Waar steken we energie in?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Waar steken we energie in?"

Transcriptie

1 Waar steken we energie in? 12 maart 2019 Er zijn grootse verwachtingen voor het spoor Kan het spoor dat wel waarmaken? Bron: Peter Vaessen 2100 km netlengte Maximale treinstroom 4000 A 1

2 Waar staan we? Belangrijkste verschillen energiebedrijf en spoorbedrijf Transport- en distributiebedrijven Klant min of meer onbekend - Infrastructuur is uitgangspunt - interface is gestandaardiseerd Energierichting gaat veranderen Start gemaakt met smart grid Spoorbedrijven Klant is bekend - interface (trein) is uitgangspunt - infrastructuur is volgend Traditionele elektrificatie nadert voltooiing Dom net. Smart grid moet nog starten Waar staat de tractie-energievoorziening? Principe tractie-energie voorziening openbaar net onderstations Bovenleiding Spoorstaven (retourcircuit) 2

3 Waar staat de tractie-energievoorziening? Principe tractie-energie voorziening openbaar net 1800 V Grote transportverliezen Gemiddeld >1350 V Spoorstaven (retourcircuit) Maximaal 150 V Waar staat de tractie-energievoorziening? Principe tractie-energie voorziening 1800 V openbaar net Weinig mogelijkheden voor recuperatie Maximaal 1950 V Spoorstaven (retourcircuit) Maximaal 150 V 3

4 Wat verwacht men van de tractie-energievoorziening? Welke ideeën leven er? inkoop / opwekking voeding derden? verliezen en beperkingen? energieopslag windmolen zonnepark Waar staan we? Verschil op basis van netopbouw en functies Transport- en distributiebedrijven Transportcapaciteit grote vermogens Gebaseerd op continu belastbaarheid Verbindingen worden gemonitord Mogelijkheid tot bijsturing Spoorbedrijven Capaciteit bovenleiding beperkt Ontwerp gebaseerd op piekafname met tussenpauzes Actuele belastbaarheid niet bekend Geen mogelijkheid tot bijsturing 4

5 Waar staan we? Waar zitten de uitdagingen in het spoor? Maatschappelijke verwachtingen zijn niet realistisch Er wordt uitgegaan van voldoende energie op alle plaatsen en tijden Historisch ontwerp is niet geschikt voor transport derden Mogelijkheden van gelijkspanning zijn anders dan wisselspanning - Er wordt uitgegaan van een net met lage verliezen - Er wordt uitgegaan van onbelemmerde energiestromen Dit leidt tot veel wilde voorstellen Gevolg: veel ideeën die maar niet van de grond komen Waar gaan we naar toe? Waar steken we energie in? Maatschappelijke verwachtingen managen en waarmaken Maak de plannenmakers duidelijk dat spoor anders is dan de openbare energie voorziening. Maak het net geschikter voor derden: - verhoog de transportmogelijkheden: bijvoorbeeld hogere spanning - maak levering aan het openbare net mogelijk: gelijkrichters vervangen - zie de treinen als één van de gebruikers. Maak het spoornet slimmer: - regel actief de stromen en vermogensvraag treinen - stem vraag en aanbod af op de mogelijkheid die de infrastructuur biedt 5

6 Waar gaan we naar toe? Waar steken we energie in? Maatschappelijke verwachtingen managen en waarmaken Maak de plannenmakers duidelijk dat spoor anders is dan de openbare energie voorziening. Maak het net geschikter voor derden: - verhoog de transportmogelijkheden: bijvoorbeeld hogere spanning - maak levering aan het openbare net mogelijk: gelijkrichters vervangen - zie de treinen als één van de gebruikers. Maak het spoornet slimmer: - regel actief de stromen en vermogensvraag treinen - stem vraag en aanbod af op de mogelijkheid die de infrastructuur biedt Zitten we op het goede spoor? Bart de Vet Tel Bart.de.vet@movares.nl Hans Minkman Tel hans.minkman@movares.nl 6

Ontwikkelingen Tractie Energievoorziening

Ontwikkelingen Tractie Energievoorziening Ontwikkelingen Tractie Energievoorziening Ing. G.F. ten Harve Mbe Systeem expert energievoorziening Architectuur & Techniek / Assetmanagement / ProRail Historie elektrische tractie Tractie energievoorziening

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. Nummer Onderwerp Gebrek netcapaciteit bedreigt energietransitie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. Nummer Onderwerp Gebrek netcapaciteit bedreigt energietransitie van Gedeputeerde Staten op vragen van R. Klumpes (GroenLinks) en A. van Hunnik (GroenLinks) (d.d. 7 november 2018) Nummer 3455 Onderwerp Gebrek netcapaciteit bedreigt energietransitie Aan de leden van

Nadere informatie

2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 3 6 11 1 12 7 1 2 5 4 3 9 10 8 18 20 21 22 23 24 25 26 28

Nadere informatie

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12,999,976 km 9,136,765 km 1,276,765 km 499,892 km 245,066 km 112,907 km 36,765 km 24,159 km 7899 km 2408 km 76 km 12 14 16 1 12 7 3 1 6 2 5 4 3 11 9 10 8 18 20 21 22 23 24 26 28 30

Nadere informatie

SmartGrid in de praktijk*:

SmartGrid in de praktijk*: Round Table event February 2014 Smartgrid in de praktijk oct 2012 26 februari 2014 SmartGrid in de praktijk*: De uitdagingen: o Energiecollectieven o Systeem stabiliteit o Cybersecurity * deze presentatie

Nadere informatie

_ PROVINCIE FLEVOLAND

_ PROVINCIE FLEVOLAND _ PROVINCIE FLEVOLAND Mededeling Onderwerp Gedeeltelijke transportbeperkingen op energie-infrastructuur in Flevoland Kern mededeling: Liander kondigt aan dat het genoodzaakt is om een tijdelijke (gedeeltelijke)

Nadere informatie

Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares

Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares Hoe duurzaam is het spoor nu? 70% 60% 50% 40% Opsplitsing CO 2 -voetafdruk studie Railforum 2011 Energie

Nadere informatie

Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares

Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares Wanneer haalt de auto de trein in qua duurzaamheid? Rail-Tech 19 maart 2013 Diederik Verheul, Movares Hoe duurzaam is het spoor nu? 70% 60% 50% 40% Opsplitsing CO 2 -voetafdruk studie Railforum 2011 Energie

Nadere informatie

Smart Grids. Ernst ten Heuvelhof 10-1-2011. Challenge the future. Delft University of Technology

Smart Grids. Ernst ten Heuvelhof 10-1-2011. Challenge the future. Delft University of Technology Smart Grids Ernst ten Heuvelhof Smart Grids Twee-richtingsverkeer stroom in laagspanningsnet Real time prijzen stroom zichtbaar voor afnemers Taskforce Smart Grids Ingesteld door Minister van EZ Secretariaat

Nadere informatie

2003-2010 Westland Energie Infrastructuur b.v. DEFINITIEF

2003-2010 Westland Energie Infrastructuur b.v. DEFINITIEF CAPACITEITSPLAN ELEKTRICITEIT 2003-2010 Westland Energie Infrastructuur b.v. DEFINITIEF Inhoudsopgave: Inleiding 3 Toelichting op het Capaciteitsplan 4 1.1 Algemeen 4 1.2 Opbouw van het net 4 1.3 Invullen

Nadere informatie

AUTOMATISERING HOOGSPANNINGSINSTALLATIES NIEUWE STIJL!

AUTOMATISERING HOOGSPANNINGSINSTALLATIES NIEUWE STIJL! AUTOMATISERING HOOGSPANNINGSINSTALLATIES NIEUWE STIJL! Roy Bosman & Maarten de Vries d.d.09-06-2017 INTRODUCTIE EVEN VOORSTELLEN Maarten de Vries Omexom Zwolle Client Manager Roy Bosman Omexom Zwolle Lead

Nadere informatie

Welkom. op de Landelijke EV-dag. georganiseerd door. 4 december van uur uur

Welkom. op de Landelijke EV-dag. georganiseerd door. 4 december van uur uur Welkom op de Landelijke EV-dag georganiseerd door 4 december 2012 van 08.00 uur -13.00 uur Ongeval Maasvlakte Uitleg en maatregelen Inhoud presentatie Opbouw 25 kv systeem Locatie Het ongeval Onderzoeksvragen

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

Semester 6 2008-2009 Mutatoren 1. E1-mutator 2. B2-mutator 3. M3-mutator 4. B6-mutator E1-mutator Definitie Een mutator is een schakeling tussen een wisselspanning met een vaste spanning en een vaste frequentie

Nadere informatie

Reductie van scope 3 CO2-emissies

Reductie van scope 3 CO2-emissies Reductie van scope 3 CO2-emissies Ketenanalyse Tractie energie systemen 10 maart 2017- Versie 1.0 Update maart 2017 Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 1.1 Inleiding 2 1.2 Scope 3 emissies 2 1.3 Leeswijzer 2 2

Nadere informatie

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving

Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving Smart Energy Management (SEM) Wat data uit de woning kan bijdragen aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving ABB Electrification Products, Business Development Agenda Smart Energy Management ABB De

Nadere informatie

Smart Grids Varianten en voorbeelden

Smart Grids Varianten en voorbeelden Smart Grids Varianten en voorbeelden Prof.dr.ir. Han Slootweg Enexis Technische Universiteit Eindhoven Nieuwjaarsbijeenkomst 26 januari 2011 Agenda Over Enexis en de TU/e Smart Grids: een definitie Doelstellingen

Nadere informatie

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014

TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid. Programmalijnen en speerpunten 2014 TKI Tender en programmalijnen Switch2SmartGrid Programmalijnen en speerpunten 2014 Programmalijnen en aandachtspunten 1. Energiemanagement voor fleibiliteit van energiesysteem 2. Informatie en control

Nadere informatie

Energiegebruik 2013. van de Nederlandse spoorsector

Energiegebruik 2013. van de Nederlandse spoorsector Energiegebruik 2013 van de Nederlandse spoorsector COLOFON: Auteurs: Neel van Hoesel (Ricardo Rail), neel.vanhoesel@ricardo.com Anton van Himbergen (Ricardo Rail), anton.vanhimbergen@ricardo. com Versie:

Nadere informatie

Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015

Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015 Het Slimme energienet..zx ronde 25 januari 2015 De laatste tijd worden we overspoeld door marketing verhalen over de slimme meter en het slimme energienet. Men stelt dat met de komst van de slimme meter

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

EEN VISIE OP DC INSPIRATIESESSIE DCGO ELST, 8 FEBRUARI 2017

EEN VISIE OP DC INSPIRATIESESSIE DCGO ELST, 8 FEBRUARI 2017 EEN VISIE OP DC INSPIRATIESESSIE DCGO ELST, 8 FEBRUARI 2017 INHOUD Het proces tot deze bijeenkomsten Opkomst Gelijkspanning Trends & ontwikkelingen Wat kan DC ons brengen Basis voor DC-Roadmap Doelstelling

Nadere informatie

Wij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben

Wij brengen energie. Waar mensen licht en warmte nodig hebben Wij brengen energie Waar mensen licht en warmte nodig hebben Energie in goede banen De beschikbaarheid van energie bepaalt in grote mate hoe we leven: hoe we wonen, werken, produceren en ons verplaatsen.

Nadere informatie

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen Eneco Groep Duurzame energie voor iedereen Duurzame koploper Eneco is het grootste energiebedrijf van Nederland in publieke handen. Onze missie is betaalbare duurzame energie mogelijk maken die altijd,

Nadere informatie

Lokale Duurzame Energie Bevlogen business. Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink

Lokale Duurzame Energie Bevlogen business. Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink Lokale Duurzame Energie Bevlogen business Zaterdag 9 maart 2013 Henk Stormink Wat is LochemEnergie? Een lokale duurzame energie coöperatie (LDE) Van, voor en door inwoners van de gemeente Lochem (een echt

Nadere informatie

Introductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen

Introductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen Introductie in Energie- & Industriesystemen TB141E - Hoorcollege 9 - Toekomstige Energie & Industriesystemen Dr. ir. Émile J. L. Chappin Challenge the future 1 Mondiale uitdagingen Spanning tussen toename

Nadere informatie

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft?

Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Ga jij ook voor een baan die iedereen energie geeft? Netwerkbedrijf Endinet, de werkgever met energie Maar liefst 416.000 klanten in Zuidoost Brabant krijgen via kabels en leidingen van Endinet stroom

Nadere informatie

Achtergrond informatie Eemstroom - Energiecoöperatie Amersfoort

Achtergrond informatie Eemstroom - Energiecoöperatie Amersfoort Achtergrond informatie Eemstroom - Energiecoöperatie Amersfoort Doel van dit document is het bieden van achtergrond informatie over het principe van Eemstroom -Energiecoöperatie Amersfoort. Eemstroom One

Nadere informatie

HERONTWIKKELING RAILTERMINAL CTT

HERONTWIKKELING RAILTERMINAL CTT www.duravermeer.nl Dura Vermeer Railinfra BV Taurusavenue 100 2132 LS Hoofddorp T (023) 7528300 info@duravermeer.nl HERONTWIKKELING RAILTERMINAL CTT 2016 Dura Vermeer Railinfra VOORWOORD Een samenwerking

Nadere informatie

Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie

Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL. Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie Wilma Paalman / Gemeente HvT 16 juni 2016 / Werksessie bij NBNL Modulair bouwen van routekaarten voor de energietransitie HOF VAN TWENTE Provincie Overijssel Regio Twente Geherindeelde gemeente (5 oude)

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Energiebeoordeling C Q1-Q2

Energiebeoordeling C Q1-Q2 M Energiebeoordeling C02 2018 Q1-Q2 Versie 1.0 Datum 9 oktober 2018 Copyright 2018 ASSET Rail Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd

Nadere informatie

Middels deze brochure bieden we inzicht in:

Middels deze brochure bieden we inzicht in: 2 Daarom energieopslag In het energieakkoord van 2013 is afgesproken dat Nederland in 2050 volledig draait op duurzame energie. Zon en wind worden daarmee de belangrijkste bronnen van elektriciteit. Een

Nadere informatie

Duurzaamheids- en milieueffecten van spoorvervoer. Huib van Essen

Duurzaamheids- en milieueffecten van spoorvervoer. Huib van Essen Duurzaamheids- en milieueffecten van spoorvervoer Huib van Essen CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, transport en grondstoffen Economische, technische en beleidsmatige expertise

Nadere informatie

Energieoplossingen van de toekomst

Energieoplossingen van de toekomst Energieoplossingen van de toekomst Duurzaam en innovatief Naast de transformatorstations die Alfen voornamelijk aan netbeheerders levert, leggen we complete elektriciteitsnetwerken aan bij klanten in de

Nadere informatie

WELKOM Energy Now! 22 mei 2019

WELKOM Energy Now! 22 mei 2019 WELKOM Energy Now! 22 mei 2019 DOEL VAN VANDAAG KENNISMAKEN Wij leren jou graag kennen Maar willen ook dat jij ons leert kennen! 2 Even voorstellen VOOR DE WIE IS NIEUWE ENERGIE GENERATIE Over Stedin Carmen

Nadere informatie

Gelijkstroomnet in Nederland

Gelijkstroomnet in Nederland CONCEPT TER DISCUSSIE Gelijkstroomnet in Nederland Publieke gelijkstroomdienst mogelijk maken Plan van Aanpak AM Realisatie & Aanbesteding Programma Gelijkstroom CONCEPT TER DISCUSSIE Again a war of currents?

Nadere informatie

USB-C de sleutel naar gelijkstroom in de gebouwde omgeving

USB-C de sleutel naar gelijkstroom in de gebouwde omgeving Arno Bronswijk, System Application Specialist, ABB Ede ABB USB-C de sleutel naar gelijkstroom in de gebouwde omgeving May 26, 2016 Slide 1 Wie ben ik? Wie is ABB? Verleden - Heden - Toekomst May 26, 2016

Nadere informatie

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik ENGIE Infra & Mobility De daad bij het woord, de techniek bij de plannen Over een aantal jaren ziet de energievoorziening in Nederland er geheel anders

Nadere informatie

ALTIJD EN OVERAL INZICHT IN UW ENERGIEDATA

ALTIJD EN OVERAL INZICHT IN UW ENERGIEDATA ALTIJD EN OVERAL INZICHT IN UW ENERGIEDATA DATA COLLECTION & ENERGY MANAGEMENT by fortop projects 24/7 inzicht in uw installatie zonder software of netwerk Zeven dagen per week, dag en nacht inzicht in

Nadere informatie

ideego programma 2015

ideego programma 2015 ideego programma 2015 Wijnand van Hooff Programmadirecteur TKI Solar Energy TKI Solar Energy zonnestroomtechnologieën 1. Zonnestroom 2 TKI EnerGO energie in de gebouwde omgeving 2. Warmte en koude 3 TKI

Nadere informatie

ELEKTRICITEIT DEEL 2. Zonnepanelen, neonverlichting tram en trein

ELEKTRICITEIT DEEL 2. Zonnepanelen, neonverlichting tram en trein ELEKTRICITEIT DEEL 2 Zonnepanelen, neonverlichting tram en trein ZONNEPANELEN ZONNEPANELEN WERKING ZONNEPANELEN HERKENBAARHEID ZONNEPANELEN GEVAREN ZONNEPANELEN SPANNING 1 ZONNEPANEEL ONGEVEER 40Volt DC

Nadere informatie

BIJEENKOMST ZONNEVELDEN

BIJEENKOMST ZONNEVELDEN BIJEENKOMST ZONNEVELDEN NETINPASSING VAN ZONNEPARKEN GERTJAN MULDER 4 OKTOBER 2018 INHOUD Voorstellen Weergave van netopbouw Realisatie netten a.g.v. energietransitie Kortom VOORSTELLEN Naam: Leeftijd:

Nadere informatie

Sunshine on Track: Sunshine on Track is de trein op zonne-energie!!!

Sunshine on Track: Sunshine on Track is de trein op zonne-energie!!! : is de trein op zonne-energie!!! De treinen in Nederland verbruiken stroom. veel stroom. Tegelijkertijd neemt het spoor veel ruimte in beslag. Ons idee is deze drie samen te voegen en de ruimte op en

Nadere informatie

Bruggen bouwen voor het spoor van de toekomst 29 januari 2013

Bruggen bouwen voor het spoor van de toekomst 29 januari 2013 Bruggen bouwen voor het spoor van de toekomst 29 januari 2013 Joke van Veen Manager Business Development NS Reizigers Dimitri Kruik Manager Veranderprogramma 2012-2015 ProRail De NS strategie De NS strategie

Nadere informatie

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst

Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Slimme energie-oplossingen bij Colruyt vandaag en in de toekomst Thomas Decamps Startevent Smart Energy Solutions 4 december 2012 Het energiebeleid bij Colruyt Group WE POWER Het energiebeleid bij Colruyt

Nadere informatie

Smart grids in de busconcessie

Smart grids in de busconcessie Smart Energy NL 1 maart 019 Smart grids oplossingen bestaan uit inzetten van techniek binnen een samenwerking van partijen Techniek Samenwerking & Smart grids (oplossingen) Maatschappelijke voordelen Financiële

Nadere informatie

De toekomst van het RET netwerk

De toekomst van het RET netwerk De toekomst van het RET netwerk De kansen en mogelijkheden van Smart Grid Aanleiding: veranderend vervoerslandschap Aanleiding - Gevolgen - Netwerk van de toekomst -Vervolg 1 De RET wil voorbereid zijn

Nadere informatie

Parallelsesssie "Lean bij Aon Nederland"

Parallelsesssie Lean bij Aon Nederland Parallelsesssie "Lean bij Aon Nederland" Lean succesvol implementeren zonder grootscheeps veranderprogramma!! Peter Dijkstra, Senior Business Consultant, @PDleanAon Rob de Bruin, Managing Director Afdeling

Nadere informatie

De Groningen weg van Broem naar Zoem

De Groningen weg van Broem naar Zoem NVRD Noord Nederland 14 maart 2019, Resato, Assen De Groningen weg van Broem naar Zoem Gerrit Griffioen Hoofd Materieel gemeente Groningen 1 Brandstof gerelateerd equipment Gemeente Groningen heeft ongeveer

Nadere informatie

T-prognoses. nut en noodzaak

T-prognoses. nut en noodzaak nut en noodzaak : nut en noodzaak Wat zijn? staat voor Transportprognoses, oftewel een verwachting van het benodigde transport voor de levering of productie van elektriciteit. Producenten, regionale netbeheerders

Nadere informatie

Gelijkstroomnetten: wanneer wel en wanneer niet? Experts

Gelijkstroomnetten: wanneer wel en wanneer niet? Experts Gelijkstroomnetten: wanneer wel en wanneer niet? Presentatrice: Minke Goes, TU/e Experts Voorstander: Tegenstander: Henry Lootens Peter Coppes Wie ben ik? Master: Sustainable Energy Technology, TU/e Specialization:

Nadere informatie

Energieopslag in de praktijk

Energieopslag in de praktijk Energieopslag in de praktijk Energie voor uw bedrijf Productreeks September 2017 De kracht van energieopslag Veerkracht verbeteren Met energieopslag houdt u uw bedrijf altijd draaiende doordat het risico

Nadere informatie

Hergebruik en recycle van ballast

Hergebruik en recycle van ballast Hergebruik en recycle van ballast Door het opstellen van specificaties voor het hergebruiken en recyclen van ballast kan een betere CO2 footprint van ballast worden bereikt. De specificaties worden onder

Nadere informatie

Smart Grid. Verdiepende opdracht

Smart Grid. Verdiepende opdracht 2015 Smart Grid Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over het onderwerp Smart Grid. Pagina 1 Inhoud 1. Smart Grid... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 8 Pagina

Nadere informatie

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens

Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens Nieuwveense Landen Meppel Diep onder Drenthe 12-6-2012 Door Wouter Deddens MeppelEnergie Lokaal Duurzaam EnergieBedrijf MeppelEnergie Openingshandeling op 26-1-2012 Duurzame energie voor de woonwijk Nieuwveense

Nadere informatie

De rol van TenneT in de transitie naar duurzame energie. Peter Nieuwenhuijse Arnhem, 29 juni 2011

De rol van TenneT in de transitie naar duurzame energie. Peter Nieuwenhuijse Arnhem, 29 juni 2011 De rol van TenneT in de transitie naar duurzame energie Peter Nieuwenhuijse Arnhem, 29 juni 2011 TenneT TSO Elektriciteitstransporteur in Nederland en een deel van Duitsland In Nederland: Alle netten op

Nadere informatie

Energiebesparing op het spoor

Energiebesparing op het spoor Energiebesparing op het spoor Energiebesparing op het spoor Dit rapport is geschreven door: Lisanne van Wijngaarden Anco Hoen Arno Schroten Lonneke Wielders Delft, CE Delft, september 2017 Publicatienummer:

Nadere informatie

Elektriciteit en veiligheid op het podium voedingen, beveiliging, zekeringen en aardlekschakelaars

Elektriciteit en veiligheid op het podium voedingen, beveiliging, zekeringen en aardlekschakelaars Elektriciteit en veiligheid op het podium voedingen, beveiliging, zekeringen en aardlekschakelaars Energievoorziening Van de centrale naar de gebruiker legt de stroom een lange weg af. In de centrale draait

Nadere informatie

BALLONNEN & BAKSTENEN

BALLONNEN & BAKSTENEN BALLONNEN & BAKSTENEN PROJECTEN BEGINNEN MET VERLANGENS & DOELSTELLINGEN. DEZE BALLONNEN VERANDEREN IN DE LOOP VAN DE TIJD. BIJ HET PLANNEN EN CONCRETISEREN VAN DE UITVOERING - DE BAKSTENEN - DIENEN WE

Nadere informatie

Samen naar een klimaatneutraal spoor. Frans Slats Thijs Cloosterman

Samen naar een klimaatneutraal spoor. Frans Slats Thijs Cloosterman Samen naar een klimaatneutraal spoor Frans Slats Thijs Cloosterman Samen? Vervoerders en infrabeheerders moeten samenwerken voor optimale CO 2 reductie 1+1=3 Samen naar een klimaatneutraal spoor 1 2 De

Nadere informatie

Transformatoren. Speciale uitvoeringen

Transformatoren. Speciale uitvoeringen Transformatoren Speciale uitvoeringen Opdracht Stel speciale transfo voor: Bouw + foto (1 à 2 slides) Werking (1 slide) Toepassingen (1 slide) Voorstellen in klas: 7 lines 7 words Per slide 1 minuut Verslag:

Nadere informatie

WERKGEBIED. Elektriciteitsgebied Stedin. Gasgebied Stedin

WERKGEBIED. Elektriciteitsgebied Stedin. Gasgebied Stedin Bart Smakman Stedin WERKGEBIED Elektriciteitsgebied Stedin Gasgebied Stedin 2 STEDIN IN CIJFERS 2018 Elektriciteit Gas 2.063.255 Aansluitingen elektriciteit 19.984 GWh Getransporteerde hoeveelheid elektriciteit

Nadere informatie

Aan: College Zwolle Van: CDA Zwolle, Arjan Spaans Datum: Betreft: netcapaciteit ENEXIS en gevolgen SDE-subsidie

Aan: College Zwolle Van: CDA Zwolle, Arjan Spaans Datum: Betreft: netcapaciteit ENEXIS en gevolgen SDE-subsidie Aan: College Zwolle Van: CDA Zwolle, Arjan Spaans Datum: 12-09-2019 Betreft: netcapaciteit ENEXIS en gevolgen SDE-subsidie Geacht college, In delen van het netwerk van Enexis Netbeheer in de regio Zwolle

Nadere informatie

Een simpel en robuust spoorsysteem. Naar een koersvaste ontwikkeling op het spoor

Een simpel en robuust spoorsysteem. Naar een koersvaste ontwikkeling op het spoor Een simpel en robuust spoorsysteem Naar een koersvaste ontwikkeling op het spoor Grote groei transport verwacht in de hele Europese Unie Europa staat voor grote uitdagingen op het gebied van transport:

Nadere informatie

Aanvullende informatie Obligatielening Nuon Samen in Zon Eemshaven Nuon Samen in Zon B.V.

Aanvullende informatie Obligatielening Nuon Samen in Zon Eemshaven Nuon Samen in Zon B.V. Aanvullende informatie Obligatielening Nuon Samen in Zon Eemshaven Nuon Samen in Zon B.V. 13 februari 2019 Foto: Zonnepark Eemshaven INHOUDSOPGAVE 1 WIJZIGING ZONNEPARK EEMSHAVEN 3 2 ZONNEPARK EEMSHAVEN

Nadere informatie

Een zonnige toekomst!

Een zonnige toekomst! Een zonnige toekomst! Bernard ter Haar, april 2016 Zonne-energie wordt in rap tempo goedkoper. Als we naar de curves kijken die de verwachte prijs van opgewekte energie met zon-pv beschrijven dan mogen

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht transporttechniek-ecostad

Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht transporttechniek-ecostad Inspiratie- en referentieprojecten ontwerpopdracht transporttechniek-ecostad Verplaatsingen in Vlaanderen vandaag (2007) Dagelijks gebruik transportmiddel of enkele keren per week 89% de auto 48% de fiets

Nadere informatie

Bluways reduceert het energiegebruik van een railvoertuig met 40 procent

Bluways reduceert het energiegebruik van een railvoertuig met 40 procent Techniline v3 29-08-2014 Mechatronics Bluways reduceert het energiegebruik van een railvoertuig met 40 procent (2 9-0 8-2 0 1 4 ) Nr. 0 Bluways en het EcoMechatronics-projectteam zijn erin geslaagd een

Nadere informatie

de slimme omringdijk

de slimme omringdijk 10 mei 2019 Adriaan Jurriëns architect - regisseur Valerie Koppelle architect - stedebouwkundige Tim van Beukering architect -detail Marc Nolden landschapsarchitect Adriaan Jurriëns architecten DATA verbruik

Nadere informatie

Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra

Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland. Cofely Energy & Infra Slimme netten net wel, of net niet? Presentatie Smart Grids MVO Bijeenkomst Oostburg Zeeland Cofely Energy & Infra INHOUD Voorstellen Waarom eigenlijk Smart Grids? De transitie naar Smart Grids Verschillende

Nadere informatie

INFONAMIDDAG SPOORWEGEN ELEKTRISCHE ASPECTEN 16 / 12 / 2005 INFRABEL ANTWERPEN

INFONAMIDDAG SPOORWEGEN ELEKTRISCHE ASPECTEN 16 / 12 / 2005 INFRABEL ANTWERPEN INFONAMIDDAG SPOORWEGEN ELEKTRISCHE ASPECTEN 16 / 12 / 2005 INFRABEL ANTWERPEN BOVENLEIDINGEN Bovenleidingen Wat? Elektrische spanning Afstanden Blussen onder spanning Aarding Verdeler ES Info Spoorwegen

Nadere informatie

Restauratie Commodore 64-wigvoeding

Restauratie Commodore 64-wigvoeding Restauratie Commodore 64-wigvoeding Het probleem Veel Commodore 64's werden geleverd met een wigvormige voeding. Deze voeding heeft de eigenschap de Commodore 64 op te blazen als hij defect gaat. De componenten

Nadere informatie

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad Delft, 9 maart 2018 Sander Fijn van Draat, Mark Jurjus, Hans Schneider Beheert het netwerk voor gas en stroom Inhoudsopgave

Nadere informatie

Voor noodgevallen contacteer Traffic Control: 02/

Voor noodgevallen contacteer Traffic Control: 02/ BIJLAGE 1: RICHTLIJNEN INFRABEL/NMBS BASISREGELS SPOORWEGRISICO S Een spoorwegomgeving is niet zonder gevaren. PBW-9206.01 Versie 05.07.2013 Om de risico s op aanrijding door een trein of elektrocutie

Nadere informatie

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam. Wat doen we zelf. Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat. Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam. Wat doen we zelf. Ministerie van Infrastructuur en Milieu Duurzaam inkopen bij Rijkswaterstaat Harald Versteeg Programmamanager RWS Duurzaam Wat doen we zelf 2 1 Doel Duurzaam Inkopen: Gebruik maken van inkoopproces om opdrachtnemers aan te zetten tot leveren

Nadere informatie

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Uitdagingen voor het distributienet Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013 Situering Eandis in energiemarkt CREG / VREG Producenten elektriciteit Invoerders aardgas Elia

Nadere informatie

SMART GRID ALBERT MOLDERINK

SMART GRID ALBERT MOLDERINK SMART GRID ALBERT MOLDERINK WIE BEN IK Albert Molderink (http://www.utwente.nl/ctit/energy/people/molderink_a.php) www.utwente.nl www.ipsumenergy.com Computer Architectures for Embedded Systems Discrete

Nadere informatie

Infrastructuur, 2015 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Infrastructuur, 2015 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving ( Indicator 13 oktober 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De infrastructuur ligt ongelijk

Nadere informatie

Capaciteitsvergrotingsplan Locomotieven opstellocatie Maasvlakte Oost Dienstregelingjaar 2010

Capaciteitsvergrotingsplan Locomotieven opstellocatie Maasvlakte Oost Dienstregelingjaar 2010 Capaciteitsvergrotingsplan Locomotieven opstellocatie Maasvlakte Oost Dienstregelingjaar 2010 n.a.v. overbelastverklaring OB2010, d.d. 6 mei 2009 en Capaciteitsanalyse Locomotieven opstellocatie Maasvlakte

Nadere informatie

Gelijkrichten. Gelijkrichten met één diode

Gelijkrichten. Gelijkrichten met één diode Gelijkrichten Gelijkrichten met één diode We kunnen de typisch diode-eigenschap (doorlaten in één richting) gebruiken om van een wisselspanning een gelijkspanning te maken. We noemen dat gelijkrichten.

Nadere informatie

Wat is uw uitdaging?

Wat is uw uitdaging? Wat is uw uitdaging? Efficiënter werken? Veiligheid vergroten? Comfort verhogen door een slimme omgeving? Zelf energie opwekken en gebruiken op het moment dat het uitkomt? Een bestaand gebouw gemakkelijk

Nadere informatie

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale

Nadere informatie

(Keten)samenwerking: Geen technologische innovatie Zonder sociale innovatie

(Keten)samenwerking: Geen technologische innovatie Zonder sociale innovatie Digitalisering van de Supply Chain (Keten)samenwerking: Geen technologische innovatie Zonder sociale innovatie Prof.dr. Jack AA van der Veen evofenedex Leerstoel Supply Chain Management Nyenrode Business

Nadere informatie

Harmonische stromen en resonantie..zx ronde 30 augustus 2015

Harmonische stromen en resonantie..zx ronde 30 augustus 2015 Harmonische stromen en resonantie..zx ronde 30 augustus 2015 Ons elektriciteitsnet wordt bedreven met wisselspanning en wisselstroom. Als bij een lineaire belasting een sinusvormige wisselspanning aangeboden

Nadere informatie

Verduurzaming Spoornetwerk Noord Nederland

Verduurzaming Spoornetwerk Noord Nederland Verduurzaming Spoornetwerk Noord Nederland In het kader van verduurzaming Spoornetwerk Nederland word er momenteel in andere provincies de komende jaren stevig geïnvesteerd om een aantal regionale spoorlijnen

Nadere informatie

8-VOUDIGE BEZETMELDER

8-VOUDIGE BEZETMELDER Handleiding 8-VOUDIGE BEZETMELDER Werkt met de volgende systemen: alle systemen, analoog én digitaal, gelijkspanning en wisselspanning. Werkt niet met de volgende systemen: - Werkt met de volgende protocollen:

Nadere informatie

Positioning paper Warmtepompen in smart grids

Positioning paper Warmtepompen in smart grids Positioning paper Warmtepompen in smart grids Maart 2013 2 Positioning paper Dit document is bedoeld om beslissers en beleidsmakers binnen netwerkbeheerders, centrale en decentrale overheden, grotere installatiebedrijven,

Nadere informatie

Op weg naar het net van de toekomst. Evaluatie Dali pilot. Vught. 21 april 2016

Op weg naar het net van de toekomst. Evaluatie Dali pilot. Vught. 21 april 2016 Op weg naar het net van de toekomst Evaluatie Dali pilot Vught 21 april 2016 Welkom Agenda - Dali pilot Enexis en evaluatie - Leveranciers; Alfen en Hager - Pauze - Leveranciers; Datawatt en Phoenix -

Nadere informatie

Infrastructuur, 2016 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Infrastructuur, 2016 Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving ( Indicator 3 januari 2017 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De infrastructuur is ongelijk

Nadere informatie

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen

Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen 2014R1301 NL 01.01.2015 000.001 1 Dit document vormt slechts een documentatiehulpmiddel en verschijnt buiten de verantwoordelijkheid van de instellingen B VERORDENING (EU) Nr. 1301/2014 VAN DE COMMISSIE

Nadere informatie

Presentatie Paddy Noë 26 juni 2019 H 2 H. Huishoudens op waterstof Proef project Wageningen

Presentatie Paddy Noë 26 juni 2019 H 2 H. Huishoudens op waterstof Proef project Wageningen Informatieavond 26 juni in de BBTHK H 2 H Huishoudens op waterstof Proef project Wageningen 1 1 H2H team Paddy Noë: Opzet Pilot Project in Wageningen 2 2 3 3 H2H initiatief Een burger initiatief; Voor

Nadere informatie

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play :

Samenvatting. Een Ecovat INFRASTRUKTUUR is een plug and play : Introductie Aris de Groot Energie-, Installatie- en Bouw BV Postbus 2 5400 AA Uden Ing. A.W. (Aris) de Groot. Directeur/eigenaar Bezoekadres: Loopkantstraat 7a Uden Mobiel 0651.386511 Samenvatting Een

Nadere informatie

Not every MaaS will save the world

Not every MaaS will save the world Not every MaaS will save the world Thomas Geier Research and Policy EMTA European Metropolitan Transport Authorities European Relations and MaaS Vervoerregio Amsterdam Regional Transport Authority Thomas

Nadere informatie

Van bedrijfsonderdeel naar onderneming

Van bedrijfsonderdeel naar onderneming Van bedrijfsonderdeel naar onderneming Dienstverlener met karakter Peter Lensselink 27 september 2016 Algemeen directeur Care Shared Services Inhoud Historisch perspectief Organisatie en dienstverleningsconcept

Nadere informatie

19 maart 2019 Energievoorziening Thema: energietransitie Locatie: Railcenter, Amersfoort

19 maart 2019 Energievoorziening Thema: energietransitie Locatie: Railcenter, Amersfoort 19 maart 2019 Energievoorziening Thema: energietransitie Locatie: Railcenter, Amersfoort Treinen hebben energie nodig om te kunnen rijden. Véél energie. Door de jaren heen zijn er grote investeringen gedaan

Nadere informatie

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter

De slimme meter. Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter Informatie over de nieuwe energiemeter De slimme meter in vogelvlucht Alle huishoudens in Nederland krijgen een nieuw soort energiemeter aangeboden: de zogenaamde slimme meter. Deze digitale

Nadere informatie