Openbaar vervoer-, auto- en multimodale ontsluiting werkgebieden,

Transcriptie

1 Openbaar vervoer-, auto- en multimodale ontsluiting werkgebieden, Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Het aandeel arbeidsplaatsen dat goed of afdoende is ontsloten per openbaar vervoer is tussen 1996 en 2015 ongeveer gelijk gebleven. Het effect van de opening van nieuwe stations werd gecompenseerd door een daling van de werkgelegenheid rond bestaande stations. Het aantal arbeidsplaatsen in de directe omgeving van een op- of afrit van een autosnelweg steeg. Dit kwam door een combinatie van de opening van nieuwe op- en afritten en de sterke groei van de werkgelegenheid op autolocaties. [figuurgroep] Download figuur [2] Download data (ods) [3] Download data (xlsx) [4] Pagina 1 van 10

2 Download figuur [5] Download data (ods) [6] Download data (xlsx) [7] Pagina 2 van 10

3 Download figuur [8] Download data (xlsx) [9] Download data (ods) [10] [/figuurgroep] Sterke toename aantal arbeidsplaatsen locaties en multimodaal ontsloten locaties Het totaal aantal arbeidsplaatsen is tussen 1996 en 2014 met 24% toegenomen. Het aantal arbeidsplaatsen op autosnelweglocaties en multimodaal ontsloten locaties is sterker toegenomen (respectievelijk ruim 4 en 3), terwijl het aantal arbeidsplaatsen op OV-locatie en minder goed ontsloten locaties met 18% en 13% veel minder is gestegen. Dit leidt er toe dat een groter deel van de arbeidsplaatsen in Nederland op multimodale en autolocaties te vinden is, en een kleiner aandeel op OV- en matig ontsloten locaties. Die verschuivingen kunnen uiteengelegd worden in drie componenten: het effect van groei of afname van het aantal arbeidsplaatsen rond bestaande stations en open afritten. Dit heeft geleid tot 3,2% groter aandeel van arbeidsplaatsen bij autosnelweglocaties en een kleiner aandeel van OV en multimodale locaties het effect van de opening van nieuwe stations en op- en afritten op de ontsluiting van bestaande arbeidsplaatsen. Dit heeft geleid tot 2,6% lager aandeel matig ontsloten locaties, en een groter aandeel voor vooral multimodale locaties, maar ook voor OV en autolocaties. het effect van de toe of afname van het aantal arbeidsplaatsen nabij nieuwe stations en op en afritten. Dit heeft geleid tot een iets groter aandeel van multimodale en OV locaties en 0,5% lager aandeel van matig ontsloten locaties. Pagina 3 van 10

4 Tabel Verandering ontsluiting arbeidsplaatsen naar type locatie (Bron: PBL) verschil meer/minder effect nieuwe meer/minder arbeidsplaatsen stations en arbeidsplaatsen bij bestaande afritten voor bij nieuwe stations/afritten bestaande ar stations/afritten beidsplaatsen Multimodaal 19,2% 20, +0,8% -1,3% +1,8% +0,3% OV 17,5% 16,5% -0,9% -1,7% +0,5% +0,3% Auto 25,9% 29,4% +3,4% +3,2% +0,3% -0,1% Matig ontsloten 37,4% 34, -3,3% -0,2% -2,6% -0,5% Goed en afdoend ontsloten arbeidsplaatsen: per OV gelijk gebleven, per auto gestegen De werkgelegenheid is sinds 1996 vooral toegenomen op autolocaties. Het aandeel arbeidsplaatsen met goed of voldoende OV-aanbod is ongeveer gelijk gebleven. Het effect van de opening van nieuwe stations en de arbeidsplaatsenontwikkeling rond nieuwe stations werd teniet gedaan door de achterblijvende werkgelegenheidsontwikkeling rond bestaande stations. Het aandeel arbeidsplaatsen in de omgeving van een op- of afrit van een autosnelweg steeg tussen 1996 en 2015 van 45% naar 49%. Dit kwam door een combinatie van de opening van nieuwe op- en afritten en de sterke groei van de werkgelegenheid op autolocaties. Ontsluiting arbeidsplaatsen per provincie 2015 (Bron: PBL) Multimodaal OV Auto Groningen 24% 18% 25% Friesland % Drenthe 9% 1 3 Overijssel 13% 23% 25% Flevoland 9% 21% 28% Gelderland 1 22% 28% Utrecht 21% 17% 39% Noord-Holland 31% 17% 23% Zuid-Holland 29% 13% 28% Zeeland 12% 8% 12% Noord-Brabant 9% 16% 4 Limburg 25% 13% 32% Totaal 2 17% 29% Verandering Ontsluiting arbeidsplaatsen per provincie Multimodaal OV Groningen -4,8% +6, Friesland -1, -1,5% Drenthe +1, -3,5% Overijssel +2,7% -6,7% Flevoland +1,9% +6,2% Gelderland +0,5% -1,3% Utrecht -0,1% +0,9% Noord-Holland +3,4% 0, Zuid-Holland +1, -0,1% Zeeland -1,1% 0,9% Noord-Brabant -2,4% -1,4% Limburg 7,2% -7,8% Totaal +0,8% -0,9% [figuurgroep] Matig 34% 43% 51% 38% 42% 4 23% 29% 31% 68% 36% 29% 34% (Bron: PBL) Auto Matig +2,9% -4,1% +4,8% -2,3% +9, -6,5% +6,3% -2,3% +2,8% -10,8% +5,9% -5,1% +0,6% -1,4% -0,9% -2,5% +0,9% -1,8% +2,2% -2,1% +8,4% -4,7% +5,4% -4,8% +3,4% -3,3% Totaal Totaal Pagina 4 van 10

5 Download figuur [11] Pagina 5 van 10

6 Download figuur [12] Pagina 6 van 10

7 Download figuur [13] [/figuurgroep] Ruimtelijk beeld van arbeidsplaatsen naar kwaliteit van ontsluiting Vooral in de stedelijke regio's werken mensen op locaties die goed tot afdoende multimodaal zijn ontsloten. Door de aanleg van nieuwe autosnelwegen is het aantal arbeidsplaatsen op locaties die goed tot afdoend per auto (of multimodaal) zijn ontsloten duidelijk toegenomen, vooral in OostBrabant respectievelijk Twente en Limburg, door onder andere de openstelling van de A50 en de A73. De toename van inwoners op locaties die goed tot afdoend per OV zijn ontsloten is het grootst geweest rond Utrecht en Groningen. Wat de ontwikkeling van het aantal arbeidsplaatsen betreft, valt vooral de grote toename op in Amsterdam. Deze is voor het grootste deel tot stand gekomen op goed tot afdoend multimodaal ontsloten locaties. De ontwikkeling in de Zuidvleugel is daar sterk bij achtergebleven. Voorts is het aantal arbeidsplaatsen sterk toegenomen in Noord-Brabant, Gelderland en Twente. Dit zijn vooral locaties die goed tot afdoend per auto zijn ontsloten. Definitie ontsluitingskwaliteit Onderstaande tabel geeft aan welke criteria zijn aangehouden om te bepalen of locaties goed dan Pagina 7 van 10

8 wel nog afdoend ontsloten zijn per openbaar vervoer of auto. Voor 'goed ontsloten' gelden voor wonen en werken dezelfde criteria. Voor 'nog afdoend ontsloten' verschillen deze voor wat betreft het openbaar vervoer. Mensen zijn namelijk bereid om een langere afstand te accepteren tussen hun woning en het openbaar vervoer dan tussen hun werk en het openbaar vervoer. Definitie ontsluitingskwaliteit (Bron: PBL) Goed ontsloten Nog afdoende ontsloten Wonen Werken Per openbaar vervoer < 250 m metro/sneltram m m < 500 m station < 750 metro/sneltram metro/sneltram m IC station m station m station m IC m IC station knooppunt Per auto < m afrit m afrit m afrit Op basis van deze criteria zijn vervolgens multimodale locaties, openbaar vervoerlocaties en autolocaties gedefinieerd. Multimodale locaties zijn locaties die goed of nog afdoende zijn ontsloten zowel per openbaar vervoer als per auto. Openbaar vervoerlocaties zijn goed of afdoend ontsloten per openbaar vervoer, maar minder goed ontsloten per auto. Autolocaties zijn goed of afdoend ontsloten per auto, maar minder goed ontsloten per openbaar vervoer. Definitie locatietypen naar ontsluitingskwaliteit (Bron: PBL) Wonen Multimodale locaties binnen meter op-/afrit van een autosnelweg én binnen meter metro/sneltram en/of meter station en/of meter IC-knooppunt Openbaarvervoerlocaties binnen meter metro/sneltram en/of meter station en/of meter intercitystation Autosnelweglocaties Werken binnen meter op-/afrit én binnen 500 meter metro/sneltram en/of meter station en/of meter intercitystation binnen 500 meter metro/sneltram en/of meter station en/of meter intercitystation, maar buiten meter van een afrit binnen meter op-/afrit, binnen meter op-/afrit, maar buiten meter maar buiten 500 meter metro/sneltram en/of metro/sneltram en/of meter station en/of meter meter station en/of meter intercitystation intercitystation Beleidsdoelstellingen Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte Deze indicator verwijst naar de volgende doelen en nationale belangen: Het vergroten van de concurrentiekracht van Nederland door het versterken van de ruimtelijk-economische structuur van Nederland (concurrerend) Het verbeteren en ruimtelijk zekerstellen van de bereikbaarheid waarbij de gebruiker voorop staat (bereikbaar) Nationaal Belang: Betere benutting van de capaciteit van het bestaande mobiliteitssysteem Referenties Pagina 8 van 10

9 IenM (2012), Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte [14]; Den Haag: Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Technische toelichting Verantwoordelijk instituut Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), auteur: Hans Hilbers / Marnix Breedijk Berekeningswijze De coördinaten van ov- knooppunten en op/afritten zijn bekend voor de jaren 1996, 2000, 2002, 2004, 2006, 2008, 2010, 2012, 2014 en 2015 (peildatum 1 januari). Het aantal arbeidsplaatsen op pc6-niveau is bekend voor dezelfde jaren (peildatum loop van het jaar), behalve voor Voor 2015 is het aanbod van knooppunten per 1 januari gecombineerd met het aantal banen in de loop van Per PC6 wordt de hemelsbrede afstand tot dichtstbijzijnde station, ic station, metro/sneltramhalte en op- en afrit berekend. Uitgerekend wordt welk deel van de arbeidsplaatsen/inwoners binnen de normafstand ligt uitgaande van aanbod aan knooppunten in de betreffende jaren. Vervolgens wordt bepaald of verandering komt door opening nieuwe knopen of andere verdeling arbeidsplaatsen/inwoners over pc6gebieden. Geografisch verdeling Landelijk Verschijningsfrequentie 1 keer per twee jaar Betrouwbaarheidscodering Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2016). Openbaar vervoer-, auto- en multimodale ontsluiting werkgebieden, [15] (indicator 2139, versie 03, 7 september 2016 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] Pagina 9 van 10

10 [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] Pagina 10 van 10