Leegstand van winkels,

Transcriptie

1 Indicator 8 september 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In Nederland is een overaanbod vierkante meters detailhandel. Gemiddeld ruim 9 procent van de winkelvloeroppervlakte bestemd voor detailhandel staat leeg in 2017 (peildatum 1 april). Dit percentage is vergelijkbaar met In 2016 was het een procentpunt hoger (ruim 10 procent), maar dit blijkt vrijwel volledig frictieleegstand te zijn als gevolg van het faillissement van V&D. Voor het crisisjaar 2008 was de leegstand jarenlang minder dan 6 procent. Bijna een derde van de huidige winkelleegstand is structureel van aard (staat langer dan drie jaar leeg). Er zijn wel grote regionale verschillen. De winkelleegstand concentreert zich vooral aan de randen van Nederland, voor een deel in krimpgebieden zoals in Friesland en delen van Groningen. [figuurgroep] Download figuur [2] Download data (ods) [3] Download data (xlsx) [4] Pagina 1 van 10

2 Download figuur [5] Download data (xlsx) [6] Download data (ods) [7] Pagina 2 van 10

3 Download figuur [8] Pagina 3 van 10

4 Download figuur [9] Pagina 4 van 10

5 Download figuur [10] Download data (ods) [11] Download data (xlsx) [12] Pagina 5 van 10

6 Download figuur [13] Download data (xlsx) [14] Download data (ods) [15] [/figuurgroep] Bekijk de leegstand in uw gemeente Er zijn behoorlijk grote verschillen in leegstand binnen Nederland. Bekijk en selecteer de leegstand van winkels in uw gemeente via deze infographic [16]. Negen procent van de winkels staat leeg Tot 2010 bevindt het leegstandstandspercentage zich onder de 6 procent. Daarna stijgt het sneller en in 2016 is de leegstand opgelopen tot ruim 10 procent van het totale vloeroppervlak binnen de detailhandel. In 2017 bevindt de leegstand zich weer op het niveau van 2015 (ruim 9 procent). De uitschieter in 2016 is voor een belangrijk deel te verklaren door het faillissement van V&D; een deel van die meters is inmiddels weer opgevuld. Toename structurele leegstand en aanvangsleegstand Pagina 6 van 10

7 Net als bij kantoren neemt de omvang en het aandeel van de structurele leegstand toe. Dit is leegstand van meer dan drie jaar. Bijna een derde van de winkelleegstand kan als structureel worden aangemerkt. Daarnaast wordt in de literatuur onderscheid gemaakt in aanvangs- en frictieleegstand (leegstand minder dan één jaar) en langdurige leegstand (leegstand tussen één en drie jaar). Ook de categorieën aanvangs- en frictieleegstand en langdurige leegstand zijn omvangrijk. Veel winkelmeters zijn recent leeg komen te staan onder andere door faillissementen van ketens zoals V&D, Miss Etam, Schoenenreus en House of Shoes, MS Mode, Mitra en McGregor. Ruimtelijke verschillen in leegstand De ruimtelijke verschillen in winkelleegstand zijn groot. Met name buiten de Randstad zijn gebieden met verhoudingsgewijs (ten opzichte van de winkelvoorraad) veel leegstand. Friesland, grote delen van de provincie Groningen, Overijsel, Limburg en Brabant hebben een leegstandspercentage boven het landelijk gemiddelde. Voor een deel komen deze gebieden overeen met de krimpregio's. Bevolkingskrimp in deze regio's is een belangrijke oorzaak van de winkelleegstand. Als naar verschillende typen winkelgebieden wordt gekeken dan kan geconstateerd worden dat het met de binnensteden en de overige winkelgebieden aanzienlijk beter gaat dan met de kernverzorgende centrumgebieden. Na jarenlange stijging, daalt sinds 2016 de winkelvoorraad De winkelvoorraad is tussen 2004 en 2015 gestaag toegenomen, in totaal met ruim 4 miljoen vierkante meter winkelvloeroppervlak. Er zijn lange tijd veel vierkante meters toegevoegd en aanzienlijk minder onttrokken. Bij de toevoegingen gaat het zowel om nieuwbouw, en dus nieuwe vestigingen, als om uitbreidingen van bestaande vestigingen. In 2016 is voor het eerst een daling van de voorraad te zien als gevolg van meer onttrekkingen dan toevoegingen. In 2017 zet dit door. Schaalvergroting winkels Lange tijd is één van de drijvende krachten achter de toename in de vraag naar winkels - en de relatief geringe leegstand - de schaalvergroting in de detailhandel geweest. Het aantal vierkante meter per winkel is de afgelopen decennia fors toegenomen, van minder dan 50 vierkante meter per winkel in 1968 naar 289 vierkante meter in 2017, oftewel meer dan een vervijfvoudiging in bijna vijftig jaar tijd. Dit heeft voor een belangrijk deel te maken met de ketenvorming die in de detailhandel heeft plaatsgevonden. Pagina 7 van 10

8 Download figuur [17] Download data (xlsx) [18] Download data (ods) [19] Referenties Edwin Buitelaar, Niels Sorel, Femke Verwest, Frank van Dongen & Arjan Bregman (2013), Gebiedsontwikkelingen commerciële vastgoedmarkten [20], een institutionele analyse van het (over)aanbod van winkels en kantoren, PBL, ASRE. Frank van Dongen, Edwin Buitelaar en Marnix Breedijk (2013), Leegstand detailhandel herbezien [21], Real Estate Research Quarterly juni 2013 Technische toelichting Naam van het gegeven Voorraad en leegstand van winkelvloeroppervlak in de detailhandel Pagina 8 van 10

9 Verantwoordelijk instituut PBL Berekeningswijze Om aandeel leegstaand winkelvloeroppervlak te berekenen is op winkelpand-niveau nagegaan of het pand voorafgaand aan of na afloop van eventuele leegstand, in gebruik was voor detailhandel of niet. Alleen voor detailhandel (en leegstand) wordt het verkoopvloeroppervlak geregistreerd. Basistabel Locatus verkooppuntenbestand Geografisch verdeling Verkooppunt -> gemeente Achtergrondliteratuur Frank van Dongen, Edwin Buitelaar en Marnix Breedijk (2013), Leegstand detailhandel herbezien [21], Real Estate Research Quarterly juni 2013 Betrouwbaarheidscodering Integrale enquete. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2017). [22] (indicator 2151, versie 05, 8 september 2017 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] Pagina 9 van 10

10 [16] [17] [18] [19] [20] [21] [22] Pagina 10 van 10