Boekverslag Nederlands De kleine Johannes door Frederik van Eeden

Transcriptie

1 Boekverslag Nederlands De kleine Johannes door Frederik van Eeden Boekverslag door een scholier 1405 woorden 18 maart keer beoordeeld Auteur Genre Frederik van Eeden Psychologische roman, Sprookje Eerste uitgave 1887 Vak Nederlands Titel: De kleine Johannes Auteur: Fredeik van Eeden Uitgeverij: Marnixreeks Jaar van uitgave: 1973 Druk: Eerste druk Aantal bladzijden: 151 bladzijden Informatie over de auteur: Frederik Willem van Eeden (Haarlem 3 april 1860 Bussum 16 juni 1932) was een Nederlands psychiater en schrijver. Hij groeide op in een milieu waarin kunst en wetenschap een belangrijke rol speelden. In 1878 gaat hij medicijnen studeren in Amsterdam. In 1886 promoveert Van Eeden en vestigt zich te Bussum als huisarts, maar hij specialiseert zich al snel geheel in de psychotherapie. In het begin van de jaren tachtig speelt Van Eeden een belangrijke rol in het studentenleven in Amsterdam en publiceert hij zijn eerste artikelen en blijspelen. Hij wordt lid van de letterkundige vereniging Flanor en richt in 1885 het tijdschrift De Nieuwe Gids op. De eerste afleveringen van hiervan bevatten delen van het door Van Eeden geschreven sprookje De Kleine Johannes, dat in 1887 in boekvorm wordt uitgegeven. In 1894 treedt hij uit de redactie van De Nieuwe Gids. Op 15 april 1886 trouwt Frederik van Eeden met Martha van Vloten. Ze krijgen twee zoons. Ze scheiden op 29 juli Op 21 augustus 1907 hertrouwt hij met Geertruida Woutrina Everts, met wie hij eveneens twee zoons krijgt. In 1900 verschijnt zijn psychologische roman Van de koele meren des doods, dat sindsdien vele malen herdrukt is, en nog steeds veel gelezen wordt. In 1982 werd het verfilmd door Nouchka van Brakel. Bibliografie: Het sonnet (1883) Frans Hals (1884) Pagina 1 van 5

2 Het poortje, of De duivel in Kruimelburg (1884) De kleine Johannes (1885) Johannes Viator, Het boek van de liefde (1892) Lioba (1897) Van de koele meren des doods (1900) Van de passielooze lelie (1901) De blijde wereld (1903) Minnestral (1907) Dante en Beatrice (1908) IJsbrand (1908) De nachtbruid (1909) Pauls ontwaken (1913) De heks van Haarlem (1915) Langs den weg (1925), Samenvatting: De kleine Johannes heeft erg veel fantasie en hij kan goed overweg met zijn hond, Presto en zijn kat, Simon. Als hij op een zomeravond in een bootje op het meer drijft, verschijnt er een libelle. Deze verandert in Windekind, die hem meeneemt op een prachtige reis. Windekind vertelt hem dat de zon haar vader is. Ze gaan eerst naar de krekelschool, waar Johannes leert dat de mens een groot en nutteloos dier is en dat het zeer laag is, omdat het niet kan vliegen of springen. Daarna gaan ze naar een feest in een konijnenhol. Op dit feest ontmoet Johannes de elfenkoning Oberon. Deze geeft hem een gouden sleuteltje, dat op een gouden kistje moet passen. De volgende keer dat hij Windekind weerziet, vertelt zij hem allerlei verhalen over de dieren, die overeenkomsten met mensen vertonen. Met als gevolg dat Johannes niet meer bij de mensen wil wonen. Als hij de kabouter Wistik ontmoet, vraagt hij of de waarheid te vinden is. Maar Wistik zegt dat Johannes die zelf moet vinden, in het Grote mensen boek. Windekind heeft Johannes alleen achtergelaten en dus gaat Johannes op zoek naar het gouden kistje, maar hij vindt het niet omdat hij zijn sleuteltje kwijt is. In de lente ontmoet hij Robinetta, die een roodborstje op haar schouder heeft. Johannes denkt dat het Windekind is, en wordt verliefd op haar. Wistik zegt hem dat hij aan het roodborstje moet vragen waar hij het geluk kan vinden. Als Johannes het vraagt aan de vogel, zegt deze: Hier niet! Hier niet!. Omdat Johannes zegt dat hij geen eerbied heeft over God, mag Robinetta hem niet meer zien van haar vader. Dus is is hij na Windekind nu ook Robinetta kwijt. Dan daagt Pluizer op. Johannes vindt hem een beetje griezelig. Hij is streng en zegt dat Windekind niet bestaat en dat Wistik leugens vertelt. En neemt hem mee naar Dr. Cijfer en de duistere achterbuurten van de stad. Vervolgens gaan ze naar het kerkhof samen met Hein, waar Johannes ziet wat er met de mens gebeurt als die doodgaat. Hij ziet ook zijn eigen dode lichaam. Johannes verandert zijn gedachten en hij overwint de macht van Pluizer. Windekind komt terug, maar past niet meer in de wereld van de volwassen geworden Johannes. Hij voert Johannes mee en wijst hem op het Grote Licht. Dan ontmoet hij een mens (de Ongenoemde) die hem op het donkere oosten wijst, waar de mensheid met haar weedom is. Johannes moet kiezen tussen Windekind en de Ongenoemde: hij wendt zich van Windekind af en gaat met de ernstige mens mee. En is dus eindelijk volwassen. Pagina 2 van 5

3 Hoofdfiguur: Johannes: In het begin van het verhaal leeft hij gelukkig met zijn vader, Presto, zijn hond, en Simon, zijn poes. Hij woont in een groot huis met een grote tuin en een vijver, waar hij kan spelen. Hij heeft een rijke fantasie en is erg nieuwsgierig. Johannes speelt ook graag in de natuur en hij interesseert zich voor alle dieren. In de loop van de tijd leert hij ook de minder leuke kanten van de mens en zijn leven kennen. Problemen, reactie, verandering? Er waren niet echt problemen in het boek. Het is meer een ontdekking naar zichzelf. Nevenfiguren: Windekind: Windekind komt tevoorschijn uit een libel, hij is ontstaan uit de Windekelk, vandaar zijn naam. Hij neemt Johannes mee naar een fantasiewereld en laat hem met de figuren die daar leven kennismaken. Zijn vader is de zon en moeder de aarde. Oberon: Oberon is de elfenkoning van wie Johannes een gouden sleuteltje krijgt. Dit sleuteltje moet op een gouden kistje met allerlei kostbaarheden passen. Wistik: Wistik is de oudste en wijste van de kabouters. Hij zorgt ervoor dat Johannes overal alles wil van weten. Robinetta: Johannes ontmoet Robinetta en hij wordt verliefd op haar. Zij mag van haar vader niet meer met hem omgaan, omdat hij zegt dat haar vader de zon is, en niet haar echte vader. Pluizer: Pluizer is een vleermuis, die denkt dat hij een soort mens is. Hij is erg bazig en heeft Johannes een tijd lang in zijn macht. Hein: Hein is de personificatie van de Dood, zijn naam komt van de Magere Hein. Hij laat Johannes zien wat er met de mens gebeurt nadat die dood is gegaan. Dr. Cijfer: Johannes komt bij Dr. Cijfer om te leren en te werken. Karaktertrekken van de personages aangesproken? Windekind spreekt mij wel aan, omdat die zo veel positivisme uitstraald. Ik zou ook wel zo willen zijn. Pagina 3 van 5

4 Heeft het boek een diepere bedoeling? Ja, het vertelt eigenlijk de fasen van het leven. Namelijk het Windekind-stadium (fantasie van een kind), het Wistik-stadium (alles willen weten), het Pluizer/Dr. Cijfer-stadium (alles perfect willen uitvoeren, en afhankelijk zijn van alles), het Ongenoemde-stadium (hij is eindeljk volwassen). Zo is het echte leven ook ingedeeld. Is dit door uiterlijke of innerlijke motieven? Ik denk dat Frederik van Eeden een beetje zijn levensverhaal heeft neergeschreven, dat hij de kleine Johannes is. En als dit zo is is het door innerlijke motieven. Verklaar de titel. Goed gekozen? Andere Johannes is het hoofdpersonage van het boek, vandaar de Kleine Johannes. De titel is dus goed gekozen, eventueel had het boek ook Johannes op zoek in de natuur, kunnen heten. Is er in het verhaal een verklaring van de titel? Johannes wordt op een bepaald moment ineens zo groot als een mier. Vertelstandpunt: Ik-verteller of vertelt de auteur over zijn personages?: De auteur vertelt over zijn personages (Hij-verteller). Tijd. Wanneer? Hoe weet je dat? Eind 19de eeuw. Want het taalgebruik is ouderwets. Sluiten de hoofdstukken aan, of zijn er flash-back, -forwards? Ze sluiten op elkaar aan. Ruimte, waar speelt het zich af? Het speelt zich afwisselend af in de vrije natuur(de duinen) en de grote stad. Is dit een gewone omgeving? Is er beïnvloeding vanuit die ruimtes? Het is wel een gewone omgeving, maar als hij in de natuur is, en Windekind is bij hem, kan hij ineens heel klein worden. Hoe eindigt het? Wat vind je van het einde? Het einde is niet zo duidelijk. Windekind is terug, maar er duikt ook een mens (de Ongenoemde) op, en nu moet hij kiezen of hij volwassen wordt of kind blijft. Hij kiest voor het ongenoemde en wordt een volwassene. Vind je het een belangrijk boek? Waarom? Zou je het aanraden? Nee, het is geen belangrijk boek. Ik denk dat het niet zozeer uitmaakt of je hem gelezen hebt of niet, het is wel een bekend boek, mijn moeder heeft het zelfs moeten lezen toen zij op school zat. Pagina 4 van 5

5 Een aanrader is het ook niet. Evaluatie moeilijkheidsgraad: Het is een ingewikkeld boek, omdat het zo fantasievol is, en ook omdat het geen modern nederlands is. Maar het boek heeft wel een goed thema, het gaat eigenlijk over hoe je een volwassene wordt, met de goede en slechte dingen van de mens. Wat wou je nog kwijt over het boek? Niets. Pagina 5 van 5