Werken aan de toekomst

Transcriptie

1 Werken aan de toekomst Metropoolregio Amsterdam 2019

2 Voorwoord De inhoudelijke basis van de samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam is de MRA Agenda. In deze agenda, voor de periode , zijn meer dan 50 concrete acties opgenomen waar de MRA-deelnemers uitvoering aan geven. Inmiddels is een groot deel van de acties uitgevoerd en hebben we in gezamenlijkheid veel resultaten geboekt. Zo wordt de grote woningbouwambitie in hoog tempo ingevuld, wordt gebouwd aan een netwerk met 300 kilometer nieuwe of sterk verbeterde fietsroutes voor inwoners en bezoekers van de MRA en levert House of Skills een grote bijdrage aan de regionale arbeidsmarkt. Het jaar 2019 zal in het teken staan van het proces om te komen tot de MRA Agenda 2.0, voor de periode Het startsein was het MRA Congres in oktober Zo n zeshonderd betrokkenen bij de MRA-samenwerking (bestuurders, volksvertegenwoordigers en ambtenaren van de MRA-deelnemers, vertegenwoordigers van het Rijk, buurgemeenten, kennisinstellingen en bedrijfsleven) bespraken met elkaar de transitieopgaven in onze regio. Het gaat om grote opgaven waar we bij de uitvoering van de huidige agenda tegenaan lopen, zoals de energietransitie, circulaire economie, bouwen, landschapsbeheer, digitalisering en mobiliteit. Onze samenwerking is erop gericht om onze regio tegelijk concurrerend en leefbaar te houden. In 2019 praten we hierover met elkaar verder. Het is de bedoeling om net als in de huidige agenda concrete acties af te spreken. Zo geven we vorm aan de gezamenlijke ambitie om de enorme mogelijkheden van onze regio maximaal te benutten. Deze brochure geeft u een overzicht van de samenwerking in de MRA in U leest hierin welke gezamenlijke doelen we nastreven, waar we staan in de uitvoering van de actieagenda en hoe de samenwerking is georganiseerd. Rijk van Ark, directeur MRA Bureau 2

3 Inhoud 1 Doel MRA-samenwerking pagina MRA Agenda Organisatie van de Metropoolregio Amsterdam Financiën MRA Bureau In 2019 pagina 9 pagina 11 pagina 17 pagina 19 pagina 21 3

4 4

5 Doel MRA-samenwerking 1 De Metropoolregio Amsterdam (MRA) behoort tot de Europese top van economisch sterke regio s. Om het welvaarts- en welzijnsniveau van de mensen die hier wonen en werken te kunnen waarborgen, hebben de 35 samenwerkende overheden in de MRA afgesproken deze positie te behouden en te versterken. Daarom werken de 32 gemeenten, twee provincies en de Vervoerregio Amsterdam op informele basis op grond van een convenant samen aan ontwikkelingen die de gemeente- en provinciegrenzen overstijgen. De Metropoolregio Amsterdam strekt zich uit van Zandvoort tot Lelystad en van Beemster tot Haarlemmermeer. Tot de regio behoren twee luchthavens, zeehavens, het financiële centrum van Nederland, Media Valley in Hilversum en Greenport Aalsmeer. De kracht van de regio is de dive r siteit, zowel stedelijk en landschappelijk als in economische zin. De samenwerking in de MRA heeft betrekking op de beleidsterreinen Economie, Ruimte, Mobiliteit, Bouwen en Wonen, Landschap, Duurzaamheid en Kunst, Cultuur en Erfgoed. In het convenant is afgesproken dat de deelnemers gezamenlijk kunnen besluiten beleids terreinen toe te voegen of af te voeren. In 2016 is de ruimtelijke-economische Actie-Agenda van de MRA (hierna: de MRA Agenda) gepresenteerd als inhoudelijke grondslag voor de samenwerking. Om de sterke positie van de MRA verder te verstevigen, zijn in deze agenda concrete acties afgesproken. Elke actie heeft een bestuurlijke trekker: gedeputeerden of wethouders van de MRA-deelnemers. De MRA-samenwerking richt zich op agendavorming, lobby, afstemming en uitvoering van deze acties. De MRA Agenda is in 2018 geactualiseerd, waarbij actiepunten zijn afgerond en enkele andere actiepunten zijn samengevoegd. In 2019 wordt gewerkt aan de MRA Agenda 2.0, met een looptijd van 2020 tot Kortom: binnen de Metropoolregio Amsterdam werken de 35 deelnemers vanuit een gedeelde visie in de MRA Agenda samen aan een krachtige en innovatieve regio door het versterken van toekomstbestendige economische ontwikkeling en hoogwaardige leefkwaliteit. De 35 MRA-deelnemers zijn: Provincie Noord-Holland Provincie Flevoland Vervoerregio Amsterdam Gemeenten (32): Aalsmeer Almere Amstelveen Amsterdam Beemster Beverwijk Blaricum Bloemendaal DIemen Edam-Volendam Gooise Meren Haarlem Haarlemmermeer Heemskerk Heemstede Hilversum Huizen Landsmeer Laren Lelystad Oostzaan Ouder-Amstel Purmerend Uitgeest Uithoorn Velsen Waterland Weesp Wijdemeren Wormerland Zaanstad Zandvoort 5

6 1.1 Nationale en internationale context Wat voor ons alledaags is, is eigenlijk uniek in de wereld: een dichtbevolkt gebied met verschillende steden die divers zijn samengesteld en onderling goed zijn verbonden, een wereldstad op een steenworp afstand en typisch Hollandse landschappen vlak bij huis. Wij weten bijna niet beter, maar de Metropoolregio Amsterdam is een uniek stedelijk gebied. Zowel op landelijke als op mondiale schaal groeit het belang van stedelijke regio s. Niet alleen omdat steden wereldwijd een enorme aantrekkingskracht blijven houden op mensen en bedrijven, maar ook omdat de bevolking van stedelijke regio s relatief jong is en kinderen krijgt. In Nederland kent de MRA de komende jaren de grootste groei van de bevolking en werkgelegenheid. Het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving houden rekening met een scenario waarin de bevolking van de Randstad anderhalf keer zo hard groeit als de totale Nederlandse bevolking. Stedelijke regio s bieden dan ook volop kansen om de Nederlandse (kennis)economie naar een hoger plan te tillen, concurrerend te blijven en perspectief te bieden aan mensen. Dit kan echter alleen onder voorwaarden en vraagt om meer samenwerking en afstemming van beleid. In onze regio wordt hieraan gewerkt in MRA-verband. Zo stelt de groei van de bevolking en de werkgelegenheid onze regio voor urgente opgaven op het gebied van woningbouw, mobiliteit en landschap. En stelt het Klimaatakkoord van Parijs de regio voor opgaven op het gebied van klimaat en milieu. Bij alle onzekerheid over mondiale economische ontwikkelingen is duidelijk dat wendbaarheid en uitvoeringskracht nu leidende principes zullen moeten zijn. Om die principes vorm te geven, worden concrete acties uitgevoerd. Regionale samenwerking is essentieel voor de aanzienlijke uitdagingen waar de overheden in onze regio voor staan. Of het nu gaat om de energietransitie, de transitie naar een circulaire economie, de transitie naar nieuwe vormen van mobiliteit of de transitie van de arbeidsmarkt: vaststaat dat regionale samenwerking en een integrale benadering nodig zijn om deze transities vorm te geven. In de mondiale kenniseconomie is de stedelijke regio als knooppunt naar wereldmarkten een belangrijke economische motor. Economische activiteit floreert in regio s met een productief en innovatief klimaat voor kennisintensieve instellingen, bedrijven en werknemers. Met zijn economische structuur, onderwijsinstellingen, infrastructuur, voorzieningenniveau en unieke landschappelijke waarden is de MRA een van de hoofdrolspelers in deze wereldwijde economische geografie. Samenwerking zit de inwoners van de regio rond Amsterdam in het bloed. Al sinds de zeventiende eeuw werken de overheden in het gebied nauw met elkaar samen aan vraagstukken die de eigen gemeente- of provinciegrens overstijgen. Sinds de jaren 90 van de twintigste eeuw gebeurt dat onder de vlag van de Metropoolregio Amsterdam. In de afgelopen jaren is de samenwerking steeds intensiever geworden. Zo is het MRA Convenant opgesteld, is de MRA Agenda gelanceerd en is voor de ondersteuning van de samenwerking het MRA Bureau opgericht. Hierdoor zijn de MRA-deelnemers steeds beter in staat de grote uitdagingen van deze tijd vanuit een integraler perspectief te benaderen en om raadsleden en Statenleden hierbij te betrekken. 6

7 1.2 Concrete resultaten van de MRA-samenwerking Acties uit de MRA Agenda zijn in uitvoering of reeds afgerond. Enkele concrete resultaten: Actie 1.1 Afstemming en programmering woningbouw tot Actie 1.5 Transformatie kantoren en bedrijven naar (tijdelijke) woon- en werkruimte Actie 1.9 Strategie verblijfsaccommodaties Tussen 2017 en 2040 worden in de MRA woningen gebouwd. Daarbij wordt integraal gekeken naar onder meer landschap, mobiliteit, economie en klimaatadaptatie. Actie 1.11 Woningproductie Meer urgentie voor versnelling woningproductie en aanpak kneplunten. In 2018 zijn woningen opgeleverd door nieuwbouw en transformatie. Actie 2.9 Triple-helix-samenwerking m 2 In 2019 worden een MRA ontwikkelkader en Monitor Platform Bedrijven en Kantoren (Plabeka) laat zien dat in m2 kantoorruimte van functie is veranderd. Meer dan de helft heeft nu een woonfunctie. Actie 2.2 Huisvesting internationals Via het project 'Betere spreiding internationaal talent in de MRA' zijn in 2018 concrete stappen gezet om de MRA te positioneren als één gebied met korte afstanden en onderscheidende woonmilieus. Daarbij is ook Engelstalige informatie over wonen in de regio ontwikkeld. Actie 3.1 Actieprogramma Landschap expertteam opgeleverd: een belangrijke stap op weg naar MRA strategie verblijfsaccommodaties. Start MRA samenwerking op dossier vakantieverhuur. Pijplijn van hotelprojecten buiten Amsterdam is voor het eerst groter dan in Amsterdam. Actie 2.5 t/m 2.8 Regionaal Skillsakkoord voor de MRA 90+ Ruim 90 partijen hebben in 2018 het Regionaal Skillsakkoord voor de MRA ondertekend. Voor een arbeidsmarkt meer gericht op skills, waarbij werkenden zich een leven lang ontwikkelen. Actie 3.10 Actieprogramma Kunst, Cultuur & Erfgoed K+C+E In nauwe samenwerking met de Amsterdam Economic Board zijn in 2017 en 2018 de prijsvragen bouwlogistiek en circulaire economie uitgezet. Actie 4.1 Circulaire inkoop 50% MRA deelnemers hebben in 2018 een intentieverklaring ondertekend over circulaire inkoop. Het doel is in % circulaire inkoop te bereiken. In 2019 worden stappen uitgewerkt voor het circulair bouwen van nieuwbouwwoningen. Met de inzet van ontwerp en adviesbureaus is in 16 gebiedsateliers de samenhang in beeld gebracht van 11 grote ruimtelijke opgaven voor natuur en landschapswaarden. Actie 5.3 Fietsnetwerk 30 miljoen Eén aantrekkelijk, metropolitaan fietsnetwerk tot stand brengen in In 2018 en 2019 wordt voor 30 miljoen aan maatregelen uitgevoerd. De overheden in de MRA hebben in 2018 in een actieprogramma hun krachten gebundeld op het gebied van kunst, cultuur en erfgoed. Actie 5.4 Logistieke stromen In 2018 is de Samenwerkingsagenda Logistiek vastgesteld. De MRA deelnemers werken op basis hiervan samen met bedrijfsleven en kennisinstellingen aan efficiëntere, stillere, schonere en veiligere logistieke stromen. 7

8 8

9 MRA Agenda 2 De Metropoolregio Amsterdam wil een internationaal concurrerende regio met een hoge leefkwaliteit zijn en blijven. Met compacte steden, een voor recreanten aantrekkelijk landschap en een perfect functionerend infrastructureel netwerk dat woonkernen met elkaar, het landschap en de rest van de wereld verbindt. Om dat te bereiken, zijn op korte en langere termijn acties nodig. Acties die de bestaande kwaliteiten beter benutten en uitnodigen tot experiment en innovatie. Met dat doel voor ogen hebben de overheden in de MRA de MRA Agenda gemaakt, met tientallen acties op ruimtelijk en economisch gebied voor de jaren In 2019 wordt gewerkt aan de MRA Agenda 2.0, die loopt van 2020 tot Bij de totstandkoming van de huidige MRA Agenda bleek dat het bestaande Ontwikkelingsbeeld 2040 voor de MRA nog actueel is als langetermijnvisie. Om de internationale concurrentiepositie van de MRA te verbeteren, waren derhalve geen nieuwe visies nodig maar acties. Dit mondde uit in de actiegerichte agenda. De kern van de agenda is dat de MRA zich continu economisch moet kunnen vernieuwen. Dit is nodig om het welvaarts- en welzijnsniveau van de mensen die in de regio wonen te kunnen waarborgen. Dit betekent: voldoende nieuwe woningen, ruimte om te kunnen ondernemen, experimenteren met nieuwe economische sectoren, innoveren, verbeteren van de leefkwaliteit, versnellen van de transitie naar een schonere economie, verbeteren van de regionale bereikbaarheid en klimaatbestendig zijn. Bovenal moet ervoor worden gezorgd dat de MRA snel kan inspelen op veranderingen. Daarom is een van de acties uit de MRA Agenda gericht op het verbeteren van de slagvaardigheid van de MRA door de organisatie aan te passen. In 2018 is de MRA Agenda geactualiseerd, waarbij onder meer actiepunten zijn samengevoegd. De 48 acties uit de in 2018 geactualiseerde MRA Agenda zijn gerangschikt onder zeven ontwikkelrichtingen: 1 Ruimte geven aan wonen en werken 2 Slimmer en innovatiever werken 3 De leefkwaliteit verbeteren 4 Versnellen van de transitie naar een schone economie 5 Beter verbinden 6 De metropoolregio klimaatbestendig maken 7 De metropoolregio wendbaarder maken In een zogenoemde stoplichtenrapportage op de MRA-website wordt de actuele status van elke actie bijgehouden. De MRA Agenda wordt eens per twee jaar geactualiseerd. Elke vier jaar wordt de MRA Agenda inhoudelijk bijgesteld. 9

10 10

11 Organisatie van de Metropoolregio Amsterdam Versterkte samenwerking De samenwerking onder de naam van de MRA bestaat al sinds de jaren 90 van de vorige eeuw, naast de toenmalige Stadsregio Amsterdam. In 2014 besloot de Tweede Kamer dat de Stadsregio, die minder gemeenten telde dan de MRA, haar taken op de gebieden Ruimte, Wonen en Economie moest afstoten en zich moest omvormen tot de Vervoerregio Amsterdam. De burgemeester van Amsterdam nam daarop als voorzitter van de Stadsregio het initiatief om de organisatie van de metropoolregio te versterken. De MRA-platforms en -portefeuillehoudersoverleggen namen de afgestoten taken van de SRA vervolgens op in hun programma s. In 2016 is de MRA Agenda vastgesteld, de inhoudelijke basis van de samenwerking. In 2017 is het MRA Convenant ondertekend. Hierin hebben de deelnemers afgesproken hoe zij met elkaar ver gaderen en tot afspraken komen. En wanneer en hoe de gemeenteraden en Provinciale Staten worden betrokken. Daarbij is een gemeenschappelijk MRA Bureau opgericht, dat als functie heeft om het proces te faciliteren van het maken van regionale afspraken en het uitvoering geven aan de regionale samenwerking. De samenwerking in de metropoolregio vraagt voortdurend om inlevingsvermogen in de situatie van de andere deelnemers. Met 35 samenwerkende partijen en grote verschillen in omvang en opgaven is dat een uitdaging. De uitvoering van de MRA Agenda vraagt om transparantie en een degelijke organisatie en financiering. Goede betrokkenheid van gemeenteraden en Provinciale Staten is daarbij essentieel. In de voorstellen voor de versterkte samenwerking in de MRA zijn drie manieren uitgewerkt om raden en Staten beter te betrekken. De eerste is het transparant maken van regionale vergaderstukken. Hierdoor kan iedereen op een openbare website zien waar en wanneer vergaderd wordt. Via een termijnagenda kunnen raden en Staten beter plannen. De tweede manier is het werken met een consultatieperiode. Jaarlijks stuurt de MRA Regiegroep het jaarplan, de begroting en het jaarverslag van het samenwerkingsverband naar alle colleges, raden en Staten van de deelnemende overheden. Hierbij wordt aangesloten op de reguliere P&C-cyclus van de deel nemers in het voorjaar en het najaar. Voor raadsleden en Statenleden worden door het jaar heen verschillende bijeenkomsten georganiseerd, zoals de Raads- en Statenleden Conferentie, het MRA Congres en bijeenkomsten over specifieke onderwerpen die spelen op (deel)regionaal niveau. Maandelijks wordt het Bericht aan Raads- en Statenleden verstuurd over nieuwe ontwikkelingen en activiteiten in de MRA-samenwerking. 11

12 3.2 Samenwerking op basis van gedeelde belangen De gemeenteraden en Provinciale Staten worden door de eigen colleges geïnformeerd en betrokken bij de activiteiten van de samenwerking. Daarmee treedt de MRA-samenwerking niet in de formele relatie tussen volksvertegenwoordigers en bestuurders. De bestuurders van de colleges zijn op tal van terreinen actief binnen hun provincie of eigen deelregio. Op MRA-schaal werken wet houders namens hun deelregio binnen de drie inhou de lijke platforms Economie, Ruimte en Mobiliteit aan de MRA Agenda. Door de aanpak van onderwerpen op het niveau van de deelregio s in combinatie te brengen met afstemming op het niveau van de MRA wordt de MRA Agenda uitgevoerd. De platforms zijn samengesteld uit wet houders en gedeputeerden. Naast de platforms zijn er specifieke portefeuillehoudersoverleggen: Duurzaamheid, Bouwen en Wonen, Landschap en Kunst, Cultuur en Erfgoed. Deze tafels van vakwethouders kunnen onderwerpen agenderen in de platforms. Op basis van de MRA Agenda en de jaarlijkse werkplannen bepalen de platforms en de portefeuillehoudersoverleggen welke activiteiten worden opgepakt, wie hierbij optreedt als bestuurlijk trekker en welke ambtelijke ondersteuning hiervoor nodig is. De bestuurders vanuit een platform komen namens de MRA circa vier keer per jaar bij elkaar voor afstemming en het aanjagen van afspraken. Platform Economie Globalisering en diverse transities, zoals circulaire economie, de energietransitie en de vernieuwing van de arbeidsmarkt, leiden tot stevige veranderingen in de economische structuur. Het platform Economie richt zich op de uitdagingen die hieruit voortvloeien. Dankzij het aantrekkelijke vestigings milieu, de goed opgeleide beroepsbevolking, een hoogwaardige kennisinfra structuur en goede bereikbaarheid is de Metropoolregio Amsterdam een economische topregio. Maar stilstand betekent achteruitgang. Het voortdurend verder versterken van de economische potentie staat dan ook hoog op de MRA Agenda. Platform Ruimte Het platform Ruimte verzorgt de afstemming van regionale ruimtelijke ontwikkelingen en planvorming. De grote druk op de ruimte in de MRA vraagt om een goede ruimtelijke afstemming en weging. De gezamenlijke inzet is vooral gericht op het ontwikkelen van een duurzaam leef- en woonmilieu. Speciale aandacht is er voor de onderwerpen Bouwen en Wonen, Energietransitie en Landschap. Platform Mobiliteit In tegenstelling tot de beide andere platforms nemen de meeste gemeenten en deelregio s niet rechtstreeks deel aan het platform Mobiliteit. Alleen de partijen die zelf beschikking hebben over (voormalige) BDU-middelen hebben zitting in dit platform. De overige gemeenten worden vertegenwoordigd door de Vervoerregio Amsterdam en de beide provincies. De gemeente Amsterdam vormt vanwege haar bijzondere positie een uitzondering hierop. Bij de projecten zijn gemeenten en deelregio s uiteraard wel betrokken. De centrale invalshoek van het platform Mobiliteit is het bevorderen van de (internationale) bereikbaarheid van de MRA. Investeren in mobiliteit is van groot belang voor het verbeteren van het werk- en leefklimaat. Om die reden lopen er tal van verkeersen vervoersprojecten. Centraal op de agenda staan majeure infrastructuurprojecten en ontwikkelingsstrategieën voor verkeer en vervoer. De gezamenlijke inspanningen leiden tot minder files, sneller openbaar vervoer, verbetering van de fietsmogelijkheden, betere overstapmogelijkheden en een snelle toename van elektrisch vervoer. 12

13 Regiegroep Agendacommissie Raden en Staten Colleges Platform Economie Platform Ruimte Portefeuillehouders Duurzaamheid Portefeuillehouders Bouwen en Wonen Platform Mobiliteit MRA Bureau Portefeuillehouders Landschap Portefeuillehouders Kunst, Cultuur en Erfgoed Deelregio s Agendacommissie en Regiegroep De coördinatie van de samenwerking van de MRA is belegd bij de Agendacommissie. Deze commissie wordt gevormd door twee bestuurders uit elk platform. Daarnaast is er de Regiegroep, die bestaat uit vertegenwoordigers van iedere deelregio, de beide provincies en de Vervoerregio, waarin het regionale belang wordt behartigd. De Regiegroep komt twee keer per jaar bijeen om de voortgang van de samenwerking te monitoren en te evalueren en de begroting, de werkplannen en het jaarverslag goed te keuren. Deelregio s De basis van de MRA-samenwerking ligt in de zeven deelregio s (inclusief de beide provincies Noord-Holland en Flevoland): Almere-Lelystad Amstelland-Meerlanden Amsterdam Gooi en Vechtstreek IJmond Zaanstreek-Waterland Zuid-Kennemerland Elke deelregio kent zijn eigen historie en organisatorische afspraken. Binnen de deelregio s werken bestuurders samen in lijn van de MRA Agenda. 13

14 Kerngetallen MRA Metropool in cijfers Inwoners Woningen Aandeel in bruto binnenlands product 18,4% Banen Jaarlijkse gastenovernachtingen Gemiddelde waardering natuur- en recreatiegebieden 7,8 14

15 15

16 16

17 Financiën 4 De inhoud is leidend binnen de MRA-samenwerking. Ruim 90% van de begroting is bestemd voor de inhoud: de uitvoering van de werkplannen van de platforms, portefeuillehouders overleggen, programmamanagers, de inhoudelijke ondersteuning door het MRA Bureau en de organisatie van bijeenkomsten, conferenties en congressen. Het budget wordt voornamelijk ingezet voor het aanjagen en uitvoeren van de acties en het aanzwengelen van co-financiering. Daarbij gaat het uiteindelijk om een veelvoud aan investeringen. De samenwerking binnen het platform Mobiliteit kent een andere insteek dan binnen de andere platforms: het gaat veelal over de financiering en vormgeving van grote projecten op MRA-schaal, ook in overleg met de partners die op nationale schaal opereren: het Rijk, maar ook NS en ProRail. De partners in het platform Mobiliteit zijn dan ook de financierende partijen binnen de MRA. Daarom zijn de lasten voor het werkplan van het platform Mobiliteit niet in de begroting opgenomen. De inkomsten vanuit gemeentelijke en provinciale bijdragen stijgen in 2019, doordat het aantal inwoners is toegenomen. Er is geen sprake van indexering. Uitgaven Uitvoering werkplan MRA Platform Economie Uitvoering werkplan MRA Platform Ruimte Uitvoering werkplan MRA Platform Mobiliteit 0 0 Uitvoering thema s Agendacommissie (Europa, lobby, etc.) MRA Bureau, waaronder congressen en conferenties Algemene reserve Totale uitgaven Inkomsten Gemeenten: 1,50 per inwoner Provincie Noord-Holland: gelijke bijdrage Amsterdam Provincie Flevoland: gelijke bijdrage Almere Gemeente Amsterdam: extra bijdrage Platform Economie Prov. Noord-Holland: extra bijdrage Platform Economie Vervoerregio Amsterdam: extra bijdrage Traineepool Totale inkomsten

18 18

19 MRA Bureau 5 Als onderdeel van de versterkte samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam is in 2017 het MRA Bureau van start gegaan. Dit is een kleine en flexibele ambtelijke organisatie, die verantwoordelijk is voor het ondersteunen, faciliteren en verbeteren van de samenwerking in de MRA. De MRA-deelnemers zorgen zelf voor de uitvoering van de MRA Agenda. De belangrijkste taken van het MRA Bureau zijn het faciliteren van bestuurlijke besluitvorming, het (coördineren van het) uitvoeren van de MRA Agenda, het vergroten van de betrokkenheid van raads- en Statenleden, het verbeteren van de transparantie en communicatie en het verstevigen van de integraliteit van de samenwerking. De MRA Agenda is hierbij leidend en het convenant geeft de kaders waarbinnen de samenwerking zijn beslag krijgt. Het MRA Bureau heeft geen eigen rechtspersoonlijkheid, en heeft zelf geen mensen in dienst. Iedereen die voor het MRA Bureau werkt, wordt naar het MRA Bureau gedetacheerd vanuit een van de MRA-deelnemers. De directeur is het gezicht en het eerste aanspreekpunt van het MRA Bureau. Hij is de secretaris van de MRA Regiegroep en de Agendacommissie. De kern van het MRA Bureau bestaat uit de secretarissen van de platforms Economie, Ruimte en Mobiliteit. Zij zijn verantwoordelijk voor agendasetting en voor het proces van het maken van bestuurlijke afspraken binnen de platforms. Zij zorgen voor afstemming met de programmamanagers en projectmanagers die verantwoordelijk zijn voor de programma s en projecten die vanuit hun platform worden aangestuurd en gefinancierd, en zijn verantwoordelijk voor de integrale afstemming tussen de platforms op operationeel niveau. Daarnaast heeft het MRA Bureau een coördinator voor het betrekken van gemeenteraden en Provinciale Staten en een communicatieadviseur. Zij zijn verantwoordelijk voor het beter betrekken van raads- en Statenleden en het verbeteren van de communicatie en transparantie van de MRAsamenwerking. Verder bestaat het MRA Bureau uit een aantal staffuncties. Er is een directiesecretaris, een officemanager/directiesecretaresse en een financieel adviseur. Ook zijn er projectsecretarissen, die zowel ondersteuning geven bij het dagelijkse functioneren van het MRA Bureau als bij concrete projecten en programma s. 19

20 20

21 In De Metropoolregio Amsterdam wint in 2019 verder aan betekenis. Door nieuwe inwoners, de sterke internationalisering, de komst van nieuwe bedrijven en een groeiende stroom bezoekers ontwikkelt de metropool zich door. Hierdoor neemt de vraag naar ruimte voor wonen, werken en mobiliteit toe. Met de bestuurlijke platforms geven we hier richting aan. De MRA staat aan de vooravond van een aantal grote transities. Voorbeelden hiervan zijn de energietransitie, de overgang naar een circulaire economie en de vraag naar nieuwe vormen van mobiliteit. Deze transities zijn op zichzelf al grote opgaven, maar verhouden zich ook tot elkaar en tot andere ambities. De nieuwe opgaven en vragen waar we in 2019 voor staan, zijn complex en maken het des te belangrijker om nauw en integraal met elkaar samen te werken. Sinds de intensivering van de MRA-samenwerking in 2017 zijn tal van resultaten geboekt: veel acties uit de MRA Agenda vorderen goed of zijn reeds afgerond. In 2019 wordt verder gewerkt aan de uitvoering van de acties in de MRA Agenda en aan de MRA Agenda 2.0. De uitvoering van de MRA Agenda en het maken van de nieuwe agenda wordt vormgegeven in de MRA-platforms. Een globaal overzicht van de speerpunten per platform in 2019: 1. Economie In het kader van de Plabeka-afspraken is vele jaren ingezet op het terugbrengen van de plancapaciteit voor kantoren en bedrijventerreinen. Inmiddels zien we met het aantrekken van de economie een kentering. Met name op de kantorenmarkt worden weer knelpunten zichtbaar en leidt de transformatie van binnenstedelijke werklocaties tot nieuwe vraagstukken rond spreiding van economische activiteiten. Dit vraagt een actieve rol van Plabeka om goed te reageren op deze nieuwe omstandigheden. Ook het vraagstuk van de transformatie glastuinbouw in de Greenport Aalsmeer is inmiddels een breder regionaal vraagstuk geworden: daarmee is een intensivering van de samenwerking tussen Plabeka en Greenport onvermijdelijk. De MRA-vastgoedmarketingstrategie, gericht op het aantrekken van buitenlandse vastgoed-investeringen, is de afgelopen jaren succesvol gebleken. Juist omdat buitenlandse marktpartijen bereid zijn om in ontwikkelingen te investeren waar Nederlandse partijen dat minder doen (bijvoorbeeld sociale woningbouw, collectieve voorzieningen en een bredere focus dan louter Amsterdam) is de Nederlandse markt in beweging gekomen. De uitvoering/implementatie van het programma House of Skills is in 2018 goed op stoom gekomen. Inmiddels zijn verschillende skills-trajecten door de deelnemende partners opgestart. De toenemende krapte op de arbeidsmarkt in combinatie met vraag naar nieuwe vaardigheden leidt ook tot een groot commitment van het bedrijfsleven en ruim vijftig nieuwe activiteiten (innovatiedeals). Deze hebben onder meer betrekking op de energietransitie en de bouw- en logistieke opgave. 21

22 De komst van het European Medicines Agency (EMA) heeft de noodzaak tot het verder internationaliseren van het vestigingsklimaat bij veel MRA-partners nog nadrukkelijker op de agenda gezet. Via het project Betere spreiding internationaal talent in de MRA zijn in 2018 concrete stappen gezet om de MRA richting internationals als één gebied met korte afstanden en onderscheidende woonmilieus te positioneren. Ter bevordering van een gelijk speelveld voor internationals is daarbij Engelstalige informatie over wonen in de regio ontwikkeld. Ook hebben verschillende MRAgemeenten zelf stappen gezet in het bieden van Engelstalige informatie. Mede met behulp van de positionering en de Engelstalige informatie wordt verder gewerkt aan het versterken van de MRA als Living Area voor internationals. De toenemende groei van internationals heeft er ook toe geleid dat de uitbreiding van Internationale Scholen (via het Deltaplan Internationaal Onderwijs) om een vervolg vraagt, evenals het vergroten van de toegankelijkheid voor internationals op Nederlandse scholen. 2. Ruimte De samenwerking op het gebied van Ruimtelijke Ordening in de MRA kent ook in 2019 een brede insteek: veel onderwerpen en acties uit de MRA Agenda (zoals de opgaven voor bouwen en wonen, energietransitie, het landschap, klimaatadaptatie, etc.) kennen ruimtelijke consequenties die (ver) over de gemeentegrenzen heen gaan en daarom worden besproken in het platform Ruimte. De uitdaging voor 2019 zit in de onderlinge verbanden tussen de diverse acties uit de MRA Agenda en ervoor te zorgen dat dit een goede plek krijgt in de vernieuwing van de MRA Agenda. Hoe zorg je ervoor dat de belangrijke acties zo optimaal mogelijk in een beperkte ruimte- worden uitgevoerd? Daarover vindt het gesprek plaats in het platform Ruimte. In de afgelopen jaren (2017 en 2018) heeft in het platform Ruimte de nadruk gelegen op het starten en uitvoeren van diverse acties uit de MRA Agenda. Daarbij heeft het budget van het platform Ruimte diverse acties kunnen ondersteunen: de woningbouwopgave, energietransitie, het Metropolitaan Landschap en klimaatadaptatie zijn belangrijke onderwerpen die daarbij in het oog springen. Deze onderwerpen hebben zich in de afgelopen jaren ook kunnen ontwikkelen in de richting van een programma (gebaseerd op de acties uit de MRA Agenda). In 2019 is het wederom zaak waar het kan versnelling aan te brengen in de uitvoering van deze acties uit de MRA Agenda en de samenhang tussen de diverse acties en onderwerpen uit de MRA Agenda verder uit te werken. 22

23 3. Mobiliteit De samenwerking binnen het platform Mobiliteit kent een andere opzet dan binnen de andere MRA platforms: het platform Mobiliteit maakt vooral afspraken over de financiering en vormgeving van grote mobiliteits- en infraprojecten op MRA-schaal. Dit gebeurt binnen het platform samen met partners die op nationale schaal opereren: Rijkswaterstaat, NS en ProRail. Met het programma Samen Bouwen aan Bereikbaarheid, het OV Toekomstbeeld en in het MIRT werken de MRA-deelnemers nauw samen met de ministeries van I&W en BZK. Bij het bepalen van wenselijke woon- en werklocaties is de bereikbaarheid een belangrijke factor. Ook in 2019 en daarna zal de verkeersstroom blijven groeien. Het belang van het beter benutten van bestaande infrastructuur, het optimaal inzetten van smart mobility-oplossingen en het waar nodig uitbreiden van infrastructuur blijft onverminderd groot. Het platform Mobiliteit werkt samen met andere platforms en portefeuillehoudersoverleggen aan MRA-brede onderwerpen, zoals het langetermijnperspectief van de MRA Agenda en de MRA Verstedelijkingsstrategie en levert een bijdrage aan andere integrale MRA Programma s zoals Bouwen en Wonen, Energietransitie, het Metropolitane Landschap en nog veel meer. Het platform Mobiliteit werkt verder aan verbeteringen van de bereikbaarheid waar die (nog) niet op orde is. Dit alles vanzelfsprekend vanuit een duurzame invalshoek; denk aan MRA Elektrisch, het MRA Fietsroutenetwerk en de samenwerkingsagenda Goederenlogistiek. Maar ook vanuit de invalshoek leefkwaliteit met het deelprogramma Stedelijke bereikbaarheid en slimme mobiliteit. 23

24 Dit is een uitgave van het MRA Bureau, maart 2019 Strawinskylaan 1779, 1077 XX Amsterdam Vormgeving en productie: LassooyDesign, Wormerveer Fotografie: Thijs Wolzak (cover) en Michiel Wijnbergh (overig)