1. RESPONS 2. PROCEDURE 3. DE CONSIDERATIES INHOUDELIJK

Transcriptie

1 VRAAG 7 Kunt u instemmen met de voorgestelde samenstelling van de generale synode (vijf ambtsdragers per classicale vergadering, drie namens de evangelisch-lutherse synode en één namens de Réunion Wallonne)? OVERZICHT van consideraties van de classicale vergaderingen betreffende het voorstel tot wijzigen van de kerkorde in het kader van Kerk 2025, tranche 1 1. RESPONS Bij schrijven van 14 december 2016 is aan de classicale vergaderingen, (wijk)kerkenraden en de evangelisch-lutherse synode toegezonden het voorstel tot wijzigen van de kerkorde in het kader van Kerk 2025, tranche 1. Aan de classicale vergaderingen is gevraagd de consideraties voor 1 mei 2017 in te zenden. Aan de kerkenraden is gevraagd via de classicale vergaderingen te reageren, die deze reacties in hun consideraties kunnen verwerken. Aan de classicale vergadering is gevraagd niet te volstaan met de doorzending van de reacties van de kerkenraden, maar daaraan in de consideraties zelf aandacht te geven. Op 31 mei 2017 waren de reacties ontvangen van 66 classicale vergaderingen, te weten Achterhoek Oost, Achterhoek-West, Alblasserdam, Alkmaar, Almelo,Alphen aan de Rijn, Amsterdam, Apeldoorn, Arnhem, Assen, Barendrecht, Bommel, Breukelen, Brielle, Delft, Deventer, Dokkum, Doorn, Dordrecht, Drachten, Edam-Zaandam, Ede, Emmen, Enschede, Flevoland, Franeker, Goes, Gorinchem, Gouda, s-gravenhage I en II, Groningen, Haarlem, Hardenberg, Harderwijk, Hattem, Heerenveen, s Hertogenbosch, Heusden-Almkerk, Hilversum, Hoofddorp, Hoogeveen, Hoorn- Enkhuizen, Kampen, Leeuwarden, Leiden, Limburg, Meppel, Nijkerk, Nijmegen, Noordoost- Groningen, Ommen, Oost-Groningen, Peel en Kempenland, Sneek, Tiel, Utrecht, Réunion Wallonne, Walcheren, West-Brabant, Westerkwartier, Winsum, Woerden, Zeeuws-Vlaanderen, Zeist, Zierikzee; en de ELS, 2. PROCEDURE 3. DE CONSIDERATIES INHOUDELIJK a. Positief (22) Classicale Vergaderingen Achterhoek Oost, Achterhoek-West, Alkmaar, Alphen aan de Rijn, Arnhem, Dokkum, Doorn, Dordrecht, Drachten, Emmen, Goes, Gorinchem, s-gravenhage I en II, Hoofddorp, Leeuwarden, Oost-Groningen, Sneek, Réunion Wallonne, Winsum, Zeeuws- Vlaanderen, ELS b. Positief, met opmerkingen, kanttekeningen en/of vragen (37) Classicale Vergadering Alblasserdam - Op basis van de aanname dat de Generale Synode in tweede lezing tot de voorgestelde reductie van het aantal classes tot 11 besluit. Classicale Vergadering Amsterdam - Een flexibeler regel waarbij een evenwichtige vertegenwoordiging van de ambten gewaarborgd is, (regel dat de verhouding tussen het meest en het minst vertegenwoordigde ambt niet groter mag zijn da kerkrentmeesters als twee ambten gelden) Meer differentiatie van de Generale Synode is gewenst m.b.t. pastorale, dia Classicale Vergadering Apeldoorn - Akkoord. Een wijkgemeente is niet akkoord en stelt voor het aantal afgevaardigd moet iets gedaan worden aan de afstand tussen gemeente en sy node. Die wordt nu alleen maar groter. Classicale Vergadering Assen - De CV begrijpt dat in dit stadium de wijze van het verkiezen van afvaardigingen naar uitgekristalliseerd. Wij geven u daarom mee dat we hechten aan een geografische afspiegeling, de mogelijkheid voor af

2 functies tegen te gaan) en gender evenwicht. De CV vindt het niet nodig dat een deel van de synode afvaardiging teven rapportage / communicatie goed te regelen. Immers, zij werken zonder last of ruggespraak en kunnen ten alle tijden de Classicale Vergadering Barendrecht - De classicale vergadering is van mening dat het onduidelijk is hoe de vijf ambt worden. Volgens het voorstel kunnen ten hoogste twee afgevaardigden deel uitmaken van de classicale vergadering. D afgevaardigden deel behoeft uit te maken van de classicale vergadering. Weliswaar wordt er aan de hand van de divers hoe dit over de diverse gemeenten in de betreffende classis wordt verdeeld is niet duidelijk. Dit zou kunnen betekenen d één gemeente komen. Classicale Vergadering Bommel - Ja, mits er een borging is dat alle stromingen binnen de PKN zijn vertegenwoordigd. Echter, ook hier speelt het argument dat het presbyteriaal-synodale model te veel onder druk komt te staan. Classicale Vergadering Brielle - Zowel ja- als nee-stemmers maken zich zorgen over de vertegenwoordiging en in hoeverre men zich nog kan herkennen. Ook worden zorgen geuit in hoeverre de stem van de lokale gemeenten op de juiste wijze verwoord wordt op synodaal vlak. De tegenstemmers wijzen nog op de onevenredigheid van de samenstelling van de nieuwe synode nu de lutherse kerk drie kwaliteitszetels krijgt. Dit staat niet in verhouding tot het aantal lidmaten. Classicale Vergadering Delft - Ja, mits deze vertegenwoordiging een gelijkwaardige afspiegeling is van het totaal aantal gemeenten. Classicale Vergadering Deventer - Ja, mits de regionale afspiegeling wordt gewaarborgd. Classicale Vergadering Edam-Zaandam - In meerderheid positief, mits rekening wordt gehouden met de onderstaande opmerkingen.deze synodeafgevaardigden zijn onzichtbaar voor ringen, kerkenraden en gemeenten. Meer bezoeken van de synodeafgevaardigden naar de ringen kan mogelijk een verbinding geven. De vraag hierbij is of deze extra belasting van de afgevaardigden realistisch is. Classicale Vergadering Ede - Dit voorstel kan op meer bijval rekenen dan de hiervoor genoemde aspecten (classicale structuur en classis predikant) mits vastgehouden wordt aan een model met gekozen ambtsdragers en een daaruit gekozen moderamen. Een aantal (ca. een kwart) gemeenten en afgevaardigden heeft bezwaren die logischerwijs voortvloeien uit hun bezwaren tegen de aanpassing van de classicale structuur. Zowel voor-als tegenstanders noemen het belang van een evenwichtige samenstelling die meer onder druk komt te staan bij een kleinere omvang. Het gevoelen lijkt dat we in de buurt van de ondergrens komen voor een dermate belangrijk besluitvormend orgaan. Een breed ervaren nadeel is dat de synode op (nog) grotere afstand komt te staan. Tevens zijn gemeenten minder direct betrokken bij de verkiezing van synodeleden. Op dit moment heeft elk gemeente in de classis direct contact met onze gekozen afgevaardigde naar de synode. Deze afstand wordt groter waardoor de herkenning en representatie van gemeenten (grondvlak) en synode minder wordt. Classicale Vergadering Enschede - Ja, maar in plaats van 5 personen 6 à 7 personen te benoemen in het kader van pluriformiteit. Classicale Vergadering Flevoland - Ja, mits er aandacht is voor een evenredige vertegenwoordiging van alle richtingen in de kerk. De synode is voor wijkkerkenraden en gemeenten een ver van mijn bedshow. Hoe wordt er gecommuniceerd. Classicale Vergadering Franeker - Gestreefd moet worden naar een werkbare Synode. Het is de taak van de classis om er voor te zorgen dat er capabele ambtsdragers worden afgevaardigd die de wensen, zorgen en gedachten namens de gemeenten uit de classis kunnen verwoorden en deze weer dusdanig kunnen terugkoppelen. Classicale Vergadering Groningen - Vraag: hoe wordt de evenwichtigheid in pluriformiteit van de leden van de synode gewaarborgd? Classicale Vergadering Haarlem - Hiermee wordt door alle respondenten ingestemd. De enige opmerking, die hierbij gesteld wordt is dat nu nog ontbreekt op welke wijze de classes hun afgevaardigden kiezen (termijnen, verdeling van ambten) waardoor een onoverzichtelijke en mogelijk onevenwichtige samenstelling van de synode een risico zou kunnen zijn. Een andere specifieke vraag over deze nieuwe indeling betrof de veranderende machtsverhoudingen binnen de PKN omdat in de voorstellen zoals ze nu voorliggen, de Evangelisch-Lutherse kerk meer invloed lijkt te krijgen. Staat dit in verhouding tot het aantal kerkleden dat zij vertegenwoordigen? Classicale Vergadering Hardenberg - Er staat dat drie van de vijf afgevaardigden van de classicale vergadering zelf geen deel hoeven uit te maken van de classicale vergadering. Het zou dus mogelijk zijn dat de meerderheid van de afgevaardigden geen deel heeft aan de classicale vergadering. Dat lijkt een onwenselijke situatie. De verbondenheid tussen de synode en de gemeenten wordt zo minder. Verder zijn de ambten niet evenredig verdeeld in de nieuwe synode. Althans, dit is volgens de 2

3 nieuwe kerkorderegels niet gegarandeerd. Classicale Vergadering Heerenveen - Ja, mits - er ook hier aandacht is voor dezelfde zorgen als in 1) uitgesproken. - de grote afstand die ontstaat tussen de gemeenten en de Generale Synode een aandachtspunt is en er goed over wordt nagedacht hoe de besluitvorming bij de basis terecht komt. Classicale Vergadering Heusden-Almkerk - De CV considereert positief wat betreft de nieuwe synodesamenstelling. Echter alleen als de nieuwe indeling van de classicale vergaderingen onverhoopt een feit wordt. [Omdat dit voorstel samenhangt met de andere voorstellen, stemt een kleine minderheid van de kerkenraad niet in met dit voorstel]. Classicale Vergadering Hilversum - Ja, onder voorwaarde. Is het wel verstandig het aantal leden van de generale synode te verminderen? Er wordt opgemerkt dat er al veel werk op het bord van een synodelid ligt, nauwelijks te doen voor iemand met een volledige werk taak elders. Het is een goede zaak, dat de activiteiten van het moderamen van de synode en de dienstenorganisatie nauwlettend gevolgd kunnen worden. Dat pleit voor een groter aantal synodeleden, zeven per classis lijkt ons beter. Op welke manier is de evenredige vertegenwoordiging van de verschillende stromingen gewaarborgd? Classicale Vergadering Hoogeveen - Als tegenargument wordt gezegd: Lutherse kerk te ruim vertegenwoordigd, geen goede afspiegeling. Voor: goede verdeling alle geledingen evenredig vertegenwoordigd, kleine synode vergroot de ontmoeting. Classicale Vergadering Kampen - Ja, mits er voldoende waarborgen zijn dat de breedte van de kerk goed vertegenwoordigd wordt. Zorgen zijn er vooral over de vraag of door een verdere vermindering van het aantal afgevaardigden in de synode de breedte van de kerk zich vertegenwoordigd zal weten. De stromingen binnen de PKN zijn breed van vrijzinnig tot orthodox en dan is het wel belangrijk dat ook al die denominaties erin vertegenwoordigd zijn. Daarnaast is het gevaar dat de landelijke kerk nog verder op afstand komt te staan. Dit punt komt in feite voort uit het voorstel bij kernpunt 1. Classicale Vergadering Leiden Door het afnemen van het aantal synodeleden wordt de communicatie van steeds minder mensen afhankelijk; de afstand tussen synode en plaatselijke gemeenten wordt hierdoor steeds groter en dus is de kans ook steeds meer aanwezig op wederzijds begrip voor plaats en taak en functie. Duidelijke en snelle communicatie via verschillende kanalen wordt dus steeds belangrijker. Door het verder verminderen van het aantal leden van de synode worden beslissingen door steeds minder mensen genomen. Dus wordt de deskundigheid van die leden steeds belangrijker. Zorgelijk is hierbij het gegeven dat de leeftijdscategorie duidelijk ondervertegenwoordigd is. Classicale Vergadering Limburg - een principe verdeling van 1/5 predikant handhaven, een classis met een groot aantal gemeenten kan bij deze werkwijze ondervertegenwoordigd zijn. Men kan ook denken aan meer gestaffelde vertegenwoordiging in relatie tot het aantal gemeenten per classis. Eén gemeente gaat hiermee niet akkoord: deze gemeente is tegen het vormen van de nieuwe CV en dus ook hiertegen. Mocht het wel doorgaan: er moet een verbinding zijn tussen de classispredikant en de synode, die ontbreekt in dit voorstel. En men vraagt zich af waarom er sprake is van een benoemingstermijn van vijf jaar, terwijl andere ambten een termijn van vier jaar kennen. Classicale Vergadering Meppel - Ja. De vergadering geeft de GS ook hierbij in overweging om van Drenthe en Groningen twee classes te maken. De afgevaardigden moeten goed op de hoogte zijn van wat er leeft bij de classis kerken/-gemeenten. Een aantal afgevaardigden zijn van mening dat naar een evenwichtiger afvaardiging per classis moet worden gestreefd en dat de synode afgevaardigden lid moeten zijn van de classis. Nu vaardigen kleine classis evenveel synodeleden af als grote classes, waardoor de kans bestaat dat de stem van kleine gemeenten verloren gaat. Classicale Vergadering Nijkerk - De classicale vergadering is daar verdeeld over 22 afgevaardigden kunnen zich er in vinden; 20 niet. Vragen: Hoe is tot deze verhoudingen gekomen? Zit daar beleid achter? Op basis van algehele reductie? Opmerking: bewaak vooral de vertegenwoordiging van de verschillende denominaties. Classicale Vergadering Nijmegen - De CV Nijmegen stemt in meerderheid in met dit voorstel, een minderheid (20%) stemt niet in met dit voorstel. Wel vraagt de classicale vergadering zich af hoe in een college van vijftig mensen de breedte van de kerk goed vertegenwoordigd wordt. Bij een verdeling van het aantal synode-afgevaardigden per classis wordt gevraagd of het om maxima gaat: 2 uit de Classis en 3 uit de gemeenten? Kunnen dat per categorie soms ook minder zijn? 3

4 Classicale Vergadering Noordoost-Groningen - Het merendeel van de gemeenten kan zich hierin vinden, met de opmerking dat een bezetting van 55 leden wel echt de ondergrens moet zijn voor de synode, om alle geledingen in de kerk en alle regio s/provincies goed te kunnen vertegenwoordigen. We vrezen dezelfde problemen rond de verkiezing van de synodeleden die we ook signaleerden bij de leden van de classis (zie vraag 2). Komt deze schaalvergroting de betrokkenheid van het grondvlak en de transparantie wel ten goede? Voor onze eigen nieuw te vormen classis tekenen wij bezwaar aan tegen de veel te drastische inkrimping van onze vertegenwoordiging in de synode Classicale Vergadering Ommen - Ja met ruime meerderheid. Zorg hierbij is, hoe krijg je op deze manier een goede afspiegeling van de kerk met haar verschillende culturen/geloofsbelevingen. En durven gewone gemeenteleden dit werk nog te gaan doen, of worden het vooral mensen die in het dagelijkse leven (ook al) managen? Classicale Vergadering Peel en Kempenland - Twee vragen zich af waarom de 3 Lutherse afgevaardigden niet via de gewone afvaardiging zouden kunnen worden geregeld. Classicale Vergadering Schiedam - Aandachtspunt: zorg voor een afvaardiging die een goede afspiegeling is. Bijvoorbeeld in man/vrouw, leeftijden en modaliteiten. Classicale Vergadering Tiel - VIJF is arbitrair. ZEVEN is meer voor de hand liggend en doet recht aan de getalsverhoudingen. Aantal leden van de GS gaat dus ook omlaag, (prima!!), dit maakt de synode slagvaardiger Band tussen plaatselijke gemeenten wordt smaller;, maar vergadertechnisch zal er winst zijn. Aantal synodeleden: één vanuit iedere classis met aandacht voor de bloedgroepen. Wanneer het aantal synodeleden omlaag gaat, is een evenredige vertegenwoordiging van de verschillende modaliteiten niet meer mogelijk. Laat de ringen zorgen voor een evenredige vertegenwoordiging. Kan het categorale pastoraat op deze manier nog goed vertegenwoordigd zijn? Opmerkingen vanuit de CV d.d. 3 april 2017: Het categorale pastoraat is nu al niet vertegenwoordigd. Dit is immers altijd aan een gemeente verbonden. Classicale Vergadering Utrecht - Nee. Ons voorstel is de synode te vergroten naar 66 of 77 afgevaardigden. Classicale Vergadering Walcheren - een grote meerderheid van onze vergadering stemt in met de voorgestelde samenstelling van de generale synode. Wel klinken er ook nu enkele vragen. Zijn er voldoende waarborgen dat de breedte van de kerk vertegenwoordigd blijft in de synode, ook bij een verminderd aantal leden? En worden kleine gemeenten niet vergeten? Waarom wordt voorgesteld dat drie van de vijf afgevaardigden van buiten de classicale vergadering komen? Welke bezwaren zijn er tegen om alle vijf afgevaardigden uit de classicale vergadering aan te wijzen? Hoe wordt het wervingsproces voor de drie niet-classis-afgevaardigden georganiseerd? Classicale Vergadering Westerkwartier - Ja, daar kunnen we mee instemmen. Omdat niet alle afgevaardigden deel uitmaken van de classicale vergadering is het van belang dat ze voldoende gevoed worden vanuit de classicale vergadering. Classicale Vergadering Woerden - De 11 classes worden te groot; hierdoor wordt de afstand tussen synode en de plaatselijke gemeenten te groot. Dit wordt versterkt doordat er geen rechtstreekse afvaardiging meer is vanuit de plaatselijke gemeente naar de classicale vergadering. Dit wordt als een ernstig tekort ervaren. Er wordt gepleit voor een herindeling van classes waar dit noodzakelijk is. Waar echter nog een goed functionerende classis is, laat die blijven bestaan en neem maatregelen om dit grondvlak te versterken. Het gaat dan vooral over het bezinnende karakter van de huidige classes en de mogelijkheid om te kunnen considereren. Wellicht is het goed om alle predikanten weer naar de classis af te vaardigen. De bestuurlijke functie, zoals die nu gebeurt, kan anders georganiseerd worden. Een ander aspect van de grote classis is of de signaleringsfunctie (Ord ) wel voldoende geborgd is. We komen daar bij de functie van classisvoorzitter op terug. - Er zijn kanttekeningen gemaakt ten aanzien van het evenwicht van de vertegenwoordiging in de synode. - Er zijn verschillende soorten onbalans in de vertegenwoordiging denkbaar: ten aanzien van modaliteiten, grootte van de gemeenten, aard van de gemeenten. - Van de vijf afgevaardigden naar de synode zouden er ook drie uit de classicale vergadering moeten 4

5 komen en twee uit de gemeenten van de classis. De zorg is dat er onvoldoende kennis aanwezig is om de classis goed te vertegenwoordigen in de synode. De andere personen dienen actief in een kerkenraad bezig te zijn, om zo feeling te hebben met het reilen en zeilen in de gemeente. De conclusie is dat het hele idee van afvaardiging beter doordacht moet worden, zodat de presbyteriaans-synodale structuur beter gehandhaafd blijft en de brugfunctie tussen synode en plaatselijke gemeente blijft bestaan. Ten aanzien van de verkiezingen van afgevaardigden naar de classis is geopperd om een roulatiesysteem in te voeren, zodat elke gemeente op zijn tijd een afgevaardigde volgens een rooster kan aanwijzen. Hierdoor wordt voorkomen dat er onbekende personen moeten worden verkozen en bereikt dat iedere gemeente een keer afgevaardigd is. Hoe wordt vervanging van leden geregeld? (Primus, secundus?). Classicale Vergadering Zeist - - uitgangspunt moet zijn een evenredige verdeling/vertegenwoordiging - een vereiste moet zijn dat synodeleden meewerkend lid zijn van een kerkenraad - de synode moet niet kleiner worden - aan het generaal college voor de kerkorde wordt gevraagd om een aanvullende bepaling, bv. bij lid 3, met als strekking dat door het moderamen van de generale synode jaarlijks bij het opstellen van het nieuwe rooster van afvaardiging voor het volgende jaar wordt bezien of er aanleiding is tot aanpassing van de constatering betreffende het gestelde in ord Classicale Vergadering Zierikzee - (Reacties kerkenraden) argumenten uiteengezet in de vragen 1 t/m. 6. c. Positief noch negatief (0) d. Negatief (7) Classicale Vergadering Almelo - Nee. Het antwoord op deze vraag ligt besloten in het antwoord op de kernvraag 1. Classicale Vergadering Breukelen - Is vijf ambtsdragers per regio niet erg weinig. Met 55 afgevaardigden heeft de CV niet veel problemen. Er is nu ook een kleine synode met veel bevoegdheden. Die heeft 30 leden. Minder afgevaardigden is het minder goed mogelijk om de breedte van de kerk te laten vertegenwoordigen. Het is dodelijk voor de kerk als het efficiency-denken gaat overheersen. Steeds minder mensen gaan beslissingen over ons nemen. Een heel zorgelijke ontwikkeling. Dit voorstel is veel te rigoureus. Breng dit vooral ter kennis van de synode. Classicale Vergaderingen Gouda - De meerderheid van de CV zegt hier nee tegen. Er zijn vragen bij dit punt. Classicale Vergadering Harderwijk - Nee: 66 % kan niet instemmen met de samenvoeging van de classes. De verhouding van evenredige vertegenwoordiging. Gelderland 1 is sterk ondervertegenwoordigd in verhouding met Groningen-Drenthe en b.v. Limburg-Brabant. Op basis van het( overzicht plaats. 9,23 lijkt % een van vertegenwoordiging het aantal formatieplaatsen van 9 i.p.v. 5 beter op zijn predikanten is aanwezig. De vertegenwoordiging in onze regio vanuit de basic, het grondvlak, is naar onze mening onvoldoende. De verhouding 3 vanuit de Evangelisch-lutherse en 1 van de Reunion Wallonne is wel erg veel ten opzichte van de vijf ambtsdragers vanuit Gelderland 1. 5 afgevaardigden vanuit Gelderland 1 is ronduit miniem. Classicale Vergadering Hattem - Nee. tenzij. Een kwantitatieve en representatieve afvaardiging wordt voorgesteld. Daarmee bedoelen we dat nu reeds aantallen gemeenteleden onevenredig vertegenwoordigd zijn in het geheel van de kerk. Classicale Vergadering s Hertogenbosch - Nee. Dit punt komt in feite voort uit punt 1. Classicale Vergadering West-Brabant - Hoe wenselijk is het dat de Waalse gemeenten worden ingedeeld in de classis Brabant/Limburg, terwijl het merendeel van de Waalse gemeenten zich in het Westen bevinden. Dit zal het vergaderen niet bevorderen. 5