Abortus. Lieve Peremans. Centrum voor Huisartsgeneeskunde Universiteit Antwerpen

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Abortus. Lieve Peremans. Centrum voor Huisartsgeneeskunde Universiteit Antwerpen"

Femke van Dongen
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Abortus Lieve Peremans Centrum voor Huisartsgeneeskunde Universiteit Antwerpen

2 Paraat?...ook als het fout loopt 2

3 Overzicht Abortus komt het veel voor? Hoe verloopt een medische abortus Verschil medische chirurgische abortus Verloop consulten Casussen 3

4 Is er een probleem? Absolute aantallen zwangerschappen bij tieners in Vlaanderen Jaar Zwanger schappen jaar Zwanger schappen jaar Zwanger schappen jaar

2008-2011 Jaar Zwanger schappen 10-14 jaar Zwanger schappen

5 Is er een probleem? Zwangerschapscijfer in Vlaanderen ( ) Jaar ZW-cijfer ZW-cijfer ZW-cijfer jaar jaar jaar ,28 13,00 6, ,22 13,16 6, ,27 12,26 6, ,21 12,53 6,57 5

ZW-cijfer ZW-cijfer ZW-cijfer 10-14 jaar 15-19 jaar 10

6 Is er een probleem? Absolute aantallen abortussen bij tieners in Vlaanderen Jaar Abortussen jaar Abortussen jaar Abortussen jaar

2008-2011 Jaar Abortussen 10-14 jaar Abortussen 15-19

7 Is er een probleem? Evolutie absolute aantallen geboorten bij tieners in Vlaanderen Jaar Geboorten jaar Geboorten jaar Geboorten jaar

2008-2012 Jaar Geboorten 10-14 jaar Geboorten 15-19 jaar

8 Is er een probleem? Jaarlijks: 4 op 1000 meisjes (-20 j) laat een abortus uitvoeren, tussen 15 en 20 is ongeveer 1 op 50 zwanger (8/1000 abortus bij 15-19j) jaar Abortuscijfer (2011) 2.90 Zwangerschapscijfer 6.07 (2012) 8

9 Gebruikte anticonceptiemiddelen 41.0% gebruikte geen anticonceptie 30.3% pilgebruik in de maand voordien 22.4 % gebruikte een condoom 3.0% paste een natuurlijke methode toe 9

10 Als onbedoelde zwangerschap een zorg is en abortus een optie

11 De hoofdrolspelers Wie is zij, (wie zijn zij)? Hoe denkt(en) zij? Hoe handelt(en) zij? 11

12 Bewustzijn In welke mate is zij /zijn zij zich bewust Van de algemene gezondheid? Van fertiliteit? Van de relationele situatie? Van mogelijks genomen risico s? Van eigen kennisniveau rond anticonceptie? 12

13 Besluitvorming Betekenis van de noodsituatie. Betekenis van de verplichte bedenktijd. Valkuilen - Snelle beslissers - Twijfelaars - Onder druk? Ga na of het besluit weloverwogen en in vrijheid genomen wordt. 13

14 Procedure abortus België Al of niet met verwijzing, afspraak voor vooronderzoek Verplichte bedenktijd Dag van de behandeling Nacontrole 14

15 Keuze uit twee technieken Instrumenteel - In België tot 14 weken amenorroe - In Nederland tot 22 weken amenorroe. Medicamenteus In België en Nederland tot 7 weken amenorroe Termijn wordt verlengd naar 9 weken amenorroe 15

16 Medische abortus Vroege zwangerschapsafbreking (gewoonlijk voor 9 weken zwangerschap) door medicatie geïnduceerd (mifepristone en progstaglandine) zonder chirurgische interventie Falen: indien een chirurgische abortus nodig is in een tweede tijd 16

(mifepristone en progstaglandine) zonder chirurgische

17 Hoe werkt de abortuspil? Anti-progestageen: Anti-hormoon; breekt zwangerschap af Werking: - Bindt op de progesteronreceptor met een grotere affiniteit dan progesteron - Decidua necrose en loskomen van het bevrucht ei - Werkt op de endometrium bloedvaten, schade aan het embryo - Verweking en verwijding van baarmoederhals - Samentrekken van de baarmoeder - Inhibeert de ontwikkeling van de trophoblast Maitre SC, bouchard Ph. Medical termination of pregnancy NEJM 2000;342:

affiniteit dan progesteron - Decidua necrose en loskomen van het bevrucht ei - Werkt op de endometrium bloedvaten,

18 Hoe werkt de abortuspil? Voor een optimaal resultaat: u later een prostaglandine nemen - Prostaglandines doen de baarmoeder samentrekken - Bespoedigen het uitstoten van het vruchtzakje Tot 9 weken amenorroe 18

19 Verloop medische abortus Volledige abortus in 95.3% na prostaglandinetoediening (92-98%) 2.8% (1-6%)na mifepristone en voor prostaglandine Falen: - Zwangerschap gaat verder (1.2%) - Onvolledige abortus (2.8%) - Hevige vaginale bloeding (0.7%) 19

20 Medische vs chirurgische abortus Medisch Contra-indicaties Vroege ZS Chirurgische aspiratie (2-10%) Dagen-weken Geen anesthesie Instrumenteel Zelden contra -indicaties Tot en met 13 weken Re-aspiratie in 1% Eén dag behandeling Meer invasief 20

anesthesie Instrumenteel Zelden contra -indicaties Tot en

21 Medische vs chirurgische abortus Medisch Perceptie bloeding: meestal hevig (8-17d) Nevenwerkingen: buikpijn, nausea... Meer controle en bewust door patiënte Instrumenteel Perceptie bloeding: meestal licht Nevenwerking: uterustrauma Meer controle door hulpverlener 21

22 Praktijk: Vooronderzoek Bespreken van ongewenstheid van zwangerschap en alternatieven voor abortus Keuze van de methode Bevestiging van zwangerschap: echo Soms ook infectie-onderzoek Nieuwe afspraak voor abortus 22

23 Medische abortus: abortuspil Duur consult: 30 minuten Nogmaals bevestiging van abortus Tekenen van een formulier Inname van medicatie in bijzijn van hulpverlener 20% bloeding de dag zelf, 6% uitstoting vruchtzakje voor de volgende afspraak 23

24 Medische abortus: prostaglandines Nieuwe afspraak na 36 tot 48 uur Duur 3 tot 4 uur Inname van 2 tabletten of vaginaal inbrengen 76% vruchtafstoting in het centrum 17% in de volgende dagen Nadien anticonceptie: gedurende 1 maand een combinatiepil 24

25 Instrumentele abortus Plaats nemen op de gynaecologische tafel Vaginaal toucher Echografie Desinfecteren Speculum plaatsen Lokale anaesthesie Hysterometrie Dilatatie Aspiratie Totale duur op de tafel ongeveer 10 minuten Laatste drie stappen ongeveer 3 minuten. Ongeveer half uur uitrusten 25

26 Infectie beleid Standaard 1g azithromycine en 2g metronidazole te nemen op de dag van de behandeling. Tenzij Voorafgaandelijk microbiologisch onderzoek is gebeurd. - Cervicale wisser voor PCR bepaling van Chlamydia en Gonorroe - Vaginale wisser voor Vers preparaat voor Clue cells en Trichomonas gramkleuring kweek pathogene kiemen. 26

27 Follow-up consultatie Na één tot twee weken Abortus volledig? Controle door echografie Bij twijfel HCG Ongeveer 1% niet volledig: zuigcurretage Ervaringen bespreken Anticonceptie begeleiden 27

28 Werkopdracht 1 Een 16-jarige patiënte komt op vrij spreekuur omdat ze over tijd is. Ze heeft een nieuw vriendje en ze hebben gevrijd zonder condoom. De pil was ze gestopt omdat ze toch geen vaste relatie meer had. Haar vader slaagt haar dood als hij te weten komt, dat ze zwanger is. Wat doe je als CLB-arts? 28

29 Werkopdracht 2: Specifieke problemen bij abortus Een 14-jarig meisje, An, biedt zich aan bij jou wegens het uitblijven van de menstruatie. Het condoom is een keertje gescheurd. Ze heeft een relatie met een 17-jarige jongen. De ouders zijn niet zo opgezet met de relatie. 29

30 Knelpunten Wie betrekken? Ouders inlichten of niet (BEROEPSGEHEIM) Minderjarig? Strafbaar? 30

31 Knelpunten Vertrouwenspersoon (familielid, leerkracht, vriend...) Vertrouwensarts (huisarts, CLB arts andere...) 31

32 Knelpunten Spanningsveld Juridisch : seks met een minderjarige is strafbaar (correctioneel?) Deontologisch: beroepsgeheim Geen klacht tegen abortus of arts 32

33 Hoe aanpakken? Eerste gesprek Wat wil het meisje? Wie steunt haar? Cave strafrechterlijk! Beleid op school Ja Neen of onbetrouwbaar Stappenplan volgen-teamwork Steun zoeken 33

34 Hoe aanpakken? Steunfiguren? Ja Neen Ouders? Familie? Huisarts? Andere Team samenstellen Wie begeleidt meisje? Meegaan abortus- Centrum of niet? Verwijzen en opvolgen 34

35 Abortus is een oplossing, geen probleem 35

Vergelijkbare documenten

Dossier Abortus. 2.1. De eerste consultatie is een gesprek met een psychosociale medewerker en een medisch onderzoek.

Dossier Abortus. 2.1. De eerste consultatie is een gesprek met een psychosociale medewerker en een medisch onderzoek. Dossier Abortus 1. Algemeen Abortus is een ander woord voor een opzettelijke, vroegtijdige afbreking van een zwangerschap. Sinds de wet van 1991 is abortus geen strafbaar feit meer als aan bepaalde voorwaarden