De Gloob-Fanfare. vierde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - ENERGIE
|
|
- Myriam de Kooker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De Gloob-Fanfare vierde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - ENERGIE
2 De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: g 1. Wat heeft energie met ons rijstveld te maken? 2. Word regisseur en fi lm Het geheim van het rijstveld. 3. Toon jullie fi lmpje aan zoveel mogelijk mensen. 2
3 Het Gloob-lied REFREIN 1 : Dit is de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe Kom, doe mee met de fanfare Zet u in voor onze aarde Kom erbij, ja, ja, ook gij! Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Blijf niet zitten niksen. Zullen wij dat hier eens fi ksen! Met veel goesting vliegen wij erin. Strofe 1 : Zijn wij wel goed bezig? Dat is nog maar de vraag Heel de wereld wordt maar warmer, arme landen alsmaar armer. We moeten iets doen vandaag. De vraag is heel eenvoudig: wat kunnen wij hier nu aan doen? Want we zijn hier met zoveel, maar doet iedereen een deel dan doen we samen veel Een beetje aandacht alstublieft want deze wereld is mij lief. En als wij er goed voor zorgen wordt elke dag een goeiemorgen. REFREIN 2 : Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Kom, doe mee met de fanfare. Zet u in voor onze aarde. Kom erbij, ja, ja, ook gij! Strofe 2 : We weten hoe het moet maar leven op te grote voet, zo van ikke en den dikke en al de rest kan stikke. Dat is niet al te goed. We moeten de wereld delen want we zijn hier met z n velen. En dit klinkt misschien wat raar maar de mens is een gevaar. De aarde is zo kwetsbaar. Het mens-dom is niet slim. Het is de wereld aan t verknoeien. T is tijd voor een nieuw begin. T is tijd om u te komen moeien. REFREIN 3 : Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Kom, doe mee met de fanfare. Zet u in voor onze aarde. Kom erbij, ja, ja, ook gij! Rap : Wij komen helemaal niets te kort. Alle dagen lekker eten op ons bord. Dat is gezond, ja, dat is goed. Maar wat u ook wel weten moet: veel lekkers komt uit andere landen en reisde hele grote afstanden. Uitlaatgassen en transport liggen elke dag mee op je bord. Het is niet simpel, dat is waar, want het gevaar is soms onzichtbaar. Maar als je let op wat je eet en er iets meer over weet, red je zo ook de planeet! Red de planeet! REFREIN 4 : Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Kom, doe mee met de fanfare. Zet u in voor onze aarde. Kom erbij, ja, ja, ook gij! Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Dit is een prachtige planeet maar ze gaat naar de knoppen. Het is aan ons om die vervuiling nu te stoppen. Kom bij de ska-fanfare van de hoop, van al diegenen die t goed menen met de globe. Blijf niet zitten niksen. Zullen wij dat hier eens fi ksen! Met veel goesting vliegen wij erin. 3
4 Een babbeltje met Sammy, Juan, Gloob en Pieter Welkom in de Filippijnen! Wil je meer weten over Sammy, Juan, Pieter en Gloob? wereldbol, Gloob!, energie, Sammy en Juan wereldbol, Gloob!, energie, Filippijnen wereldbol, Gloob!, Pieter wereldbol, Gloob!, Gloob Sammy en Juan wonen in Kleur de vlag van dit land: de Filippijnen. tollen Het lievelingsspel van Juan is Pieter eet heel graag tom kai kai. Dat is Thaise kip met kokosmelk en rijst. De hobby s van Pieter zijn muziek maken, windsurfen, aan het strand liggen en lezen. 4
5 hard zingen, muziek maken De hobby s van Gloob zijn en met zijn rugzak de wereld rondtrekken. Het lievelingseten van Gloob is kip met rijst, wortelen en mango. 5
6 Reis rond de wereld 6 Kleur de Filippijnen groen en duid Manilla aan met een kruisje. Kleur België geel en duid Brussel aan met een kruisje. Trek een lijn tussen België en de Filippijnen.
7 Hallo België! Weten jullie de Filippijnen al liggen? Vinden jullie de weg naar ons land? SCHAAL: 1:75milj. 7
8 Op zoek naar de energieteller Kilowatureluur? Watokiloluur? Rulewaterkilo? Of hoe was het ook weer? Afkorting: kwh Ja, dat was het! Doen jullie een onderzoek naar het energieverbruik op jullie school? Ik ben eens benieuwd! WEEK 1: Einde van de week Begin van de week DRAAISTROOMMETER kwh bewerking: kwh verbruikt in week 1 WEEK 2: Einde van de week Begin van de week DRAAISTROOMMETER kwh bewerking: kwh verbruikt in week 2 WEEK 3: Einde van de week Begin van de week DRAAISTROOMMETER kwh bewerking: kwh verbruikt in week 3 8
9 WEEK 4: Einde van de week Begin van de week DRAAISTROOMMETER kwh bewerking: kwh verbruikt in week 4 WEEK 5: Einde van de week Begin van de week DRAAISTROOMMETER kwh bewerking: kwh verbruikt in week 5 WEEK 6: Einde van de week Begin van de week DRAAISTROOMMETER kwh bewerking: kwh verbruikt in week 6 9
10 Energie, wat is dat voor een beest? Kijk eens goed rond in je huis. Plak de elektrische toestellen van knipblad 1 die je er tegenkomt in de gepaste kamer. Als je meerdere toestellen in dezelfde kamer plaatst, schrijf dan naast de tekening hoeveel je ervan kan vinden. 10
11 Zijn er toestellen die je niet terugvindt op knipblad 1? Teken ze dan zelf in de kamer! 11
12 Energie, ik zie je niet maar je bent er wel! Hallo België! Op bladzijde 14 en 15 zie je mijn huis met al de elektrische toestellen die we gebruiken. Maar mijn zusje heeft er stiekem enkele toestellen bijgeplaatst die we helemaal niet hebben. Zien jullie welke? Ze heeft de namen van de toestellen op bladzijde 13 geschreven. Maar de letters van de woorden zijn door elkaar geschud en veranderd in persoonsnamen. Tip: De eerste letter van het woord is onderstreept en de laatste letter omkaderd. 12
13 Waarmee werkt P R ET MOCU heel veel? computer playstation STA N POLITYA speelt graag met zijn diepvriezer PEE R DREIVIZ vindt het fris in de PRIE T PRAAT ZOETKAFFA kan s ochtends niet zonder koffi ezetapparaat Dit apparaat is voor lekkerbek ROLF MEVIGOCO N onmisbaar. microgolfoven SP R ED - VLED geniet wel dagelijks van zijn dvd-speler Een propere dame, die HAN WI E CSAM! wasmachine 13
14 Huis van Sammy 14
15 15
16 Energiespecialisten aan het woord 1. Fossiele energie Fossiele energiebronnen zijn heel lang geleden in de grond ontstaan uit plantenresten. Aardolie, aardgas en steenkool zijn fossiele energiebronnen. Als je fossiele energiebronnen verbrandt, ontstaat er energie. Fossiele energiebronnen worden het meest gebruikt in de hele wereld. In de Filippijnen wordt vooral steenkool gebruikt. In België gebruiken we vooral aardolie. Aardolie en aardgas gebruiken we om te tanken met de auto, maar ook om onze huizen mee te verwarmen. Grote fabrieken maken elektriciteit van aardolie, aardgas en steenkool. Het grote probleem met fossiele energiebronnen is dat ze onze aarde heel erg vervuilen! aardolie aardgas steenkool 2. Kernenergie Om kernenergie te maken heb je uranium nodig. Uranium wordt uit rotsen onder de grond gehaald in uraniummijnen. Fabrieken waar ze kernenergie maken, noemen we kerncentrales. In België is kernenergie de energie die we het meeste gebruiken om elektriciteit te maken. Meer dan de helft van onze energie in België is kernenergie. Dat is een beetje vreemd, want kernenergie is heel gevaarlijk. Er zijn al veel ongelukken gebeurd bij het maken van kernenergie. 16
17 3. Windenergie Windenergie wordt gehaald uit de wind. Omdat er altijd wind is, noemen we deze energie hernieuwbare energie. Hernieuwbaar wil zeggen dat er altijd opnieuw kan worden bijgemaakt. Andere hernieuwbare energie kan je halen uit de zon, de aarde, organisch materiaal en water. Windenergie wordt gemaakt doordat de wind een windmolen laat draaien. De draaiende beweging zet de wind om in elektriciteit. Het werkt eigenlijk net als een fi etsdynamo. Windenergie vervuilt de lucht niet. Daarom is dit een heel goede energiebron. Jammer dat we windenergie nog maar weinig gebruiken in België. 4. Zonne-energie Zonne-energie wordt gehaald uit de zon. Omdat de zon elke dag opkomt, noemen we deze energie hernieuwbare energie. Hernieuwbaar wil zeggen dat er altijd opnieuw energie kan worden bijgemaakt. Andere hernieuwbare energie kan je halen uit de wind, de aarde, organisch materiaal en water. Zonne-energie wordt gemaakt met zonnepanelen. Zonnepanelen zetten het zonlicht om in elektriciteit. Je kan ook je water verwarmen met zonne-energie. Je kan ook slim te werk gaan bij het bouwen van een huis. Door grote ramen te bouwen aan de kant waar de zon veel schijnt, kunnen de zonnestralen je huis verwarmen. Zonne-energie vervuilt de lucht niet. Daarom is dit een heel goede energiebron. Jammer dat we zonne-energie nog maar weinig gebruiken in België. 17
18 5. Energie uit de aarde Energie kan ook uit de warmte van de aarde gehaald worden. Omdat het altijd warm is onder de grond, noemen we deze energie hernieuwbare energie. Hernieuwbaar wil zeggen dat er altijd opnieuw energie kan worden bijgemaakt. Andere hernieuwbare energie kan je halen uit de wind, de zon, organisch materiaal en water. Deze energie wordt gemaakt door warmte uit de grond te pompen. Met deze warmte kunnen we onze huizen verwarmen. In de Filippijnen is het een goede energiebron omdat er veel vulkanen zijn. Waar een vulkaan is, is het gloeiend heet onder de grond. Maar ook in België kan je energie halen uit de aarde. Energie uit de aarde vervuilt de lucht niet. Daarom is dit een heel goede energiebron. Jammer dat we nog maar weinig energie uit de aarde gebruiken in België. 6. Energie uit water Energie kan ook uit water gemaakt worden. Omdat dit water altijd opnieuw gebruikt kan worden, noemen we deze energie hernieuwbare energie. Hernieuwbaar wil zeggen dat er altijd opnieuw energie kan worden bijgemaakt. Andere hernieuwbare energie kan je halen uit de wind, de zon, de aarde en organisch materiaal. Deze soort energie wordt gemaakt door water van een rivier door molentjes te laten lopen. Het water doet de molentjes draaien. De draaiende beweging maakt elektriciteit. Het werkt eigenlijk net als een fietsdynamo. Energie uit water vervuilt de lucht niet. Daarom is dit een heel goede energiebron. Jammer dat we nog maar weinig energie uit water gebruiken in België. 18
19 7. Energie uit organisch materiaal Energie kan ook uit organisch materiaal gemaakt worden. Met organisch materiaal bedoelen we restjes uit de natuur zoals planten en uitwerpselen van dieren. Omdat er altijd restjes uit de natuur zijn, noemen we deze energie hernieuwbare energie. Hernieuwbaar wil zeggen dat er altijd opnieuw energie kan worden bijgemaakt. Andere hernieuwbare energie kan je halen uit de wind, de zon, de aarde en water. Je hebt 2 soorten in deze energiebron: 1. energie gemaakt uit organisch afval, zoals plantenresten en uitwerpselen 2. energie gemaakt uit planten 1. Energie uit organisch afval organisch afval = plantenresten zoals zaagsel, tuin- en keukenafval en mest. Als je dit organisch afval verbrandt, komt er warmte vrij. Met deze warmte kunnen we elektriciteit maken. 2. Energie uit levende planten Hiervoor worden planten als suikerriet, maïs en koolzaad gebruikt. Er wordt steeds meer energie gemaakt uit levende planten. Dat is heel erg want om deze planten te telen, heb je landbouwgrond nodig. Vandaag kopen grote energiebedrijven de landbouwgrond van boeren om er planten op te zetten. Van deze planten maken ze energie. Zo verdienen de grote bedrijven veel geld, maar hebben de boeren geen land meer om zelf groenten of graan op te verbouwen! Hierdoor is er armoede in de wereld. 19
20 Een vat vol energie Omcirkel alle fossiele energiebronnen. Geef een nadeel van fossiele energiebronnen: Ze vervuilen onze aarde. Ken je dit teken? Welke energiebron wordt hiermee bedoeld? In België kernenergie In welk land wordt deze energiebron vooral gebruikt? Geef een nadeel van deze energiebron: Kernenergie is heel gevaarlijk. Omcirkel alle hernieuwbare energiebronnen. Wat betekent hernieuwbaar? Er kan altijd opnieuw energie worden bijgemaakt. 20
21 Amai, zoveel energiebronnen! Zetten jullie ze nog eens op een rijtje? energiebron Wat vind je ervan? Waarom? niet goed vervuilend 1. fossiele energie niet goed gevaarlijk 2. kernenergie goed hernieuwbaar en 3. windenergie vervuilt de lucht niet goed hernieuwbaar en 4. zonne-energie energie vervuilt de lucht niet goed hernieuwbaar en 5. energie uit de aarde vervuilt de lucht niet goed hernieuwbaar en 6. energie uit water vervuilt de lucht niet 7. energie uit organisch materiaal goed en niet goed goed: hernieuwbaar Zorgt voor armoede op de wereld 21
22 Post van Sammy en Pieter Lieve Pieter uit Manilla, de Filippijnen Hoe gaat het met jou? Hier loopt alles zoals gewoonlijk. Heel de week heb ik papa en mama geholpen op het veld. We hebben nieuwe rijstplantjes geplant. Ik heb dus de hele week tot mijn knieën in het water gestaan. Iedereen in het dorp heeft hier een stuk grond waar we rijst en andere groenten op verbouwen. Ook wortel, broccoli en ajuinen groeien hier heel goed. Elke dag eten wij rijst. Dat is lekker en gezond. Zolang de rijstoogst goed is, hebben wij hier in San Leonardo niets te vrezen. De rest verkopen wij op de markt. Zo komt er steeds geld in het laatje om kleren, medicijnen, verwarming en gas te kopen om op te koken. Maar weet je wat ik eigenlijk wilde vertellen? Gisteren hebben we op school over energie geleerd. De meester vertelde dat 1/5 van alle mensen op de wereld 4/5 verbruikt van alle energie die op aarde gebruikt wordt. Ik heb daar eens goed over nagedacht. Ik denk dat het wil zeggen dat als we vijf koekjes onder vijf mensen mogen verdelen, één persoon vier koekjes opeet, en het laatste koekje verdeeld moet worden onder de andere vier mensen. Dat is toch wel straffe kost! Wat denk jij? Groetjes, (en van Juan natuurlijk ook!) 22
23 Lieve Belgische vrienden, uit Antwerpen, België Ik stuur jullie deze brief omdat ik met een groot probleem zit. Ik ben toch wel geschrokken van de brief van Sammy. Hij zegt dat 1/5 van de mensen op aarde 4/5 van alle energie verbruiken! Dat ruikt naar grote voeten, vinden jullie niet? En ik denk dat ik weet wie de mensen zijn met de grote voeten: WIJ! Lees maar eens een stukje uit mijn dagboek en je zult het zien! Wij gebruiken heel de dag door energie, zonder het zelfs te beseffen! Maar ik vind dat Sammy gelijk heeft: het is toch echt straffe kost dat er mensen zijn die héél veel energie verbruiken, en mensen die heel weinig verbruiken. Dat lijkt mij helemaal niet eerlijk! Daarom heb ik een plannetje bedacht: ik ga proberen om eens een dag lang helemaal geen energie te gebruiken. Zo kan ik eens kijken hoe vaak op een dag ik precies energie gebruik. Nadien kan ik kijken hoe ik minder energie kan gebruiken en hoe ik mijn voeten kleiner kan maken. Maar daarvoor heb ik jullie hulp nodig. Lees mijn dagboek maar eens door en vertel mij eens hoe ik minder energie zou kunnen gebruiken. Ik wacht op jullie slimme voorstellen! Hiep hiep hoera voor de kleine voeten! Heel veel groetjes, 23
24 Dit is mijn dagboek! Een dagboek vol energie Lees het dagboek van Pieter. Onderlijn de toestellen die met energie te maken hebben. O nee! De wekker! TUUT-TUUT-TUUT-TUUT-TUUT Wat is dat? Amai, die wekkerradio doet pijn aan mijn oren pffffffffff wat moet ik toch altijd vroeg opstaan! Nog vijf minuutjes... TUUT-TUUT-TUUT-TUUT Verdorie, ik was net weer aan het dromen. En het was een toffe droom. Ik droomde dat ik meedeed aan een motorcrosswedstrijd. Ik was de winnaar juist aan het inhalen toen de wekker ging. Ik zal maar opstaan, want het wordt een drukke dag. Even een douche nemen. Heerlijk, dat warme water op mijn gezicht. En dan.koud WATER! Brrrrr, maar ik word er wel goed wakker van! Hop, uit de douche en dan tanden poetsen. Bzzzzzzzzzzzzzzzzz. Echt cool, zo n elektrische tandenborstel. Mijn tante Fien van 93 jaar oud is toch echt met haar tijd mee, moet ik zeggen. Zij heeft mij deze tandenborstel gegeven. In de keuken is het ijskoud. Ik draai de verwarming helemaal open, dan wordt het snel warm. Vlug koffie zetten en een boterham in de broodrooster. Als ik de ijskast open doe om de boter te nemen, dondert de helft op de grond. Vervelend, ik moet dat ding toch eens uitmesten. Gelukkig is er juist een leuk liedje op de radio. Het volume helemaal open en meezingen maar! Ik moet mij beginnen haasten, anders kom ik nog te laat! Die verwarming laat ik maar aanstaan, dan is het straks nog lekker warm als ik thuiskom! En werken maar! Ik trek mijn motorpak aan. Kom van dat dak af. Dat is mijn gsm. Wie belt er mij nu zo vroeg? Het is mijn goede vriend Ousman. Hij vraagt of ik zijn cd die ik van hem geleend heb mee naar het werk wil nemen. Vlug terug naar de keuken, licht aan. Waar ligt die cd nu? Natuurlijk naast mijn stereoketen. Die was ik nog vergeten af te zetten. Gelukkig heb ik een warm motorpak aan, want het is frisjes vandaag. Ik vind het zalig om in de vroege ochtend met mijn motor rond te rijden. Er zijn dan nog niet zoveel auto s op de baan. Als ik bij de televisiezender aankom, moet ik altijd mijn pasje door een apparaat halen. De slagboom gaat dan automatisch open. Ik werk op de 7de verdieping. Al ben ik een sportieve jongen, ik neem toch altijd de lift! Na het werk zal ik wel gaan fi tnessen om mijn buikje weg te werken. Ik ben nog niet eens op mijn kantoor of ik hoor de telefoon al. Dat kan belangrijk zijn Oef! Juist op tijd. De drukte is weeral begonnen Was ik maar in mijn bed, dan kon ik dromen van mezelf als motorcrosskampioen. Maar goed, overdag mag ik niet dromen. Straks wordt ik geïnterviewd, dan mag ik geen domme dingen zeggen. Want dan krijg ik weer mails van mensen die zeggen dat ik zagemeel in mijn hoofd heb in plaats van hersens. Tja, als ik moe ben, voelt het soms ook zo aan. 24
25 Dat zit er alweer op! Ik zie op mijn computer dat het uur is. Het was echt een vermoeiende dag. Maar ik kan nog niet naar huis, want ik moet eerst langs de Ketnetstudio voor het interview. Op weg naar beneden neem ik nog vlug een koffi e uit de automaat. Nog eens in de spiegel controleren of mijn haar goed zit je weet maar nooit of er knappe meisjes zijn! Het meisje dat mijn gezicht een kleurtje geeft, zodat ik niet te bleek overkom op televisie, zingt hard mee met de radio. Ik durf het niet te zeggen, maar ze zingt verschrikkelijk vals. Ze steekt een microfoontje op mijn trui. Klaar, zegt ze. Ik krijg een dikke knipoog van haar. Het was leuk in de Ketnetstudio! De spots schenen wel in mijn ogen, maar daar is niets aan te doen, zeggen ze. Terwijl ik naar huis rijd, zie ik dat ik bijna zonder benzine zit. Gelukkig kom ik langs een tankstation en kan ik mijn motor vol tanken. Ik betaal met mijn bankkaart, want natuurlijk heb ik niet genoeg geld bij! Als ik de oprit oprij, duw ik op het knopje van de garagepoort, zodat de garage vanzelf open gaat. Ik hou van dat soort technische snufjes. Ook leuk dat het licht in de garage automatisch aanfl itst als de poort opengaat. Thuis! Ik plof neer in de zetel en zet een mooi cd tje op. Dat ontspant mij helemaal. Ding dong, bing bong, de deurbel (Ja, ik weet het, een vreselijk geluid.) Het is een meneer met een stofzuiger. Nee, dank u, ik heb er al één en die werkt heel goed. Hij zal ergens anders moeten proberen, want niet bij deze jongen! Ik zal eens in mijn koelkast kijken of er nog iets eetbaars in zit. Verrd.Ik was weer vergeten dat alles eruitvalt als de deur opengaat! Misschien vind ik wel iets in de diepvriezer. Yep! Een pizza. Daar heb ik nu net zin in! Ik zet de oven op en ondertussen kan ik wat strijken. Ik heb morgen een belangrijke afspraak, dus mijn hemd moet piekfijn gestreken zijn! Tijdens het strijken kan ik tv kijken. Dan is het strijken minder vervelend. Voor ik het weet, is het al 12 uur. Ik schiet naar boven, want morgen moet ik er weer vroeg uit. Maar eerst mijn tanden poetsen met mijn bijzonder moderne tandenborstel natuurlijk. Ik ga nooit slapen zonder mijn tanden te poetsen! Al was het maar om aan mijn tante Fien van 93 te denken! Mijn wekkerradio instellen voor morgenvroeg, nog een beetje lezen in mijn boek bij het licht van mijn nachtlampje. En dan. Slaapwel, lieve vrienden! Droom zacht! 25
26 Superenergiespecialisten vinden uit Naam van de uitvinding: Handtekeningen van de superenergiespecialisten: 26
27 Energiemonsters In België wordt voor alles heel veel energie gebruikt. Kijk goed naar de kaart energieverbruik op wereldbol, Gloob!, energie, wereldkaart - energieverbruik Vul in: Welk land verbruikt het meest energie: België of de Filippijnen? België Zoek 3 landen die heel veel energie verbruiken. 1 Verenigde Staten INDUSTRIE 40 % ANDERE 12 % Canada 2 TRANSPORT 25 % HUISHOUDENS 23 % Noorwegen 3 Filippijnen (Senegal, Ecuador,...) Welk land verbruikt weinig energie? Afrika In welk continent wordt het minst energie verbruikt? Noorwegen (V.S., Canada, België,...) Kan je een land opnoemen met heel grote voeten? Filippijnen Kan je een land opnoemen met heel kleine voeten? Je ziet het. Als we alle landen van de wereld met elkaar vergelijken, zien we dat er sommige landen erg veel energie verbruiken en andere landen heel weinig. Zou het niet goed zijn om hier in België wat zuiniger te zijn met energie? Eens denken hoe we dat kunnen doen. Kijk eens terug naar het monster. Welk veld verbruikt het meest energie? industrie Hoe zou jij ervoor kunnen zorgen om kleinere voeten te krijgen? 1 Ik vermijd verpakkingen. Ik vermijd wegwerpproducten. 2 Ik gooi geen eten weg. 3 27
28 Het verhaal van boer Nilo Amai, wat een verhaal! En te weten dat er duizenden boeren zijn die zoiets meemaken! Daar moet een stripverhaal van komen, zodat alle kinderen dit kunnen lezen. Wat denk je? Durf je dit aan? 28
29 29
30 De wonderbrandstof Horizontaal: 1. Biobrandstoffen zijn geen oplossing voor de vervuiling en het tekort aan energie, maar energiebronnen, zoals zon en wind, zijn dat wel. hernieuwbare H E R N I O A N M G P E R Vertikaal: 1. Als men de vruchtbare landbouwgrond gaat gebruiken voor biobrandstoffen en niet voor voedsel, zijn er nog meer mensen met honger 2. Biobrandstof is helemaal geen wonderbrandstof, maar een regelrechte ramp voor mens en milieu. 3. Het zijn vooral de arme mensen, niet de rijke, die landbouwgrond opofferen aan planten voor biobrandstof. 4. Om meer landbouwgrond vrij te maken voor de teelt van planten voor biobrandstof, worden vaak hele bossen gekapt of zelfs gewoon plat gebrand. 5. Het zijn vooral de rijke landen die biobrandstoffen nodig hebben. A R M 3 E U W B A R E O I S J S E N K E Zeg, onderzoekers Kennen jullie nog een andere manier om de vervuiling en het tekort aan brandstoffen tegen te gaan? Een manier waar we vandaag nog mee van start kunnen gaan! Geen energie verspillen! 30
31 Wie biedt meer? Wat gebeurt hier? Twee vrouwen willen maïs kopen. Waarom wil de vrouw met het mandje maïs kopen? Ze wil maïs kopen om te eten. Waarom wil de vrouw met de aktetas maïs kopen? Ze wil maïs kopen om er biobrandstof van te maken. Aan wie zal de boer zijn maïs verkopen? De boer verkoopt zijn maïs aan de vrouw met de aktetas. Waarom denk je dat? Ze is rijker en zal meer willen betalen voor de maïs. Wat zou jij doen als jij boer was? Ik zou de rijke vrouw meer laten betalen dan de arme vrouw. 31
32 Djapo vzw presenteert: De Gloob-Fanfare Een creatie van: Djapo Limburg Stationsstraat Alken T: Overige steunpunten: Djapo Antwerpen Koning Albertstraat Turnhout T: Djapo Oost-Vlaanderen Sint-Antoniuskaai 9 bus A 9000 Gent T: oostvlaanderen@djapo.be Algemene Coördinatie Vital De Costerstraat Leuven T: info@djapo.be Of neem een kijkje op één van onze websites: De Gloob-Fanfare kwam tot stand met de fi nanciële ondersteuning van DGOS en de Vlaamse Gemeenschap Grafi sch ontwerp & Illustratie:
De Gloob-Fanfare. tweede leerjaar CORRECTIESLEUTEL - WATER
De Gloob-Fanfare tweede leerjaar CORRECTIESLEUTEL - WATER De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: 1. Wat verspillen wij dat blauw en vloeibaar is en veel meer waard dan goud? 2. Zet een groot emmer spektakel
Nadere informatieDe Gloob-Fanfare. eerste leerjaar CORRECTIESLEUTEL - AFVAL
De Gloob-Fanfare eerste leerjaar CRRECTIESLEUTEL - AFVAL De Gloob-Fanfare! onze uitdagingen: 1. wat hebben die brikjes te maken met de verjaardag van mama? 2. word uitvinder van nieuwe dingen! 3. organiseer
Nadere informatieDe Gloob-Fanfare. derde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - NATUUR
De Gloob-Fanfare derde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - NATUUR De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: g 1. Waarom is mama boos bij het zien van de garnalen? 2. Maak een levende tentoonstelling over het mangrovewoud.
Nadere informatieklasniveau Het verhaal Tekening 1 Tekening 4 Tekening 5 Tekening 2 Tekening 6 Tekening 3
THEMA ENERGIE > Kleuter & Eerste graad > Lessuggesties en activiteiten 2. 1. Lessuggesties Leon en de ikkietikkietijd en activiteiten op klasniveau Het verhaal Tekening 1 Hallo iedereen ik ben Leon. Ik
Nadere informatieACTIVITEIT 1 : Verhaaltje «Joris en de Ikkietikkietijd»
INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel
Nadere informatieDe Gloob-Fanfare. zesde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - HANDEL
De Gloob-Fanfare zesde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - HANDEL De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: g 1. Wat hebben auto s te maken met Filippijns water? 2. Word regisseur en fi lm Het mysterie van het Filippijns
Nadere informatieLou en Lena: NEE tegen geweld!
Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena: NEE tegen geweld! Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, ik ben Lou. En dit is mijn zus Lena. We
Nadere informatieFossiele brandstoffen? De zon is de bron!
Energie 5 en 6 3 Fossiele brandstoffen? De zon is de bron! Filmpjes werkblad Doelen Begrippen Materialen Duur De leerlingen: weten dat fossiele brandstoffen hele oude resten van planten zijn. kunnen een
Nadere informatieVoor het welzijn van kind en school. Klas 3!
Voor het welzijn van kind en school Klas 3! Wat is energie Energie heb je nodig om iets te doen. Je hebt het nodig om een auto mee te kunnen laten rijden, een huis mee te verwarmen of een fabriek mee te
Nadere informatieEen meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?
Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,
Nadere informatieJan Klaassen en Katrijn in Afrika (groot optreden door kinderen) door Nellie de Kok
Jan Klaassen en Katrijn in Afrika (groot optreden door kinderen) door Nellie de Kok Samenvatting Jan heeft een prijs gewonnen. Het is een voetreis door het oerwoud van Afrika. Ze komen allerlei dieren
Nadere informatieHoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school.
Startactiviteit groep 1/2 Hoofddoel Bewustwording: Leraren en leerlingen worden zich bewust van het energieverbruik op school. Subdoelen 1. Leerlingen en leraren worden zich bewust van welke apparaten
Nadere informatieMijn huis, mijn thuis
Les 5: Mijn huis, mijn thuis (A-klas) Mijn huis, mijn thuis 1. Mijn huis Mijn naam is Ik ben jaar oud. Ik woon in Ik woon samen met... mensen. Heb je een broer? JA / NEE Heb je een zus? JA / NEE Mijn huis
Nadere informatieJan Klaassen en Katrijn in Afrika door Nellie de Kok. Samenvatting
Jan Klaassen en Katrijn in Afrika door Nellie de Kok Samenvatting Jan heeft een prijs gewonnen. Het is een voetreis door het oerwoud van Afrika. Ze komen allerlei dieren tegen. De dieren lopen gewoon met
Nadere informatieze terug in de la. Dan haalt ze de pannen van het fornuis en zet ze op de onderzetters. Thomas vouwt zijn handen en doet zijn ogen dicht.
1. Te laat thuis Wanneer gaan we eten, mam? Thomas loopt de keuken in en tilt de deksel van een pan. Mmm! Macaroni! Daar heb ik wel zin in. Mama pakt de deksel uit Thomas hand en doet hem weer op de pan.
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieLessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8
Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 6, 7, 8 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.
Nadere informatieDe Kaars is van adel, ze praat daarom wat uit de hoogte
De Kaars is van adel, ze praat daarom wat uit de hoogte Jongelui! Jullie denken wellicht: wat schijnt daar? Welnu, dat ben ik. Wat een licht, nietwaar! Hoezo, dat valt vies tegen! Jongeman, daar, op dat
Nadere informatieLou en Lena in Ecuador
Mijn prentenboek Prentenboek voor leerlingen 1 e en 2 e leerjaar Lou en Lena in Ecuador Mijn naam:... Mijn klas:... Mondiale Vorming - Plan België Hallo, wij zijn Lou en Lena! Kom, we nemen je mee naar
Nadere informatieVoorbereidende les. Basisonderwijs. Educatieteam
Basisonderwijs Voorbereidende les (1) Introductie (2) Huiswerkopdracht (3) Bijlage 1 (4) Bijlage 2 Educatieteam Het educatie team bestaat uit jonge, gemotiveerde en bevlogen medewerkers die dichtbij de
Nadere informatieSoms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram,
Soms is er thuis ruzie Dan is mama boos en roept soms omdat ik mijn speelgoed niet opruim Maar ik heb daar helemaal niet mee gespeeld Dat was Bram, mijn kleine broer Dat is niet van mij mama Dan zegt ze
Nadere informatieBasisles Energietransitie
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Basisles Energietransitie Werkblad Basisles Energietransitie Werkblad 1 Wat is energietransitie? 2 Waarom is energietransitie nodig? 3 Leg in je eigen woorden uit wat het Energietransitiemodel
Nadere informatie1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.
Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje
Nadere informatie1.7 Kwartet over de verschillende energiebronnen
2. 1. Lessuggesties Oriënterende en activiteiten op klasniveau 1.7 Kwartet over de verschillende energiebronnen Dit kwartet is een syntheseactiviteit. De meeste aspecten van energie die aan bod zijn gekomen,
Nadere informatiesarie, mijn vriend kaspar en ik
sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het
Nadere informatieTuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5
Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieSpreekbeurtinformatie Millenniumdoelen
Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen Informatie voor basisschoolleerlingen uit groep 5 t/m 8 Wat kun je hier vinden? 1. Jouw spreekbeurt over de Millenniumdoelen 2. Waarom zijn er Millenniumdoelen 3.
Nadere informatieLuisteren: muziek (A2 nr. 7)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. Kijk
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieMEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1
MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden
Nadere informatieVraag aan de zee. Vraag aan de tijd. wk 3. wk 2
Bladzijde negen, Bladzijde tien, Krijg ik het wel ooit te zien? Ander hoofdstuk, Nieuw begin.. Maar niets, Weer dicht, Het heeft geen zin. Dan probeer ik achterin dat dikke boek. Dat ik daar niet vaker
Nadere informatieMicha kijkt Ruben aan. Hij trekt een gek gezicht. Micha houdt niet van puzzelen, want de puzzels die oma maakt, zijn altijd heel erg moeilijk.
1. Puzzelen Wie er het eerst is! Micha staat bij het schoolhek. Hij krijgt een harde klap op zijn schouder van Ruben, zijn grote broer. Oké. Micha is wel in voor een wedstrijdje. Hij begint meteen te rennen,
Nadere informatieSchrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>
Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor
Nadere informatieDe Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal!
De Bloem (van plastic) is een meid van nu! Tikkeltje brutaal! Hé hoi, hallo! Ik zal me even voorstellen. Ik ben Bloem. Bloem van Plastic. Maar je mag gewoon Bloem zeggen. Wow! Wat goed dat jullie even
Nadere informatie15. eten moet je toch
GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.
Nadere informatieVERSJES: Mourik lou VADERDAG. Lieve papa, kom eens even met uw hoofd heel dicht bij mij. k wil u graag een zoentje geven en u krijgt daar nog wat bij!
VERSJES: Mourik lou VADERDAG Lieve papa, kom eens even met uw hoofd heel dicht bij mij. k wil u graag een zoentje geven en u krijgt daar nog wat bij! t Is geen zakdoek of sigaren, t is een heel, heel ander
Nadere informatieDe Gloob-Fanfare. vijfde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - VERVOER
De Gloob-Fanfare vijfde leerjaar CORRECTIESLEUTEL - VERVOER De Gloob-Fanfare! Onze uitdagingen: g 1. Wat hebben de kleine ajuinen te maken met stinkende vrachtwagens? 2. Word regisseur en fi lm Het mysterie
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieLieve broer! Je liefste zus!!! Camille Vandenbussche. 12-19 oktober
Lieve broer! 12-19 oktober Je bent nog maar 1 week weg, en ik mis je al! Hopelijk zie ik je nog terug! Ik heb gehoord dat er al heel wat mannen zijn gestorven! Jij nog niet,gelukkig! En,papa, alles goed
Nadere informatieBrood, tafel, maaltijd houden
Brood, tafel, maaltijd houden Route 1: Aan tafel Kaart lezen Is brood de moeite waard? Ons broodje is gebakken Elke prent heeft een cijfer. Welke tekst hoort erbij? Geef die hetzelfde cijfer. Nog een beetje
Nadere informatieHelp, mijn papa en mama gaan scheiden!
Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken
Nadere informatieLESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com
Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat
Nadere informatieLESBRIEF. Karel is jarig. Samenvatting: De begrippen zijn: Wij maken kinderdromen waar www.clavisbooks.com
Samenvatting: Bij dit boek zijn een aantal downloads beschikbaar. Liesbet Slegers heeft deze speciaal getekend als aanvullend educatief materiaal. Het doel van de download ballon is verhaalbegrip en woordenschat
Nadere informatieDit dossier bestaat uit verschillende fiches, waar jullie in de klas mee aan de slag kunnen.
INTRODUCTIE Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen; koken, onszelf warm houden, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel
Nadere informatieOpstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen
www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar
Nadere informatieEr zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
Nadere informatieVeertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel
Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl
Nadere informatieIk ben Steenkool. Nooit meer oorlog groep 7-8. De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels.
De Steenkool, een beetje Limburg is hem niet vreemd. En hij is niet zo goed in Engels. Hi! I am de steenkool. De cole of de stone. I am black, zwart. And I kan fire geven. Jongens, dat is wat die Europese
Nadere informatiedecember 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart
december 2012 vanaf 4 jaar tekst: Marian van Gog muziek: Paul Natte Kerstkaart Kerstkaart Refrein: Ik stuur een kerstkaart naar oom Rob en één naar tante Fee. Zeg postbezorger, breng je ook voor mij een
Nadere informatieLes 3. Familie, vrienden en buurtgenoten
www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les
Nadere informatieIk ben de Kaars! De Kaars is van adel, ze praat daarom wat uit de hoogte. ENERGIE 5 6 GROEP. Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer.
ENERGIE Ik ben de Kaars! De Kaars is van adel, ze praat daarom wat uit de hoogte. Aangeboden door Dit verhaal is onderdeel van de Europese Verhalenkoffer. www.eu.nl -> onderwijs Europese Unie Jongelui!
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatieINLEIDING Bovendien vervuilen diezelfde energiebronnen onze planeet!
INLEIDING Waarom minder energie verbruiken? We hebben elke dag energie nodig om van alles en nog wat te kunnen doen: koken, verwarmen, machines laten werken Die energie maken kan op heel veel verschillende
Nadere informatieBINNENSUIS Jehudi van Dijk
BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs
Nadere informatieNiet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.
Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel
Nadere informatieVlucht AVI AVI. Ineke Kraijo Veerle Hildebrandt. Kraijo - Hildebrandt Vlucht De Vier Windstreken. De Vier Windstreken AVI
AVI E4* Alcoholisme, ruzie, bang zijn Midden in de nacht rinkelt de telefoon. Anna weet wat dat betekent. Ze moet vluchten, alweer. Ze rent de donkere nacht in. De volgende dag valt Anna in de klas in
Nadere informatiewww.praktischtechniek.nl
D. Bekijk nu de andere zaklampen. Vul de tabel in. Werken alle zaklampen? Ja / nee Omdat: Welke zaklamp schijnt het langst? Techniekkit: Noord Nederland Domein: Energie omzetting Competentie: Ontwerpen
Nadere informatieLES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1
12/11/14 1 LES 3 Ik leer Nederlands. TESTEN TEST 1 1. (lezen) Ik.... een lange tekst. 2 Hij.... een moeilijk boek. 3. Zij.... een gemakkelijk tekstje. 4..... jullie veel? Ja, wij.... graag kinderboeken.
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieHet kasteel van Dracula
Uit het dagboek van Jonathan Harker: Het kasteel van Dracula 4 mei Eindelijk kom ik bij het kasteel van Dracula aan. Het kasteel ligt in de bergen. Er zijn geen andere huizen in de buurt. Ik ben moe. Het
Nadere informatieJunior FIRST LEGO League
Junior FIRST LEGO League Elke dag maken wij keuzes op het gebied van energie. We verwarmen onze huizen, voorzien auto s van brandstof, laden onze mobiele telefoon op, computers worden van stroom voorzien,
Nadere informatieInhoud. Een nacht 7. Voetstappen 27. Strijder in de schaduw 51
Inhoud Een nacht 7 Voetstappen 27 Strijder in de schaduw 51 5 Een nacht 6 Een plek om te slapen Ik ben gevlucht uit mijn land. Daardoor heb ik geen thuis meer. De wind neemt me mee. Soms hierheen, soms
Nadere informatieBeertje Anders. Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2
Beertje Anders Lief zijn voor elkaar. Afspraak 2 H. Vos Beertje Anders Wat zonlicht is voor bloemen, is een glimlach voor een beer. Beertje Anders en Beertje Bruin gaan bij oma spelen. Het was maar even
Nadere informatieVoorbeeld van een lessenserie over energiebesparing:
Voorbeeld van een lessenserie over energiebesparing: Deze lessenserie is niet helemaal door ons gemaakt maar gedeeltelijk afkomstig van www.webquests.nl Lesdoelen: kerndoelen leerdoelen 4,34,39 Leerlingen
Nadere informatieLiefde in het kippenhok
Liefde in het kippenhok Kippentalk deel 1, groep 3, tekst en illustraties Ingrid Huijbregts 1 Theaterlezen Karakters Pink Hipkip: Pink is een hippe kippenmeid. Titia Tutkip: Titia is een kippendame van
Nadere informatieSTELLING HET SOCIALE LEVEN VAN JONGEREN ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE JEZELF OP MSN TE ZETTEN.
HET IS NIET GEVAARLIJK OM JE EMAILADRES DOOR TE GEVEN. ER IS NIKS MIS MEE OM VEEL OVER JEZELF OP MSN TE ZETTEN. IK ZOU, NAAST MIJN NAAM OOK DE STRAAT WAAR IK WOON DOORGEVEN. DAT IS GEEN GEHEIM! IK VIND
Nadere informatieDagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen?
Dagboek Dagboek Nederland onder water?! Komt Nederland onder water te staan? En wat kunnen jij en de politiek doen om dit te voorkomen? Dat het klimaat verandert is een feit. Je hoort het overal om je
Nadere informatieBernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL
Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Greenpeace is een organisatie die ereldijd opkomt voor het milieu. We illen de natuur en de dieren daarin beschermen.
Nadere informatieOpstartlessen. Les 1. Kennismaken
www.edusom.nl Opstartlessen Les 1. Kennismaken Wat leert u in deze les? Uzelf voorstellen Kennismaken Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van: Gemeente Den Haag en DWI Amsterdam HET GESPREK
Nadere informatieBewegingsactiviteit : spelles thema Pasen - de kip
Bewegingsactiviteit : spelles thema Pasen - de kip Activiteit 1:bewegingsverhaal: Een dag uit het leven van een kip De kls verzamelen allemaal in het kippenhok. Ik maak afspraken i.v.m. orde, veiligheid
Nadere informatieSchrijfpalet. Denk goed na! 12. Olifant met gsm?
12. Olifant met gsm? Ontspannende tekst: kort verhaal Gisteren was het markt in de stad. Ik pakte m n fiets en reed naar de markt. Het was er erg druk. Opeens zag ik mijn neefje staan. Ik riep hem en zwaaide.
Nadere informatieTik-tak Tik-tak tik-tak. Ik tik de tijd op mijn gemak. Ik haast me niet zoals je ziet. Tik-tak tik-tak, ik denk dat ik een slaapje pak.
Tik-tak - Lees het gedicht tik-tak voor. Doe dit in het strakke ritme van een langzaam tikkende klok: Tik - tak - tik - tak Ik tik - de tijd - op mijn - gemak. Enzovoort. - Laat de kinderen vrij op het
Nadere informatieThema Kinderen en school. Demet TV. Lesbrief 9. De kinderopvang
Thema Kinderen en school. Demet TV Lesbrief 9. De kinderopvang zoekt opvang voor haar kind. belt naar een kinderdagverblijf. Is er plaats? Is de peuterspeelzaal misschien een oplossing? Gaat inschrijven
Nadere informatieJUST BE YOU.NL. Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen. Marian Palsgraaf - www.justbeyou.
JUST BE YOU.NL Het mooiste wat je kunt worden is jezelf! 23 tips voor direct meer zelfvertrouwen Marian Palsgraaf - www.justbeyou.nl Het mooiste wat je kunt worden is jezelf. Mijn passie is mensen te helpen
Nadere informatieHet verhaal op reis. groep 1-2. melle de muis. Bijlagen Les 1. media. spoor
Het verhaal op reis groep 1-2 melle de muis Bijlagen Les 1 Les 1 - Bijlage 1 - brief kunstenaar 1 Lieve kinderen, Vandaag begint er een bijzonder project: HET VERHAAL OP REIS. Jullie gaan vandaag met elkaar
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieIntersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting
Intersteno Ghent 2013- Correspondence and summary reporting DUTCH Wedstrijd Correspondentie en notuleren De wedstrijdtekst bevindt zich in de derde kolom van de lettergrepentabel in art. 19.1 van het Intersteno
Nadere informatiePapa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.
Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.
Nadere informatieStudielessen voor kinderen van 4-7 jaar
NAAM Studielessen voor kinderen van 4-7 jaar voorjaar 2005 Geschreven door Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen Geschreven voor kleine studiegroepen in de levend Evangelie Gemeente Gebruikte
Nadere informatieDe eekhoorn. œ œ œ œ œ. Ó Œ œ œ. œ œ œ œ. œ j. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ. œ J. - hoorn, de eek - hoorn eet.
oktober 2010 tekst: Joke de Klerck muziek: Ton Kerkhof De eekhoorn Refrein Intro Ó Œ œ œ J œ œ œ œ eek stapelen: œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ Al - hoorn, de eek - hoorn eet zich vol en rond. œ œ œ œ
Nadere informatieWANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT
WANNEER EEN SPECIAAL IEMAND ALS HEEFT 1 Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Laterale Sclerose heeft. Het is een lang woord en
Nadere informatie1. Het klimaat slaat op hol De klimaatverandering. 2. Energie Wat doen we ermee? 3. Energie Waar komt het vandaan?
Dit lespakket bestaat uit vijf blokken 1. Het klimaat slaat op hol De klimaatverandering 2. Energie Wat doen we ermee? 3. Energie Waar komt het vandaan? 4. Elektriciteit Hoe raakt het tot aan je huis?
Nadere informatieCARDIJNKRANT. Cardijnfeest 13 november '15
CARDIJNKRANT ZWAT-dag Op maandag 10 oktober gingen de leerlingen van OV1 en OV2 op ZWAT-dag. ZWAT staat voor ZWemmen en ATletiek. Met de bus trokken ze naar Hofstade. Daar deden ze de hele dag allerlei
Nadere informatiePoëziewedstrijd bibliotheek: thema STROOM. inzending klasgedicht. 6de leerjaar vzw KBT Sint-Lutgart beemdstraat 4 3700 TONGEREN 012-23.12.
6de leerjaar klastitularis: juf Hanne en Els Mor. Ward, de Bever, had een kater Daarom dronk hij zoveel water Maar wat hij had gegeten Dat mochten wij niet weten Misschien at hij wel barbecue Na een vermoeiend
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?
Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een
Nadere informatiehebben verzorgde tanden An Melis
CAS EN KATO hebben verzorgde tanden An Melis M O N D I N A C T I E! tekst bij de volgende plaat: Dit is Cas. Cas is blij. Vandaag is de leukste dag van de hele week! Kato komt spelen en vannacht mag ze
Nadere informatieKom erbij Tekst: Ron Schröder & Marianne Busser Muziek: Marcel & Lydia Zimmer 2013 Celmar Music / Schröder & Busser
Kom erbij Kom erbij, want ik wil je iets vertellen, het is heel bijzonder, dus luister allemaal. Ik ken honderdduizend prachtige verhalen, maar dit is echt het mooiste van allemaal. Het gaat over twee
Nadere informatieFlipping the classroom
In dit projectje krijg je geen les, maar GEEF je zelf les. De leerkracht zal jullie natuurlijk ondersteunen. Dit zelf les noemen we: Flipping the classroom 2 Hoe gaan we te werk? 1. Je krijgt of kiest
Nadere informatieDe Robot van groep 5. Robot van Nine, Alexander. Thoon, Fatiha,
De Robot van groep 5 De handvaardigheid les hebben de kinderen van waardeloos (waardevol) materiaal hun eigen robot ontworpen. De kinderen waren hier zeer trots op. Aan deze les is gelijk een taalles verbonden,
Nadere informatieThema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten
Thema Op het werk. Lesbrief 14. Opdrachten Kofi is op het werk. De chef geeft opdrachten: zij zegt wat Kofi moet doen. De eerste opdracht is de rommel opruimen. Kofi moet de vloer vegen. Het is weer netjes
Nadere informatieGevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!
Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je
Nadere informatieHallo Waterkrant lezers, Welkom bij het tweede deel van De Waterkrant!
Hallo Waterkrant lezers, Welkom bij het tweede deel van De Waterkrant! We zijn aangekomen in het jaar 2016 en willen graag terugkijken naar wat de kinderen de afgelopen periode gedaan hebben. Ook deze
Nadere informatieDVD speler. mobiele telefoon. verwarming. Lees de uitleg over meten. en energie meten. Zet een X bij het juiste antwoord.
Lees het verhaal van Sjoerd en maak de opdracht. Zet een X bij de apparaten die energie verbruiken. Dit is de kamer van Sjoerd. Hij heeft veel apparaten. Het zijn er meer dan 10!!. Ze gebruiken allemaal
Nadere informatieHeer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga
Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n
Nadere informatieOPA EN OMA DE OMA VAN OMA
Hotel Hallo - Thema 4 Hallo opdrachten OPA EN OMA 1. Knip de strip. Strip Knip de strip los langs de stippellijntjes. Leg de stukken omgekeerd en door elkaar heen op tafel. Draai de stukken weer om en
Nadere informatiePasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Nadere informatie