6,6. Werkstuk door een scholier 3328 woorden 14 februari keer beoordeeld. De geschiedenis van het gebruik van de zon als energiebron

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 3328 woorden 14 februari ,6 178 keer beoordeeld Vak ANW De geschiedenis van het gebruik van de zon als energiebron Al in de oudheid werd er een manier van zonne-energietoepassing gevonden.in plm. 200 v Chr. vond Archimedes uit dat je met een spiegel, waarin het zonlicht gevangen werd iets in brand kon steken. De Inca s gebruikten warmtereflectoren voor het bereiden van hun maaltijden. Later werden een soort kegelvormige metalen bekers gebruikt, waarin de zonnestralen werden opgevangen en die op hun beurt weer hitte afgaven om iets in brand te steken. Vanaf de oudheid tot ongeveer 1700 werden er ongeveer twee eeuwen lang geen nieuwe experimenten meer uitgevoerd met zonne-energie. Pas in 1694 werd er weer een poging gedaan om met behulp van een brandspiegel diamanten te verdampen. De Duitser Tschirnenhaus ( ) slaagde erin met grote brandglazen keramische massa s te laten smelten. In 1699 begon de hertog van Orleans zo n brandspiegel te gebruiken voor het smelten van goud en zilver, later zette de Franser Geoffroi deze proeven voort met het smelten van ijzer, tin en koper. In 1747 voerde de Franse natuurkundige Leclerc Buffon proven uit met een apparaat waarin meerdere spiegels werden gebruikt. Hij stak er op een afstand van 60 meter een houtmijt mee aan. Hij smolt lood op een afstand van 39 meter en zilver op 18 meter. Later verwisselde hij de vlakke spiegels door parabolische spiegels, waarmee de afstand werd verkleind. Een van de eerste wetenschappelijke werken waarin over zonne-energie werd geschreven is Histoire Naturelle van Leclerc Buffon. De eerste die berekende hoeveel stralingsenergie nodig is om een bepaalde afmeting van het aardoppervlak te verhitten is de Franse natuurkundige Claude Pouillet geweest. Hij berekende dat de straling van de zon per m2 aardopp. tussen de evenaar en de 49e N/Z breedtegraad 690 joule per sec. is. (Nu is dat wetenschappelijk bewezen op 700 W/m2). De Zwitser Nicolas de Saussure construeerde in 1770 de eerste warmtekast, een kast met 5 halve kubussen, zo opgesteld dat de aangrenzende platte vlakken door een vrije ruimte waren gescheiden. Lavoisier ( ) gebruikte een holle lens van 130 cm Ø, gevuld met ethanol. Met dit apparaat bereikte hij smeltingtemperaturen van 1777 C. Lavoisier was een van de eersten die waarschuwde voor het ooit opraken van de fossiele brandstoffen en dat het verstandig was om de zon als energiebron op grote schaal te gebruiken. Pagina 1 van 8

2 Ook was hij zich bewust van het milieu, hij schreef in een van zijn werken dat het vuur van een gewone oven minder schoon was dan de zon. In 1868 construeerde sir Henry Bessemer een soort zonneoven m.b.v. een 3 meter brede holle spiegel. In deze tijd ontstonden ook vele boeken over zonne-energie. In 1878 vond de Franse uitvinden Pifre een drukpers met een op zonne-energie draaiende motor uit. Onderzoek naar de effecten van de zonnecel begon al in 1839 toen de Franse wetenschapper Becquerel ontdekte dat een elektrische strook kon worden opgewekt door de stralen van de zon te laten schijnen op bepaalde chemische oplossingen. Het effect werd voor het eerst gemeten in een vaste massa (selenium) in Dit materiaal werd jarenlang gebruikt voor lichtmeters die een gering stroomverbruik hadden. Een diepgaander onderzoek was nodig door Einstein in 1905 en door Scotty in 1930 voordat er op een efficiëntere manier zonnecellen konden worden gemaakt. Rond dezelfde periode werd ook de zonnegenerator uitgevonden door de Engelse ing. Eneas, welke werd gebruikt op een struisvogelfarm in Californië en later werd de zonnegenerator gebruikt voor waterpompen. Vanaf ongeveer 1955 werd een silicon-cel ontworpen die een hogere opbrengst van energie gaf door Chapin, Pearson en Fuller. Dit type zonnecel werd voor het eerst vanaf 1958 op grote schaal gebruikt voor speciale doeleinden, bijv. ruimtesatellieten. Tegenwoordig hebben zonnecellen een grotere opbrengst. Was het effect in 1958 nog 6% nu is het 18% effect. Zonne-energie wordt vandaag de dag op grote schaal in heel de wereld gebruikt. Er zijn nu ook vele andere mogelijkheden en materialen om een zonnecel te maken (koper, irridium, cadmium, telluride, kleurstof). Was vroeger het maken van zonnecellen heel duur, tegenwoordig wordt het met de verdergaande ontwikkelingen steeds goedkoper. Hoe maak je je eigen zonnecel? Een relatief nieuwe manier om zonne-energie in elektriciteit om te zetten is het gebruik van kleurstofzonnecellen. Het is pas in 1991 ontdekt in Zwitserland door een onderzoeksgroep van Michael Grätzel. Daarom wordt de kleurstofzonnecel ook wel Grätzelcel genoemd. Deze cel heeft een eenvoudige opbouw en een bijzonder verwerkingsmechanisme. Daarom is dit type zonnecel een belofte voor de toekomst. Door de eenvoudige opbouw is het heel goed mogelijk om op een eenvoudige manier je eigen zonnecel te maken en bijvoorbeeld je rekenmachine op zonne-energie te laten werken. Hoe gaat dat stap voor stap in zijn werk: 1. gelijkmatig aanbrengen van laagje (10 micrometer)titaandioxide op glasplaatje; 2. verhitten van de titaandioxide en daarna dompelen in kleurstof; 3. grafiet van een potlood aanbrengen; Pagina 2 van 8

3 4. 2 glasplaatjes aan elkaar klemmen; 5. een druppel elektrolyt tussen de glasplaatjes aanbrengen 6. met kabeltjes een serieschakeling maken 7. aansluiten rekenmachine of LED-lampje. Een elektrische stroom wordt veroorzaakt doordat de elektronen zich door een elektrische geleider bewegen van de negatieve naar de positieve pool. Dit laagje breng je aan op een ondergrond, bestaande uit een glasplaatje met een doorzichtig elektrisch geleidende coating (TCO) erop. Deze coating moet je van tevoren aanbrengen op het glasplaatje. Dit is nodig om de door de zonnecel gemaakte stroom naar bijvoorbeeld een lampje of een rekenmachine te kunnen leiden. Dit glasplaatje met titaandioxide wordt de foto-elektrode genoemd. De foto-elektrode is de negatieve pool van de zonnecel. Om de zonnecel compleet te maken is en positieve elektrode nodig en een elektrolytvloeistof. Een elektrolytvloeistof is een geleidende vloeistof, waarin negatieve of positieve ionen voor de geleiding zorgen. Hoe gaat het omzetten van licht in elektriciteit nu precies in zijn werk? Het licht wordt opgevangen in de kleurstofmolecuul. Deze kleurstofmolecuul wordt overgedragen op een elektron. Het elektron wordt uit zijn verband gerukt. Dit vrije elektron heeft nu voldoende energie om zich vrij door het titaandioxide via het TCO op het glas en de verbonden koperdraadjes te bewegen naar de rekenmachine. De stroomkring moet gesloten zijn. Dit bereik je dmv een positieve pool van de zonnecel. Om het proces te versnellen heb je een katalysator nodig. Je gebruikt hiervoor een laagje grafiet, wat je op het glas met de geleidende coating aanbrengt. De opgeladen ionen zwerven door de vloeistof in de openingen van het titaandioxide tot ze een kleurstofmolecuul tegenkomen dat een elektron heeft afgestaan (neg). Het "opgeladen" ion draagt dan een elektron over aan de kleurstof, waarmee de stroomkring gesloten is en het proces van licht omzetten in elektriciteit opnieuw kan beginnen Toepassingen zonne-energie Je kunt zonne-energie op 2 manieren toepassen: 1. zonne-energie omzetten in warmte mbv collectoren, dit wordt Thermische energie genoemd 2. zonne-energie omzetten in elektriciteit mbv zonnepanelen, dit wordt Fotovoltaisch Effect PV genoemd. Toepassingen thermische energie: Gebruik voor het verwarmen van water door middel van zonneboilers. Er worden wereldwijd ongeveer 7 miljoen boilers voor warmwatervoorziening gebruikt. Vooral in de Zuidelijke landen, waar de opbrengst Pagina 3 van 8

4 van zonne-energie hoog is en de kosten laag. Dicht in de buurt zijn dat o.a. Turkije, Italië, Spanje en Griekenland. Ook te denken valt aan het verwarmen van water voor huishoudens in afgelegen gebieden, douches in vluchtelingenkampen op afgelegen gebieden en voor verwarming van water in ziekenhuizen, klinieken. Distillatie/verhitting van vuil water voor zuivering. Sterilisatie van water en medische instrumenten. Gebruik voor het drogen van gewassen. In Nederland vaak gebruikt voor het bewaren van bloembollen en in de Tropen voor het drogen van koffiebonen, cacao en eetbare gewassen. Gebruik voor het verwarmen van ruimten in huishoudens, industrie, recreatie, (zwembaden) agrarische sectoren. Koken op zonne-energie. De Zonneboiler: een zonnecollector zet zonne-energie om in warmte. De warmte die door een op het dak geplaatste zonnecollector wordt opgevangen wordt in een vat opgeslagen. Dit opslagvat is nodig, omdat de zon soms niet schijnt en je toch warm water nodig hebt. In opslagvat zit een warmtewisselaar die de opgevangen warmte afgeeft aan het leidingwater. Toepasbaar overal in de wereld en op elk huis, gebouw,tuinhuis,caravan, boot enz Zonnedouche: mbv aantal zonnecollectoren wordt de energie opgevangen en verzameld in een goed geïsoleerd waterreservoir, waardoor ook avonds gedoucht kan worden. Vooral toepasbaar in afgelegen vluchtelingenkampen, ziekenhuizen en klinieken in ontwikkelingslanden. Distillatie van water: een zonnecollector zuivert het water door het eerst te laten verdampen en daarna te condenseren. Gedistilleerd water bevat geen zout, mineralen en organische onzuiverheden.het is toe te passen als drinkwater, waar het oppervlaktewater verontreinigd of zout is, toepassingen in ziekenhuizen, toepassing in batterijen enz. Vooral toepasbaar in gebieden waar de zon bijna onafgebroken schijnt. Sterilisatie van water: hiervoor moet het water tot een hoge temperatuur verhit worden. Je kunt hiervoor geen zonneboiler gebruiken. De zonnecollectors hiervoor zijn ingewikkelder. Dit is minder geschikt voor toepassingen op locatie in afgelegen gebieden. Het drogen van gewassen: in tegenstelling tot het verwarmen van water en het opwekken van elektriciteit is het drogen mbv zonne-energie een direct gebruik. Het wordt al vele jaren toegepast in de Tropen. Veel eetbare produkten en handelsgewassen, zoals koffiebonen en cacao worden op droogrekken in de zon geplaatst. De zon verwarmt de gewassen en de lucht, zodat het water uit de gewassen verdampt. In Nederland wordt het drogen mbv zonne-energie toegepast voor het bewaren van bloembollen. Behalve het drogen op droogrekken worden ook speciale installaties voor het drogen toegepast, de zgn. zonnedrogers. Verwarmen van ruimten: toegepast in woningen (CV-installatie), de gebouwensector, de agrarische sector (bewaren van gewassen,, de recreatiesector (verwarmde ruimten zwembaden), de industrie en nijverheid. Pagina 4 van 8

5 Vooral toegepast in de Westerse landen. Het wordt niet veel toegepast in de warme landen, omdat de noodzaak daar veel minder is. In dichtbevolkte gebieden is het gebruik van thermische energie minder toepasbaar, omdat er wegens verkaveling enz. weinig ruimte is. Het zou alleen goed toepasbaar en nuttig zijn als er bij het bouwen van huizen en gebouwen vantevoren al rekening mee wordt gehouden. Koken op zonne-energie: toegepast in kookdozen, paraboolkokers, hooikisten, zonne-ovens. Vooral goed toepasbaar in vluchtelingenkampen in afgelegen gebieden, waar een schaarste aan hout is en in de Derde Wereld. In deze landen is er sprake van een massale ontbossing, waardoor er woestijnvorming ontstaat. Het merendeel van de mensen kookt op houtvuur, hetgeen steeds meer bijdraagt aan het broeikaseffect. Er koken meer dan 1,5 miljard mensen op houtvuren. Er wordt meer gekapt dan er aan hout bijgroeit. Het toepassen van koken op zonne-energie op deze wijze is ook nuttig voor de gezondheid. Bij het gebruik van houtvuren komt Co2 vrij, hetgeen schadelijk is voor de ogen en de longen en het milieu. In de westerse landen is deze manier van koken op zonne-energie niet nuttig en toepasbaar, omdat men daar op een efficiëntere manier zonne-energie kan toepassen. Toepassing PV zonne-energie dmv zonnepanelen om elektriciteit op te wekken. Je moet een onderscheid maken in toepassingen in afgelegen gebieden waar geen elektrisch netwerk aanwezig is en in dichtbevolkte gebieden waar wel een netwerk aanwezig is. Autonome zonnestroom-systemen zijn nuttig voor gebruik in landen op afgelegen gebieden, waar geen netwerk aanwezig is. Er wordt dan een accu gebruikt om s nachts of bij perioden wanneer de zon niet schijnt de energie op te vangen en te bewaren. Ook heel goed toepasbaar als energievoorziening voor caravans, boten, tuinhuisjes enz. Toepassingen autonoom (geen el.netwerk aanwezig): Verlichting van mobiele woning/boot Pompen van water, irrigatie/drainage Koelen, koelmachines op zonne-energie. Dit zou goed toepasbaar en nuttig zijn in de ontwikkelingslanden In gebieden zonder elektriciteitsnet beschikt men soms over een koel- of vrieskast die wordt aangedreven met LPG of paraffine. Het gebruik van deze installaties is duur en soms vormt de beschikbaarheid van brandstof een probleem. Elektriciteit voor apparaten in huis Telecommunicatiesystemen Ruimte-satellieten Huishoudelijke energievoorziening in de Derde Wereldlanden en energievoorziening voor ziekenhuizen, klinieken enz. Drinkwatervoorziening voor vee In Nederland zijn om die reden meer dan 500 pompen voor drinkwatervoorziening van dieren uitgevoerd met zonnepanelen. voor de verlichting en communicatiedoeleinden van rondtrekkende nomaden in ontwikkelingslanden In 1993 leefden 2 miljard mensen zonder elektriciteit. Deze zullen in de toekomst wel elektriciteit willen In ontwikkelingslanden is zonne-energie vaak de enige manier om aan de minimale behoefte te voldoen. In 2025 zal de wereldbevolking aangegroeid zijn met 60% ten opzichte van Het is daarom belangrijk zonne-energie in deze landen toe te passen. Geautomatiseerde waterdistributie op zonne-energie. De afgelegen ligging van de sluizen en de Pagina 5 van 8

6 onzekere energievoorziening in ontwikkelingslanden maakt het toepassen van het gebruik van zonneenergie noodzakelijk. Waterzuiveringsinstallaties, daar waar het oppervlaktewater verontreinigd of zout is Diverse kleine toepassingen zoals o.a.: o Boeien op zee Het aantal viskwekerijen rond de Middellandse Zee neemt snel toe. In Griekenland wordt dit aantal nu reeds geschat op meer dan Om deze viskwekerijen gedurende de nacht voor schepen af te bakenen, wordt op dit moment nog gebruik gemaakt van knipperlichten met batterijen. Om de 3 maanden moeten deze batterijen echter vervangen worden en waarschijnlijk belandt een groot deel van de opgebruikte batterijen in zee. o Lichttorens o Camera s o Telefoon langs snelweg o Parkeermeters o Fiets op zonne-energie o Informatieborden langs de weg. o Informatiepalen aan de bus- en tramhaltes, deze geven de wachttijden voor de volgende verbindingen weer door communicatie met een centraal systeem dat de positie van de aankomende bussen/trams opvolgt. In plaats van de stoep op te breken om aan te sluiten op het plaatselijk elektriciteitsnet is gekozen voor een voeding op zonnecellen omdat dit voordeliger was voor deze kleine verbruiker. Vooral toegepast in de Westerse landen. o Rekenmachines o Tuinsproeiers o lantaarnpalen o Voederdoseer-installatie o Wildsensor langs de weg voor automobilisten o Afzetting van een weiland, het gebruik van schrikdraad op zonne-energie o Enz. : je zou van alles kunnen bedenken. In principe is het mogelijk om alles wat elektriciteit gebruikt te vervangen door zonne-energie. De genoemde kleinere toepassingen zijn vaak projecten geweest van mensen die met de zonne-energie wetenschap bezig zijn. Sommige toepassingen worden in Nederland al op grote schaal gebruikt, bijv. signaalsystemen, lantaarns, flitsapparaten, lichtboeien, rekenmachines. Speciale projecten op zonne-energie, zoals: - Een auto op zonne-energie. De bekende NUNA. De Nuna won vorig jaar de Wereld Zonne- race. De Nuna heeft 32 uur en 39 minuten gedaan over de 2997 kilometer, vanaf de start in het Noord-Australische Darwin tot de buitenwijken van Adelaide aan de zuidkust. Dat is een record, net als de gemiddelde Pagina 6 van 8

7 snelheid van 91 kilometer per uur en de topsnelheid van 100 kilometer per uur.de auto is voorzien van zonnepanelen die vrijwel de gehele bovenkant en de zijkanten van de Nuna bedekken.op de zijkant zitten zonnecellen die écht in de ruimte zijn geweest. De cellen werden in 1993 na een onderhoudsbeurt van de befaamde Hubble-ruimtetelescoop naar de aarde teruggebracht. - Een vliegtuig op z onne-energie De zonnevlieger heet Helios (Griekse naam voor zon). De Helios is gemaakt van kunststof en piepschuim. In de toekomst moet het maanden aan een stuk in de lucht kunnen blijven. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie Nasa heeft een vliegtuig gebouwd dat zonder brandstof kan vliegen. Het vliegt op zonne-energie. Op de lange vleugels zijn zonnecellen geplaatst, die het zonlicht opvangen en de kleine motoren doen draaien. Helios is maar 3,7 meter lang. Maar de afstand tussen de ene vleugeltop en de andere (spanwijdte) bedraagt 69 meter. Het vliegtuig is onbemand en wordt vanaf de grond bestuurd. De Nasa hoopt een hele vloot van die tuigen te bouwen en ze hoog boven dichtbevolkte gebieden te laten zweven. Ze zouden ervoor kunnen zorgen dat je snel en goedkoop op het internet kan surfen. Nu gebeurt dat via satellietverbindingen. Maar zo'n satelliet in de ruimte brengen kost hopen geld. De Helios-vliegers zijn veel goedkoper. Ze zouden later zonder problemen zes maanden aan een stuk in de lucht kunnen blijven.i - Zeppelin op zonne-energie Als mogelijke toepassingen voor zeppelins op zonne-energie zijn er bijvoorbeeld publiciteit, vervoer van zeer grote vrachten, leefmilieucontrole, observatie, reddingswerken, toerisme, fotografie, film, personenvervoer in drukbewoonde gebieden (geen landingsbanen en geluidsarm), distributie van zendsignalen. Toepassing netgekoppeld en als gebruik als stroom van het net uitvalt Toepasbaar als zonnepanelen in gebieden waar een netwerk aanwezig is. Gebruik op dak voor eigen energievoorziening, vooral in dichtbevolkte gebieden. In veel westerse landen wordt steeds meer overgegaan op het gebruik van zonnepanelen. De reden om zonnepanelen aan te schaffen om in de eigen elektriciteit te voorzien is omdat men zich nu veel meer bewust is van het milieu. Op sommige plaatsen in Nederland zijn er al woningen met een dak van zonnepanelen. Dat zijn meestal proefprojecten met grote pv-systemen die aan het elektriciteitsnet zijn gekoppeld. Ze hebben omvormers die de zonne-energie omzetten in 220 volt wisselstroom. Zulke grote systemen zijn nu nog zeldzaam, maar zullen in de toekomst steeds vaker te zien zijn. In Amerika en Australië wordt zonne-energie vaak gebruikt voor moeilijk te bereiken of afgelegen plaatsen. In Texas en New Mexico zijn veel grote vee-boerderijen die helemaal worden voorzien van stroom door middel van zonne-energie. In Sacramento zijn ruim zestig verstelbare panelen boven de parkeerplaats aangebracht, die zijn voorzien van modules met zonnecellen die per dag 540 kilowatt aan elektriciteit opbrengen. Dat is genoeg om 180 woonhuizen van stroom te voorzien. Het parkeerterrein in Sacramento is niet het enige met een zonnepoort, maar wel het grootste ter wereld. Zonne-energie wordt steeds goedkoper en beter. Ik denk dat over een aantal jaren het gebruik van zonnepanelen steeds meer toeneemt. Ook zal het gebruik van zonne-energie in de Derde Wereld toenemen, omdat de groeiende bevolking zich ook daar steeds meer bewust wordt van een beetje comfort.zonne-energie is een schone energiebron. Alleen de kosten voor het aanschaffen zijn duur. De Pagina 7 van 8

8 afname van energie van het reguliere net is veel goedkoper.zonne-energie op grote schaal lijkt de beste bron van energie voor de hele wereld, gezien de grote voordelen. Het wordt alleen niet op grote schaal toegepast. Dit komt doordat het nu nog veel te duur is. Zonne-energiecentrales gemaakt van zonnecellen zijn extreem duur om te bouwen. Duizenden vierkante meters zijn nodig om genoeg energie op te wekken voor een klein dorp. Een grote stad heeft dus niet genoeg plaats voor een zonne-energiecentrale. Als de zon een paar dagen niet schijnt dan is er geen elektriciteit voor de stad. Dit is geen keuze voor veel dorpen en steden in de Westerse wereld. Ondanks de vele nadelen van zonne-energie is er een toekomst. Zeker als de ontwikkelingen doorgaan en de zonnepanelen goedkoper kunnen worden gemaakt en verkocht. Misschien zit er wel toekomst in het opslaan van zonne-energie op de maan. Daar kun je zonnecellen van maken om zonne-energie te winnen. De maan is onbewolkt, want er is geen atmosfeer. Zonne-energie win je dus de hele tijd dat de zon boven de horizon staat. Plaats je ook zonnepanelen op de achterzijde van de maan, dan heb je non-stop zonne-energie. Dat in Nederland te weinig de zon schijnt om in onze energiebehoefte te voorzien, is niet waar. De jaarlijkse hoeveelheid zoninstraling in Nederland bedraagt 50 keer het totale energiegebruik in ons land. Kortom: óók in Nederland zijn zonne-energiesystemen goed toepasbaar! In Europa wil men naar aanleiding van de milieuovereenkomst van Kyoto de uitstoot van broeikasgassen tegengaan. Hierom moet een behoorlijk deel van de benodigde elektriciteit worden opgewekt via milieuvriendelijke, duurzame energiebronnen.. Efficiënte massaproductie van cellen, panelen en daken, nieuwe technologieën en nieuwe materialen moeten dat mogelijk maken. Op de vraag of zonne-energie in alle landen nuttig is kan ik ja zeggen. Het is in alle landen op den duur nuttig, omdat het beter is voor het milieu. Ooit zullen de fossiele brandstoffen opraken voor iedereen. In met name de Derde Wereld is het zeer nuttig als je zonne-energie gebruikt voor de dagelijkse levensbehoeften. In veel arme landen is er geen elektriciteitsnet, dan moet men wel gebruik maken van een zonne-paneel om toch elektrisch licht te hebben of om TV te kijken. Ook is het in veel landen nuttig, waar nu op hout wordt gekookt en eventueel gestookt. Zonne-energie om te koken helpt de ontbossing en daardoor het broeikaseffect tegen te gaan. Ook is het beter voor de gezondheid. In de Westerse landen is zonne-energie met name nuttig voor het milieu. Zonne-energie voor warmwatervoorziening en verwarming wordt al op grote schaal gebruikt in heel veel landen. Voor het opwekken van elektriciteit is dat minder, maar in de toekomst zal dit zeker toenemen. Zonnepanelen voor caravans, boten enz., dus alles wat verplaatsbaar is, is natuurlijk heel nuttig en niet alleen voor het milieu. Je bent dan in je caravan of boot niet afhankelijk van een elektriciteitsnet. Of het voor alle landen even nuttig is, is van heel veel factoren afhankelijk. Is er een elektriciteitsnet?, is het gebied afgelegen of slecht te bereiken? Schijnt de zon veel of bijna niet? Is er voldoende geld beschikbaar voor de mensen voor aanschaf van een zonne-energie-systeem? Geeft de overheid subsidies voor aanschaf van een zonnepaneel? Is er voldoende ruimte? Is het een stedelijk gebied of niet? Wonen er veel mensen? is er veel industrie? Is het oppervlakte water nodig voor consumptie vervuild? Is het bestaande elektriciteitsnet betrouwbaar, is er veel stroomuitval? Pagina 8 van 8