Persconferentie essenscia 2018, een jaar van vooruitgang voor de Belgische chemie en farma in een onzekere internationale context

Transcriptie

1 Persconferentie essenscia 2018, een jaar van vooruitgang voor de Belgische chemie en farma in een onzekere internationale context Brussel, 25 April 2019

2 Agenda Economische kerncijfers 2018 & perspectieven 2019 Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder, essenscia Blijvende noodzaak aan ambitieus industrieel beleid Hans Casier, voorzitter, essenscia

3 28/02/2019 #essenscia100

4 100 jaar essenscia

5 100 jaar chemie en farma in België

6 2018, een jaar van vooruitgang voor de Belgische chemie en farma Omzet blijft stabiel Sterkste jobgroei van de voorbije 10 jaar Investeringen in R&D zijn verdubbeld op 10 jaar Onbetwiste nummer 1 van de Belgische export Sector blijft internationale investeringen aantrekken Toenemende onzekerheid weegt op de economie en de industrie

7 Omzet blijft stabiel Omzet is op tien jaar gestegen met 21% Sector vertegenwoordigt bijna 1/4 van de omzet van de verwerkende industrie 100 In miljard euro Aandeel in de totale verwerkende industrie 30% ,4% 54,3 20,5% 21,8% 55,9 20,7% 20,8% 60,3 60,4 25,0% 24,2% 23,9% 23,0% 23,4% 22,3% 62,7 64,1 63,9 64,9 65,8 65,5 25% 20% 50 44,8 15% % 20 5% Omzet van de sector Aandeel van de sector in de totale verwerkende industrie 0% Bron : AD Statistiek volgens de BTW-aangiften industrie van de chemie en life sciences, incl. kunststof- en rubberverwerking - Voorlopige cijfers voor 2018

8 Een homogene en geïntegreerde sector 0,6% 0,5% ,3% 3,8% 3,2% 0,5% 0,6% ,7% 3,7% 3,2% 13,4% 43,8% 12,0% 28,2% 45,0% 29,2% Basischemie* (20.1) Farma (21) Rubber- en kunststofverwerking (22) Andere chemische producten** (20.5) Zepen, detergenten en cosmetica (20.4) Verven, vernissen en inkten (20.3) Kunstmatige en synthetische vezels (20.6) Chemische producten voor de landbouw (20.2) Bron: AD Statistiek volgens BTW-aangiften * o.a. industriële gassen, kleurstoffen, meststoffen, organische en anorganische basisproducten, polymeren ** o.a. synthetische vezels, lijmen, etherische oliën, chemische producten voor fotografie en cinematografie

9 2007M1 2007M4 2007M7 2007M M1 2008M4 2008M7 2008M M1 2009M4 2009M7 2009M M1 2010M4 2010M7 2010M M1 2011M4 2011M7 2011M M1 2012M4 2012M7 2012M M1 2013M4 2013M7 2013M M1 2014M4 2014M7 2014M M1 2015M4 2015M7 2015M M1 2016M4 2016M7 2016M M1 2017M4 2017M7 2017M M1 2018M4 2018M7 2018M M1 Dalende trend in productieniveau 88% Bezettingsgraad productiecapaciteit* Chemische Industrie en life sciences in België Trend ( ): 80, Bron : NBB *Seizoen gezuiverde data; uitgezonderd rubber - en kunststofverwerking

10 Miljard Toegevoegde waarde stijgt sterk: chemie en farma is bron van welvaart Stijging van de toegevoegde waarde met 36% op 10 jaar Sector is goed voor meer dan 1/3 van de toegevoegde waarde van de industrie 25,0 40,0% 20,0 15,0 27,1% 14,1 13,9 27,6% 13,4 30,0% 15,2 31,5% 30,1% 14,6 14,9 30,6% 31,8% 32,1% 32,3% 16,9 16,2 15,6 17,6 33,0% 19,2 34,1% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 10,0 15,0% 10,0% 5,0 5,0% 0, ,0% Toegevoegde waarde chemie, life sciences & kunststoffen (miljard ) Aandeel essenscia/verwerkende industrie Bron : NBB nationale rekeningen ESR 2010, NACE 20,21,22 *Raming voor NACE 22 op basis van de cijfers van 2016

11 Sterkste jobgroei van de voorbije 10 jaar nieuwe jobs in 2018, de sterkste stijging sinds 2008 De voorbije 3 jaar zijn er jobs bijgekomen Sector vertegenwoordigt met jobs bijna een vijfde van de industriële tewerkstelling Tewerkstelling ('000 arbeidsplaatsen) ,9 17,1% 17,3% 91,5 17,5% 89,3 17,7% 17,9% 90,2 89,9 18,1% 18,5% 88,2 88,2 19,0% 88,9 Aandeel in de verwerkende industrie 19,1% 89,7 19,3% 19,4% 90,7 92,6 20% 19% 18% 17% 16% % Tewerkstelling Aandeel in de totale verwerkende industrie Bron: RSZ - gedecentraliseerde statistieken op 30 juni van elk jaar 2018: raming op basis van gecentraliseerde statistieken van de RSZ

12 Tewerkstelling in chemie en farma groeit sneller in België dan in Europa Onafgebroken stijging van het sectoraandeel in de Belgische industrie Aandeel chemie en farma in de industriële tewerkstelling ligt fors hoger in België in vergelijking met de buurlanden en het Europees gemiddelde Aandeel van de tewerkstelling van de chemie en life sciences in de verwerkende industrie 20% 17% 19% 15% 14% 13% 13% 13% 12% 12% 12% 12% 11% 11% 10% 5% 0% België Frankrijk Nederland Duitsland Verenigd Koninkrijk EU Source: Eurostat, Annual detailed enterprise statistics for industry, number of persons employed, NACE /C 2017 behalve Frankrijk (raming 2016) en EU-28 (raming obv 2016)

13 Sterke groeispurt van investeringen in innovatie Uitgaven voor R&D zijn bijna verdubbeld op tien jaar tijd en bereiken recordpeil 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 in miljard euro 4,4 4,5 4,1 3,6 3,1 3,0 2,7 2,8 2,3 2,5 2, Bron: essenscia enquête bij de leden; voorlopig cijfer 2018

14 Innoveren voor een betere wereld: bijna twee patenten per werkdag Chemie en life sciences is goed voor 1/3 de van alle Belgische patenten Nieuw record: 455 patenten in 2018, een stijging met 76% op 5 jaar 1400 Number of Belgian patents Instruments Electrical engineering Other fields* Mechanical engineering Chemicals, Pharmaceuticals and Biotech Source: European Patent Office ( *toys, civil engineering, other consumer goods

15 Belgische chemie en life sciences aan de wereldtop op vlak van innovatie België is 11de in de wereld qua aantal patenten in chemie, farma en biotech Aandeel patenten in chemie en life sciences ligt in verhouding nergens zo hoog als in België Patenten toegekend aan de sector door het Europees Octrooibureau (2018) Aantal patenten Aandeel in het totaal 33% % 30% 20% 10% 0% Aandeel in totaal aantal patenten Aantal patenten in de sector Bron: Europees Octrooibureau

16 Onbetwiste nummer 1 van de Belgische export De chemie, kunststoffen en life sciences blijft de exportkampioen van België met bijna 1/3de van de totale export. Zowat 3/4de van de productie in de chemie en farma is bestemd voor export Bijdrage tot belgisch uitvoer in 2018 Chemie, life sciences & kunststoffen 33% Vervoermaterieel 12% Machines, toestellen en elektrotechnisch materieel 10% Minerale producten (o.a. raffinage) 10% Metalen en staal 8% Voeding, drank en tabak 5% Edelstenen en halfedelstenen 4% Textiel 3% Optische instrumenten, apparaten en toestellen 3% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Bron: NBB/INR Chemie, kunststoffen en life sciences: CN hoofdstukken Communautair concept (doorvoeractiviteiten en internationale distributiecentra inbegrepen) Voorlopige cijfers 2018

17 Positieve handelsbalans ligt structureel hoger dan het Belgische handelssaldo De sector behoudt een positieve handelsbalans van 25 miljard euro In miljard euro ,5 20,4 24,0 27,0 23,7 24,2 23,8 22,3 22,7 19,2 17,1 23,7 20,8 25, ,4 10,5 8,8 7,5 13,4 13,9 13,6 0 3, Handelssaldo chemie, kunststoffen en life sciences Handelssaldo - toaal van goederen Bron: NBB/INR Chemie, kunststoffen en life sciences: CN hoofdstukken Communautair concept (doorvoeractiviteiten en internationale distributiecentra inbegrepen) Voorlopige cijfers 2018

18 Steunpilaar van de Belgische welvaart De chemie en farma levert veruit de belangrijkste bijdrage aan de positieve handelsbalans van België Bijdrage tot Belgisch handelssaldo in 2018 Chemie, life sciences en kunststoffen 25 Voeding, drank en tabak 7 Metalen en staal 4 Textiel 2 Vervoermaterieel -3 Machines en toestellen -4 Minerale producten (o.a. raffinage) In miljard euro Bron: NBB/INR Chemie, kunststoffen en life sciences: CN hoofdstukken Communautair concept (doorvoeractiviteiten en internationale distributiecentra inbegrepen) Voorlopige cijfers 2018

19 Buurlanden blijven onze belangrijkste handelspartners Bijna 2/3 de van de uitvoer van de sector gaat naar 6 landen 25% Belangrijkste handelspartners van chemie en life sciences in % 20% 15% 11% 10% 9% 8% 7% 7% 5% 0% DE FR US NL IT UK Bron: NBB/INR Chemie, kunststoffen en life sciences: CN hoofdstukken Communautair concept (doorvoeractiviteiten en internationale distributiecentra inbegrepen) Voorlopige cijfers 2018

20 EU chemicals trade surplus reaches a significant level Page 20

21 The EU has by far the largest chemicals surplus in the world Page 21

22 Investeringen blijven op een hoog niveau Investeringen blijven boven 2 miljard euro en bevestigen verankering sector Sectoraandeel in totale investeringen Belgische industrie bedraagt 30% 2,5 2,25 2,0 2,04 1,86 2,05 1,78 1,88 2,10 2,11 1,60 1,5 1,42 1,35 1,0 0,5 0, Bron : AD Statistiek op basis van de BTW-aangiften chemische industrie, kunststoffen en life sciences Voorlopige cijfers voor 2018

23 Investeringen in de chemie en life sciences Borealis (Kallo) Propane dehydrogenation plant (PDH) INEOS (Lillo) Ethane gas cracker and PDH-plant Covestro (Antwerp) New aniline plant Vynova (Tessenderlo) New production unit for potassium hydroxide

24 Investeringen in de chemie en life sciences GSK Vaccines (Wavre) Production unit for polio vaccines Inovyn (Jemeppes-sur-Sambre) Extra production capacity for pvc Eurogentec (Seraing) Biomanufacturing of DNA vaccines Total (Feluy) Upgrading of the production platform for high value polypropylene

25 In miljard euro Investeringen op wereldschaal: sterke groei in de VS en China Investeringen zijn het voorbije decennium sterk toegenomen in China (+412%) en in de Verenigde Staten (+64%) Investeringsritme in Europa hinkt achterop: +6% op 10 jaar 100 Investeringsuitgaven in chemie (NACE 20) per regio 90 89, ,4 21,6 27, ,5 24, EU28 NAFTA China Rest of Asia (without China) Bron : Cefic

26 Onzekerheid knaagt aan het ondernemersvertrouwen in de sector Conjunctuucurve - chemische en farmaceutische industrie 15 Saldo (in %-punten) M M M M M M M M12 Seizoengezuiverd Seizoengezuiverd en afgevlakt Bron: NBB

27 Sleutelsector voor de Belgische economie Aandeel in verwerkende industrie Groei sinds 2010 Tewerkstelling 1/5 +3,7% Omzet 1/4 +17% Export 1/3 +24% Toegevoegde waarde 1/3 +26% Investeringen 1/3 +56% O&O-uitgaven >1/2 +80% Aantal patenten 1/3 +102% Bron: RSZ, AD Statistiek, NBB (toegevoegde waarde op basis van ESR 2010), Belspo (volgens productgroep) en essenscia enquête, EPO Cijfers 2018, behalve toegevoegde waarde (2017) Analyse essenscia

28 Blijvende noodzaak aan een ambitieus industrieel beleid Hans Casier Voorzitter essenscia

29 Memorandum essenscia

30 1. Evenwichtig energiebeleid op het ritme van de economie UITDAGING Onze economie heeft nood aan een gegarandeerde, betaalbare en duurzame energiebevoorrading. Maar elk van die drie pijlers staat onder druk. Bevoorradingszekerheid Betaalbaarheid Duurzaamheid

31 1. Evenwichtig energiebeleid op het ritme van de economie UITDAGING Onze economie heeft nood aan een gegarandeerde, betaalbare en duurzame energiebevoorrading. Maar elk van die drie pijlers staat onder druk. OPLOSSINGEN 1. Geen taboe op langer openhouden meest recente kerncentrales 2. Vervang subsidies door innovatiesteun voor energietransitie 3. Uitvoering van de energienorm 4. Koppel doelstellingen aan concrete maatregelen en financiering

32 2. Internationale concurrentiekracht, motor van onze welvaart UITDAGING De chemie en life sciences is bij uitstek een exportgerichte sector die moet concurreren op mondiaal niveau. Daarom zijn vrijhandel en gelijke spelregels binnen de Europese Unie essentieel. OPLOSSINGEN 1. Pas het principe van een Level Playing Field consequent toe 2. Zorg voor een stabiel en rechtszeker beleidskader 3. Constructieve handelsrelaties, ook na de Brexit 4. Efficiënt en klantgericht douanebeleid

33 3. Op weg naar slimme mobiliteitsoplossingen UITDAGING Versterk Vlaanderen en België als draaischijf voor wereldwijde chemieen farma-export via digitalisering en klantvriendelijk infrastructuurbeheer. OPLOSSINGEN 1. Reserveer ruimte voor pijpleidingen 2. Verdubbeling chemietransport via spoor 3. Weginfrastructuur voor veilig vrachtverkeer 4. Meer digitalisering, meer transportveiligheid

34 4. Transitie naar een koolstofslimme samenleving Chemie is deel van de oplossing Nood aan meer innovatie en meer energie CCU H 2

35 Uitstoot broeikasgassen teruggedrongen bij stijgende productie

36 Innovatie voor hoogwaardige brandstoffen uit gerecycleerde CO 2

37 4. Transitie naar een koolstofslimme samenleving UITDAGING De chemie en life sciences bieden oplossingen voor de klimaatuitdaging. Dit innovatiepotentieel benutten binnen een economisch leefbare context is de beste garantie voor een succesvol klimaatbeleid. OPLOSSINGEN 1. Streef naar een globale klimaataanpak 2. Verzoen het klimaatbeleid met een ambitieus industrieel beleid 3. Voortrekkersrol op het vlak van innovatie en energie-efficiëntie 4. Stem energie- en klimaatplannen op elkaar af 5. Meer aandacht voor duurzame warmte en energieopslag

38 5. Veilig voor mens en milieu UITDAGING De veiligheid van chemische stoffen voor mens en milieu blijft voor de sector een topprioriteit. Een risicogebaseerde wetgeving, gefundeerd op wetenschap, is daarvoor cruciaal. OPLOSSINGEN 1. Erken wetenschappelijk gefundeerde beslissingen van Europese agentschappen en voer geen regionale gebruiksbeperkingen in die afwijken van het Europese niveau 2. REACH-wetgeving als basis voor uniforme productwetgeving, ook voor nanomaterialen en hormoonverstorende stoffen 3. Juridisch kader voor ruimtelijke ordening rond Seveso-bedrijven 4. Geen hokjesdenken maar integrale aanpak voor meer milieuwinst

39 6. De cirkel rond met circulaire economie UITDAGING Met chemische recyclage en gerecycleerde kunststoffen kunnen we de circulaire economie echt op gang trekken. Toch botsen bedrijven nog te vaak op wettelijke drempels op verschillende beleidsniveaus. OPLOSSINGEN 1. Maak wetgeving (product, afval, transport, ETS, ) klaar voor de circulaire economie 2. Innoveer in chemische recyclage voor een circulaire chemie 3. Stimuleer de markt voor gerecycleerde kunststoffen 4. Ga uit van een levenscyclusanalyse bij materiaalkeuzes

40 7. Samen meer talent aanboren UITDAGING De chemie en farma staat voor een drievoudige uitdaging: door de vergrijzing verlaten jaarlijks medewerkers de sector. Maar talent is krap door de sterke jobgroei en omdat te weinig jongeren voor een STEM-studie kiezen. OPLOSSINGEN 1. Breng België naar de Europese top inzake STEM 2. Win-winsituatie dankzij vakleerkrachten uit de industrie 3. Uitbreiding duaal leren, ook naar het hoger onderwijs 4. Zet mee de schouders onder een farma-opleidingscentrum

41 Opendeurdagen van de sector

42 8. Topsector voor innovatie UITDAGING De sector investeert 12 miljoen euro per dag in onderzoek en ontwikkeling. Innovatie is de sleutel voor een duurzame samenleving en een betere levenskwaliteit. Daarom moeten we de krachten bundelen. OPLOSSINGEN 1. Fiscale steun voor onderzoekers, ook voor bachelors 2. Respecteer 1%-norm overheidsinvesteringen O&O 3. Durf kiezen voor duurzame chemie en kunststoffen als speerpunt in innovatiebeleid, samen met universiteiten

43 essenscia Innovation Award

44 essenscia Innovation Award

45 9. Sociale dialoog met resultaat UITDAGING Langere loopbanen vergen andere loopbanen. Met meer flexibiliteit en minder complexiteit slaan we de handen in elkaar voor werkbaar werk en een constructieve sociale dialoog, met rechten én plichten. OPLOSSINGEN 1. Laat meer flexibiliteit toe in de arbeidsorganisatie 2. Maak de harmonisering van de tweede pensioenpijler haalbaar 3. Zorg voor rechtszekerheid met respect voor gesloten akkoorden 4. Laat ruimte voor meer maatwerk op ondernemingsniveau 5. Leg minimale vormvereisten op bij stakingsaanzeggingen

46 essenscia Federatie van de chemische industrie en life sciences VZW Contact: BluePoint Building Auguste Reyerslaan Brussel T