Ruth - tussen herinnering en verwachting (2) Verslag van de Bijbelbesprekingen op maandag 10 en 24 april 2017

Transcriptie

1 Ruth - tussen herinnering en verwachting (2) Verslag van de Bijbelbesprekingen op maandag 10 en 24 april 2017 Robbert Veen (c) 2017 Inhoud 1. De bitterheid van Naomi Ruth in de positie van de arme De vrijgevigheid van Boaz en de ijver van Ruth De beloning in de zegen en de troost van de maaltijd De overvloedige genade van de maaltijd Beeld van de eredienst De expressie van de genade Besluit Een prachtig getuigenis voor de standvastigheid en het trouwe karakter van Ruth is het simpele feit dat zij met Naomi samen de lange reis naar Israël maakt. Een jonge weduwe reist met een oudere weduwe naar een onbekend land en een onbekende toekomst. Zelfs als ze merkt dat de vrouwen in Bethlehem Naomi niet bepaald gunstig gezind zijn, houdt zij vol. Zo eindigt hoofdstuk 1. In hoofdstuk 2 is Ruth de hoofdpersoon en horen we over haar ontmoeting met Boaz. In het eerste hoofdstuk gaan we vanuit de ellende ("De hand van de Heere is tegen mij uitgestrekt!" vers 13) naar het geloof. ("Uw God is mijn God!" vers 16.) Maar in het tweede hoofdstuk ervaart zij in geloof de genade en de goedertierenheid van God, uitgeoefend door Boaz. 1

2 1. De bitterheid van Naomi Wanneer ze Bethlehem bereiken, raakt de hele stad in rep en roer. De vrouwen herkennen Naomi nog maar nauwelijks. Ooit is ze waarschijnlijk vol trots weggegaan tijdens de hongersnood. De vrouwen zullen zich herinneren dat Naomi en haar man het dorp verlieten om voor zichzelf te gaan zorgen. Nu komt ze terug met hangende pootjes. Zonder man, zonder zoons, zonder rijkdom. Naomi is overgeleverd aan de genade van haar volk. De klacht van Naomi in vers 20 en 21 bevat een aantal bijzondere elementen. In de eerste plaats dat Naomi een naam die de lieftallige betekent uitroep dat men haar maar liever Mara moet gaan noemen. Bitterheid en verbittering hebben Naomi aangegrepen. Het is duidelijk dat Naomi verteerd wordt door zelfmedelijden. Zij kan niet aanvaarden dat zij en haar man ook een aandeel hebben gehad in hun eigen ongeluk. (Dat is zeker het geval als de plotselinge dood van zowel Elimelech, als van Machlon en Chiljon, te wijten is aan het geweld in Moab. Ze zijn wellicht slachtoffer geworden van vreemdelingenhaat. Dat hadden ze kunnen verwachten en in die mate is het ook een gevolg van hun eigen beslissing.) In de tweede plaats is het opvallend dat Naomi haar ellende aan God toeschrijft. In het eerste hoofdstuk zegt ze in vers 13: "de hand van de Heere is tegen mij uitgestrekt" dan zou het een goddelijk oordeel zijn. In vers 20 zegt ze: "de Almachtige heeft mij grote bitterheid aangedaan." De uitdrukking "hand van de Heere" komt een aantal malen in de bijbel voor. In psalm 89 lezen we: "U hebt een arm met macht, Uw hand is sterk, Uw rechterhand verheven." Met deze beeldspraak wordt verwezen naar het voorzienige ingrijpen van God in de geschiedenis. Dat kan zijn om Zijn gerechtigheid te handhaven: "Gerechtigheid en recht zijn het fundament van Uw troon", maar ook om Zijn genade te bewijzen: "goedertierenheid en trouw gaan voor Uw aangezicht uit" (Psalm 89:14, 15). De hand uitstrekken is dan een uitdrukking ofwel voor het uitvoeren van een oordeel of voor een goddelijke daad van goedertierenheid. Voor Naomi lijkt het erop dat de Heere haar bitterheid heeft aangedaan zonder grond of reden. Daarom gebruikt zij in vers 20 en in vers 21 voor God de uitdrukking de "Almachtige" dat is dus niet de God van Israël of de Heere, maar de oppermacht van het heelal. Een soevereine God die alles doen kan wat Hij wil en geen rekenschap hoeft af te leggen. (Zoals Job zich een aantal malen God voor- 2

3 stelt.) Zij benadrukt de willekeur van God, terwijl ze eerder in het gesprek met haar schoondochters juist de godsnaam Heere gebruikt heeft (zie 1:8,9). De klacht van Naomi gaat in de derde plaats nog verder. Volgens vers 21 ging zij "vol weg, ze was nog jong en sterk en haar man eveneens. Haar terugkeer naar Bethlehem had zij zich anders voorgesteld. "De Heere heeft mij leeg laten terugkeren." Zij is alles kwijtgeraakt. Dat is de schuld van de Heere. Is dat niet wrang om het zo te zeggen? Immers, haar schoondochter Ruth staat naast haar als zij dit zegt. Eén is trouw geweest aan haar. Bovendien, is het terecht dat zij van dit alles God de schuld geeft? Tenslotte horen we in de vijfde plaats iets van haar eigen verwarring. Zij zegt nu twee dingen door elkaar heen. Eerst zegt ze dat de Heere tegen haar getuigd heeft. Dat duidt op oordeel en op het besef van haar eigen verantwoordelijkheid. Maar ze eindigt met te zeggen dat de Almachtige haar kwaad gedaan heeft, alsof God in willekeur zo gehandeld heeft. Het is denkbaar dat Naomi tussen die twee gedachten heen en weer gaat. Enerzijds: de Heere heeft onze zonden bestraft door de gevolgen ervan niet weg te nemen haar man en zoons vermoord door Moabieten. Anderzijds: de Almachtige heeft in willekeur ons ellende toebedeeld. Maar wat is het nu? Dat levert ook voor ons een belangrijke vraag op. Er is lijden in ons leven dat voortkomt uit onze eigen zwakte en zonden. Vroeger was het normaal om dat te bespreken in termen van straf. Wie niet horen wil, moet maar voelen, leek ook Gods devies te zijn. Nu is dat ook wel Bijbelse taal, althans in onze vertalingen, maar het is ook eenzijdig en simplistisch. Het is beter om het met Jacobus zo te zeggen: er zijn beproevingen en er zijn verleidingen. Dat is heel verschillend. In het lijden als beproeving of als verzoeking, is het Gods bedoeling om ons geloof te laten groeien, om volharding teweeg te brengen. Hij laat het toe, opdat wij zullen groeien. Maar er is ook een verleiding of verzoeking vanuit onze eigen begeerten. De begeerte sleurt ons mee, raakt bevrucht en baart de zonde, en wanneer die zonde volgroeid is, brengt ze de dood voort. Dat is niet Gods handelen aan ons, maar dat doen wij en we dragen de gevolgen ervan omdat God die niet wegneemt. Wat is er dus met Naomi gebeurd? Er was een verleiding vanuit de eigen begeerten, om de veiligheid te zoeken in de hongersnood buiten Bethlehem. Dat toonde een gebrek aan solidariteit met het eigen volk, en een groot egoïsme. Wat er ge- 3

4 beurde met haar man en zoons in Moab zou wel eens het gevolg kunnen zijn van die beslissing. Naomi kon dat zelfs niet met zekerheid vaststellen. De tekst suggereert het meer, en zegt het niet rechtstreeks. Maar je zou er aan kunnen denken dat de begeerte naar veiligheid Naomi en haar man heeft verleid om naar het buitenland te gaan een overtreding van Gods Wet! - en zo is hun leven zonde gekomen. En de zonden die wij doen leiden altijd tot schade aan onszelf. Dit is het eenvoudige beginsel: "God neemt de gevolgen van de zonde niet weg." Daarom lezen we in Exodus 20, dat God "de misdaad van de vaderen vergeldt aan de kinderen." Die uitdrukking "vergelden" is wel heel ongelukkig gekozen. Het Hebreeuwse woord dat hier gebruikt wordt, betekent letterlijk "bezoeken, tegenkomen." Zo vertaalt gelukkig de Statenvertaling het ook, heel letterlijk. Ik begrijp dat zo, dat in Gods genadige beschikking de gevolgen van de zonden naar jou zullen terugkeren. Zou dat niet het geval zijn, en je zou de vruchten van je zonden plukken, dan zou je blijven voortgaan in de zonde. Het ervaren van de ellendige gevolgen van je eigen vergissingen is in die zin een genadige beschikking, een hulpmiddel om op tijd te stoppen en je te bekeren. In de taal van vroeger: kastijding, tucht, straf. In de taal van nu: Gods genade neemt de gevolgen van je eigen zonde niet weg. (Maar schenkt wel vergeving en vaak ook herstel na bekering.) Het probleem is alleen dat die gevolgen ook doorwerken in het leven van de mensen met wie je te maken hebt, in de eerste plaats je eigen kinderen. Sommige verkeerde beslissingen die wij nemen, zullen zelfs tot in vele generaties nog doorwerken. Zo bezien is Gods oordeel een daad van genade, namelijk Zijn decreet dat die gevolgen zullen doorwerken tot in het derde en vierde geslacht om daarna geleidelijk aan te verdwijnen. Je kunt het een erfelijke belasting noemen zoals weleens gezegd wordt, maar dat is de taal van het noodlot. Hier zegt God hoe Hij in Zijn barmhartigheid en geduld de zonde weliswaar verdraagt tot aan de dag van het oordeel, maar de gevolgen ervan laat doorwerken. Zo is het Zijn decreet, Zijn wil in de orde van de schepping. Maar Hij openbaart dat aan ons, mede opdat wij zullen beseffen hoe zwaar het probleem van de zonde eigenlijk is. Zonde raakt niet alleen ons eigen bestaan. Daar staat dan tegenover dat onze goede daden, en dat zijn altijd daden van gehoorzaamheid en liefde jegens God, nog zullen doorwerken tot in duizenden geslachten van hen die mij liefhebben. Naomi moet de gevolgen van haar zonden en die van haar man dus dragen. Maar als zij dat geduldig draagt, dan is er voor haar ook weer opnieuw genade en goedertierenheid. Wat de tekst ons ook leert in het voorbijgaan, dat het vaak een 4

5 ander is die in Gods beschikking voor ons de kastanjes uit het vuur haalt. Naomi is verzwakt en geknakt. Het is Ruth die nu voor hun beiden moet gaan zorgen. Ruth krijgt daarmee de kans om Gods werk van genade aan Naomi te verrichten! 2. Ruth in de positie van de arme Het is Ruth die in het tweede vers van het tweede hoofdstuk het initiatief neemt. Zij heeft gehoord van de bijzondere wet die in Israël van kracht was, dat de armen aren mochten rapen in de tijd van de oogst. Zo kun je dat voor je zien: een groep arbeiders liep met een sikkel in de hand in een lange rij door het veld heen. Daar achter een rij van jonge vrouwen die de afgesneden aren samenbonden tot schoven die rechtop werden gezet. Daartussen mochten de armen lopen om de aren die aan de tweede rij van schovenbinders waren ontsnapt voor zichzelf te verzamelen. Bovendien stelde de wet, dat een deel van het land helemaal niet mocht worden geoogst, zodat de armen daar als de rest van de oogst voorbij was nog aren mochten plukken voor zichzelf. Ruth vraagt aan Naomi of zij aren zal gaan rapen "achter hem in wiens ogen ik genade zal vinden." Het is waarschijnlijk zo dat de eigenaar van het land toestemming moest geven voor het rapen van de aren. Het is ook denkbaar dat Ruth als buitenlandse vrouw niet zomaar gerechtigd was om zich aan te sluiten bij de andere vrouwen uit Israël. De wet gold immers alleen voor Israël. Daaruit blijkt wel dat Ruth geen pretenties heeft en zich zeer bescheiden opstelt. Dat is zeker ook een voorwaarde voor het ontvangen van genade. Het zou waarschijnlijk heel anders gelopen zijn, als Ruth zich bepaalde rechten had toegeëigend die haar helemaal niet toe kwamen. Op dit moment moeten we ook beseffen, dat Naomi nog helemaal niets verteld heeft over Boaz Ruth kan daarom ook geen beroep doen op de verwantschap tussen Boaz en Naomi. Zij vertelt het pas in vers 20 van dit hoofdstuk wanneer uth is teruggekeerd van haar eerste dag op de akker. Waarom? Misschien omdat Naomi er niet zeker van was dat dit familielid haar gunstig gezind zou zijn. Misschien wel omdat zij Ruth wilde behoeden voor teleurstelling. In ieder geval komt Ruth door genadige beschikking juist op de akker van Boaz terecht. Zij weet niet dat deze man familie is van Naomi. Maar omgekeerd kent Boaz haar wel, zoals snel zal blijken. 5

6 3. De vrijgevigheid van Boaz en de ijver van Ruth De ontmoeting tussen Ruth en Boaz begint met het gesprek tussen de laatste en de knecht die over de maaiers gesteld was. Boaz stelt de passende vraag: "Wie behoort deze jonge vrouw toe?" Het gaat er immers niet om wie zij zelf is, maar tot welke familie zij behoort. Alleen als duidelijk wordt dat zij geen familie heeft die voor haar kan zorgen, kan zij worden toegelaten op de akker. De knecht antwoordt dat dit de jonge vrouw is die met Naomi is teruggekeerd. Dat is het antwoord op de vraag van Boaz: zij behoort toe aan Naomi, die niet voor haar zorgen kan. Daarom heeft de knecht haar toegelaten. Ondanks het feit dat Ruth zelf uit Moab komt. Dan geeft hij ook nog een getuigenis over haar ijver. Zij is gekomen om aren te rapen en te verzamelen achter de maaiers tussen de schoven. Zij heeft dus geen voorrechten opgeëist, want dit was de normale positie van allen die aren mochten rapen. Zij heeft maar af en toe gerust en de hele dag gewerkt. Ruth moet immers ook voor twee personen en voor langere tijd voedsel verzamelen. Ruth is blijkbaar in de buurt geweest van de beide mannen tijdens dit gesprek, zodat in vers 8 Boaz zich tot Ruth kan richten. Hij noemt haar "mijn dochter", wat suggereert dat hij een stuk ouder is dan zij. Meteen vinden we nu vijf bewijzen van genade. Die wil ik hier eerst noemen om dan later nog een bijzondere toepassing ervan te kunnen geven. In de eerste plaats zegt hij, dat Ruth niet hoeft weg te gaan naar een andere akker om aren te rapen. (Vers 8) daarmee geeft hij haar een voorrecht dat anderen niet genieten. In de tweede plaats mag zij aren rapen dicht bij de meisjes die voor hem werken, dus heel dicht bij de vrouwen die de schoven samen binden. Dat betekent dat zij aren mag rapen, nog voordat de meisjes die tot schoven kunnen samenbinden. Zo kan zij meer verzamelen dan anderen. In de derde plaats hoeft zij niet op het lege land te verzamelen, maar mag ze ook dicht bij de maaiers blijven, maar steeds nieuwe aren worden afgesneden. 6

7 In de vierde plaats garandeert hij haar veiligheid: "heb ik de knechten niet geboden dat zij u niet aanraken?" En dan in de vijfde plaats krijgt zij nog een bijzonder voorrecht, en dat is dat zij water mag drinken wanneer zij maar dorst heeft. (Vers 9) 4. De beloning in de zegen en de troost van de maaltijd Ruth heeft begrepen dat zij van Boaz bijzondere voorrechten ontvangt. Zij maakt een eerbiedig gebaar wierp zich met het gezicht ter aarde, boog zich naar de grond en vraagt waarom zij genade gevonden heeft. Boaz vertelt haar dan wat hij allemaal van haar weet. Zo slecht hebben de vrouwen blijkbaar over haar niet gesproken. Hem is verteld dat Ruth voor haar schoonmoeder gezorgd heeft, dat in de eerste plaats. Maar Boaz is vooral onder de indruk van het feit, dat Ruth haar vader en moeder en geboorteland verlaten heeft om zich aan te sluiten bij een volk dat zij voorheen niet kende. Zo had Ruth het immers gezegd: "Uw volk is mijn volk." (1:16) Meteen daarna geeft Boaz haar zelfs de zegen in een prachtig gebed waaruit ook zijn gelovige houding blijkt. Moge uw loon volkomen zijn, bidt hij. En hij geeft een fraaie karakteristiek van wat zij gedaan heeft. Zij heeft niet alleen haar vader en moeder en geboorteland verlaten om naar een ander volk toe te gaan, maar zij heeft bovendien in geloof haar toevlucht genomen tot de Heere, de God van Israël, om onder Zijn vleugels beeld van Zijn bescherming te leven. In die woorden vindt Ruth troost. Zo zegt ze in vers 13. Het gaat er niet om dat Boaz vriendelijke woorden heeft gesproken dat zegt ze daarna: "U hebt naar het hart van uw dienares gesproken". Het gaat erom dat hij iets gedaan heeft voor haar wat haar nood oplost en haar honger kan stillen. De troost is werkelijk en niet woordelijk. Vanwege het woord "troost" kunnen we hier nog even denken aan zondag 1 van onze Catechismus. Daar gaat het ook over troost. We komen de vraag tegen wat onze enige troost is zowel voor het leven als voor de dood. En dan gaat het ook niet over woorden, maar over een werkelijkheid. Want wat is dan onze troost? Dat is het feit dat Jezus Christus ons gekocht heeft met Zijn bloed en zo onze "eigenaar" geworden is. Wij horen bij Hem en om die reden zorgt Hij voor ons. Nogmaals, dat zijn geen troostrijke woorden alleen, maar dat is een werkelijk troostende realiteit. Uiteindelijk heb je ook niets aan vriendelijke woorden alleen. Dan 7

8 wordt er wel gesproken "naar ons hart", maar voedsel voor de ziel ontvangen we dan niet. (Vergelijk Jacobus 2:15, 16) 5. De overvloedige genade van de maaltijd Ruth ontvangt een vijfvoudige zegen (vers 8, 9). Boaz weet wie zij is, en wat zij gedaan heeft en geeft haar de zegen (vers 11,12). Alsof dat nog niet genoeg is, komt er ook nog een vervolg. Ruth had gevraagd of zij genade mocht vinden in de ogen van Boaz. Het antwoord van Boaz is overvloedige genade. Ruth had gevraagd om aren te mogen rapen op de akker van Boaz. Het antwoord van Boaz is dat ze daarbij voorrang krijgt, ondanks het feit dat zij een buitenlandse is. In vers 15 en 16 geeft hij haar zelfs toestemming om tussen de schoven, vlak achter de maaiers te rapen en de maaiers geeft hij opdracht opzettelijk voor haar wat te laten vallen. Het hart van het hoofdstuk is echter vers 14. Sommigen hebben het vergeleken met het Heilig Avondmaal. Wanneer Boaz met zijn knechten gaat eten, nodigt hij Ruth uit om mee te eten. Het is een typische maaltijd: brood met jonge (zure) wijn. Met geroosterd koren, haar aangereikt door Boaz zelf. En de overvloed is zodanig, dat zij ervan kan eten en verzadigd wordt, maar toch nog overhoudt. Is dat geen prachtig beeld van de overvloed van Gods genade? Ook ons Avondmaal is een feest van de overvloedige genade van God. Ook dan gaat het om een werkelijke troost. Ook dan gaat het om gemeenschap, wanneer wij neerzitten "naast de maaiers". Ik heb wel eens een toepassing gelezen waarin de maaiers worden vergeleken met de dienaren in de kerk predikant en diakenen. Ruth is dan een beeld van een gelovig lid van de gemeente. Boaz is uiteraard een beeld van Christus die brood en wijn aanreikt. Het is een feest van genade en bevrijding. 6. Beeld van de eredienst In principe moet je het verhaal niet al te sterk in verband brengen met de werkelijkheid van het Nieuwe Testament. Het verhaal heeft zijn eigen waarheid en charme. Maar er zijn twee toepassingen van deze tekst die ik jullie niet wil onthouden. Zou je in de eerste plaats Ruth niet kunnen zien als een typisch voorbeeld van een gelovige? In het eerste hoofdstuk vinden we haar bekering. Dan komt de reis naar de plaats waar zij nu thuishoort, door de woestijn heen. Zij is nu in het beloofde land. Zij is nu een deel van het Koninkrijk van God deel van het volk en 8

9 wonend in het land dat de Heere verkozen heeft. Wat zij nu nodig heeft is groei in het geloof. Dat begint met de verwachting in het eerste tot en met het derde vers. "Laat mij naar de akker gaan." Dan de ervaring van de genade die Boaz wil schenken in het vierde tot en met het 17e vers. En dan tenslotte de expressie van die genade tegenover anderen in vers 18 tot en met 23, waarover we straks nog zullen spreken. Dan is er in de tweede plaats nog een toepassing op de verkondiging. Wat nu volgt, lijkt een beetje op een eredienst. Met grote verwachting en honger ga je naar de akker. Die akker kun je dan beschouwen als de kerk. Daar heeft Ruth het niet voor het zeggen, maar daar ontvangt zij voedsel. Zij mag ontvangen wat eigendom is van de heer, dat is Boaz. Eerst moeten de maaiers de aren snijden de predikers moeten het woord bestuderen. Dan moet het verzameld worden tot schoven bijeen gebracht in de vorm van een preek. Een deel daarvan is bestemd voor Ruth persoonlijk, die zich dit alles moet toe-eigenen. (Daar raakt de beeldspraak natuurlijk een beetje in de war, want ook de schoven zijn bestemd tot voedsel.) Na het verzamelen van de aren, wordt er voor Ruth gebeden (de voorbeden en de zegen) en dan is er de maaltijd van brood en wijn waar we eten en verzadigd worden. Een beeld van het Avondmaal. Misschien is dit beeld te overtrokken. Maar het zou goed zijn om te beseffen, dat je bij het luisteren naar een preek niet hoeft te verwachten dat je de hele schoof of de hele oogst mag meenemen. Soms is de boodschap van de prediking niet in zijn geheel voor jou bestemd, maar mag je losse aren meenemen. De goede houding waarmee je naar een preek luistert, is niet van iemand die recht heeft op een beloning of voeding, maar van iemand die op Gods genade hopen kan. Wie op die manier naar een preek luistert, heeft de belofte dat hij niet alleen op dat moment mag eten en verzadigd worden, maar ook mee naar huis mag nemen wat over is. Zou het niet goed zijn als wij weer naar de eredienst gaan met deze honger in het hart naar wat God ons te zeggen heeft? Vanuit dat beeld is er nog iets anders dat ik als troostrijk ervaar. Want Naomi die niet naar de akker gaat en niet de zegen van Boaz ontvangt, krijgt wel te eten van de aren die Ruth mee naar huis neemt. Gods woord zal, als wij het verzamelen en doorgeven, ook degenen bereiken die niet zelf komen luisteren. Maar zijn wij niet vaak als arenlezers die zelf te weinig meenemen en daardoor niet bij machte zijn om het aan anderen uit te delen? Omdat wij onvoldoende hebben verzameld, zijn 9

10 wij zelf een week lang hongerig. Maar dan is het ook lastig om het woord dat je gehoord hebt te delen met anderen. Als Ruth niet delen kan, verkommert Naomi. 7. De expressie van de genade Vers 18 tot en met 23 maken het verhaal van de tweede hoofdstuk compleet. Wanneer Ruth aan Naomi vertelt dat zij gewerkt heeft op de akker van Boaz, zegt Naomi eindelijk wie deze man is. "Die man is nauw aan ons verwant, hij is een van onze lossers." Merk op dat ze zegt "ons". Hier blijkt tenminste dat Naomi werkelijk Ruth als een lid van haar eigen gezin opvat. In de woorden van Naomi komt nu tot uiting, dat de genade hier werkelijk in actie geweest is. Zoals eerst Boaz de zegen gaf aan Ruth, zo spreekt Naomi hier een zegen uit over Boaz. "Moge hij die naar je omgezien heeft, gezegend worden" (vers 19). En dan nog eens in vers 20. Dat vers 20 bevat wel een merkwaardige uitdrukking. Er staat: "Moge hij, die zijn goedertierenheid niet onthouden heeft aan de levenden en aan de doden, gezegend worden door de Heere." Dat is een zegen die bestemd is voor Boaz. Deze heeft zijn goedertierenheid niet onderhouden aan de levenden. Maar wat betekent het nu, dat hij zijn goedertierenheid ook niet onthouden heeft aan de doden? Het meest voor de hand liggend is om dan te zeggen, dat de genade die aan Ruth net is bewezen, ook een genade is die aan Naomi en aan haar man en zoons bewezen is. Maar hoe kunnen de doden deze goedertierenheid dan ontvangen hebben? Of bedoelt Naomi dat zij zelf tot deze doden behoort, en dan in de betekenis van "gedoemd te sterven" als de genade niet tussenbeide komt? Het is een moeilijke tekst. Misschien zou je zelfs heel even kunnen denken aan het feit dat Boaz een type is van de Heere Jezus. Hij is de enige van wie gezegd kan worden, dat Hij Zijn goedertierenheid niet onthouden heeft aan levenden en aan doden. Dat past natuurlijk net zo goed bij het karakter van een losser maar dat is Boaz nu nog niet. De Heer Jezus echter heeft zowel de levenden als de doden met terugwerkende kracht bevrijd van de macht van de zonde en uit het oordeel weggehaald. 8. Besluit Het tweede hoofdstuk van het boek Ruth is toch wel heel bijzonder. Het spreekt er over een overvloedige genade die zich uitgestrekt heeft naar een jonge vrouw 10

11 die volledig was aangewezen op de goede gunst en de bescherming van anderen. Een vrouw die dat alles niet verdiende omdat zij een buitenlandse was en toch deze genade mocht ontvangen. Waarom? Omdat zij een beroep had gedaan op de God van Israël en bij Hem toevlucht gezocht had. Wie toevlucht zoekt bij deze God, zal genade ontvangen. Niet een beetje, niet net genoeg om te overleven, maar overvloedig. Dan is er bescherming tegen de knechten. Dan is er verzadiging want de verlosser reikt zelf het geroosterde koren aan en dan is er veiligheid. Hebben wij die genade van God ervaren? Laten we niet vergeten dat Ruth nog steeds in de rouw is over haar overleden man. Dat zij samen met haar schoonmoeder tot de armsten in Israël behoort. Net als Naomi is zij leeg teruggekeerd. Maar zij ontvangt toch wat ze nodig heeft. Haar enige inspanning is om het daadwerkelijk ook in ontvangst te nemen. Zo mag een gelovige zijn. Ondanks de tragische ervaringen van het leven mogen we een beroep doen op de Heer onze God, die ons plaatsen zal op de akker van onze verlosser. En door Hem heen, zullen wij zegen op zegen genade op genade mogen ontvangen. Waar is dan die akker van de Heere? Is het niet de gemeente die de Heere ons heeft toegewezen om daar te mogen aren rapen? En in die gemeente ontmoeten wij onze Heere. Reikt Hij ons brood en wijn aan. Het geroosterde koren van Zijn lichaam dat door het vuur van het oordeel heenging. En laat dan voor ons gelden wat er van Ruth gezegd wordt: "zij haalde tevoorschijn wat zij had overgehouden, toen ze genoeg gegeten had, en gaf het haar." Laten wij dan geven aan anderen wat de Heere ons geschonken heeft. 11