De enkel is het gewricht tussen het onderbeen en de achtervoet. Dit gewricht wordt ook wel het

Transcriptie

1 Reuma Enkeloperaties Het enkelgewricht De enkel is het gewricht tussen het onderbeen en de achtervoet. Dit gewricht wordt ook wel het bovenste spronggewricht genoemd. Er is ook een onderste spronggewricht. Enkelgewricht

2 Mogelijke enkeloperaties zijn: Enkelartrodese Als het kraakbeen in je enkel zwaar beschadigd is, je daardoor veel pijn hebt en je je enkel moeilijk kunt bewegen, is een enkelartrodese een mogelijkheid. De enkel is het gewricht tussen het onderbeen en de achtervoet. De enkelartrodese houdt in dat je gewricht wordt vastgezet. Met een enkelartrodese is er geen beweeglijkheid meer in je enkel, dat merk je bijvoorbeeld met het lopen. Of je in aanmerking komt voor een artrodese hangt af van verschillende factoren, onder andere: de kwaliteit van het bot de stand van de enkel de mate van beschadiging van het gewricht

3 Enkelartrodese De operatie De orthopedisch chirurg maakt je enkel aan de voorzijde open. Daarna haalt hij het beschadigde gewricht weg en zet hij het onderbeen vast op het onderste sprongbeen (zie plaatje). Hij gebruikt hiervoor schroeven of krammen. Soms maakt hij gebruik van je eigen bot of bot van de botbank om de artrodese goed te krijgen. Na de operatie krijg je gips. De duur van de operatie is afhankelijk van verschillende factoren, bijvoorbeeld hoe groot de schade aan je enkelgewricht is. Specifieke complicaties bij enkelartrodese Soms groeien de vastgezette botten niet goed aan elkaar, of maar heel langzaam. Je kunt je enkelgewricht dan nog steeds bewegen en dat is pijnlijk. Er is dan een nieuwe operatie nodig. Verder gelden dezelfde risico s als bij andere operaties. Herstel Direct na de operatie krijg je gips om je voet en onderbeen. Dit blijft 6 weken tot 3 maanden zitten. De eerste 6 weken mag je er niet op lopen. Je mag naar huis als: het gips goed zit de wond goed geneest de pijnstilling effect heeft je goed kunt lopen met krukken of een looprekje Weer thuis Het gips mag eraf wanneer je botten goed aan elkaar zijn vastgegroeid. Dit kan soms 3 maanden, of langer duren. Met een röntgenfoto controleert je arts dit. Problemen door gips Soms wordt je voet blauw door uitgezakt bloed. Heb je daarbij een tintelend of doof gevoel in je tenen?

4 Neem dan contact op met het ziekenhuis. Belasten Je arts vertelt je wanneer je je voet weer mag belasten. Meestal gebeurt dit geleidelijk, eerst met krukken en later zonder krukken. Je fysiotherapeut geeft je oefeningen en aanwijzingen over het geleidelijk opvoeren van de belasting. Overleg met je arts over wanneer het weer veilig is om auto te rijden, besturen van een scootmobiel of te fietsen. Lange termijn Na de operatie is je enkel minder beweeglijk. Het is mogelijk dat je dan aangepaste schoenen nodig hebt. De beweging die je enkel niet meer kan maken, wordt dan gecompenseerd door een schoen met een afwikkelbalkje. Doordat je enkelgewricht is vastgezet worden de gewrichten in je voorvoet op een andere manier belast. Op de lange termijn kunnen deze gewrichten daardoor eerder beschadigen. Houdt hier zoveel mogelijk rekening mee en informeer bij je fysiotherapeut wat je kunt doen om dit te voorkomen. Het resultaat op de lange termijn hangt sterk af van verschillende factoren: het herstel van je voet, je lichamelijke conditie en hoe je andere gewrichten eraan toe zijn. De meeste mensen hebben na een artrodese geen pijn meer en zijn tevreden over het resultaat. Enkelprothese Het enkelgewricht is een lastig gewricht om een prothese bij aan te meten. Dit komt omdat het een vrij klein gewricht is dat relatief zwaar wordt belast. Verder is het gewricht niet alleen een scharniergewricht: er vinden ook draai- en schuifbewegingen plaats. Een enkelprothese bestaat uit drie delen: een vlak deel aan de onderzijde van het scheenbeen, een bolvormig deel op het sprongbeen en daartussenin een deel van plastic. Deze moeten zo gemakkelijk mogelijk kunnen bewegen ten opzichte van elkaar. Ook is het de bedoeling dat je je enkel enigszins in andere richtingen kunt bewegen. Door een zo goed mogelijke stand van de enkelprothese wordt de rest van je voet ontlast.

5 Enkelprothese De operatie De orthopedisch chirurg maakt je enkel aan de voorzijde open. De chirurg vervangt je beschadigde enkelgewricht door een kunstgewricht. De onderdelen van de prothese groeien vast aan de botten. Na de operatie krijg je gips. De operatie duurt ongeveer 1,5 uur. Specifieke complicaties enkelprothese Infectie van prothese: Infectie van je prothese is een ernstige situatie. De prothese kan hierdoor losraken. Je krijgt langdurig antibiotica. Instabiliteit: Je pezen en banden kunnen van slechte kwaliteit zijn doordat ze herhaaldelijk beschadigd zijn geraakt. Hierdoor is het moeilijk om het nieuwe gewricht zo af te stellen dat het stabiel is in alle richtingen waarin de enkel zich beweegt. Als je nieuwe gewricht minder stabiel is, laat het sneller los.

6 Verder gelden dezelfde risico s als bij andere operaties. Herstel De eerste dagen na de operatie herstel je in het ziekenhuis. Direct na de operatie krijg je een gipsspalk en meestal een drain om wondvocht af te voeren. Na 1 of 2 dagen gaat de drain eruit en krijg je loopgips. Dit blijft 4 tot 6 weken zitten. De eerste 2 weken mag je je enkelprothese nog niet belasten. Je mag naar huis als: het gips goed zit de wond goed geneest de pijnstilling effect heeft je goed kunt lopen met krukken of een looprekje Weer thuis Problemen door gips Soms wordt je voet blauw door uitgezakt bloed. Heb je daarbij een tintelend of doof gevoel in je tenen? Neem dan contact op met het ziekenhuis. Belasten Je arts vertelt je wanneer je je voet weer mag belasten. Meestal gebeurt dit geleidelijk, eerste met krukken en later zonder krukken. Je fysiotherapeut geeft je tips, oefeningen en aanwijzingen over het geleidelijk opvoeren van de belasting. Lange termijn Het resultaat op de langere termijn hangt sterk af van verschillende factoren: het herstel van je voet, je lichamelijke conditie en hoe je andere gewrichten eraan toe zijn. Door overbelasting of een infectie kan een tweede operatie nodig zijn. Een enkelprothese is lastig te vervangen. Daarom is het goed om overbelasting te voorkomen en je belasting geleidelijk op te bouwen in overleg met je fysio- of oefentherapeut.

7 De medische informatie op deze site wordt samengesteld en actueel gehouden door ReumaNederland, de Nederlandse Vereniging voor Reumatologie (NVR), de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) en de Nederlandse Health Professionals Reumatologie (NHPR).