Startconferentie Beleidsplan Ruimte Vlaanderen 20 november 2014 Oostende

Transcriptie

1 Startconferentie Beleidsplan Ruimte Vlaanderen 20 november 2014 Oostende

2 Joke Schauvliege Vlaams Minister van Omgeving

3 Peter Cabus Secretaris-Generaal Ruimte Vlaanderen

4 VAN RSV NAAR BRV STRATEGISCH, SUBSIDIAIR, GEBIEDS- EN REALISATIEGERICHT Peter Cabus Oostende, 20 november

5 Inhoud 1. Waarom? 2. Het groenboek Uitdagingen Ambities 3. Participatie 4. Krachtlijnen 5. Relance BRV 5

6 Waarom? Vaststellingen: RSV was mijlpaal in ruimtelijk beleid RSV is 20 jaar: bevat dus 20 jaar oude maatschappelijke consensus Zware structuur, tijdrovend, (nog) te weinig realisatiegericht De wereld staat niet stil: nieuwe uitdagingen, nieuwe inzichten Vraagt: Nieuw strategisch kader voor ruimtelijke ontwikkeling Inspelen op lokale eigenheid en gebiedsgerichte oplossingen Governance waarbij alle belanghebbenden zijn betrokken: = Overheden = Ook burgers, bedrijven, ontwikkelaars, buurtcomités,. = Subsidiariteit 6

7 Het groenboek Vlaanderen in 2050: mensenmaat in een metropool? Door Vlaamse regering gelanceerd in mei 2012 Basis voor maatschappelijk debat planruimte.pdf 7

8 Uitdagingen Globalisering Klimaat Demografie Energie transitie Mobiliteit Innovatie Biodiversiteit Voedsel

9 Ambities Ondersteunen evenwichtige maatschappelijke ontwikkeling Geïntegreerde benadering (1+1>2) Focus op kwaliteit (locatie, maximaliseren ruimtelijke toegevoegde waarde, etc. ) Slimme transformatie van de ruimte Vermindering van de ruimte inname Zorgvuldig ruimtegebruik o Hergebruik o Herstructurering o Compact, meervoudig en gemengd gebruik o Omkeerbaar 9

10 Participatie Experts (ondersteunend consortium, internationale experts, expertenforum ("Strategische Allianties en territoriale pacten voor een duurzame Vlaamse Ruimte", februari 2014) Specifiek overleg (buurregio s, lokale besturen, sectoren, ) Consultatietraject over Groenboek tot en met 15 februari 2013: Schriftelijk adviezen per brief of (van mei 2012 tot en met 15 februari adviezen) Web bevraging aan hand van vooraf bepaalde sleutelkwesties Partnerdialoog van 19 juni 2012 Conclusies Correcte schets van ruimtelijke toestand en maatschappelijke en bestuurlijke uitdagingen Goede aanzet tot ruimtelijke visie Duidelijkere visie nodig op overgang RSV - BRV 10

11 11

12 Krachtlijnen (1) Metropolitane allure versterken stevige basis voor economische, sociale en culturele ontwikkeling (2) Menselijke maat in de ruimte behouden mensenmaat waar mensen zich thuis voelen (geen New York of Tokio) "horizontale metropool" (3) Ruimtelijke veerkracht vergroten klimaatbestendig, energietransitie, mobiliteitsbeheersing en behoud van biodiversiteit en voedselproductie mee mogelijk maken 12

13 Relance BRV Sterkere netwerken én gebiedsgerichte aanpak = basis voor ruimtelijke ontwikkeling Relance BRV dient beide doelstellingen Oplossingen op maat van het gebied Gebiedsgerichte overlegprocessen als nieuwe samenwerkingsvorm 13

14 Filiep Loosveldt Voorzitter SARO

15 Adviezen van de SARO bij het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen Filiep Loosveldt, voorzitter SARO Oostende 20 november 2014

16 Adviezen Advies van 23 oktober 2012 over het Groenboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (samen met acht andere strategische adviesraden). Advies van 29 juni 2011 over het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen: op weg naar een Groenboek. Advies van 3 september 2010 over het addendum bij het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. Advies van 16 november 2009 over de beleidsnota ruimtelijke ordening

17 Globale beoordeling Positief: Groenboek = aanzet voor een ruim debat over Beleidsplan Ruimte Vlaanderen. Nood aan een nieuw ruimtelijk beleidsplan: 1 nieuwe uitdagingen, 2 nood aan een cyclisch en resultaatgericht proces van ruimtelijke planning. Strategische aanbevelingen: a. het proces tot opmaak van het BRV b. de inhoud van het BRV c. de verdere operationalisering en uitvoering

18 A. Strategische aanbevelingen bij het proces 1. Focus de ruime participatie. 2. Versterk de betrokkenheid van de lokale overheden. 3. Verduidelijk het financieel kader. 4. Verduidelijk het traject: groenboek - witboek - BRV. 5. Verduidelijk herziening systeem van structuurplannen. 6. Veranker het cyclisch karakter van het proces. 7. Verduidelijk overschakeling van RSV naar BRV. 8. Beoog een betere afstemming.

19 1. Focus de ruime participatie Duidelijke vraag: naar terugkoppeling over de resultaten en naar correcte doorwerking

20 2. Versterk betrokkenheid lokale besturen Positief: sterke nadruk op het partnerschap tussen Vlaanderen en de lokale overheden. Vraag naar verdere duiding van de beoogde subsidiariteit. Bedenking bij polycentrische aanpak en noodzaak nieuwe bestuursvormen. 3. Verduidelijk het financieel kader

21 4. Verduidelijk traject Groenboek - Witboek - BRV SARO staat positief t.o.v. het gebruik van groenboeken. Nog zeer grote onduidelijkheid over het verdere procesverloop. Vraag naar verdere verduidelijking beoogde timing: voor het einde van de legislatuur (dus in 2014) zou een nieuw ruimtelijk beleidsplan voorlopig worden goedgekeurd door de VR.

22 5. Verduidelijk herziening structuurplannen Wijziging VCRO: herziening regels voor de ruimtelijke structuurplannen op de drie niveaus. Een systeem van structuurplannen volgens een minder vast stramien biedt kansen. Bewaak de subsidiariteit: herziening mag niet leiden tot onwerkbaar systeem aan wijzigingen aan lokale structuurplannen.

23 6. Veranker het cyclisch karakter Raad ondersteunt de ambitie voor een dynamisch ruimtelijk beleid: planproces stopt niet bij het vaststellen van het BRV. Belang cyclisch karakter: opmaak plan, uitvoeren, monitoren en evalueren, aanvullen en bijsturen in functie van nieuwe inzichten. Positief: Groenboek formuleert intentie om een meer expliciet onderscheid te maken tussen visie-strategieactie.

24 7. Verduidelijk overgang RSV - BRV Groenboek benadrukt continuïteit maar zet daarnaast tevens sterk in op vernieuwing. Onduidelijk welke principes en instrumenten van het RSV behouden blijven: quid afbakening stedelijk gebied-buitengebied stedelijk beleid versus buitengebiedbeleid quid ruimteboekhouding ijzeren voorraad welke instrumenten inzake het locatiebeleid blijven behouden? categorisering van wegen?

25 8. Afstemming met andere beleidsplannen Opmaak tal van andere beleidsplannen: woonbeleidsplan, milieubeleidsplan, plattelandsbeleidsplan, mobiliteitsplan, Afstemming woonbeleidsplan: advies SARO van 27 februari Ruimtelijke mismatch: Afbakening van woningbouwgebieden op basis van de Vlaamse Wooncode <> kernversterking en inbreiding. Aansnijding woonuitbreidingsgebieden door sociale huisvestingsmaatschappijen <> duurzaam ruimtelijk beleid. Decreet grond- en pandenbeleid <> duurzaam ruimtelijk en mobiliteitsbeleid.

26 B. Strategische aanbevelingen bij het BRV 1. Geef invulling aan een vernieuwende ruimtelijke visie Erken de ruimere context en de centrale ligging in Noordwest-Europa. 3. Vertrek van het fysisch systeem. 4. Ga voor een duurzaam en evenwichtig polycentrisch ontwikkelingsmodel. 5. Zet maximaal in op ruimtelijke veerkracht.

27 1. Vernieuwende ruimtelijke visie Onvoldoende inzicht in de hoofdlijnen van vernieuwende ruimtelijke visie. Nood aan daadkrachtige en vernieuwende lange termijn doelstellingen. Geen achteruitgang t.o.v. het RSV: duurzame ruimtelijke ontwikkeling. Spanningsveld tussen ruimteboekhouding RSV en beoogde vernieuwingsoperatie.

28 2. Erken ruimere context Europees beleidskader heeft belangrijke gevolgen voor het ruimtelijk beleid. Europees kader is bepalend voor de resterende speelruimte: trans-europees transportnetwerk klimaat en energiebeleid vogel- en habitatrichtlijn kaderrichtlijn water gemeenschappelijk landbouwbeleid..

29 3. Vertrek van het fysisch systeem Fysisch systeem = het ruimtelijk structurerend principe voor de stedelijke- en de open-ruimte-netwerken. Onvoldoende aandacht voor de ruimtelijke dynamiek in het buitengebied. Nood aan invulling open-ruimte netwerken: agrarische structuur bosstructuur natuurnetwerk watersysteem

30 4. Duurzaam polycentrisch ontwikkelingsmodel Potenties voor duurzame ruimtelijke ontwikkeling: Uitbouw hoogwaardig kwalitatief netwerk van openbaar vervoer in Vlaanderen. Herbekijken van de verhouding tussen grootsteden en regionale steden. Kansen voor nieuwe en toegankelijke natuur nabij steden. Vraag naar evaluatie van de afbakeningsprocessen van de stedelijke gebieden.

31 5. Zet maximaal in op ruimtelijke veerkracht Aanknopingspunten voor een meer multifunctionele benadering. Verder uitwerken van het concept ecosysteemdiensten. Aandacht voor diverse functies van de open ruimte: voedselvoorziening, houtproductie, recreatie, biodiversiteit, Reflectie over verharding: inbedding binnen een inhoudelijk verhaal en visie. Verdere duiding van het begrip ruimtelijke kwaliteit.

32 C. Strategische aanbevelingen bij de verdere operationalisering 1. Geef inzicht in het instrumentarium: De samenstelling en het samenspel van het volledig instrumentarium van ruimtelijke ordening - en van andere beleidsdomeinen - is van belang voor het realisatiegericht karakter. 2. Maak werk van de kortetermijnacties: Vrijwaren van woonuitbreidingsgebieden. Vrijwaren van overstromingsgebieden. Opstart energielandschappen. Vrijwaren strategische landbouwgebieden.

33 René van der Lecq Projectmanager BRV - Ruimte Vlaanderen

34 Historiek BRV in een notendop Fase 0: Oriëntatie en voorbereiding (04/ /2011) Startnota VR Fase 1: Coproductie Groenboek BRV (02/ /2012) Groenboek BRV Fase 2a: Consultatie Groenboek (05/ /2013) Observaties in gedocumenteerde analyses Fase 2b: Bouwstenen Witboek (werkgroepen) (05/ /2013) Eerste aanzet van strategische visie Materiaal werkgroepen

35 Processtappen

36 Mijlpalen werkgroepen 1. Projecten in de gebieden ( ) Relevante projecten gedetecteerd? Win-win, tegenstellingen, cruciale projecten, instrumentele vraagstukken 2. Relatie met visie-elementen BRV ( ) Match, mis-match tussen projecten en BRV Verbetering projecten en BRV 3. Quick-wins en aanbevelingen BRV ( ) Actielijst, selectie quick-wins (incl. regelgeving en instrumenten) Aanbevelingen naar visie en operationele lijnen BRV Samenbrengen resultaten 10 gebieden ( ) Samenleggen van de aanbevelingen BRV Lijst met quick-wins

37 Hypothese eindproduct werkgroepen Nota ondersteund met kaartbeelden 1. Quick-wins Verantwoording voor de selectie van quick-wins Beschrijving (drie) quick-wins Lokale acties en/of Vlaamse engagementen Voorbeelden: knelpunt in regelgeving oplossen, verbetervoorstel instrument, akkoord over bestemmingswijziging, 2. Aanbevelingen BRV Over relevante beleidsstrategieën op niveau van: Visie Operationeel beleid Governance, instrumentarium, Anders

38 Inbedding werkgroepen in processtructuur

39 Programma na de lunch Werksessie instrumentarium : zaal Albert I Startbijeenkomst werkgroepen Kuststreek: zaal Boudewijn Regio Kortrijk: zaal Leopold III Denderland: zaal Astrid Meetjesland: zaal Wellington De Liereman: zaal Horizon De Kempen: zaal Astrid Luchthaven: zaal Elisabeth Pajottenland: zaal Elisabeth De Wijers: zaal Fabiola Kolenspoor: zaal Fabiola Slotdebat Drink