% 2 0 Geïntegreerd gebruik 8 18% 6 2 Preventief 4 9% 2 2 Verslaving 0 0%

51 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem In 2012 waren er in de regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem 5 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 7. In onderstaande tabel wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 4 80% Ouders, familie 1 20% Jongere zelf 0 0% Justitiehuis 0 0% Vriend(in) 0 0% Huisarts 0 0% 7 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 51

52 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Oudenaarde - Kluisbergen - Kruishoutem - Maarkedal - Wortegem-Petegem - Zingem AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 8 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 9 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 52

53 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO ZOTTEGEM - HERZELE - SINT-LIEVENS-HOUTEM Activiteitenverslag 2012 Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

54

55 Inleiding Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele Preventie, vroegdetectie, vroeginterventie en (vroeg) hulp is de kernactiviteit van PISAD in de regio Zottegem-Herzele-Sint-lievens-Houtem. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie en vroegdetectie, vroeginterventie en -hulp. Preventie Zoals de voorbije jaren begeleidde PISAD in 2012 diverse preventieactiviteiten in het basis- en secundair onderwijs, voor intermediairen en voor de algemene bevolking (o.a. op grotere evenementen in onze regio). Met het scholenoverleg basisonderwijs, PrevLO (Preventie Lager Onderwijs, met vertegenwoordiging van alle basisscholen Zottegem Herzele Sint-Lievens- Houtem, de CLB's, de lokale politiediensten en PISAD), organiseerden we opnieuw het drugpreventieproject (dpp) voor het 6de leerjaar. Gedurende het dpp in de klas kregen de leerlingen de kans een drugpreventieslogan te tekenen. Alle ontworpen preventieboodschappen werden tentoongesteld op de afsluitende happening bij het dpp in de fuifzaal van de Bevegemse Vijvers in Zottegem. De winnende tekening, nl. 'Verslaving is als een vriendschap zonder vriend' werd op een tshirt gedrukt dat dankzij Lions Zottegem en Lions Herzele aan alle 6de klassers aangeboden kon worden op de afsluiter. Die voormiddag konden 541 kinderen luisteren naar en vragen stellen aan een mama van een ex-druggebruiker, die gecoacht werd door de drugbegeleider van PISAD. Ook in het schooljaar loopt het dpp verder. Op 23 oktober startte PISAD i.s.m. lokale politiediensten en CLB's met een infoavond bij het dpp in het CC De Steenoven in Herzele voor 130 ouders en andere opvoeders van leerlingen van het 6de leerjaar. Tijdens deze infoavond,'drugs lijkt een spel, maar de gevolgen zijn er wel', bracht de drugbegeleider produktinformatie en signaalgedrag. Bijzondere aandacht werd besteed aan preventie van gebruik van alcohol en energiedrankjes. De aanwezigen ontvingen de brochure 'Cool of foute boel' en de folder 'Energiedrankjes limonade'. Ouders en opvoeders werden ondersteund in het grenzen stellen naar hun kinderen en het belang van een goede communicatie met jongeren werd onderstreept. Alle secundaire scholen van Zottegem & Herzele deden een beroep op de drugbegeleider met de preventiepakketten van PISAD. Er waren talrijke preventieactiviteiten op maat van de school en naar alle schoolactoren. Naar de jongeren waren er o.a. interactieve sessies drugpreventie en weerbaarheid, nabesprekingen bij de film 'Afblijven!' en getuigenissen van ouders van (ex-)druggebruikers. Deze preventies werden telkens begeleid door de drugbegeleider van PISAD. Naar het onderwijzend, opvoedend en ondersteunend schoolpersoneel bracht de drugbegeleider verschillende infosessies produktinfo en signaalgedrag, steeds met bijzondere aandacht voor actuele trends in onze regio. Enkele klasgroepen uit secundaire scholen in Zottegem brachten een bezoek aan het Sociaal Huis Pandora, waar het bureau van de drugbegeleider gehuisvest is. De leerlingen en begeleiders kregen de kans meer informatie in te winnen over de concrete werking van de verschillende diensten (PISAD en CAW Zuid-Oost-Vlaanderen). Op expliciete vraag van leerkrachten en leerlingen werd de drugbegeleider meermaals uitgenodigd in de klas als gastspreker (b.v. in het seminarie ontwikkelingspsychologie voor derdegraadsleerlingen ASO, in de les biologie voor laatstejaarsleerlingen TSO, bij het eindwerk godsdienst voor vijfdejaars TSO, ). De drugbegeleider werd opnieuw gevraagd in de jury te zitten bij de GIP-presentatie in de TSO-studierichting 'Gezondheids- & WelzijnsWetenschappen' in Zottegem. Vijf secundaire scholen in Zottegem en Herzele werkten actief mee aan de wedstrijd 'Rookvrije Klassen' i.s.m. LOGO Gezond +. De drugbegeleider werd telkens actief betrokken bij de afsluitende happening op school, waar de rookvrije leerlingen geprikkeld werden door het stadsbestuur, de school, PISAD en LOGO Gezond + om hun gezond gedrag vol te houden. De jongeren die er niet in geslaagd waren gedurende zes maanden rookvrij te blijven, werden warm aangemoedigd voor een rookstop. De aanwezigheid van de drugbegeleider met een preventiestand van PISAD op de opendeurdag van alle acht secundaire scholen in de regio Zottegem Herzele werd geapprecieerd door de aanwezigen. Ouders herkennen het continuüm van preventie in het 6de leerjaar van de basisschool (dpp) naar de verdere drugpreventie en begeleiding in het secundair onderwijs. Tevens blijft het een meerwaarde dat de drugbegeleider van PISAD ingebed wordt in de gehele leerlingenbegeleiding van de school. 55

56 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele Alle preventieactiviteiten op school werden telkens voorbereid, besproken en geëvalueerd in de cel leerlingenbegeleiding en/of de werkgroep drugpreventie, waaraan de drugbegeleider actief participeert in de secundaire scholen Zottegem en Herzele. Naast de schoolse preventieactiviteiten ging PISAD ook graag in op vragen van partners in de netwerking. Op vraag van het algemeen ziekenhuis lichtte de drugbegeleider de lokale werking en specifieke trends in de regio toe op een nascholing in het SEZZ voor de medewerkers van de Spoedafdeling, Intensieve Zorgen en Hartbewaking. Ook voor de onthaalvrijwilligers van het Sociaal Huis Pandora bracht de drugbegeleider een presentatie over de werking van PISAD in de regio Zottegem. Zowel in Zottegem, Herzele als Sint-Lievens-Houtem werd de drugbegeleider telkens actief betrokken bij de (voorbereidende en evaluatie)coördinatievergaderingen door de bestuurlijke overheid met alle betrokken partners voor de organisatie van fuiven en festivals in onze regio. PISAD ontwierp een briefing voor de medewerkers van deze evenementen en ondersteunde de organisatoren in de preventieacties voor en op de festiviteiten. PISAD maakte affiches m.b.t. de alcoholwetgeving ('geen alcohol voor 16-jarigen' en 'geen sterke drank voor -18-jarigen') en drugs ('drugs: zerotolerance'), met het logo van het stads- of gemeentebestuur, politiediensten, PISAD en de organisator om de samenwerking tussen alle actoren te accentueren. Alle organisatoren waren bereid deze affiches goed zichtbaar op te hangen. In Zottegem werd PISAD betrokken bij de organisatie en evaluatie van evenementen in Sotto's, Rock Zottegem en Dance D-Vision. I.s.m. het stadsbestuur van Zottegem, het scholenoverleg secundair onderwijs (ZoHeOO) en de organisator van Rock Zottegem organiseerde PISAD opnieuw een wedstrijd voor de derdegraadsleerlingen van de secundaire scholen van Zottegem en Herzele. Dit concept blijft onze doelgroep aanspreken: meerdere creatieve drugpreventieslogans werden door de jongeren aangebracht. De winnende boodschap 'Ik ben niet onder invloed, ik sta er boven' werd op een tshirt gedrukt dat de bezoekers van Rock Zottegem konden winnen aan de interactieve stand van PISAD op vrijdag 6 en zaterdag 7 juli. Deze preventiestand van PISAD op de festivalweide wordt een vast gegeven op het terrein: festivalgangers komen langs om een tshirt of een cake te bekomen en vaak ook om een informatieve babbel te hebben met de drugbegeleider. Bij Dance D-Vision werd de aanwezigheid van PISAD met een preventiestand op de weide op vrijdag 10 augustus vermeld in de timetable voor de festivalgangers. In Herzele was er een nauwe samenwerking van PISAD met de organisatoren van de Liberale Familiedag, Dolle Koeienfuif, Tropical Heat, Buurtfeesten Wijnhuize, Burchtdance en PréHistorie Live op vlak van alcohol- en drugpreventie. Er was bijzondere aandacht voor de alcoholwetgeving en alle organisatoren werkten met diverse polsbandjes voor de aanwezigen voor het al dan niet kunnen aanschaffen van alcohol. Op de Liberale Familiedag op zondag 24 juni was de drugbegeleider beschikbaar in de preventiestand van PISAD op de site van de Burcht in Herzele. Voor de opening van het Jeugdhuis De Wattage in Herzele werd door de jeugdconsulent en de voorzitter van het Jeugdhuis contact opgenomen met PISAD om het drugbeleid uit te werken en preventieve acties voor te bereiden. Tevens was de drugbegeleider present op de burenbabbel (zaterdag 1 september) en was ze aanwezig met een interactieve preventiestand van PISAD (met quiz en promillebrillenparcours) op het openingsweekend (zaterdag 6 oktober). Eerder was de drugbegeleider eveneens aanwezig op de burenbabbel op woensdag 21 maart n.a.v. de opening van De Wattenfabriek in Herzele. Ook op het Forest Festival in Sint-Lievens-Houtem was de organisator bereid samen te werken met PISAD. Op het vlak van alcoholpreventie organiseerde PISAD in het CC De Steenoven in Herzele een voorbereidend overleg (op 9 februari) en een evaluatievergadering (op 18 oktober) met alle organisatoren in de regio Zottegem Herzele Sint-Lievens-Houtem Ninove Denderleeuw Haaltert. Hierop waren de bestuurlijke overheid, de politiediensten en de FOD Volksgezondheid eveneens vertegenwoordigd. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. PISAD stelde via verschillende kanalen zijn werking voor in de secundaire scholen in Zottegem en Herzele. Tevens zit de werking van PISAD vervat in het schoolreglement van alle scholen. Bij het begin van het schooljaar stelde de drugbegeleider ingebed in de leerlingenbegeleiding op elke school - de werking van PISAD voor aan de jongeren en op diverse onthaalavonden voor ouders van nieuwe leerlingen. Deze infomomenten, georganiseerd door de school, beklemtonen de netwerking van PISAD met de schoolinterne leerlingenbegeleiding en het CLB (en voor het provinciaal onderwijs eveneens het CSW). De jongeren kregen een infofiche met de coördinaten van alle leerlingenbegeleiders, incl. de contactgegevens van de drugbegeleider van PISAD. Op vraag van de school was de drugbegeleider ook aanwezig op alle oudercontacten van drie secundaire scholen in Zottegem en Herzele. 56

57 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele De 'afsprakennota ZoHeOO bij buitenschoolse daguitstappen en meerdaagse excursies' werd meermaals toegelicht door de drugbegeleider op school, steeds i.s.m. de respectievelijke schooldirectie en de reisbegeleider(s). PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. Tevens functioneert de drugbegeleider actief mee in de werkgroep 'geestelijk gezondheidsbeleid op school'. Vier secundaire scholen in Zottegem en Herzele konden instappen in dit project i.s.m. de preventiecoach geestelijk gezondheidsbeleid. In de regio Zottegem Herzele is de drugbegeleider covoorzitter van het netoverschrijdend scholenoverleg secundair onderwijs ZoHeOO (Zottegem Herzele Onderwijs Overleg). Dit scholenoverleg kwam viermaal samen. Er werd uitgebreid stilgestaan bij de preventieactiviteiten op alle scholen. De drugbegeleider bracht de informatie aan vanuit PISAD, communiceerde iedere keer de trends in de regio en gaf feedback vanuit het scholenoverleg basisonderwijs PrevLO, het Lokaal DrugOverleg Regio Zottegem, het WelzijnsOverleg Regio Zottegem, de stuurgroep Kinderrechten Zottegem en het LOGO Gezond +. Bij de start van het schooljaar werd feedback gegeven vanuit het Interbestuurlijk Scholenoverleg PISAD (3 juli) waarbij bijzondere aandacht ging naar de concrete toepassing van het drugbeleid op school. Tevens werd een clausule (voor het schoolreglement) i.v.m. energiedrankjes goedgekeurd. In het scholenoverleg werden meerdere gastsprekers uitgenodigd: o.a. vzw De Hoop Zottegem gaf een update van het project 'Getuigen onderweg' voor secundaire scholen, het diensthoofd sociale dienst OCMW Zottegem en de coördinator Lokaal Sociaal Beleid Zottegem evalueerden o.m. het project 'Jongeren OCMW-Raad' en introduceerden het 'Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie', het 'spreekuur opvoedingsondersteuning' en het project 'familiale bemiddeling' werden voorgesteld, ook het diensthoofd sociale dienst OCMW Herzele en de coördinator Lokaal Sociaal Beleid Herzele stelden hun specifieke werking naar schoolgaande jongeren voor. ZoHeOO bracht een werkbezoek aan het Huis van het Kind in Zottegem. Zowel het OCMW Zottegem als Herzele bood i.s.m. de politiediensten de laatstejaarsleerlingen de theatermonoloog 'Flits!' aan. Samen met de OCMW-medewerkers en het politioneel aanspreekpunt voor de scholen bereidde de drugbegeleider de flyer voor die meegegeven werd aan de jongeren. We kwamen eenmaal samen met de kerngroep van ZoHeOO om het fuifzaalreglement van de Zottegemse fuifzaal door te nemen en suggesties voor aanpassingen te formuleren naar de bestuurlijke overheid. Jaarlijks worden de 100-dagen van de Zottegemse secundaire scholen die op eenzelfde dag georganiseerd worden - voorbereid door het scholenoverleg i.s.m. het stadsbestuur. De drugbegeleider zetelt mee in de informatiebijeenkomst met de burgemeester, de politiediensten en vertegenwoordigers van de Zottegemse scholen (schooldirecties, begeleiders en leerlingen). Zowel in Zottegem als in Herzele heeft PISAD i.s.m. de bestuurlijke overheid, de politiediensten, de stedelijke/gemeentelijke jeugddienst, de FOD Volksgezondheid een vertegenwoordiging van de laatstejaarsleerlingen van alle secundaire scholen uitgenodigd om de nodige info te verstrekken bij het organiseren van zgn. schoolfuiven. Hierbij was er bijzondere aandacht voor de nieuwe alcohol- en tabakswetgeving. De drugbegeleider zit de vergaderingen van het scholenoverleg PrevLO voor. PrevLO kwam viermaal samen. Op verzoek van de (nieuwe) leerkrachten van de 6de klas gaf PrevLO in januari een opfrissing van het lessenpakket bij het dpp. In maart nodigde PrevLO op vraag van de schooldirecties medewerkers van het OCMW Zottegem, Herzele en Sint-Lievens-Houtem uit om hun specifieke werking naar schoolgaande kinderen en jongeren toe te lichten. Er waren vijf bijeenkomsten met de stuurgroep van PrevLO (samengesteld uit de politiediensten, vertegenwoordigers van de beide CLB's en PISAD). De drugbegeleider is de voorzitter van het Lokaal DrugOverleg Regio Zottegem. Hierbij willen we medewerkers van de recherche van de lokale politiezone, CLB's, CSW, de psycholoog van het drug- en alcoholproject GGZ, de hoofdverpleegkundige van de spoedafdeling van het SEZZ, medewerkers van het JIP, de jeugddiensten, de maatschappelijk werkers van de sociale diensten van de OCMW's van Zottegem, Herzele en Sint-Lievens-Houtem en PISAD een overlegplatform bieden om ervaringen uit te wisselen, mekaars werking beter te leren kennen, initiatieven vanuit de eigen setting te verduidelijken, nieuwe trends in alcohol- en druggebruik aan te brengen, hotspots in de regio te actualiseren, etc. Met het Lokaal DrugOverleg Regio Zottegem kwamen we viermaal samen en waren we het voorbije jaar steeds te gast op nieuwe locaties in onze regio: de recente verhuis van het OCMW Sint-Lievens-Houtem, het pas geopende Sociaal Huis Zottegem, de gloednieuwe Wattenfabriek en jeugdhuis De Wattage in Herzele, het prille Huis van het Kind in Zottegem. 57

58 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele In de bijeenkomsten van het WelzijnsOverleg Regio Zottegem gebeurde verdere netwerking met de welzijnsdiensten in de streek. De drugbegeleider participeerde viermaal aan het WORZ en is ook actief lid van de denktank van het WORZ. De drugbegeleider van PISAD werkt mee in de Stuurgroep Kinderrechten Zottegem en participeert actief aan de Werkgroep Opvoedingsondersteuning Zottegem. De drugbegeleider is lid van de gezinsraad Zottegem en nam deel aan drie overlegmomenten van deze stedelijke adviesraad. De drugbegeleider vertegenwoordigt PISAD in de Regioraad Vlaamse Ardennen Oost van LOGO Gezond +, die driemaal samenkwam. Om een constructieve samenwerking tussen PISAD en de vernieuwde werking rond TAD vanuit de LOGO's voor te bereiden nam de drugbegeleider samen met de directeur van PISAD deel aan diverse overlegmomenten tussen PISAD, LOGO Gezond + en LOGO Dender. PISAD regio Zottegem Herzele Sint-Lievens-Houtem hoopt in 2013 op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met alle partners te behouden en, daar waar nodig, te optimaliseren. Als drugbegeleider blijft het sectoroverschrijdend netwerken en constructieve participatie aan de diverse overlegfora in onze regio (scholenoverleg ZoHeOO & PrevLO, Lokaal DrugOverleg Regio Zottegem, WORZ, LOGO Gezond +, stedelijke gezinsraad, Stuurgroep Kinderrechten Zottegem, Werkgroep Opvoedingsondersteuning Zottegem, het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie Zottegem, ) in het belang van de jongere en zijn/haar directe omgeving een continue meerwaarde. We kijken hoopvol uit naar de verhuis naar het nieuwe 'Sociaal Huis Zottegem' in 2013 Vanuit het scholenoverleg ZoHeOO en PrevLO willen we verdere contacten uitbouwen met het OCMW van Herzele en Sint-Lievens-Houtem om te bespreken of de preventie-initiatieven die nu reeds door het Steunpunt Opvoedingsondersteuning in Zottegem gerealiseerd worden ook in Herzele en Sint-Lievens-Houtem kunnen voorgesteld worden. Het goed opvolgen van de trends en hotspots in onze regio en het werkingsgebied van PISAD met een ruimere blik naar nationale en internationale tendenzen heeft onze permanente aandacht. Vroeginterventie en Hulpverlening De meeste vragen voor het opstarten van een drugbegeleiding van schoolgaande jongeren komen via de school. PISAD beschikt eveneens over specifieke begeleidingspakketten voor jongeren die aangemeld worden voor alcoholabusus. Het merendeel van de drugbegeleidingen waren minderjarige jongens die cannabis gebruikten/misbruikten. Het polydruggebruik was beperkt. Bij meerdere jongeren was er sprake van alcoholabusus. Voor de begeleiding en opvolging van deze jongeren en hun directe omgeving was er een nauwe samenwerking met de schoolcontext (cf. infra) en met de vaste huisarts van het gezin. In enkele dossiers was er een sterke samenwerking met psychiatrische en psychotherapeutische hulpverlening. In de secundaire scholen Zottegem Herzele is de drugbegeleider actief lid van de cel of het team leerlingenbegeleiding op school. Maandelijks werd relevante informatie met respect voor de deontologie en in het belang van de jongere, uitgewisseld tussen de schooldirectie, schoolinterne leerlingbegeleiding, medewerkers van de schoolbegeleidende diensten (CLB/ CSW) en PISAD. Afhankelijk van de gedeelde zorg voor de jongere vond er overleg plaats met huisartsen, psychiaters, medewerkers comité bijzondere jeugdzorg, consulenten sociale dienst jeugdrechtbank, voorzieningen bijzondere jeugdzorg, thuisbegeleidingsdiensten, GONbegeleiders, 58

59 Contact Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele PISAD Regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem Marijke Van Audenhove, drugbegeleider Sociaal Huis Pandora, Grotenbergestraat 26, 9620 Zottegem tel fax gsm pisad.zottegem@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

60 Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele In 2012 werden er in de regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem 3850 personen rechtstreeks preventief benaderd in 104 sessies. Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

61 Vroeginterventie en Hulpverlening Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele In 2012 waren er in de regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem 89 lopende dossiers, 30 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 1343 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CGGZ CAW Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 61

62 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 22 73% 19 3 Ouders, familie 4 13% 2 2 Jongere zelf 0 0% 0 0 Politie 3 10% 3 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 1 3% 1 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 4 13% 4 0 Jongens 26 87% 21 5 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 14 47% 10 4 TSO 7 23% 6 1 ASO 7 23% 7 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 0 0% 0 0 Werkloos 0 0% 0 0 BUSO 2 7% 2 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

63 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 12 40% 12 0 Moeder 15 50% 12 3 Instelling 0 0% 0 0 Vader 1 3% 1 0 Alleenstaand/Samenwonend 0 0% 0 0 Co-ouderschap 2 7% 0 2 Internaat 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 24 80% 19 5 Amfetamine 4 13% 3 1 Alcohol(-misbruik) 2 7% 2 0 XTC 2 7% 1 1 Heroïne 0 0% 0 0 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 0 0% 0 0 Andere 2 7% 0 2 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 27 90% 22 5 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 12 40% 11 1 Preventief 1 3% 1 0 Experimenterend gebruik 9 30% 8 1 Nazorg 2 7% 2 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 4 13% 3 1 Preventief 1 3% 1 0 Verslaving 2 7%

64 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele In 2012 waren er in de regio Zottegem - Herzele - Sint-Lievens-Houtem 45 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 10. In onderstaande tabel wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 32 71% Ouders, familie 10 22% Jongere zelf 1 2% Justitiehuis 0 0% Vriend(in) 1 2% Huisarts 1 2% 10 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 64

65 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Zottegem - Sint-Lievens-Houtem - Herzele AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 11 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 12 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 65

66

67 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO RONSE Activiteitenverslag 2012 Regio Ronse PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

68

69 Inleiding Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse Preventie, vroegdetectie, vroeginterventie en hulpverlening blijven de kernactiviteiten van PISAD in de regio Ronse. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie en vroegdetectie, vroeginterventie en hulpverlening. Preventie Zoals de voorbije jaren werden door PISAD diverse preventieactiviteiten begeleid en/of ondersteund in het basis- en secundair onderwijs, voor intermediairen en voor de algemene bevolking. In het KA-IPB stelde begin 2012 de drugbegeleider PISAD voor aan het eerste en tweede jaar en werd de link met het schoolreglement gemaakt. Bij de start van het nieuwe schooljaar, in september 2012 kwam de drugbegeleider opnieuw langs om PISAD voor te stellen aan het eerste jaar aangezien zij net startten op school waarbij ook de link werd gemaakt met het schoolreglement en enkele nieuwigheden uit het schoolreglement waaronder energiedranken kwamen daarbij aan bod. De leerlingen stelden ook vragen over legale en illegale middelen. In het vijfde, zesde en zevende jaar van het KA-IPB werd de film 'Requiem for a dream' bekeken en erna nabesproken in kleinere klasgroepen. Verder werd ik ook gevraagd om een gastcollege te brengen aan leerlingen die gezondheids- en welzijnswetenschappen studeren aangezien hun GIP-project het thema 'verslaving' behandelde. Het werd een boeiende les met veel interesse en medewerking van de leerlingen. In 2012 werd voor de derde graad van het KSO Glorieux het preventiepakket 'Drugs en uitgaan' gegeven. Eveneens voor de derde graad werd het theaterstuk 'Flits' bekeken op DVD en nabesproken in de klassen. Naar jaarlijkse traditie namen de vierdejaars deel aan een relationele vormingsdag. Ze doorliepen verschillende workshops, waaronder een sessie 'Rock Zero', verzorgd door begeleiders van PISAD. Dit nieuwe preventiepakket werd positief onthaald door de leerlingen waarbij de onderliggende boodschap is 'alcohol, begin er niet te vroeg aan'. Al de klassen van het derde jaar van KSO Glorieux volgden de sessie ' Brainpower' over de werking van drugs op de hersenen. Dit wordt gegeven in mei omdat dit pakket dan naadloos kan aansluiten bij de leerstof over hersenen uit de les biologie. Tenslotte werd in de eerste graad gewerkt met het pakket 'Weerbaarheid' tijdens de preventiesessies van PISAD. In de verschillende leefgroepen van Pedagogisch Instituut Heynsdaele heeft de drugbegeleider sessies georganiseerd met een ervaringsdeskundige. Dit werd als zeer positief ervaren omdat jongeren zich konden herkennen in het levensverhaal en de moeilijke puberteit van de ervaringsdeskundige. Het creëerde bij de jongeren meer openheid om te praten over hun ervaringen en problemen. In de Wielerschool Ronse nam de drugbegeleider de organisatie op zich voor een gastcollege over energiedranken. Hierbij kon de drugbegeleider een zeer interessante spreker strikken, de heer Gino Devriendt, die het jonge publiek kon boeien met een uiteenzetting over energiedranken en hun vragen over sportvoeding kon beantwoorden. Met de tweede graad van de Wielerschool speelden we het spel Rock Zero. De leerlingen bleven geboeid tot het einde van de namiddag en staken iets op over hun eigen alcoholgebruik, dat van hun peers en konden hun kennis en attitudes verfijnen. Deze preventiesessies gebeurden tijdens de winterstop van de leerlingen, net een moment dat leerlingen zich niet meer zo strikt houden aan gezonde eet- en drinkgewoontes. Het werd dan ook als zeer positief ervaren om dan net in die periode stil te staan bij alcoholgebruik, energiedranken en sportvoeding. Daarnaast werd ook de algemene bevolking bereikt tijdens de preventiestand in de Solidariteitsketting in het kader van de werelddag van het verzet tegen extreme armoede. Handelaars en winkeliers werden gesensibiliseerd door de drugbegeleider in het kader van oneigenlijk gebruik van vluchtige snuifmiddelen door jongeren. 69

70 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse In 2012 werd in overleg met de leerlingenbegeleiding en directie van de secundaire scholen de preventieplanning opgemaakt voor het vervolg van het schooljaar In Ronse onderhoudt PISAD een goede en intensieve samenwerking met de scholen, voornamelijk het secundair onderwijs. Zowel in het Koninklijk Atheneum, het KSO Glorieux als in het Pedagogisch Instituut Heynsdaele worden de leerlingen aan de hand van preventieactiviteiten geïnformeerd over druggebruik, de gevaren en de risico's. Daarnaast werden preventieactiviteiten gegeven rond diverse thema's zoals weerbaarheid, drugs en uitgaan, drugs in de hersenen,... In de secundaire scholen is voor het schooljaar reeds een planning opgemaakt waarmee betracht wordt voor zoveel mogelijk leerlingen, in de verschillende graden, een preventieactiviteit te voorzien. Op het PIH is PISAD een vaste waarde in het team leerlingenbegeleiding. Tweewekelijks komen directie, leerlingenbegeleiding, CLB, CSW en PISAD samen in een overleg om de jongeren zo goed mogelijk te begeleiden. Het betreft een specifieke leerlingengroep waarbij ook een specifieke knowhow en manier van werken vereist is. In 2012 werd dan ook hard gewerkt bij PISAD om een preventiepakket te ontwikkelen dat nog meer op maat is van jongeren die gedragsproblemen vertonen en/of in het buitengewoon onderwijs les volgen. De drugbegeleider is in PIH ook aanwezig op de tweemaandelijkse oudercontacten van de school om ouders te woord te staan en/of feedback te geven over het verloop van de begeleiding. In het kader van de organisatie en/of financiering van de preventieactiviteiten worden ook contacten onderhouden met de verschillende serviceclubs in Ronse. Zo organiseert KSO Glorieux bijvoorbeeld voor de leerlingen van het eerste jaar het lessenpakket Leefsleutels. De drugbegeleider van PISAD is de tussen/contactpersoon tussen de school en de serviceclub de Lions om de financiering van het leefsleutelproject te regelen. Op het scholenoverleg, voorgezeten door de drugbegeleider van PISAD, komen zaken aan bod die van belang zijn om de samenwerking met de scholen, de begeleidingen van de leerlingen en het aanbod van de preventies verder te kunnen optimaliseren. Het scholenoverleg werd positief geëvalueerd door de deelnemers met de vraag om het overleg uit te breiden naar 4 samenkomsten per schooljaar. De deelnemers van het scholenoverleg zijn de directies en/of leerlingenbegeleiders van de secundaire scholen, de (coördinerende) directies van het basisonderwijs, vertegenwoordigers van de beide CLB's en het CSW, de MEGA-agenten en een vertegenwoordiger van de lokale recherche. Ook mochten we in 2012 enkele nieuwe leden verwelkomen: de Wielerschool Ronse, home Sint-Elisabeth en het tehuis Heynsdaele worden vanaf nu ook uitgenodigd om mee na te denken. Thema's die aan bod komen zijn de voorstelling van het nieuwe preventieaanbod, trends in de regio, verantwoord fuiven en alcoholpreventie, energiedranken, het MEGA-project,... In het scholenoverleg werd de aanzet gegeven om de fuifbrochure te actualiseren zodat jongeren up to date informatie kunnen vinden. De fuifbrochure van Ronse werd aangepast in samenwerking met de jeugddienst en de preventieambtenaar. Verder werd op het scholenoverleg het probleem gesignaleerd dat jongeren grote hoeveelheden bussen aanstekergas en deodorant kochten voor oneigenlijk gebruik. Hierin heeft de drugbegeleider actie ondernomen. Een brief van PISAD informeerde de winkeliers over de gevaren en risico's die het snuiven van deze middelen met zich meebrengen. De drugbegeleider ging persoonlijk langs in de verschillende winkels en handelszaken waar deze producten verkocht werden zodat er een inschatting kon gemaakt worden van de ernst van het probleem en er verdere vragen van de handelaars konden beantwoord worden. De drugbegeleider vroeg om waakzaam te zijn wanneer jongeren deze vluchtige snuifmiddelen aan kopen en hen te wijzen op de gevaren en de risico's. Ook de burgemeester en de hoofdcommissaris van de politiezone Ronse stonden achter dit initiatief en ondertekenden mee de brief aan de handelaars. Op het interbestuurlijk scholenoverleg werd ook de folder voorgesteld die werd gemaakt in het kader van vluchtige snuifmiddelen om volwassenen te informeren over het gebruik, de signalen, de gevolgen op korte en lange termijn, de psychische afhankelijkheid, van vluchtige snuifmiddelen. De scholen uitten eveneens hun bezorgdheid over roken tijdens jongerenfuiven. Samen met de stad Ronse, de verantwoordelijke van de zalen, de preventieambtenaar, de jeugddienst, de politie en de heer Peter Papeleu van het FOD beleggen we in 2012 een bijeenkomst om te bekijken hoe we een veilige fuifomgeving in Ronse kunnen verzekeren zodat de geplande honderddagen fuiven vlot mogen verlopen. 70

71 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse Binnen het Lokaal Drugoverleg Ronse (LDOR) is PISAD een vaste peiler. Ook in 2012 heeft het LDOR niet stil gezeten. Er is een nauwe en constructieve samenwerking met de verschillende partners. De leden van de stuurgroep zijn 4 maal samengekomen, d.i. de preventieambtenaar van de stad, De Kiem, de lokale politie Ronse, de jeugddienst, de vertegenwoordiger van de huisartsen en de vertegenwoordigster van de apothekers. Het LDOR werd in 2012 uitgebreid met het Sociaal Huis, De PAAZ Ronse en de Spar waarbij de aanwezige en de nieuwe diensten zich uitgebreid aan elkaar voorstellen. Verder worden ook de trends in de drughulpverlening besproken, preventieve acties in de regio, In Ronse wordt het preventieproject MEGA (Mijn Eigen Goede Antwoord) gegeven aan alle leerlingen van het zesde leerjaar. Het pakket bevat tien lestijden waarvan de eerste twee verzorgd worden door de lokale politie. De andere lestijden worden verzorgd door de leerkrachten en het CLB. PISAD stelt de brochure 'Cool of foute boel' gratis ter beschikking voor alle ouders. De brochure heeft als doel ouders te betrekken bij het MEGA-gebeuren. Het geeft info aan ouders over de wetgeving, risico's van alcohol, tabak en andere drugs voor jonge kinderen, voorbeeldgedrag, richtlijnen en een oefening die ze samen met hun kind kunnen maken. Zo kan de brochure helpen om het onderwerp bespreekbaar te maken thuis. Ieder jaar wordt het project afgesloten met een toneelstuk en een fruitsapfuif waarmee aangetoond wordt dat fuiven en plezier maken ook kan zonder genotmiddelen. Alle kinderen die MEGA gevolgd hebben ontvangen eveneens het MEGA T-shirt en een veiligheidspasje. De ouders worden ook uitgenodigd voor het afsluitend toneelstuk en terwijl de zesdeklassers van de fruitsapfuif genieten, krijgen de ouders een sessie met productinformatie, verzorgd door de politiediensten. De drugbegeleider van PISAD is hierbij aanwezig en Op die manier wil PISAD de drempel voor ouders verlagen en duidelijk maken bij wie ze terecht kunnen bij alcohol- en/of druggerelateerde problemen. Nieuw voor dit schooljaar is dat PISAD tijdens het afsluitmoment naast de politie ook een uiteenzetting zal geven op vlak van opvoedingsondersteuning. Daarnaast informeert PISAD de ouders over de gedragssignalen die mogelijks op druggebruik bij hun kind kunnen wijzen en hoe met dit vermoeden om te gaan. In het kader van het MEGA-project nodigt de stuurgroep van het lokaal drugoverleg de verschillende serviceclubs uit om dit project voor te stellen zodat het financieel en structureel blijvend kan ondersteund worden. Een loyale samenwerking met de lokale actoren bleef ook dit jaar een belangrijk item. PISAD onderhoudt nauw contact met de verschillende voorzieningen in Ronse, zoals Home Sint-Elisabeth, Tehuis Heynsdaele, OOOC Zonnelied, Ambulant Centrum Vlaamse Ardennen, enz. Ten slotte staat PISAD ter beschikking van de Jeugdraad. Als er thema's aan bod komen die een link hebben met de werking van PISAD contacteert de Jeugdraad de drugbegeleider. De drugbegeleider van PISAD neemt ook deel aan de bijeenkomsten van de Welzijnsraad waarbij in de Werkgroep Zorg en Gezondheid overlegd werd over een 'Zorgkaart' voor de stad Ronse. Hierbij wordt gezocht naar een laagdrempelige actie om alle inwoners te bereiken en op de hoogte te brengen van alle mogelijke dienstverlening in Ronse. De drugbegeleider werd door het wijkrestaurant nasr in het buurtcentrum Prinskouter uitgenodigd om PISAD voor te stellen tijdens de buurtmaaltijd zodat de drempel kan verlaagd worden voor buurtbewoners om met PISAD contact op te nemen bij vragen. Er zijn telkens verschillende sociale organisaties aanwezig waardoor ook netwerking mogelijk is. Op 17 oktober 2012 stelde PISAD een preventiestand op tijdens de Solidariteitsketting in het kader van de Werelddag van het verzet tegen extreme armoede. Hierbij waren heel wat organisaties en diensten uit Ronse aanwezig zodat deze samen een originele ketting van standjes vormden van de Grote Markt tot aan de steen aan de bib van Ronse. PISAD zorgde voor lekkere alcoholvrije cocktails die de mensen zich lieten smaken. De drugbegeleider bood ook een receptenboekje aan met alcoholvrije cocktails speciaal op maat gemaakt voor de Ronsenaars. Deze actie zorgde voor een interessante wisselwerking tussen de diensten onderling om elkaar nog beter te leren kennen en tussen PISAD en het brede publiek dat de stand bezocht. Terwijl de bezoekers van hun cocktail nipten en een hapje aten, maakte de drugbegeleider van de gelegenheid gebruik om de bezoekers op een informele manier, de gratis dienstverlening, de locatie en bereikbaarheid, de oudergroep,... van PISAD voor te stellen. 71

72 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse Met de gerichte actie 'Begin niet te vroeg: -16 geen alcohol, -18 geen sterkedrank' wordt het werkjaar van 2012 afgesloten. Net voor de eindejaarsperiode en dus ook na afloop van de examenperiode maakt de drugbegeleider de handelaars van nachtwinkels attent op de verkoop van alcohol aan jongeren aan de hand van een aantal zelfklevers en een nieuwsbrief voor elke nachtwinkel. Ronse wil met het JORES-project (Jongeren en Ouders voor Respect op Straat) de overlast van jongeren op straat op een positieve manier aanpakken, samen met hun ouders. De stad werkt hiervoor met twee halftime jongerencoaches en ook met vrijwilligers. Naast de jongerencoaches wordt een caseteam opgericht. Hierin zijn de verschillende diensten vertegenwoordigd die werkzaam zijn in de hulpverlening, samen met de politie. Binnen het team worden individuele gevallen besproken van jongeren die overlast veroorzaken. PISAD staat te allen tijde ter beschikking voor het caseteam. In 2012 was er in Oudenaarde een interregionale overlegvergadering over alcoholpreventie in het kader van evenementen waarbij ook de betrokkenen uit Ronse werden uitgenodigd om te beklijken of er knelpunten of moeilijkheden werden ervaren. Tips en suggesties hieromtrent werden uitgewisseld. Schoolgaande jongeren die een klasfuif organiseerden in Ronse, kochten via PISAD alcoholbandjes aan om hiervan gebruik te maken tijdens de fuif. De oudergroep van PISAD blijft een vaste waarde. Elke tweede woensdag van de maand wordt met een 6-tal vaders en moeders samengekomen om te praten over hun ervaring met druggebruikende kinderen. Nog steeds is de oudergroep voor hun samenkomsten welkom in het 'Lionshuis' te Ronse. De oudergroep is een zelfhulpgroep van lotgenoten die elkaar beluisteren en steunen. De drugbegeleider van PISAD speelt hierbij een ondersteunende rol. Bovendien ondersteunt de oudergroep op haar beurt de preventieactiviteiten van PISAD door als ervaringsdeskundige hun verhaal op scholen te brengen. De reacties daarop zijn alvast heel positief. Voor meer info, PISAD heeft ook dit jaar beroep kunnen doen op de diensten van de verslavingsarts uit Ronse. Hij bedient de verschillende antenneposten van de organisatie in Zuid- Oost-Vlaanderen. Op die manier tracht PISAD de jongeren en hun ouders nog deskundiger van dienst te zijn. In 2013 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de goede samenwerking met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. Vroeginterventie en Hulpverlening De meeste vragen voor het opstarten van een drugbegeleiding van schoolgaande jongeren kwamen via de school. Verder fungeerden in 2012 ook residentiële voorzieningen Bijzondere Jeugdzorg geregeld als doorverwijzer naar de hulpverlening van PISAD, alsook het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg. Het merendeel van de aangemelde jongeren verblijft in de week op internaat of in een voorziening. Het grootste deel van de drugbegeleidingen waren minderjarige jongens die cannabis gebruikten of misbruikten. Verder betrof het alcoholmisbruik en gebruik van amfetamines, XTC en vluchtige snuifmiddelen. Voor de begeleiding en opvolging van deze jongeren en hun directe omgeving was er een nauwe samenwerking met de schoolcontext zoals de schooldirectie, de leerlingenbegeleiders en het team leerlingenbegeleiding. In verschillende dossiers was er tevens een sterke samenwerking met de betrokken residentiële voorzieningen. Afhankelijk van de gedeelde zorg voor de jongere vond er overleg plaats met het CLB, consulenten bijzondere jeugdzorg en psychiaters. Er waren contacten met externe partners (BZW, OCMW, JAC, ) of er was overleg in het kader van een doorverwijzing vanuit PISAD naar een residentiële opname. 72

73 Contact Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse PISAD Regio Ronse Veerle Gerbosch, drugbegeleider Oude Vesten 16, 9600 Ronse tel gsm pisad.ronse@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

74 Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse In 2012 werden er in de regio Ronse 993 personen rechtstreeks preventief benaderd. 74

75 Vroeginterventie en Hulpverlening Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse In 2012 waren er in de regio Ronse 49 lopende dossiers, 28 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en de betrokken gezinsleden werden 578 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 75

76 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 19 68% 19 0 Ouders, familie 0 0% 0 0 Jongere zelf 1 4% 0 1 Politie 1 4% 1 0 Home 4 14% 4 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 1 4% 1 0 Andere 2 7% 2 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 4 14% 3 1 Jongens 24 86% 24 0 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 43% 12 0 TSO 0% 0 0 ASO 4% 1 0 Deeltijds 7% 2 0 Werkend 0% 0 0 Werkloos 4% 0 1 BUSO 39% 11 0 Leercontract 4% 1 0 Hoger onderwijs 0%

77 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 6 21% 5 1 Moeder 3 11% 3 0 Instelling 5 18% 5 0 Vader 1 4% 1 0 Alleenstaand/Samenwonend 0 0% 0 0 Co-ouderschap 1 4% 1 0 Internaat 11 39% 11 0 Andere 1 4% 1 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 25 89% 24 1 Amfetamine 6 21% 5 1 Alcohol(-misbruik) 6 21% 6 0 XTC 4 14% 4 0 Heroïne 0 0% 0 0 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 1 4% 1 0 Andere 7 25% 7 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 26 93% 25 1 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 1 4% 1 0 Preventief 2 7% 2 0 Experimenterend gebruik 17 61% 17 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 7 25% 6 1 Preventief 2 7% 2 0 Verslaving 1 4%

78 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse In 2012 waren er in de regio Ronse 9 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 13. In onderstaande tabel wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 7 78% Ouders, familie 2 22% Jongere zelf 0 0% Justitiehuis 0 0% Vriend(in) 0 0% Huisarts 0 0% 13 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 78

79 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ronse AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 14 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 15 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 79

80

81 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO GERAARDSBERGEN - LIERDE Activiteitenverslag 2012 Regio Geraardsbergen - Lierde PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

82

83 Inleiding Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding zijn de kernactiviteiten van PISAD in de regio Geraardsbergen - Lierde. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. Preventie Naar goede gewoonte werden in 2012 in de regio Geraardsbergen - Lierde opnieuw tal van preventieactiviteiten georganiseerd. Deze richten zich zowel naar het basisonderwijs als het secundair onderwijs. De preventieactiviteiten worden ieder jaar opnieuw geëvalueerd en aangepast, waardoor ze dus op maat zijn van de school en tevens goed aansluiten bij de leeftijd en bijhorende noden en behoeften van de leerlingen; dit zowel voor het basisonderwijs als voor het secundair onderwijs. Iedere preventieactiviteit wordt voorafgegaan door een overleg met de schooldirectie om gericht te kunnen inspelen op de vraag van de school en diens leerlingen. Ook na de preventie volgt een individueel overleg om de activiteit te evalueren en indien nodig in de toekomst bij te sturen. Het voorbije schooljaar kregen de jongeren lessen in 'weerbaarheid' waarbij ze leren om hun eigen grenzen te herkennen en de juiste beslissingen te nemen aan de hand van verschillende stadia. De jongeren krijgen handvaten aangereikt over hoe ze nieuwe contacten kunnen leggen en probeert inzicht te brengen in de eigen gevoelens. Voor jongeren uit de eerste graad was er de film Afblijven. Deze film wordt door de jongeren bekeken en nadien wordt een nabespreking gegeven door de drugbegeleider van PISAD. Het doel van deze film met nabespreking ligt in het weerbaar maken van de jongeren en belicht thema's zoals groepsdruk, vriendschappen, enz. De leerlingen uit de derde graad bekeken de film 'Requiem for a dream.' Deze film werd eveneens gevolgd door een nabespreking, gegeven door de drugbegeleider van PISAD. De doelstelling hierbij is dat jongeren bewust leren nadenken over druggebruik en de mogelijke gevolgen hiervan. Zij worden hierbij gestimuleerd om een eigen mening te vormen en daar ook voor uit te komen. Daarnaast waren er de getuigenissen van ervaringsdeskundigen die, begeleid door de drugbegeleider, hun levensverhaal brachten aan de leerlingen. De preventie van leerlingen uit het basisonderwijs gebeurde voornamelijk vanuit de samenwerking met het MEGA-project. Het Mega-project is een initiatief vanuit politiediensten en staat voor: "Mijn Eigen Goede Antwoord". Verschillende thema's zoals pesten, stress, weerbaarheid, drugs, komen aan bod. Samen met het CLB werd het MEGA-project herwerkt. De film 'Bange Vogel' werd getoond aan de leerlingen, gevolgd door een nabespreking die verzorgd werd door de drugbegeleider van PISAD en de medewerkers van het CLB. Tijdens de nabespreking poogt de drugbegeleider op een ludieke manier het thema 'drugs' bespreekbaar te maken en opent het gesprek met de kinderen over hun nakende overstap naar het secundair onderwijs. De drugbegeleider van PISAD was tevens actief aanwezig op de MEGAfuif, de afsluiter van het MEGA-project. Aan de ouders van de kinderen uit het 6 de leerjaar bracht de drugbegeleider van PISAD een uiteenzetting over de werking van PISAD en signalen die mogelijks kunnen wijzen op druggebruik. Deze ouderavond vond plaats binnen het MEGA-project en gebeurde in samenwerking met politie, CLB en NMBS. Tijdens elke preventieactiviteit, zowel voor het basisonderwijs als voor het secundair onderwijs, wordt de werking van PISAD toegelicht door de drugbegeleider. Concrete gegevens en aantallen betreffende de preventieactiviteiten vindt u terug in dit rapport, onder het hoofdstuk preventie. 83

84 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. Daarnaast stelt PISAD haar werking o.m. ook voor via een infostand op de secundaire scholen. Deze infostanden zijn niet alleen voorzien van materiaal rond de werking van PISAD maar omvatten eveneens allerhande nuttige folders rond druggebruik. Bezoekers van de infostand kunnen met al hun vragen bij de drugbegeleider terecht. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. Dit uit zich in de bijeenkomsten zoals het scholenoverleg en het lokaal drugoverleg GEROM (Geraardsbergs Overleg Middelenmisbruik). Deze bijeenkomsten zijn erop gericht om in de regio Geraardsbergen - Lierde de vinger aan de pols te houden en zo efficiënt mogelijk te werk te gaan. Het lokaal drugoverleg GEROM bestaat uit de verschillende partners (huisartsen, apothekers, instellingen bijzondere jeugdzorg, thuisbegeleidingsdiensten, politie, schooldirecties, CLB, OCMW, schepen van jeugd, schepen van sociale zaken, Alcohol- en Drugproject CGG, Zuid-Oost-Vlaanderen, De Kiem, het JAC, jeugddienst, ) die binnen de regio Geraardsbergen - Lierde werkzaam zijn. Ook dit jaar heeft men vanuit het lokaal drugoverleg GEROM gepoogd om soelaas te bieden aan de behoeften die bij de verschillende partners op het terrein leven. Dit jaar namen de leden van het scholenoverleg deel aan het lokaal drugoverleg GEROM. Bijgevolg vonden in 2012 geen aparte vergaderingen van het scholenoverleg plaats. Op regelmatige basis organiseerde de drugbegeleider van PISAD individuele overlegmomenten met de schooldirecties, leden van het CLB en de zonechef van de politie Geraardsbergen-Lierde ten einde de vinger aan de pols te houden. De drugbegeleider hielp mee in het zoeken naar efficiënte en effectieve oplossingen voor allerhande actuele problemen waar men in de regio mee geconfronteerd werd. Zo werd ons gesignaleerd dat het gebruik van vluchtige snuifmiddelen een probleem dreigde te worden in de regio. Het gebruik van deze aanstekergassen kwam ook binnen de gesprekken met jongeren naar boven. Naar aanleiding hiervan werden brieven verspreid onder alle handelaars in Geraardsbergen over de mogelijke risico's van het gebruik van vluchtige snuifmiddelen. Ook de scholen mochten van de drugbegeleider een flyer ontvangen met signalen en risico's bij het gebruik van deze middelen. De drugbegeleider nam ook persoonlijk contact met de handelaars in het centrum en maakte nota van hun ervaringen. Wanneer we ons baseren op de gegevens uit de begeleidingen stellen we vast dat naast het gebruik van aanstekergassen de drug ketamine en zogenaamde 'kristallen' een nieuwe trend in de regio zijn. De meest gebruikte drug onder de jongeren in begeleiding is cannabis. In 2012 werden 18 nieuwe dossiers opgestart. De meerderheid van de cliënten bevinden zich binnen de cirkel van Prochaska en Diclemente in de actieve begeleidingsfase. Vier cliënten zitten in de fase van opvolging. De meeste jongeren zijn binnen de verslavingspiramide te situeren in de fase van misbruik en geïntegreerd gebruik. De drugbegeleider was eveneens actief aanwezig op verscheidene vergaderingen en overlegmomenten die in de regio werden georganiseerd. De drugbegeleider maakte deel uit van de vergaderingen van de jeugdraad. De drugbegeleider nam ook actief deel aan de quiz die door de jeugdraad van Geraardsbergen georganiseerd werd. Naar goede gewoonte nam de drugbegeleider ook deel aan verschillende activiteiten die in de regio werden georganiseerd. Zo was de drugbegeleider van PISAD aanwezig op 'den eerste toog' met een infostand. Deze stand werd niet alleen voorzien van materiaal rond de werking van PISAD, maar stelt eveneens allerhande nuttige folders rond druggebruik, zowel voor jongeren als ouders, ter beschikking. De bezoekers kregen eveneens de kans om deel te nemen aan het PISAD-spel. Men kon cake en T-shirts, voorzien van preventieve boodschappen, winnen na het correct beantwoorden van enkele vragen rond alcohol en drugs. Bezoekers konden ook steeds met al hun vragen bij de drugbegeleider terecht. De drugbegeleider was ook aanwezig met een preventiestand op de veiligheidsdag van de politie. Deze dag werd georganiseerd naar aanleiding van de officiële inhuldiging van het nieuwe politiegebouw. De bezoekers konden zich voorzien van nuttige folders over drug- en alcoholgebruik en konden met al hun vragen terecht bij de drugbegeleider. Zij konden eveneens gebruik maken van de zogenaamde 'promillebrillen' waarbij men de beperkingen van het zicht en de motorische vaardigheden die optreden bij alcoholgebruik kan ervaren. De drugbegeleider probeert ook zoveel mogelijk zijn steentje bij te dragen bij de invulling van het drugbeleid binnen de regio Geraardsbergen Lierde. De drugbegeleider nam hiertoe actief deel aan verschillende vergaderingen en individuele overlegmomenten betreffende het meerjarenplan van het OCMW. Voor het administratief memorandum van de stad Geraardsbergen organiseerde de drugbegeleider binnen het lokaal drugoverleg GEROM een bevraging teneinde het 84

85 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde opstellen van een omgevingsanalyse. Hiertoe werden nuttige informatie, jaarverslagen etc. verzameld en verwerkt tot een bruikbaar instrument die men binnen de omgevingsanalyse van de stad Geraardsbergen kan integreren. In 2013 streven wij ernaar om onze preventieactiviteiten nog meer uit te breiden en op deze manier nog meer mensen te bereiken. In het lokaal drugoverleg GEROM hopen wij in 2013 enkele gezamenlijke initiatieven te kunnen ondernemen zodat wij een op een positieve manier met onze regio Geraardsbergen-Lierde met naar buiten kunnen treden. Wij zullen in het ondernemen van onze activiteiten ook het thema alcohol niet uit het oog verliezen. Tot slot hopen wij met de nieuwe bestuursploeg in 2013 op eenzelfde positieve elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. Vroeginterventie en Hulpverlening Wanneer we ons baseren op de gegevens uit de begeleidingen stellen we vast dat naast het gebruik van aanstekergassen de drug ketamine en de zogenaamde 'kristallen' een nieuwe trend in de regio zijn. De drugbegeleider verspreidde hiertoe onder de scholen een flyer over de effecten en de gevaren van het gebruik van vluchtige snuifmiddelen. De betrokken handelaars mochten een brief ontvangen met de nodige uitleg ter zake en werden persoonlijk bevraagd over hun ervaringen in deze materie. De meest gebruikte drug onder de jongeren in begeleiding was cannabis. In 2012 werden 18 nieuwe dossiers opgestart. De meerderheid van de cliënten bevinden zich binnen de cirkel van Prochaska en Diclemente in de actieve begeleidingsfase. Vier cliënten zitten in de fase van opvolging. De meeste jongeren zijn binnen de verslavingspiramide te situeren in de fase van misbruik en geïntegreerd gebruik. De jongeren werden overwegend via de scholen en de ouders aangemeld. Voor alle dossiers is er een nauwe samenwerking met de directe omgeving en de betrokken partners. Hiertoe vonden verschillende overlegmomenten plaats met de CLB's; justitieassistenten; begeleidingstehuizen binnen de Bijzondere Jeugdzorg; thuisbegeleidingsdiensten, sociale dienst jeugdrechtbank, huisartsen; residentiële voorzieningen, enz. Op de scholen werden geregeld overlegmomenten georganiseerd met de betrokken directies en leerlingenbegeleiders om de jongeren zo adequaat mogelijk te kunnen opvolgen. Binnen het PISAD-team vinden op geregelde tijdstippen intervisies plaats teneinde de know-how te optimaliseren. 85

86 Contact Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde PISAD Regio Geraardsbergen Lierde Evelyn Branswijk, drugbegeleider Vredestraat 3, 9500 Geraardsbergen tel gsm pisad.geraardsbergen@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

87 Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde In 2012 werden er in de regio Geraardsbergen - Lierde 1147 personen rechtstreeks preventief benaderd in 34 sessies. Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

88 Vroeginterventie en Hulpverlening Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde In 2012 waren er in de regio Geraardsbergen - Lierde 61 lopende dossiers, 18 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 482 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 88

89 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 12 67% 5 7 Ouders, familie 3 17% 2 1 Jongere zelf 2 11% 1 1 Politie 0 0% 0 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 0 0% 0 0 Jongens 17 94% 8 9 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 3 17% 1 2 TSO 10 56% 6 4 ASO 3 17% 1 2 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 1 6% 0 1 Werkloos 0 0% 0 0 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

90 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 12 67% 5 7 Moeder 5 28% 3 2 Instelling 0 0% 0 0 Vader 0 0% 0 0 Alleenstaand/Samenwonend 0 0% 0 0 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 15 83% 6 9 Amfetamine 0 0% 0 0 Alcohol(-misbruik) 2 11% 1 1 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 0 0% 0 0 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 16 89% 8 8 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 5 28% 2 3 Preventief 0 0% 0 0 Experimenterend gebruik 2 11% 2 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 1 6% 0 1 Geïntegreerd gebruik 8 44% 3 5 Preventief 1 6% 1 0 Verslaving 1 6%

91 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde In 2012 waren er in de regio Geraardsbergen - Lierde 7 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 16. In onderstaande tabel wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 4 57% Ouders, familie 2 29% Jongere zelf 0 0% Justitiehuis 1 14% Vriend(in) 0 0% Huisarts 0 0% 16 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe). 91

92 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Geraardsbergen - Lierde AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 17 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 18 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen. 92

93 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO BRAKEL - HOREBEKE - ZWALM Activiteitenverslag 2012 Regio Brakel - Horebeke - Zwalm PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

94

95 Inleiding Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding is de kernactiviteit van PISAD in de regio Brakel-Horebeke-Zwalm. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm Naar jaarlijkse gewoonte worden in de regio Brakel Horebeke Zwalm diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs als het secundair onderwijs als de bevolking in het algemeen. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. De preventieactiviteiten worden ieder jaar opnieuw geëvalueerd en aangepast, waardoor ze op maat zijn van de school en tevens aansluiten bij de leeftijd en de bijhorende noden en behoeften van de doelgroep. Iedere preventie wordt voorafgegaan door een overleg met de schooldirectie of preventieverantwoordelijke om gericht te kunnen inspelen op de vraag van de school en diens leerlingen. Tijdens elke preventieactiviteit, zowel voor het basisonderwijs als voor het secundair onderwijs, wordt de werking van PISAD toegelicht door de drugbegeleider. Hierbij wordt tevens de laagdrempeligheid en de bereikbaarheid van PISAD benadrukt. Na de preventie vormt een overleg om de activiteit te evalueren en, indien nodig, in de toekomst bij te sturen. Ook tijdens het lokaal drugoverleg, OMBRA wordt ruimte gemaakt voor evaluatie. In de verschillende basisscholen in de regio werd voor de leerlingen van (het 5de en) het 6de leerjaar de film "Bange Vogel" vertoond. "Bange Vogel" is een preventiefilm op kindermaat. Jasper en Julie zijn twee 12-jarigen die net zoals de kinderen uit het 6de leerjaar de overstap maken naar het middelbaar onderwijs. Door het verschil in schoolkeuze worden de twee vrienden echter van elkaar gescheiden. Jasper komt in contact met groepsdruk en slechte vrienden en komt zo in gevaarlijke situaties terecht. Aan deze filmvoorstelling werd telkens een nabespreking gekoppeld. Tijdens deze nabespreking maakt de drugbegeleider het drugthema bespreekbaar, krijgen de leerlingen sociale vaardigheidstraining en leren zijn gezonde keuzes te maken. In de secundaire scholen worden diverse preventieactiviteiten georganiseerd op maat van de school. Deze preventieve acties worden telkens geëvalueerd met de verschillende directies op het lokaal drugoverleg. In alle Brakelse scholen werd voor de leerlingen van de eerste graad door de drugbegeleider van PISAD weerbaarheidtraining aangeboden. Tijdens deze preventiesessie wordt de nadruk gelegd op het weerbaar maken van de jongeren. De leerlingen leren aan de hand van rollenspelen de juiste beslissingen te nemen. Daarnaast leren zijn hoe kunnen nieuwe contacten worden gelegd en leren zijn hun gevoelens kennen en uit te drukken. Voor de 4de jaars werd in elke secundaire school de film: "Requiem for a dream" getoond. "Requiem for a dream" is een verhaal over het leven van verschillende druggebruikers. De 4 hoofdpersonages: Sara, Harry, Marion en Tyrone hebben allemaal een droom die door hun druggebruik in diggelen valt. Aan de hand van de nabespreking, die door de drugbegeleider van PISAD werd verzorgd, leren de leerlingen stilstaan bij de diepere betekenis van de film en leren de jongeren bewust na te denken over middelengebruik en de gevolgen. Enkele secundaire scholen in de regio werkten mee aan de wedstrijd Rookvrije klassen i.s.m LOGO. De drugbegeleider van PISAD werd betrokken bij de afsluitende happening rookvrije klassen op school. Voor de bevolking in het algemeen werd een infosessie Drugs??...Wasda??... voor iedereen die het wil weten georganiseerd. De deelnemers van de infosessie werden wegwijs gemaakt in de signalen, hoe te reageren op drugs en de verschillende producten. PISAD nam tevens actief deel aan verschillende activiteiten en initiatieven die in de regio voor en door jongeren georganiseerd worden. Zo zetelt de drugbegeleider in de jeugdraad en was zij actief aanwezig met een preventiestand en interactieve PISAD-Quiz op de Brakelse kerstmarkt waar de verschillende Brakelse 95

96 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm jeugdbewegingen eveneens aanwezig waren. Deze stand werd niet alleen voorzien van materiaal rond de werking van PISAD, maar omvatte eveneens allerhande nuttige preventiefolders, zowel voor jongeren als voor ouders. Naast het informatieve gedeelte kregen de (jeugdige) bezoekers van de kerstmarkt de kans om mee te spelen met het grote PISAD spel. Zij dienden hiervoor aan het reuzenrad te draaien en een aantal vragen rond drugs en alcohol op te lossen. Wanneer zij de vragen juist konden beantwoorden dan wonnen zij een "earth cakeje". Op 16 februari 2012 organiseerde PISAD een overlegvergadering met organisatoren van fuiven, festivals en evenementen ter voorbereiding van het komende fuif/festival/evenement seizoen. Door de laagdrempelige werking van PISAD kwamen ook in 2012 heel wat jongeren langs voor een interview met de drugbegeleider. De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. PISAD stelt deze werking via verschillende kanalen in de school voor. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. Zo vonden er naast het schooloverleg verschillende overlegmomenten met politie, schooldirecties, leerlingenbegeleiding, jeugdbewegingen, het JIP en jeugdhuizen plaats. Het scholenoverleg wordt voorgezeten door de drugbegeleider van PISAD. Het interbestuurlijk scholenoverleg, een overkoepelend scholenoverleg voor leden van het scholenoverleg in de verschillende PISAD regio's, vond dit jaar op 3 juli in Oudenaarde plaats. Het lokaal drugoverleg, OMBRA genaamd, kwam in maal samen. Binnen het lokaal drugoverleg wordt getracht om zoveel mogelijk mensen rond de tafel te brengen die zowel rechtstreeks als onrechtstreeks met (schoolgaande) jongeren en jongvolwassenen werken. Zo zetelen onder andere de schepen van jeugd, een vertegenwoordiger van de scholen, de politionele diensten, het jeugdhuis, het JIP en het CAT in dit overlegorgaan. Het lokaal drugoverleg wordt voorgezeten door de drugbegeleider van PISAD. OMBRA voorziet een budget om haar partners deskundiger te maken en organiseerde in 2012 de toneelvoorstelling "Target in pocket game", een theaterstuk geproduceerd door educatief theatergezelschap PACO rond cyberpesten, schulden en verslaving. In 2013 hopen wij op hetzelfde elan verder te kunnen werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. Vroeginterventie en Hulpverlening De meeste vragen voor het opstarten van een drugbegeleiding van (schoolgaande) jongeren komen via de school. Daarnaast zijn de jongere zelf, hun directe omgeving en voorzieningen bijzondere jeugdzorg ook een grote aanmelder. PISAD heeft verschillende begeleidingspakketten ontwikkeld. Zo kan een jongere begeleid worden wanneer er nog geen sprake is van gebruik maar er een grote bezorgdheid is (preventief). Daarnaast is er een begeleidingpakket "drugs" voor jongeren met een drugproblematiek. Daarnaast wordt in het pakket "misbruik legale middelen" gewerkt rond de afhankelijkeheid van legale middelen die worden misbruikt (bv misbruik van multigas, misbruik alcohol). De preventiepakketten worden telkens opgesplitst per leeftijdscategorie. Zo is er van elk type een pakket voor minderjarigen en voor meerderjarigen. Voor de begeleiding en opvolging van deze jongeren en hun directe omgeving was er een nauwe samenwerking met de schoolcontext, met de voorzieningen bijzonder jeugdzorg, de verslavingsarts en de huisarts van het gezin. Binnen PISAD zelf worden daarnaast supervisiemomenten voorzien. Zo werden het voorbije werkingsjaar intervisiemomenten begeleid door Els Ronsse, een klinisch psychologe en psychoteharpeute met specialisatie "Systeemtheorie en autisme". 96

97 Contact Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm Céline Vandriessche, drugbegeleider Wielendaalstraat 14, 9660 Brakel tel gsm pisad.brakel@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

98 Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm 44 preventiesessies werden uitgevoerd voor jongeren uit het secundair onderwijs: weerbaarheid, 'Requiem for a Dream', theatervoorstelling met nabespreking, Daarmee werden 832 jongeren direct preventief benaderd. In totaal werden 7 preventiesessies uitgevoerd in het basisonderwijd. Daarmee werden 186 jongeren uit het 6 de leerjaar direct preventief benaderd en voorbereid op hun overstap naar het secundair onderwijs. Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

99 Vroeginterventie en Hulpverlening Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm In 2012 waren er in de regio Brakel - Horebeke - Zwalm 46 lopende dossiers, 20 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 565 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen. 99

100 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 12 60% 12 0 Ouders, familie 5 25% 4 1 Jongere zelf 3 15% 1 2 Politie 0 0% 0 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 9 45% 9 0 Jongens 11 55% 8 3 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 6 30% 6 0 TSO 10 50% 9 1 ASO 1 5% 1 0 Deeltijds 1 5% 1 0 Werkend 1 5% 0 1 Werkloos 1 5% 0 1 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

101 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 5 25% 4 1 Moeder 5 25% 5 0 Instelling 1 5% 1 0 Vader 1 5% 1 0 Alleenstaand/Samenwonend 2 10% 0 2 Co-ouderschap 1 5% 1 0 Internaat 4 20% 4 0 Andere 1 1% 1 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 10 50% 7 3 Amfetamine 2 10% 0 2 Alcohol(-misbruik) 2 10% 0 2 XTC 1 5% 0 1 Heroïne 2 10% 0 2 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 2 10% 0 2 Andere 1 5% 8 1 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 18 90% 15 3 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 0 0% 0 0 Preventief 1 5% 1 0 Experimenterend gebruik 11 55% 11 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 0 0% 0 0 Preventief 1 5% 1 0 Verslaving 7 35%

102 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm In 2012 waren er in de regio Brakel - Horebeke - Zwalm 5 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 19. In onderstaande tabel wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 1 20% Ouders, familie 0 0% Jongere zelf 4 80% Justitiehuis 0 0% Vriend(in) 0 0% Huisarts 0 0% 19 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe)

103 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Brakel - Horebeke - Zwalm AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 20 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 21 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

104

105 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO GAVERE Activiteitenverslag 2012 Regio Gavere PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

106

107 Inleiding Vroeginterventie en (vroeg)begeleiding is de kernactiviteit van PISAD in de regio Gavere. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk vroeginterventie en begeleiding. Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Gavere Naar jaarlijkse gewoonte worden in de Gavere diverse preventieprojecten georganiseerd voor het basisonderwijs als de bevolking in het algemeen. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. De preventieactiviteiten worden ieder jaar opnieuw geëvalueerd en aangepast, waardoor ze op maat zijn van de school en tevens aansluiten bij de leeftijd en de bijhorende noden en behoeften van de doelgroep. Iedere preventie wordt voorafgegaan door een overleg met de schooldirectie of preventieverantwoordelijke om gericht te kunnen inspelen op de vraag van de school en diens leerlingen. Tijdens elke preventieactiviteit, zowel voor het basisonderwijs als voor het secundair onderwijs, wordt de werking van PISAD toegelicht door de drugbegeleider. Hierbij wordt tevens de laagdrempeligheid en de bereikbaarheid van PISAD benadrukt. Na de preventie vormt een overleg om de activiteit te evalueren en, indien nodig, in de toekomst bij te sturen. In de vrije basisscholen van Gavere ging het MEGA-project, dat in de vrije basisscholen tweejaarlijks georganiseerd wordt voor de leerlingen van het 5de en het 6de leerjaar, van start. Het MEGA project is een project die zich toespitst op het aanleren van sociale vaardigheden en het maken van gezonde keuzes. Naast de lessen die gegeven worden voor de leerkrachten neemt de drugbegeleider van PISAD in dit project de taak van MEGA-agent op zich. Tijdens deze MEGA-sessies gegeven door de drugbegeleider werd de film 'Bange Vogel' vertoond. 'Bange Vogel' is een preventiefilm op kindermaat. Jasper en Julie zijn twee 12-jarigen die net zoals de kinderen uit het 6de leerjaar de overstap maken naar het middelbaar onderwijs. Door het verschil in schoolkeuze worden de twee vrienden echter van elkaar gescheiden. Jasper komt in contact met groepsdruk en slechte vrienden en komt zo in gevaarlijke situaties terecht. Aan deze filmvoorstelling werd telkens een nabespreking gekoppeld. Tijdens deze nabespreking maakt de drugbegeleider het drugthema bespreekbaar, krijgen de leerlingen sociale vaardigheidstraining en leren zijn gezonde keuzes te maken. In een andere sessie werd een heuse MEGA-quiz op poten gezet. Tijdens deze interactieve quiz waar van de leerlingen allesbehalve gevraagd wordt om stil te blijven zitten wordt gepeild in hoeverre de sociale vaardigheden bij de leerlingen aanwezig zijn. Daarnaast testen ze ook de kennis van de inhoud van de MEGA-lessen. Als afsluiter van het MEGA-project kwam een ervaringsdeskundige langs. De leerlingen luisterden geboeid naar het levensverhaal van een ex-druggebruiker en hadden achteraf heel wat vragen te stellen. PISAD nam tevens actief deel aan verschillende activiteiten en initiatieven die in de regio voor en door jongeren georganiseerd worden. Zo zetelt de drugbegeleider in de jeugdraad en was zij actief aanwezig met een preventiestand en interactieve PISAD-Quiz op de Gaverse avondmarkt. Deze stand werd niet alleen voorzien van materiaal rond de werking van PISAD, maar omvatte eveneens allerhande nuttige preventiefolders, zowel voor jongeren als voor ouders. Naast het informatieve gedeelte kregen de (jeugdige) bezoekers van de avondmarkt de kans om mee te spelen met het grote PISAD spel. Zij dienden hiervoor aan het reuzenrad te draaien en een aantal vragen rond drugs en alcohol op te lossen. Wanneer zij de vragen juist konden beantwoorden dan wonnen zij een 'earth cakeje'. Naast de avondmarkt was PISAD met een preventiestand aanwezig op de 'Boeken toe fuif' die georganiseerd werd in het kader van 'Gavere zomert'. In het kader van alcoholpreventie konden de aanwezigen een parcours afleggen met de promillebrillen: brillen die het effect van alcohol nabootsen. Hierdoor werd gewezen op de gevaren van alcoholgebruik in het verkeer. Op 16 februari 2012 organiseerde PISAD een overlegvergadering met organisatoren van fuiven, festivals en evenementen ter voorbereiding van het komende fuif/festival/evenement seizoen

108 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Gavere Door de laagdrempelige werking van PISAD kwamen ook in 2012 heel wat jongeren langs voor een interview met de drugbegeleider. De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. PISAD stelt deze werking via verschillende kanalen in de school voor. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. Zo vonden er naast het schooloverleg verschillende overlegmomenten met politie, schooldirecties, leerlingenbegeleiding, jeugdbewegingen, het JIP en jeugdhuizen plaats. Het interbestuurlijk scholenoverleg, een overkoepelend scholenoverleg voor leden van het scholenoverleg in de verschillende PISAD regio's, vond dit jaar op 3 juli in Oudenaarde plaats. Binnen het lokaal drugoverleg wordt getracht om zoveel mogelijk mensen rond de tafel te brengen die zowel rechtstreeks als onrechtstreeks met (schoolgaande) jongeren en jongvolwassenen werken. Zo zetelen onder andere de schepen van jeugd, de jeugdconsulente, een vertegenwoordiger van de scholen, de politionele diensten, de jeugdhuizen en de jeugdbewegingen in dit overleg. Het lokaal drugoverleg wordt voorgezeten door de drugbegeleider van PISAD. In 2013 hopen wij op hetzelfde elan verder te kunnen werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. Vroeginterventie en Hulpverlening De meeste vragen voor het opstarten van een drugbegeleiding van schoolgaande jongeren komen via de jongere zelf of hun directe omgeving. PISAD heeft verschillende begeleidingspakketten ontwikkeld. Zo kan een jongere begeleid worden wanneer er nog geen sprake is van gebruik maar er een grote bezorgdheid is (preventief). Daarnaast is er een begeleidingpakket "drugs" voor jongeren met een drugproblematiek. Daarnaast wordt in het pakket "misbruik legale middelen" gewerkt rond de afhankelijkeheid van legale middelen die worden misbruikt (bv misbruik van multigas, misbruik alcohol). De preventiepakketten worden telkens opgesplitst per leeftijdscategorie. Zo is er van elk type een pakket voor minderjarigen en voor meerderjarigen. Voor de begeleiding en opvolging van deze jongeren en hun directe omgeving was er een nauwe samenwerking met de schoolcontext, met de voorzieningen bijzonder jeugdzorg, de verslavingsarts en de huisarts van het gezin. Binnen PISAD zelf worden daarnaast supervisiemomenten voorzien. Zo werden het voorbije werkingsjaar intervisiemomenten begeleid door Els Ronsse, een klinisch psychologe en psychoteharpeute met specialisatie "Systeemtheorie en autisme"

109 Contact Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Gavere PISAD Regio Gavere Céline Vandriessche, drugbegeleider Trefpunt den Hul, Hulstraat 15, 9890 Gavere-Asper tel gsm pisad.gavere@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

110 Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Gavere In totaal werden 15 preventiesessies uitgevoerd voor de leerlingen van het basisonderwijs. Daarmee werden 443 jongeren uit het 6de leerjaar direct preventief benaderd en voorbereid op hun overstap naar het secundair onderwijs

111 Vroeginterventie en Hulpverlening Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Gavere In 2012 waren er in de regio Gavere 12 lopende dossiers, 2 dossiers werd nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 115 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen

112 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Gavere DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 0 0% 0 0 Ouders, familie 1 50% 1 0 Jongere zelf 1 50% 0 1 Politie 0 0% 0 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 0 0% 0 0 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 1 50% 0 1 Jongens 1 50% 1 0 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 1 50% 0 1 TSO 1 50% 1 0 ASO 0 0% 0 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 0 0% 0 0 Werkloos 0 0% 0 0 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

113 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Gavere WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 1 50% 1 0 Moeder 0 0% 0 0 Instelling 0 0% 0 0 Vader 0 0% 0 0 Alleenstaand/Samenwonend 1 50% 0 1 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 1 50% 1 0 Amfetamine 0 0% 0 0 Alcohol(-misbruik) 0 0% 0 0 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 1 50% 0 1 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 2 100% 1 1 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 0 0% 0 0 Preventief 0 0% 0 0 Experimenterend gebruik 0 0% 0 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 0 0% 0 0 Preventief 0 0% 0 0 Verslaving 2 100%

114 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Gavere In 2012 waren er in de regio Gavere 4 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 22. In onderstaande tabel wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 0 0% Ouders, familie 3 75% Jongere zelf 0 0% Justitiehuis 0 0% Vriend(in) 1 25% Huisarts 0 0% 22 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, )of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe)

115 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Gavere AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 23 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 24 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

116

117 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO NINOVE Activiteitenverslag 2012 Regio Ninove PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

118

119 Inleiding Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove Preventie, vroegdetectie, vroeginterventie en (vroeg) hulp is de kernactiviteit van PISAD in de regio Ninove. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie en vroegdetectie, vroeginterventie en -hulp. Preventie Naar jaarlijks gewoonte worden in de regio Ninove diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs als het secundair onderwijs. In de maand januari 2012 gingen in de regio Ninove naar de Kanda-lesjes in het zesde leerjaar van start. Het Kanda-project ( Kinderen Assertief Ninove ) is belangrijk om kinderen weerbaar te maken tegen drugs en ander risicogedrag en dit in een zo vroeg mogelijk stadium. Met dit project worden jaarlijks meer dan 350 kinderen uit Ninove bereikt. Het project bestaat uit een 10-tal lessen gegeven door de leerkracht, het CLB en de drugbegeleider van PISAD. PISAD neemt hierin het lesje rond alcohol en drugs voor zijn rekening en doet aansluitend ook het aanbod van de film Bange Vogel, gekoppeld aan een nabespreking. In de maand mei wordt het project telkens afgesloten met het toneelstuk 'dronken in de rook' en een alcoholvrije fuif in de fuifzaal van Jeugdcentrum De Kuip. Ook in de secundaire scholen wordt een ruim preventieaanbod verwezenlijkt. De films Afblijven en Requiem for a dream, gekoppeld aan een nabespreking blijkt een groot succes te zijn in de scholen. Met het inzetten van een ervaringsdeskundige (begeleid door de drugbegeleider) willen heel wat scholen de aandacht van hun leerlingen op het thema drugs en de negatieve gevolgen ervan richten. In de secundaire scholen werd net zoals in het basisonderwijs maar vanuit een andere invalshoek- weerbaarheidstraining gegeven. Alle eerstejaars van de Middenschool te Ninove hebben samen met de drugbegeleider een traject afgelegd waar naast de middelen en gevolgen van druggebruik (via brainstorm) ook de verschillende leefgebieden aan bod gekomen zijn. (juridisch, relationeel, school/werk, ) Na het leggen van de linken gaan we de verschillende thema s uitdiepen. We praten hierbij over voor- en nadelen van gebruik, mogelijke moeilijkheden, gevolgen op de verschillende leefgebieden en alternatieven. Nadien wordt aan de hand van een discussieforum gepeild naar de juiste kennis en persoonlijke mening omtrent drugs bij de jongeren. De eerstejaars van de Dames van Maria te Aalst dit zelfde pakket aangeboden. Op het Instituut Heilige Harten koos men dit jaar voor een volledige preventiedag rond alcohol voor de derde graad. Een ervaringsdeskundige (onder begeleiding van PISAD) bracht voor al deze leerlingen zijn levensverhaal. Op deze manier werden de jongeren nog eens extra gewezen op de gevaren en risico's van alcoholgebruik en hen laten nadenken over alterntieven. Het PTI Ninove koos "drugspreventie" als thema van de pedagogische studiedag voor leerkrachten. Er werd gestart met een uitgebreide productinformatie, gevolgd door het herkennen van signalen van druggebruik bij leerlingen. Aan de hand van verschillende casussen werd dit herkennen van signalen ingeoefend. Nadien werden ook de nieuwe trends in de regio toegelicht alsook de werking van PISAD op de school. Eenzelfde voorlichting werd gegeven aan de ouders van de leerlingen van het PTI. Voor leerlingen uit het BUSO-onderwijs werd een apart preventiepakket uitgewerkt. Dit kwam tegemoet aan de noden van zowel de leerlingen als van de leerkrachten

120 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove Vanuit het LOGO werd de vraag gesteld een opleiding te geven aan zorgverstrekkers ( ziekenhuizen, vroedvrouwen, ) die in aanraking komen met zwangere en pas bevallen vrouwen om hen te informeren over roken en rookstopbegeleiding. Doelstelling van de opleiding was om de zorgverstrekkers handvatten aan te reiken om het roken en een eventuele rookstop te bespreken met deze doelgroep. De nadruk tijdens deze vorming lag op motiverende gespreksvoering. Dit is een methodiek die mensen in beweging brengt en stimuleert om een ongezonde levenswijze te veranderen. Deze techniek is effectief bij de aanpak van verslavingen zoals roken, alcohol en drugs en richt zich in het bijzonder op cliënten die moeilijk vatbaar zijn voor verandering, ook al is hun gedrag schadelijk voor henzelf en hun kind. Tijdens dit onderdeel leerden de drugsbegeleiders van PISAD de zorgverleners technieken aan die kunnen gebruikt worden om aanstaande moeders te helpen zich bewust te worden van (de nadelige gevolgen van) hun rookgedrag en dit rookgedrag vervolgens ook vanuit een intrinsieke motivatie daadwerkelijk aan te pakken. Het provinciaal domein Puyenbroeck was op 04 juni 2012 het decor voor de finale van de verkeerslessen voor leerlingen uit het zesde leerjaar. De Cel Educatie en Preventie van de Federale Politie geeft elk schooljaar verkeersonderricht aan de leerlingen van het zesde leerjaar van de lagere school. Van elke zesde klas worden de twee beste leerlingen uitgenodigd voor de provinciale finaledag. Ook de begeleiders van PISAD Ninove en Denderleeuw waren aanwezig op deze finaledag. De leerlingen konden een afgebakend parcours afleggen met go-cars terwijl ze een promillebril droegen. Zo konden ze in levende lijve de effecten van alcohol ervaren in het verkeer. De drugbegeleider van PISAD Ninove was aanwezig op de preventiestand op het festival Rock Zottegem, ter ondersteuning van haar collega van Zottegem. Via een wedstrijd, waarin vragen rond druggebruik aan de aanwezigen werden gesteld, konden jongeren een lekker cakeje of t-shirt winnen. Op vrijdag 10 augustus organiseerde de provincie Oost-Vlaanderen 'De Spelen op Tournee' in Ninove. Het doel hiervan was kinderen tussen 3 en 15 jaar te laten kennis maken met olympische sporten. Naast een uitgebreid sportaanbod, was ook de drugbegeleider van PISAD aanwezig met het parcours met promillebrillen. Op zondag op 16 september organiseerde het stadsbestuur van Ninove opnieuw een autoloze zondag. De Ninoofse bevolking kon er kennis maken met tal van traditionele, avontuurlijke en excentrieke sporten, maar ook met extra activiteiten georganiseerd door het stadsbestuur in het kader van de autovrije zondag: Zo was ook PISAD aanwezig met een speciaal aangelegd parcours dat moest afgelegd worden met alcoholbrillen. Dit parcours kon op heel wat belangstelling rekenen. Overleg en samenwerking partners PISAD Ninove werkte ook dit jaar heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein en in de regio. De contacten met politie, schooldirecties, CLB-centra, de gemeente en de jeugddienst werden verder gezet. Driemaandelijks komt het scholenoverleg en Lokaal Drugoverleg van Ninove samen. De Drugbeleider van Ninove is tevens lid van de stuurgroep van het Welzijnsoverleg van Ninove (WON). De bedoeling van het WON is de hulpverlening binnen de regio beter op elkaar af te stemmen, het signaleren van noden en het samen zoeken naar oplossingsstrategieën hiervoor. Sinds 14 november van vorig jaar ging de werkgroep van het WON rond opvoedingsondersteuning van start. PISAD neemt actief deel aan deze werkroep. Doel van dit overleg is een totaalzicht te krijgen van wat er momenteel in de regio aan laagdrempelige opvoedingsondersteuning bestaat en hoe deze organisaties/initiatieven hier rond kunnen samen werken

121 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove PISAD Ninove maakt sinds dit jaar ook deel uit van de nieuwe Welzijnsraad. De welzijnsraad is het adviesorgaan dat als taak heeft het Ninoofs welzijnsbeleid te bevorderen. Dit door het detecteren, bespreken en aanbrengen van problemen rond het welzijn in de stad. Het adviseren van het stadsbestuur over het welzijnsbeleid, formuleren van voorstellen en adviezen. Het stimuleren van welzijnsinitiatieven om te voldoen aan noden, behoeften en problemen betreffende welzijn in Ninove. Het coördineren van de aangesloten verenigingen. Het stimuleren van overleg. Het organiseren van initiatieven i.v.m. welzijnswerking en informatieuitwisseling en verstrekking; De welzijnsraad is ook betrokken bij de voorbereiding en uitwerking van het stedelijk welzijnsbeleid. De welzijnsraad kan ook op eigen initiatief adviezen uitbrengen aan het stadsbestuur, het OCMW, welzijnsvoorzieningen, verenigingen of andere instanties die het welzijn van de Ninoofse bevolking kunnen bevorderen. PISAD zal hier actief aan meewerken. De Drugbegeleider van Ninove zetelt ook in PARDOV. De Provinciale Adviesraad voor Drug-beleid Oost-Vlaanderen. (PARDOV) heeft als algemene opdracht bij te dragen tot de verdere uitbouw van een provinciaal drugbeleid. Dit jaar werd ook een samenwerking op poten gezet met de medewerkers van evenementen/festivals uit de regio in kader van alcoholpreventie. Een eerste infomoment vond plaats op 9 februari Een evaluatiemoment van de voorbije festivalzomer werd gehouden op 18 oktober Dit jaar was er opnieuw een een nauwe samenwerking met het Justitiehuis van Dendermonde, het opleidings- en competentiecentrum van de VDAB, het OCMW en GTB, Traject Aalst, LOGO Dender enz,... In het opleidingscentrum van de VDAB te Denderleeuw werd in januari bvb. een uitgebreide drugsscreening van alle kandidaten gedaan. Voor Logo Dender verzorgde PISAD een workshop voor alle secundaire scholen uit de regio Dender op hun intervisie moment in oktober. De werking van PISAD en het preventieaanbod van PISAD werd hierbij toegelicht. In 2013 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. Vroeginterventie en Hulpverlening In het kader van dossiers werd nauw samengewerkt met de scholen, de CLB's, huisartsen,residentiële hulpverlening, JAC en CAW Delta, OCMW, justitiehuis, Jeugdrechtbank, Thuisbegeleidingsdiensten, enz In alle secundaire scholen is PISAD ook actief in de cel leerlingenbegeleiding van de school. Elke school probeert een lokaaltje te voorzien op school zodat ook daar gesprekken kunnen plaatsvinden. Ook is er regelmatig overleg met de Aalsterse scholen. Leerlingen die wonen in Ninove, maar schoollopen in Aalst, worden op die manier toch van kortbij opgevolgd. Als drugbegeleider maken we tevens tijd om ons verder te scholen of up-to-date te blijven. Zo werd o.m. een infoavond van CLB Ninove over faalangst bij kinderen bijgewoond, een studiedag over alcohol energiedrankjes, een studiedag over het gebruik van Facebook in de hulpverlening, een studiedag rond het thema "werk" dat dienstig is voor onze (jong)volwassen druggebruikers, een studienamiddag over het omgaan met rouw en verdriet bij kinderen en jongeren, Binnen PISAD zelf worden daarnaast supervisiemomenten voorzien. Zo werden het voorbije werkingsjaar intervisiemomenten begeleid door Els Ronsse, een klinisch psychologe en psychoteharpeute met specialisatie "Systeemtheorie en autisme"

122 Contact Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove PISAD Regio Ninove Goedroen Lammens, drugbegeleider Jeugdcentrum de Kuip, Parklaan 1, 9400 Ninove tel gsm pisad.ninove@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

123 Preventie In 2012 werden er in de regio Ninove 610 personen rechtstreeks preventief benaderd in 34 sessies. Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

124 Vroeginterventie en Hulpverlening Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove In 2012 waren er in de regio Ninove 48 lopende dossiers, 25 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 489 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CGGZ CAW Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen

125 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 19 76% 16 3 Ouders, familie 2 8% 2 0 Jongere zelf 1 4% 1 0 Politie 0 0% 0 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 1 4% 0 1 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 2 8% 1 1 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 4 16% 2 2 Jongens 21 84% 18 3 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 4 16% 4 0 TSO 16 64% 14 2 ASO 1 4% 1 0 Deeltijds 1 4% 1 0 Werkend 1 4% 0 1 Werkloos 0 0% 0 0 BUSO 1 4% 0 1 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

126 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 15 60% 11 4 Moeder 3 12% 3 0 Instelling 0 0% 0 0 Vader 1 4% 1 0 Alleenstaand/Samenwonend 1 4% 0 1 Co-ouderschap 4 16% 4 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 1 4% 1 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 18 72% 14 4 Amfetamine 1 4% 0 1 Alcohol(-misbruik) 1 4% 1 0 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 2 8% 0 2 GHB 1 4% 1 0 Cocaïne 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 20 80% 15 5 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 7 28% 5 2 Preventief 5 20% 5 0 Experimenterend gebruik 5 20% 5 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 6 24% 5 1 Preventief 5 20% 5 0 Verslaving 2 8%

127 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove In 2012 waren er in de regio Ninove 5 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 25. In onderstaande tabel wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 0 0% Ouders, familie 3 60% Jongere zelf 1 20% Justitiehuis 0 0% Vriend(in) 1 20% Huisarts 0 0% 25 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe) of dat een gerichte doorverwijzing naar residentiële drughulpverlening noodzakelijk is

128 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Ninove AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 26 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 27 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

129 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO DENDERLEEUW Activiteitenverslag 2012 Regio Denderleeuw PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

130

131 Inleiding Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw Preventie, vroegdetectie, vroeginterventie en (vroeg) hulp is de kernactiviteit van PISAD in de regio Denderleeuw. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie en vroegdetectie, vroeginterventie en -hulp. Preventie Naar jaarlijkse gewoonte worden in de regio Denderleeuw diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs als het secundair onderwijs. In de maand januari gingen de MEGA-lesjes van start in het zesde leerjaar. Er werd een heuse tekenwedstrijd uitgeschreven voor het ontwerp van de MEGA T-shirt. De winnende tekening werd op alle T-shirts gedrukt die de leerlingen en leerkrachten met trots droegen op de slothappening in mei laatstleden. In Denderleeuw werd traditiegetrouw ook in 2012 een MEGA ouderavond georganiseerd in het gemeentehuis. Ouders, opvoeders en andere geïnteresseerden konden op deze informatieve avond kennis maken met het MEGA-project en kregen een introductie in productinformatie, signaalgedrag en in het omgaan met druggebruik bij hun kind. Het MEGA project is een samenwerking tussen de gemeente Denderleeuw, de gemeentelijke jeugddienst, de politie van de zone Denderleeuw - Haaltert, de basisscholen en de drugbegeleider van PISAD. Zoals afgesproken nam de drugbegeleider de zesde les van het project 'Cool of foute boel' voor haar rekening in alle basisscholen in Denderleeuw. Het slotevenement ging dit jaar door in Denderleeuw. De kinderen kregen het toneelstuk 'B@F' aangeboden. Na het toneelstuk konden de leerlingen hun boterhammetjes opeten in Hof Ter Leeuwen, waar ze van de jeugddienst al een eerste drankje aangeboden kregen. Na de middag konden ze in de foyer van zaal Den Breughel genieten van een fuif. Naast ondersteuning van het MEGA-project, kregen ook de secundaire scholen een ruim aanbod aan preventie en was er uiteraard ook ruimte voor preventie op maat. Zowel in de middenschool van het Koninklijk Atheneum als in de middenschool van het IKSO kregen alle leerlingen van de eerste graad een preventiesessie aangeboden. In het eerste jaar werd een sessie rond weerbaarheid gegeven en in het tweede jaar kregen de leerlingen een algemene infosessie rond de risico's van legale en illegale drugs. Naar jaarlijkse traditie werden alle derdes van het KA ontvangen in het kasteeltje. Zij kregen twee volledige dagen preventie. De eerste dag startte met assertiviteitstraining en eindigde met de film 'Afblijven'. De tweede dag startte met 'Maat in de shit' en sloot af met het verhaal van een moeder van een jongen met een drugprobleem. De derdes van het IKSO kregen een nabespreking van de film 'Afblijven'. De 4des werden getrakteerd op het toneelstuk 'Trip'. In beide scholen werd geopteerd voor een sessie met de nadruk op alcohol. Daarnaast werd gekozen voor een ervaringsdeskundige, een invulopdracht en een parcours met promillebrillen. Voor de derde graad werd dit jaar door beide scholen gekozen voor de sessie 'brainpower'. In deze sessie legt de drugbegeleider van PISAD de werking van drugs op de hersenen in verstaanbare taal - aan de leerlingen uit. Voor leerlingen uit het BUSO-onderwijs werd een apart preventiepakket uitgewerkt. Dit kwam tegemoet aan de noden van zowel de leerlingen als van de leerkrachten

132 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw Vanuit het LOGO werd de vraag gesteld een opleiding te geven aan zorgverstrekkers ( ziekenhuizen, vroedvrouwen, ) die in aanraking komen met zwangere en pas bevallen vrouwen om hen te informeren over roken en rookstopbegeleiding. Doelstelling van de opleiding was om de zorgverstrekkers handvatten aan te reiken om het roken en een eventuele rookstop te bespreken met deze doelgroep. De nadruk tijdens deze vorming lag op motiverende gespreksvoering. Dit is een methodiek die mensen in beweging brengt en stimuleert om een ongezonde levenswijze te veranderen. Deze techniek is effectief bij de aanpak van verslavingen zoals roken, alcohol en drugs en richt zich in het bijzonder op cliënten die moeilijk vatbaar zijn voor verandering, ook al is hun gedrag schadelijk voor henzelf en hun kind. Tijdens dit onderdeel leerden de drugsbegeleiders van PISAD de zorgverleners technieken aan die kunnen gebruikt worden om aanstaande moeders te helpen zich bewust te worden van (de nadelige gevolgen van) hun rookgedrag en dit rookgedrag vervolgens ook vanuit een intrinsieke motivatie daadwerkelijk aan te pakken. Het provinciaal domein Puyenbroeck was op 04 juni 2012 het decor voor de finale van de verkeerslessen voor leerlingen uit het zesde leerjaar. De Cel Educatie en Preventie van de Federale Politie geeft elk schooljaar verkeersonderricht aan de leerlingen van het zesde leerjaar van de lagere school. Van elke zesde klas worden de twee beste leerlingen uitgenodigd voor de provinciale finaledag. Ook de begeleiders van PISAD Denderleeuw en Ninove waren aanwezig op deze finaledag. De leerlingen en meegereisde supporters konden een afgebakend parcours afleggen met gocarts terwijl ze een promillebril droegen. Zo konden ze in levende lijve de effecten van alcohol ervaren in het verkeer. Op vrijdag 10 augustus organiseerde de provincie Oost-Vlaanderen "De Spelen op Tournee" in Ninove. Het doel hiervan was kinderen tussen 3 en 15 jaar te laten kennis maken met Olympische sporten. Naast een uitgebreid sportaanbod, waren ook de drugbegeleiders van Ninove en Denderleeuw aanwezig met het parcours met promillebrillen. Er werd, in het kader van de samenwerking met de scholen, ook aan preventie gedaan in het VTI en de DvM in Aalst. In het VTI werd een sessie voor het personeel gehouden met betrekking tot het gebruik van vluchtige snuifmiddelen. Er werd naar aanleiding van deze vraag ook een flyer ontwikkeld met info rond het gebruik en de risico's van vluchtige snuifmiddelen. In de DvM werd aan alle eerstejaars een sessie rond weerbaarheid gegeven. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie. De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. PISAD stelt deze werking via verschillende kanalen in de scholen voor. Daarnaast is er op regelmatige basis overleg tussen de scholen en de drugbegeleider. Vanuit de gedeelde zorg om de jongeren nam de drugbegeleider in 2012 regelmatig deel aan de Cel Leerlingenbegeleiding in het Koninklijk Atheneum in Denderleeuw. Voor Logo Dender nam de drugbegeleider (samen met haar collega van Ninove) een workshop voor alle secundaire scholen uit de regio Dender voor haar rekening en dit op hun intervisie moment in oktober. De werking van PISAD en het preventieaanbod van PISAD werd hierbij toegelicht. PISAD nam tevens deel aan verschillende activiteiten en initiatieven die in de regio voor en door jongeren georganiseerd werden. De drugbegeleider werkte mee aan de buitenspeeldag, waar de kinderen op een speelse manier met PISAD konden kennismaken en de ouders informatiebrochures ter beschikking kregen. Dit jaar werd ook een samenwerking opgezet met de medewerkers van evenementen/festivals uit de regio in het kader van alcoholpreventie. Een eerste infomoment vond plaats op 9 februari Een evaluatiemoment van de voorbije festivalzomer werd gehouden op 18 oktober Naar aanleiding van deze vergaderingen, maakt de drugbegeleider nu ook deel uit van het veiligheidsoverleg dat aan elke fuif voorafgaat. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein

133 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw De drugbegeleider is voorzitter van het scholenoverleg en lokaal drugoverleg, dat in 2012 drie maal samenkwam. Binnen dit overleg wordt getracht om zoveel mogelijk mensen rond de tafel te brengen die zowel rechtstreeks als onrechtstreeks met (schoolgaande) jongeren en jongvolwassenen werken. De drugbegeleider is eveneens een vaste waarde in de jeugdraad en participeert aan de vergaderingen. Daarnaast werkte PISAD mee aan de vergaderingen met politie en parket i.v.m. het optimaliseren van de samenwerking op het terrein. Hiervoor werd in maal overlegd met de betrokken politiediensten en het parket van Dendermonde. De drugbegeleider verzorgde dit jaar ook een vorming voor de instructeurs en de cursisten van het competentiecentrum van de VDAB. De instructeurs kregen een sessie waarin de nadruk werd gelegd op de signalen van druggebruik en werden er handvaten aangereikt om gesprekken hierover aan te gaan met de cursisten. De cursisten kregen uitleg rond de werking van PISAD en het alcohol- en drugbeleid van het centrum. Er werden nog 2 volledige dagen extra uitgetrokken voor een screening van de cursisten. In 2012 werden verdere stapen gezet om de samenwerking op het terrein te stroomlijnen. In navolging van de samenwerkingsafspraken met het competentiecentrum van de VDAB waren er opnieuw verschillende contacten met de medewerkers van het centrum. Deze contacten verlopen steeds vlotter en vlotter en er wordt ook steeds vaker beroep gedaan op de drugbegeleider. De samenwerking met het justitiehuis werd geoptimaliseerd en er zijn nog steeds op regelmatige basis overlegmomenten met de justitieassistenten in het kader van lopende begeleidingen. PISAD ontwikkelt eveneens een alcohol- en drugbeleid voor het OCMW. In december 2012 werd hiervoor een eerste keer samengekomen met de OCMW's van Haaltert, Denderleeuw, Ninove en Liedekerke. In een eerste fase werd ook een overzicht gemaakt van alle relevante hulpverlening mbt alcohol en drugs om aan alle medewerkers te bezorgen. In navolging van het interbestuurlijk scholenoverleg bezorgde de drugbegeleider aan alle scholen en CLB's de folders met betrekking tot energiedranken en vluchtige snuifmiddelen. Daarnaast werden de nachtwinkels in de regio getrakteerd op de stickers en de bijhorende affiches van de VAD - actie 'Alcohol: begin niet te vroeg'. In 2013 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, verder te optimaliseren. Vroeginterventie en Hulpverlening In het kader van dossiers werd nauw samengewerkt met de scholen, de CLB's, huisartsen, residentiële hulpverlening, OCMW, justitiehuis, Jeugdrechtbank, thuisbegeleidingsdiensten, enz In het kader van de begeleidingen van heroïnomanen werd op zeer frequente basis (quasi wekelijks) overlegd met de verslavingsarts van PISAD en met de apothekers, huisartsen en de residentiële settings die bij deze begeleidingen betrokken zijn. De drugbegeleider organiseerde ook verschillende keren een zorgoverleg tussen de verschillende betrokken partijen in deze begeleidingen waar de nood zich stelde. Op vraag van de Psychosociale dienst van de gevangenis van Dendermonde werd een intakegesprek gehouden met een gedetineerde in de gevangenis. De begeleiding van deze persoon wordt ook nu nog streng opgevolgd door het justitiehuis van Dendermonde. In het kader van alle lopende begeleidingen die doorverwezen werden door het justitiehuis is er regelmatig contact met de justitieassistenten. Ook is er regelmatig overleg met de Aalsterse scholen. Leerlingen die in begeleiding zijn en wonen in Denderleeuw, maar schoollopen in Aalst, worden op die manier toch van kortbij opgevolgd

134 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw Als drugbegeleider maken we tevens tijd om ons verder te scholen of up-to-date te blijven. De drugbegeleider van Denderleeuw voltooide de 2-jarige opleiding alcohol- en drughulpverlening van de VAD en volgde een vormingsavond van het CLB rond praten met kinderen. Binnen PISAD zelf worden daarnaast supervisiemomenten voorzien. Zo werden het voorbije werkingsjaar intervisiemomenten begeleid door Els Ronsse, een klinisch psychologe en psychotherapeute met specialisatie "Systeemtheorie en autisme"

135 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw Contact PISAD Regio Denderleeuw Ellen Goossens, drugbegeleider 't Kasteeltje, Stationsstraat 7, 9470 Denderleeuw tel gsm pisad.denderleeuw@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

136 Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw In 2012 werden er in de regio Denderleeuw 1787 personen rechtstreeks preventief benaderd in 57 sessies. Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

137 Vroeginterventie en Hulpverlening Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw In 2012 waren er in de regio Denderleeuw 29 lopende dossiers, 13 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 466 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen

138 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 1 8% 0 1 Ouders, familie 4 31% 2 2 Jongere zelf 1 8% 0 1 Politie 0 0% 0 0 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 1 8% 0 1 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 6 46% 0 6 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 1 8% 0 1 Jongens 12 92% 2 10 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 2 15% 1 1 TSO 1 8% 1 0 ASO 0 0% 0 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 3 23% 0 3 Werkloos 7 54% 0 7 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

139 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 5 39% 1 4 Moeder 2 15% 1 1 Instelling 0 0% 0 0 Vader 0 0% 0 0 Alleenstaand/Samenwonend 6 46% 0 6 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 0 0% 0 0 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 9 69% 2 7 Amfetamine 1 8% 0 1 Alcohol(-misbruik) 1 8% 0 1 XTC 0 0% 0 0 Heroïne 9 69% 0 9 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 5 39% 0 5 Andere 7 54% 0 7 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik % 2 11 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 1 8% 1 0 Preventief 0 0% 0 0 Experimenterend gebruik 1 8% 1 0 Nazorg 0 0% 0 0 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 0 0% 0 0 Preventief 0 0% 0 0 Verslaving 11 85%

140 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw In 2012 waren er in de regio Denderleeuw 53 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 28. In onderstaande tabel wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 10 19% Ouders, familie 3 6% Jongere zelf 5 9% Justitiehuis 0 0% Vriend(in) 0 0% Huisarts 0 0% 28 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe)

141 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Denderleeuw AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 29 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 30 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

142

143 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO HAALTERT Activiteitenverslag 2012 Regio Haaltert PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

144 Inleiding Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert Preventie, vroegdetectie, vroeginterventie en (vroeg) hulp is de kernactiviteit van PISAD in de regio Haaltert. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie en vroegdetectie, vroeginterventie en -hulp. Preventie Naar jaarlijkse gewoonte worden in de regio Haaltert diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs als voor de bevolking in het algemeen. In de maand januari gingen de MEGA-lesjes van start in het zesde leerjaar. In Haaltert werd traditiegetrouw ook in 2012 een MEGA ouderavond georganiseerd. Tijdens deze avond wordt, in samenwerking met de politie, aan de ouders uitleg gegeven over de lessen die hun kinderen krijgen en wordt dieper ingegaan op de verschillende middelen. Dit jaar werd er voor geopteerd om het concept voor deze avond volledig te herwerken. Hiervoor zaten de politiediensten, de jeugddienst, de dienst welzijn en PISAD samen. De klassieke powerpointpresentatie werd herwerkt tot een interactieve workshop. De ouders werden verdeeld over 4 tafels, waar ze telkens een ander deelaspect van het thema konden bespreken onder begeleiding van een moderator. De aanwezig ouders waren in elk geval zeer enthousiast over deze hernieuwde aanpak. Samen met de politie en de dienst jeugd van de gemeente Haaltert werd een slotevenement voor de zesdeklassers van Haaltert georganiseerd. Het 6de leerjaar werd uitgenodigd JC De Kouter, waar ze samen naar het toneelstuk B@F' keken. Zoals afgesproken nam de drugbegeleider de les 'Cool of foute boel' voor haar rekening in alle deelnemende basisscholen van Haaltert. In het kader van het Charter dat werd afgesloten tussen de jeugddienst, de jeugdwerking in Haaltert, de gemeente en PISAD werd in 2012 aan drugpreventie gedaan. De jeugdraad toonde zich opnieuw zeer geëngageerd. Op hun vraag was PISAD actief aanwezig op de jeugddag. Het promillebrillenparcours was een enorm succes. Voor leerlingen uit het BUSO-onderwijs werd een apart preventiepakket uitgewerkt. Dit kwam tegemoet aan de noden van zowel de leerlingen als van de leerkrachten. Vanuit het LOGO werd de vraag gesteld een opleiding te geven aan zorgverstrekkers (ziekenhuizen, vroedvrouwen, ) die in aanraking komen met zwangere en pas bevallen vrouwen om hen te informeren over roken en rookstopbegeleiding. Doelstelling van de opleiding was om de zorgverstrekkers handvatten aan te reiken om het roken en een eventuele rookstop te bespreken met deze doelgroep. De nadruk tijdens deze vorming lag op motiverende gespreksvoering. Dit is een methodiek die mensen in beweging brengt en stimuleert om een ongezonde levenswijze te veranderen. Deze techniek is effectief bij de aanpak van verslavingen zoals roken, alcohol en drugs en richt zich in het bijzonder op cliënten die moeilijk vatbaar zijn voor verandering, ook al is hun gedrag schadelijk voor henzelf en hun kind. Tijdens dit onderdeel leerden de drugsbegeleiders van PISAD de zorgverleners technieken aan die kunnen gebruikt worden om aanstaande moeders te helpen zich bewust te worden van (de nadelige gevolgen van) hun rookgedrag en dit rookgedrag vervolgens ook vanuit een intrinsieke motivatie daadwerkelijk aan te pakken. Het provinciaal domein Puyenbroeck was op 04 juni 2012 het decor voor de finale van de verkeerslessen voor leerlingen uit het zesde leerjaar. De Cel Educatie en Preventie van de Federale Politie geeft elk schooljaar verkeersonderricht aan de leerlingen van het zesde leerjaar van de lagere school. Van elke zesde klas worden de twee beste leerlingen uitgenodigd voor de provinciale finaledag. Ook de begeleiders van PISAD Denderleeuw en Ninove waren aanwezig op deze finaledag. De leerlingen en meegereisde supporters konden een afgebakend parcours afleggen met go-cars terwijl ze een promillebril droegen. Zo konden ze in levende lijve de effecten van alcohol ervaren in het verkeer. Op vrijdag 10 augustus organiseerde de provincie Oost-Vlaanderen "De Spelen op Tournee" in Ninove. Het doel hiervan was kinderen tussen 3 en 15 jaar te laten kennis maken met olympische sporten. Naast een uitgebreid sportaanbod, waren ook de drugbegeleiders van Ninove en Denderleeuw aanwezig met het parcours met promillebrillen

145 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert Er werd, in het kader van de samenwerking met de scholen, ook aan preventie gedaan in het VTI en de DvM in Aalst. In het VTI werd een sessie voor het personeel gehouden met betrekking tot het gebruik van vluchtige snuifmiddelen. Er werd naar aanleiding van deze vraag ook een flyer ontwikkeld met info rond het gebruik en de risico's van vluchtige snuifmiddelen. In de DvM werd aan alle eerstejaars een sessie rond weerbaarheid gegeven. In haar samenwerking met de verschillende partners op het terrein is de drugbegeleider een vaste waarde geworden in de jeugdraad en participeert aan deze vergaderingen. In 2012 werden verdere stappen gezet om de samenwerking op het terrein te stroomlijnen. Daarnaast werkte PISAD mee op de vergaderingen met politie en parket i.v.m. het optimaliseren van de samenwerking op het terrein. Hiervoor werd in 2012 verschillende keren overlegd met de betrokken politiediensten en het parket van Dendermonde. In navolging van de samenwerkingsafspraken met het competentiecentrum van de VDAB waren er opnieuw verschillende contacten met de medewerkers van het centrum. Onder de cursisten bevinden zich ook inwoners van Haaltert. Deze contacten verlopen steeds vlotter en vlotter en er wordt ook steeds vaker beroep gedaan op de drugbegeleider. De samenwerking met het justitiehuis werd geoptimaliseerd en er zijn nog steeds op regelmatige basis overlegmomenten met de justitieassistenten in het kader van lopende begeleidingen. PISAD is eveneens bezig met het ontwikkelen van een alcohol- en drugbeleid voor het OCMW. In december werd hiervoor een eerste keer samengekomen met de OCMW's van Haaltert, Denderleeuw, Ninove en Liedekerke. In een eerste fase werd ook een overzicht gemaakt van alle relevante hulpverlening mbt alcohol en drugs om aan alle medewerkers te bezorgen. Dit jaar werd ook een samenwerking opgezet met de medewerkers van evenementen/festivals uit de regio in het kader van alcoholpreventie. Een eerste infomoment vond plaats op 9 februari Een evaluatiemoment van de voorbije festivalzomer werd gehouden op 18 oktober Naar aanleiding van deze vergaderingen, maakt de drugbegeleider nu ook deel uit van het veiligheidsoverleg dat aan elke fuif voorafgaat. Daarnaast werden de nachtwinkels in de regio getrakteerd op de stickers en de bijhorende affiches van de VAD - actie 'Alcohol: begin niet te vroeg'. In 2013 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. Vroeginterventie en Hulpverlening In het kader van dossiers werd nauw samengewerkt met de scholen, de CLB's, huisartsen, residentiële hulpverlening, OCMW, justitiehuis, jeugdrechtbank, thuisbegeleidingsdiensten, groene zorg, enz In het kader van de begeleidingen van heroïnomanen werd op zeer frequente basis (quasi wekelijks) overlegd met de verslavingsarts van PISAD en met de apothekers, huisartsen en de residentiële settings die bij deze begeleidingen betrokken zijn. De drugbegeleider organiseerde ook verschillende keren een zorgoverleg tussen de verschillende betrokken partijen in die begeleidingen waar daar nood aan was. Omwille van de problematiek van deze jongvolwassenen werd er vaker gekozen voor huisbezoeken. Op deze manier kan het hele systeem rond de gebruiker nog meer geactiveerd worden

146 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert Op vraag van de Psychosociale dienst van de gevangenis van Dendermonde werd een intakegesprek gehouden met een gedetineerde in de gevangenis. De begeleiding van deze persoon wordt ook nu nog streng opgevolgd door het justitiehuis van Dendermonde. In het kader van alle lopende begeleidingen die doorverwezen werden door het justitiehuis is er regelmatig contact met de justitieassistenten. Ook is er regelmatig overleg met de Aalsterse scholen. Leerlingen die wonen in Haaltert, maar schoollopen in Aalst, worden op die manier toch van kortbij opgevolgd. Deze leerlingen kunnen niet enkel op bureau in Haaltert gezien worden, maar ook op school, dankzij de samenwerking die de afgelopen jaren op touw werd gezet. Als drugbegeleider maken we tevens tijd om ons verder te scholen of up-to-date te blijven. De drugbegeleider van Denderleeuw voltooide de 2-jarige opleiding alcohol- en drughulpverlening van de VAD en volgde een vormingsavond van het CLB rond praten met kinderen. Binnen PISAD zelf worden daarnaast supervisiemomenten voorzien. Zo werden het voorbije werkingsjaar intervisiemomenten begeleid door Els Ronsse, een klinisch psychologe en psychotherapeute met specialisatie 'Systeemtheorie en autisme'

147 Contact Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert PISAD Regio Haaltert Ellen Goossens, drugbegeleider Sociaal Huis, Donkerstraat 30, 9450 Haaltert tel gsm pisad.haaltert@oost-vlaanderen.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be

148 Preventie Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert In 2012 werden er in de regio Haaltert 289 personen rechtstreeks preventief benaderd in 8 sessies. Basisonderwijs - jongeren Basisonderwijs - intermediairen Secundair onderwijs - jongeren Jeugdwerk - jongeren Secundair onderwijs - intermediairen Hulpverlening Bevolking Algemeen Totaal AANTAL PERSONEN RECHTSTREEKS PREVENTIEF BEREIKT AANTAL UITGEVOERDE INFOSESSIES

149 Vroeginterventie en Hulpverlening Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert In 2012 waren er in de regio Haaltert 18 lopende dossiers, 7 dossiers werden nieuw opgestart. Met de jongeren in begeleiding en familieleden werden 151 begeleidingsgesprekken gevoerd. Onderstaande tabellen geven het aantal contacten weer met de partners in het kader van een begeleiding en het aantal co-begeleidingen. AANTAL CONTACTEN I.K.V. BEGELEIDING (OVERLEG & PARTICIPATIE) Totaal Minderjarig Meerderjarig Leerlingenbegeleiding Cel Leerlingenbegeleiding Schooldirectie Externe partners CLB-CSW Huisartsen CO-BEGELEIDING Totaal Minderjarig Meerderjarig Instelling/Home Psychiater Huisarts CAW CGGZ Sociale Dienst Jeugdrechtbank Residentiële opname Justitie Klassenraad Comité Bijzondere Jeugdzorg Psychiaters Onderstaande tabellen geven de karakteristieken weer van de nieuw opgestarte begeleidingen

150 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert DOORVERWIJZERS Totaal % Minderjarig Meerderjarig School 1 14% 0 1 Ouders, familie 0 0% 0 0 Jongere zelf 1 14% 0 1 Politie 1 14% 0 1 Home 0 0% 0 0 Justitiehuis 2 29% 0 2 Parket 0 0% 0 0 Residentiële Hulpverlening 0 0% 0 0 Sociale Dienst Jeugdrechtbank 0 0% 0 0 Huisarts 0 0% 0 0 Observatie- en oriëntatiecentrum 0 0% 0 0 Andere 2 29% 0 2 LEEFTIJD Totaal % % % % % % % % % % % GESLACHT Totaal % Minderjarig Meerderjarig Meisjes 2 29% 0 2 Jongens 5 71% 0 5 ONDERWIJSRICHTING Totaal % Minderjarig Meerderjarig BSO 1 14% 0 1 TSO 0 0% 0 0 ASO 0 0% 0 0 Deeltijds 0 0% 0 0 Werkend 3 43% 0 3 Werkloos 3 43% 0 3 BUSO 0 0% 0 0 Leercontract 0 0% 0 0 Hoger onderwijs 0 0%

151 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert WOON- OF GEZINSSITUATIE WEEK Totaal % Minderjarig Meerderjarig Beide ouders 2 29% 0 2 Moeder 0 0% 0 0 Instelling 0 0% 0 0 Vader 0 0% 0 0 Alleenstaand/Samenwonend 3 43% 0 3 Co-ouderschap 0 0% 0 0 Internaat 0 0% 0 0 Andere 3 43% 0 3 MIDDELENGEBRUIK (POLY- & ENKELGEBRUIK) Totaal % Minderjarig Meerderjarig Cannabis 5 71% 0 5 Amfetamine 2 29% 0 2 Alcohol(-misbruik) 3 43% 0 3 XTC 1 14% 0 1 Heroïne 2 29% 0 2 GHB 0 0% 0 0 Cocaïne 1 14% 0 1 Andere 0 0% 0 0 REDEN OPSTART BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Gebruik 5 71% 0 5 FASE AANMELDING BEGELEIDING Totaal % Minderjarig Meerderjarig Misbruik 2 29% 0 2 Preventief 0 0% 0 0 Experimenterend gebruik 0 0% 0 0 Nazorg 2 29% 0 2 Recidive 0 0% 0 0 Geïntegreerd gebruik 0 0% 0 0 Preventief 0 0% 0 0 Verslaving 0 71%

152 Oriëntatiegesprekken zonder gevolg Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert In 2012 waren er in de regio Haaltert 7 oriëntatiegesprekken zonder gevolg 31. In onderstaande tabel wordt aangegeven wie de doorverwijzer is. ORIËNTATIEGESPREK ZONDER GEVOLG - DOORVERWIJZERS Totaal % School 1 14% Ouders, familie 3 43% Jongere zelf 0 0% Justitiehuis 0 0% Vriend(in) 1 14% Huisarts 0 0% 31 Een oriëntatiegesprek zonder gevolg betekent dat door de drugbegeleider vastgesteld wordt dat er geen druggebruik aan de orde is (bvb. andere problematiek, puberteitsperikelen, ) of dat de jongere buiten de doelgroep valt (niet woonachtig of schoolgaand in werkingsgebied of naar leeftijd toe)

153 Afsluiten begeleidingen Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Haaltert AFSLUITEN ACTIEVE BEGELEIDING & AFRONDEN Totaal Minderjarig* Meerderjarig* Positief afsluiten actieve begeleiding Positief afronden begeleiding Negatief afronden begeleiding Afronden verlaten regio Afronden met doorverwijzing * Meer- of minderjarig bij afsluiten of afronden. 32 D.w.z. dat er een gebruiksstop is en dat door de drugbegeleider besloten wordt - na subjectieve (rapportage) en objectieve (urinecontrole) meting - dat er geen wekelijkse opvolging meer nodig is. Het afsluiten van de begeleiding wordt gevolgd door een opvolgingsfase van 6 maanden ter consolidatie van de gebruiksstop. 33 D.w.z. dat ook de opvolgingsfase van 6 maanden positief is verlopen

154

155 ACTIVITEITENVERSLAG 2012 PISAD REGIO LIEDEKERKE Activiteitenverslag 2012 Regio Liedekerke PROVINCIAAL INTERBESTUURLIJK SAMENWERKINGSVERBAND VOOR AANPAK VAN DRUGMISBRUIK

156

157 Inleiding Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Liedekerke Preventie, vroegdetectie, vroeginterventie en (vroeg) hulp is de kernactiviteit van PISAD in de regio Liedekerke. Concrete gegevens en aantallen vindt u verder in dit rapport terug onder het hoofdstuk preventie en vroegdetectie, vroeginterventie en -hulp. Preventie In de regio Liedekerke werden in 2012 diverse preventieprojecten georganiseerd voor zowel het basisonderwijs als het secundair onderwijs. Zoals het voorbije jaar al het geval was, ging in 2012 opnieuw het MEGA-project door in de basisscholen in Liedekerke. De MEGA-lessen werden gegeven door de leerkrachten, politie, CLB en de drugbegeleider van PISAD. De bedoeling van deze lessen is de kinderen te ondersteunen in hun 'Eigen Goede Antwoord' en ze handvaten aan te reiken om NEEN te kunnen zeggen. Op het einde van het schooljaar werd een heuse slothappening georganiseerd. Op de MEGA-fuif kregen de kinderen hun persoonlijk MEGA getuigschrift. De MEGAfuif werd verzorgd in samenwerking met de politie, de gemeente en PISAD. Ondertussen werden ook al de voorbereidingen getroffen voor het MEGA-project van volgend jaar. Hiervoor werd eerst met politie overlegd en nadien werden ook de basisscholen, de jeugddienst en de schepen van onderwijs uitgenodigd om alle puntjes op de I te zetten voor het schooljaar Naast ondersteuning van het MEGA-project, kregen ook de secundaire scholen een ruim aanbod aan preventie en was er uiteraard ook ruimte voor preventie op maat. Zowel in de middenschool van het Koninklijk Atheneum als in de middenschool van het IKSO kregen alle leerlingen van de eerste graad een preventiesessie aangeboden. In het eerste jaar werd een sessie rond weerbaarheid gegeven en in het tweede jaar kregen de leerlingen een algemene infosessie rond de risico's van legale en illegale drugs. In het Sint-Gabriëlinstituut gingen we samen met de leerlingen van het derde jaar naar het theaterstuk 'Panda'. Daarbij organiseerden we voor dit jaar een preventiesessie rond relaties en drugs, waarbij we regelmatig een terugkoppeling maakten naar het theaterstuk. De leerlingen van het vierde jaar kregen ook de sessie 'relaties onder invloed'. Voor het vijfde, zesde en zevende BSO werd een ervaringsdeskundige ingezet, gecoacht door PISAD. In 2013 wordt er in samenwerking met de dienst cultuur een toneelstuk voorzien voor de derde graad rond drugs. Het Koninklijk Atheneum zal hier met hun derde graad ook bij aansluiten. De werking van PISAD zit vervat in de schoolreglementen. PISAD stelt deze werking via verschillende kanalen in de scholen voor. Vanuit de gedeelde zorg om de jongeren nam de drugbegeleider in 2012 regelmatig deel aan de overlegmomenten in de secundaire scholen. PISAD werkt heel nauw samen met de verschillende partners op het terrein. De contacten met politie, schooldirecties, CLB's, de gemeente en de jeugddienst werden verder gezet. Het lokaal drugoverleg vond twee keer plaats (aangeven wat het doel is en welke partners erin participeren, eventueel ook de acties opsommen die genomen worden via dit platform.. De drugbegeleider van PISAD zit ook gemeentelijk scholenoverleg voor (hier ook opsommen wie de partners zijn en wat het doel is van dit platform. Daarnaast maakt de drugbegeleider van PISAD deel uit van het overlegplatform Middelenmisbruik Vlaams-Brabant en dit op provinciaal niveau (doelstelling van dit platform weergeven samen met de partners)

158 Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Liedekerke In 2012 werden ook de eerste stappen gezet in het ontwikkelen van een draaiboek voor het alcohol- en drugbeleid binnen het OCMW. De eerste vergadering werd bijgewoond door vertegenwoordigers van het OCMW van Liedekerke, maar ook de OCMW 's van Haaltert, Denderleeuw en Ninove waren vertegenwoordigd. Dit draaiboek zal in de loop van 2013 opgesteld, geïmplementeerd en geëvalueerd worden. In een eerste fase werd reeds een overzicht gemaakt van alle relevante hulpverlening mbt alcohol en drugs om aan alle medewerkers te bezorgen. De drugbegeleider van PISAD neemt ook deel aan de algemene vergadering van de lokale welzijnsraad. In navolging van het interbestuurlijk scholenoverleg bezorgde de drugbegeleider aan alle scholen en CLB's de folders met betrekking tot energiedranken en vluchtige snuifmiddelen. Daarnaast werden de nachtwinkels in de regio getrakteerd op de stickers en de bijhorende affiches van de VAD - actie 'Alcohol: begin niet te vroeg'. Vroeginterventie en Hulpverlening In het kader van de begeleidingen van heroïnomanen werd op zeer frequente basis (quasi wekelijks) overlegd met de verslavingsarts van PISAD en met de apothekers, huisartsen en de residentiële settings die bij deze begeleidingen betrokken zijn. De drugbegeleider organiseerde ook verschillende keren een zorgoverleg tussen de verschillende betrokken partijen in die begeleidingen waar daar nood aan was. In 2013 hopen wij op hetzelfde elan te kunnen verder werken en de samenwerkingsverbanden met de verschillende partijen, daar waar nodig, nog te optimaliseren. In 2013 zal werk gemaakt worden van een overlegvergadering met de apothekers in functie van de samenwerking wanneer het gaat om substitutiebehandeling voor heroïnomanen en zullen acties naar de horeca op touw worden gezet

159 Contact Activiteitenverslag 2012 PISAD Regio Liedekerke PISAD Regio Liedekerke Davinda Goetry, drugbegeleider Sociaal Huis, Opperstraat 33, 1770 Liedekerke tel gsm pisad@liedekerke.be PISAD Hoofdzetel Dominique Roos, Directeur AC Maagdendale, Tussenmuren 17, 9700 Oudenaarde tel fax gsm info@pisad.be - dominique.roos@oost-vlaanderen.be