Tussenevaluatie Taal op de Werkvloer

Transcriptie

1 Tussenevaluatie Taal op de Werkvloer Onderdeel van het programma Tel mee met Taal van de Ministeries OCW, SZW & VWS Artist: Alicia Martin / Photographer: Maurice de Greef Dr. Maurice de Greef In opdracht van het Ministerie van OCW November 2018

2 2018 Artéduc, Vught Alle rechten voorbehouden. Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier, of gebruikt in bijvoorbeeld een PowerPointpresentatie, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Artéduc. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j 0 het Besluit van 20 juni 1974, St.b. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijke vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor zover het opnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de beide genoemde partijen te wenden. 2

3 Hoofdstuk 1: Aanleiding Niet alleen volwassenen zonder een baan ondervinden problemen door laaggeletterdheid, maar volgens Buisman et al. (2013) is ook circa 9% van de werkenden laaggeletterd. Ook werkenden ondervinden hinder op hun werk en in hun dagelijks leven, doordat ze niet goed kunnen lezen of schrijven. Taalscholing kan een positieve impact hebben op het functioneren en leven van werknemers. Zo laat onderzoek zien, dat ze een positiever zelfbeeld krijgen, dat hun zelfwerkzaamheid toeneemt en dat hun taalvaardigheden verbeterd worden (Perin, 1997). Voor het bedrijf zelf kan taalscholing uiteindelijk tot minder kosten leiden, doordat er minder fouten gemaakt worden en men minder herstelwerkzaamheden hoeft uit te voeren (Visscher en Tops, 2015). Vergelijkbaar zijn de uitkomsten van het onderzoek van Hall (2014), dat aangeeft dat er sprake is van minder verspilling en dat de productiviteit verhoogd wordt. In het licht van deze positieve onderzoeksresultaten hebben de ministeries van OCW, SZW en VWS vanuit het programma Tel mee met Taal een subsidieregeling voor taalscholing van werknemers geïnitieerd. Het programmateam Tel mee met Taal heeft Artéduc de vraag gesteld om een evaluatie te realiseren, die aangeeft wat de outcome van de taalscholing voor werknemers is met betrekking tot het dagelijks functioneren en de taalbeheersing op de werkvloer. 3

4 Hoofdstuk 2: Methode Onderzoeksgroep Van de 1337 werknemers (die zijn geschoold via de taaltrajecten Taal op de Werkvloer ) hebben 565 werknemers zowel bij de eerste meting als bij de tweede meting een vragenlijst ingevuld. Gezien het feit, dat het een tussenevaluatie is moet een groot aantal mensen nog de tweede vragenlijst invullen. Daarnaast is het ook voorgekomen, dat er groepen gestart zijn zonder de eerste vragenlijst in te vullen. Hierdoor heeft niet iedereen de mogelijkheid gehad om twee keer een vragenlijst in te vullen. Wat betreft de achtergrondgegevens van de respondenten (tabel 1) blijkt dat er met 52.8% iets meer mannen zijn en dat de meerderheid niet in Nederland is geboren (80%). Ook hebben de meeste werknemers maximaal een MBO opleiding of vergelijkbaar niveau (72.2%). Ook heeft een meerderheid (66.3%) een diploma voor een beroepsopleiding (minimaal MBO 2 niveau), het HBO of een Universiteit. Tabel 1: Socio-demografische kenmerken deelnemers taaltrajecten Taal op de Werkvloer Kenmerk % Respondenten (N = 565) Geslacht Man 52.8 Vrouw 47.2 Herkomst In Nederland geboren 20.0 Niet in Nederland geboren 80.0 Leeftijd <= >= Hoogste vooropleiding Speciaal basisonderwijs 1.8 Basisonderwijs 12.8 Speciaal voortgezet onderwijs 3.0 Voortgezet onderwijs 19.8 MBO 34.8 HBO 13.0 Universiteit 11.6 Anders 3.2 Aantal opleidingsjaren 5 jaar of minder jaar jaar 48.8 Meer dan 16 jaar 19.8 Diploma Ja 66.3 Nee 33.7 Noot: Missing values zijn buiten beschouwing gelaten bij berekening percentages. Instrumenten Om de impact van de taaltrajecten Taal op de Werkvloer in kaart te brengen is een vragenlijst gebruikt, die bestond uit de volgende onderdelen: 4

5 1. Nationale Taalvaardigheden: Van het SIT-instrument (Sociale Inclusie na Transfer) van De Greef, Segers en Verté (2010) is de schaal Nationale Taalvaardigheden gebruikt. De items zijn geherformuleerd, zodat ze vragen naar het gebruik van Taalvaardigheid op de werkvloer (i.p.v. in het dagelijks leven). Deze schaal bestaat uit 11 items met een Likertschaal van Voorbeelden van items zijn: Ik kan de veiligheidsinstructies op het werk lezen. Ik kan met een collega overleggen wie welke taken moet doen. De betrouwbaarheidsanalyse bevestigt de betrouwbaarheid van deze schaal (Cronbach s Alpha α = 0.975). Daarnaast is gebruikt gemaakt van de schaal Ontmoeten & ondernemen (bestaande uit 4 items met een Likertschaal van 1-10). Voorbeelden van items zijn: Ik ontmoet voldoende mensen. Ik doe nieuwe contacten op. Deze schaal bevestigt de betrouwbaarheid gezien haar Cronbach s Alpha (α = 0.899). Ook is in kaart gebracht of men is gaan deelnemen aan natuur- en sportactiviteiten middels de schaal Natuur- en sportactiviteiten (bestaande uit 4 items met een Likertschaal van 1-10). Voorbeelden van items zijn: Ik ga de natuur in. Ik neem deel aan sportactiviteiten. Ook deze schaal bevestigt de betrouwbaarheid gezien haar Cronbach s Alpha (α = 0.769). Ten slotte is geanalyseerd of de mate van isolement is afgenomen middel de schaal Afname sociaal isolement (bestaande uit 11 items met een Likertschaal van 1 10). Voorbeelden van items zijn: Ik mis een echte goede vriend of vriendin. Vaak voel ik me alleen. De schaal bevestigt haar betrouwbaarheid middels de hoogte van de Cronbach s Alpha ((α = 0.820). 2. Taakprestaties: Voor het meten van de taakprestaties is alleen bij de tweede meting gevraagd naar het feit, of de werknemers doordat ze tijdens de cursus nieuwe kennis, vaardigheden en een houding hebben aangeleerd hun taken op het werk beter konden uitvoeren. De schaal taakprestaties is gebaseerd op het onderdeel Task performance van de Transfer of Training schaal van Xiao (1996). Deze schaal bestaat uit 6 items met een Likertschaal van Voorbeelden van items zijn: Het gebruiken van nieuwe kennis, vaardigheden en houding heeft me geholpen mijn werk te verbeteren. Ik heb mijn taken op het werk sneller gedaan dan voor de cursus. De resultaten van de betrouwbaarheidsanalyse bevestigen de betrouwbaarheid van deze schaal (Cronbach s Alpha α = 0.948). 3. Socio-demografische kenmerken: Gevraagd is naar geslacht, nationaliteit, leeftijd, hoogste vooropleiding, aantal opleidingsjaren en het hebben van een diploma. 5

6 4. Leeromgeving: Om de impact van de leeromgeving in kaart te brengen is gevraagd naar de ondersteuning van de docent, de ondersteuning van de vrijwilliger, de inzet van leermateriaal en activiteiten, de ondersteuning van de directe omgeving en transfermogelijkheden (mogelijkheden om het geleerde toe te kunnen passen). Datacollectie De vragenlijst is afgenomen onder de deelnemers aan taaltrajecten op de werkvloer, die door 56 werkgevers zijn geïnitieerd. De begeleiders van de taaltrajecten hebben na een korte schriftelijke instructie in principe bij alle deelnemers zowel vragenlijst 1 als 2 afgenomen, tenzij de groep later begonnen was waardoor men enkel vragenlijst 2 kon afnemen. Een enkele keer was de vragenlijst te moeilijk vanwege het taalniveau van de deelnemer en kon de vragenlijst niet worden afgenomen. De deelnemers kregen de vragenlijst voorgelegd in 2017 en 2018, waarbij tussen de voor-en nameting minimaal 15 weken zat. Na een inhoudelijke plenaire instructie (met een aanvullende schriftelijke toelichting) aan de deelnemers werden op de desbetreffende meetmomenten de vragenlijsten voorgelegd aan de deelnemers. 6

7 Hoofdstuk 3: Resultaten Vooruitgang Taakprestaties Met betrekking tot de variabele Taakprestaties zien we een gemiddelde score van de deelnemers van 6.61 (sd = 2.29) (10-puntenschaal). Dat houdt in, dat men de taakprestaties door het toepassen van de nieuwe kennis, vaardigheden en houding als gematigd positief waardeert. Men geeft dus aan, dat men over het algemeen genomen de taken op het werk door het gevolgde taaltraject wat beter kan uitvoeren. Dit geldt voor de meerderheid van de deelnemers, te weten 68.8%. Vooruitgang Taalvaardigheid op het werk Uit de analyse blijkt dat 73.6% van de werknemers bij de eindmeting hoger scoort op de schaal taalvaardigheden dan bij de beginmeting. Oftewel de meeste werknemers geven aan beter te zijn geworden in het toepassen van taalvaardigheid op de werkvloer. Daarnaast laat het resultaat van de T-toets zien, dat de verschilscore significant is (T-toets t (555) = , p = 0.00). Wat opvalt is, dat er ook bij 12.1% van de mensen een afname geconstateerd wordt en dat bij 14.4% van de mensen geen vooruitgang of afname te zien is. Een mogelijke verklaring is dat bij dit meetinstrument gevraagd wordt naar zelfrapportage van taalvaardigheid op de werkvloer en dat deelname aan het traject op zich kan leiden tot het bewust worden van beperkingen op het gebied van taalvaardigheid, waardoor de deelnemers zichzelf lager scoren bij de eindmeting dan bij de voormeting. Vooruitgang overige variabele sociale inclusie Naast de vooruitgang met betrekking tot taalvaardigheden op het werk wordt duidelijk, dat een deel van de werknemers ook als neveneffect actiever wordt in de omgeving. Zo wordt 50% van de deelnemers actiever in en rondom huis en gaat meer mensen ontmoeten, neemt 48.3% meer deel aan natuur- en sportactiviteiten en ervaart 37.6% minder in een isolementspositie te leven. Invloed leeromgeving Een non-parametrisch correlatieanalyse laat zien, dat de mate waarin men enkel op de enkel de invloed van de directe omgeving kan worden vastgesteld op de variabele Natuur- en sportactiviteiten (χ 2 (1) = 5.415, p < 0.05). Voor de overige variabelen kan er geen relatie worden vastgesteld. 7

8 Hoofdstuk 4: Conclusies en discussie De eerste tussenevaluatie betreffende de taaltrajecten Taal op de Werkvloer gestimuleerd vanuit de ministeries van OCW, SZW en VWS vanuit het programma Tel mee met Taal laat zien, dat voor een meerderheid van de deelnemers het doel behaald wordt. De meeste deelnemers ervaren beter zijn of haar taken te kunnen uitvoeren en daarnaast de taal beter te kunnen toepassen op het werk. Circa 74% van de deelnemers kan beter taalvaardigheden tijdens het werk toepassen. Landelijk onderzoek naar de impact van verschillende taaltrajecten van De Greef et al. (2012) laat een toename in taalvaardigheid bij 58.2% van de deelnemers zien. Uit de analyse van de resultaten van de taaltrajecten Taal op de Werkvloer blijkt dat voor een groter aantal deelnemers te gelden. Wel moet worden aangegeven, dat de inhoud van de variabele niet geheel identiek is, aangezien bij het onderzoek van Taal op de Werkvloer de variabele is herschreven op het toepassen van taal op de werkvloer. In het onderzoek van De Greef et al. (2012) ging het om toepassen van taal in de dagelijkse leefomgeving. Daarnaast ervaart ook circa 69%, dat door datgene wat ze geleerd hebben ze beter, sneller en met minder fouten hun taken op het werk kunnen uitvoeren. Als men uitgaat van vergelijkbaar onderzoek van Kirwan en Birchall (2006) zijn de resultaten vrij hoog te noemen. Volgens Kirwan en Birchall (2006) blijkt uit onderzoek dat deelnemers slechts 10% tot 20% van de kennis en vaardigheden uit scholing implementeren in de praktijk. Samenvattend wordt duidelijk, dat de taaltrajecten voor een meerderheid van de deelnemers de gewenste impact opleveren, doordat: 1. Een groot aantal deelnemers (circa 74%) de taal op de werkvloer beter kan hanteren en toepassen. Deze verbetering in taalvaardigheden is significant. 2. Een groot aantal deelnemers (circa 69%) gematigd positief is over de verbetering in het uitvoeren van hun taken op het werk door deelname aan het taaltraject op de werkvloer. 8

9 Referenties Buisman, M., Allen, J., Fouarge, D., Houtkoop, W. & Van der Velden, R. (2013). PIAAC: Kernvaardigheden voor werk en leven. Resultaten van de Nederlandse survey s-hertogenbosch: ECBO. De Greef, M., Segers, M. & Verté, D. (2010). Development of the SIT, an instrument to evaluate the transfer effects of adult education programs for social inclusion. Studies in Educational Evaluation (36), De Greef, M., Hanekamp, M., Segers, M., Verté, D. en Lupi, C. (2012). Leren in verschillende contexten. s- Hertogenbosch: CINOP. Hall, C. (2014). Getting to Yes : What Works in Workplace Literacy and Essential Skills. Canadian Learning Journal Spring 2014, pp Kirwan, C. & Birchall, D. (2006). Transfer of learning from management development programmes: testing the Holton model. International Journal of Training and Development, 10: Perin, D. (1997). Workplace Literacy Assessment. Dyslexia 3, pp Visscher, K., & Tops, J. (2015). Investeren in taal levert veel op! Utrecht: Capgemini Consulting. Xiao, J. (1996). The relationship between organizational factors and the transfer of training in the electronics industry in Shenshen, China. Human Resource Development Quarterly, 7, pp