PDS komt voor bij 15 tot 20 procent van de vrouwen en 5 tot 20 procent van de mannen, voornamelijk

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 1655 woorden 14 december ,7 50 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Voor mijn literatuuronderzoek voor biologie in 6 vwo heb ik voor het onderwerp Prikkelbare Darm Syndroom gekozen. Ik heb voor dit onderwerk gekozen omdat ik zelf met deze aandoening te maken heb. Het is een vervelende, maar geen ernstige aandoening. In plaats van prikkelbare darm syndroom (afgekort PDS) wordt ook wel de Engelse benaming Irritable Bowel Syndrome (IBS) gebruikt. Andere veel voorkomende benamingen zijn spastisch colon of spastische dikke darm. Informatie heb ik gezocht in een folder die ik thuis had. Op het internet heb ik nog een aantal aanvullende artikelen gezocht. Materiaal en Methode Materiaal: Folder: Prikkelbare Darm Syndroom van de Maag Lever Darm Stichting Website: Website: Website: Methode: Bij het maken van de samenvatting heb ik het meeste gebruik gemaakt van de folder van de Maag Lever Darm Stichting, omdat ik die informatie als de meeste betrouwbare aanschouw. Bovendien is de informatie in deze folder erg duidelijk, omdat deze geschreven is voor patiënten. Ik heb de artikelen van internet doorgelezen en aangestreept wat ik belangrijk vond. Ik heb op basis van wat ik gelezen heb vier kleine paragraafjes over een bepaald aspect van PDS bedacht. Een voor een ben ik de paragraafjes gaan maken, door in iedere bron de informatie over het betreffende onderwerp te zoeken en er zelf een lopend stukje samenvatting van te maken. Op het laatst heb ik ook nog een conclusie geschreven, waarin ik in principe een zeer beknopte samenvatting van de samenvatting heb gemaakt. Samenvatting Wat is PDS? PDS komt voor bij 15 tot 20 procent van de vrouwen en 5 tot 20 procent van de mannen, voornamelijk Pagina 1 van 5

2 vanaf het 15e tot het 65e levensjaar. Slechts éénderde van de mensen met klachten die overeenkomen met PDS zoekt medische hulp. Om uit te leggen wat PDS precies is, is het verstandig om eerst wat te weten over de werking van de darm. De darm bestaat uit twee delen: de dunne en de dikke darm. In de dunne darm worden belangrijke verteringssappen aan het voedsel toegevoegd, waardoor het voedsel verteert kan worden, waarna de voedingsstoffen aan het bloed kunnen worden afgegeven. De dunne massa onverteerbare resten stroomt via de dunne darm in de dikke darm. De dikke darm onttrekt hier water en zouten aan. Wat overblijft is de ontlasting. De dikke darm trekt zich één tot enkele keren per dag krachtig samen, meestal ongeveer een kwartier na de maaltijd. We onderscheiden drie verschillende soorten PDS. Bij de eerste soort is er sprake van een onregelmatige en kramachtige samentrekking van de dikke darm. De darm trekt bovendien veel vaker samen dan normaal. Er is ook een vorm van PDS waarbij de bewegingen van de dikke darm normaal zijn, maar waarbij de darmwand overgevoelig is. Bij de allerminste prikkel komt de darm al in beweging. Bovendien komt de combinatie van een gevoelige darmwand en krampachtige bewegingen voor. Factoren die kunnen samenhangen met PDS zijn: Bewegingsstoornissen in het maag-darmkanaal; Voedingsfactoren; Verlaagde pijndrempel in het maag-darmkanaal; Psychosociale factoren. De klachten De klachten van PDS verschillen van persoon tot persoon, en zelfs per persoon kunnen de klachten van dag tot dag verschillen. De meest kenmerkende verschijnselen van PDS zijn buikpijn, hevige krampen, een opgeblazen gevoel, winderigheid en problemen met de stoelgang. Meestal worden perioden met veel klachten afgewisseld door klachtenvrije perioden. De pijn kan zo hevig zijn, dat normale bezigheden moeten worden onderbroken of volledig worden stopgezet. De buikpijn is meestal zeurend met af en toe korte, hevige pijnscheuten. Vaak begint de buikpijn tijdens of na de maaltijd. Soms zijn de buikpijnaanvallen zo hevig, dat ze doen denken aan een gal- of niersteenaanval. Bij veel mensen zit de pijn altijd op dezelfde plaats. In sommige gevallen kan de pijn ook uitstralen naar de rug of de zij. Buikpijn gaat meestal gepaard met ontlastingsproblemen. Zowel verstopping, diarree, als een afwisseling van beide komt voor. De bacteriën die bij iedereen in de darm voorkomen produceren tijdens de afbraak van onverteerbare voedselresten gassen. Bij mensen met PDS kan deze gasvorming zo sterk toenemen, dat dit als bijzonder vervelend wordt ervaren. Het opgeblazen gevoel kan zulke extreme vormen aannemen dat vrouwen aangeven dat het lijkt of ze zwanger zijn. Ook strakke kleding en broekriemen worden vaak niet verdragen. Andere veel voorkomende klachten die samenhangen met PDS zijn: Weinig eetlust; Rommelingen in de buik; Zuurbranden; Pagina 2 van 5

3 Slikklachten; Brok in de keel; Pijnlijke en gevoelige dikke darm (bij drukken op de buik); Hoofdpijn; Moeheid; Slapeloosheid; Misselijkheid; Gewrichtsklachten; Spierpijn; Angst. Als je slecht slaapt, kan dit ertoe leiden dat je overdag vermoeid bent en de pijn minder goed kan verdragen. De oorzaak Er bestaat momenteel nog geen goede verklaring voor het ontstaan van PDS. Soms lijken de klachten te ontstaan na een eerdere ernstige darminfectie, of tijdens een periode van grote spanning. Ook bestaat de theorie dat het te maken zou hebben met een gebrek aan vezels in de voeding, of het gebruik van melkproducten (lactose-intolerantie). De toegenomen welvaart heeft ervoor gezorgd dat onze voeding in de loop der tijd erg is veranderd. We zijn steeds meer kant en klare producten en snacks gaan eten en ook is onze voeging steeds minder vezelrijk geworden. Ook stress zou een belangrijke rol kunnen spelen. Zonder twijfel hebben emoties, spanningen en stemmingen invloed op de bewegingen van de darm. Denk bijvoorbeeld aan een sollicitatiegesprek of examen waarvoor je erg zenuwachtig bent. PDS-klachten kunnen dan ook verergeren in stressvolle tijden. Een nog onbewezen theorie is dat PDS veroorzaakt zou worden door parasieten. Parasieten zijn kleine beestjes en eencelligen die alleen kunnen leven op of in een gastheer : een ander dier, een plant of een mens. In de darmen van mensen kunnen verschillende parasieten voorkomen. Veel van deze darmparasieten zijn pathogeen (ziekteverwekkend). Dit hoeft niet altijd te betekenen dat je er ziek van wordt, maar wel dat de parasieten niet goed zijn voor de gezondheid. De klachten die door parasieten veroorzaakt kunnen worden komen voor een groot deel overeen met PDS-klachten. Alle PDS-patiënten zouden dus eigenlijk onderzocht moeten worden op parasieten. Wanneer blijkt dat er een pathogene bacterie in de darmen aanwezig is, kan deze behandeld worden. De behandeling Er bestaat momenteel geen behandeling en geneesmiddelen zijn in de meeste gevallen niet aan te raden. Van geen enkel medicament is de effectiviteit aangetoond. Hoewel er samenhang bestaat tussen afwijkende voeding, eet- en bewegingspatronen en buikklachten, zijn de effecten van maatregelen op dit vlak niet aangetoond. Indien de klachten lijken samen te hangen is het verstandig regelmatig te eten en te eten volgens de richtlijnen van gezonde voeding. Voordat je allerlei voedingstoffen gaat vermijden is het verstandig eerst een paar weken een voedingsdagboek bij te houden. Pagina 3 van 5

4 Een gezonde voeding is gevarieerd en vezelrijk. Daar is de darm het meest bij gebaat. Sommige mensen met PDS schrappen zoveel voedingsmiddelen uit hun menu, dat ze op den duur erg eenzijdig en ongezond eten. Daardoor neemt hun weerstand af en krijgen ze steeds vaker klachten. Een gezonde voeding bevat zoals gezegd voldoende vezels. Hierbij denk je aan volkorenbrood, maar ook groenten en fruit bevatten veel vezels. Bovendien hebben de vezels in deze producten een andere werking, wat meewerkt aan de variatie. Vezels zijn te verdelen in twee groepen: de niet-oplosbare en de oplosbare vezels. De nietoplosbare vezels worden niet verteerd in de darm en zijn onveranderd in de ontlasting terug te vinden. Ze werken als een soort spons, ze nemen veel vocht op en zorgen op deze manier voor een zachtere ontlasting. De oplosbare vezels komen onverteerd in de dikke darm terecht waar de darmbacteriën ze zodanig bewerken dat er stoffen vrijkomen die een gezonde darmwerking stimuleren. Vezelrijke voeding bevat minstens 25 tot 30 gram voedingsvezels per dag. Het is belangrijk om bij een vezelrijke voeding voldoende te drinken: anderhalf tot twee liter per dag. Vezels nemen namelijk veel vocht op. Er zijn producten op de markt die mogelijk een positief effect hebben op de gezondheid van je darm. Van nature leven er veel verschillende soorten bacteriën in de darm, we noemen dit ook wel de darmflora. De darmflora bestaat uit goede en slechte bacteriën. Bij een gezonde en evenwichtige darmflora krijgen de slechte bacteriën geen kans om klachten te veroorzaken. Ook beschermt de darmflora de darm tegen schadelijke bacteriën die we bijvoorbeeld via besmet voedsel of drinkwater binnenkrijgen. Als de darmflora is verzwakt door een ziekte, of door het gebruik van antibiotica, kan het zinnig zijn de darmflora van buitenaf te versterken door het gebruik van zogenaamde probiotica. Dit zijn producten waaraan grote hoeveelheden goede bacteriën zijn toegevoegd en die daardoor de darmflora kunnen versterken. Probiotica zijn gewoon te koop in de supermarkt (o.a. Yakult, Vitamel, Actimel). Ook zijn er capsules met probiotica verkrijgbaar bij de apotheek of drogisterij. Als blijkt dat de klachten toenemen bij zenuwen en spanning, is het verstanding stressvolle situaties zoveel mogelijk te vermijden. Ook kan het handig zijn te leren hoe je het beste met stress om kunt gaan. Belangrijk is dat je iets onderneemt, wat je prettig vind en wat je zinnen verzet, dan ontspan je het beste. Voldoende slaap en een evenwichtige dagindeling zijn ook van groot belang. Ook lichaamsbeweging doet wonderen. Bewegen is een prima wapen tegen stress. Bovendien heeft bewegen een positief effect op je algehele conditie, zowel lichamelijk als psychisch. Hierdoor kun je stress of pijn beter aan. Een vrij nieuwe manier om PDS te behandelen is een speciaal voor PDS-patiënten ontwikkelde hypnotherapie. Onder hypnose leren mensen hun darm positief te beïnvloeden, waarna klachten geleidelijk vanzelf verdwijnen of voor een groot deel afnemen. Circa 80% van de PDS-patiënten heeft baat bij deze therapie. Conclusie Het prikkelbare darm syndroom is een ziekte die veel voorkomt. Het is gelukkig geen ernstige aandoening, maar het kan heel vervelend zijn. De klachten berusten op een functionele stoornis in de darm. PDS gaat meestal met veel verschillende klachten gepaard. Een precieze oorzaak is er nog niet gevonden, maar er Pagina 4 van 5

5 doen verschillende theorieën de ronde. Een echte behandeling voor PDS bestaat (nog) niet. Wel zijn er veel verschillende factoren die een gunstige uitwerking op de klachten kunnen hebben. Voor iedere patiënt is de invloed van deze factoren anders. Pagina 5 van 5