Groene Corridor GRATIS

Transcriptie

1 Landschapskrant Groene Corridor GRATIS Brabantse vaarhappening Fietsen en wandelen 7 Rondje kouters Veelzijdig Kapelle-op-den-Bos 14 Broodje onkruid Koken met onkruid WIN een overnachting met ontbijt in B&B Oase in Londerzeel Lente 2014 jaargang 10 Nr. 19

2 Voorwoord Water = leven Water, soms haalt het verwoestend uit en wordt het vervloekt. De overstromingen die de voorbije winterperiode Zuid-Engeland teisterden, liggen nog vers in het geheugen. Toch is water niet weg te denken uit een landschap. Denk maar aan de mooie beekvalleien die deze regio nog rijk is. Water is ook een bron van veel leven zoals kikkers, padden, salamanders, libellen en bootsmannetjes Waterleven in kleine poelen in je buurt en grote waterpartijen in de regio: het passeert allemaal de revue in dit themanummer. RLGC schenkt dit jaar immers extra aandacht aan water en waterleven. Heb je een geschikte plek die van nature nat is? Dan helpt RLGC je bij het graven van poelen. Lees er meer over op blz. 8 en 9. Je kunt ook zelf aan de slag. Een poel of vijvertje tovert je tuin of schoolomgeving om tot een natuurparel die je zelf onder de loep kunt nemen. Poelenbrochure, kikkerkoffer of waterkoffer zetten je op weg! Ook de voorjaarsactiviteiten staan in het teken van die wondere waterwereld: met de fiets langs poelen en beekvalleien tijdens de Brabantse Vaarhappening, op ontdekking in Kapelle-opden-Bos tijdens Rondje Kouters het kan allemaal. En er is uiteraard aandacht voor waterdieren en -planten tijdens de cursus Natuur-in-Zicht, die momenteel loopt in de regio. Vergeet ten slotte ook geen blik te werpen op de rest van de activiteitenkalender. Je vindt zeker je gading in het aanbod! Tot binnenkort op één van de activiteiten. Jozef De Borger Voorzitter RLGC 2

3 Jaarthema water Kwakende groene kikker Vilda-Rollin Verlinde Jaarthema water Een duik in de poel met RLGC tijdens Kikvorscursus XL Poelen en Waterpartijen Aanleg en beheer van een poel Landschapskrant Groene Corridor nr. 19 Lente

4 Wonderlijk water Voel jij ook nattigheid? Er is altijd heel wat te beleven in en rond het water. Vele planten en dieren voelen zich er thuis of hebben water nodig om zich voort te planten. Neem op een mooie (zomer) dag eens een picknick mee en zet je aan de waterkant. Je zult versteld staan welke schouwspelen je allemaal te zien krijgt. Libellen en juffers zetten hun eitjes af op waterplanten. De larven die hier uit komen leven in het water en zijn strikte vleeseters. Ze jagen op zicht. In troebel water vinden ze dus geen prooi. Dankzij de oppervlaktespanning lopen Schaatsenrijders op het water. Ze eten insecten die per ongeluk in het water terechtkomen en door hun gespartel verraden waar ze zijn. Waterranonkel is een van de ondergedoken waterplanten die zuurstofleveranciers zijn voor een poel. De zeldzame en Europees beschermde Kamsalamander is een bewoner van kleinschalige landschappen met hagen, houtwallen, rijen knotbomen, poelen, rietkragen en vochtige bosjes. In de voortplantingstijd maakt het mannetje zich mooi met een scherp getande rugkam. 4

5 Wonderlijk water De Meervleermuis jaagt s nachts op insecten boven kanalen en grote open plassen. Overdag schuilt ze in spleten, onder dakpannen of dakoversteken van gebouwen in de buurt. Groene kikkers zijn erg aan water gebonden. Ze brengen een groot deel van hun leven in het water door. Ze vormen tijdens het paarseizoen roepkoren van soms tientallen tot honderden mannetjes bij elkaar. Als je in de buurt bent, zal je dat geweten hebben Oeverplanten zoals Gele lis geven insecten en andere dieren beschutting, voedsel en een plek om te overwinteren. Landschapskrant Groene Corridor nr. 19 Lente

6 Vaarhappening Fietsen en wandelen tijdens de Brabantse Vaarhappening Op donderdag 1 mei 2014 kan je op ontdekking langs de Brabantse kanalen en de Zenne en zo voorproeven van het nieuwe vaarseizoen in Brabant en Brussel. Verken al varend, fietsend en wandelend deze verrassende regio. Ontdek verrassende wandelplekjes en groene fietswegels, geniet van oude en nieuwe architectuur nabij de waterkant of verpoos bij één van de vele animatiestandjes. Ook RLGC staat te (water)trappelen om jou een onvergetelijke dag te bezorgen. Je kunt hiervoor terecht op 2 locaties: Kapelle-op-den-Bos - Vaartdijk: Geleide fietstocht Watertrappen. Fiets langs wonderlijk water zoals poelen, private vijvers, paddenoversteekplaats, molens of een hele beekvallei naar Vilvoorde. Je start om 11u30u of om 15u30. De tocht is 18 km lang en je bent ongeveer 2,5u onderweg. De terugkeer van Vilvoorde naar Kapelle-op-den-Bos is mogelijk per boot (fiets aan boord). Vilvoorde Steenkaai: leuke GPS-wandeling Vilvoordse Biekes. Iedereen weet dat bijen ervoor zorgen dat mensen kunnen smullen van heerlijke honing. Maar bijen zorgen ook voor de bestuiving van meer dan 80% van de landbouwgewassen. Zonder bijen geen lekkere tomaten, sappige appels of een modieuze jeansbroek. Einstein zei zelfs dat als bijen uitsterven, de mens nog maar 4 jaar te leven heeft! Ontdek via deze GPS-wandeling de favoriete plekjes van de bijen in Vilvoorde en kom te weten hoe ook jij de bijen kan helpen. Starten kan tussen 10u en 16u aan de infostand. GPS-toestellen ter beschikking. De wandeling is net geen 6km lang en je bent ongeveer 2u onderweg. Meer informatie via De Brabantse Vaarhappening is een organisatie van Brussels by Water en Kanaaltochten Brabant. Het programma komt tot stand met de actieve medewerking van de kanaalgemeenten, toeristische instanties, regionale landschappen, milieuen natuurverenigingen en met de steun van de provincie Vlaams-Brabant, het Brussels Gewest en de Vlaamse overheid. 6

7 Rondje Kouters Veelzijdig Kapelle-op-den-Bos tijdens Rondje Kouters Op zondag 22 juni 2014 zet Toerisme Brabantse Kouters vzw de deuren open voor Rondje Kouters, de Dag van de Brabantse Kouters. Gastgemeente dit jaar is Kapelleop-den-Bos. Van 10 tot 18 uur kan je aan het Gemeenschapscentrum De Oude Pastorie in Nieuwenrode komen genieten van een gevarieerd programma. Kom met de fiets naar Kapelle-opden-Bos voor een tocht van circa 20km en ontdek enkele verborgen plekjes. Wie graag de fiets thuis laat, kan wandelen langs het Pastoriepad of zich laten verwennen met theater, een drankje, workshops, een streepje muziek, verrukkelijke streekproducten Of gewoon iets leren over de natuur en de werking van Pasar, RLGC en andere verenigingen. Kortom, de 11 gemeenten van de Brabantse Kouters zetten hun beste beentje voor om zowel fietsers, wandelaars als gezinnen de streek te leren kennen. Meer informatie Toerisme Brabantse Kouters vzw, tel of Rondje Kouters is een initiatief van Toerisme Brabantse Kouters vzw, i.s.m. met de gemeente Kapelle-op-den-Bos, Regionaal Landschap Groene Corridor en Pasar. Landschapskrant Groene Corridor nr. 19 Lente

8 Project in de kijker Ook getest vóór mensen: boeiende waterprojecten Voor natuur en landschap aan de slag gaan rond het thema water, kan op vele manieren. RLGC deed voor jou een vergelijkende test. Tuinvijver Hoewel tuinvijvers niet het hoofddoel zijn voor een regionaal landschap, wil RLGC toch hun belang voor natuur niet minimaliseren. Studies tonen immers aan dat nergens zoveel waterbiodiversiteit terug te vinden is als in een goed uitgebalanceerde tuinvijver. En dat is logisch, want je kunt heel bewust inrichten en de folie beschermt de vijver tegen negatieve invloeden van buitenaf. Folievijvers zijn bovendien ideale oplossingen in situaties waar een natuurlijke poel niet haalbaar is. Je dient wel de waterplanten zorgvuldig uit te kiezen. Vermijd exoten of sterk woekerende exemplaren en probeer het eens zonder vissen. Poelen Al vele jaren werkt het regionaal landschap aan het herstel en de uitbreiding van het netwerk van kleine landschapselementen (KLE). Poelen horen hierbij en zijn één van de belangrijkste natuurlijke bouwstenen. Ze zijn een voortplantingsplaats voor kikkers, padden en salamanders en vormen een belangrijke verblijfplaats voor libellen, juffers en andere waterdiertjes. Bovendien 8

9 Project in de kijker Net zoals bij een poel zijn deze waterpartijen een levend verhaal. Om ze te onderhouden moet men af en toe het slib of de plantengroei verwijderen. Maar je krijgt er dan weer een topfit exemplaar voor in de plaats zodat ook de volgende generaties van al dat moois kunnen genieten. trekken ze planten aan die nergens anders in het landschap voorkomen. Poelen hebben bovendien dit voordeel: eens gegraven neemt de natuur het gratis van je over. Waterpartijen Typisch voor de groene gordel rond Brussel zijn de vele kasteeldomeinen. En niet zelden tref je daar ook een grote waterpartij of een ringgracht aan. Bekijk zo n waterpartij als een grote poel. Je vindt hier dezelfde waterbewoners, bloemen en planten. Alleen zijn ze door de grootte van de waterpartij ook groter in aantal. Bovendien vind je er vaak ook andere dieren, zoals vissen en watervogels. Beste koop Over welk type water het ook gaat, klein, groot, diep, natuurlijk of niet, allen hebben ze hun karakteristieke uitstraling maar ook een gemeenschappelijke aantrekkingskracht. Mensen vertoeven nu eenmaal graag langs het water en komen er tot rust. Je kunt uren turen naar al dat moois. Maar sta dan ook even stil bij het wonderlijk natuurverhaal dat hierachter schuilt. Welk project je ook kiest, je komt zeker niet bedrogen uit! Meer informatie Sla er de poelenbrochure op na. Haal een gratis exemplaar af op het secretariaat van RLGC of download ze via Je kunt de brochure ook bestellen tegen 1,5 verzendingskost ( of info@rlgc.be). Landschapskrant Groene Corridor nr. 19 Lente

10 Koesterburen Het zwartgele goud van Asse en Opwijk Verscholen onder strooisel of oude boomstronken kan je in Kravaalbos nog Vuursalamander aantreffen. Wees niet bang, deze prachtige salamander spuwt geen vuur. Oude legenden vertellen dat vuursalamanders immuun zouden zijn voor vuur. Meer nog, ze zouden uit vuur geboren worden en zelfs vuur kunnen uitdoven. Een Vuursalamander heeft een zwartgeel vlekkenpatroon op zijn lichaam. Deze opvallende kleuren dienen om zijn natuurlijke vijanden af te schrikken, want voor hen is hij giftig. Hij is voornamelijk s nachts actief en bij regenachtig weer. Hij houdt van oud vochtig loofbos met dood hout, een dikke strooisellaag, zuivere bronbeekjes en ondiepe poeltjes. Zulke plekjes zijn er nog maar weinig in Vlaanderen en daarom komt de Vuursalamander nog zelden voor. Voor een salamander heeft hij eerder slechte zwemcapaciteiten en is daarom ook een echte landsalamander. Hij gebruikt enkel water om in het voorjaar zijn larven af te zetten. Daarvoor gaat hij op zoek naar koel, helder en vooral proper water in het bos. Bosontginning, verdwijnen van dood hout en watervervuiling vormen grote bedreigingen voor deze zeldzame salamander. Vuursalamander is dan ook aangeduid als beschermde soort in Vlaanderen en is een koesterbuur van Asse en Opwijk. Samen met Regionaal Landschap en Bosgroep Groene Corridor zetten deze gemeenten zich in om dit unieke zwartgele diertje te beschermen. RLGC voert soortbeschermingsacties uit met financiële steun van de provincie Vlaams-Brabant en het Agentschap voor Natuur en Bos. De acties voor Vuursalamander kaderen binnen de provinciale biodiversiteitcampagne Je hebt meer buren dan je denkt en de realisatie van instandhoudingsdoelstellingen. 10

11 Groen in zwart-wit Maalbeekvallei, Grimbergen Zwart-wit: Foto anno 1900 met dank aan Agnes Van Baelen Deze foto toont hoe de Maalbeekvallei er een eeuw geleden uit zag. Van links naar rechts herken je de Liermolen, café The Puller en de Charleroyhoeve. Dit beeld is vermoedelijk genomen op de toren van de Basiliek van Grimbergen. Anno 2014 RLGC trok voor de gelegenheid naar de top van diezelfde toren. Vandaag is de vallei nog goed herkenbaar, maar de omgeving veranderde toch ingrijpend de voorbije eeuw met o.a. bebouwing langsheen de Pater Pieraerstraat, de Rijkenhoekstraat, de Borrestraat en de woonwijk achter bioboerderij Den Diepen Boomgaard. Landschapskrant Groene Corridor nr. 19 Lente

12 Zo gezegd, zo gedaan Zesentwintig kleine NME-medewerker Marijke Smans testte de nieuwe uitleenkoffer kikkers De Sint-Jozefsschool van Peutie herbergt 26 kleine kikkers. Het zijn de 3e-jaars kleuters van de Kikkerklas. Benieuwd naar hun kennis over amfibieën, trek ik naar de klas met een kikkerkoffer in de hand. En Karel de Kikker, die gaat met me mee. Het onderwerp kikker lokt veel enthousiaste reacties uit. Kijk maar, wij zítten in de Kikker-klas! Heel veel kleuters hebben al een kikker in het echt gezien, zoals Emma op de scouts, Lotte die op een feestje een kikkervisje kreeg (oei!) en Shahin die er één in zijn tuin gezien heeft. Wat hij er dan mee gedaan heeft? Niets, gewoon laten lopen... Alle kleuters weten dat een kikker in het water leeft. Maar Emma doet kikkers ook in bad. Daarna laat ze hen natuurlijk weer gaan. Kristina vindt het heel cool als een kikker een salto maakt. Op de vraag waar een kikker in de winter mag slapen, komen eerst verwarde reacties. In het water 12

13 Zo gezegd, zo gedaan kikkers uit in de Sint-Jozefsschool in Peutie. Lees hieronder haar relaas. natuurlijk! Maar al gauw kunnen de kleuters betere overwinteringsplaatsen bedenken, zoals een holletje in een boom, of onder takjes en blaadjes. Kikkerjuf An vindt de koffer een enorme meerwaarde. Het thema het leven van een kikker is niet zo gemakkelijk om mee aan de slag te gaan in de klas. Maar dankzij het veelzijdige materiaal kunnen zowel de levensstadia als de leefwereld, vrienden, vijanden en voedselbronnen aan bod komen. Na afloop van Karels bezoek vertellen de kinderen dat ze het superleuk vonden. Behalve 2 kleine kikkers die liever de beloofde computerspelletjes hadden gespeeld. Ach, eerlijk is eerlijk... Ontdek Karel en de kikkerkoffer en kom hem gratis ontlenen bij RLGC. Meer informatie via Marijke Smans, of marijke.smans@rlgc.be. De koffer maakt heel wat los bij jonge kinderen. Asim startte het schooljaar met beperkte kennis van het Nederlands en lijkt eerder verlegen en afzijdig. Onbekende bezoekers in de klas sprak hij niet aan. Maar met de kikkerkoffer en Karel de Kikker in de buurt, verdwijnt de terughoudendheid. Tot groot plezier van de juf vraagt hij honderduit over de kikker en de andere spullen in de koffer. Landschapskrant Groene Corridor nr. 19 Lente

14 Koken met onkruid Broodje onkruid De lente is begonnen. En wat is er fijner dan er op een zonnige middag op uit te trekken met je gezin, enkele vrienden, collega s of je lief? Neem een dekentje mee, misschien enkele leuke gezelschapsspelletjes en neem die laatste restjes mee uit de koelkast. En wil je graag je gezelschap met iets origineels verrassen? Dan vind je hieronder twee overheerlijke tips. Trek er op uit en laat het je smaken! Door Bram Cools Boterham met geitenkaas INGREDIËNTEN Je favoriete brood Geitenkaas Gesnipperde weegbree Fijngesnipperd paardenbloemblad Fijngesnipperd Duizendblad Smeer de geitenkaas op het brood en strooi er de weegbree, paardenbloemblad en Duizendblad over. Vlierbloesemsiroop Door Lotte Duncan INGREDIËNTEN 30 vlierbloesemhoofdjes 1,7l kokend water 900g basterdsuiker 50g citroenzuur (verkrijgbaar bij de apotheker) 2 sinaasappels, in schijfjes (wax van schil verwijderen door in kokend water te dompelen) 3 citroenen, in schijfjes (ook hier wax van de schil verwijderen) Spoel voorzichtig de vlierbloesemhoofdjes om eventueel vuil en kleine diertjes te verwijderen. Giet het kokend water over de suiker in een grote mengkom. Roer goed en laat afkoelen. Voeg het citroenzuur, de schijfjes sinaasappel en citroen en de bloemen toe. Bewaar 24u op een koele plaats. Roer af en toe alles eens om. Filter alles door een neteldoek en giet over in gesteriliseerde flessen. Serveer de siroop met bruisend water of een sprankelende wijn. 14

15 Quiz Landschapsquiz 1. De larven van libellen en juffers zijn... a. Herbivoren b. Carnivoren c. Omnivoren Schiftingsvraag Hoeveel volledig correcte antwoorden bereiken RLGC voor 1 juni 2014? 2. In welke gemeente kan je naar de Dag van de Brabantse Kouters 2014? a. Zemst b. Kapelle-op-den-Bos c. Londerzeel 3. Waarin is de Vuursalamander het best? a. Zwemmen b. Fietsen c. Lopen 4. Wie kregen de kleuters uit de 3e kleuterklas van de Sint-Jozefsschool in Peutie over de vloer? a. Karel de Kikker b. Pippa de Pad c. Simon de Salamander 5. Wie schilderde Déjeuner sur l herbe? a. Edouard Manet b. Claude Oscar Monet c. Pierre-August Renoir Met een jaarthema als Wonderlijk Water mag er natuurlijk geen prijs ontbreken die iets met water te maken heeft. In B&B Oase in Malderen staat alles in het teken van water. Eén winnaar wint een overnachting met ontbijt. Daarnaast maak je kans op het boek Landschappen voor het leven Mail je antwoorden naar quiz@rlgc.be, laat ze achter via Facebook of stuur deze strook voor 1 juni 2014 naar Regionaal Landschap Groene Corridor vzw, Houtemsesteenweg 23, 1800 Vilvoorde. Veel succes! Naam en voornaam... Adres Telefoonnummer... adres... De juiste antwoorden van de vorige landschapsquiz waren 1b, 2a, 3c, 4c en 5b. Schiftingsvraag: 24 correcte inzendingen. Landschapskrant Groene Corridor nr. 19 Lente

16 Agenda Happening 20 jaar Natuurpunt Meise 27 april u00 Birrebeekvallei Broekstraat, Meise Brabantse Vaarhappening 1 mei 2014 Vilvoorde en Kapelle-op-den-Bos Natuurpunt Meise viert zijn 20-jarig bestaan met een groot feest op zondag 27 april, samen met Regionaal Landschap Groene Corridor, Velt, JNM, Chiro, Femma en Kringlooptuinieren Vlaams-Brabant. Er zijn activiteiten voor jong en oud: een zoektocht, koesterburenspelletjes, activiteiten in het speelbos, een gedichtenwedstrijd, een hall-of-fame over 20 jaar natuurprojecten in Meise. Er is natuurlijk ook een veldcafé met hapjes en drankjes. Dat alles in de ontluikende lentenatuur. Meer informatie op blz. 6. REGIONAAL LANDSCHAP GROENE CORRIDOR VZW wil mensen betrekken bij natuur en landschap in de regio, het noordwesten van Vlaams-Brabant. In deze landschapskrant vinden inwoners van Asse, Grimbergen, Kapelle-op-den-Bos, Londerzeel, Meise, Merchtem, Opwijk, Steenokkerzeel, Vilvoorde, Wemmel, Zaventem en Zemst informatie over de activiteiten van RLGC. CONTACTADRES Regionaal Landschap Groene Corridor vzw, Houtemsesteenweg 23, 1800 Vilvoorde, info@rlgc.be, of vind RLGC ook op VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Patrick Endels, coördinator RLGC vzw Bijeninfoavond 13 mei u30 Gemeentelijke Technische Tuinbouwschool Molenbaan 54, Merchtem Rondje Kouters 22 juni 2014 Kapelle-op-den-Bos Heb je al ooit gehoord van de Heggerankbij, de Tuinbladsnijder of de Blauwe metselbij? Denk je bij een Vosje niet spontaan aan een bij maar aan een ander dier? Zak dan zeker af naar dit infomoment en leer bloemen bekijken door een bestuiversbril. Kom alles te weten over verschillende wilde bijensoorten, hommels, hun nestjes, waar ze te vinden en hoe je hen kan helpen. Meer informatie op blz. 7. REDACTIE RLGC vzw VORMGEVING EN DRUK Drukkerij Van der Poorten, gedrukt met vegetale inkten op gerecycleerd papier FOTO S Vilda: Rollin Verlinde RLGC; Buiten-Beeld: Harvey van Diek, Jelger Herder en René Janssen; Patrick Storms; An Van Dam Met de steun van de gemeentes Asse, Grimbergen, Kapelle-op-den-Bos, Londerzeel, Meise, Merchtem, Opwijk, Steenokkerzeel, Vilvoorde, Wemmel, Zaventem en Zemst.