weer werd ik verrast door de tekst.

Transcriptie

1 PWZN 22 oktober 2017 KOMEN Lied voor de dienst: Lied 280: 1, 5 (De vreugde voert ons naar dit huis) Welkom Aanvangslied: Lied 119a: 1, 2 (Uw woord omvat mijn leven) Moment van stilte Begroeting en bemoediging Psalm van de Zondag: Lied 119a: 3 (Uw woorden te herhalen) Gebed van toenadering met daarin een kort moment van verstilling. Lezen van de tien woorden (NV) Zingen: Lied 119a: 4 (God laat mij nooit verliezen) WOORD Gebed om licht van de Geest Moment met de kinderen: de zware rugzak. Lied met de kinderen: Lied 212: 1, 3, 5 (Laten wij zingend) KND naar nevenruimte Bijbellezing: Psalm 103: 1-11 Zingen: Lied 283: 1 (In de veelheid van geluiden) Bijbellezing: Matteüs 9: 1-8 (NV) Zingen: Lied 283: 2, 3 (En van overal gekomen) Preek Gemeente van de Heer, zusters en broeders, en zie... weer werd ik verrast door de tekst. Een oog, een liefdevol oog rust op mij. Ziet mijn verzet, mijn kleingeloof, mijn ja maar. Ziet mijn sporen van geloof, mijn aarzelend ja, mijn momenten van overgave. Draait het daar om? Draait het om mijn geloof? Draait het om mijn twijfel, mijn weerstand? en ziende hun geloof en ziende hun gedachten Het gezien-worden door Jezus, dáár draait het om. Gezien geloof, geziene gedachten... Beide, zowel mijn aarzelend geloof als mijn dwars verzet, ziet hij aan, zonder oordeel. Dat is het verwarrende en het irritante aan Jezus. Dat hij zonder oordeel de mens aanziet, mij aanziet. En hij ziet er iets in, wat ik zelf nog niet kan zien. 1

2 Hij kijkt het waar. Dat ik leef met Gods oog rustend op mij. Boven mijn buro hangt er een gedicht dat ik ooit kreeg van één van onze dochters. Dit zegt de muur Als deze muur kon zeggen wat hij hoorde en zag maar hij zegt: kijk omhoog en lees dit gedicht vergeet even wie en waar je bent, wordt even zo licht dat je je gewicht verliest, zweef door deze ruimte en zie wat ik zie: daar daar ben je, ergens tussen de mensen. Rutger Kopland ( ) uit: verzamelde gedichten (van Oorschot) Gezien zijn. Mens tussen de mensen. Gezien zijn: dit ben ik. Ik ben omdat ik gezien ben. Omdat een ander in mij ziet wat ik zelf nog niet gezien heb. Een ander mij waar-kijkt. [...] En zie, ze hebben tot hem een verlamde gebracht We kennen het verhaal in de andere evangeliën op een meer spectaculaire manier. Daar dragen de mensen hun dierbare het dak op, en breken dat dak open. Bij Matteüs niet: ze brengen een verlamde. en ziende hun geloof zegt Jezus Heeft de verlamde zijn redding te danken aan zijn vrienden? Of aan Jezus? Maar Okke Jager zegt: aan wat Jezus zag bij zijn vrienden. Alles wat we over boven zeggen komt van beneden. Kuitert heeft misschien best gelijk. Maar dan nog is het volgens mij maar de helft. De andere helft, en misschien wel meer dan de helft is deze: en ziende hun geloof zegt Jezus Jezus kijkt onze tastende woorden, onze aarzelende daden, waar. En hij maakt deze mens licht, vrij van alles wat haar of hem hem verlamt. Deze mensen die een verlamde meedragen, zien er een gat in. 2

3 Een vertrouwen, dat misschien wel eerder op wanhoop heeft geleken maar toch. Kind en ziende hun geloof zegt Jezus tot de verlamde: vat moed, kind...zie wat ik zie: daar daar ben je, ergens tussen de mensen. Jezus ziet in het geloof van deze mensen wat de verlamde er zelf nog niet in had gezien. Jezus ziet ook in háár, in hém wat de verlamde nog niet in zichzelf had gezien. Lloyd Haft dicht bij Psalm 23: Mij weet de ziende, kent mijn gebreken. Door velden van woekering ritselt zijn vrede; de stroom die hij meeziet spiegelt zijn rust. [...] en ziende hun geloof zegt Jezus tot de verlamde: vat moed, kind, jouw zonden worden vergeven. Losgemaakt, licht geworden, vrij gesteld van alles wat doelloos is. Alles wat ontkent dat je kind bent. Alles wat ontkent dat je bént, zoals je bent. Alles wat ontkent dat er voor jou, zonder voorwaarden, een liefde is die je optilt. Liefde die niet jou buitenwerpt, maar de angstige, kapotmakende kijk op jezelf, waarmee je jezelf steeds weer veroordeelt. Mij weet de ziende, kent mijn gebreken. En zie, enkelen van de schriftgeleerden zeggen bij zichzelf: hij lastert! En gelijk hebben ze. Vergeving is bij mensen onmogelijk. Zegt me daar een mens uit Nazareth, een timmermanszoon: 3

4 Maar kijk. Kijk goed. jouw zonden worden vergeven! Godslastering! kijk omhoog en lees dit gedicht vergeet even wie en waar je bent, wordt even zo licht dat je je gewicht verliest, zweef Anders zie je niet wat Jezus ziet. en ziende hun gedachten Zoals van de verlamde, zoals van de mensen die de verlamde brachten, zo ook van de schriftgeleerden geldt: Jezus ziet wat zij in zichzelf nog niet zagen. Dat op het oog schriftuurlijk spreken Gods heil kan blokkeren. Jezus ziet meer, ziet waar wat nog niet is. en ziende hun gedachten zegt Jezus: waaróm zulke boze gedachten? Godslastering wordt in het Oude Testament vrijwel overal verbonden aan de heidense volkeren. Met hun gedachten plaatsen de schriftgeleerden hun Joodse geloofsgenoot buiten de kring. Een beschuldiging waar je je niet tegen kunt verweren. Het enige wat Jezus kan doen is hen de spiegel voorhouden. Een spiegel tot bekering. Gericht op vergeven, loslaten van de boze gedachten. Opdat ook zij zullen opstaan. En ter voorbeeld wordt deze verlamde mens opgericht. Zo ontwaakt hij. Drie keer valt het woord ontwaken. Wat is eenvoudiger: te zeggen je zonden worden vergeven of te zeggen ontwaak en wandel? hij zegt tot de verlamde: ontwaak en neem je bed op en ga naar je huis. En hij ontwaakt en gaat weg naar zijn huis. Wat dit kan betekenen ga je pas zien als je boven de tekst zweeft. Als je naar de omgeving van Matteüs 9 kijkt. 4

5 Wat reikt de evangelist allemaal aan om deze woorden betekenis te geven? Even hiervoor beschrijft Matteüs het verhaal van de storm op het meer. Jezus ligt te slapen in het bootje van de leerlingen, terwijl de storm giert. Dan maken zij hem wakker, en lezen we over Jezus: Dan, ontwaakt, bestraft hij de winden en de zee en er geschiedt grote stilte En nog in hoofdstuk 9 vinden we opnieuw dat Jezus ontwaakt is. Als een overste bij Jezus om hulp vraagt voor zijn dochter. Ontwaakt volgt Jezus hem, met zijn leerlingen Met andere woorden: Jezus is klaarwakker als een verlamde tot hem wordt gebracht en hij het geloof ziet van diens vrienden. Klaarwakker is hij, als de geestelijke leiding denkt Godslastering en hem daarmee buiten het verbond sluit. En ziende hun geloof zei hij Vat moed En ziende hun gedachten zei hij Waarom? Klaarwakker is Jezus hier opdat ook de anderen wakker zullen zijn. Klaarwakker is hij en daarmee treedt hij in de voetsporen van zijn brave vader Jozef. Van Jozef vertelt Matteüs helemaal aan het begin dat hij droomt. En tot driemaal vertelt hij dat Jozef klaarwakker ontwaakt uit een droom. Tot driemaal doet Jozef wat de engel hem in de droom heeft gezegd. Klaarwakker is Jezus. Waarom, roept hij de geestelijke leiding toe bij hun gedachten over godslastering Daarmee komt Psalm 22 nu al op hem toe, waarin de dichter zingt: Waarom hebt gij mij verlaten. Deze wakkere Jezus wordt hier al buitengesloten, in de steek gelaten. Maar ook hier blijft hij oordeelsvrij, vraagt slechts, met verdriet in zijn stem. Hij treedt in de uitsluiting, in het verworpen zijn. Klaarwakker is hij. En dan is er nóg een zien. De scharen die dat zien worden vervuld van vreze en verheerlijken God 5

6 Muziek Ziende ons geloof, zegt hij: Houdt moed. Ziende onze weerstand, zegt hij: Waarom? zie wat ik zie: daar daar ben je, ergens tussen de mensen. Alles wat we over boven zeggen, komt van beneden. En het wordt waar gezien door de Ene. Amen. Waarlijk zal ik gaan in licht en verbinding alle dagen want waar ik leef, zal wonen een ziende in eeuwigheid. (Lloyd Haft) ANTWOORD Zingen: Lied 283: 4, 5 (Laat uw dauw van vrede dalen) De kinderen komen terug. Voorbeden, Stil gebed, Onze Vader (mededelingen en) Gaven GAAN Slotlied Lied 326: 1, 2, 5 (Van ver, van oudsher aangereikt) Zegen beantwoord met driemaal amen Zingen: Lied 326: 6 (O woord, zolang ons toegedaan) 6