KAMPER SCHEPEN- EN SCHOUTENZEGELS. door K. Schilder

Transcriptie

1 KAMPER SCHEPEN- EN SCHOUTENZEGELS II door K. Schilder De in deze bijdrage beschreven zegels zijn uit de eerste helft van de 15de eeuw en hangen allen aan charters uit de archieven van de geestelijke instellingen in Kampen De verschillen in vorm, grote, kleur en stijl in vergelijking met de zegels uit de voorgaande halve eeuw zijn niet groot. Op slechts een zegel ziet men de later algemeen voorkomende helm met helmteken (nr 56). Ook zijn er in verhouding weer bijna evenveel zegelaars die inplaats van een zuivere heraldisch wapen, een huismerk als wapen voeren. Een familie Witte voerde een huismerk in de vorm van twee boven elkaar geplaatste letters W. (nrs 8,57,58). Het geslacht de Rode heeft op zijn zegels naast het heraldische wapen, ook nog het huismerk aan laten brengen en wel voor ieder familielid nagenoeg gelijk. (nrs 1, 14 en 45) Hier heeft het huismerk dus echt de betekenis als een merk voor leden van het huis en is dus geen zuiver persoonlijk teken. Dit aanbrengen van het huismerk naast het wapen wordt wei meer aangetroffen. (vergelijk de nrs 2 en 15) Verder valt het op dat Jacob Riet het zegel van zijn vader (?) Johan Riet, door de stempelsnijder heeft laten veranderen. Dit is niet al te vakkundig gebeurd, want door de grote a van Jacob ziet men nog duidelijk de 0 van Johan. Als sprekende wapens kan men beschouwen de wapens van Clingemet de drie bellen of klingen, ten Toorne met een toren, Riet met rietpluimen, Hering met haringen en van Hameren met drie hamers. Ook de drie schildjes in het wapen van Schilder duiden op verwantschap met de naam. De beschrijvingvan de zegelsis weer gedaan in de zelfde volgorde als die der voorgaande reeks. (zie Kamper Almanak 1974(75) De heer ir. G.L. Meesters te Utrecht is ook deze keer weer zo vriendelijk geweest om de wapenbeschrijyingen te controleren en waar nodig te corrigeren. 147

2 28. Gosen Klinckenberg, schepen van Kampen. (OoessenClenckenberch) 1> 22 mm. drie gotische- en drie ronde bogen. De gotische bogen zijn van traceringen voorzien. R: S GOSEN CLENKE.ERGH 1407 maart 15 (sdinxdachs na sente Gregorius dach) Inv. KK nr.511 (Don II R nr. 109) Inv. KK nr.436 (Don IIR nr.ll0) 29. Evert Gosenz., schepen van Kampen. (Evert Goessenssoen) 1> 22 mm. een achtpuntige ster met binnentraceringen. R: SEVERT GOE... NE 1407 maart 31 (sdonredachs na den heyligen Paeschdach) Inv. KK nr. 436 (Don IIR nr. 110) Dit zegel hangt oak, eveneens in greene Inv. KK nr.511 (Don IIR nr.l09) 30. Godeken van Junne, schepen van Kampen. (Goedeken van Junne) Zegel in groene was aan een dubbeie 1>22 mm. Een wapenschild in een binnenveld gevormd door drie sterpunten en drie bogen. In elke sterpunt bevindt zich een kruisje. Oak de toppen van de sterpunten dragen kruisjes. Wapen: Op grand, drie gesteelde en gebladerde planten, de twee buitenste elk met 3 ronde (bloemen). R: S GODEKE VAN..V..E 1408 januari 5 (op den heyligen dertyenden avent) Inv. Gasthuizen nr. 281 (Don II R nr. 116) 148

3 31. Godeken Giethoorn, schepen van Kampen. (Goede ken Ghiethoern) cp22mm. vier puntige lobben verbonden door boogsegmenten. Met binnentraceringen. R: GODEKEN GHIETHOERN 1412 juni 28 (Op sente Peter en Pauwels avent) Inv. A nr. 16 (Don II R nr. 137) Een groen fragment van dit zegel hangt aan: Inv G. nr 281 (Don n R nr. 116) 32. Roelof van Wilsem, schepen van Kampen. (Roelf van Wylsem) cp22mm. een driepas, met een over de insnijdingen sterpunten. De top pen van de punten dragen een kruis. Wapen: Op het met arabesken versierde schild, een huismerk. R: SIGILLUM...VAN...SEM 1408 juni 2 (op pinxter avent) Inv. KK nr. 513 (Don II R nr. 118) 33. Egbert Hering, schepen van Kampen. (Egbert Heringh) cp22mm. Een wapenschild in een binnenveld gevormd door zes lobben met over de insnijdingen sterpunten. De toppen van de sterpunten zijn voorzien van een kruis, Wapen: Drie haringen. R:ECBERT(HER)INC 1410 februari I (op onser vrouwen avent purificacio) Inv. KK nr. 515 (Don II R nr. 126) Inv. KK nr. ISS (Don II R nr. 141) 149

4 34. Jacob Riet, schepen van Kampen. (J acob Riet) rp22 mm. Een griffioen welke in zijn bek een lint met daaraan een wapenschild houdt. Wapen: Drie rietstengels op grond, met in de top van elke stengel een vogel. R: S IACOB REET 1410 februari 1 (op onser vrouwen avent purificacio) Inv. KK nr. 515 (Don II R nr. 126) Inv. KK nr. 155 (Don IIR nr. 141) en aan Inv. Gasthuizen nr. 281 (Don IIR nr. 127) 35. Wichman Overstege, schepen van Kampen. (Wychman Overstege) tp ca. 21 mm. Een wapenschild in een cirkelvormig binnenveld. R: S WICHM GHE 1410 october 6 (op sente Gallendach) Inv. KK nr. 516 (Don II R nr. 132) 36. Herman Schilder, schepen van Kampen. (Herman Schilder) tp ca 26 mm. Een wapenschild in een binnenveld gevormd door drie lobben, met over de insnijdingen sterpunten. Het geheel is omsloten door een cirkel. Wapen: Een keper vergezeld van drie schildjes. R:.. HER. AN.ILD october 16 (op sente Gallendach) Inv. KK nr. 516 (Don II R nr. 132) 150

5 37. Hugo van Loenersloot, schepen van Kampen. (Hugo van Loenresloet) <p ca 24 mm. Een wapenschild in een binnenveld gevormd door drie lobben, met over de insnijdingen sterpunten. leder lob is gevuld met drie aaren. Wapen: Een Sint Andriekruis met in de bovenhoek een vijfbladige bloem. R:... HE VA-LOENRESLO juni 28 (op sente Peter en Pauwels avent) Inv. A nr. 16 (Don II R nr. 137) 38. Herman van Uterwyck, schepen van Kampen (Herman van Uterwyck) <p 26 mm. Een griffioen welke het lichaam bedekt houdt met een wapenschild. Wapen: Drie kannen, geplaatst 2,1. R: SHERMAN VAN UTERWICK 1417 augustus 17 (op onser Vrouwen avent assumpcio) Inv. A nr. 906 (Don IIR nr. 152) 39. Herman van Uterwyck, schepen van Kampen. (Herman Uterwyck) <p 27 mm. Een adelaar welke tussen zijn gespreidde vleugels een wapenschild houdt. Wapen: Drie kannen, geplaatst 2,1. R: SHERMAN VA-UTERWiic 1428 februari 24 (op sente Mathias avent) Inv. A nr. 759 (Don II R ill. 193) Inv. KK nr. 236 (Don IIR nr. 214) 151

6 40. Frederick Rijnvisch, schepen van Kampen. (Frederick Rynvysch) q, 25 mm. Een zittende leeuw welke een wapenschild voor zich houdt. R:.FREDERIC Rl september 25. (des dinxe dachs na sente Mauricius dage) Inv. A nr. 908 (Don II R nr. 184) 41. Albert Overstege, schepen van Kampen. (Albert Overstege) <l>20mm. Een wapenschild in een veld gevorrnd door drie puntbogen waar overheen drie lobben. Het geheel is van traceringen vo orzien. R: ALBERT OYE.STEGHE 1423 april 24 (ssaterdaghes nae sente Georgius dach) Inv. KK nr. 117 (Don II R nr. 171) 42. Riquen Craan, schepen van Kampen. (Ryquen Craen) <1>24mm. Een wapenschild in een door drie puntige lobben gevorrnd veld. R: SIGILL RIQUEN CRANE 1428 februari 24 (op sente Mathias avent) Inv, A nr. 759 (Don II R l1i. 193) Inv, KK l1i. 511 (Don II R nr. 161) 152

7 43. Tideman Geie, schepen van Kampen.. (Tydeman Geye) Zegel in graene was aan een dubbele '" 23 mm. Een wapenschild in een binnenveld ge vormd door zes lobben, met over de insnijdingen afwisselend sterpunten en boogsegmenten. Ret geheel is van traceringen voorzien. Wapen: Vijf schuinbalken, waarover heen een verhoogde, versmalde dwarsbalk. R: S TIDEMAN GREIE 1439 april 30 (op meye avont) Inv. KK nr. 534 (Don II R nr. 252) Inv, KK nrs. 511 en 533 (Don II R nrs. 200 en 251) Inv. A nr. 912 (Don II R nr. 250) 44. Johan Van Ens, schepen van Kampen. (Johan van Enss) staart '" 27 mm. Een harpij welke een wapenschild voor zich houdt. R: S loran VAN ENSE 1438 juni 17 (des dinxdaghes nae des hilligen Sacraments dach) Inv. A nr. 911 (Don II R nr. 247) Dit zegel hangt ook, eveneens in greene Inv, KK nrs. 38 en 511 (Don II R nrs. 215 en 165) 153

8 45. Herman de Rode, schepen van Kampen. (Hermen Roede) <1>25 mm. Een wapenschild in een binnenveld gevormd door drie grote- en drie kleine- van traceringen voorziene gothische bogen. In een van de bogen bevindt zich een huismerk. Wapen: Een keper vergezeld van drie vogels. R: SIGILUM HERMAN RODE 1438 april 19 {des saterdaghes nae den hilligen Paeschdaghe) Inv A nr. 143 (Don II R nr. 245) Inv. A nrs. 15, 16,27,57, 143 en Inv KK nrs, 511 en 530 Resp. Don II R nrs, 232, 258, 177, 234, 245, 165 en 233) 46. Boelman Arentsz., schepen van Kampen. (Boelman Aerntssoen) Zegel in groene was aim een dubbele <I> 23 mm. zes elkaar doorsnijdende gotische bogen. Het veld is met arabesken versierd. Wapen: Een dwarsbalk. R: BOELM juni 24 (op sente Jacobsavent) Inv. Am. 27 (Don II R nr. 177) 154

9 47. Tideman van der Wede, schepen van Kampen. (Tydeman van der Wede) q,22mm. Een wapenschild in een cirkelvormig binnenveld. R: (TIDEM)AN (VA)N DER (W)EDE 1425 april 3 (des dinxedachs na den heyligen Palmedage) Inv A nr. 907 (Don IIR nr. 182) Inv.A nr. 16 en KK nr. 539 (Don II R nrs. 229 en 263) 48. Geert van Ingen, schepen van Kampen. (Gert van Ingen) q, 23 mm. drie gotische bogen verbonden door sterpunten. Over de sterpunten lopen boogsegmenten. De bogen zijn van traceringen voorzien. Wapen: Een beurtelings gekanteelde dwarsbalk, in de rechter bovenhoek vergezeld van een zespuntige ster. R: S GHERT VAN.NGEN 1425 april 3 (des dinxedachs na den heyligen Palmedage) Inv.A nr. 907 (Don II R nr. 182) 155

10 49 Jelys van der Stege, schepen van Kampen. (Gelys van der Stege) cf> 25 mm. drie gotische bogen, verbonden door sterpunten. Het geheel is getraceerd en aan de binnenzijde voorzien van een met kruisjes gevulde rand. R: GELIS VAN DER STEGHE 1425 september 25 (des dinxsedachs na sente Mauriciusdage) Inv A nr. 908 (Don IIR nr. 184) Inv. A nrs, 83,217 en 759 (Don II R nrs. 290,291 en 201) 50. Arent van de Sonne berg, schepen van Kampen. (Aemt van den Sonneberge) cf> 25 mm. drie puntige lobben waarvan de toppen zijn voorzien van een kruis. Over de insnijdingen der lobben bevinden zich sterpunten. De bovenste lob is gevuld met een halve vrouwen figuur welke uitkomt van achter het schild, terwijl de beide andere lobben zijn gevuld met (dieren?) figuren. R: S AERNT SONNEBERC februari 8 (ssaterdages nae sanct Aghatendach virginis) Iny A nr. 58 (Don IIR nr. 300) Inv A nrs. 16,43, 74,151,208,909,914, en KK nrs. 529, 540 en Gasthuizen nr.281. (Resp, Don II R nrs. 275, 299, 248, 188, 222,223,270,225,268, en 210) 156

11 51. Hartwich Tidemansz., schepen van Kampen. (Hartwich Tydemanssoen) Zegel in groene was aan een dub be Ie </>25 mm. Een wapenschild, met beide handen vastgehouden door een van achter het schild uitkomende vrouwenfiguur (meermin). Aan beide zijden van het schild bevindt zich een aarvormige plant. Wapen: Een huismerk in een ruitvormig gearceerd veld. R: S HERTEWICH TIDEMANSONE 1439 februari 13 (des donredaghes nae Scholastice) Inv. A nr. 74 (Don II R nr. 248) Inv. A nrs. 151,216,909 en KK nr.529 (Don II nrs. 188,226, 223, en 225) 52 Johan van Campen, schepen van Kampen. (Johan van Campen) Zegel in groene was aan cen dubbele </>25mm. drie gotische bogen verbonden door drie ronde bogen. Het geheel is van traceringen voorzien. Wapen: Een dwarsbalk vergezeld van drie blokken, geplaatst 2,1. R: S IOHAN VAN (CAM)PEN 1441 mei 27 (des saterdages na ons heren hemelvartsdach) Inv KK nr. 539 (Don II R nr. 263) Inv A nr. 16 en KK nr. 511 (Don II R nrs. 275 en 200) 157

12 53. Pilgrim van Hameren, schepen van Kampen. (Pilgrim van Hameren) rp 24 mm. Een wapenschild in een zeslobbig veld, met over de insnijdingen der lob ben sterpunten waarvan de toppen een kruis dragen. Het geheel is versierd met kruisjes. Wapen: Drie hamers, geplaatst 2,1. R:.ELGHRVM... HAMER., october 27 (op sante Symons en Juden avent) Inv. A nr. 759 (Don JI R nr. 201) 54. Hendrik van Oenden, schepen van Kampen (Henrick van Oenden, zegejt in kwaliteit als momber van Mette Clenckenberges) rp 24 mm. Een wapenschild in een door drie gotischeen drie ronde bogen gevormd veld. Boven het schild bevindt zich een huismerk. Waperi.. Een keper vergezeld van drie vogels, geplaatst 2,1. R: S HENRICK VAN OENDEN Inv A nr. 140 (Don II R nr. 211) Inv A nr. 910 en KK nrs. 236, 525 en 530 (Don II R nrs. 231,214,204 en 254) 158

13 55. Jacob de Witte, schepen van Kampen. (Jacob die Witte) q, 25 mm. drie kleine- en drie grote- van traceringen voorziene gotische bogen. Over de kleine bogen lopen cirkelsegmenten. Wapen: Doorsneden, 1 Ruitvormig gearceerd met in de rechterbovenhoek een St. Jacobsschelp. 2 Een wassenaar. R: S IACOB DE WITTE 1430 februari 24 (op sancte Mathys avent) Inv KK nr. 525 (Don IIR nr. 204) Inv A nrs. 15, 57, 143, en KK ms.530 (fragment),545 (Don II R ms.232, 234, 245, 233, en 306) 56. Peter Lubbertsz., schepen van Kampen. (Peter Lubbertssoen) q, 26 mm. Een wapenschild met helm en helmteken. Wapen: Twee gekruiste pluimen. Helmteken ; De twee pluimen uit het wapen in een houder. R: S PETER LUBBE... OEN 1447 december 23 (des saterdaghes nae sancte Thomaesdach apostoli) Inv A m. 83 (Don IIR nr. 290) Inv. A nrs. 76 en 217 (Don II R nrs. 388 en 291) 159

14 57. Boelman Witte, schepen van Kampen. (Boelman Witte) cp22mm. Een huismerk in de vorm van twee boven elkaar geplaatste letters W, binnen een veld gevormd door drie grote- en drie kleine sterpunten. De grote sterpunten zijn van traceringen voorzien. R: BOLEMAN WITTE 1432 april 4 (des maendaghs nae Petri ad Vincula) Inv KK nr. 38 (Don II R nr. 215) 58. Boelman Witte, schepen van Kampen. (Boelman Wytte) cp 25 mm. drie van traceringen voorziene puntige lobben, verbonden door drie ruitvormig gearceerde bogen. Wapen: Eenhuismerk in de vorm van twee boven elkaar geplaatste letters W. R: SIG (IL BOELMA-) WITTE 1438 j uni 17 (des dinxdaghes nae des hilligen Sacramentsdach) Inv A. nr. 911 (Don II R nr. 247) Inv A nr. 16 (Don II R nr. 258) 160

15 59. Roderick van Uterwyck, schepen van Kampen. (Roryck van Uterwyck) </>24mm. Een wapenschild binnen een veld gevormd door een twaalfpuntige ster. Het geheel is omsloten door drie groepen van drie boogsegmenten met tussen iedere groep een iets grotere sterpunt waarvan de top een lelie draagt. Wapen: Drie kannen, geplaatst 2,1. R: SIGILLVM ROEDERIC VA- UTER WIC 1435 mei 19 (des donredaghes nae Cantate) Inv A nr. 16 (Don II R nr. 229) Inv. A nr. 200 en KK nr. 545 (fragment) (Don II R nrs. 298 en 306) 60. Johan Voorne, schepen van Kampen. (Johan Voern) </>26mm. Een wapenschild binnen een veld gevormd door drie gotische- en drie ronde bogen. Over de ronde bogen lopen cirkelsegmenten. Het geheel is voorzien van traceringen. Wapen: Een keper welke in de beide bovenhoeken wordt vergezeld van een vogel en tussen de benen van een voorn R: SIILU- IOHAN VOERNE 1436 februari 3 (des saterdaghes nae onser liever vrouwendach purificationis) Inv. A nr. 910 (Don II R. nr. 231) Inv. A. nr. 803 (Don II R. l1i. 243) 161

16 61. Tideman Schuurzak, schepen van Kampen. (Tideman Schuersack) </>25 mm. Een harpij welke een wapenschild voor zich houdt. Wapen: Een meeuw. R: TIDEMAN SCUERSAC 1440 juli 30 (ssaterdages na sente Jacobsdach) Inv KK nr. 76 (Don II R. nr. 259) 62. Ludeken van Wilsem, schepen van Kampen (Ludeken van Wilsem) </>22mm. Een huismerk, aan beide zijden vergezeld van een zespuntige ster, in een veld gevormd door drie gothische en drie ronde bogen. R: S LUDEKEN VAN WILSEM 1436 augustus 14 (op onser vrouwen avent assumpcio) Inv. A. nr 74 (Don II R. nr 236) 63. Ludeken van Wilsem, schepen van Kampen. (Ludeken van Wilsern) Zegel in. groene was aan een dubbele </>25 mm. Een griffioen welke een wapenschild voor zich houdt. Wapen: Drie hulstbladeren, geplaatst 2,1. R: S LVDEKEN V KWILSEM 1448 juni 8 (des saterdaghes nae Bonifacii) lnv. KK. nr. 38 (Don II R nr. 294) Inv. KK ms.76 en 163 (Don II R nrs, 259 en 311)

17 64. Hendrik van Ommen, schepen van Kampen. (Henrie van Ummen) <p 24 mm. Een geharnaste figuur welke een schuinstaand wapenschild met beide handen voor zich houdt. Wapen: Een klimmende leeuw. R: HENRIC VK VMMEN april 30 (op meye avont) Inv KK nr. 534 (Don II R nr. 252) Inv KK nrs. 533 en 540 (Don II R nrs. 251 en 268) 65. Coenraad Geie, schepen van Kampen. (Coenraet Geye) Zegel in groenewas aan een dubbele <p 20 mm. Een wapenschild in een binnenveld gevormd door drie sterpunten en drie bogen. Wapen: vijf schuinbalken, waar over heen een versmalde dwarsbalk. R: S COENRAET GHEIE 1450 juli 7 (des anderen dagh nae sente Odulphusdaghe) Inv. KK nr. 163 (Don II Rnr. 311) Inv. KK nr. 38 (Don IIR nr. 294) en Inv. Gnr Johan van der Veen, schepen van Kampen. (Johan van der Veen) <p 26 mm. Een griffioen welke een wapenschild voor zich houdt. Wapen: Twee beurtelings rechts en links geknotte kepers. R: S. OH.. VAN D... ENE 1449 januari 2 (des anderen daghes nae Nyenjaer) Inv. A nr. 200 (Don II R nr. 298) 163

18 67. Roelof Witte, schepen van Kampen. (Roleff Witte) 1> 26 mm. Een wapenschild binnen een driepas. Door de driepas is een lint gevlochten waarop het randschrift is aangebracht. Wapen: Een barensteel. R: SIGILLU- RODOLPH! WITTE 1449 februari 4 (des dinxdages nae purificationis Marie) Inv A nr. 43 (Don II R nr. 299) Dit zegel hangt oak, eveneens in groene Inv. A nrs. 58,59, 761(a), 761(b), (Don II R nrs. 300, 353, 368 en 371. Inv. KK nrs, 109,448,550,555, fragment (Don II R nrs. 335,352,331,367) Inv. P nr. 12 (Don II R nr. 503) 164