NCGKV Lichtzijde (16.30) Nicea (p. 555 GKB)

Transcriptie

1 Votum / zegengroet Openingslied NCGKV Lichtzijde (16.30) GKB Psalm 118 : 1 en 2 "Liet ieder 's Heren goedheid prijzen" Viering HA: - Uitleg en gebed Lezen HC v/a 75 en 76 - zingen bij gereedmaken tafel: GKB Gezang 57 : 1 en 2 "Ik ben het levensbrood" - lezen aan tafel Fil 4 : zingen aan tafel GKB Gezang 57 : 3 "Dit brood zal nooit vergaan" - afsluitend gebed Schriftlezingen Deuteronomium 10 : 12 t/m 11 : 1 kindermoment kinderlied Uitleg Thema GKB 168: "'k Stel mijn vertrouwen" canon. 1: vrouwen, 2 mannen, 2 x rondzingen Preek + Interactie Luisterlied Geloofsbelijdenis Gezongen belijdenis Nicea (p. 555 GKB) GKB Gezang 162 "'k Heb geloofd en daarom zing ik" Collecten Gebed over Preek en Voorbeden Slotlied GKB Gezang 108 "Halleluja eeuwig dank en ere" Zegen Preek Vanmiddag gaan we het hebben over vraag 6 van de NCC. Ik denk dat het goed is om eerst even een pas op de plaats te maken. We zijn dit jaar voor het eerst in een nieuw leerboek bezig en dan is het goed om af en toe om je heen te kijken en te zien waar je zit. Om een beetje overzicht te houden. Velen van ons zijn groot geworden met de HC, en dan ben je op den duur gewend aan de manier waarop die de geloofsleer als het ware ordent. Daar heb je dan een beetje steun aan. Ellende, verlossing, dankbaarheid. Van de zoon en onze verlossing, van de Geest en onze heiligmaking. Dat soort rijtjes. En ook de antwoorden zelf klinken ons bekend in de oren. Soms zo bekend dat het riskant kan worden. Het is niet verrassend meer, je weet wat er gaat komen. 1 / 5

2 Dan kan een nieuw leerboek, dat het aloude geloof op een nieuwe manier samenvat, je weer aan het denken zetten. En je weer voor verrassingen plaatsen. Laten we in elk geval nooit vergeten dat het gaat om ons geloof. Wanneer je bezig bent met het behandelen van een leerboek over het christelijk geloof, moet je altijd starten bij het geloof zelf. Daar draait het om. Wat is is de ziel van het Christelijk geloof. (dia) Ik heb dat op een dia als volgt samengevat: Christus heeft mij volkomen verlost, onverdiend, dus prijs ik mijn verlosser, en volg de weg die hij wijst. Dat is de essentie van het christelijk geloof. Het is onvoorstelbaar goed nieuws! - Ik zat in de dodencel mijn veroordeling af te wachten, en toen kwam die verzetsstrijder en draaide de celdeur open... - Ik was volkomen failliet, ik kon mijn hypotheek en mijn schulden niet meer betalen, ik kon mijn gezin niet meer onderhouden, en toen kwam mijn broer, en betaalde al mijn schulden En ga maar door met dit soort voorbeelden... Het is adembenemend, ons Christelijk geloof. Maar het is ook ontzettend kwetsbaar. Het christelijk geloof, de leer van de onverdiende bevrijding, wordt van twee kanten bedreigd. Een theoloog uit de tweede eeuw noemde het de twee genadedieven. De eerste dief gaat aan de haal met het woordje "onverdiend". Met het idee dat genade gratis is. Oh, zegt hij dan kun je dus gewoon maar wat aan rotzooien, want Jezus heeft toch alles al betaald. Vergeven, daar heeft hij toch voor doorgeleerd... De andere dief gaat aan de haal met de woorden "volg de weg". Die beschouwen de weg die God wijst als een weg naar God toe. Alleen als je die weg heel nauwkeurig volgt, zeggen ze, dan kom je uit bij het poortje dat God voor je openhoudt. Maar, als je dan eenmaal bij het poortje van God bent uitgekomen, dan kan God je ook echt niet meer weigeren. Dan heb je de hemel echt verdiend. Hoe zorg je dat je geen genadedief wordt. Hoe houdt de kerk de ziel van het christelijk geloof vast? Geloofsleer (dia) Door onderwijs. Door steeds opnieuw na te denken en te spreken over de essentie van Gods genade. Daar zijn de leerdiensten voor uitgevonden, daar zijn de catechismussen voor geschreven. Dat was ook in het OT al keihard nodig, daar was Mozes de hele ganse dag druk mee bezig. En hoe zet je dan zo'n leerboek in elkaar? Door eerst uit te leggen wat de essentie van het geloof is. Wat is je enige troost, wat is je enige hoop. In de HC en ook in de NCC is dat het startpunt. 2 / 5

3 En vervolgens wordt uitgelegd: wat is de betekenis van genade, en wat doen mijn eigen prestaties er dan nog toe. Een goed leerboek heeft daarbij oog voor de beide genadedieven, Je moet niet naar links verdwalen, en terechtkomen in de ondankbaarheid en je moet niet naar rechts verdwalen en gaan vertrouwen op je eigen prestaties. En dan is het voor je eigen geloofsbeleving, en dus ook voor het leerboek, van groot belang hoe je spreekt en denkt over de wet van God. Hoe zorg je er nu voor dat de christenen, de wet wel kennen, en ook worden aangespoord om zich naar Gods wet te gedragen, maar zonder dat ze hun gehoorzaamheid uiteindelijk gaan beschouwen als een prestatie. Als een prestatie waar God niet omheen kan. Ik hoop dat je aanvoelt hoe precies dit komt in de geloofsopvoeding. Overzicht HC - NCC (dia) De HC lost dit probleem op door de tien geboden te behandelen in het derde deel, het deel over de dankbaarheid. Wij gehoorzamen Gods wet, niet om er iets mee te verdienen, maar omdat we God onze dankbaarheid willen tonen voor de onverdiende verlossing. Dat is een gouden greep, maar hij heeft in de praktijk toch niet altijd gewerkt. In de gereformeerde traditie heeft de tweede genadedief behoorlijk zijn slag kunnen slaan. Veel van ons geestelijk leven draaide om de vraag wat er mocht en niet mocht, en dan met name op zondag of in bed. En als je gereformeerde mensen op de man af vraagt waarom ze geloven dat ze in de hemel komen? Wees dan niet verbaasd als er een verhaal komt dat begint met. "Ja, want ik "... en verder gaat met... "ik heb heus wel mijn fouten gemaakt, maar toch, gemiddeld genomen,"... "en dan is er nog vergeving ook... enz." En zo wordt genade al heel snel de sluitpost van je geloof. Geloofsleer is heel hard nodig. De NCC start bij God, de drie-enige God, die liefde is. Mark Rietkerk heeft daar een prachtige preek over gehouden. Over God, die in de interne relaties van de drie-eenheid de liefde voluit kan genieten. En die de mens heeft geschapen, met het doel dat wij God zouden kennen, liefhebben en zijn naam verheerlijken. En zo delen in die goddelijke liefde, meedoen in de dans. Na het uitstapje in vraag 5 (over de rest van de schepping) pakt de NCC nu de draad weer op en vraagt zich af hoe we die kerntaak -God verheerlijken en liefhebben- geacht worden op te pakken. God verheerlijken (dia) En dat wordt prachtig verwoord: Ons in God verheugen, van hem houden, op hem te vertrouwen, en door zijn wil, voorschriften en wet te gehoorzamen. Oftewel: doen wat hij zegt. Ook in deze opsomming (die aan Deuteronomium is ontleend) is de wet nooit een betaling, of een last. Maar een manier om aan God te laten zien dat hij groot is en goed, en dat hij het allerbeste weet wat goed voor ons is. Dat zijn wet een "way of life" is. Ik heb bij het het doordenken van deze tekst nagedacht over een voorbeeld dat de essentie van deze tekst duidelijk maakt. En toen dacht ik aan het volgende verhaal: 3 / 5

4 Karel had een bouwkavel gekocht, en daarop een huis laten bouwen, door bouwbedrijf Van der Vaart en Zoon. En hij heeft het enorm met zijn aannemer getroffen. Hij had inderdaad al positieve verhalen over hem gehoord, en die blijken allemaal te kloppen. Van der Vaart komt zijn afspraken altijd na, hij levert prima werk en verleent ook nazorg. Hij zet niet alleen het huis neer, maar doet ook de centrale verwarming, de parketvloer, alles er op en er aan. En het geeft ook aanwijzingen over hoe je met het prachtige huis om moet gaan, zodat het nog jaren goed blijft. Toen het huis werd opgeleverd gaf hij een soort draaiboek, waarin je echt van alles en nog wat kon vinden over het huis. Hoe het precies gebouwd was, hoe en wanneer je de dakgoten moet schoonmaken, hoe je de verwarming moet ontluchten, hoe je de parketvloer het beste kon onderhouden. Karel was er bijzonder gelukkig mee, met dat boek. Nu wist hij precies wat hij doen moest om nog jaren plezier te hebben van z'n nieuwe huis en er onbezorgd in te wonen. Hij kreeg ook een soort evaluatieformulier met allemaal vragen, waarop hij natuurlijk allemaal hoge cijfers geeft. Van der Vaart is een held! Een van de vragen is: zou u ons bedrijf aanbevelen bij anderen. Uiteraard! Heel de wereld moet het weten! Na de verhuizing gaat hij kennismaken met zijn nieuwe buren en al gauw hebben ze het over Karel z'n nieuwe huis natuurlijk. En Karel vertelt vol lof over zijn aannemer, helemaal enthousiast! Als je nog eens wat wilt met je huis, buurman, dan kan ik je mijn aannemer echt van harte aanbevelen, niets dan lof. Dan blijkt dat het huis van de buurman ook door Van de Vaart en Zoon is gebouwd. Maar de buurman is helemaal niet enthousiast. Eigenlijk, zegt hij, vind ik die Van der Vaart maar een beetje een zeurpiet. Z'n zoon gaat nog wel, die kan leuk vertellen, maar die ouwe van der Vaart... Komt ie aanzetten met zo'n heel boek vol aanwijzingen. Elk jaar de goot schoonmaken, de parket vloer in de bijenwas zetten, de verwarming ontluchten, de kozijnen schilderen,... het houdt nooit weer op. Ik heb dat boek in geen jaren meer aangeraakt, ik zou niet eens weten waar het lag. "Maar, waarom heb je dan eigelijk voor die van der Vaart gekozen, als je hem zo slecht vind?" vraagt Karel. "Ja, waarom? Weet je", zegt de buurman "we wonen al heel lang hier op dit dorp. Mijn ouders ook al en mijn grootouders. En die waren allemaal bij van de Vaart. Dus ik had eigenlijk geen keus. Ik ben een beetje tegen wil en dank bij die man terecht gekomen. En om dan naar een ander te gaan, dat gaf ook weer zoveel gedoe in de familie. Karel kijkt eens wat beter om zich heen, en plotseling vallen hem de emmers op, die hier en daar in het huis staan, op de versleten parketvloer. En de bruine kringen in het plafond. En hij zegt: "Mag ik eens vragen buurman: Waarom loop jij hier in huis eigenlijk met een winterjas aan?" "Ja, dat zit zo, mijn verwarming,...die werkt niet optimaal. En helemaal waterdicht is mijn huis ook niet, zoals je ziet, maar... Maar ik red me prima hoor. Ik red mezelf wel." Wij hoeven onszelf gelukkig niet te redden. Laten we blij zijn met de God, die ons, zonder dat we het verdienen, een plek geeft in zijn geweldige schepping, en die ons ook nog eens geduldig leert, hoe we in dat nieuwe huis gelukkig kunnen leven. Of, om met Mozes te spreken: 4 / 5

5 Bedenk dat de HEER uw God, niets anders van u vraagt dan dat u ontzag voor hem toont, dat u de weg volgt die hij wijst, dat u hem liefhebt, hem het hart en ziel dient, en zijn geboden die ik u vandaag voorhoudt, naleeft; dan zal het u goed gaan. Zing zijn lof, Hij is uw God Hij is uw bevrijder Amen Verwerkingsvragen 1. Het christelijk geloof wordt bedreigd door twee genadedieven. Herkenbaar? Van welke dief heb jij de meeste last? 2. Lees eens de gelijkenis van de twee zonen (Lukas 15). Hoe herken je in de beide zonen de genadedieven? 3. In de NCC wordt bij de bespreking van de Wet nadrukkelijk aangesloten bij de sfeer van Deuteronomium. Ik raad je aan om bij de voorbereiding van de huiskring eens studie te maken van dit Verbondsboek en het refrein mee te zingen: God heeft je lief, en wil niets anders dan dat je hem ook liefhebt. 4. Bij het voorbeeld over Van der Vaart heb ik een gedachte uit Deuteronomium willen uitwerken. Namelijk: de geboden zijn er "opdat het u wel ga, en u lang leeft in het land dat God u gegeven hebt." Werken Gods geboden inderdaad zo in jouw leven? 5. Is de boze buurman met zijn slecht onderhouden huis, die Van der Vaart de schuld geeft van alles wat mis gaat, herkenbaar voor je? En niet meteen naar anderen wijzen... 5 / 5