5,6. Werkstuk door een scholier 3662 woorden 12 mei keer beoordeeld. Nederlands

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3662 woorden 12 mei ,6 31 keer beoordeeld Vak Nederlands Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Hoofdstuk 1: Hoe is reggae ontstaan?! 1.1 Geschiedenis Jamaica! 1.2 Het ontstaan van Reggae 3. Hoofdstuk 2: Wat is het rastafarianisme?! 2.1 Marcus Garvey en Haile Selassie! 2.2 Geschriften! 2.3 Rasta zijn in de praktijk 4. Hoofdstuk 3: Wat is reggae als genre? 1.! 3.1 Reggae muziek! 3.2 Reggae instrumenten! De drums en percussie! Basgitaar! Gitaren! Toetsenborden! Blazers! Zang! 3.3 Bob Marley en andere artiesten 5.Conclusie 6.Nawoord 7. Bronnen INLEIDING Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik reggae muziek gewoon hartstikke leuk vind. Bij een spreekbeurt over Jamaica kreeg ik vaag wat te horen over Bob Marley, maar het werd absoluut niet duidelijk hoe en wat. Hierdoor werd ik er eigelijk wel nieuwsgierig naar. Toen ik een onderwerp moest kiezen wist ik niet wat ik moest kiezen, maar toen schoot het me ineens te binnen. Mijn beginvragen waren: Hoe is reggae ontstaan? Wat is het rastafarianisme? Wat is reggae als genre? Pagina 1 van 10

2 Vanuit de geschiedenis en via de voorlopers ben ik naar reggae zelf toe gaan werken. Eerst heb ik een stukje geschiedenis van Jamaica beschreven, en vanuit daar zijn er andere stijlen ontstaan die ik heb proberen uit te leggen. Hierna heb ik wat over de rastaʼs en hun geloof verteld, om de sfeer rond reggae een beetje duidelijk te maken. Als een soort conclusie, heb ik reggae muziek zelf als laatste gedaan, omdat er dan, vaak al veel duidelijk is. Daarbij hoort ook welke instrumenten bij reggae horen en natuurlijk welke artiesten. 1. Hoe is reggae ontstaan? 1.1 Geschiedenis van Jamaica Rond 650 werd Jamaica bewoond door de Arawaks die oorspronkelijk uit Zuid-Amerika kwamen. Ze noemden het eiland Xaymaca. In ±1400 kwamen vanuit Zuid-Amerika de Cariben, een mens-etende stam die de vredige Arawaks van het eiland verdreven. Christoffel Columbus ontdekte het eiland en gebruikte het vanaf 1494 tot 1509 als privéeiland en het eiland werd Santiago genoemd. Vervolgens bedachten de Spanjaarden om de oorspronkelijke bewoners uit te roeien met ziektes, slavernij en oorlog en er Afrikaanse slaven heen te brengen om te laten werken. Dit was in In 1655 veroverde de Engelsen Jamaica van Spanje en vluchtten de Spanjaarden naar Cuba en lieten hun slaven er los achter. In 1658 heeft Spanje nog geprobeerd het eiland terug te veroveren, maar dit is niet gelukt. Jamaica werd in 1670 officieel overgedragen aan Engeland. In 1690 ontstaan er opstanden van alle slaven op het hele eiland. In 1739 tekenden de Marrons, een groep slaven, een verdrag waarin ze land en zelfbestuur werd beloofd. In ruil daarvoor zouden zij nieuwe opstanden de kop in drukken. Vanaf 1760 ontstaan er opnieuw allemaal opstanden en de Marrons proberen dit ook tegen te gaan, maar vanaf 1795 raken de Marrons zelf in oorlog met de Engelsen. Dan in 1807 wordt op nog een paar harde afstraffingen na, de slavenhandel afgeschaft. In 1834 wordt de slavernij in heel Engeland afgeschaft, maar in 1838 wordt dit pas doorgevoerd in Jamaica. Volledig zelfbestuur en kiesrecht kreeg Jamaica in 1944 en het land werd echt onafhankelijk in Jamaica is een eiland in het Caribisch gebied onder Cuba, en ten westen van het eiland Hispaniola. Jamaica is lid van de Britse Commonwealth waarvan koningin Elisabeth het (symbolische) staatshoofd is. Jamaicaanse vlag 1.2 Het ontstaan van reggae Men zegt dat reggae een Afrikaans hart heeft, omdat het ooit begonnen is bij de Afrikaanse-slaven die muziek begonnen te maken op de spullen die ze hadden. Hieruit groeide ontzettend veel stijlen. Je had bijvoorbeeld calypso waar de Afrikaanse drum duidelijk aanwezig was. Later ontstond de mento op Jamaica wat vooral ontstaan is vanuit de Afro-Jamaicaanse kerkmuziek en muziek van het gemaskerde jonkonnu festival dat elk jaar met kerk in het Caribische gebied gevierd wordt. Mento was bovendien het eerste Pagina 2 van 10

3 lokale genre dat opgenomen werd rond Het gaat dus van stijlen als calypso naar mento, van mento naar ska, naar rocksteady en van rocksteady naar reggae. R&B (Rhythm-and-blues), wat was komen overwaaien vanuit Noord-amerika, was in de jaren 50 zeer populair op Jamaica. Het werd dus veel gedraaid en mensen gingen hun eigen gevoel eraan geven. Het werd dus R&B met een Caribisch gevoel eraan. Muzikanten begonnen vooral accenten te leggen tussen de tellen van een vierkwartsmaat. Hieruit groeide een hele eigen stijl; ska. De naam ska komt van het woorden skanken wat mensen gebruikten voor het gevoel van de accenten tussen de tellen. Net zoiets als ʻswingenʼ in Jazz. De typische accenten werden One Drops genoemd. De bassdrum werd niet zoals bij R&B op de eerste een derde tel gespeeld, maar op de tweede en derde. Hierdoor ontstaat de zogenaamde after beat. Door het nummer Simmer Down door Bob Marley and the Wailers begeleid door de Skatalites, breekt de ska echt door op Jamaica. De opvolger van ska is rocksteady. Rocksteady is vooral veel langzamer waardoor de zang zich beter kon ontwikkelen. De baslijn kreeg ook een ander gevoel; bij de ska was de baslijn rollend, en in rocksteady meer afgesloten en kreeg het te maken meer syncopische patronen. De basgitaar kreeg bij rocksteady opeens wel de eerste en derde tel, net zoals bij R&B, en kreeg de slaggitaar de tweede en vierde waardoor de after beat wel bleef. De percussie en drums kregen ook een minder grote rol, omdat de percussie als een soort van werd gedaan door gitaar en bas. Rocksteady-artiesten werden door veel mensen gezien als rude boys ; ruige jongens die een aparte levensstijl hebben. Via rocksteady werd vaak ook kritiek op de maatschappij gegeven. Mensen met kritiek op de rude boys, uitte dit om gekeerd ook via rocksteady. Vanuit rocksteady groeit dan natuurlijk, reggae! 2. Wat is het Rastafarianisme? 2.1 Marcus Garvey en Haile Selassie Rastafari begint groot te worden in de arme sloppenwijken van Kingston, de hoofdstad van Jamaica, in de jaren 1920, ʼ30, omdat er in die tijd sprake was van armoede, racisme en discriminatie in klasse in deze wijken. Hierdoor snakte iedereen naar een hoop voor vrijheid van onderdrukking en om ooit terug te keren naar het Afrikaanse vaderland. De Rastafari beweging begon met de uitspraken van Marcus Garvey ( ), een zwarte Jamaicaanse, die een Terug naar Afrika beweging leidde. Hij Pagina 3 van 10

4 geloofde dat veel Afrikanen als goddelijke straf zijn verbannen naar Jamaica en andere delen van de wereld. Garvey moedigde de mensen aan trots te zijn op hun zwart zijn en probeerde de gedachte tegen te gaan dat zwarte minderwaardig zijn, wat veel zwarte zijn gaan denken door de lange tijd van slaaf zijn. Garvey deed in 1927 een voorspelling, die heel erg beroemd werd voor veel rastaʼs als profetie; Look to Africa, for there a king shall be crowned. Op 2 novermber, 1930, wordt Ras Tafari Makonnen gekroond tot keizer van Ethiopië. Bij deze kroning kreeg hij de naam Haile Selassie, was Macht van de drie-eenheid betekent. Selassie kreeg ook de titels, Conquering Lion of the Trive of Judah, uitverkorenen van god en koning der koningen van Ethiopië. Volgers van Garveyʼs uitspraken zagen Selassie als voorspelde koning en dachten dat hierbij de goddelijke straf was afgelopen en het terugkeren naar Afrika zou beginnen. De rastaʼs noemde deze beweging naar Ras Tafari en beschouwde hem als god (Jah) op aarde. Selassie zelf was een christen en ontkende uitdrukkelijk zijn goddelijke status zoals verteld wordt in Jamaica. 2.2 Geschriften Het heilige geschrift van de rastaʼs is de Holy Piby, de Black Manʼs Bible. Het is samengesteld door Robert Athlyi Rogers uit Anguilla en gaf het in 1924 uit. De Holy Piby is een een versie van de christelijke bijbel die is gefilterd voor opzettelijke verstoringen, waarvan men denkt dat die er ooit ingebracht zijn door blanke leiders bij de vertaling naar het engels. Ethiopische vlag 2.3 Rasta zijn in de praktijk Rastaʼs staan misschien wel het meest bekend om hun vele gebruik van marihuana, wat in heel veel op Jamaica groeit. Rastaʼs noemen het ganja, het heilige kruid, en geloven het door god gegeven is. Buiten ritueel gebruik, wordt het ook gebruikt als medicijn. Marihuana wordt vooral gebruikt voor twee rasta rituelen; redenering en nyabingi. Bij het redeneren wordt een bijeenkomt gehouden van kleine groepen, en terwijl ze de ganja roken gaan ze in discussie. Het ritueel begint met één persoon die de pijp aansteekt, een kort gebed voorleest terwijl de andere hun hoofden buigen. Ondertussen wordt de pijp door gegeven in een cirkel totdat iedereen heeft gerookt. Het ritueel eindigt wanneer iedereen één voor één vertrekt. Het nyabinghi is een dans dat wordt gehouden in rasta vakanties en op speciale gelegenheden. Deze dansen kunnen wel een paar dagen duren. De rastaʼs zingen en dansen dan tot het ochtend wordt, dan gaan ze uitrusten. Het duidelijkste waar je onder andere een rasta aan kunt herkennen is natuurlijk zijn haar in dreadlocks of dreads. Dreads zijn bundels van vervilt haar. Je kunt ze natuurlijk laten ontstaan wanneer je een beetje krullend haar hebt en het niet verzorgd kamt. De dreads Pagina 4 van 10

5 haal je er niet zomaar meer uit. De bekendste Jamaicaan met dreadlocks is waarschijnlijk wel Bob Marley geweest. Hierdoor worden dreadlocks vaak met reggae muziek geassocieerd. De dreads hebben verschillende bedoelingen: Ze lijken op manen van een leeuw, de leeuw die voor kracht, Afrika, Ethiopië en de Lion of Judah staat. Natuurlijkheid en de eenvoud, wat woord geassocieerd met Afrika een ander duidelijk rasta symbool zijn de kleuren rood, geel (goud) en groen. Dit zijn de kleuren van de vlag van Ethiopië. Rood: Staat voor The Church Triumphant, de kerk van de rastaʼs en voor de bloed dat ze hebben verloren in het verleden. Geel: Staat voor goud, de rijkdom van het thuisland. Groen: Staat de groene schoonheid van Ethiopië Bij het rastafari zijn hoort ook het eten van ital voedsel. Dit houdt in dat je geen zout, olie of vlees eet en ook alcohol vermijdt; zo puur mogelijk. 3. Wat is reggae als genre? 3.1 Reggae muziek Na de ska en rocksteady kwam natuurlijk reggae. Reggae is kort gezegd een lomere mix van beide. Het tempo en het gebruik van de ingewikkelde basslines onderscheidt reggae het beste van rocksteady. Het woord reggae in het Jamaicaans Engelse woordenboek staat beschreven met rags en ragged clothing, oftewel vodden en gescheurde kleding. Reggae als muzikale term komt uit een rocksteady hit Do the Reggay van The Maytals maar het werd al eerder gebruikt in Kingston. Er zijn verschillende verhalen over hoe de naam ontstaan is. Bob Marley zijn idee erover was ze het woord reggae van een Spaanse term voor de koning zijn muziek, en er wordt inderdaad gezegd dat in de tekst van To The King, een compilatie van een christelijke gospel reggae, het woord reggae was afgeleid van het Latijnse woord regi, dat voor de koning betekent. Reggae is vaak heel simpel qua muziek. Een nummer kan soms uit twee verschillende herhalende akkoorden bestaan en dan is het. Juist door de eenvoud en herhaling kan het een hypnotische werking hebben, vooral na het gebruik van ganja. Een reggae nummer wordt altijd in 4/4 maat gespeeld, omdat het symmetrisch ritmisch patroon niet mogelijk is bij een 3/4 maat. Hierdoor is het typische skanken ook zo goed mogelijk, namelijk op de 3e en 4e tel. 3.2 Reggae instrumenten De drums en percussie Er wordt meestal gewoon een standaard drumstel gebruikt, alleen de snaredrum is vaak hoger afgesteld. De cross-stick techniek wordt vaak gebruikt voor de snare drum. Je kunt de reggae trommelslagen in die groepen delen: Een druppel, rockers en steppers. Bij een druppel, ligt alle nadruk op de 3e tel van de maat, en wordt de slag gespeeld op de snaire Pagina 5 van 10

6 drum. Slag 1 is helemaal stil, wat bijna nooit voorkomt in populaire muziek. Carlton Barret van The Wailers is de maker van deze stijl. Een voorbeeld is te horen in One Drop van Bob Marley en de Wailers. In alle reggae muziek ligt er een nadruk op de 3e tel, maar bij de rockers beat, ligt de nadruk ook op de 1e tel, meestal op de grote trom gespeeld. De rockers beat is niet simpel, want het bevat vaak verschillende syncopen. Bij een steppers beat, is er op elk van de 4 tellen een slag te horen. Hierdoor krijgt het een indringend ritme. Een andere naam voor de steppers is four on the floor. Een nummer van Burning Spear, Red, Gold and Green is hier een goed voorbeeld van. De steppers beat werd later ook gebruikt door een paar ska bands. Dit was wel op een veel hoger tempo. Een opvallend iets bij het reggae drummen is dat na een drum regel er geen climax cimbaal komt, wat wel gebruikelijk is. Verder worden er ontzettend veel percussie instrumenten gebruikt in de reggae. Bongoʼs worden vaak gebruikt om te improviseren. Koebellen, claves en shakers hebben vaak een vast, eigen patroon Basgitaar De Basgitaar is vaak de basis van een reggae nummer. Veel van de reggae zangers maken hun muziek op het zelfde ritme. Dat de basgitaar zoʼn grote centrale rol speelt, is met name te horen in dub muziek (andere vorm van reggae). De zang en andere instrumenten worden hierdoor minder belangrijk. Het basgeluid in reggae klinkt zwaar en zorgt ervoor dat de hoge tonen minder worden, en de lage worden benadrukt. De bas speelt vaak een eenvoudige riff, waarbij meestal alleen de dikste en zwaarste snaren worden gespeeld Gitaren De gitaar speelt meestal de akkoorden op tel twee en vier; skanken. Toch gaat het hier niet alleen om de timing, maar houdt skanken ook een manier van spelen in. Het krijgt er een kort, krasserig, bijna als een percussie-instrument geluid van Toetsenborden Vanaf 1960 tot en met de vroege jaren 1980, werd de piano hoofdzakelijk gebruikt in reggae om het ritme van skank van de gitaar te verdubbelen, het spelen van de akkoorden in staccato-stijl (heel kort en houterig) om het meer body te geven. Later werd de pianopartij over genomen door synthesizers. De reggae-orgel shuffle is uniek voor reggae. Het typische Hammond-orgel geluid wordt gebruikt om de akkoorden met een schokkerig gevoel te spelen. Dit staat bekend als bubble. Er worden speciale instellingen gebruikt op het orgel zelf om het goede geluid te krijgen Blazers Blazers worden vaak gebruikt in reggae muziek. Vaak spelen ze inleidingen en contramelodieën. Meestal worden saxofoon, trompet of trombone gebruikt. Tegenwoordig woorden de echte blazers vaak vervangen door synthesizers met opgenomen samples van bijvoorbeeld een trompet. Vaak spelen de blazers een eenvoudige melodie of een tegenmelodie (contramelodie). De eerste blazer wordt meestal begeleid door de tweede blazer die de zelfde melodie speelt, maar een octaaf hoger. De derde ook het zelfde, maar een octaaf en 1/5 hoger dan de eerste hoorn. De hoorns worden over het algemeen vrij zacht gespeeld, waardoor het een rustgevend geluid geeft. Het kan echter ook fel Pagina 6 van 10

7 gespeeld worden voor een up-tempo geluid. Dit is vaak beter dansbaar Zang De reggae zang is minder kenmerkend als het instrumentale geluid en het ritme. Bijna elk liedje kan worden uitgevoerd in reggae stijl. Wel wordt reggae muziek vaak in het Jamaicaanse Patois, Jamaicaanse Engels of anders Jamaicaanse dialecten gezongen. Het toasten is als stijl uniek voor reggae. Het komt van oorsprong van DJʼs die improviseren op muziek zoals reggae en dub (andere vorm van reggae). Men ziet het als de voorloper van rap. Het verschil tussen toasten en rap is dat het toasten vaak melodieuzer is, omdat rap in het algemeen vaak gesproken tekst is zonder een melodische inhoud. 3.3 Bob Marley en andere artiesten Nesta Robert (Bob) Marley werd geboren op Jamaica op 6 februari 1945 en stierf op 11 mei Bob Marley heeft een hele grote rol gespeeld bij de doorbraak van reggae buiten Jamaica, en was tegelijkertijd iemand die, die in en naast zijn muziek het rastageloof aan moedigde. Bob groeide op bij zijn moeder, omdat zijn vader om een onbekende reden, het gezin verliet. Bob praatte veel met Clarence Macolm, een voormalig gitarist, over muziek. Als klein jongetjes verdiende hij bij, met zingen op straat. Buiten muziek hield hij heel erg van voetbal. Bij een partij, raakte hij een keer geblesseerd aan zijn grote teen. Deze moest eigelijk geamputeerd, maar omdat dit tegen zijn geloof was, weigerde hij dit. Op zijn zestiende ging Bob samen met Bunny Livingston en Peter Tosh bij de band The Wailers. Hun allereerste opname was Judge Not. In het begin hadden ze maar weinig succes, door het vele optreden in kleine clubs en door het meedoen aan talentenjachten werden ze toch steeds populairder. De groep verandere een paar keer van samenstelling en Bob trad steeds meer op de voorgrond, en uiteindelijk zover, dat de naam werd veranderd in Bob Marley and The Wailers. Simmer Down, hun volgende single werd een hit in Jamaica. De eerste nummers van de Wailers waren afgeleid van de populaire dansbare ska. Later begonnen ze langzamer te spelen, en werd het echt reggae. Bob had in 1965 zijn eigen opnamestudio, Tuff Gong. Hier is vandaag de dag Pagina 7 van 10

8 het Bob Marley Museum. Bob trouwt in 1966 met Rita Anderson. Een jaar later krijgen ze hun eerste kind. Het jaar 1971 was een goed jaar voor de Wailers. Voor het eeerst in de geschiedenis gaf een beroemde producent, Island Records, een platencontract aan een reggaeband. Plotseling hadden ze toegang tot de modernste opname middelen. Hiermee kwam het eerste echte album Catch a Fire, en het werd een groot succes. Hiervoor waren er alleen nog maar singles of goedkope samengestelde albums verschenen. In 1973 gooide Bob de groep om en kreeg het een nieuwe look. Rita Marley, Marcia Griffiths en Judy Mowatt werden aan de groep toegevoegd en Bob ging met de groep op een reeks internationale tours. In 1976 stond de VS helemaal op zijn kop door de reggae. Bob Marley and The Wailers werden zelfs uitgeroepen tot beste band van het jaar door de Rolling Stones. In 1978 werd er een aanslag gepleegd om Bob en zijn familie. Bob werd geraakt, maar niet levensbedreigend. Ter ere van de wapenstilstand tussen de twee belangrijkste politieke groepen in Jamaica hield hij het One Love Peace concert. Hij kreeg de twee politieke vijanden, die allebei aanwezig waren, zover, dat ze op het toneel elkaar de hand schudde. In 1977 kreeg Bob de ring van Haile Selassie overhandigd, die in 1975 was gestorven. In 1980 stortte hij tijdens het joggen in. Hij bleek een hersentumor te hebben gehad, en hij had al niet langer meer als drie weken te leven. Toch wilde hij door op tournee, op naar zijn volgende concert! Door zijn vrouw Rita werd dit toch geannuleerd. Hij had namelijk behandeling nodig. Hij kwam terecht in een ziekenhuis in Duitsland, waar opeens ook maag- en longkanker werd gevonden. Toen besloot hij toch maar terug te vliegen naar Jamaica, maar kwam niet verder als Miami waar hij op 11 mei 1981 overleed. Peter Tosh was ook een befaamde reggae zanger. Ook hij was samen met Bunny Livingston met Bob Marley naar de Wailers gestapt Verder was de Inner Circle met Jacob Miller succesvol, totdat Miller overlijd bij een auto ongeluk. Miller zijn artiesten naam was Sidney Elliot. Inner Circle kennen de meeste mensen van de hits Pagina 8 van 10

9 Bad Boys en Sweat(A la la la la long), In 1978 krijgen ze hun breaktrough als Chris Blackwell de band ziet spelen op het Reggae Peace concert. Dat zelfde jaar krijgen ze een contract en staan ze in de top 20 in de UK en in de top10 in Frankrijk Bruning Spear staat al jaren bekend om hun traditionele reggae. Winston Rodney, de zanger heeft zich ontzettend laten inspireren door Bob Marley en is hierdoor ook bekend Conclusie Waar ik mij helemaal niet bewust van was toen ik aan het werkstuk begon, was dat reggae zoveel te maken heeft met het rastafari zijn en dat dat überhauot verschillend was. Voor mij was iemand die met reggae bezig was en zich ook zo kleedde een rasta. Blijkbaar is dit dus niet altijd het geval. Het tweede waar ik me opeens bewust van werd is dat de Jamaicanen eigelijk allemaal Afrikanen zijn en dat de meesten dachten dat ze ooit weer terug zouden keren. Verder over de reggae muziek heb ik me niet echt verbaast. Ik wist lang niet alles, maar vond het allemaal wel redelijk logisch. Alleen het stukje over de afterbeat of het skanken was mij voordat ik aan het werkstuk begon niet duidelijk. Hoe krijg je nou dat typische reggae geluid. Daar ben ik dus ook achter gekomen. Nawoord Ik vond het een heel leuk onderwerp om een werkstuk over te maken. Het viel af en toe een beetje tegen hoeveel informatie er te vinden was omdat het vaak, allemaal een beetje het zelfde was. Het eerste wat ik volgende keer beter ga doen is eerder beginnen. Ik ben veel te laat Pagina 9 van 10

10 begonnen en heb het voor mijn gevoel een beetje moeten afraffelen terwijl ik dat eigelijk best wel zonde vind, omdat je er alsnog een heleboel tijd in stopt. Wat wel beter ging is het schrijven van de stukjes. Eerst liep ik soms helemaal klem op een zin que opbouw, en snapte ik er helemaal niks meer van. Deze keer ging dit veel beter. Het meeste heb ik gewoon vlot kunnen schrijven. Dit kwam misschien ook omdat ik heel veel informatie uit het engels heb gehaald, waardoor je de voorgekauwde Nederlandse zin niet in je hoofd hebt, maar wel de informatie. Verder vond ik het hartstikke leuk om dit werkstuk te maken, alleen nogmaals, veel en veel eerder beginnen. Bronnen: boek: Reggae International door Peter Simon en Stephen Davis Pagina 10 van 10