Verslag over de opvolgingsdoorlichting van GO! basisschool De Bloeiende Kerselaar Watermaal-Bosvoorde te WATERMAAL-BOSVOORDE

Transcriptie

1 Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan BRUSSEL Verslag over de opvolgingsdoorlichting van GO! basisschool De Bloeiende Kerselaar Watermaal-Bosvoorde te WATERMAAL-BOSVOORDE Hoofdstructuur basisonderwijs Instellingsnummer 166 Instelling GO! basisschool De Bloeiende Kerselaar Watermaal- Bosvoorde Directeur Kristel DERDELINCKX Adres Louis Vander Swaelmenlaan WATERMAAL- BOSVOORDE Telefoon Fax Website Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek Einddatum van het opvolgingsbezoek Datum bespreking verslag met de instelling GO! scholengroep Brussel Oud-Strijderslaan EVERE SGE BRUSSELIA I Edmond Mesenslaan ETTERBEEK GO! CLB Brussel Technologiestraat SINT-AGATHA-BERCHEM Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden Veronique BILTEREYST Ann BRYS (Schooljaar ) 1/7

2 INHOUDSTAFEL INLEIDING HISTORIEK TE REMEDIEREN TEKORT(EN) ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? Kleuteronderwijs: Nederlands ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG...7 (Schooljaar ) 2/7

3 INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? en (Schooljaar ) 3/7

4 1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van tot en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Kleuteronderwijs - Leergebieden Nederlands 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Kleuteronderwijs: Nederlands Voldoet Het team van de kleuterafdeling streeft bij de kleuters de ontwikkelingsdoelen voor het leergebied Nederlands in voldoende mate na. Het onderwijsleeraanbod is doelgericht en gradueel uitgebouwd. De volledigheid en het evenwicht tussen de verschillende domeinen zijn grotendeels gegarandeerd. Een stimulerend pedagogisch klimaat en een degelijk klasmanagement dagen de kleuters uit tot actief taalgebruik. De brede basiszorg vormt het fundament van de leerbegeleiding. Professionalisering Deskundigheidsbevordering Interne expertise Nascholingen Om aan de tekorten uit de doorlichting van 2014 te werken, doorliep het team van de kleuterafdeling, verder team genoemd, de voorbije jaren een intensief ontwikkelingstraject. Het team werkte hiervoor samen met de pedagogische begeleidingsdienst en een andere externe partner met expertise op het vlak van de specifieke Brusselse onderwijscontext. Het verdiepte zich in het leerplan en verkende de principes van goed taalvaardigheidsonderwijs. De positieve effecten van dit ontwikkelingstraject zijn duidelijk zichtbaar in de klaspraktijk. Toch blijft het voor het team een aandachtspunt om verder in te zetten op een degelijke aanvangsbegeleiding voor nieuwe teamleden. De sterk wisselende kwaliteit van de klaspraktijk wijst erop dat dit ook voor de toekomst een noodzaak blijft. In toenemende mate proberen de teamleden bij elkaar te hospiteren om zo te leren van elkaar. Daarnaast vormt de feedback die de kleuteronderwijzers krijgen na een klasbezoek, door de directeur of een van de externe deskundigen waarmee het schoolteam samenwerkt, eveneens een meerwaarde voor hun klaspraktijk. Dit initiatief verdient intenser te worden voortgezet om het pedagogisch-didactisch handelen van de (nieuwe) teamleden nog te versterken. Het groeipad dat het team van de kleuterafdeling volgde om de tekorten voor het leergebied Nederlands stapsgewijs en gefaseerd in de tijd aan te pakken, was voor heel het schoolteam een waardevol leerproces. Het biedt degelijke (Schooljaar ) 4/7

5 handvatten om ook in de toekomst aan de eigen onderwijskwaliteit gestaag verder te werken. Curriculum Onderwijsaanbod Referentiekader Planning Evenwichtig en volledig Samenhang Brede harmonische vorming Actief leren De teamleden verkenden de visie van het leerplan Nederlands en verdiepten zich in de kenmerken van taalvaardigheidsonderwijs. De verworven inzichten vormden de basis voor schoolspecifieke afspraken die richting geven aan de klaspraktijk. Bij de planning van de thema s vertrekken de kleuteronderwijzers vanuit een prentenboek dat het uitgangspunt vormt om bij de kleuters te polsen naar wat bij hen leeft. Rekening houdende met de input van de kleuters zorgen de kleuteronderwijzers voor een evenwichtig onderwijsaanbod waarin zowel de verschillende leergebieden als de verschillende domeinen aan bod komen. De thema s krijgen veelal een rijke en zinvolle invulling en dragen bij tot de natuurlijke samenhang van de verschillende leergebieden en domeinen. Een aantal functionele planningsinstrumenten bevorderen de gelijkgerichtheid bij de praktische uitwerking van de thema s. Op basis van het prentenboek selecteren de kleuteronderwijzers relevante woordenschat waaraan ze doorheen het thema extra aandacht willen besteden. De afspraken over de opbouw van deze woordenschat over de verschillende leeftijdsgroepen heen en de afspraken over de verankering van deze woordenschat bij de kleuters zijn nog onvoldoende transparant. Hierdoor is het niet voor alle kleuteronderwijzers duidelijk wat op dat vlak de exacte beginsituatie van de kleuters is en op welke manier ze hierop kunnen verder bouwen. In verschillende klassen bieden aantrekkelijk ingerichte hoeken de kleuters ruime kansen om ervaringen op te doen, te exploreren en te experimenteren. Binnen elk thema zoeken de kleuteronderwijzers naar betekenisvolle activiteiten om de motivatie van de kleuters te versterken. De kleuters krijgen opdrachten die veel en gevarieerde handelingskansen bieden. In verschillende klassen zijn het veelal functionele, motiverende en uitdagende opdrachten, die een natuurlijk, relevant, begrijpelijk en voldoende groot taalaanbod bevatten. Zo krijgen kleuters de kans om hun woordenschat te vergroten, hun handelingen te verwoorden, communicatievaardigheden te oefenen, instructies uit te voeren Met een passend prentenboek beogen de kleuteronderwijzers het thema te verruimen, de interesse van de kleuters voor boeken te wekken en stelselmatig de beginnende geletterdheid tijdens vertel- en voorleesmomenten te stimuleren. Op die manier ontdekken kleuters de relatie tussen gesproken en geschreven taal. Bij de oudste kleuters is de aandacht voor beginnende geletterdheid nadrukkelijk aanwezig in het klasbeeld. Alle kleuters krijgen ruime kansen om bij geleide activiteiten en in de verschillende speelleerhoeken op een speelse manier met geschreven taal kennis te maken. (Schooljaar ) 5/7

6 Onderwijsorganisatie Onderwijstijd Materieel beheer Uitrusting Ontwikkelingsmaterialen Het team deed op zowel op organisatorisch als inhoudelijk vlak zichtbare inspanningen om de onderwijstijd voor de kleuters te maximaliseren. Goede afspraken met de ouders en een sterkere doelgerichtheid van de activiteiten illustreren deze inspanningen. Toch valt het op dat het team ondoordacht omgaat met het slaapmoment dat het voor de jongste kleuters inricht. Door dit slaapmoment te generaliseren voor alle kleuters missen de kinderen voor wie dergelijk slaapmoment niet nodig is kansen op een doelgericht taalaanbod. Het materialenaanbod is voldoende rijk en uitdagend zodat kleuters tal van kansen krijgen om zowel intentioneel als incidenteel (taal) te leren. De aangenaam ingerichte klassen dragen bij tot een stimulerend pedagogisch klasklimaat. In alle klassen is een boekenaanbod beschikbaar dat grotendeels aansluit bij het actuele thema. Vaak voorzien de kleuteronderwijzers in de klasbibliotheek ook allerlei zelfgemaakte boekjes om de belangstelling van de kleuters extra te prikkelen. Evaluatie Evaluatiepraktijk Evenwichtig en representatief Kindvolgsysteem Gericht op bijsturing De evaluatiepraktijk is nog volop in ontwikkeling. Het team is er zich van bewust dat de observaties nog te weinig doelgericht gebeuren. Daarom plant het volgend schooljaar een aantal initiatieven om hieraan te verhelpen. Via een taalscreeningsinstrument en observaties proberen de kleuteronderwijzers de taalontwikkeling van de kleuters op te volgen. De aandachtspunten en criteria die ze bij de observaties vooropstellen en de afstemming op de vooropgestelde doelen, zijn niet voor alle teamleden duidelijk. Hierdoor is het moeilijk om een correct beeld te krijgen over het taalontwikkelingsniveau van de kleuters. Aanvullend bij de observaties geven een aantal genormeerde (taal)tests en een schoolrijpheidstest informatie over de vorderingen van de kleuters op talig vlak. Uit de resultaten van deze tests en de taalscreening, die het schoolteam afneemt bij aanvang van het eerste leerjaar, blijkt dat de taalontwikkeling van de kleuters er de voorbije jaren globaal genomen op vooruit ging. De observatie- en testresultaten nemen de kleuteronderwijzers op in een digitaal kindvolgsysteem. De kleuteronderwijzers wenden de verzamelde informatie aan om in overleg met de zorgondersteuner het taalaanbod bij te sturen. Begeleiding Leerbegeleiding Beeldvorming Zorg De kleuteronderwijzers zijn verantwoordelijk voor de brede basiszorg in hun klas en proberen om zoveel als mogelijk in te spelen op de noden en de behoeften van de kleuters. Ze differentiëren geregeld om zo aan te sluiten bij de mogelijkheden van de kleuters. Af en toe kan de klasleerkracht een beroep doen op een zorgmedewerker om in onderling overleg voor sommige (groepjes) kleuters in een specifiek aanbod te voorzien. Het specifiek aanbod is zowel gericht op pre-teaching als op remediëring en differentiatie. Deze ondersteuningsinitiatieven zijn waardevol maar gebeuren nog te weinig planmatig (op korte en langere termijn) en (Schooljaar ) 6/7

7 doelgericht waardoor ze aan effect verliezen. In samenspraak met de zorgcoördinator nemen de klasleerkrachten voor een beperkt aantal kleuters met bijzondere noden meer specifieke maatregelen om hen op te volgen en te begeleiden. Ook hier kan de doelgerichtheid van de begeleidingsinitiatieven nog aan belang winnen. 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor het kleuteronderwijs. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Veronique BILTEREYST de inspecteur-verslaggever Kristel DERDELINCKX de directeur Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school (Schooljaar ) 7/7