EERSTE ACTIEPROGRAMMA PLANNINGSDOCUMENT B Reductieprogramma volgens het stappenplan, eerste actieprogramma GEMEENTE KASTERLEE

Transcriptie

1 EERSTE ACTIEPROGRAMMA PLANNINGSDOCUMENT B Reductieprogramma volgens het stappenplan, eerste actieprogramma GEMEENTE KASTERLEE 1 Deel 1: beschrijving en motivering van de te ondernemen acties in functie van de doelstellingen voor de verschillende sporen 1.1 Oprichting van een werkgroep doel: de opmaak en de uitwerking van het pesticidenreductieprogramma begeleiden (geïntegreerd duurzaam lokaal milieubeleid) samenstelling: Jan Boonen (coördinator der werken), Hilde Versmissen (milieuambtenaar), Nadia Breugelmans (milieudienst), Ivo Van Gorp (ploegleider, Rudie Van Hout (preventieadviseur), Leen Dens (milieudienst IOK) De werkgroep kan, afhankelijk van de behandelde items, uitgebreid worden met andere gemeentediensten (bijvoorbeeld opmaak lastenboeken, sportfunctionaris ) aantal vergaderingen in 2002 en 2003: 4 (verslagen opvraagbaar) 1.2 Opmaak van een sensibilisatieplan voor medewerker (Spoor 1) Het sensibilisatieplan voor de medewerker dient in principe opgemaakt voor de periode In het bijgevoegd sensibilisatieplan werd uitdrukkelijk gekozen voor acties die op korte termijn zullen uitgevoerd worden. Sensibilisatie-acties op middellange en lange termijn kunnen pas afgeleid worden in een verdere fase van het stappenplan. Daarom dient het voorgelegd sensibilisatieplan niet als rigide noch volledig beschouwd te worden; het weerspiegelt de huidige uitvoeringsfase van het pesticidenreductieprogramma De bijkomende sensibilisatie-acties die voorvloeien uit de opmaak en uitwerking van actieprogramma s 2 en 3 zullen via de rapportering kenbaar gemaakt worden. tabel met actoren in bijlage 1 sensibilisatieplan in bijlage 2 overzicht van gevolgde opleidingen in bijlage Risico-evaluatie van bestrijdingsmiddelen (Spoor 2) Actie 1: Oprichting van werkgroep (zie hoger) Actie 2: Inventarisatie van huidige wijze van onkruidbestrijding Uitwerking: via IOK-vragenlijst (opvraagbaar) Een gedeelte van het groenbeheer is uitbesteed Actie 3: Overzicht van reeds geleverde inspanningen rond pesticidenreductie Het aandeel van stoepen dat preventief gesproeid wordt, is sterk gedaald: in het verleden werden alle stoepen preventief gesproeid, momenteel wordt er enkel nog gesproeid op probleemplaatsen waar veel onkruid voorkomt. Eerste actieprogramma Planningsdocument B Kasterlee IOK (milieudienst) 1

2 In de bloembakken worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt goten worden viermaal per jaar geveegd en blijven op deze manier nagenoeg onkruidvrij op speelpleinen worden geen bestrijdingsmiddelen gebruikt op enkele plaatsen werden grasdals gebruikt met een goed resultaat er zijn een aantal nieuwe kerkhoven die een parkkarakter hebben en waar minder bestrijdingsmiddelen gebruikt worden nesten van processierups worden weggebrand door de brandweer of door de technische dienst Actie 4: Evaluatie van gebruikte bestrijdingsmiddelen aan de hand van POCER-indicator Evaluatie Canyon (9153B) - gebruikt op stoepen (klinkers en dals) en parkings in dolomiet - toegepast met traktor en overschakelen van Canyon naar Zapper (9170B) omdat Canyon, in tegenstelling tot Zapper, een negatief advies kreeg van de arbeidsgeneesheer afwijkingsaanvraag voor gebruik van Zapper één behandeling per groeiseizoen, een eventuele nabehandeling gebeurt met Round-up onderzoek naar herinrichting van een aantal dolomietparkings met grasdallen Kid allees (8681B) - gebruikt op stoepen (klinkers en dallen) - toegepast met - evaluatie in werkgroep in 2002 werd enkel de stock opgewerkt omdat er overgeschakeld werd naar Canyon geen afwijkingsaanvraag Round-up ultra - gebruikt op kerkhof en perkjes voor bestrijding van Amerikaanse vogelkers, (8504B) doornen en distels afwijkingsaanvraag Casoron GR (5312B) Dichlonet (9096B) Ronstar GR (7973B) - Casoron GR wordt gebruikt op kerkhof - Dichlonet wordt door aannemer gebruikt in plantsoenen - Ronstar GR wordt door de aannemer gebruikt in jonge aanplantingen afwijkingsaanvraag voor Casoron en Dichlonet, niet voor Ronstar GR (staat bij sterk afgeraden producten in draaiboek, kreeg eerder een negatief advies van de arbeidsgeneesheer) aandachtspunt: niet gebruiken op plaatsen waar kinderen komen verder doorgedreven controle op gebruik van bestrijdingsmiddelen door aannemer in groenzones aannemer aanmanen om onkruid in jonge aanplantingen te beheersen via een frequenter hakbeheer i.p.v. door gebruik te maken van Ronstar GR Bofix (8171B) - door de gemeentediensten occasioneel (niet jaarlijks) gebruikt op kerkhoven om hardnekkig onkruid in grasperken te bestrijden; toegepast met - door de sportverenigingen gebruikt om breedbladige onkruiden te bestrijden in gemeentelijke sportvelden negatief advies van arbeidsgeneesheer: "Het product heeft actieve bestanddelen die de gezondheid kunnen schaden. Gebruik moet vermeden of zeer beperkt worden, met in acht nemen van de nodige preventiemaatregelen." "Actief bestanddeel: MCPA: Mogelijks carcinogeen" niet meer gebruiken op kerkhoven afwijkingsaanvraag voor gebruik op sportvelden door sportclubs in periode : zoeken naar mogelijke alternatieven Eerste actieprogramma Planningsdocument B Kasterlee IOK (milieudienst) 2

3 Vervolg tabel risico-evaluatie van gebruikte bestrijdingsmiddelen Sorkil-G graantjes (7339B) Sorkil bloc (7249B) Evaluatie - Sorkil-G graantjes worden verdeeld via gemeentelijk loket - Sorkil bloc wordt gebruikt voor rattenbestrijding in waterlopen afwijkingsaanvraag Permas D (2683B) - wordt gebruikt door brandweer (vnl. privé) afwijkingsaanvraag Opmerkingen voor het Vlaamse Gewest i.v.m. het draaiboek: de gemeente zal voor elk nieuw product bijkomend advies moeten vragen aan arbeidsgeneesheer omdat arbeidsgeneesheren niet betrokken werden bij bepaling van POCER-indicator de evaluatie gebeurde aan de hand van de tabellen in het draaiboek. In mei zal de website uitgebreid worden met een POCER-toepassing waarin ook rekening gehouden wordt met de toepassingsfrequentie. De tabellen in het draaiboek beoordelen de bestrijdingsmiddelen enkel op basis van een eenmalige toepassing, wat niet realistisch is voor o.a. contactherbiciden. Momenteel is het voor de werkgroep onduidelijk wat vanuit milieu- en veiligheidsoogpunt de voorkeur geniet: eenmalig behandelen met Canyon of driemaal met Round-up. pesticiden die preventief kunnen toegepast worden op verhardingen worden niet gedoogd volgens de bepalingen uit het draaiboek. Heel wat gemeenten hebben problemen om op korte termijn over te schakelen naar alternatieven zonder nawerking zoals Round-up. Deze producten kunnen pas toegepast worden wanneer er onkruid staat. Het gebruik van deze producten gaat gepaard met een veranderend uitzicht van de gemeente. Omschakeling naar deze producten gaat bij voorkeur gepaard met een doorgedreven sensibilisering van de burgers, anders bestaat het gevaar dat de burger voor zijn deur bestrijdingsmiddelen gaat gebruiken waardoor het bestrijdingsmiddelengebruik verschuift. Omschakeling naar producten zonder nawerking verhoogt het aantal behandelingen wat een meerkost (product, arbeid) met zich meebrengt. Momenteel wordt er in de tabellen geen rekening gehouden met de toepassingsfrequentie waardoor de risico-evaluatie van producten met en zonder nawerking onvoldoende met elkaar kan vergeleken worden. Actie 5: Afwijkingsaanvraag voor gebruik van bestrijdingsmiddelen De gemeente Kasterlee vraagt voor de periode een afwijking voor het gebruik van volgende bestrijdingsmiddelen: Gebruik Zapper (9170B) - op stoepen (klinkers en dals) en parkings in dolomiet - één behandeling per groeiseizoen, een eventuele nabehandeling gebeurt met Round-up - toegepast met traktor en Round-up ultra (8504B) op kerkhof en perkjes voor bestrijding van Amerikaanse vogelkers, doornen en distels Casoron GR (5312B) - op kerkhof - aandachtspunt: niet gebruiken op plaatsen waar kinderen komen Dichlonet (9096B) - in plantsoenen (gebruikt door aannemer) - aandachtspunt: niet gebruiken op plaatsen waar kinderen komen Bofix (8171B) - gebruikt door sportclubs op sportterreinen Eerste actieprogramma Planningsdocument B Kasterlee IOK (milieudienst) 3

4 De gemeente vraagt een afwijkingsaanvraag voor het gebruik van bestrijdingsmiddelen in onderstaande tabel voor de bestrijding van plagen waarvoor momenteel geen andere afdoende bestrijdingsmethode bestaat dan het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Sorkil-G graantjes (7339B) Sorkil bloc (7249B) Permas D Gebruik Vnl. voor privégebruik Rattenbestrijding in waterlopen Vnl. op privéterrein Actie 6: Geplande acties in 2003 ter vermindering van pesticidengebruik De Mast MPI (mentaal en licht fysisch gehandicapten) zullen in 2003 een tweetal keren het kerkhof van Kasterlee manueel onderhouden. Er zal geëvalueerd worden of dit project in 2004 kan uitgebreid worden naar een intensiever manueel beheer. In 2003 zal er meer aandacht besteed worden aan een correcte dosering In 2003 zal er in plaats van standaard te werken met de tractor, lokaal meer gewerkt worden met de Er zal nagegaan worden of goten waar veel onkruidgroei is, regelmatiger kunnen geveegd worden Er zal onderzocht worden of een aantal dolomietpaadjes kunnen heringericht worden met grasdals Verder doorgedreven controle van de bestekvoorwaarden waaraan de aannemer zich moet houden Onderzoek naar afbouw van Sorkil-G graantjes voor privégebruik Eerste actieprogramma Planningsdocument B Kasterlee IOK (milieudienst) 4

5 2 Deel 2: samenvattende tabel (acties uit deel 1 groeperen in tabel) Sporen Doelstellingen Acties Tijdschema Geraamd budget Spoor 1: sensibilisatie van de medewerker Spoor 2: risico-evaluatie van bestrijdingsmiddelen Sensibilisatie van schepencollege en gemeenteraad Sensibilisatie van coördinatorpesticidenreductie 1. Reductieprogramma ter goedkeuring voorleggen aan schepencollege 2. Vastgesteld reductieprogramma toelichten op milieuraad 3. Vastgesteld reductieprogramma ter kennisgeving voorleggen aan gemeenteraad 4. Opmaak en overhandigen van een protocol 5. Opvolgen van vormingsaanbod in de werkgroep pesticidenreductie 6. Werkvergadering VVOG opmaak pesticidenreductieplan 7. Opleiding Verantwoord gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op openbaar domein 8. Info rond pesticidenreductie verspreiden via maandelijkse duurzaamheidstips mei 2003 juni va. april Sensibilisatie van betrokken va. januari 2004 diensten Sensibilisatie van arbeiders 9. Informering en motivering van arbeiders oktober 2003 Sensibilisatie van bemiddelaars 10. Informeren en motiveren van wijkagent januari 2004 januari 2005 (deelproject) Sensibilisatie van externe maart 2003 (voorbeeldlastenboeken) opdrachthouders januari 2004 (ontwerpen) Geïntegreerd duurzaam lokaal milieubeleid Verantwoord gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen 11. Opnemen van bestekvoorwaarden in lastenboeken betreffende beheer van plantsoenen of betreffende ontwerpen van verhardingen of groenzones beheer: bij aflopen huidig contract 1. Oprichten van werkgroep va. nov Inventarisatie van huidige wijze van onkruidbestrijding jan.-febr Overzicht van reeds geleverde inspanningen rond maart 2003 pesticidenreductie 4. Evaluatie van gebruikte bestrijdingsmiddelen aan de hand maart 2003 van POCER-indicator 5. Afwijkingsaanvraag voor gebruik van bestrijdingsmiddelen in va. jan Geplande acties in 2003 ter vermindering van In de loop van 2003 pesticidengebruik 40 Eerste actieprogramma Planningsdocument B Kasterlee IOK (milieudienst) 5

6 3 Deel 3: Inventaris 2002 Verhardingen -open -halfopen -gesloten -goten Groenzones -onbedekte grond -gras (excl. Sportveld) -kruidige vegetatie -houtige vegetatie -sportveld Ziekten en plagen -wespen -insectenrupsen Chemisch beheer Oppervlakte 1 Nr naam Erkenningsnr m² vh lm m² m² 0,5 ha privé privé G G16 G53 35 Ratten privé G56 G55 Round-up ultra Canyon Kid allees Casoron GR Round-up ultra Bofix Dichlonet Ronstar GR Bofix 200 Permas D Sorkil G Sorkil bloc 8504B 9153B 8681B 5312B 8504B 8171B 9096B 7973B 8171B Hoeveelheid (kg, l) 3 liter 250 liter 3 kg 150 kg 65 liter 10 liter 159 kg 3 liter 2683B 10 kg 7339B 7249B kg (privé) 150 kg Toepassing tractor granules granules granules tractor Niet-chemisch beheer (bv. brander, bodembedekkers edm) -proef met grasdals als alternatief voor dolomiet -Geen gebruik van bestrijdingsmiddelen -Goten worden 4 xjaar geveegd door firma Hoogmartens -Manueel vegen en zand verwijderen in de dorpskernen -politiereglement hoofdstuk xxx art 26 verplicht de burgers stoepen en bermen te onderhouden -verhakseld hout als mulchlaag -In bloembakken wordt onkruid manueel verwijderd en geen product gebruikt -enkel toepassing in nieuwe aanplanting 109 x interventie brandweer 3 x interventie brandweer -verbranden vd kolonie processierupsen Graantjes bloc -plaatsen van fuiken (waterlopen) 1 De oppervlakte van deze terreinen is momenteel nog niet gekend. De gemeente zal, aan de hand van een logboek, tijdens de behandelingsperiode bijhouden welk product in welke hoeveelheden en op welk oppervlak toegepast wordt. 2 totale oppervlakte aan kerkhoven (Kasterlee, Lichtaart, Tielen) Eerste actieprogramma Planningsdocument B Kasterlee IOK (milieudienst) 6