Inleiding. 1 Onderzoeksresultaten Een wereld van verschil
|
|
- Renée Thys
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Verslag Expertmeeting Grensoverschrijding en geweld bij LHBT s Expertmeeting over onderzoek naar grensoverschrijding, seksueel en relationeel geweld bij LHBT s Datum: 2 oktober 2014 Aanwezig: Fetzen de Groot (Sense noord), Filippo Zimbile (Soa Aids Nederland), Ina van Beek (Movisie), Koen van Dijk (COC Nederland), Koenraad Vermey (Soa Aids Nederland), Lisette Kuyper (Sociaal en Cultureel Planbureau), Marjan Groefsema (Pharos), Mike Bologna (The College of Saint Rose (USA)), Miriam Heemsbergen (Moviera), Susanne Kers (Taboe Kwadraat), Bouko Bakker (Rutgers WPF), Ciel Wijsen (Rutgers WPF), Marianne Cense (Rutgers WPF), Stans de Haas (Rutgers WPF), Willy van Berlo (Rutgers WPF) Verslag: Mariëtte Hermans Inleiding Een wereld van verschil, zo luidt de titel van het onderzoek naar de seksuele gezondheid van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuele vrouwen en mannen en transgenders. Dat verschil zit onder meer in de ervaringen met seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Op donderdag 2 oktober 2014 spraken deskundigen bij Rutgers WPF hierover. 1 Onderzoeksresultaten Een wereld van verschil Uit de laatste Monitor Seksuele gezondheid van 2011 kwam naar voren dat LHBT s een risicogroep vormen voor seksueel geweld, met uitzondering van lesbische vrouwen. De onderzoeksresultaten zijn beschreven in de publicatie Wat maakt het verschil? Diversiteit van de seksuele gezondheid van LHBT s (2013). In het vervolgproject Een wereld van verschil is ingezoomd op de groep LHBT s in Nederland. De thematiek is daarin verder uitgediept en er is een grotere steekproef LHBT s ondervraagd dan mogelijk is in de algemene landelijke survey seksuele gezondheid, zo vertelt onderzoeker Stans de Haas. Concreet uitgevraagd De respondenten zijn geworven via een online panel. Er deden 1580 homo- en biseksuele mannen mee en 1474 lesbische en biseksuele vrouwen. Transgenders waren onvoldoende vertegenwoordigd in het online panel en zijn aanvullend benaderd via specifieke organisaties. Uiteindelijk deden 576 transgenders aan het onderzoek mee. In het onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen seksueel geweld, seksueel misbruik en seksuele grensoverschrijding. De Haas licht toe dat ze onder seksueel geweld verstaat: Seksuele handelingen, tegen iemands wil, doordat de ander: dreigde met fysiek geweld fysiek geweld gebruikte misbruik maakte van de situatie of verbale druk gebruikte, zoals chantage. Als dat gebeurt voor iemands 16e, dan is er sprake van seksueel misbruik. Onder seksuele handelingen kunnen allerlei handelingen vallen, zoals vaginale of anale seks. In het onderzoek zijn die handelingen steeds concreet uitgevraagd. Seksuele grensoverschrijding gaat over ongewenste opmerkingen, ongewenste aanrakingen en zoenen tegen je wil. Jonge mensen Respondenten die seksueel geweld hebben meegemaakt, waren veelal tussen hun 16e en 25e jaar oud, toen ze hiermee te maken kregen. Op zich geldt dat voor de hele Nederlandse bevolking: jonge mensen lopen het meeste risico. Opvallend is wel dat er tussen lesbische en biseksuele vrouwen een groot verschil bestaat, waarbij biseksuele vrouwen veel meer negatieve ervaringen hebben dan lesbische vrouwen. Dat verschil is niet zo groot tussen homo- en biseksuele mannen. Ook was het aantal transgenders dat seksueel grensoverschrijdend gedrag meemaakte hoog. In dit onderzoek onderscheidt men transvrouwen, transmannen, VM-transgenderisten en MVtransgenderisten. 1
2 Rutgers WPF, 2014 Verslag Expertmeeting Grensoverschrijding en geweld bij LHBT s Een transvrouw voelt zich vrouw en kreeg bij geboorte het mannelijk geslacht toegewezen; bij een transman is dit net andersom. Transgenderisten zijn mensen die zich deels man en deels vrouw, ertussenin of geen van beide voelen. Zij worden, al naar gelang hun geboortegeslacht man-naarvrouw (MV) transgenderisten en vrouw-naar-man (VM) transgenderisten genoemd. VMtransgenderisten hadden vaker te maken met seksueel geweld en grensoverschrijding dan MVtransgenderisten, hoewel beide groepen hoog scoren wat betreft seksueel geweld en grensoverschrijding. Relatie met pleger Gender non-conform gedrag en uiterlijk geven meer risico op kindermishandeling en seksueel geweld, zo blijkt uit het onderzoek. Zo goed als alle plegers zijn mannen. Ook is gevraagd naar de relatie die slachtoffers hadden met de pleger. Daarop waren vijf antwoorden mogelijk: partner, losse partner, familielid, andere bekende, onbekende. Zoals we al weten uit algemeen onderzoek zijn ook in deze groep de meeste plegers bekenden. Bij homo- en biseksuele mannen en bij VMtransgenders en -transgenderisten was het echter ook relatief vaak een onbekende. Vrouwen geven aan dat ze vaak door hun partner zijn misbruikt en omdat de meeste daders mannen zijn, was dat ook onder lesbische vrouwen dus vaak een mannelijke partner. In dat geval gaat het dan om seksueel geweld in een eerdere relatie met een man. Bij seksueel misbruik, dus onder de 16 jaar, gaat het ook vaak om een bekende of een familielid. Er is niet doorgevraagd om welk familielid het dan gaat, maar uit algemeen onderzoek onder de brede bevolking is bekend dat het vaak niet de eigen vader is, maar een stiefvader, oom of huisvriend. Aangiftebereidheid omhoog Van de slachtoffers bleek dat ze vaker werkloos of arbeidsongeschikt zijn en vaak een minder goede lichamelijke en psychische gezondheid hebben. Niet duidelijk is of dit directe gevolgen zijn van het seksueel grensoverschrijdend gedrag of geweld. Uit eerder onderzoek weten we wel, zo vertelt Stans de Haas, dat de gevolgen van seksueel geweld bij LHBT s groter zijn dan bij anderen, omdat zij het gevoel kunnen hebben dat het seksueel geweld gepleegd is vanwege hun identiteit of seksuele geaardheid. De meeste slachtoffers hebben geen aangifte gedaan. Transvrouwen scoren met 20 procent nog het hoogste. Mensen doen overigens bij seksueel geweld dat samenging met lichamelijk geweld eerder aangifte dan bij dreiging of verbale druk. En of de slachtoffers hulp hebben gezocht en hoe homoof transgendervriendelijk de hulpverlener dan was, is ook gevraagd. Onder transgenders zijn de ervaringen met de hulpverlening minder rooskleurig dan onder LHB s. Al met al krijgen LHBT s vanaf hun kindertijd vaker negatieve reacties en dat heeft gevolgen voor hun zelfvertrouwen en hun weerbaarheid. Met name kinderen die gender non-conform gedrag vertonen, krijgen later vaker te maken met geweld en seksuele grensoverschrijdingen. Er is dus meer acceptatie van gender non-conform gedrag nodig, zo luidt een van de aanbevelingen van de onderzoekers. Primaire preventie zou daarbij vooral gericht moeten zijn op weerbaarheid, bijvoorbeeld van jonge jongens die voor het eerst uitgaan in homo-uitgaansgelegenheden. Ook moet de aangiftebereidheid omhoog. Om precies te weten wat daarvoor de belemmeringen zijn, is meer onderzoek nodig. Over hulpverlening zijn de respondenten best tevreden, hoewel de transgender- en homovriendelijkheid beter kan. Man als dekmantel Na de eerste presentatie is er ruimte voor vragen en aanvullingen. Verschillende aanwezigen vragen naar de diversiteit onder de respondenten: is er bijvoorbeeld gevraagd naar opleidingsniveau, culturele achtergrond en of ze wel of geen relatie hebben? Ook een verstandelijke beperking kan mensen kwetsbaar maken voor seksueel geweld. Het was geen representatieve steekproef, omdat mensen zichzelf aanmeldden om mee te doen. Wel is er gecorrigeerd voor leeftijd. Het beeld bij lesbische vrouwen die partnergeweld van mannen meemaakten herkent Miriam Heemsbergen van Moviera (aanpak huiselijk geweld in Utrecht). Zij komt deze vrouwen tegen in de opvang. Het gaat om lesbische vrouwen die niet uit de kast zijn en trouwen met een man als dekmantel, maar zichzelf wel lesbisch noemen. 2
3 Verslag Expertmeeting Gender nonconform gedrag vaak trigger Rutgers WPF, 2014 Susanne Kers deed al langer geleden onderzoek naar huiselijk geweld in lesbische relaties. Zij is van mening dat lesbische vrouwen ook onderling seksueel en huiselijk geweld plegen. Geweld gepleegd door vrouwen is echter zeer onzichtbaar. 2 Onderzoeksresultaten Dubbel kwetsbaar Dubbel kwetsbaar Marianne Cense presenteert vervolgens het kwalitatieve onderzoek dat zij samen met Tamar Doorduin deed, Dubbel kwetsbaar Transgenders en seksueel grensoverschrijdend gedrag. Voor dit onderzoek zijn achttien respondenten van de survey benaderd voor een verdiepend interview: vijf transvrouwen, vijf transmannen, vier VM-transgenderisten en vier MV-transgenderisten. De uitkomsten zijn samen te vatten in drie kernboodschappen. Er zijn bepaalde risicofactoren die transgenders kwetsbaar maken voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Tegelijkertijd heeft transgender-zijn impact op de beleving en de gevolgen van seksueel grensoverschrijdend gedrag en tot slot houdt goede hulpverlening rekening met transgender-zijn en met seksueel geweldservaringen. Als illustratie van de interviews citeert Cense een van de respondenten: In mijn hoofd was ik altijd dat leuke jongetje. Het was net alsof hij gewoon op dat moment een vrouw van mij gemaakt had. Dat wilde ik totaal niet. Dit citaat is van een transman voor zijn transitie over de verkrachting door een vriend op school, waardoor deze zijn ongewenste geboortegeslacht juist bevestigde. De respondenten hebben ervaring met verschillende soorten geweld op verschillende plekken, dus van leeftijdgenoten, maar ook tijdens het uitgaan in het homocircuit, of bijvoorbeeld wanneer ze in het gewenste geslacht over straat gaan. De meeste ervaringen deden ze op voor hun 25e. De transvrouwen en transmannen waren in die tijd meestal nog niet in transitie, maar hadden wel een gender non-conforme uitstraling. De daders waren voornamelijk mannen. En de gevolgen waren uiteenlopend: van leerervaringen tot grote psychische schade. Op elkaar inwerken Transgenders die al gebukt gaan onder transnegativiteit en uitsluiting (op school of in de buurt) worden extra hard getroffen door seksueel geweld; het versterkt hun sociale isolement en hun beschadigde zelfvertrouwen. Seksueel geweld bevestigt voor transgenders bovendien vaak de afkeer en vervreemding van het eigen lichaam en van seks. Er zijn ook specifieke gevolgen voor hun beleving van hun transgender-identiteit. Zo kunnen ze eraan gaan twijfelen of hun wens om van geslacht te veranderen een gevolg is van het seksueel misbruik. Ze vragen zich bijvoorbeeld af: heb ik er moeite mee me thuis te voelen in mijn lichaam vanwege het misbruik of omdat dit lichaam niet bij mij past? Stomme opmerking Wat vergroot de kans op seksueel misbruik? Vaak zijn het jongeren die al gepest worden, en in een sociaal isolement leven. Maar er zijn ook risicofactoren die samenhangen met transgender-zijn. Zo kunnen de respondenten minder goed hun grenzen voelen en aangeven, omdat bijvoorbeeld hun borsten niet eigen voelen. Ook hebben zij soms een ander risicoperceptie omdat er een kloof bestaat tussen hun gendersocialisatie en hun genderbeleving. Bovendien zijn ze extra kwetsbaar voor aandacht als ze behoefte hebben aan bevestiging van hun genderidentiteit. Als transgendermeiden bijvoorbeeld niet van jongs af aan hebben geleerd hoe jongens op een kort rokje kunnen reageren, zullen ze dat eerder opvatten als compliment dan als stomme opmerking. In de hulpverlening blijkt het onderwerp niet vanzelfsprekend naar voren te komen: gesprekken gaan of over transgender, of over seksueel geweld maar niet over allebei. Ook ervaren de respondenten die hulp hebben gezocht een gebrek aan empathie of kennis. Bovendien kunnen ze zich afvragen: wat moet er eerst aangepakt worden, transgender-zijn of de verwerking van het seksueel geweld? Zo kreeg een respondent te horen, Na wat jij hebt meegemaakt, moet je niet beginnen aan een transitie. Sensitiviteit en deskundigheid Om seksueel misbruik te voorkomen bevelen de onderzoekers preventie op drie niveaus aan: primaire, secundaire en tertiaire preventie. Ten eerste algemene voorlichting om transnegatieve attitudes tegen te gaan en de weerbaarheid van transgenders te vergroten, zowel in het algemeen 3
4 Rutgers WPF, 2014 Verslag Expertmeeting Grensoverschrijding en geweld bij LHBT s als rondom de transitie. Secundaire preventie richt zich bijvoorbeeld op scholen, ouders en homouitgaansgelegenheden. Tertiaire preventie gaat over het voorkomen van herhaling en het verwerken van de gevolgen. Dit gebeurt bijvoorbeeld door deskundigheidsbevordering van hulpverleners, zodat zij respectvol transgenders kunnen bejegenen en helpen, zowel op het gebied van seksueel misbruik als van transgender-zijn. In de vorige expertmeeting die specifiek over transgenders ging, kwamen de volgende aanbevelingen naar voren: weerbaarheidstraining voor alle kinderen. screening van lesmaterialen op genderstereotypering/genderdychotomie. media-inzet op meer acceptatie transgenderisme/gender non-conform gedrag. counseling van transgenders tijdens de transitie om hun weerbaarheid te vergroten en nazorg te leveren. verbetering van de hulpverlening: sensitiviteit en deskundigheid. De deelnemers aan deze expertmeeting onderschrijven deze aanbevelingen. 3 Geweld in LHB-partnerrelaties Hulp in directe kring Het derde deel van deze expertmeeting gaat over geweld in LHB-partnerrelaties. In 2011 presenteerde Mike Bologna zijn onderzoek naar LHB-partnergeweld in de VS op verschillende bijeenkomsten in Nederland. Samen met Saskia Keuzenkamp, destijds werkzaam bij het SCP, en Arnoud Verhoeff van de GGD Amsterdam concludeerde Bouko Bakker destijds dat over dit onderwerp nog onvoldoende bekend was in Nederland. Gezamenlijk startten ze een no budgetonderzoek gebaseerd op de vragenlijst van Bologna. Ze vroegen naar soorten geweld, of het om fysiek, emotioneel of seksueel geweld ging, en of het ging om geweld in de huidige relatie of in vroegere relaties. De werving vond plaats via online nieuwsberichten op LHBT-kanalen en via een oproep in enkele kranten. In totaal leverde dat 111 mannen, 107 vrouwen en 6 transgenders op. De analyse is nog niet af, dus de resultaten zijn voorzichtige signalen. De respondenten rapporteren weinig geweld; en vooral emotioneel geweld. Bijna de helft van de respondenten wist niet dat er opvang mogelijk was, de hulp werd vooral gezocht in directe kring. Een heteroprobleem Susanne Kers deed in Nederland onderzoek naar huiselijk geweld in relaties van homo- en bimannen en lesbische en bi-vrouwen. Volgens Kers komt huiselijk geweld net zo vaak voor in lesbische relaties, en kent het dezelfde patronen en dezelfde intensiteit als huiselijk geweld in andere relaties. Daarnaast bestaan er specifieke vormen die alleen voorkomen in homo- of lesbische relaties, zoals outing of stigmatisering van de partner. Het grootste probleem is dan ook dat het niet wordt erkend. Dat komt volgens Kers omdat huiselijk geweld heteroseksueel gecodeerd is: het heeft te maken met de dichtomie man-vrouw en de machtsverschillen tussen mannen en vrouwen. De beeldvorming draagt daaraan bij: man/man- en vrouw/vrouwstellen zijn dan ook afwezig in campagnes tegen huiselijk geweld. Ook speelt het niet willen zien een rol: not in our community, vanwege de angst voor stigmatisering. Een Europees project waaraan zij deelneemt, richt zich op de opvang van slachtoffers. De Nederlandse opvang is bereid om LHBT-slachtoffers een plek te bieden, maar vaak weten LHBT s niet dat ze daar terecht kunnen. Aan de andere kant kan homo- en transnegativiteit een groot probleem zijn in de woongroepen. Daarbij speelt de denial of differences een rol: het is moeilijk om aparte opvangfaciliteiten te organiseren omdat de nadruk op gelijkheid ligt. Cijfers verrassen niet Mike Bologna is de laatste spreker. Hij doet sinds 1987 onderzoek naar geweld in LHB-relaties in de Verenigde Staten, steeds zonder enige subsidie. De studies zijn dus altijd klein geweest en nooit nationaal. Vorig jaar vond het eerste nationale onderzoek in de VS plaats, gefinancierd door de staat en uitgevoerd door het Center for Disease Control and Prevention (CDC), waarin ook gevraagd werd naar seksuele voorkeur. Er deden 18 duizend mensen aan mee, evenveel vrouwen als mannen. Gevraagd naar ervaring met seksueel en fysiek geweld in relaties gedurende het hele leven, gaf 44% van de lesbische vrouwen, 26% van de homomannen, 61% van de biseksuele vrouwen, en 37% van de biseksuele mannen aan dat ze dat hadden meegemaakt. Van de heterovrouwen rapporteerden 35% 4
5 Verslag Expertmeeting Gender nonconform gedrag vaak trigger Rutgers WPF, 2014 fysiek en seksueel geweld gedurende hun leven, en van de heteromannen was dat 29%. Psychisch en emotioneel geweld werden vaker gerapporteerd. Onder de vrouwen ging dat om 62% van de lesbische vrouwen en 76% van de biseksuele vrouwen. Het landelijke onderzoek gaf ongeveer dezelfde uitslagen als de eerdere kleinere steekproeven. De Nederlandse cijfers verrassen hem niet. Dat het vooral jongeren onder de 30 jaar betreft, dat de plegers vaak bekenden zijn, en dat minder dan 10% van de slachtoffers hulp zoekt, zijn gegevens die internationaal gelden. Ook het probleem van onzichtbaarheid in de community herkent Mike Bologna: huiselijk geweld wordt beschouwd als een probleem van heteroseksuele vrouwen. Dat blijkt ook uit zijn onderzoeken. Als je naar grensoverschrijdend gedrag vraagt, en je vraagt vervolgens, denk je dat dit huiselijk geweld is, zeggen veel mensen nee, omdat het niet bij hun zelfbeeld past. 4 Discussie Differentiëren In het afsluitende deel van de expertmeeting bespreken de aanwezigen al deze uitkomsten. Zijn de gegevens herkenbaar? Zo ja, wat kunnen zij ermee? Ina van Beek van Movisie herkent het mechanisme dat groepen die zich emanciperen, liever geen negatief nieuws over zichzelf verspreiden. Dat geldt bijvoorbeeld ook bij ouderenmishandeling. Fetzen de Groot signaleert dat een aantal groepen extra kwetsbaar zijn: transgenders, jongeren onder de 25 jaar en biseksuelen. Het zou misschien goed zijn om dat te verbijzonderen en deze groepen als risicogroepen te benoemen. Daarbij is het belangrijk om de redenen in kaart te brengen: bij de verschillende groepen is er misschien sprake van verschillende vormen van seksueel geweld met verschillende achtergronden. Die differentie geldt ook voor de preventie. Trigger Gender non-conformiteit is een risicofactor voor seksueel geweld en dat lijkt sterker voor mannen en jongens te gelden dan voor vrouwen en meiden. Uit onderzoek onder slachtoffers en daders van potenrammen is dat ook bekend: gender non-conformiteit is een rode vlag voor agressie. Dat geldt voor geboren mannen die vrouwelijk zijn, maar volgens Van Dijk van COC Nederland geldt het ook voor mannelijke vrouwen. De trigger bij de daders is de verwarring. Tegelijkertijd lopen vrouwen in het algemeen een groter risico op seksueel geweld. Ina van Beek noemt als voorbeeld Revief, lotgenotenorganisatie na seksueel geweld. Zij maken een publicatie met strategieën die plegers hanteren, bedoeld als voorlichting. Het kan helpen als je weet hoe plegers opereren, bijvoorbeeld met complimenten. Wat maakt een situatie onveilig? Hoe kan je je beschermen tegen de risico s? En wat maakt het veiliger bijvoorbeeld om over straat te gaan als transvrouw? Om jonge jongeren te bereiken zijn o.a. de Jong&Out en Respect2Love groepen van COC Nederland een goed kanaal. Toeleiding Het taboe op seksueel geweld binnen huiselijk geweld is lastig te doorbreken, zo weet Ina van Beek. Er is weinig spontane onthulling, er wordt door professionals weinig over doorgevraagd. Het gaat niet altijd met agressie gepaard en soms zijn slachtoffers meegaand om erger te voorkomen, waardoor het niet (h)erkend wordt als seksueel geweld. Miriam Heemsbergen meent dat lesbische vrouwen die te maken krijgen met huiselijk geweld op verschillende borden moeten schaken: ze zijn uit de kast gekomen, maar het is misgegaan in hun relatie en als ze in de opvang komen, wordt er in de leefgroep niet altijd even vriendelijk gedacht over lesbiennes. Susanne Kers vult aan, dat het dan nog gaat over vrouwen die het probleem herkend hebben als huiselijk geweld en hulp zijn gaan zoeken. Dat is een kleine groep, de meeste vrouwen erkennen het niet. Op de nieuwe versie van de site mantotman.nl is ook aandacht voor seksueel geweld, zo vertelt Koenraad Vermey van Soa Aids Nederland. De tekst bevat ook toeleiding naar de steunpunten huiselijk geweld en naar reguliere hulp. 5
6 Rutgers WPF, 2014 Verslag Expertmeeting Grensoverschrijding en geweld bij LHBT s Kabaal maken Hoe zit het met de deskundigheid van professionals? Is daar aandacht voor deze risicogroepen? Ina van Beek weet dat in de diverse bijscholingsprogramma s voor de medewerkers van Veilig Thuis, een samenvoeging van de steunpunten seksueel geweld en de advies- en meldpunten kindermishandeling geen aandacht is voor seksuele- en gender diversiteit. Om aandacht te genereren is lobby nodig. Het zou goed zijn als dit onderwerp door grotere partijen werd geagendeerd. Het COC is kampioen kabaal maken, maar heeft daarvoor input nodig van professionals, bijvoorbeeld via de landelijke werkgroep politiek. Je moet ze bestoken met feiten, cijfers en levensverhalen., zo merkt iemand op. Met name dat laatste is belangrijk, omdat het meer tot de verbeelding spreekt dan alleen percentages. Expliciete plek Intussen is het programma Leren signaleren van start gegaan. In opdracht van het ministerie van VWS en OC&W werken Movisie, het Nederlands Jeugdinstituut, Rutgers WPF en Augeo Academy samen met opleidingen aan meer structurele aandacht voor huiselijk geweld, kindermishandeling, en seksuele gezondheid in het initiële beroepsonderwijs (mbo, hbo, wo). Onder andere door een specifiek online portal voor opleidingen in zorg, welzijn en onderwijs, waar zij alle informatie en lespakketen etc. kunnen vinden om hun onderwijs te versterken. Hierin zal seksuele en genderdiversiteit ook een expliciete plek krijgen, aldus Ina van Beek. Filippo Zimbile van Soa Aids Nederland vat de benodigde acties mooi samen: We moeten de doelgroep weerbaarder maken, ongeacht hoe de maatschappij eruit ziet, maar ook de maatschappij veranderen. Dat begint al op de basisschool: je moet kunnen zijn wie je wilt zijn, ongeacht je kleur en je voorkeuren. Marjan Groefsema merkt op dat we ook aansluiting kunnen zoeken bij de particuliere organisaties die weerbaarheidstraining voor kinderen op scholen organiseren, zoals de vreedzame school en het kanjerinstituut. Beide methodes zijn evidence based verklaard door het ministerie. Het zou goed zijn als daarin de positie van LHBT s meegenomen wordt. Ook in het Partnership Aanpak Seksueel Geweld, een breed samenwerkingsverband van onder meer Rutgers WPF en Movisie, en de betrokken veldpartijen zoals de politie, GGD, maatschappelijk werk en vrouwenopvang, kan meer aandacht besteed worden aan LHBT. Willy van Berlo en Ina van Beek zitten in dit partnership en kunnen dit agenderen. Opsporing Koenraad Vermeij noemt als specifieke doelgroep nog de intredende MSM, jongens die voor het eerst uitgaan in de homoscene of chatten via internet. Wat zijn onveilige omgevingen voor deze jonge jongens? Wat is risicovoller: internetdating of losse contacten? En welke hulp bestaat er voor deze groep? Mantotman.nl heeft filmpjes met ervaringsverhalen. Het plan is om die ook rondom seksueel geweld en dwang te verzamelen, hoewel het lastig is om mensen daarover te filmen. Fetzen de Groot vertelt over de regionale Centra Seksueel Geweld, waar je er binnen zeven dagen na een verkrachting terecht kunt voor aangifte, sporenonderzoek en hulp. Tegelijkertijd is het lastig dat het weer apart georganiseerd wordt van Veilig Thuis, dat specifiek gericht is op geweld in afhankelijkheidsrelaties. Het is de vraag of deze centra voldoende toegerust zijn om ook LHBTslachtoffers hulp te bieden. Volgens De Groot is dat maar de vraag. Bijvoorbeeld voor transgenders kan het een drempel zijn dat er in die centra forensisch onderzoek gedaan wordt. De eerste vraag kan al verkeerd zijn, wanneer de professional ervan uit gaat dat iemand hetero is, of een man of een vrouw., aldus een van de aanwezigen. Niet alleen in de bejegening maar ook in de bekendmaking en beeldvorming is het belangrijk: voor wie zijn ze er? Aan de balie En wat is te doen aan het lage aantal aangiftes? Uit ervaring van de Centra Seksueel Geweld blijkt dat als je goed wordt opgevangen, je aangiftebereidheid stijgt. Probleem bij aangifte is natuurlijk dat het voor een groot deel gaat om bekende plegers. Bovendien doet de politie alleen sporenonderzoek als je bereid bent om aangifte te doen. Daarnaast kan de attitude aan de balie van het politiebureau verbeterd worden: als mannen aangifte doen van slachtofferschap, wordt er niet altijd goed gereageerd. Wat betreft aangifte van huiselijk geweld moet de doelgroep bovendien zelf 6
7 Verslag Expertmeeting Gender nonconform gedrag vaak trigger Rutgers WPF, 2014 beter geïnformeerd worden over wat het is, en dat het voorkomt, aldus Susanne Kers. Daarmee zal het aantal meldingen en aangiften toenemen. 5 Samenvatting Al met al zijn de volgende aandachtspunten besproken. Seksuele en genderdiversiteit moet op de agenda van de VNG worden gezet, zodat het een plek krijgt in de opleiding van professionals van de toekomstige Veilig Thuis-organisaties. Ook de Centra Seksueel Geweld moeten de aandacht voor seksuele en genderdiversiteit borgen. Het gaat dan om bejegening van cliënten, en ook om de voorlichting en promotie van de centra. In het Partnership Aanpak Seksueel Geweld kan meer aandacht zijn voor seksueel geweld onder LHBT. Rutgers WPF en Soa Aids Nederland zorgen ervoor dat LHBT aandacht krijgt in hun bestaande lesmaterialen, voorlichtingsmateriaal en weerbaarheidstraining. Onder de doelgroepen moet meer bekendheid komen over het bestaan van huiselijk geweld, en het taboe moet bespreekbaar worden. Het COC Nederland kan een rol spelen in de lobby richting politiek en gemeente. Daarvoor moeten deskundigen het COC voeden. Diversiteit onder de doelgroepen LHBT is belangrijk wanneer het gaat over seksueel grensoverschrijdend gedrag en geweld: jongeren, gender non-conforme jongeren en volwassenen, transgenders rond de transitie, mannen die voor het eerst de scene ingaan, migranten, licht verstandelijk beperkten en biseksuelen behoeven specifieke aandacht omdat zij meer risico lopen. Van deze groepen zou nader onderzocht moeten worden wat het risico precies inhoudt en wat helpt in preventie en weerbaarheid. 7
Inleiding. 1 Diversiteit
Verslag Expertmeeting Seksuele gezondheid en weerbaarheid van transgenders Expertmeeting over het onderzoek naar seksualiteit, seksuele beleving en ervaringen met seksueel geweld van transgenders Datum:
Nadere informatieKijken door een roze bril Gewoon homo zijn?
Juul van Hoof Senior adviseur participatie en inclusie MOVISIE Symposium Roze Ouderenzorg Utrecht, 27 juni 2013 Kijken door een roze bril Gewoon homo zijn? 7/17/2013 Inhoud 1. Wat betekent LHBT? 2. Ontdekking
Nadere informatieWerkblad Seksuele Diversiteit. KaartjesspeL voorkant
KaartjesspeL voorkant Kaartjesspel achterkant Wat betekent LHBT? Ben je in de war als je bi bent? Hoe word je homo? Wat is coming out? Op welke leeftijd ontdek je dat je homo of lesbisch bent? Op welke
Nadere informatie5 juni 2012 ONDERZOEK BEPERKT WEERBAAR
5 juni 2012 ONDERZOEK BEPERKT WEERBAAR HET ONDERZOEK In opdracht van het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport Uitgevoerd door onderzoekers van Rutgers WPF en Movisie Hoofdvragen Hoe vaak komt
Nadere informatieOpvattingen van Amsterdammers over tolerantie jegens homoseksuelen
FACTSHEET Thema: Veiligheid, Opvattingen van Amsterdammers over tolerantie jegens homoseksuelen Publicatiedatum: oktober 2010 Bron: Bureau O+S Toelichting Ingevoegd rapport geeft goed weer hoe Amsterdammers
Nadere informatieSeksueel geweld en seksuele grensoverschrijding
Hoofdstuk 7 Willy van Berlo & Denise Twisk Seksueel geweld en seksuele grensoverschrijding We spreken van seksueel geweld als iemand wordt gedwongen iets seksueels te doen wat die persoon niet wilde, of
Nadere informatieDe Vlaamse overheid b(r)ouwt een diverse werkvloer
De Vlaamse overheid b(r)ouwt een diverse werkvloer Holebi s & transgenders als collega s DIENST DIVERSITEITSBELEID Resultaten online enquête Om de situaties van homo s, lesbiennes, biseksuelen (holebi
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 22 juni 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieIEMAND VAN JE FAMILIE
POLITIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE FAMILIE STEUNKAARTJE IEMAND VAN JE GEZIN STEUNKAARTJE JE VERKERING STEUNKAARTJE BESTE VRIEND/VRIENDIN STEUNKAARTJE HUISARTS STEUNKAARTJE (LEERLING)BEGELEIDER STEUNKAARTJE
Nadere informatieFACTSHEET. Buurtveiligheidsonderzoek AmsterdamPinkPanel
Resultaten LHBT-Veiligheidsmonitor 2015: Kwart maakte afgelopen jaar een onveilige situatie mee; veiligheidsgevoel onder transgenders blijft iets achter. De resultaten van het jaarlijkse buurtveiligheidsonderzoek
Nadere informatieSeksuele gezondheid van holebi s
Factsheet 2007-1 Seksuele gezondheid van holebi s Seksuele gezondheid in Nederland De Rutgers Nisso Groep heeft in 2006 een grootschalige bevolkingsstudie uitgevoerd naar seksuele gezondheid in Nederland
Nadere informatieHet Groninger Stadspanel over LGBT. Meningen over bi- en homoseksualiteit en transgender in Groningen stad
Het Groninger Stadspanel over LGBT Meningen over bi- en homoseksualiteit en transgender in Groningen stad Onderzoek en Statistiek Groningen heeft als kernactiviteiten instrumentontwikkeling voor en uitvoering
Nadere informatieDierenmishandeling in gezinnen
Dierenmishandeling in gezinnen Prof.dr. Marie-Jose Enders-Slegers, Leerstoel Antrozoologie, Faculteit Psychologie Stichting Cirkel van Geweld, Werkgroep Dierenpleegzorg marie-jose.enders@ou.nl Link - letter
Nadere informatie2010D02442. Lijst van vragen totaal
2010D02442 Lijst van vragen totaal 1 In hoeverre heeft de staatssecretaris jongerenorganisaties betrokken bij de totstandkoming en uitvoering van haar beleid? 2 Welke verband ligt er tussen de brief over
Nadere informatieSeksuele gezondheid in Nederland 2017
Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Samenvatting Seksuele gezondheid in Nederland 2017 is een grootschalig representatief onderzoek naar de seksuele gezondheid van volwassenen van 18 tot 80 jaar in Nederland.
Nadere informatieOnderzoek Hoe homotolerant is Holland?
Onderzoek Hoe homotolerant is Holland? 16 mei 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 13 tot 15 mei 2013, deden 2.415 jongeren mee. Hiervan zijn er 649 homo, lesbisch of bi. De uitslag
Nadere informatieGrafiek 26.1a Het vóórkomen van verschillende vormen van discriminatie in Leiden volgens Leidenaren, in procenten 50% 18% 19% 17% 29%
26 DISCRIMINATIE In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het vóórkomen en melden van discriminatie in Leiden en de bekendheid van en het contact met het Bureau Discriminatiezaken. Daarnaast komt aan de orde
Nadere informatieWerkinstructie benaderen intermediairs Sense
Werkinstructie benaderen intermediairs Sense BIJLAGE 7 Voorbeeld van de opzet van de presentatie in PowerPoint BIJLAGE 7 VOORBEELD VAN DE OPZET VAN DE PRESENTATIE IN POWERPOINT] 1 WERKINSTRUCTIE BENADEREN
Nadere informatieInformatie voor sporters
Informatie voor sporters Wat is het? Hoe zorg ik dat het stopt? Tegen wie vertel ik het? 'Hij had me in zijn macht, want hij zei ook: "Zonder mij bereik je niets." Ik vind mezelf best een sterk persoon
Nadere informatieFactsheet Homofobie. Homofobie geeft een druk op jongens en mannen en vertelt ze hoe ze zich wel en niet moeten gedragen
Factsheet Homofobie De laatste jaren is de aandacht voor de acceptatie van seksuele diversiteit enorm toegenomen. Toch is homofobie, en de bijbehorende gendernormativiteit, nog altijd wijdverbreid. Homofobie
Nadere informatieVeiligheid en bescherming bij geweld in relaties
Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Arosa biedt veiligheid en bescherming bij geweld in relaties. Vrouwen, mannen en hun kinderen kunnen bij Arosa terecht voor opvang en begeleiding. Arosa
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieHoofdstuk 23 Discriminatie
Hoofdstuk 23 Discriminatie Samenvatting Van de zes voorgelegde vormen van discriminatie komt volgens Leidenaren discriminatie op basis van afkomst het meest voor en discriminatie op basis van sekse het
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieSeksueel grensoverschrijdend gedrag: wat is normaal?
Seksueel grensoverschrijdend gedrag: wat is normaal? Congres Seks over de grens 26 januari 2009 Lou Repetur en Kristin Janssens (MOVISIE) Inhoud 1. Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag? Opvattingen
Nadere informatieVoorbij de M/V binariteit
Handreiking Seksuele Diversiteit Bij seksuele diversiteit in relatie tot mannenemancipatie gaat het om mannen die zich inzetten voor gelijke rechten, vrijheid en veiligheid voor LHBT 1 personen, en daarnaast
Nadere informatieResultaten onderzoek seksualiteit
Resultaten onderzoek seksualiteit Augustus 2015 In opdracht van Way of Life en de NPV Uitgevoerd door Direct Research www.wayoflife.nl www.npvzorg.nl Conclusies Kennis Seksuele voorlichting Opvattingen
Nadere informatieOuderenmishandeling De rol van de gemeente
Ouderenmishandeling De rol van de gemeente 11/21/2013 Congres huiselijk geweld 18 november 2013 Programma: Opening Inleiding landelijke aanpak ouderenmishandeling; de meldcode De rol van de gemeente: s-hertogenbosch
Nadere informatieFase I Voorvallen in de huiselijke kring Huiselijk geweld
Samenvatting Dit onderzoek heeft tot doel algemene informatie te verschaffen over slachtoffers van huiselijk geweld in Nederland. In het onderzoek wordt ingegaan op de vraag met welke typen van huiselijk
Nadere informatieVCP is dat nou nodig? Nationale Handbaldag 2015 Vertrouwenspunt Sport
VCP is dat nou nodig? Nationale Handbaldag 2015 Vertrouwenspunt Sport Ankers voor de presentatie Incident of gepland (wat kun je zoal tegenkomen?) Macht/onmacht VCP Wat is dat? Werkgebied (wie doet wat..of
Nadere informatieAanvullende seksualiteitshulpverlening: de cijfers over 2013
Aanvullende seksualiteitshulpverlening: de cijfers over 2013 1. Inleiding De aanvullende seksualiteitshulpverlening (ASH) is laagdrempelige zorg waar jongeren tot 25 jaar gratis en indien gewenst anoniem
Nadere informatie31 juli Onderzoek: Homo-acceptatie
31 juli 2015 Onderzoek: Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een online onderzoek. De uitslag van de peilingen
Nadere informatieOnderzoeksverslag Tolerantie voor de LBHT-gemeenschap
Onderzoeksverslag Tolerantie voor de LBHT-gemeenschap Inleiding Op 16 april 2015 heeft de gemeenteraad van Heerhugowaard de volgende motie aangenomen. Motie 1 Meer tolerantie voor de LHBT-gemeenschap (lesbienne,
Nadere informatieInhoudsopgave. Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING 1 BELEVING VAN SEKSUALITEIT EN INTIMITEIT
Inhoudsopgave Seksualiteit, intimiteit en hulpverlening Mathieu Heemelaar 5e druk VOORWOORD INLEIDING Plaatsbepaling ten opzichte van andere vakliteratuur Visie op hulpverlening Doelgroep Themataken Gebruik
Nadere informatieOmgaan met elkaar in s-hertogenbosch
Omgaan met elkaar in s-hertogenbosch Afdeling Onderzoek & Statistiek, februari 2019 We willen dat mensen op een prettige manier met elkaar omgaan in de gemeente s-hertogenbosch, ongeacht eventuele cultuurverschillen,
Nadere informatiellochtone meiden en vrouwen in-zicht
2010 PROJECTEN Nieuwsbrief INHOUD Allochtone meiden & vrouwen in-zicht (Vervolg project) Kinderen aan zet (Onderzoek naar de gevolgen voor kinderen van het hebben van een moeder die seksueel misbruikt
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS FIJN IN JE EIGEN LIJF
VOORTGEZET ONDERWIJS FIJN IN JE EIGEN LIJF 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor
Nadere informatieHuiselijk Geweld in Nederland
Huiselijk Geweld in Nederland Workshop Movisie Congres Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Henk van der Veen Stefan Bogaerts 9 mei Inhoud Workshop Kennis maken Opzet onderzoek (kort) Belangrijkste resultaten
Nadere informatieHandreiking Seksualiteit
Handreiking Seksualiteit Mannelijke seksualiteit speelt een centrale rol in belangrijke maatschappelijke vraagstukken rondom seksualisering, pornoficatie, en grensoverschrijdend gedrag. Emancipatiebeleid
Nadere informatieZwanger door seksueel misbruik. Stichting Ambulante Fiom 26 januari 2009
Zwanger door seksueel misbruik Stichting Ambulante Fiom 26 januari 2009 DOEL WORKSHOP Hulpverleners handvatten bieden voor het signaleren en bespreekbaar maken van zwanger door seksueel misbruik zodat
Nadere informatieOnderzoek Veilig of niet?
Onderzoek Veilig of niet? 06 februari 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 24 januari tot 04 februari 2013, deden 2.261 jongeren mee. Het onderzoek is gehouden in samenwerking
Nadere informatieOnderzoeksgeld: VWS project: Impulsproject preventie ongewenste tienerzwangerschap. Geen honorarium, aandeelhouder of relatie met bedrijfsleven
Disclosure belangen spreker Geen belangenverstrengeling Onderzoeksgeld: VWS project: Impulsproject preventie ongewenste tienerzwangerschap Geen honorarium, aandeelhouder of relatie met bedrijfsleven 1
Nadere informatieSeks onder je 25 e. Onderzoek naar de seksuele gezondheid van jarigen in Gelderland-Zuid
Seks onder je 25 e Onderzoek naar de seksuele gezondheid van 17-25 jarigen in Gelderland-Zuid Onderzoek naar relaties en seks Seks onder je 25e is een onderzoek van Rutgers en Soa Aids Nederland. In 2016
Nadere informatieLHBTIQ en de rest van het alfabet Aandacht voor seksuele en genderdiversiteit in zorg en welzijn. 24 maart 2017 Hanneke Felten
LHBTIQ en de rest van het alfabet Aandacht voor seksuele en genderdiversiteit in zorg en welzijn 24 maart 2017 Hanneke Felten 3/22/2017 Inhoud lezing Aandacht seksuele en genderdiversiteit in zorg en welzijn.
Nadere informatieDirecte Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!
Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk
Nadere informatieIn de les praten over relaties en seksualiteit. Hoe maak je het makkelijk en leuk!
In de les praten over relaties en seksualiteit Hoe maak je het makkelijk en leuk! Hoe kunt u leerlingen ondersteunen en leert u hen verantwoorde keuzes te maken op het gebied van relaties en seksualiteit?
Nadere informatie16-5-2012. Vandaag: Aanleiding en opzet. Online hulpaanbod. Bereikcijfers. Doel gebruikersonderzoek. Online hulp aan jongeren bij seksueel geweld.
Online hulp aan jongeren bij seksueel geweld. Een verkenning van aanbod, bereik en gebruiksvriendelijkheid Expertmeeting 15 mei 2012 Willy van Berlo, Robert van de Walle en Laura van Lee Vandaag: Aanleiding
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN HET VOOROORDEEL
VOORTGEZET ONDERWIJS MEER DAN HET VOOROORDEEL 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor
Nadere informatieEen Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio!
Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio! Door Suzanne Kok (Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen), Amy Mante-Adu (Rutgers) en Maaike van de Graaf (Gemeente Rotterdam) Dag
Nadere informatieMAINLINE en P&G292 * NATIONAAL CONGRES SOA-HIV-SEKS * AMSTERDAM * 1 DECEMBER 2014
MAINLINE en P&G292 * NATIONAAL CONGRES SOA-HIV-SEKS * AMSTERDAM * 1 DECEMBER 2014 Druggebruik MSM en sekswerkers (Leon) Mannelijke en transgender sekswerkers Amsterdam (Sjaak) Interview ervaringsdeskundige
Nadere informatiePraten met kinderen!!
Praten met kinderen!! over (intiem) geweld www.seksueelmisbruikbijkinderenvoorkomen.nl Kindermishandeling moet stoppen Wie ben ik? Petra van der Pool Oprichter COB Laat je horen! Maatschappelijk werkster
Nadere informatieHet meten van seksuele oriëntatie en genderidentiteit in bevolkingsstudies. Operationalisaties en schattingen in Nederland
Het meten van seksuele oriëntatie en genderidentiteit in sstudies Operationalisaties en schattingen in Nederland Figuur 1 The Genderbread Person Bron: itspronouncedmetrosexual.com 1 Inleiding Om de sociale
Nadere informatieSEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG in en om de school. Oka Storms Ben Serkei
SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG in en om de school Oka Storms Ben Serkei Wat gaan we doen? * Achtergronden seksualiteit * Invloed beeldcultuur en gevolgen * Oefening Wat is grensoverschrijdend? * Seksueel
Nadere informatieGirls Talk+ Ontwikkeling en evaluatie van een counselingsprogramma over relaties en seksualiteit voor meisjes met een lichte verstandelijke beperking
Girls Talk+ Ontwikkeling en evaluatie van een counselingsprogramma over relaties en seksualiteit voor meisjes met een lichte verstandelijke beperking Willy van Berlo 1 Wie is wie? Ontwikkelaars: Annelies
Nadere informatieEen kwalitatieve analyse van het transmedia storytelling project Verhalen voor onder je kussen. Baukje Stinesen en Reint Jan Renes
Een kwalitatieve analyse van het transmedia storytelling project Verhalen voor onder je kussen Baukje Stinesen en Reint Jan Renes Doel van het onderzoek Het vergroten van inzicht in de manier waarop jongeren
Nadere informatiePresentatie Huiselijk Geweld
Definitie: Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke- of familiekring van het slachtoffer wordt gepleegd. Hieronder vallen lichamelijke en seksuele geweldpleging, belaging en bedreiging
Nadere informatieOuderen in veilige handen. voor Lize. 17 maart 2013 Yvonne Heygele
Ouderen in veilige handen voor Lize 17 maart 2013 Yvonne Heygele Wat komt bij u op bij het begrip: ouderenmishandeling? Wat is ouderenmishandeling? Ouderenmishandeling is het handelen of het nalaten van
Nadere informatieSEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent
SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen OVERZICHT De studie van SGG Sexpert-resultaten Prevalentie Meest ingrijpende gebeurtenis Komt het vaker voor bij holebi s? Wat verklaart SGG
Nadere informatieZorgcentrum na seksueel geweld. Pilootproject
Zorgcentrum na seksueel geweld Pilootproject 2017-18 Wat is seksueel geweld? iedere vorm van ongewenst seksueel contact Verkrachting: seksuele penetratie zonder toestemming van het slachtoffer met bv penis,
Nadere informatieVeelgestelde vragen over homoseksualiteit
Veelgestelde vragen over homoseksualiteit WAT BETEKENT LHBT? LHBT betekent lesbisch, homo, bi of transgender. Een meisje dat meestal op meisjes valt, noemen we lesbisch. Een jongen die meestal op jongens
Nadere informatieSlachtofferschap van huiselijk geweld: Prevalentieonderzoek naar de omvang, aard, relaties en gevolgen van slachtoffer- en plegerschap
Slachtofferschap van huiselijk geweld: Prevalentieonderzoek naar de omvang, aard, relaties en gevolgen van slachtoffer- en plegerschap Lienja van Eijkern, Róisín Downes, & René Veenstra Rijksuniversiteit
Nadere informatieFeiten en cijfers Fryslân
Feiten en cijfers Fryslân 2017 De eerste keer Leeftijd waarop de helft van de jongeren geslachtsgemeenschap heeft gehad 17,8 18,1 17,2 17,3 Fryslân Landelijk Fryslân Landelijk Friese jongeren lijken iets
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 Aanhangsel van de Handelingen Vragen gesteld door de leden der Kamer, met de daarop door de regering gegeven antwoorden 158 Vragen van het lid
Nadere informatieWorkshop 1.5: Wat levert het op?! Online dating & ruilseks onder jonge mannen die seks hebben met mannen
Workshop 1.5: Wat levert het op?! Online dating & ruilseks onder jonge mannen die seks hebben met mannen Voorzitter: John de Wit (Universiteit Utrecht) Koenraad Vermey (Soa Aids Nederland) Emiel Maliepaard
Nadere informatieSEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE
SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE Seksuele gezondheid (WHO, 2002) Een staat van fysiek, emotioneel en mentaal welbevinden met betrekking tot seksualiteit Het is
Nadere informatieOnderzoek TNO en Movisie Kikid lesprogramma Benzies & Batchies
Onderzoek TNO en Movisie Kikid lesprogramma Benzies & Batchies 30-10-2013 Wat levert werken met Benzies & Batchies op? Seksueel grensoverschrijdend gedrag voorkómen en terugdringen Om seksueel grensoverschrijdend
Nadere informatievoorwoord 145 deelnemers - 86 mannen - 55 vrouwen - 4 anders
voorwoord oktober 2017 Bureau Discriminatiezaken Kennemerland is een onafhankelijke organisatie die werkt aan het stimuleren van een tolerante samenleving en het tegengaan van ongelijke behandeling. Iedereen
Nadere informatieInstrument Risicotaxatie Seksueel grensoverschrijdend gedrag
Instrument Risicotaxatie Seksueel grensoverschrijdend gedrag Naam jeugdige: Geboortedatum: Sekse jeugdige: Man Vrouw Datum van invullen: Ingevuld door: Over dit instrument Dit instrument is een hulpmiddel
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Informatie voor professionals 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut Signaleren en samen aanpakken Wat is huiselijk geweld en wat is kindermishandeling? Verplicht
Nadere informatieIn een klap volwassen Kwalitatief onderzoek tienerzwangerschap. Marianne Cense
In een klap volwassen Kwalitatief onderzoek tienerzwangerschap Marianne Cense Twee doelen: 1. Het verbeteren van preventie gericht op kwetsbare groepen, daartoe nodig: Inzicht in risicofactoren Inzicht
Nadere informatieOnderzoek lokpubers. Publicatiedatum: 24 juni 2013
Onderzoek lokpubers Publicatiedatum: 24 juni 2013 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 5 tot 18 oktober 2012, deden 1714 jongeren mee (onder wie 496 middelbare scholieren). De uitslag
Nadere informatieSeksuele diversiteit
Deel 3 Leerlingenmateriaal Seksuele diversiteit Leerlingenmateriaal: Kaartjes met vragen over seksueleen genderdiversiteit Informatieblad voor leerlingen: veelgestelde vragen van jongeren over homoseksualiteit
Nadere informatieOnderzoek Seksueel getint gedrag op internet
Onderzoek Seksueel getint gedrag op internet Publicatiedatum: maart 2013 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 5 tot 18 oktober 2012, deden 1714 jongeren mee. De uitslag is gecorrigeerd
Nadere informatieDUBBEL KWETSBAAR. Transgenders en seksueel grensoverschrijdend gedrag
DUBBEL KWETSBAAR DUBBEL KWETSBAAR Met dank aan de achttien deelnemers aan dit onderzoek, voor hun moed om hun verhaal te vertellen. Utrecht, oktober 2014 Auteur: Tamar Doorduin, Marianne Cense Projectnummer:
Nadere informatieAls het misgaat.. bel ik jou Steun voor kinderen van 0-18 jaar die getuige zijn geweest van huiselijk geweld. JSO Marjanne van Esveld
Als het misgaat.. bel ik jou Steun voor kinderen van 0-18 jaar die getuige zijn geweest van huiselijk geweld JSO Marjanne van Esveld Programma Huiselijk geweld: beleving, cijfers, gevolgen, thema s Doelen
Nadere informatieHANDREIKING. Huiselijk geweld. partnerrelaties. in homoseksuele en lesbische. Huiselijk geweld Informatie voor professionals
HANDREIKING MOVISIE LESBISCH EN HOMOBELEID www.movisie.nl Huiselijk geweld Informatie voor professionals Huiselijk geweld in homoseksuele en lesbische partnerrelaties De afgelopen jaren is er veel verbeterd
Nadere informatieAseksualiteit. ellen.vanhoudenhove@ugent.be
ellen.vanhoudenhove@ugent.be Inhoud Wat is aseksualiteit? als seksuele oriëntatie? Kenmerken van aseksuele personen Identiteitsontwikkeling en coming-out Vooroordelen en moeilijkheden Hulpbehoefte Aseksuele
Nadere informatieDatum 28 augustus 2015 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over seksueel misbruik bij boeddhisten in Nederland
1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bestuurlijke en Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500
Nadere informatieROZE STEMBUSAKKOORD 2014 Amsterdam
ROZE STEMBUSAKKOORD 2014 Amsterdam Sinds decennia is de stad Amsterdam één van de onbetwiste koplopers als het gaat om acceptatie en tolerantie van lesbiennes, homo s en biseksuelen en transgenders. Deze
Nadere informatieRAPPORT OKTOBER Discriminatiemonitor. Midden-Drenthe TRENDBUREAU DRENTHE IS ONDERDEEL VAN CMO STAMM
RAPPORT OKTOBER 2017 Discriminatiemonitor TRENDBUREAU DRENTHE IS ONDERDEEL VAN CMO STAMM Midden-Drenthe Colofon Titel Discriminatiemonitor Midden-Drenthe Datum Oktober 2017 Trendbureau Drenthe, onderdeel
Nadere informatieINTERNETPANEL OVER HOMOSEKSUALITEIT
INTERNETPANEL OVER HOMOSEKSUALITEIT internetpanel over homoseksualiteit In opdracht van: Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling Thom Schreuder Uitgevoerd door: Team Beleidsonderzoek & Informatiemanagement
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS HELP JIJ OF NIET?
VOORTGEZET ONDERWIJS HELP JIJ OF NIET? 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd.
Nadere informatieEen Dwarse blik op Seksuele Vorming
Een Dwarse blik op Seksuele Vorming 18 maart 2013 wrasdwarsdwrasdws hhhhhhhhhhhhhhhhh Geacht parlementslid, Voor u ligt het visiestuk van DWARS, GroenLinks jongeren over seksuele vorming in Nederland.
Nadere informatieSeksuele vorming: gave (op-)gave
Seksuele vorming: gave (op-)gave De Wegwijzer Oosterwolde, 28 januari 2016 Mieneke Aalberts-Vergunst Programma Introductie Stellingen De wereld om ons heen Onze opvoeding Seksualiteit Het Bijbelse beeld
Nadere informatieVeiligheid van kinderen preventie seksueel misbruik
Veiligheid van kinderen preventie seksueel misbruik Even voorstellen Marijke Lammers, MOVISIE Adviseur, trainer en auteur bejegeningsvraagstukken en preventie & aanpak seksueel en huiselijk geweld. Veel
Nadere informatieLes 3. Misbruik L O V E D
Les 3. Misbruik B E L O V E D Be-Loved 2017 3.1 Inleiding - Respect Als je met elkaar OVER JEZELF, RELATIES en s e k sua l i t e i t praat, IS HET BELANGRIJK DAT iedereen zichprettig k a n v o e l e n.
Nadere informatie4 augustus Onderzoek: Pride Amsterdam en homo-acceptatie
4 augustus 2017 Onderzoek: Pride Amsterdam en homo-acceptatie Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 50.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis van een
Nadere informatieSociale omgeving. 1. Kindermishandeling
1. Kindermishandeling Kindermishandeling is 'elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2011 2012 24 170 Gehandicaptenbeleid Nr. 128 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der
Nadere informatie: Mw F. Langerak- Oostrom
RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering : 1 december 2015 Zaaknummer :203787 Datum Raadsvergadering : 14 december 2015 Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid : Mw F. Langerak-
Nadere informatieRichtlijn JGZ-richtlijn Seksuele ontwikkeling
Richtlijn JGZ-richtlijn Seksuele ontwikkeling 5. Determinanten van seksuele gezondheid-aanbevelingen Om kinderen en jongeren te kunnen ondersteunen in hun seksuele ontwikkeling is het van belang om de
Nadere informatieOnderzoeksfiche nr. e00716.pdf. 1. Referentie
1. Referentie Referentie Kuyper, L., de Wit, J., Adam, P., Woertman, L. & van Berlo, W. (2009). Laat je nu horen! Een onderzoek naar en gedragingen onder jongeren. Utrecht: Universiteit Utrecht. Taal Nederlands
Nadere informatieWeerbaarheidstraining voor iedereen. Weerbaar met Accres. Accres.nl/weerbaarheid
Weerbaarheidstraining voor iedereen Weerbaar met Accres Accres.nl/weerbaarheid Stevig in je schoenen leren staan Weerbaarheidstraining voor iedereen! Overtuigend nee durven zeggen Weerbaar zijn betekent:
Nadere informatieThemaconferentie kwetsbare ouderen Richtlijn ouderenmishandeling
Themaconferentie kwetsbare ouderen Richtlijn ouderenmishandeling 23-06-2016 Topzorg voor ouderen Mw. M.E. van Houten, klinisch geriater Introductie Het begrip ouderenmishandeling is breed en kent vele
Nadere informatieDe meldcode het hoe en waarom. Onno Graafland, kinderarts 11 april 2014
De meldcode het hoe en waarom Onno Graafland, kinderarts 11 april 2014 Inhoud Omvang van het probleem De lange termijn gevolgen Wat is toxic stress De meldcode Onze belemmeringen Kindermishandeling Elke
Nadere informatieTolerantieklimaat sportverenigingen Noord-Holland Noord Samenvatting I&O Research Art.1 Bureau Discriminatiezaken NHN Maart 2014
Tolerantieklimaat sportverenigingen Noord-Holland Noord Samenvatting I&O Research Art.1 Bureau Discriminatiezaken NHN Maart 2014 I Handen schudden voor de wedstrijd, heldere communicatie met ouders en
Nadere informatieWAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN
WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat
Nadere informatieResultaten onderzoek sexting bij residentiële behandel- en opvangvoorzieningen van Fier: Prevalentie en gevolgen
Resultaten onderzoek sexting bij residentiële behandel- en opvangvoorzieningen van Fier: Prevalentie en gevolgen Onderzoeksgroep Datum: 15-09-2017 Floortje Kunseler 1 INLEIDING Bij Fier is eind augustus
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 31 015 Kindermishandeling Nr. 82 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den
Nadere informatie