INFOFICHE MET DE ROLSTOEL IN HET VERKEER

Transcriptie

1 INFOFICHE MET DE ROLSTOEL IN HET VERKEER

2 INHOUD INLEIDING Soorten voortbewegingstoestellen... 4 Waar rijd je op de openbare weg?... 5 Hoe steek je over?... 7 Verlichting en reflectoren... 9 De baan op Het openbaar vervoer voor rolstoelgebruikers NMBS De Lijn Mobiel zijn is voor iedereen belangrijk, maar niet voor iedereen zo vanzelfsprekend. Personen met een verminderde mobiliteit merken dit dagelijks en zijn vaak afhankelijk van een rolstoel, handbike, driewieler of scooter voor hun verplaatsingen. In 15 maart 2007 werd er een nieuwe categorie van voertuigen aan de wet toegevoegd: de voortbewegingstoestellen. In deze infofiche bespreken we de wettelijke verplichtingen en rechten voor het gebruik van alle voortbewegingstoestellen (bron: en lichten we de meeste mogelijkheden toe op vlak van mobiliteit voor rolstoelgebruikers. MIVB Autorijden Rijbewijs en rijgeschiktheid Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) Vrijstelling van BTW & verkeersbelasting Parkeerkaart Parkeerplaats voor de deur Overzicht infofiches OZ Sociale Dienst in je buurt Waar vind je de OZ Shop? Producten kopen in de OZ Shop

3 SOORTEN VOORTBEWEGINGSTOESTELLEN We onderscheiden 3 soorten: Niet-gemotoriseerde voortbewegingstoestellen Het toestel wordt voortbewogen door middel van spierkracht van de gebruiker of zijn begeleider, zonder de hulp van pedalen of hendels. WAAR RIJD JE OP DE OPENBARE WEG? Afhankelijk van je snelheid en de situatie mag je rijden op het voetpad, het fietspad of de rijbaan. In sommige gevallen mag je zelfs kiezen. Het type voortbewegingstoestel is hierbij niet van belang. Gemotoriseerde voortbewegingstoestellen (maximale snelheid van 18 km/h) HET VOETPAD Rijwielen Een driewielfiets of een rolstoel zonder motor die door de gebruiker worden voortbewogen door middel van handgrepen (handbike) of pedalen worden rijwielen genoemd. Als je voortbewegingstoestel niet sneller rijdt dan stapvoets, dan word je gelijkgesteld aan een voetganger en moet je ook alle verkeersregels voor voetgangers naleven. Zoals elke voetganger heeft de rolstoelgebruiker ook toegang tot: voetgangerszones; (woon)erven; wegen voorbehouden voor voetgangers, fietsers en ruiters; speelstraten. Als het voetpad ontbreekt, te smal of onberijdbaar is, mag je ook gebruikmaken van het fietspad. Als er ook geen fietspad is mag je op de rijbaan rijden. 4 5

4 HET FIETSPAD Rijd je met je voortbewegingstoestel sneller dan 8 km per uur? Dan word je gelijkgesteld aan een fietser en moet je alle verkeersregels en verplichtingen voor fietsers naleven. Rolstoelgebruikers mogen net als fietsers: Tegen het andere verkeer in rijden in straten waar specifieke signalisatie dit toelaat. Gebruikmaken van wegen voorbehouden voor landbouwvoertuigen, voetgangers, fietsers en ruiters. Rijden in (woon)erven, op voorwaarde dat voetgangers niet in gevaar worden gebracht of worden gehinderd. Bij het oversteken moet je gebruikmaken van fietsoversteekplaatsen om je naar een tweerichtingsfietspad te begeven aan de andere kant van de rijbaan. Hou steeds rekening met naderende voertuigen en wees voorzichtig! Net als een fietser moet je rolstoel ook voorzien zijn van een toeter of bel en reflectoren. Hier komen we verder in de infofiche nog op terug. De rijbaan Als gebruiker van een rolstoel die beschouwd wordt als een rijwiel moet je rechts op de rijbaan rijden. Als je voortbewegingstoestel smaller is dan 1 meter, mag je ook gebruik blijven maken van het fietspad. HOE STEEK JE OVER Bij het oversteken gelden dezelfde regels als voor voetgangers en komt veiligheid steeds op de eerste plaats. ZEBRAPAD Als er zich op minder dan 30 m een zebrapad bevindt, ben je verplicht het te gebruiken. Op beschermde oversteekplaatsen (bevoegd persoon of verkeerslichten) wacht je steeds tot je over mag steken (bijvoorbeeld groen licht). Op onbeschermde oversteekplaatsen zijn er geen bevoegde personen of verkeerslichten die het verkeer regelen. Je moet daarom altijd rekening houden met naderende voertuigen en voorzichtig zijn als je je op de rijbaan begeeft. De bestuurders van hun kant moeten voorrang verlenen aan rolstoelgebruikers die oversteken of op het punt staan om dit te doen. Op onbeschermde oversteekplaatsen hebben trams altijd voorrang. HAAKS OVERSTEKEN De wegcode verplicht je om bij het oversteken steeds de kortste afstand te nemen. Ook als rolstoelgebruiker moet je daarom de straat haaks (loodrecht) oversteken. GEPARKEERDE AUTO S Is er geen zebrapad, dan moet je een veilige plaats kiezen om over te steken zodat het andere verkeer je zeker kan zien. Steek daarom nooit over in een bocht, op de top van een helling of tussen geparkeerde voertuigen. 6 7

5 VERLICHTING EN REFLECTOREN In het verkeer moet je niet alleen zien, maar moet je ook gezien worden! Lichten en reflectoren zijn vanaf valavond, s nachts en bij beperkt zicht altijd aangewezen en soms ook verplicht. VERLICHTING Op delen van de openbare weg die voorbehouden zijn voor voetgangers is verlichting geen verplichting, maar wel aan te raden. Op delen van de openbare weg die niet voorbehouden zijn voor voetgangers (bijvoorbeeld het fietspad of de rijbaan) ben je verplicht om vooraan een wit of geel licht te hebben en achteraan een rood licht. Enkel bij de driewielfiets en een scooter moet de verlichting permanent aanwezig zijn. Voor de andere voortbewegingstoestellen mag je gebruikmaken van wegneembare verlichting. Wist je dat je in de OZ Shop afneembare verlichting kan kopen? Bovendien komt deze verlichting in aanmerking voor het Voordeel Veiligheid*. REFLECTOREN Rijwielen moeten voorzien zijn van reflectoren aan de voorwielen, achterwielen en pedalen. Reflectoren zijn voor de andere voortbewegingstoestellen nog steeds geen verplichting, maar wel een echte aanrader: een fluohesje, reflecterende stickers of accessoires,... Voorzie reflectoren aan de voor-, zij- en achterkant. * Enkel geldig voor OZ501 klanten in orde met de bijdragen aanvullende diensten. 8 9

6 DE BAAN OP RIJBEWIJS Bestuurders van gemotoriseerde voortbewegingstoestellen zoals elektrische scooters moeten geen rijbewijs hebben. VERZEKERING Bestuurders van gemotoriseerde voortbewegingstoestellen zoals elektrische scooters moeten geen rijbewijs hebben. Niet-gemotoriseerde voortbewegingstoestellen en rijwielen De schade aan anderen door het gebruik van een gewone rolstoel die geduwd wordt of die je zelf voortbeweegt, is verzekerd via de familiale verzekering, als je die hebt. Gemotoriseerde voortbewegingstoestellen Voor de wet is een elektrische rolstoel of een scooter een motorvoertuig. Dat betekent dat je je als gebruiker van een elektrische rolstoel of elektrische scooter moet verzekeren voor burgerrechtelijke aansprakelijkheid, dus voor de schade die je ermee kan aanrichten aan anderen op de openbare weg. PECH ONDERWEG Wanneer je met je rolstoel of scooter onderweg in panne valt en er kan je niemand komen depanneren, kan je altijd een beroep doen op een pechverhelpingsdienst. Opgelet! Als je zelf niet in staat bent om in de camion/sleepvoertuig te stappen, moet je hiervoor verzekerd zijn. Niet alle voertuigen zijn hier voor uitgerust. Vraag hier naar bij je verzekeraar. HET OPENBAAR VERVOER VOOR ROLSTOELGEBRUIKERS NMBS (NATIONALE MAATSCHAPPIJ DER BELGISCHE SPOORWEGEN) De NMBS is actief bezig om zijn stations aan te passen aan personen met een handicap. Er zijn ondertussen meer dan 132 Belgische stations die assistentiedienst voor personen met beperkte mobiliteit bieden en dit 7 dagen op 7, van de eerste tot de laatste trein. NMBS zet alles in het werk zodat personen met beperkte mobiliteit vlot en zorgeloos met de trein kunnen reizen. De medewerkers in de stations en de mobiele ploegen (B for you) werden speciaal opgeleid om de nodige assistentie te bieden. Je ontdekt er alles over in de brochure "dienstverlening voor personen met een beperkte mobiliteit. Reserveren Voor reizen binnen België, zonder overstap en tussen één van onderstaande 18 stations kan je tot 3u voor vertrek reserveren. Voor reizen met/zonder overstap tussen één van de 132 stations met B for you service, kan je tot 24u voor vertrek reserveren. De 18 stations: Antwerpen-Centraal, Bergen, Brugge, Brussel-Centraal, Brussel-Noord, Brussel-Zuid, Charleroi-Zuid, Denderleeuw, Dendermonde, Gent-Sint-Pieters, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Luik-Guillemins, Mechelen, Namen, Oostende en Sint-Niklaas. De andere stations kan je vinden op de website van NMBS, diensten in station en trein, reizigers met beperkte mobiliteit. Reserveren kan via , alle dagen van 7u tot 21u30. Kan je je (plooibare) rolstoel verlaten en opstappen zonder mobiele helling? Dan is er ook in andere stations assistentie mogelijk afhankelijk van de beschikbaarheid van het personeel. Reserveer hiervoor ook 24u op voorhand

7 Dag van de reis Je bent best 20 minuten vóór het vertrek aanwezig in het station (voor internationale reizen 30 minuten), voor overstappen wordt een termijn van 15 minuten voorzien. In elke trein zijn plaatsen voorzien voor je rolstoel. Om de afstand tussen de trein en het perron te overbruggen wordt er een mobiele laadbrug voorzien. Om de laadbrug veilig te kunnen bedienen mag de rolstoel (met inbegrip van de gebruiker) max. 300 kg wegen en max. 75 cm breed en 120 cm lang zijn. Aangepaste tarieven Op vertoon van de kaart Kosteloze begeleider, hoeft je begeleider zijn reis niet te betalen. Hij reist gratis met je mee in dezelfde klas en op hetzelfde traject. Als persoon beperkte mobiliteit dien je steeds in het bezit te zijn van een geldig vervoerbewijs. Kinderen onder de 12 jaar die houder zijn van een kaart Kosteloze begeleider reizen samen met hun begeleider gratis en zonder vervoerbewijs als het kind in het bezit is van de desbetreffende kaart op het moment van de reis. Assistentiehonden reizen gratis op vertoon van een toegankelijkheidspasje (kaart) dat door een officieel opleidingscentrum wordt afgeleverd. Met een kaart Kosteloze begeleider of een Nationale verminderingskaart voor het openbaar vervoer kan je een vervoerbewijs kopen in de trein zonder extra kosten. Heb je recht op verhoogde tegemoetkoming? Dan kan je aan halve prijs reizen. Je kan ook gebruikmaken van de Ticket online service. Daar kan je je biljet via internet kopen en zelf printen. Vergeet echter niet eerst je bijstand te reserveren voor je een biljet koopt. Ga naar en klik door naar klantendienst, assistentie beperkte mobiliteit. DE LIJN Een rolstoeltoegankelijke rit is enkel mogelijk als de halte én het voertuig toegankelijk zijn. Daarom is reservatie meestal nodig. Zo ben je zeker dat je veilig op het voertuig geraakt. Tips voor een vlotte rit - Vergeet je terugrit niet te reserveren - Vermijd zo veel mogelijk de spitsuren - Reis met een begeleider als dat mogelijk is. Hij reist gratis als je een Kaart voor Begeleider hebt. Meer Mobiele Lijnen Natuurlijk wil je ook spontaan een rit kunnen maken, zonder reservatie. Met één 'Meer Mobiele Lijn' per provincie zet De Lijn een eerste stap in de afschaffing van de reservatieplicht. Momenteel is er één Meer Mobiele Lijn per provincie: - Kusttram - Tram 1 in Gent - Tram 15 in Antwerpen - Lijn 51 Hasselt - Leuven - Ringbus Leuven: 600 (buitenring) en 601 (binnenring) Hou zeker de website van De Lijn in het oog of er nieuwe lijnen bij komen! Ga naar en klik onderaan onder 'Contact' op 'Toegankelijke rit reserveren'. Op deze pagina kan je doorklikken naar de Meer Mobiele Lijn

8 Aan welke voorwaarden moet mijn rolstoel voldoen? Voor een veilige rit op bus of tram, moet je rolstoel voldoen aan volgende voorwaarden: max. 130 cm lang, 80 cm breed en 300kg (incl. gebruiker). Een scootmobiel is niet toegestaan. Gratis abonnement Als je ingeschreven bent bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) of een tegemoetkoming krijgt van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid (FODSZ) én in Vlaanderen woont, heb je recht op een gratis Buzzy Pazz of Omnipas. Het gratis abonnement wordt door De Lijn op een MOBIB-kaart gezet. Dit is een plastic drager voor je abonnement. Deze kaart kost 5 (administratiekosten) en blijft 5 jaar geldig. Heb je recht op een gratis abonnement? Dan ontvang je een brief met de uitnodiging om je MOBIB-kaart met gratis abonnement aan te vragen. Na betaling van de administratiekost ontvang je je MOBIB-kaart. Heb je recht op een gratis abonnement, maar heb je de brief nog niet gekregen? Neem dan contact op met de dienst Abonnementen in je provincie. Ga naar en klik door naar vervoersbewijzen, 'kortingen en voordeeltarieven', personen met een handicap. Contactgegevens en openingstijden Weekdagen Zaterdag Zon- en feestdagen Antwerpen 6u - 19u30 7u30-17u Gesloten Limburg 6u - 19u30 7u30-17u 7u30-15u belbus.limburg@delijn.be Oost-Vlaanderen 6u - 20u Gesloten 8u - 15u belbus.ovl@delijn.be Vlaams-Brabant 6u - 19u 9u - 16u 9u - 16u West-Vlaanderen 6u - 19u30 7u30-15u 7u30-15u belbus.wvl@delijn.be 14 15

9 MIVB (MAATSCHAPPIJ VOOR HET INTERCOMMUNAAL VERVOER TE BRUSSEL) Metro assistentie In de metrostations met liften biedt de MIVB gratis assistentie. Om een optimale service te kunnen bieden, vragen ze dit op voorhand te reserveren. U kan ook zonder te reserveren assistentie vragen door op de gele knop in de contactzuilen te drukken. De MIVB tracht dan binnen het uur assistentie te bieden. Bus - Accessibuslijnen Alle trams en bussen van het MIVB hebben een verlaagde instap, hebben wijde deuren en de meesten beschikken over een voorbehouden plaats voor rolstoelgebruikers. Om de toegankelijkheid van de haltes aan te geven, zijn de haltes voorzien van logo s. Indien geen logo s worden weergegeven, is de halte momenteel nog ontoegankelijk. Een overzicht van alle accessilijnen kan je vinden op de website van MIVB. Taxibus voor personen met een beperkte mobiliteit De MIVB organiseert op aanvraag een speciale dienst voor personen met een handicap. Het is een bediening van deur tot deur, die aan de verplaatsingen beantwoordt van mindervalide reizigers, slechtzienden op personen met beperkte mobiliteit. Taxibus is enkel beschikbaar voor personen die erkend worden door de Federale Overheidsdienst (FOD) Sociale Zekerheid als persoon met een handicap*. De dienst wordt verzorgd van maandag tot zaterdag, van 5u s ochtends tot 1u s ochtends. De prijs van een rit bedraagt 1,70 en moet op voorhand via bankoverschrijving betaald worden. Reserveren kan telefonisch of via het inschrijvingsformulier dat terug te vinden is op de website. De reservatie moet ten laatste op de werkdag voor de geplande verplaatsing, voor sluiting van de dienst, geregistreerd zijn en moet vergezeld zijn van een geldig attest uitgereikt door de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid. Contactgegevens Reserveren kan telefonisch op (maandag t.e.m. vrijdag van 7u-19u, zaterdag 8u-16u) of vul een online contactformulier in ( Om het attest voor de taxibus te verkrijgen, moet u zich richten tot de Directie-Generaal Personen met een handicap, Dienst Attesten. Kruidtuinlaan 50 bus 150, 1000 Brussel, tel.: Andere vragen Voor specifieke informatie over andere vervoersmogelijkheden in je streek, kan je je richten tot OZ Sociale Dienst, het OCMW of een vereniging voor personen met een handicap. Surf naar en ga bovenaan via Reizen naar Meer diensten naar toegankelijkheid. *Voorwaarden op of via

10 AUTORIJDEN RIJBEWIJS EN RIJGESCHIKTHEID Het Centrum voor Rijgeschiktheid en voertuigaanpassing (CARA) is een afdeling van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid Vias. Vanaf het ogenblik dat je medische situatie wijzigt (bijvoorbeeld na een hersenbloeding, ernstige knieproblemen, MS,...) en je rijgeschiktheid afgenomen kan worden ben je wettelijk verplicht om je rijgeschiktheid te laten testen. Dit is ook belangrijk om in orde te blijven met je verzekering. Voor alle vragen in verband met rijgeschiktheid en voertuigaanpassingen na ziekte en handicap kan je bij CARA terecht. CARA levert geen rijbewijzen, wel rijgeschiktheidsattesten. De onderzoeken door het CARA zijn gratis. Het CARA is telefonisch te bereiken op het nummer (van maandag tot vrijdag tussen 8u30 en 17u) of mail naar VLAAMS AGENTSCHAP VOOR PERSONEN MET EEN HANDICAP (VAPH) Het VAPH kan tussenkomsten verlenen in de aanpassingen van de wagen voor personen met een handicap. Om hiervan te genieten moet de aanvrager ingeschreven zijn bij het VAPH en een aanvraag tot tussenkomst hebben ingediend voor aanpassen van een voertuig. Wanneer het aanpassingen zijn om de wagen zelf te kunnen besturen, is een attest van CARA noodzakelijk. Informeer bij OZ dienst VAPH*, tel of kijk op VRIJSTELLING VAN BTW & VERKEERSBELASTING Als persoon met een handicap kan je een vrijstelling krijgen van de BTW bij de aankoop en het onderhoud van de wagen en word je vrijgesteld van de verkeersbelasting. Je moet hiervoor beschikken over een attest van het FODSZ. Informeer bij OZ Sociale Dienst*, tel *Dienst maatschappelijk werk van OZ

11 PARKEERKAART Als je een verminderde mobiliteit hebt, kan je een parkeerkaart aanvragen bij het FODSZ. In sommige gemeenten word je met een parkeerkaart vrijgesteld voor het betalend parkeren. Informeer bij OZ Sociale Dienst op het nummer OVERZICHT ANDERE INFOFICHES IN EN UIT DE AUTO STAPPEN STAAN, LIGGEN EN ZITTEN MET KLEINE HULPMIDDELEN STAPPEN MET HULPMIDDELEN DE WONING AANPASSEN: HET TOILETBEZOEK EEN VEILIGE EN TOEGANKELIJKE BADKAMER PARKEERPLAATS VOOR DE DEUR Als je recht hebt op een parkeerkaart, dan kan je een parkeerplaats voor personen met een handicap aanvragen in de nabijheid van je woning of werk. Het verkrijgen van een parkeerplaats is aan strikte voorwaarden verbonden en je moet kunnen aantonen dat er aan je woning geen mogelijkheid is om je wagen te parkeren om in- of uit te stappen. De procedure voor de aanvraag ervan verschilt van gemeente tot gemeente. Informeer je dus goed. Goed om weten: iedereen die een parkeerkaart voor personen met een handicap heeft, mag parkeren op de parkeerplaats die je hebt aangevraagd. De aangevraagde parkeerplaats is dus niet op naam

12 OZ SOCIALE DIENST IN JE BUURT Deze infofiche werd gerealiseerd door de ergotherapeuten van OZ Sociale Dienst. Zij geven gratis en vrijblijvend advies. Ze komen langs bij je thuis en gaan samen met jou op zoek naar hulpmiddelen en aanpassingen die dagelijkse handelingen kunnen vereenvoudigen. Zo kan je langer op een veilige en zelfstandige manier thuis wonen. Maak een afspraak voor advies op maat: tel OZ SOCIALE DIENST ANTWERPEN Boomsesteenweg Wilrijk Antwerpen tel socialedienst@oz.be Openingsuren maandag: 9u tot 12u30 dinsdag: gesloten woensdag: 13u30 tot 16u30 donderdag: 9u tot 12u30 vrijdag: 9u tot 12u30 Telefonische bereikbaarheid elke werkdag doorlopend van 8u30 tot 16u30 OZ SOCIALE DIENST BRUGGE Gistelsesteenweg 294 bus Sint-Andries Brugge tel socialedienst@oz.be Openingsuren maandag: gesloten dinsdag: 13u30 tot 16u30 woensdag: gesloten donderdag: 9u tot 12u30 vrijdag: gesloten Telefonische bereikbaarheid elke werkdag doorlopend van 8u30 tot 16u30 Wachtrijen vermijden? Liever geen lange telefoongesprekken? Passen onze openingsuren je niet? Bel ons dan voor een afspraak op één van onze hoofdzetels, in je vertrouwde OZ kantoor of bij je thuis. HULPMIDDELEN IN DE OZ SHOP Alle hulpmiddelen die in deze infofiche besproken worden, kan je aankopen in de OZ Shop. OZ SHOP ANTWERPEN Boomsesteenweg Wilrijk Antwerpen tel shop.antwerpen@oz.be OZ SHOP LEUVEN Mgr. Van Waeyenberghlaan Leuven tel shop.leuven@oz.be OZ SHOP BRUGGE Gistelsesteenweg 294 bus Sint-Andries Brugge tel shop.brugge@oz.be Openingsuren: Kijk voor de meest recente openingsuren op OZ klanten in orde met de bijdragen aanvullende diensten krijgen een korting van 10% op iedere aankoop in de OZ Shop*. Breng je factuur binnen in je OZ kantoor, de korting wordt enkele dagen later op je rekening gestort. PRODUCTEN KOPEN IN DE OZ SHOP KAN OP DRIE MANIEREN 1. Je winkelt in alle rust in de OZ Shop. 2. Je bestelt online via shop.oz.be 3. Je geeft je bestelling door aan een plaatselijk OZ kantoor. Vanaf 60 leveren we gratis aan huis. Bij lagere bedragen betaal je 6 leveringskosten. * Bij de aankoop van incontinentie- en antidecubitus materiaal krijg je 40% korting en bij de aankoop van trapliften 5%. Deze kortingen zijn geldig in de plaats van de gebruikelijke 10% korting voor OZ klanten

13 Deze folder verschaft informatie over de activiteiten, voordelen en diensten van de groep OZ. OZ is de overkoepelende naam van een aantal entiteiten (die elk hun eigen activiteiten organiseren). Meer details op Ondernemingsnummer: V.U.: Rik Selleslaghs - Boomsesteenweg Wilrijk Antwerpen