Onderzoeksgebied en werkzaamheden

Transcriptie

1 2 Onderzoeksgebied en werkzaamheden Het onderzoeksgebied bestaat uit twee deelgebieden, namelijk de oeverzone tussen Harderwijk en de Hierdense beek (locatie 1) en het terrein aan de Oude Zeeweg 12 te Doornspijk (locatie 2). 2.1 percelen (9,7 ha) worden momenteel in gebruik uitgegeven aan Natuurmonumenten. De aanliggende percelen zijn voornamelijk in eigendom van de gemeente Harderwijk. Het onderzoeksgebied is circa 2 km lang en 150 m breed. Locatie 1: Oeverzone Deze onderzoekslocatie bestaat uit een deel van de oeverzone van het Veluwemeer gelegen ten noorden van Harderwijk tot aan de monding van de Hierdense beek. Op figuur 1 wordt de ligging van het onderzoeksgebied weergegeven. Het onderzoeksgebied is volledig in eigendom van de overheid. De rietlanden zijn in eigendom van de staat, de voormalige landbouwpercelen zijn in eigendom van BBL. De BBL- Natuurambitie In het Natuurbeheerplan Gelderland heeft de provincie haar beleidsambitie voor natuur vastgelegd (Buddingh, 2014a). De zone langs het randmeer is aangeduid als nog om te vormen naar natuur. Dit betekent dat het de bedoeling is om de functie van de grond te wijzigen in natuur (natuurambitietype: N00.01). Figuur 1 Begrenzing van locatie 1: Oeverzone Harderwijk-Hierdense beek (Buddingh, 2014a). Ecologisch Adviesbureau Viridis NT FF Inrichting Rietzones Veluwemeer 3

2 Het Veluwemeer is aangewezen als Natura gebied (Vogel- en Habitatrichtlijn). In het beheerplan is voor de Veluwerandmeren verbetering van omvang en kwaliteit van het leefgebied van de roerdomp en de grote karekiet als verbeterdoel aangegeven. Deze verbetering kan bereikt worden door uitbreiding en verbetering van de kwaliteit van de rietzone. Omschrijving van het gebied Het projectgebied ligt in de voormalige kustzone van de Zuiderzee. De strandwal is in de huidige situatie niet meer duidelijk zichtbaar, alleen in de buurt van de Hierdense beek is er sprake van duidelijk reliëf. De percelen in het gebied zijn in het algemeen vlak en kennen een kleidek, vaak gemengd met grind. Onder de klei is veelal een laag grofzandig materiaal aanwezig met hier en daar een venige of kleilaag. Alleen in het noordoostelijk perceel is de bovengrond zandig en reliëfrijk. Bestaande rietzone De bestaande rietzone is onder te verdelen in twee trajecten. Het zuidwestelijke traject en het noordoostelijk traject. Het zuidwestelijk traject bestaat uit een oeverzone met een breedte van gemiddeld ruim 25 meter. De breedte varieert van ca. 15 m tot meer dan 40 meter. De zone is sterk aan het verruigen en hier en daar slaan wilgen op. Een deel van de rietzone ligt op het land. In het noordoostelijke traject staat de rietzone sterk onder druk. De rietzone is slechts enkele meters breed of geheel afwezig. Het ontbreken van een rietzone is onder andere het gevolg van begrazingsdruk vanaf het land. Omschrijving van de ingreep Langs de oeverzone tussen Harderwijk en de Hierdense beek worden de volgende inrichtingsmaatregelen uitgevoerd: Bestaande verlanding en verruigde rietzone maaien en gedeeltelijk afplaggen en kap van bomen; Rietzone aan waterzijde uitbreiden door verondiepen van het water; Uitbreiden van rietzone aan landzijde door afgravende bouwvoor; Ophogen van de strandwal; Afplaggen van ruigte bij de monding van Hierdense beek in het Veluwemeer. De inrichtingsmaatregelen hebben tot doel de kwaliteit van de huidige rietzone te verbeteren, de rietzone zowel landinwaarts als het water in uit te breiden, het realiseren van schraalgrasland en een kwaliteitsimpuls ter plaatse van de monding van de Hierdense beek. In figuur 2 is de maatregelenkaart van de oeverzone Harderwijk-Hierdense beek te zien. Figuur 2 Maatregelenkaart voor locatie 1: Oeverzone Harderwijk-Hierdense beek (Buddingh, 2014a). Ecologisch Adviesbureau Viridis NT FF Inrichting Rietzones Veluwemeer 4

3 5 Resultaten en effectbeoordeling De uitvoering van de inrichtingsmaatregelen kan gevolgen hebben voor de ter plaatse voorkomende (beschermde) flora en fauna. Mogelijk worden daarbij verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet overtreden en moet voor het uitvoeren een ontheffing van de Flora- en faunawet worden aangevraagd. Hieronder worden de resultaten per onderzoekslocatie en vervolgens per soortgroep besproken. Daarbij is een effectenbeoordeling opgenomen, waarin helder beschreven wordt of er negatieve effecten optreden of te verwachten zijn en, indien van toepassing, of er mitigerende maatregelen mogelijk zijn om effecten te voorkomen of te verzachten en of eventueel vervolgonderzoek of een ontheffing van de Flora- en faunawet noodzakelijk is. 5.1 Locatie 1: Oeverzone Oeverzone bij het Veluwemeer; noordoostelijk traject Vaatplanten Direct rondom de onderzoekslocatie zijn op basis van de literatuur enige bijzondere plantensoorten te verwachten. Zo is het bekend dat in de omgeving strikt beschermde soorten zoals o.a. brede orchis en harlekijn voorkomen. Tijdens het veldonderzoek zijn echter in het geheel geen strikt beschermde plantensoorten, zoals orchideeën, aangetroffen. De rietstroken bestaan hier uit riet en kleine lisdodde. Alleen gewone dotterbloem is als licht beschermde soort hier aangetroffen. De drogere delen binnen de onderzoekslocatie staan vol met kruiden als kleine brandnetel, akkerdistel, vogelwikke, smeerwortel, engelwortel, haagwinde, harig wilgenroosje, grote wederik, moerasmelkdistel en echte valeriaan. De oeverzones zijn gecontroleerd op de aanwezigheid van kranswiervelden, er zijn geen kranswieren gevonden. Wel is er zeer veel doorgroeid fonteinkruid, tenger fonteinkruid en aarvederkruid aanwezig. Er zijn geen streng beschermde vaatplanten geconstateerd. Gelet op het algemene karakter van de vegetatie worden strikt beschermde vaatplanten binnen de onderzoekslocatie niet verwacht. Wegens het ontbreken van strikt beschermde plantensoorten is uitgesloten dat de ingreep negatieve effecten heeft op strikt beschermde vaatplantensoorten Grondgebonden zoogdiersoorten Het plangebied ligt binnen een omgeving met veel watergangen en natte graslanden en is daardoor in principe geschikt als leefgebied van waterspitsmuis en noordse woelmuis. De oeverzones zijn beoordeeld op geschiktheid voor deze strikt beschermde soorten. Andere strikt beschermde grondgebonden zoogdieren worden niet verwacht. Af te plaggen ruigte bij de Hierdense beek. Ecologisch Adviesbureau Viridis NT FF Inrichting Rietzones Veluwemeer 11

4 Noordse woelmuis Uitgestrekte rietzones zoals hier aanwezig kunnen het leefgebied zijn van de noordse woelmuis. Uit uitgebreid onderzoek in 2009 van grote delen van de Friese IJsselmeerkust naar het voorkomen van noordse woelmuis (Noordijk & De Jong, 2009) én een uitgebreid onderzoek naar potentiële leefgebieden van de noordse woelmuis elders langs de IJsselmeerkust (De Jong & Noordijk, 2010) werd duidelijk dat de noordse woelmuis alleen voorkomt in delen met een sterk wisselende waterstand en bij voorkeur geïsoleerd gelegen. Voor het voorkomen van de noordse woelmuis zijn twee factoren van belang, namelijk de aanwezigheid van geschikt biotoop en de afwezigheid van andere woelmuissoorten, veldmuis en aardmuis. De noordse woelmuis leeft in nattere biotopen dan de aardmuis en de veldmuis. Geschikt biotoop heeft bij voorkeur een natuurlijk waterpeil. Dit betekent een hoog peil in het winterhalfjaar en een laag peil in de zomer. In dergelijke habitats is de noordse woelmuis concurrentiekrachtiger dan de andere woelmuissoorten. Indien aardmuis of veldmuis in de drogere biotopen voorkomen verdwijnt de noordse woelmuis daar. In het onderzoeksgebied ontbreken dergelijke omstandigheden. Bovendien is het gebied vanuit de hogere, verruigde delen goed bereikbaar voor de aardmuis. Om deze redenen wordt het onderzoeksgebied ongeschikt geacht voor de noordse woelmuis. In rietvelden die direct grenzen aan het vaste land, zoals op de onderzoekslocatie, is het niet te verwachten dat de noordse woelmuis voorkomt. Het is uitgesloten dat de voorgenomen ingreep negatieve effecten heeft op noordse woelmuis of het leefgebied van deze soort. Waterspitsmuis De waterspitsmuis komt voor in en langs schoon, niet te voedselrijk, vrij snel stromend tot stilstaand water met een behoorlijk ontwikkelde watervegetatie en ruig begroeide oevers. De waterspitsmuis is in Nederland bedreigd en staat op de rode lijst als kwetsbaar. Dit is het gevolg van de vernietiging van hun leefgebied door o.a. de aanleg van waterwegen, de drainage van landerijen, het verwijderen van oevervegetatie en watervervuiling. De rietzone zoals deze aanwezig is binnen de onderzoekslocatie is als geschikt beoordeeld voor waterspitsmuis. Dit geldt alleen voor het zuidwestelijke traject van de oeverzone (zie figuur 1). In het noordoostelijke traject staat de rietzone sterk onder druk. De rietzone is slechts enkele meters breed of geheel afwezig. Het ontbreken van een rietzone is onder andere het gevolg van begrazingsdruk vanaf het land. In het veld zijn tijdens het onderzoek geen waarnemingen gedaan of sporen aangetroffen van waterspitsmuis. Ook vanuit de literatuur zijn er geen waarnemingen bekend. De inrichtingsmaatregelen hebben tot doel de aanwezige rietzone te vergroten en te versterken. Indien de waterspitsmuis aanwezig is zal zij profiteren van de inrichtingsingrepen. Ondanks dat de aanwezigheid van de waterspitsmuis niet is vastgesteld, worden mitigerende maatregelen genomen die bij aanwezigheid van de soort negatieve effecten zoveel mogelijke voorkomen dan wel uitsluiten. Om negatieve effecten op individuen van waterspitsmuizen uit te sluiten is het nodig om de werkzaamheden in het zuidwestelijk traject buiten de gevoelige periode van waterspitsmuizen uit te voeren. Om negatieve effecten van de ingreep op individuen van waterspitsmuis uit te sluiten dient buiten de gevoelige periode van waterspitsmuizen gewerkt te worden. De periode waarbinnen gewerkt kan worden is van 15 oktober t/m 15 maart (start broedseizoen vogels). Deze maatregel geldt alleen voor het zuidwestelijke traject van de oeverzone, het noordoostelijke traject is geen geschikte biotoop voor deze soort aanwezig. De rietzone en het terrein waar geplagd gaat worden dient in de minst kwetsbare periode oktober, voorafgaande aan de werkzaamheden en start van het broedseizoen, kort gemaaid te worden. Indien de aanwezigheid van de waterspitsmuis kunnen de werkzaamheden in het zuidwestelijke traject ook in de periode 15 juli t/m 15 maart (start broedseizoen vogels) uitgevoerd worden Vleermuizen Bij het gebruik van het landschap door vleermuizen kan onderscheid gemaakt worden in vaste verblijfplaatsen, vliegroutes en foerageergebied. Verblijfplaatsen van vleermuizen In het onderzoeksgebied zijn geen geschikte objecten, zoals holtes in bomen of gebouwen met spouwmuren, aanwezig die als vaste verblijfplaats gebruikt kunnen worden. Het is daarom uitgesloten dat vaste rust- en verblijfplaatsen van vleermuizen in het onderzoeksgebied aanwezig zijn. Het is uitgesloten dat de ingreep negatieve effecten heeft op vaste rust- of verblijfplaatsen van vleermuissoorten. Ecologisch Adviesbureau Viridis NT FF Inrichting Rietzones Veluwemeer 12

5 Vaste vliegroutes van vleermuizen Vleermuissoorten maken gebruik van lijnvormige structuren om zich te oriënteren in het landschap en zich zo te verplaatsen langs een vaste vliegroute. Er zijn in het plangebied geen lijnvormige structuren aanwezig die door de inrichtingsmaatregelen aangetast kunnen worden. Het is hierdoor uitgesloten dat vaste vliegroutes worden aangetast. Het is uitgesloten dat de ingreep negatieve effecten heeft op vaste vliegroutes van vleermuizen. Foerageergebied van vleermuizen Gezien de terreingesteldheid en ligging van de onderzoekslocatie is het te verwachten dat het plangebied door vleermuizen gebruikt wordt als foerageergebied. Het is reeds bekend dat vleermuizen gebruik maken van de oevers van het Veluwemeer om te foerageren. De inrichtingsmaatregelen voorzien niet in een aantasting van het foerageergebied. Het is niet nodig om mitigerende maatregelen te nemen, zoals het uitvoeren van de werkzaamheden buiten de nachtelijke uren, om foeragerende vleermuizen te ontzien. Het omliggende terrein biedt uitstekende uitwijkmogelijkheden om te foerageren. Na uitvoering van de maatregelen wordt het gebied nog geschikter als foerageergebied. Het is uitgesloten dat de ingreep negatieve effecten heeft op foeragerende vleermuizen. Overige nestplaatsen van vogels Op de onderzoekslocatie zijn in het riet, de ruige bosschages en het weiland een of meerdere rietzangers, rietgorzen, kleine karekieten, grasmussen, tjiftjaffen, meerkoeten, futen, knobbelzwanen, merels, baardmannetjes, koekoeken, grauwe ganzen, tureluurs, kieviten, graspiepers, veldleeuweriken en brandganzen gezien of gehoord, waarbij er ook veel jonge dieren zijn waargenomen. Een deel van de vogels is met voer voor de jongen waargenomen. Alle genoemde vogels broeden ter plaatse. Groep grauwe ganzen op het Veluwemeer bij de oeverzone. Geschikte rietzone voor grote karekiet Vogels Voor vogels zijn er twee type nestplaatsen te onderscheiden, te weten jaarrond beschermde nestplaatsen en nesten van vogels die hun nest slechts eenmalig gebruiken voor de voortplanting. Jaarrond beschermde nestplaatsen van vogels In het plangebied is bekeken of jaarrond beschermde nesten van vogels aanwezig zijn. Er zijn geen jaarrond beschermde nesten van vogelsoorten aanwezig. Wegens het ontbreken van jaarrond beschermde nesten zijn geen negatieve effecten van de voorgenomen ingreep te verwachten op vogelsoorten waarvan de nesten jaarrond beschermd zijn. De brede stroken met riet in de oeverzone zijn daarnaast geschikt voor grote karekiet en roerdomp, deze soorten zijn echter niet gehoord. Voor roerdomp heeft het onderzoek buiten de roepperiode plaatsgevonden, het is derhalve mogelijk dat deze soort zich verscholen in het riet bevindt. Binnen de onderzoekslocatie broeden in het riet en de overige opgaande structuren meerdere vogelsoorten. Vogelnesten zijn strikt beschermd gedurende de periode dat de nesten in gebruik zijn. Het verstoren van broedende vogels is altijd in overtreding met artikel 11 van de Flora- en faunawet en moet voorkomen worden. Het verstoren van broedvogels kan in dit geval alleen voorkomen worden door te werken buiten de broedperiode van vogels. Ecologisch Adviesbureau Viridis NT FF Inrichting Rietzones Veluwemeer 13

6 De waargenomen vogelsoorten broeden over het algemeen langer dan 15 juli, soorten die in de rietzones voorkomen kunnen zelfs tot half augustus nog broeden. Dit betekent dat de werkzaamheden alleen in de periode van 15 augustus t/m 15 maart uitgevoerd kunnen worden, met het liefst de startdatum nog wat later in september. De rietzone en het terrein waar geplagd gaat worden dient buiten het broedseizoen, voorafgaande aan de werkzaamheden, kort gemaaid te worden Vissen De oeverzones zijn gecontroleerd op de aanwezigheid van kranswiervelden. Op locaties met kranswiervelden komen in veel gevallen kleine modderkruipers voor blijkt uit eerder uitgevoerd onderzoek in het Wolderwijd (De Jong & Van Delft, 2012). Er zijn echter geen locaties met kranswiervelden gelegen binnen of direct nabij de onderzoekslocatie. Hieruit kan geconcludeerd worden dat er weinig kans is dat de kleine modderkruiper aanwezig is. Er zijn daarnaast geen onderwatervegetaties aanwezig, waarin vissen foerageren en schuilen. Omdat er geen stenige oevers aanwezig zijn, wordt de aanwezigheid van de rivierdonderpad niet verwacht. De wateren zijn onderzocht op de aanwezigheid van beschermde vissoorten doormiddel van elektro-visserij. Er zijn rietvoorns, blankvoorns, snoeken, brasem en een paling gevangen. Er zijn geen strikt beschermde vissen aangetroffen. De bestaande rietzone wordt uitgebreid het water in. Hiermee wordt de beoogde uitbreiding van de oppervlakte broedbiotoop voor vogels gerealiseerd. Hiervoor is het nodig om een zone van het Veluwemeer te verondiepen. Er zijn geen negatieve effecten te verwachten op strikt beschermde vissoorten. Er worden geen strikt beschermde vissen in de oeverzone, waar de werkzaamheden worden uitgevoerd, verwacht. Het is niet te verwachten dat de voorgenomen ingreep negatieve effecten heeft op vissoorten Amfibieën Tijdens het veldbezoek zijn de locaties geïnventariseerd op de aanwezigheid van strikt beschermde amfibieën. Hierbij zijn geschikte schuilelementen voor amfibieën in het veld omgekeerd zoals stenen. Er zijn alleen algemene amfibieën als bruine kikkers, meerkikkers, bastaardkikkers en gewone padden waargenomen. Op basis van de aanwezige habitat worden geen strikt beschermde amfibiesoorten in de oeverzone binnen de onderzoekslocatie verwacht. Het is niet te verwachten dat de voorgenomen ingreep negatieve effecten heeft op strikt beschermde amfibieën Reptielen Tijdens het veldbezoek zijn de locaties geïnventariseerd op de aanwezigheid van strikt beschermde reptielen. Het veldbezoek is uitgevoerd op een zonnige dag welke geschikt is voor het inventariseren van ringslang. Deze soort is bekend in de oevers van het Veluwemeer. Op en in de nabijheid van de onderzoekslocatie is de soort niet aangetroffen. Omdat er daarnaast afdoende alternatieve geschikte zon- en foerageerlocaties in de directe omgeving te vinden zijn, zijn er geen negatieve effecten op deze soort en de populatie te verwachten. Andere soorten worden niet verwacht vanwege het ontbreken van geschikt habitat of het ontbreken van bekende verspreidingsgegevens. Het is niet te verwachten dat de voorgenomen ingreep negatieve effecten heeft op reptielen Ongewervelde diersoorten Strikt beschermde ongewervelde diersoorten als libellen en dagvlinders stellen zeer specifieke eisen aan hun biotoop. In het onderzoeksgebied zijn in het geheel geen geschikte biotopen voor deze soorten aanwezig. Het is daarom uitgesloten dat er negatieve effecten zijn voor strikt beschermde ongewervelde dieren. Het is uitgesloten dat er negatieve effecten zijn voor strikt beschermde ongewervelde dieren. Ecologisch Adviesbureau Viridis NT FF Inrichting Rietzones Veluwemeer 14

7 6 Conclusie 6.1 Locatie 1: Oeverzone Binnen de onderzoekslocatie bij de oeverzone tussen Harderwijk en de Hierdense beek zijn een aantal strikt beschermde soorten te verwachten. Op basis van de bevindingen tijdens het veldbezoek is het duidelijk geworden dat er geen strikt beschermde vaatplanten, jaarrond beschermde nestplaatsen van vogels, vissoorten, amfibieën, reptielen en ongewervelde diersoorten aanwezig of te verwachten zijn. Het voorkomen van waterspitsmuis en foeragerende vleermuizen is op basis van het uitgevoerde onderzoek niet zondermeer uit te sluiten. Door de inrichtingsmaatregelen wordt leefgebied van de mogelijk aanwezige waterspitsmuis en foerageergebied van vleermuizen aangetast. Door het nemen van de juiste mitigerende maatregelen worden negatieve effecten op beschermde soorten voorkomen. Het betreft voorwaarden aan de uitvoeringsperiode van de inrichtingsmaatregelen. Er hoeven geen mitigerende maatregelen genomen te worden met betrekking tot foeragerende vleermuizen, het omliggende terrein biedt namelijk uitstekende uitwijkmogelijkheden om te foerageren. Ondanks dat de aanwezigheid van de waterspitsmuis niet is vastgesteld, dienen mitigerende maatregelen genomen te worden die bij aanwezigheid van de soort negatieve effecten zoveel mogelijk voorkomen dan wel uitsluiten. Om negatieve effecten van de ingreep op individuen van waterspitsmuis uit te sluiten dient buiten de gevoelige periode van waterspitsmuizen gewerkt te worden. De gevoelige periode van waterspitsmuizen is van begin april t/m 15 oktober. De periode waarbinnen gewerkt kan worden is van 15 oktober t/m begin april. Deze maatregel geldt alleen voor het zuidwestelijke traject van de oeverzone, het noordoostelijke traject is geen geschikte biotoop voor deze soort. De rietzone en het terrein waar geplagd gaat worden dient voorafgaande aan de overige werkzaamheden kort gemaaid te worden. Indien de aanwezigheid van de waterspitsmuis kunnen de werkzaamheden in het zuidwestelijke traject ook al vanaf 15 juli uitgevoerd worden. In de oeverzone binnen de onderzoekslocatie broeden veel vogelsoorten, zowel in de rietzone als in de aanwezige ruigtes. Vogelnesten zijn strikt beschermd gedurende de periode dat de nesten in gebruik zijn. Het verstoren van broedende vogels is altijd in overtreding met artikel 11 van de Flora- en faunawet en moet voorkomen worden. Vogelnesten zijn strikt beschermd gedurende de periode dat de nesten in gebruik zijn. Negatieve effecten op (het broedsucces van) vogels kan worden voorkomen en uitgesloten worden door te werken buiten de broedperiode van vogels. De waargenomen vogelsoorten broeden over het algemeen langer dan 15 juli, soorten die in de rietzones voorkomen kunnen zelfs tot 15 augustus nog broeden. De werkzaamheden dienen buiten de algemene broedperiode van 15 maart t/m 15 augustus uitgevoerd te worden. Dit betekent dat de werkzaamheden alleen in de periode van 15 augustus t/m 15 maart uitgevoerd kunnen worden, met het liefst de startdatum nog wat later in september. 6.2 Locatie 2: Oude Zeeweg Binnen de onderzoekslocatie bij de Oude Zeeweg 12 te Doornspijk zijn een aantal strikt beschermde soorten te verwachten. Op basis van de bevindingen tijdens het veldbezoek is het duidelijk geworden dat er geen strikt beschermde vaatplanten, vissoorten, amfibieën, reptielen en ongewervelde diersoorten aanwezig of te verwachten zijn. Het voorkomen van waterspitsmuis en foeragerende vleermuizen is op basis van het uitgevoerde onderzoek niet zondermeer uit te sluiten. Echter wordt er door de inrichtingsmaatregelen niet voorzien in een aantasting van het eventuele leefgebied van waterspitsmuis of van het foerageergebied van vleermuizen. Er hoeven geen mitigerende maatregelen genomen te worden met betrek- Ecologisch Adviesbureau Viridis NT FF Inrichting Rietzones Veluwemeer 19

8 king tot foeragerende vleermuizen, het omliggende terrein biedt namelijk uitstekende uitwijkmogelijkheden om te foerageren. Ondanks dat de aanwezigheid van de waterspitsmuis niet is vastgesteld, worden mitigerende maatregelen genomen die bij aanwezigheid van de soort negatieve effecten zoveel mogelijke voorkomen dan wel uitsluiten. Het betreft voorwaarden aan de uitvoeringsperiode van de inrichtingsmaatregelen. Om negatieve effecten van de ingreep op individuen van waterspitsmuis uit te sluiten dient buiten de gevoelige periode van waterspitsmuizen gewerkt te worden. De gevoelige periode van waterspitsmuizen is van begin april t/m 15 oktober. De periode waarbinnen gewerkt kan worden is van 15 oktober t/m begin april. Deze maatregel geldt alleen voor het zuidwestelijke traject van de oeverzone, het noordoostelijke traject is geen geschikte biotoop voor deze soort. De rietzone en het terrein waar geplagd gaat worden dient voorafgaande aan de overige werkzaamheden kort gemaaid te worden. Indien de aanwezigheid van de waterspitsmuis kunnen de werkzaamheden in het zuidwestelijke traject ook al vanaf 15 juli uitgevoerd worden. Bij het (te slopen) woonhuis is huismus waargenomen. De woning valt buiten het onderzoeksgebied. Nestplaatsen van deze soort zijn in de regel gebonden aan bebouwing. Door de inrichtingsmaatregelen uit te voeren worden noch nestplaatsen als het foerageergebied aangetast. Er zijn in die zin geen negatieve effecten op huismussen. Voorwaarde is dat de werkzaamheden niet in het broedseizoen van vogels plaatsvinden. Er moet gewerkt worden buiten de kwetsbare periode van de voortplanting. Het verstoren van broedende vogels is altijd in overtreding met artikel 11 van de Flora- en faunawet en moet voorkomen worden. Vogelnesten zijn strikt beschermd gedurende de periode dat de nesten in gebruik zijn. Negatieve effecten op (het broedsucces van) vogels kan worden voorkomen en uitgesloten worden door te werken buiten de broedperiode van vogels. De waargenomen vogelsoorten broeden over het algemeen langer dan 15 juli, soorten die in de rietzones voorkomen kunnen zelfs tot 15 augustus nog broeden. De werkzaamheden dienen buiten de broedperiode van 15 maart t/m 15 augustus uitgevoerd te worden. Dit betekent dat de werkzaamheden alleen in de periode van 15 augustus t/m 15 maart uitgevoerd kunnen worden, met het liefst de startdatum nog wat later in september. 6.3 Conclusie De inrichtingsmaatregelen op locatie 1 hebben tot doel de kwaliteit van de huidige rietzone te verbeteren, de rietzone zowel landinwaarts als het water in uit te breiden, het realiseren schraalgrasland en kwaliteitsimpuls aan ter plaatse van de monding van de Hierdense beek te realiseren. De inrichtingswerkzaamheden dienen buiten de gevoelige periode van mogelijk aanwezige waterspitsmuizen en aanwezige broedvogels uitgevoerd te worden. De periode waarin de werkzaamheden in het noordoostelijke traject uitgevoerd kunnen worden is van 15 augustus t/m 15 maart. De periode waarin de werkzaamheden in het zuidwestelijke traject uitgevoerd kunnen worden is van 15 oktober t/m 15 maart. Indien de aanwezigheid van de waterspitsmuis kunnen de werkzaamheden in het ook vanaf 15 augustus uitgevoerd worden. De inrichtingsmaatregelen op locatie 2 hebben tot doel de kwaliteit van de huidige rietzone te verbeteren en de rietzone landinwaarts uit te breiden. De inrichtingswerkzaamheden dienen buiten de gevoelige periode van mogelijk aanwezige waterspitsmuizen en aanwezige broedvogels uitgevoerd te worden. De periode waarin de werkzaamheden uitgevoerd kunnen worden is van 15 oktober t/m 15 maart. Indien de aanwezigheid van de waterspitsmuis kunnen de werkzaamheden in het ook vanaf 15 augustus uitgevoerd worden. Met inachtneming van de beschreven voorwaarden worden er door de werkzaamheden en inrichtingsmaatregelen geen verbodsbepalingen van de Floraen faunawet overtreden. Het aanvragen van een ontheffing van de Flora- en faunawet voor het uitvoeren van de inrichtingsmaatregelen is niet noodzakelijk. Ecologisch Adviesbureau Viridis NT FF Inrichting Rietzones Veluwemeer 20