Archeologie Betuweroute
|
|
- Cornelia Wouters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 BIAXiaal 54 Archeologie Betuweroute Houtskool en hout uit de IJzertijd van de Papendrechtse stroomrug (gem. Graafstroom) Standaardrapportage deel II L. Kooistra K. Hänninen maart 1998 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
2 Colofon Titel: BIAXiaal 54 Archeologie Betuweroute. Houtskool en hout uit de IJzertijd van de Papendrechtse stroomrug (gem. Graafstroom). Standaardrapportage deel II. Auteur: L.I. Kooistra & K. Hänninen Opdrachtgever: Archeologie Betuweroute ISSN: BIAX Consult en Archeologie Betuweroute Correspondentie adres: BIAX Consult Hogendijk AL Zaandam tel: fax:
3 1 1 Inleiding 1.1 DE VINDPLAATS Voorafgaande aan de aanleg van de Betuweroute is archeologisch onderzoek verricht op de Papendrechtse stroomrug bij de plaats Papendrecht (gem. Graafstroom). De coördinaten van deze vindplaats zijn / en de NS objectcode is Tijdens het vooronderzoek, een AAO dat in 1996 is uitgevoerd, zijn op deze vindplaats vooral resten uit de Late IJzertijd aangetroffen. In één van de proefsleuven zijn echter ook enkele fragmenten van Romeins aardewerk aangetroffen. De resten waren aanleiding voor de veronderstelling dat op deze plaats funeraire of rituele handelingen zijn verricht. Tussen 3 november en 19 december 1997 werd de vindplaats opgegraven door de ROB in samenwerking met medewerkers van het Centrum voor Archeologische Research & Consultancy (ARC). Hierbij zijn vier ondiepe langwerpige plekken met houtskool van maximaal vijf bij anderhalf meter gevonden. De vorm is vrij onregelmatig en de grootte varieert. Eén van de brandplekken (spoor 2 in put 2) kon op grond van het aardewerk worden gedateerd op Late IJzertijd. Van een andere brandplek is in het onderste vlak aardewerk gevonden, dat duidt op de Vroege IJzertijd (put 6, spoor 9, vlak 4). Van de overige brandplekken is (nog) geen datering bekend. Naast deze brandplekken is nederzettingsafval uit de Romeinse Tijd gevonden. Het Romeinse materiaal was echter geen onderwerp van het voor u liggende onderzoek en blijft hier dan ook verder buiten beschouwing. Door het opgravingsteam zijn zeven monsters ten behoeve van het houtskoolonderzoek naar BIAX Consult gestuurd. Deze monsters komen uit drie brandplekken. Bij één van de brandplekken (spoor 2 uit put 2) lagen half verbrande stammen of takken. Hiervan zijn twee monsters genomen en voor onderzoek meegestuurd met het houtskool uit de brandplekken. 1.2ONDERZOEKSVRAAGSTELLINGEN Vragen die bij het houtskoolonderzoek aan de orde komen zijn: - welke houtsoorten zijn in de brandplekken aanwezig en uit welke soorten bestaat de concentratie halfverbrande takken/stammen bij spoor 2 in put 2? - welke onderdelen van de houtige gewassen zijn aangetroffen? Dat wil zeggen betreft het restanten van stammen, takken, twijgen en/of wortels? - in welke toestand verkeerde het hout toen het verkoolde? Dat wil zeggen gaat het om vers hout of dood hout? Aan de hand van deze heel praktische vragen kan informatie verkregen worden over het landschap op en in de buurt van de Papendrechtse stroomrug, de mogelijke functie van de brandplekken en een mogelijk verschil in samenstelling tussen de twee niveaus van de brandplek in put 6 (spoor 9, vlak 2 versus vlak 4). Op verzoek van de opgravers is materiaal voor 14 C-dateringen verzameld, ten einde alle brandplekken afdoende te dateren.
4 2 2 Methode 2.1 MONSTERS In de offerte van 13 januari 1998 (CV-PAPEN-98) is uitgegaan van de analyse van in totaal 200 stukjes houtskool uit vier brandplekken. Op het kantoor van BIAX Consult zijn zeven monsters uit drie brandplekken afgeleverd. Vier monsters kwamen uit 2 vlakken van één brandplek, het al genoemde spoor 9 in put 6. Twee monsters kwamen uit spoor 2 van put 2 en van spoor 8 uit put 6 is één monster aangeleverd. Aangezien het de bedoeling is ook de monsters binnen één spoor met elkaar te vergelijken moest van elk monster ongeveer dezelfde hoeveelheid houtskool bekeken worden. 2.2 SELECTIE-CRITERIA Aanvankelijk was het idee om van elk monster 29 stukjes te determineren om zo aan het totaal van 200 stukjes te komen. Echter, dergelijke aantallen zijn in het verleden te laag gebleken voor een verantwoorde steekproef (zie voor discussie over dit onderwerp Van Rijn 1995; Van Rijn & Kooistra 1997). Omdat de determinatie ditmaal redelijk snel verliep is ernaar gestreefd om van elk van de zeven monsters uit brandplekken 50 stukjes te determineren. Van de twee monsters met half verbrand hout zijn alle stukjes, zes in totaal, gedetermineerd. 2.3 ANALYSE-METHODEN De te determineren 50 stukjes houtskool zijn random uit het totaal van tussen de 150 tot 300 stukjes per monster genomen. Daarbij is ervoor gezorgd dat zowel grote als kleine stukjes voor onderzoek zijn geselecteerd. Om te controleren of het aantal van 50 stukjes voldoende was voor determinatie, zijn grafieken gemaakt, waarin het aantal soorten is uitgezet tegen het aantal determinaties. Het houtskool is met behulp van een opvallend lichtmicroscoop met vergrotingen tot 400 x gedetermineerd. Daarbij is gebruik gemaakt van de determinatiewerken van Schweingruber (1978; 1990). De gegevens zullen in DIG-IT worden ingevoerd. Het houtskool gaat na determinatie retour naar het CAB te Gorinchem. De definitieve opslag zal door het CAB geregeld worden op de ROB. 3 Resultaten 3.1 CONSERVERING VAN HET MATERIAAL Houtskool is, zolang het niet onder druk ligt, ongevoelig voor processen die in de bodem plaats vinden. De conserveringskwaliteit is dan ook vooral gerelateerd aan de toestand waarin het hout verkeerde voordat het verkoolde. Dat betekent dat de informatie over de conservering ons iets zegt over de technologische aspecten van de cultuurgroep die onderwerp van onderzoek is. De aangeleverde stukjes houtskool van de Papendrechtse stroomrug waren voldoende groot voor determinatie. De conserveringskwaliteit was matig, maar dat is ook op deze vindplaats niet veroorzaakt door postdepositionele processen.
5 3 3.2 ANALYSE-RESULTATEN Een samenvatting van de resultaten van het houtskoolonderzoek staat in tabel 1. Figuur 1a-g is een grafische weergave van de resultaten van het onderzoek aan de brandplekken. Hout en dus ook houtskool kan meestal tot op het niveau van het genus worden gedetermineerd. Met betrekking tot dit houtskoolonderzoek geldt dat voor het genus Els (Alnus), Esdoorn (Acer), Iep (Ulmus), Kornoelje (Cornus) en Prunus (Prunus). De overige gevonden stukjes houtskool, te weten Es (Fraxinus excelsior), Hazelaar (Corylus avellana) en Hulst (Ilex aquifolium), konden tot op de soort worden gedetermineerd. De twee monsters van de half verbrande stukken hout bevatten in totaal 6 stukjes houtskool. In monster 151 zijn 4 stukjes houtskool gedetermineerd. Het betrof drie stukjes essenhout en één stukje elzenhout. Het stukje elzenhout bevatte enkele schimmeldraden. In monster 152 zijn alleen twee stukjes elzenhout aangetroffen. Het beeld uit de brandplekken is redelijk eenvormig. De meest voorkomende houtsoorten zijn Els en Es, met als bijmenging Esdoorn, Hazelaar, Kornoelje en Prunus. In monster 142 (put 2, spoor 2, vlak 2) is een stukje Hulst en een stukje Iep aangetroffen waarvan de determinaties niet zeker zijn. Het meeste houtskool was op de één of andere manier verweerd voordat het verkoolde. Dat was deels zichtbaar in de houtstructuur die regelmatig vervormd was, wat erop wijst dat het hout voordat het verkoolde zijn stevigheid was kwijtgeraakt. Ook zijn regelmatig verkoolde schimmeldraden en mogelijke vraatsporen aangetroffen, die erop duiden dat het hout al enige tijd heeft gelegen voordat het verkoolde. Het lijkt er daarmee op dat de conserveringstoestand van het hout vrij slecht was voor het verkolen. Tabel 1 Papendrechtse stroomrug: de resultaten van het houtskoolonderzoek (aantallen). Legenda: lijt = Late IJzertijd; vijt = Vroege IJzertijd; bp = brandplek; hvh = half verbrand hout;? = cf. = determinatie onzeker. nummer datering?? lijt?? vijt vijt?? context bp bp bp bp bp bp bp hvh hvh totaal Els Alnus Els? cf. Alnus Es Fraxinus excelsior Es? cf. F. excelsior Esdoorn Acer Hazelaar Corylus avellana Hulst? cf. Ilex aquifolium Iep? cf. Ulmus Kornoelje Cornus Pruimachtige Prunus knoest schors amorf niet te determineren
6 4 Tijdens de analyse is onderzocht welk onderdeel van de houtige gewassen is gevonden. In de meeste gevallen gaat het om stamdelen, een enkele keer is takhout gevonden. Opvallend is de aanwezigheid van knoestig materiaal in de verschillende monsters. Tevens viel op dat een deel van het hout tijdens het verkolen gesinterd leek. Naast houtskool is ook gekeken of er nog andere plantenresten aanwezig waren. Deze resten zijn alleen in monster 142 aangetroffen. Het gaat daarbij om drie graankorrels, waaronder twee van Gerst (Hordeum spec.) en één die niet nader meer was te determineren. 4 Discussie 4.1 TECHNOLOGISCHE ASPECTEN De monsters (151 & 152) van het half verbrande hout bevatten materiaal dat niet erg verweerd lijkt te zijn geweest voordat het verkoolde, evenmin zijn duidelijke schimmeldraden aangetoond, hetgeen erop kan duiden dat het hout niet erg lang dood is geweest voordat het verkoolde. In figuur 1a-g zijn de resultaten van de brandplekken grafisch weergegeven. Hoewel Els en Es de meest voorkomende houtsoorten zijn, lijkt het erop dat van een aantal monsters te weinig materiaal is gedetermineerd. Dit blijkt uit de trapsgewijze lijnen in figuur 1a-g. Deze hebben met name in figuur 1c (monster 142) en 1g (monster 220) niet het verloop van een verzadigingscurve. Van deze monsters lijkt zeker te weinig te zijn gedetermineerd, terwijl van de monster 57 (fig. 1a) en 198 (fig. 1f) ook iets meer gedetermineerd zou mogen zijn. Van monster 103 lijkt, blijkens figuur 1e, wel genoeg gedetermineerd te zijn. Datzelfde lijkt op te gaan voor monster 86 (fig. 1b) en monster 64 (fig. 1d). Als we het mogelijk te lage aantal determinaties in de brandplekken even buiten beschouwing laten en kijken naar de samenstelling van de gevonden soorten, dan lijkt er een eenvormigheid in houtgebruik te zijn geweest. In alle drie de brandplekken en in alle gevonden lagen zijn Els en Es de belangrijkste soorten. Het hout dat verkoold is, was in zekere mate verweerd. Het is mogelijk dat het om sprokkelhout gaat, dat wil zeggen dood hout dat als brandhout verzameld is. De aanwezigheid van veel knoestig materiaal kan twee dingen betekenen. Het hout was in dermate verweerde conditie toen het verkoolde dat alleen de minst verweerde delen, alsmede de hardste delen (de knoesten) het vuur in de vorm van houtskool overleefd hebben. Een andere reden voor de aanwezigheid van knoestig materiaal is, dat de brandtemperatuur zo hoog is geweest dat alleen het materiaal dat het best tegen hoge temperaturen bestand is, bewaard gebleven is. Voor een hoge temperatuur pleit ook de aanwezigheid van gesinterd houtskool. Es en Els zijn echter van nature geen houtsoorten waarmee hoge temperaturen bereikt kunnen worden, maar mogelijk was de structuur van de brandplek zodanig dat de stooktemperatuur erdoor beïnvloed werd. 4.2 LANDSCHAPSRECONSTRUCTIE OP BASIS VAN HET GEVONDEN HOUTSKOOL EN HOUT Bij het reconstrueren van de vegetatie aan de hand van hout moet men zich altijd bedenken dat hierbij slechts het houtige deel van de vegetatie wordt gebruikt. Daarnaast moet men zich realiseren dat het meeste hout dat in een opgraving is aangetroffen door de mens daar naar toe gebracht is. Bij het reconstrueren van de vegetatie aan de hand van houtskool komt daar nog bij dat de verschillende soorten houtskool niet allemaal op een zelfde manier verkolen. Met deze beperkende factoren in het achterhoofd is geprobeerd om een idee van de vegetatie op de Papendrechtse stroomrug te verkrijgen. Kijken we naar het substraat waarop de gevonden houtige gewassen normaal gesproken groeien dan valt op dat het op Els na allemaal bomen zijn van minerale, vochtige tot droge bodem. Els, althans als
7 5
8 6 het om de algemene Grauwe els gaat, kan ook op natte, zure (veen)grond voorkomen. Als tweede kan worden opgemerkt dat er alleen lichtminnende soorten gevonden zijn, dat wil zeggen dat de gevonden houtige gewassen aan de randen van bossen voorkomen of in een landschap dat gedomineerd wordt door een niet-houtige vegetatie. Hulst kan in de schaduw staan, maar groeit ook in een open vegetatie. Het landschap lijkt daarmee een open vegetatiestructuur te hebben gehad. Het hout is vooral betrokken van een minerale, vochtige, maar niet natte bodem. Dit past goed in het beeld dat we van de omgeving hebben. De sporen uit de Late IJzertijd bevonden zich op een oeverwal van een nog stromende rivier (Mondel meded. Drs Y. Dijkstra). Tot slot wordt opgemerkt dat in het soortenspectrum geen Wilg (Salix spec.) is aangetroffen. Dit is in zekere zin wel verrassend aangezien deze soort wel in het soortenspectrum van het rivierengebied thuis hoort (zie o.a. Kooistra 1996; Stuijts 1990) én ook bij het pollenonderzoek van de Papendrechtste stroomrug is aangetroffen (Mondel. meded. Drs Y. Dijkstra). Ook gezien de geologie van het gebied - een oeverwal van een stromende rivier - zou men Wilg in het houtskoolspectrum mogen verwachten. Er zijn verschillende mogelijkheden te bedenken waarom dat niet zo is. De eerste mogelijkheid is dat het assemblage houtskool geen afspiegeling is van de vegetatie die in de buurt heeft gestaan. In dat geval hebben de mensen selectief hout verzameld voor de brandplekken, misschien om religieuze redenen, maar het is ook denkbaar dat de Wilg belangrijk was voor andere gebruiksdoeleinden en daarom niet voor brandhout werd verzameld. De tweede mogelijkheid is dat er wel Wilg is gebruikt maar dat deze soort door het vuur is verast. Dit lijkt zeer onwaarschijnlijk, aangezien niet bekend is dat Wilg niet verkoold. Bij de derde mogelijkheid gaan we er vanuit dat het gebruikte brandhout een afspiegeling is van de houtige vegetatie. In dat geval betekent de afwezigheid van Wilg dat deze soort niet in de vegetatie voorkwam. Dat lijkt echter niet waarschijnlijk, want bij het pollenonderzoek is pollen van Wilg gevonden. De afwezigheid van Wilg in het houtskool zou dan verklaard kunnen worden uit het lage aantal determinaties. 5 Conclusie In paragraaf 1.2 is gesteld dat aan de hand van heel praktische vragen informatie over het landschap verkregen kan worden alsmede over de mogelijke functie van de brandplekken en de samenstelling van de twee niveaus in spoor 9 van put 6. Op basis van het houtskool ontstaat een beeld van een open landschap met lichtminnende bomen, die groeiden op een vochtige, mineraalrijke bodem. Het hout voor de brandplekken lijkt vooral gewonnen te zijn op de oeverwal en niet in het natte komgebied, tenzij de Els daar de representant van is. Het lijkt echter minder aannemelijk dat men hout verzamelde in twee verschillende landschappen en aangezien er meer soorten van de oeverwal zijn, lijkt het aannemelijker dat ook de Els op óf aan de rand van de oeverwal heeft gestaan. De brandplekken bevatten materiaal dat onder een hoge temperatuur kan zijn verbrand. Er is vooral verweerd hout als brandhout gebruikt, maar het zijn geen soorten die een hoge verbrandingstemperatuur hebben. Als de brandtemperatuur hoog is geweest dan is dat veroorzaakt door óf andere brandstoffen óf door de constructie van de brandplek. De relatie tussen brandtemperatuur en constructie is onder andere door Groenendijk en Smit (1990) onderzocht. Er zijn geen aanwijzingen van bijzonder houtgebruik gevonden, tenzij we de afwezigheid van Wilg daarvoor moeten aanmerken. Dat laatste kan echter ook aan ander oorzaken te wijten zijn geweest (zie hoofdstuk 5). Uit het houtskoolonderzoek hebben wij dus geen aanwijzingen voor de functie van de brandplekken verkregen.
9 7 Een laatste onderzoeksonderwerp was of er verschillen tussen de twee niveaus in spoor 9 zijn te constateren. Het lijkt erop dat er meer soorten in het onderste niveau aanwezig zijn. De meest voorkomende soorten, Els en Es, komen echter op beide niveaus voor. 6 Aanbevelingen Het verdient aanbeveling om in de toekomst meer houtskool per monster te determineren, met name als informatie over het landschap gewenst is. Wij hebben nu meer houtskool per monster gedetermineerd dan was afgesproken, om toch een redelijk beeld per monster te verkrijgen. Waren wij uitgegaan van 200 determinaties in totaal, dan was de steekproef per monster (ca. 29 determinaties) zeker te klein geweest. Zelfs nu is het aantal determinaties nog aan de krappe kant gebleken. Op verzoek van de opgravers zijn potentiële resten voor 14 C-onderzoek geselecteerd. Het selectiecriterium was botanisch materiaal dat zo kort mogelijk had geleefd, bijvoorbeeld zaden en eenjarige takken. Op basis daarvan zijn de volgende resten geselecteerd: -van spoor 2 (put 2, vlak 2), monster 142, komen de graankorrels voor een datering in aanmerking. Men moet zich wel vergewissen of de graankorrels tegelijk met het houtskool dan wel bij latere of eerdere handelingen verkoold zijn geraakt. -uit spoor 9 (put 6, vlak 4) monster 198 is een 3-jarig takje van Es apart gehouden. In het zelfde vlak, in monster 220 bevindt zich een takje van Es van 6 jaar. Gezien het aantal ringen heeft het takje uit monster 198 de voorkeur. -uit vlak 2 van spoor 9 komen een 6- of 7-jarig takje van Esdoorn uit monster 64 en een 9-jarig takje van Es uit monster 103 in aanmerking. 7 Samenvatting Van twee monsters van een concentratie half verbrand hout en zeven monsters uit drie van de vier brandplekken zijn in totaal ruim 350 stukjes houtskool gedetermineerd. De meest voorkomende houtsoorten zijn Els (Alnus) en Es (Fraxinus excelsior). In monster 151 zijn twee houtsoorten aangetroffen: Els en Es. In monster 151 is alleen Els aangetroffen. Het hout uit de brandplekken was in zekere mate verweerd voor het verkolen. Er is vooral stamhout aangetroffen. Daarnaast kwam in redelijke hoeveelheden knoestig materiaal voor. Dit laatste, gecombineerd met de aanwezigheid van gesinterd houtskool, doet vermoeden dat het hout onder vrij hoge temperaturen is verkoold. Een eventuele hoge brandtemperatuur kan niet te wijten zijn aan de gebruikte houtsoorten. Mogelijk dat de structuur waarbinnen het vuur brandde, de hoogte van de temperatuur heeft bepaald. De monsters waren zeer vergelijkbaar van samenstelling. Er zijn evenmin duidelijke verschillen tussen de twee niveaus van één brandplek (spoor 9, put 6) aangetroffen. Of de brandplekken een religieuze functie hebben gehad kan op grond van het houtskool niet worden gezegd. Er zijn beperkte aanwijzingen voor de vegetatiestructuur aangetroffen. Die wijzen op een open vegetatie op een minerale, vochtige, maar zeker niet natte bodem. Het lijkt erop dat het hout van de oeverwal waarop de sporen zijn gevonden, verzameld is. De afwezigheid van Wilg in het houtskoolspectrum kan verschillende oorzaken hebben. Het is mogelijk dat Wilg om de één of andere reden niet als brandhout is verzameld. Het is ook mogelijk dat er te weinig houtskool is onderzocht waardoor deze soort, die in het pollenonderzoek wel is aangetroffen, niet is gevonden.
10 8 8 Literatuur Groenendijk, H.A., & J. Smit Mesolithische Herdstellen: Erfahrungen eines Brennversuchs. Archäologische Informationen 13(2), Kooistra, L.I., Borderland Farming. Possibilities and limitations of farming in the Roman Period and Early Middle Ages between the Rhine and Meuse. Thesis Amersfoort/Assen. Rijn, P., Van, Houtskool. Overzicht van mogelijkheden en methoden van een veronachtzaamde materiaalgroep. BIAXiaal 17. Rijn, P., Van & L.I. Kooistra Hout en houtskool van de Laatmesolithische-Vroegneolithische vindplaats "Hoge Vaart" in Zuidelijk Flevoland (Gem. Zeewolde). BIAXiaal pp. Schweingruber, F.H., Microscopic Wood Anatomy. Swiss Federal Institute of Forestry Research. Schweingruber, F.H., Anatomy of European woods. Bern & Stuttgart. Stuijts, I., Houtskoolonderzoek van grafvelden. Int. Rap. BAI. Groningen.
11
Houtskool uit ijzertijdcrematiegraven en mogelijke middeleeuwse meilers uit Lomm-Hoogwatergeul
Houtskool uit ijzertijdcrematiegraven en mogelijke middeleeuwse meilers uit Lomm-Hoogwatergeul RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 684 FEBRUARI 2011 K. HÄNNINEN Colofon Titel: BIAXiaal 684 Houtskool uit ijzertijdcrematiegraven
Nadere informatieHoutskoolanalyse van een Romeins crematiegraf, Heule-Peperstraat (Kortrijk, België)
Houtskoolanalyse van een Romeins crematiegraf, Heule-Peperstraat (Kortrijk, België) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 621 27 NOVEMBER 2012 D. LENTJES & S. LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 621 Houtskoolanalyse van
Nadere informatieEes-Zuidesch, houtskool uit mesolithische haardkuilen
Ees-Zuidesch, houtskool uit mesolithische haardkuilen RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 511 FEBRUARI 2011 K. HÄNNINEN & W. VAN DER MEER Colofon Titel: BIAXiaal 511 Ees-Zuidesch, houtskool uit mesolithische haardkuilen
Nadere informatieHoutskool uit een kuil van een rivierduin bij Rotterdam-IJsselmonde 't Hart
BIAXiaal Houtskool uit een kuil van een rivierduin bij Rotterdam-IJsselmonde 't Hart L.I. Kooistra november 2009 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieHoutskool uit een neolithische haardkuil, vindplaats Flanders Expo (stad Gent, provincie Oost-Vlaanderen, België)
Houtskool uit een neolithische haardkuil, vindplaats Flanders Expo (stad Gent, provincie Oost-Vlaanderen, België) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 597 12 JUNI 2012 SILKE LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 597 Houtskool
Nadere informatieHoutskool van de Romeinse rookkuil, Dr. Poelsstraat, Heerlen
BIAXiaal 72 Houtskool van de Romeinse rookkuil, Dr. Poelsstraat, Heerlen P. van Rijn Februari 1999 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieHout uit een Romeins castellum te Leiden-Roomburg
BIAXiaal 492 Hout uit een Romeins castellum te Leiden-Roomburg K. Hänninen April 2010 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie Colofon Titel:
Nadere informatieHout en houtskool van Elst-Grote Molenstraat uit de IJzertijd, Romeinse tijd en Middeleeuwen
467 Hout en houtskool van Elst-Grote Molenstraat uit de IJzertijd, Romeinse tijd en Middeleeuwen L.I. Kooistra Februari 2010 Colofon Titel: BIAXiaal 467 Hout en Houtskool van Elst-Grote Molenstraat uit
Nadere informatieHoutskool uit drie Romeinse crematies. Vinex-locatie Wateringse Veld, Den Haag 1997, terrein Vellekoop
BIAXiaal 76 Houtskool uit drie Romeinse crematies. Vinex-locatie Wateringse Veld, Den Haag 1997, terrein Vellekoop P. van Rijn Mei 1999 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie
Nadere informatieAnthracologisch onderzoek aan twee meilerkuilen van de vindplaats Roeselare (BE)
Anthracologisch onderzoek aan twee meilerkuilen van de vindplaats Roeselare (BE) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 971 MEI 2017 S. LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 971 Anthracologisch onderzoek aan twee meilerkuilen
Nadere informatieArcheologie Betuweroute
BIAXiaal Archeologie Betuweroute Hout en houtskool van een donk uit het Meso- en Neolithicum te Hardinxveld-Polderweg K. Hänninen L. Kooistra P. van Rijn C. Vermeeren 1999 BIAX C o n s u l t Onderzoeks-
Nadere informatieHoutskool uit de overgang van het Allerød naar de Jonge Dryas van vindplaats Aalsterhut (gemeente Heeze Leende)
Houtskool uit de overgang van het Allerød naar de Jonge Dryas van vindplaats Aalsterhut (gemeente Heeze Leende) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 560 22 December 2011 L.I. Kooistra & M. van der Linden Colofon
Nadere informatieHouten constructie De Bilt-KNMIterrein
Houten constructie De Bilt-KNMIterrein RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 574 JULI 2011 K. HÄNNINEN Colofon Titel: BIAXiaal 574 Houten constructie De Bilt-KNMI-terrein Auteur: K. Hänninen Opdrachtgever: RAAP West-Nederland
Nadere informatieHout van het onderzoek aan de Heiligeweg in Krommenie, gemeente Zaanstad (Noord-Holland)
Hout van het onderzoek aan de Heiligeweg in Krommenie, gemeente Zaanstad (Noord-Holland) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 602 JULI 2012 SILKE LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 602 Hout van het onderzoek aan de Heiligeweg
Nadere informatieZadenonderzoek aan een monster uit een hutkom (ca. 500 AD) en een gracht (14e eeuw) uit Gennep-Houtstraat
BIAXiaal 340 Zadenonderzoek aan een monster uit een hutkom (ca. 500 AD) en een gracht (14e eeuw) uit Gennep-Houtstraat K. Hänninen Oktober 2007 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieEen oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord. Archol. S. Baas
Een oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord Archol S. Baas 435 Archol Een oppervlaktekartering in plangebied Barneveld-Noord Sven Baas Colofon Archol Rapport 435 Een oppervlaktekartering in
Nadere informatieOnderzoek van een houten voorwerp uit de opgraving Grote Markt te Lier (België)
Onderzoek van een houten voorwerp uit de opgraving Grote Markt te Lier (België) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 638 JANUARI 2013 C. Vermeeren Colofon Titel: BIAXiaal 638 Onderzoek van een houten voorwerp uit
Nadere informatieinfo@copijn.nl Inhoud 1 2 3 4 1 2 1 De Richtlijnen NVTB Versie 2013 kunnen gedownload worden van de site www.boomtaxateur.nl. 2.3.1 Waardecategorie A 2.3.2 Waardecategorie B 2.3.3 Waardecategorie C
Nadere informatieLandschappelijke inpassing en tegenprestatie paardenhouderij A.Vullers Boekhorstweg 3, 6105 AD Mariahoop- PNR 6105AD
LIGGING Het plangebied is gelegen ten noorden van de kern Mariahoop. Rond 1900 was het gebied grotendeels nog bekend als heide. De veldweg in het centrum van het gebied was rond 1900 reeds aanwezig. Het
Nadere informatieRomeins bouwhout van het onderzoek aan de Middelbroekweg in Naaldwijk (provincie Zuid-Holland)
Romeins bouwhout van het onderzoek aan de Middelbroekweg in Naaldwijk (provincie Zuid-Holland) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 618 NOVEMBER 2012 SILKE LANGE Colofon Titel: BIAXiaal 618 Romeins bouwhout van
Nadere informatieHoutskool uit een Romeinse crematie te Bachte-Maria-Leerne
Houtskool uit een Romeinse crematie te Bachte-Maria-Leerne RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 701 NOVEMBER 2013 K. HÄNNINEN Colofon Titel: BIAXiaal 701 Houtskool uit een Romeinse crematie te Bachte-Maria-Leerne
Nadere informatieOnderzoek aan botanische macroresten uit een 17e/18e-eeuwse kuil aan de Duivelsbruglaan in Breda-Ginneken
BIAXiaal 398 Onderzoek aan botanische macroresten uit een 17e/18e-eeuwse kuil aan de Duivelsbruglaan in Breda-Ginneken K. Hänninen Maart 2009 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische
Nadere informatieHout van mogelijke visweren bij Schoonebeek
Hout van mogelijke visweren bij Schoonebeek RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 559 december 2011 K. Hänninen Colofon Titel: BIAXiaal 559 Hout van mogelijke visweren bij Schoonebeek Auteur: K. Hänninen Opdrachtgever:
Nadere informatieOnderzoek aan zaden uit de IJzertijd en de Romeinse tijd uit Venray-De Hulst II
BIAXiaal 159 Onderzoek aan zaden uit de IJzertijd en de Romeinse tijd uit Venray-De Hulst II K. Hänninen Mei 2003 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
Nadere informatieOnderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie
BIAXiaal 208 Houtonderzoek aan de Bronstijdvindplaats te Zijderveld C. Vermeeren 2004 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie en Landschapsreconstructie Colofon Titel:
Nadere informatieVijfde BAP voorjaarssymposium:
Vijfde BAP voorjaarssymposium: Een hart van hout Een veelzijdige materiaalcategorie voor het voetlicht Dinsdag 14 maart, 2017 Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort 0 Voorwoord Voor u ligt
Nadere informatieArchol bv. Ivo van Wijk. Voorlopig verslag Archeologische Opgraving Plangebied Joannes Riviusstraat te Elsloo, gemeente Stein
2012 Archol bv Ivo van Wijk Voorlopig verslag Archeologische Opgraving Plangebied Joannes Riviusstraat te Elsloo, gemeente Stein Voorlopig verslag Archeologische Opgraving Plangebied Joannes Riviusstraat
Nadere informatieInventarisatie bomenbestand in park Seghwaert. in de wijk Seghwaert-Noordhove binnen de gemeente Zoetermeer
Inventarisatie bomenbestand in park Seghwaert in de wijk Controleur: Ruud Dingerdis, Gecontroleerd op 07-08-2014 European Treeworker Hoek Hoveniers Inventarisatie bomenbestand in park Seghwaert in de wijk
Nadere informatieRAAP-NOTITIE 1378. Plangebied Weideveld. Gemeente Bodegraven Een archeologische begeleiding
RAAP-NOTITIE 1378 Plangebied Weideveld Gemeente Bodegraven Een archeologische begeleiding Colofon Opdrachtgever: gemeente Bodegraven Titel: Plangebied Weideveld, gemeente Bodegraven; een archeologische
Nadere informatieWaarderend Archeologisch Onderzoek te Oudenburg, kantine voetbalplein (Bekestraat)
Waarderend Archeologisch Onderzoek te Oudenburg, kantine voetbalplein (Bekestraat) (28 en 29 oktober 2009) Oudenburg, 2009 Colofon Archeologisch Rapport Oudenburg 4 Waarderend archeologisch Onderzoek te
Nadere informatieDe selectie van hout en houtskool voor radiokoolstofdatering
De selectie van hout en houtskool voor radiokoolstofdatering Koen Deforce Agentschap Onroerend Erfgoed Houtenhoutskoolzijnde meestgebruiktematerialenvoorde radiokoolstofdatering van archeologische contexten
Nadere informatieArcheologie Deventer Briefrapport 27. November Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494)
Archeologie Deventer Briefrapport 27 November 2013 Controleboringen Cellarius - De Hullu (project 494) Briefrapport Controleboringen Cellarius / De Hullu, Colmschate (project 494) Behorende bij bureaustudie
Nadere informatieNatuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1
C U R S U S Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1 Martin Winnock, inverde 1 Bossen in Vlaanderen Het b o s in Eu ro pa 146.000 ha 2 Verschuiving bosareaal van west naar oost! BBB - Bosbeheer deel 1
Nadere informatieArcheologisch onderzoek te Macharen Kerkstraat
Archeologisch onderzoek te Macharen Kerkstraat T.D. Hamburg Archol briefrapport 15 Inleiding In opdracht van de gemeente Oss heeft Archeologische Onderzoek Leiden (Archol bv) op maandag 26 augustus een
Nadere informatieProjectteam Groen. Advies. Van Haeringenplantsoen. Inventarisatie bomen t.b.v. de renovatie. IB, Groen, 10 april 2017 Maarten H.
Projectteam Groen Advies Van Haeringenplantsoen Inventarisatie bomen t.b.v. de renovatie IB, Groen, 10 april 2017 Maarten H. van Atten 1 Colofon Titel Opdrachtgever Van Haeringenplantsoen inventarisatie
Nadere informatieInformatieblad. Week 11: van 11 maart tot en met 17 maart 2019
Informatieblad Week 11: van 11 maart tot en met 17 maart 2019 Allergieverwekkend stuifmeel momenteel in de lucht : Alnus spp. (els) Betula spp. (berk) Wekelijkse resultaten van de stuifmeel- en schimmelsporentellingen
Nadere informatie6.3. Analyse en interpretatie van de grondsporen Algemeen
6.3. Analyse en interpretatie van de grondsporen 6.3.1. Algemeen In totaal werden er tijdens het vlakdekkend onderzoek 31 sporen geregistreerd in het vlak. Vijf ervan kwamen ook reeds tijdens het vooronderzoek
Nadere informatieAdviesdocument 768. Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht. Project: Projectcode: HOOM2. Opdrachtgever: Brabants Landschap
Adviesdocument 768 Project: Oranjerie landgoed Mattemburgh, gemeente Woensdrecht Projectcode: HOOM2 Opdrachtgever: Brabants Landschap Datum: 12 juni 2015 1 ARCHEOLOGIE & DE ORANJERIE MATTEMBURGH Inleiding
Nadere informatieTwee middeleeuwse boomstamputten uit Cothen-De Kamp, gemeente Wijk bij Duurstede
Twee middeleeuwse boomstamputten uit Cothen-De Kamp, gemeente Wijk bij Duurstede RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 627 December 2012 D. Lentjes, C. Vermeeren Colofon Titel: BIAXiaal 627 Twee middeleeuwse boomstamputten
Nadere informatieArcheologisch onderzoek begeleiding Kevelderstraat Groenlo GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 68
Archeologisch onderzoek begeleiding Kevelderstraat Groenlo GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 68 Archeologische begeleiding Kevelderstraat Groenlo GRONTMIJ ARCHEOLOGISCHE RAPPORTEN 68 Definitief ISSN 1573-5710
Nadere informatieGemeente Haarlem. Archeologisch onderzoek en waardestellend rapport
Gemeente Haarlem Archeologisch onderzoek en waardestellend rapport Archeologisch onderzoek en waardestellend rapport Om archeologisch erfgoed te beschermen, kan bij een vergunningsaanvraag een waardestellend
Nadere informatieB i j l a g e 3 : G r o e n p l a n
B i j l a g e 3 : G r o e n p l a n Toelichting landschappelijke inpassing bedrijf Douma Staal, Sneek Inleiding Landschapsbeheer Friesland is gevraagd een ontwerp op te stellen voor de landschappelijke
Nadere informatieBeatrixpark visie, beheer- en onderhoudsplan
Beatrixpark visie, beheer- en onderhoudsplan november 2017 Inhoudsopgave Interventies fase 1 Interventies fase 2 van analyse tot visie 2 uitwerkingen karakteristieke zones Beheer en onderhoudsplan Interventies
Nadere informatieAfgedankte luxe. Houten voorwerpen uit beerputten van Tiel-Koornmarkt. Intern rapport ROB
BIAXiaal Afgedankte luxe Houten voorwerpen uit beerputten van Tiel-Koornmarkt Intern rapport ROB O. Brinkkemper K. Hänninen P. van Rijn C. Vermeeren November 1995 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau
Nadere informatieDe resultaten van de publieksopgraving in Dalfsen
De resultaten van de publieksopgraving in Dalfsen Henk van der Velde en Niels Bouma Inleiding In de zomermaanden van 2017 heeft er in Oosterdalfsen een publieksopgraving plaatsgevonden. Een archeoloog,
Nadere informatieEvaluatiebrief Archeologisch onderzoek 58915 Sevenum-Beatrixstraat IVO-P
Postbus 297 6900 AG Zevenaar Ringbaan Zuid 8a 6905 DB Zevenaar tel. 0316-581130 fax 0316-343406 info@archeodienst.nl www.archeodienst.nl Archeodienst BV, Postbus 297, 6900 AG Zevenaar Evaluatiebrief Archeologisch
Nadere informatieDe presentatie rond de trap
Kijktocht OER! Plus 6000 jaar geleden woonden er al mensen in dit gebied. Het is de prehistorie; de tijd van de jagers en boeren. De mensen noemen we Swifterbantmensen. Deze kijktocht helpt je ontdekken
Nadere informatieProject 434: Bureaustudie Actualisering archeologische verwachting nieuwbouwlocatie Stadhuiskwartier. Interne Rapportages Archeologie Deventer 55
Interne Rapportages Archeologie Deventer 55 Mei 2012 Project 434: Bureaustudie Actualisering archeologische verwachting nieuwbouwlocatie Stadhuiskwartier COLOFON 2012, Gemeente Deventer, Deventer. Auteur:
Nadere informatieHouten wagenwielen en een ton uit waterputten van de opgraving Terp Heinis (regio s-hertogenbosch).
Houten wagenwielen en een ton uit waterputten van de opgraving Terp Heinis (regio s-hertogenbosch). RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 619 november 2012 C.VERMEEREN Colofon Titel: BIAXiaal 619 Houten wagenwielen
Nadere informatieLandschappelijke inpassing Karreveld Karreveld 10, Roggel - PNR 6089NC /031213
INLEIDING Het plangebied is gelegen in een jong ontginningslandschap ten noordwesten van de kern Roggel. plangebied plangebied in het veld BEPLANTINGSPLAN 051113-1:1250 H1 Beukenhagen B1 Platanen S1 infiltratie
Nadere informatie8 QUICKSCAN 2017 ARCHEOLOGIE KLAVER Gemeente Horst aan de Maas
QUICKSCAN ARCHEOLOGIE KLAVER 8 QUICKSCAN 2017 ARCHEOLOGIE KLAVER Gemeente 8 2017 Horst aan de Maas Gemeente Horst aan de Maas 20 APRIL 2017 20 APRIL 2017 Contactpersonen KOOS MOL Arcadis Nederland B.V.
Nadere informatieVerslag onderzoek van door leden van de Amateur Tuindervereniging Arentsburgh verzamelde scherven
Verslag onderzoek van door leden van de Amateur Tuindervereniging Arentsburgh verzamelde scherven Vondsten uit de grond van de ATV Arentsburgh De grond van deze vereniging ligt in de directe omgeving van
Nadere informatieArbor Noord Nederland BV
BOSBOUW BOOMVERZORGING BOOMINSPECTIES EN TAXATIES BEOORDELING EN INVENTARISATIE VAN DE BOMENRIJ AAN DE HOOGEWEG TE GRONINGEN OPGESTELD DOOR : T.R. VAN DER LENDE, DATUM OPNAME : 6 APRIL 2012 Inleiding Op
Nadere informatieLocatie Zandoerleseweg, perceel 845 Datum onderzoek 21 Juni 2010 Datum evaluatieverslag 21 juni 2010 Opstelier evaluatieverslag
Locatie Zandoerleseweg, perceel 845 Datum onderzoek 21 Juni 2010 Datum evaluatieverslag 21 juni 2010 Opstelier evaluatieverslag Mirjam Brouwer Goedkeuring evaluatieverslag Jos van der Weerden Locatie.
Nadere informatieQuickscan Inleiding Resultaten quickscan
Quickscan Kenmerk Betreft 1 Inleiding Provincie Noord-Holland heeft het voornemen om de provinciale weg N244 tussen de A7 bij Purmerend en de N247 bij Edam-Volendam op te waarderen tot een regionale weg.
Nadere informatieBrugge, Sint-Salvatorskathedraal
Komvest 45 8000 Brugge T +32 [0]50 44 50 44 F +32 [0]50 61 63 67 E info@raakvlak.be www raakvlak.be Brugge, Sint-Salvatorskathedraal Dossiernr. 2010/067 onderzoek t.h.v. het koorgestoelte Elisabeth Van
Nadere informatieOpgraving Hengelo Winkelskamp Grafveld
2015 Archeologisch Onderzoek Leiden (Archol) Postbus 9515 2300 RA Leiden (071) 527 33 13 www.archol.nl Opgraving Hengelo Winkelskamp Grafveld Voorlopig evaluatierapport, Archol BV Opgraving Hengelo Winkelskamp
Nadere informatieCHECKLIST. 1. Het IVO-verkennend (voorzover booronderzoek) dient te zijn uitgevoerd door een instelling die beschikt over een opgravingsvergunning
ARCHEOLOGIE CHECKLIST Beoordeling standaard rapport IVO-verkennend Algemene vragen 1. Het IVO-verkennend (voorzover booronderzoek) dient te zijn uitgevoerd door een instelling die beschikt over een opgravingsvergunning
Nadere informatieArcheo-rapport 48 Het archeologische vooronderzoek aan de Spurkerweg te Bilzen
Archeo-rapport 48 Het archeologische vooronderzoek aan de Spurkerweg te Bilzen Kessel-Lo, 2010 Studiebureau Archeologie bvba Archeo-rapport 48 Het archeologische vooronderzoek aan de Spurkerweg te Bilzen
Nadere informatieFormat projectplan aanleg landschapselementen -LANDSCHAPPELIJKE INPASSING-COMPENSATIE MAATREGELEN-
Datum opmaak ; 6 11 2017 Datum gewijzigd ; 21-11-2017 Format projectplan aanleg landschapselementen -LANDSCHAPPELIJKE INPASSING-COMPENSATIE MAATREGELEN- Gegevens aanvrager: Naam : Niels Rommers Adres :
Nadere informatieRatelpopulier Populus tremula. Verspreide knopstand, spits, bruin, glanzend, op eenjarige twijgen aanliggend, op oudere twijgen vaak op kortloten.
Ratelpopulier Populus tremula Verspreide knopstand, spits, bruin, glanzend, op eenjarige twijgen aanliggend, op oudere twijgen vaak op kortloten. Witte abeel Populus alba Stam: Bochtige stam met grijze
Nadere informatieRapportage Archeologische Monumentenzorg 170
Rapportage Archeologische Monumentenzorg 170 I, I I I Colofon RACM Ropportage Archeologische Monumentenzorg 170 Graven naa r de context va n een bronzen VolIgriffdolch en het middeleeuwse dorp Hees. Waardestellend
Nadere informatieArcheologienota: Het archeologisch vooronderzoek aan de Hoorn te Leuven Vanessa Vander Ginst Maarten Smeets Marjolein Van Der Waa
Archeologienota: Het archeologisch vooronderzoek aan de Hoorn te Leuven Vanessa Vander Ginst Maarten Smeets Marjolein Van Der Waa Kessel-Lo, 2016 Studiebureau Archeologie bvba Archeologienota: Het archeologisch
Nadere informatieBOOMINVENTARISATIE DFS SPORTPARK
BOOMINVENTARISATIE DFS SPORTPARK BOOMINVENTARISATIE DFS SPORTPARK Opdrachtgever: Gemeente Alkmaar Projectnummer : P12182 Datum : 20 november 2012 Auteur : M.H. Verzijlbergen Controle : B. Stoffer Paraaf
Nadere informatieDefinitieve opgraving (DO) Elst-Het Bosje (gem. Rhenen)
Definitieve opgraving (DO) Elst-Het Bosje (gem. Rhenen) Evaluatierapport L. Meurkens (veldwerkleider) Gemeente: Rhenen Plaats: Elst Toponiem: Het Bosje Coördinaten: 1699 / 40 Opdrachtgever: Gemeente Rhenen
Nadere informatieAIRALLERGY Belgisch Aërobiologisch Surveillance Netwerk
AIRALLERGY Belgisch Aërobiologisch Surveillance Netwerk Informatieblad Week 17: van 24 april tot en met 30 april 2017 Wist u dat? De witte pluisjes die de laatste tijd in de lucht ronddwarrelen zijn geen
Nadere informatieHoutskoolonderzoek aan monsters uit meilers op de vindplaats Doetinchem- Holterhoek 2 (VME?)
Houtskoolonderzoek aan monsters uit meilers op de vindplaats Doetinchem- Holterhoek 2 (VME?) RAPPORTNUMMER DATUM AUTEUR 591 MEI 2012 W. VAN DER MEER Colofon Titel: BIAXiaal 591 Houtskoolonderzoek aan monsters
Nadere informatieAANVRAAG SUBSIDIE KLEINE LANDSCHAPSELEMENTEN Bijlage 1: afbakening prioritaire zones
Bijlage 1: afbakening prioritaire zones Leievallei De omschrijving van de Leievallei beperkt zich tot de grenzen van het Bijzonder Plan van Aanleg nr. 32 Leiemeers. Beekvalleien Alle beekvalleien die in
Nadere informatieInformatieblad. Week 12: van 18 tot en met 24 maart 2019
Informatieblad Week 12: van 18 tot en met 24 maart 219 Stuifmeel momenteel in de lucht : Betula spp. (Berk) Carpinus betulus (Haagbeuk) Salix spp. (Wilg) Wekelijkse resultaten van de stuifmeel- en schimmelsporentellingen
Nadere informatieCHECKLIST. vooronderzoek. Omdat ook voor archeologische opgravingen een PvE verplicht is, is
ARCHEOLOGIE CHECKLIST Programma van Eisen (PvE) Toelichting De handreikingen en checklists richten zich in eerste instantie op het archeologisch vooronderzoek. Omdat ook voor archeologische opgravingen
Nadere informatieFolkert Buiter 2 oktober 2015
1 Nuchter kijken naar feiten en trends van aardbevingen in Groningen. Een versneld stijgende lijn van het aantal en de kracht van aardbevingen in Groningen. Hoe je ook naar de feitelijke metingen van de
Nadere informatieArcheo-rapport 19 Het archeologische vooronderzoek aan de Herstappelstraat te Lauw
Archeo-rapport 19 Het archeologische vooronderzoek aan de Herstappelstraat te Lauw Kessel-Lo, 2009 Studiebureau Archeologie bvba Archeo-rapport 19 Het archeologische vooronderzoek aan de Herstappelstraat
Nadere informatieaan Rijkswaterstaat G. Koot (Gerard) B. Westeneng (Bernard) mw. M. Posthumus (Marijke) K.Abrahamse (Kees) M. Ruis (Martin)
notitie Witteveen+Bos Hoogoorddreef 15 Postbus 12205 1100 AE Amsterdam 020 312 55 55 www.witteveenbos.nl onderwerp project opdrachtgever projectcode referentie opgemaakt door aanvullende bomeninventarisatie
Nadere informatieDelftse Archeologische Notitie 129. Markt 85, Delft. Een archeologische begeleiding. Jorrit van Horssen
Delftse Archeologische Notitie 129 Markt 85, Delft Een archeologische begeleiding Jorrit van Horssen Delftse Archeologische Notitie 129 Markt 85, Delft Een archeologische begeleiding Jorrit van Horssen
Nadere informatie% &! '!#(&#! )"(*!# #+ &,-. '!#( )(/ -#'#!#(0
! #$# %!#$ % &! '!#(&#! )(*!# #+ &,-. '!#( )(/ 0 -#'#!#(0 '!#(1/((2( 0 -#'#!#(0 .#/!0 '122 ' 3 4 ' '52 '. 67 7' # 8' 49'9' #02'# 22 2 2'.0:*(&+2 6 &' ; < *' ;7 =2< 9' >
Nadere informatieLandschappelijk inrichtingsplan FPC Oldenkotte, Rekken NOVEMBER 2009
Landschappelijk inrichtingsplan FPC Oldenkotte, Rekken NOVEMBER 2009 2 Stedenbouw & Landschap M.H. Tromplaan 55 Postbus 729 7500 AS Enschede tel. 053-4804444 Internet www.iaa-architecten.nl Inhoudsopgave
Nadere informatieDe archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen
De archeologie van Weert-Nederweert van de prehistorie tot de Middeleeuwen dr. H.A. Hiddink senior-archeoloog VUhbs, Amsterdam cursus Weerterlogie, 17-02-2016 Geologie - hooggelegen rug in Roerdalslenk
Nadere informatieTussen Rijn en Lek Dl.27 3 Acht«rdi k ^/ riartd^k A = brug a = schip f " paalwerk B = grafstenen b = goot g - grindweg C = bedding c =
Tussen Rijn en Lek 1993 3. - Dl.27 3 Oude rivierlopen rond het Fort te Vechten. Henk Berendsen en Simon Wynia* Oud onderzoek In de jaren 1867-1870 werden op de Houtense vlakte bij Vechten ingrijpendebouwwerkzaamheden
Nadere informatieUitpakken 3: Een merovingische pottenbakkersoven uit Kessel-Hout
Verschenen in: Archeologie in Limburg 79 (1999), 11-12. (1) Uitpakken 3: Een merovingische pottenbakkersoven uit Kessel-Hout Wim Hupperetz Inleiding Tijdens de inventarisatie van de collectie archeologie
Nadere informatieevaluatierapport zaltbommel-ruiterstraat 8 archeologische begeleiding
evaluatierapport zaltbommel-ruiterstraat 8 archeologische begeleiding 1 1 inleiding Van vrijdag 19 september tot en met dinsdag 23 september 2014 heeft VUhbs archeologie in opdracht van de familie van
Nadere informatiePubliekssamenvatting. Archeologisch onderzoek Groene Rivier Pannerden
Publiekssamenvatting Archeologisch onderzoek Groene Rivier Pannerden Catastrofale overstromingen kwamen vaak voor in de geschiedenis van Pannerden, wat met de ligging in de driehoek tussen de rivieren
Nadere informatieDe historische beplanting van de Nieuwe Hollandse Waterlinie: resultaten van een veldinventarisatie op zeven forten. Concept
De historische beplanting van de Nieuwe Hollandse Waterlinie: resultaten van een veldinventarisatie op zeven forten Concept Martijn Boosten & Patrick Jansen Wageningen, april 009 Boosten, M., Jansen, P.
Nadere informatieInformatieblad. Week n 19 : van 7 mei tot en met 13 mei 2018
Informatieblad Week n 19 : van 7 mei tot en met 13 mei 2018 Wist u dat? In de loop der jaren had het grassentuifmeelseizoen de neiging om vroeger te beginnen in België 1. Ook in 2018 volgt de bevestiging
Nadere informatienl -LANDSCHAPPELIJKE INPASSING- -COMPENSATIE MAATREGELEN-
BIJLAGE 5 Brabants Landschap Postbus 80 5076 ZH Haaren Tel: 0411-622775 Fax:0411-623691 E-mail: info@brabantslandschap. nl -LANDSCHAPPELIJKE INPASSING- -COMPENSATIE MAATREGELEN- Naam : J.M.M. van Lakwijk
Nadere informatieLandschappelijke inpassing Hoogstraat Hoogstraat , Uden - PNR 5406TH
8 KADASTRAAL Het plangebied omvat een deel van perceel 1282 in de sectie Q van de kadastrale gemeente Uden. Zie de markering in het kadastraal uittreksel hieronder en de luchtfoto rechts. plangebied kadastraal
Nadere informatieHoutskool. Overzicht van mogelijkheden en methoden van een veronachtzaamde materiaalgroep
BIAXiaal 17 Houtskool Overzicht van mogelijkheden en methoden van een veronachtzaamde materiaalgroep P. van Rijn November 1995 BIAX C o n s u l t Onderzoeks- en Adviesbureau voor Biologische Archeologie
Nadere informatieBeschrijving schaal van Oegstgeest. Figure 1: Bovenaanzicht van de schaal. Foto: Restaura, Haelen.
Beschrijving schaal van Oegstgeest Figure 1: Bovenaanzicht van de schaal. Foto: Restaura, Haelen. Figure 2: Onderaanzicht van de schaal. Foto: Restaura, Haelen. De schaal heeft een diameter van 21 centimeter
Nadere informatieInformatieblad. Week n 17 : van 23 april tot en met 29 april 2018
Informatieblad Week n 17 : van 23 april tot en met 29 april 2018 Wist u dat? De paardenkastanje (Aesculus) is een entomofiele boom. Dit betekent dat het stuifmeel hoofdzakelijk verspreid wordt via insecten,
Nadere informatieWaardestelling groen aan de Binnenweg 31 te Twello werknummer: 11T16 datum: opdrachtgever: Eljans Vastgoed BV Twello 1.
project: Waardestelling groen aan de Binnenweg 31 te Twello werknummer: 11T16 datum: 21-12--2011 opdrachtgever: Eljans Vastgoed BV Twello 1. INLEIDING Eljans Vastgoed B.V. te Twello is voornemens op de
Nadere informatiereijrink heijmans Landschappelijk inpassingsplan Gemertseweg 26, Beek en Donk Werkdocument: Uitbreiding agrarisch bouwblok.
Landschappelijk inpassingsplan Gemertseweg 26, Beek en Donk Werkdocument: Uitbreiding agrarisch bouwblok. Opdrachtgever: Dhr. G. J. Kouwenberg, Gemertseweg 26, 5741 PE Beek en Donk. Datum: 23-06-2014 08-09-2014
Nadere informatieCursus herkennen bomen en struiken. i.o.v.
Cursus herkennen bomen en struiken i.o.v. Wat moet je meenemen? Bomen staan soms verder van de openbare weg. Twijgen, knoppen en bladeren zitten soms vrij hoog om details te zien. Zorg dat je een verrekijker
Nadere informatieVerkennend archeologisch onderzoek IVO Vorstenbosch-Bergakkers fase 2. R. Jansen, L.G.L. van Hoof
Verkennend archeologisch onderzoek IVO Vorstenbosch-Bergakkers fase 2 R. Jansen, L.G.L. van Hoof Colofon Archol Rapport nummer 41 Verkennend archeologisch onderzoek Vorstenbosch-Bergakkers fase 2 Uitvoering:
Nadere informatieRapportage beoordelen en incidenteel belonen 2012
Rapportage beoordelen en incidenteel belonen 2012 Oktober 2013 Samenvatting Provinciebreed wordt er in 2012 met 91% van de medewerkers een planningsgesprek gevoerd, met 81% een voortgangsgesprek en met
Nadere informatieInformatieblad. Week 13: van 25 tot en met 31 maart 2019
Informatieblad Week 13: van 25 tot en met 31 maart 219 Stuifmeel momenteel in de lucht : Betula spp. (Berk) Carpinus betulus (Haagbeuk) Wekelijkse resultaten van de stuifmeel- en schimmelsporentellingen
Nadere informatieLandschappelijk inpassingsplan Kooikamp 9, Sleeuwijk
Landschappelijk inpassingsplan Kooikamp 9, Sleeuwijk Aanleiding landschappelijk inpassingsplan Dhr. van de Heuvel, eigenaar van Hillplant, is gevestigd aan de Kooikamp in Sleeuwijk. Hij wil zijn bedrijfsactiviteiten
Nadere informatieBossen in Vlaanderen
C U R S U S Natuurmanagement basis Biotoop Bos deel 1 Martin Winnock, inverde Bossen in Vlaanderen 1 H e t bos op w e r e l d s c h a a l - E u r o p a H e t bos op w e r e l d s c h a a l - E u r o p
Nadere informatieQuickscan Archeologie. Bedrijfsunits te Deil. Gemeente Geldermalsen
Quickscan Archeologie Bedrijfsunits te Deil Opdrachtgever: Van Es architecten Hazenberg AMZ-publicaties 2009-12 Auteur Datum Versie Status dr. W.K. Vos 24 juli 2009 1.1 Definitief Contactgegevens Hazenberg
Nadere informatieArcheo-rapport 77 Het archeologisch vooronderzoek aan het Gemeenteplein 8 te Kontich
Archeo-rapport 77 Het archeologisch vooronderzoek aan het Gemeenteplein 8 te Kontich Kessel-Lo, 2011 Studiebureau Archeologie bvba Archeo-rapport 77 Het archeologisch vooronderzoek aan het Gemeenteplein
Nadere informatieGESCHIEDENISSEN OFTE, NIEUWE HISTORIËN UIT DE OUDHEID DER STAD EN ILLUSTERE PLAATSEN OMTRENT GENT
GESCHIEDENISSEN OFTE, NIEUWE HISTORIËN UIT DE OUDHEID DER STAD EN ILLUSTERE PLAATSEN OMTRENT GENT Ook ter Inspiratie dienende voor diergelijke Steden in de Nederlanden, NU Te samen gevoegd uit verscheidene
Nadere informatieBijlage 1 Aanvullend advies archeologisch onderzoek, Wozoco Giessenburg, Neerpolderseweg 19, Giessenburg, Gemeente Giessenlanden
Bijlage 1 Aanvullend advies archeologisch onderzoek, Wozoco Giessenburg, Neerpolderseweg 19, Giessenburg, Gemeente Giessenlanden 0 SOB Research, 26 juni 2014 1 1. Archeologisch onderzoek 1.1 Inleiding
Nadere informatie