Wie zwijgt, stemt toe. De invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre

Transcriptie

1 Wie zwijgt, stemt toe De invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre Auteur: J. van Zanten Studentnummer: Afstudeerorganisatie: gemeente Waalre Plaats en datum: Waalre, 27 mei 2011

2 Wie zwijgt, stemt toe De invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre Auteur: Joyce van Zanten Studentnummer: Opleiding: HBO - Rechten Onderwijsinstelling: Juridische Hogeschool Avans - Fontys te Tilburg Eerste afstudeerdocent: de heer mr. J.D. Wesseling Tweede afstudeerdocent: mevrouw mr. T. Wielders Organisatie: gemeente Waalre Plaats: Waalre Afstudeerperiode: 7 februari t/m 13 mei 2011 Afstudeermentor: mevrouw mr. S. Beekman Plaats en datum: Waalre, 27 mei 2011

3 Voorwoord Dit onderzoeksrapport is in opdracht van de gemeente Waalre geschreven ter afsluiting van mijn studie aan de Juridische Hogeschool Avans-Fontys. Van de gemeente Waalre heb ik de opdracht gekregen om onderzoek te doen naar de verplichte en vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre. De verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo komt voort uit de Dienstenrichtlijn die op 28 december 2006 ter verbetering van de interne markt tot stand is gekomen. Daarnaast wil de gemeente Waalre in het kader van een verbeterde dienstverlening weten voor welke vergunningenstelsels het gewenst is om de Lex Silencio Positivo vrijwillig in te voeren. Graag wil ik de gemeente Waalre bedanken voor de mogelijkheid die zij mij hebben gegeven om mijn afstudeerstage bij hen te verrichten. Daarnaast wil ik graag mijn stagementor mevrouw S. Beekman bedanken voor haar begeleiding tijdens mijn afstudeerstage. Ook wil ik de heer B. Lathouwers en de heer J. van der Vleut bedanken voor hun hulp en tips tijdens mijn afstudeerperiode bij de gemeente Waalre. Bovendien wil ik de heer J.D. Wesseling bedanken voor de begeleiding tijdens mijn afstudeerstage. Tot slot gaat mijn dank uit naar de medewerkers van de gemeente Waalre voor de hulp en gastvrijheid. Joyce van Zanten Waalre, mei 2011

4 Inhoudsopgave Samenvatting... Hoofdstuk 1 Inleiding De organisatie Aanleiding Probleembeschrijving Doelstelling Vraagstelling Belanghebbenden van dit onderzoek Methode van onderzoek Leeswijzer...9 Hoofdstuk 2 Juridisch kader Dienstenrichtlijn Diensten Vergunningenstelsel Directe gevolgen voor de gemeente Waalre Lex Silencio Positivo Dwingende redenen van algemeen belang Nationale wetgeving Dienstenwet Algemene wet bestuursrecht...16 Hoofdstuk 3 Verplichte invoering Lex Silencio Positivo Vergunningenstelsels onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn...19 Hoofdstuk 4 Vrijwillige invoering Lex Silencio Positivo Een verbeterde dienstverlening Juridisch technische mogelijkheid Lex Silencio Positivo Toetsingskader vrijwillige toepassing Lex Silencio Positivo Vergunningenstelsels buiten de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn Aandachtspunten voor de organisatie...38 Hoofdstuk 5 Conclusies en aanbevelingen Conclusies Vergunningenstelsels onder de Dienstenrichtlijn Vergunningenstelsels buiten de Dienstenrichtlijn Aanbevelingen Aanpassen verordeningen Vormgeven Lex Silencio Positivo Bekendmaking van rechtswege verleende beschikking Voorschriften Termijnbewaking...42 Evaluatie...43 Literatuurlijst...44 Bijlagen...47

5 Samenvatting Op 28 december 2006 is de Dienstenrichtlijn in werking getreden om de belemmeringen ten aanzien van het vrij verkeer van diensten weg te nemen. De Dienstenrichtlijn brengt vele verplichtingen voor centrale en decentrale overheden met zich mee om het voor dienstverleners makkelijker te maken hun diensten in alle lidstaten van de EU aan te kunnen bieden. Een van deze verplichtingen is de invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels die onder de Dienstenrichtlijn vallen. De Lex Silencio Positivo houdt in dat een vergunning of ontheffing van rechtswege wordt verleend als het bevoegde bestuursorgaan niet tijdig op een aanvraag reageert. De Dienstenrichtlijn is omgezet in nationale wetgeving, namelijk de Dienstenwet en de Algemene wet bestuursrecht. In de nationale wetgeving is een bredere toepassing aan de Lex Silencio Positivo gegeven. Gemeenten kunnen voor de vergunningenstelsels die niet onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen de Lex Silencio Positivo vrijwillig van toepassing verklaren. De gemeente Waalre kan van de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo alleen wegens dwingende redenen van algemeen belang afwijken. De gemeente dient uiterlijk 1 januari 2012 de uitzonderingen van de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo in hun regelgeving te hebben vastgelegd. Wanneer de gemeente Waalre dit niet zal doen geldt de Lex Silencio Positivo automatisch voor alle vergunningenstelsels die onder de Dienstenrichtlijn vallen. Dit kan tot ongewenste situaties leiden voor de gemeente. Daarnaast stelt de gemeente Waalre hoge eisen aan een goede dienstverlening naar haar inwoners toe. In het kader van een verbeterde dienstverlening is het daarom noodzakelijk om te weten voor welke vergunningenstelsels, die buiten de Dienstenrichtlijn vallen, de vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo wenselijk is. Deze scriptie is geschreven met het doel om het voor de gemeente Waalre mogelijk te kunnen maken de Lex Silencio Positivo in te voeren in de vergunningenstelsels voor de deadline van 1 januari De belangrijkste conclusies voor de gemeente Waalre zijn: - Voor de volgende vergunningenstelsels van de gemeente Waalre die onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen is de Lex Silencio Positivo verplicht: artikel 2 Brandbeveiligingsverordening, artikel 2:9, 5:15 en 5:23 APV. - Voor de volgende vergunningenstelsels van de gemeente Waalre die onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen is de Lex Silencio Positivo niet verplicht wegens dwingende redenen van algemeen belang: artikel 2:25, 2:28, 2:39, 3:4, 4a:2 en 4:17 APV. - Voor de volgende vergunningenstelsels van de gemeente Waalre die niet onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen is de vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo gewenst: artikel 2:64, 2:67, 5:2 en 5:34 APV. -Voor de volgende vergunningenstelsels is de vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo gewenst mits er nadere voorschriften worden opgesteld: artikel 2:10, 2:45, 4:6, 5:11 en 5:33 APV. De belangrijkste aanbevelingen voor de gemeente Waalre zijn: - Het tijdig aanpassen van de APV. - Het bekend maken van de van rechtswege verleende beschikking. - Het opnemen van nadere voorschriften voor enkele vergunningenstelsels. - De termijnen goed bewaken.

6 Hoofdstuk 1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat een korte beschrijving van de organisatie. Daarna vindt een uiteenzetting van de aanleiding en de probleembeschrijving plaats. Vervolgens zijn de doelstelling, vraagstelling, de belanghebbenden van het onderzoek en methoden van onderzoek beschreven. Tot slot is de leeswijzer van het rapport beschreven. 1.1 De organisatie 1 Dit onderzoek wordt verricht in opdracht van de gemeente Waalre. De gemeente Waalre is onderdeel van de decentrale overheid en houdt zich bezig met de belangen van de inwoners van Waalre. Het bestuur van de gemeente Waalre bestaat uit de gemeenteraad (hierna: de raad), het college van Burgemeester & Wethouders (hierna: het college) en de burgemeester. De gemeente Waalre bestaat uit vier afdelingen waarvan één stafafdeling. Alle afdelingen zijn weer onderverdeeld in verschillende teams. Het team Juridische zaken is onderdeel van de stafafdeling. Dit team is verantwoordelijk voor de wet- en regelgeving binnen de gemeente Waalre. Het onderzoeksrapport gaat over de verplichte en vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre. Voor de invoering van de Lex Silencio Positivo moeten de verordeningen van de gemeente worden aangepast. Het team Juridische zaken, het college en de raad van de gemeente Waalre spelen een rol bij de invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels. Naar aanleiding van de invoering van de Lex Silencio Positivo past het team Juridische zaken de verordeningen aan. Vervolgens sturen zij deze aanpassingen naar het college. Het college is het dagelijks bestuur van de gemeente en voert het beleid uit. Het college van Waalre bestaat uit de burgemeester en drie wethouders. De voorgestelde aanpassingen van de verordeningen omtrent de Lex Silencio Positivo die zijn opgesteld door het team Juridische zaken worden door het college geëvalueerd. Uiteindelijk beslist het college of de aanpassingen in de raad worden gebracht. De raad van de gemeente Waalre bestaat uit 17 raadsleden en wordt bij zijn werkzaamheden geadviseerd en ondersteund door de griffie. De raad heeft een verordenende, controlerende en volksvertegenwoordigende bevoegdheid. De belangen van de inwoners van Waalre worden door de raad vertegenwoordigd. De raad controleert het college en stelt de verordeningen omtrent de Lex Silencio Positivo vast. Hierdoor kan de gemeente Waalre de Lex Silencio Positivo invoeren in de vergunningenstelsels van de gemeente. 1 Gemeente Waalre, Gemeentegids ,

7 1.2 Aanleiding Op 28 december 2006 is de Dienstenrichtlijn 2 in werking getreden. Deze richtlijn is in alle lidstaten van de Europese Unie (hierna: EU), IJsland, Liechtenstein en Noorwegen op 28 december 2009 ingevoerd. Het doel van deze richtlijn is het bevorderen van vrij verkeer van diensten op de interne markt. 3 De aanleiding van dit onderzoek is de verplichte invoering van de zogenaamde Lex Silencio Positivo die voortvloeit uit deze richtlijn. De gemeente Waalre heeft nog niet eerder gekeken naar de invoering van de Lex Silencio Positivo. De Lex Silencio Positivo houdt in dat een vergunning of ontheffing van rechtswege wordt verleend als het bevoegde bestuursorgaan niet tijdig op de aanvraag van een vergunning of ontheffing reageert. 4 Van de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo kan de gemeente Waalre alleen afwijken als er sprake is van dwingende redenen van algemeen belang. De gemeente Waalre dient uiterlijk op 1 januari 2012 de uitzonderingen van de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo in hun regelgeving te hebben vastgelegd. Als het gaat om vergunningenstelsels die niet onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen, kan de gemeente Waalre zelf kiezen of zij de Lex Silencio Positivo wil invoeren. 5 Wanneer de Lex Silencio Positivo vrijwillig wordt ingevoerd op vergunningenstelsels buiten de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn wordt hiermee aangegeven dat tijdige dienstverlening prioriteit heeft Probleembeschrijving De gemeente Waalre heeft tot op heden niet gekeken naar de invoering van de Lex Silencio Positivo. De gemeente dient te weten op welke vergunningenstelsels de Lex Silencio Positivo verplicht van toepassing is. Dit omdat zij voor de deadline van 1 januari 2012 de uitzonderingen op de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo vastgelegd dient te hebben. Wanneer de gemeente Waalre dit niet zal doen, heeft dit tot gevolg dat de Lex Silencio Positivo automatisch geldt voor alle vergunningenstelsels die onder de Dienstenrichtlijn vallen. Dit kan vervolgens tot ongewenste situaties leiden voor de gemeente Waalre. De Lex Silencio Positivo is in dat geval namelijk ook van toepassing op vergunningenstelsels waarbij dit niet wenselijk is in het kader van het algemeen belang. Tenslotte stelt de gemeente Waalre hoge eisen aan een goede dienstverlening naar haar inwoners toe. Daarom is het voor de gemeente noodzakelijk om te weten voor welke vergunningenstelsels, die buiten de Dienstenrichtlijn vallen, de vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo wenselijk is. 1.4 Doelstelling Het doel van dit onderzoek is om een kennisrapport aan te leveren waarmee het mogelijk wordt voor de gemeente Waalre de Lex Silencio Positivo in te voeren voor de verplichte vergunningenstelsels die onder de Dienstenrichtlijn vallen, voor de deadline van 1 januari Met dit rapport zal de raad van de gemeente Waalre in staat zijn om de verordeningen omtrent de Lex Silencio Positivo voor de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre tijdig vast te stellen. Tevens bevat dit rapport een toetsingskader waarmee getoetst kan worden voor welke 2 Richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 12 december 2006 betreffende diensten op de interne markt (PbEU L 376). 3 < onderwerpen, Dienstenrichtlijn. 4 Handreiking voor decentrale overheden 2009 p < dossiers, Dienstenrichtlijn, voorschriften vergunningstelsels, Lex Silencio Positivo. 6 Hoe kunt u de Lex Silencio Positivo invoeren? Een handreiking voor medeoverheden p.5. 7

8 vergunningstelsels het wenselijk is om de Lex Silencio Positivo vrijwillig in te voeren, in het kader van een verbeterde dienstverlening. Het toetsingskader is toegepast op een aantal geselecteerde vergunningstelsels van de gemeente Waalre. Dit rapport maakt inzichtelijk voor welke vergunningstelsels de Lex Silencio Positivo verplicht en vrijwillig kan worden ingevoerd. 1.5 Vraagstelling Op welke vergunningenstelsels van de gemeente Waalre is de invoering van de Lex Silencio Positivo verplicht en op welke vergunningenstelsels gewenst en hoe dient de gemeente Waalre de verordeningen aan te passen conform de Europese en nationale wet- en regelgeving? 1.6 Belanghebbenden van dit onderzoek De belanghebbende van dit onderzoek is het team Juridische zaken omdat zij verantwoordelijk is voor de wet- en regelgeving van de gemeente Waalre. Daarnaast zijn de medewerkers van de gemeente Waalre die te maken hebben met het verlenen en handhaven van vergunningen belanghebbenden van dit onderzoek. Deze medewerkers dienen namelijk voor de uitvoering van hun werkzaamheden te weten op welke vergunningenstelsels de Lex Silencio Positivo van toepassing is verklaard. Ook is het onderzoek van belang voor burgers en bedrijven omdat de invoering van de Lex Silencio Positivo toe ziet op een verbetering van de dienstverlening binnen de gemeente Waalre. Hiermee wordt de rechtszekerheid over een beslissing op een aanvraag van bedrijven en burgers vergroot. 1.7 Methode van onderzoek 7 Dit onderzoeksrapport gaat over de invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de verplichte en de vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo. Bij de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo is onderzocht of er sprake is van dwingende redenen van algemeen belang waardoor er kan worden afgeweken van de invoering van de Lex Silencio Positivo. Voor de vergunningenstelsels die buiten de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen is gekeken naar de wenselijkheid van de vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo. Om deze wenselijkheid te bepalen is er een toetsingskader in de vorm van een risicomatrix ontwikkeld. Dit toetsingskader is toegepast op een aantal geselecteerde vergunningenstelsels van de gemeente Waalre. Deze selectie is gebaseerd op de lijst van de Pionier werkgroep Lex Silencio Positivo. 8 Deze lijst bevat de meest voorkomende vergunningen binnen de gemeenten. De werkgroep heeft voor deze vergunningenstelsels gekeken of het juridisch technisch mogelijk is om het principe van de Lex Silencio Positivo in te voeren. Tijdens het onderzoek is gebruik gemaakt van deskresearch en fieldresearch. Bij deskresearch is er gebruik gemaakt van wet- en regelgeving met betrekking tot de Dienstenrichtlijn, Dienstenwet en de 7 Baarda, De Goede en Teunissen Projectgroep Minder Regels Meer Service, Lex Silencio Positivo. Mogelijkheden voor toepassing bij gemeentelijke vergunningen en ontheffingen

9 Algemene wet bestuursrecht, jurisprudentie, vakliteratuur, internet, modelverordeningen van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (hierna:vng) en de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre. Daarnaast is er gebruik gemaakt van fieldresearch om de wenselijkheid van de vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo binnen de gemeente Waalre inzichtelijk te maken. Er heeft daarom overleg plaatsgevonden op respectievelijk 14, 20 en 21 april 2011 met de vakinhoudelijk deskundigen de heer J. van der Vleut van het team Vergunningen en mevrouw S. Beekman van het team Handhaving. Tijdens het overleg van 14 april 2011 zijn de mogelijke risico s voor het vrijwillig toepassen van de Lex Silencio Positivo voor het toetsingskader besproken. Daarna is het toetsingskader (de risicomatrix) met bijbehorende toelichting opgesteld. Tijdens het overleg van 20 en 21 april 2011 zijn de vergunningenstelsels getoetst op de wenselijkheid voor de toepassing van de Lex Silencio Positivo op basis van het opgestelde toetsingskader. Vervolgens zijn in goed overleg met de heer J. van der Vleut en mevrouw S. Beekman de percentages, de bandbreedtes en de risicowaarde van de risicomatrix vastgesteld. Dit proces wordt nader toegelicht in paragraaf 4.3. Hierdoor is er inzichtelijk geworden voor welke vergunningenstelsels de Lex Silencio Positivo wenselijk is. 1.8 Leeswijzer Dit onderzoeksrapport bestaat uit vijf hoofdstukken. In hoofdstuk 2 is het juridisch kader van de Lex Silencio Positivo beschreven. In het juridisch kader is uitgelegd wat de Lex Silencio Positivo inhoudt. Ook beschrijft het juridisch kader wat de Dienstenrichtlijn, Dienstenwet en Algemene wet bestuursrecht beogen te regelen met betrekking tot de Lex Silencio Positivo. Er is onderscheid gemaakt tussen de vergunningenstelsels die onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen en vergunningenstelsels die daar niet onder vallen. Daarom is in hoofdstuk 3 de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre beschreven. De vrijwillige invoering van de Lex Silencio Positivo komt aan bod in hoofdstuk 4. Vervolgens zijn in hoofdstuk 5 de conclusies en aanbevelingen voor de invoering van de Lex Silencio Positivo in de gemeente Waalre beschreven. Het onderzoeksrapport sluit af met een evaluatie. 9

10 Hoofdstuk 2 Juridisch kader Dit hoofdstuk beschrijft het juridisch kader met betrekking tot de invoering van de Lex Silencio Positivo. Het juridisch kader behandelt onder andere de doorwerking van de Dienstenrichtlijn naar het nationale recht. 2.1 Dienstenrichtlijn De EU heeft als missie om zich in te zetten voor een duurzame ontwikkeling van Europa en probeert een aantal doelstellingen te verwezenlijken. Deze doelstellingen zijn neergelegd in artikel 3 Verdrag betreffende de EU (hierna: VEU). Een van deze doelstellingen is het creëren van een interne markt. Met de interne markt wordt het vrij verkeer van goederen, personen, kapitaal en diensten bedoeld. Sinds 1957 is het vrij verkeer vastgelegd in het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap (hierna: E(E)G-Verdrag). Desondanks blijkt 50 jaar later dat er nog vele belemmeringen aanwezig zijn die dit vrije verkeer verhinderen. 9 Bestaande Europese wet- en regelgeving en rechtspraak waren ontoereikend om de belemmeringen op de interne markt voor diensten weg te nemen. Om tot een daadwerkelijke interne markt te kunnen komen moeten de belemmeringen worden opgeheven. 10 Om de belemmeringen ten aanzien van het vrij verkeer van diensten op de interne markt weg te nemen is op 28 december 2006 de Dienstenrichtlijn in het leven geroepen. 11 Waar de basis van de Dienstenrichtlijn voorheen in het E(E)G- Verdrag lag, is dit verdrag heden ten dage gewijzigd in het Verdrag betreffende de werking van de EU (hierna: VWEU). Met de invoering van de Dienstenrichtlijn is het doel gesteld om het voor dienstverleners gemakkelijker te maken om in alle lidstaten van de EU hun diensten aan te bieden en daarmee de werking van de interne markt te verbeteren. Dit was voor de invoering van de Dienstenrichtlijn ingewikkeld en complex. 12 Een goed functionerende interne markt voor diensten kan als zeer belangrijk worden gezien vanuit Nederlands oogpunt. In Nederland bedraagt de dienstensector 75% van het Bruto Binnenlands Product terwijl 80% van de Nederlandse beroepsbevolking werkzaam is in diezelfde dienstensector. 13 Een beter functionerende dienstensector zal daarom een positief effect hebben op economische groei, werkgelegenheid en welvaart. 14 Om het voor dienstverleners makkelijker te maken hun diensten in alle lidstaten van de EU aan te kunnen bieden heeft de richtlijn verschillende doelstellingen opgesteld die tezamen tot een verbetering van de interne markt dienen te leiden. Deze doelstellingen zijn respectievelijk administratieve vereenvoudiging, vrijheid van vestiging van dienstverleners en vrij verkeer van diensten, verbetering van de kwaliteit van diensten en de samenwerking van de bevoegde instanties. 15 De Dienstenrichtlijn zet dus met name de overheden aan het werk om hun dienstverlening richting dienstverleners te verbeteren Prof. Dr. B. Hessel e.a 2009 p Kamerstukken II, 2007/08, , nr. 3, p Handreiking voor decentrale overheden 2009 p Handreiking voor decentrale overheden 2009 p Kamerstukken II, 2007/08, , nr. 3, p < onderwerpen, Dienstenrichtlijn. 15 Prof. Dr. B. Hessel e.a p. 46, Handreiking voor decentrale overheden 2009 p.9. 10

11 2.1.1 Diensten De Dienstenrichtlijn heeft het doel om de belemmeringen ten aanzien van het vrij verkeer van diensten weg te nemen voor dienstverrichters die zich in Nederland willen vestigen, of die tijdelijk diensten willen verrichten. Het is daarom van belang om te weten wat onder het begrip dienst wordt verstaan. 17 Onder het begrip dienst wordt volgens artikel 4 lid 1 Dienstenrichtlijn verstaan: Elke economische activiteit, anders dan in loondienst, die gewoonlijk tegen vergoeding geschiedt, zoals bedoeld in artikel 57 VWEU (50 (E(E)G-Verdrag oud). Volgens artikel 57 VWEU moet het bij een dienst gaan om dienstverrichtingen welke gewoonlijk tegen vergoeding geschieden, voor zover de bepalingen, betreffende het vrije verkeer van goederen, kapitaal en personen op deze dienstverrichtingen niet van toepassing zijn. De diensten omvatten met name werkzaamheden van industriële aard, commerciële aard, van het ambacht en van de vrije beroepen. Naast bovengenoemde traditionele dienstverlenende beroepen houdt de rechtspraak rekening met nieuwe ontwikkelingen die onder het begrip dienst kunnen vallen. Zo kunnen professionele sportlieden en kunstenaars voor hun beroepsuitoefening in andere EU-landen tegenwoordig ook een beroep doen op het vrij verkeer van diensten. 18 In principe gaat het bij een dienst dus om een activiteit waarbij er een financiële tegenprestatie van de wederpartij tegenover staat. 19 Het begrip dienst kan verduidelijkt worden aan de hand van een voorbeeld waarin onderscheid wordt gemaakt tussen diensten en goederen. Een voorbeeld van een dienst zou de installatie en onderhoud van apparatuur kunnen zijn. De installatie en onderhoud van apparatuur betreft dus een bepaalde dienstverrichting tegen welke een vergoeding zal geschieden. Terwijl het bij de verkoop van deze apparaten om goederen gaat. Daarbij is de vergoeding de economische tegenprestatie voor het geleverde goed en dus niet voor de geleverde dienstverrichting. Niet iedere dienst valt overigens onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn, zowel in de Dienstenrichtlijn zelf als in de jurisprudentie zijn diensten genoemd die uitgezonderd zijn. 20 Naast de uitgezonderde diensten zijn er ook een aantal rechtsgebieden die specifiek van de Dienstenrichtlijn zijn uitgezonderd. 21 Deze uitzonderingen worden niet nader behandeld omdat ze voor de uitvoering van dit onderzoek niet relevant zijn. Dienstverrichters, die zich in Nederland willen vestigen of die tijdelijk diensten willen verrichten dienen meestal goedkeuring te verkrijgen om een dienstenactiviteit te mogen verrichten. De beslissing over de goedkeuring wordt over het algemeen via een vergunningenstelsel bewerkstelligd. De Dienstenrichtlijn stelt dan ook extra eisen aan deze vergunningenstelsels. 17 < dossiers, Dienstenrichtlijn, voorpagina, wat wordt verstaan onder diensten? 18 Prof. Mr. R. Barents 2010 p < dossiers, Dienstenrichtlijn, voorpagina, wat wordt verstaan onder diensten? 20 < dossiers, Dienstenrichtlijn, voorpagina, uitgezonderde diensten. 21 < dossiers, Dienstenrichtlijn, voorpagina, andere uitzonderingen. 11

12 Daarom is het begrip vergunningenstelsel in de volgende paragraaf nader uitgelegd Vergunningenstelsel In artikel 4 lid 6 Dienstenrichtlijn staat het begrip: vergunningenstelsel. Een vergunningenstelsel omvat volgens dit artikel elke procedure die voor een dienstverrichter of afnemer de verplichting inhoudt bij een bevoegde instantie stappen te ondernemen ter verkrijging van een formele of stilzwijgende beslissing over de toegang tot of de uitoefening van een dienstenactiviteit. Omdat Europese richtlijnen altijd omgezet dienen te worden naar nationale wetgeving is het relevant om te bekijken in welke vorm het begrip vergunningenstelsel verschijnt in de nationale wetgeving. In de nationale wetgeving kunnen twee verschijningsvormen worden geïdentificeerd. 1.Vergunningenstelsel naar nationaal recht Een burger of onderneming vraagt toestemming aan de overheid om een activiteit uit te voeren. De gemeente verleent deze toestemming in de vorm van een besluit (ontheffing of vergunning). 2. Meldingenstelsel naar nationaal recht De burger of de onderneming dient de uitvoering van een bepaalde activiteit te melden bij de overheid. De overheid dient binnen een bepaald termijn te antwoorden, zo niet dan mag de activiteit niet worden uitgevoerd (melding met beslissing of nadere voorwaarden) Directe gevolgen voor de gemeente Waalre Een vergunningenstelsel wordt gezien als een belemmering ten aanzien van het vrij verkeer van diensten met als gevolg dat deze stelsels moeten worden getoetst aan de eisen en verplichtingen uit de Dienstenrichtlijn. Dit wordt de screening van decentrale regelgeving genoemd. 23 Voor de gemeente Waalre heeft de Dienstenrichtlijn dan ook directe gevolgen. Het is daarom belangrijk dat zij weten welke verplichtingen er voor hun gelden. De eerste verplichting uit de Dienstenrichtlijn betreft het schrappen van vergunningenstelsels die als een niet te rechtvaardigen belemmering van het vrij verkeer van diensten worden beschouwd. Om te voldoen aan deze verplichting zijn alle vergunningenstelsels van de gemeente Waalre gescreend. De vergunningenstelsels die op basis van de Dienstenrichtlijn niet meer te rechtvaardigen waren zijn afgeschaft. De tweede verplichting betreft het toetsen van de overgebleven vergunningenstelsels aan de zes eisen die zijn opgenomen in de Dienstenrichtlijn. Indien vergunningenstelsels niet voldoen aan deze eisen moeten ze worden aangepast. 24 De zes eisen zijn: het rechtvaardigen van een beperkte geldigheidsduur van een vergunning, voorschriften bij de selectieprocedure bij een beperkt aantal beschikbare vergunningen, verbod op kruissubsidiëring, voorschriften over de behandeltermijn van een vergunningaanvraag, voorschriften over de inhoud van ontvangstbevestigingen en de laatste eis die in dit onderzoek centraal staat 22 Artikel 4 lid 6 Dienstenrichtlijn. 23 Handreiking voor decentrale overheden 2009 p.7,23, Handreiking voor decentrale overheden 2009 p.23,

13 is de toepassing van de Lex Silencio Positivo. 25 In paragraaf 2.2 is de Lex Silencio Positivo nader toegelicht. 2.2 Lex Silencio Positivo Een van de verplichtingen uit de Dienstenrichtlijn is het invoeren van de Lex Silencio Positivo op de vergunningenstelsels die onder de Dienstenrichtlijn vallen. De Lex Silencio Positivo, ook wel de van rechtswege verleende vergunning genoemd, houdt in dat een vergunning of ontheffing van rechtswege wordt verleend als het bevoegde bestuursorgaan niet tijdig op de aanvraag van een vergunning of ontheffing reageert. Het is een juridische constructie die bijdraagt aan het voorkomen en bestrijden van overschrijding van beslistermijnen door de overheid. 26 Een van de belemmeringen die de Dienstenrichtlijn hiermee wil wijzigen is de te lange of onduidelijke beslistermijn in de nationale wetgeving. Op grond van artikel 13 lid 4 Dienstenrichtlijn wordt bij het uitblijven van een antwoord binnen de overeenkomstig lid 3 vastgestelde of verlengde termijn de vergunning geacht te zijn verleend. Andere regelingen kunnen niettemin worden vastgesteld, wanneer dat gerechtvaardigd is om dwingende redenen van algemeen belang, met inbegrip van een rechtmatig belang van een derde partij. In principe is de Lex Silencio Positivo dus verplicht voor alle vergunningenstelsels die onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen maar er kunnen uitzonderingen van toepassing zijn wegens dwingende redenen van algemeen belang Dwingende redenen van algemeen belang De dwingende redenen van algemeen belang zijn ook wel bekend als de rule of reason en kunnen een uitzondering vormen op het gestelde verbod op belemmeringen van het vrij verkeer van diensten wat is neergelegd in artikel 56 VWEU. 27 De voor het vrije dienstenverkeer geldende uitzonderingen zijn volledig vergelijkbaar met de uitzonderingen op de andere vrijheden. Er zijn in de eerste plaats uitzonderingen gebaseerd op doelstellingen opgenomen in het Verdrag zelf. Dit worden de verdragsexcepties genoemd. In de tweede plaats zijn er uitzonderingen gebaseerd op doelstellingen die door het Hof van Justitie zijn erkend binnen de rule of reason. 28 De uitzonderingen in het Verdrag hebben zowel betrekking op discriminerende als niet-discriminerende maatregelen terwijl het Hof van Justitie binnen de rule of reason alleen maatregelen erkend die nietdiscriminerend zijn. Discriminerende maatregelen zijn maatregelen die onderscheid maken tussen nationale diensten en diensten die uit andere lidstaten afkomstig zijn. Deze discriminerende maatregelen leveren per definitie een handelsbelemmering op. Niet-discriminerende maatregelen maken geen onderscheid tussen nationale diensten en diensten uit andere landen maar ze kunnen wel degelijk een handelsbelemmering opleveren. Er kan namelijk sprake zijn van indirecte discriminatie doordat de gestelde 25 < brieven, ledenbrieven overzicht, 2009, Dienstenrichtlijn en Lex Silencio Positivo, 4 september Handreiking voor decentrale overheden 2009 p Artikel 56 VWEU. 28 C. Bakker 2009 P

14 regels nadeliger zijn voor dienstverleners uit andere EU-landen dan voor dienstverleners afkomstig uit Nederland. Beide discriminerende maatregelen zijn verboden, echter, dit onderscheid is van belang om het verschil aan te geven waar de verdragsexcepties van toepassing zijn en waar de rule of reason op toeziet. 29 Artikel 52 lid 1 jo. 62 VWEU bevatten de verdragsexcepties voor het vrij verkeer van diensten. Deze verdragsexcepties staan bepaalde belemmeringen toe op het vrij verkeer van diensten. Zoals eerder vermeld gelden de verdragsexcepties voor maatregelen die zowel discriminerend als niet-discriminerend kunnen zijn. Het gaat hierbij om de volgende dwingende redenen van algemeen belang: - Openbare orde - Openbare veiligheid - Volksgezondheid 30 Het Hof van Justitie heeft in het Cassis de Dijon-arrest 31 voor het vrij verkeer van goederen bepaald dat voor belemmeringen met een nietdiscriminerend karakter naast de verdragsexcepties een beroep kan worden gedaan op andere dwingende redenen van algemeen belang. Deze dwingende redenen van algemeen belang vormen de rule of reason. In de loop der tijd heeft het Hof van Justitie bepaald dat ook voor andere vrijheden dan goederen een beroep kan worden gedaan op de rule of reason, indien het niet-discriminerende maatregelen betreft. In het Alpine Investments arrest van is deze doorwerking voor het vrij verkeer van diensten bepaald. 33 Na 1995 is er een grote hoeveelheid aan arresten gewezen waarbij niet-discriminerende belemmeringen van het vrij verkeer van diensten aan de rule of reason zijn getoetst. Dit heeft geleid tot een expansie van de open catalogus van dwingende redenen van algemeen belang, die kan worden teruggevonden in overweging 40 Dienstenrichtlijn. 34 De rule of reason is niet limitatief en kan daarom altijd door het Hof van Justitie verder worden aangevuld. 35 Binnen de gemeente Waalre worden de vergunningenstelsels zowel getoetst aan de dwingende redenen van algemeen belang uit de verdragsexcepties als uit de jurisprudentie van het Hof van Justitie (de rule of reason). Dit omdat het bij de vergunningenstelsels van de gemeente Waalre gaat om niet-discriminerende maatregelen. 2.3 Nationale wetgeving Omdat een richtlijn geen rechtstreekse werking heeft voor bedrijven en burgers moet een richtlijn worden omgezet naar nationaal recht. De Dienstenrichtlijn is daarom omgezet in onze nationale wetgeving, de Dienstenwet. Naar aanleiding van de invoering van de Dienstenwet is de Algemene wet bestuursrecht aangepast. De Dienstenwet en de Algemene wet bestuursrecht zijn in de volgende paragrafen uitgelegd. 29 < vrij verkeer, voorpagina, grondbeginselen vrij verkeer. 30 C. Bakker 2009 P HvJ EG 20 februari 1978, nr. 120/ HvJ 10 mei 1995, nr. C- 384/ Prof. dr. B. Hessel e.a p < 35 Overweging 40 Dienstenrichtlijn. 14

15 2.3.1 Dienstenwet De hoofdverplichtingen uit de Dienstenrichtlijn worden geïmplementeerd in de nationale wetgeving via de Dienstenwet. De Dienstenwet is een uitwerking van de Dienstenrichtlijn. De Dienstenwet wijzigt de Algemene wet bestuursrecht. In de artikelen 28, 61, 65 en 66 van de Dienstenwet zijn de regelingen opgenomen om de uitvoering van de Lex Silencio Positivo mogelijk te maken. 36 Hieronder worden de artikelen beschreven en toegelicht. Artikel 28 Dienstenwet In afwijking van artikel 4:20a, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht is paragraaf van die wet van toepassing op een aanvraag om een vergunning, tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald. Dit artikel regelt dat paragraaf Algemene wet bestuursrecht geen facultatief karakter heeft voor de vergunningenstelsels die onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen. Artikel 61 Dienstenwet [ Wijzigt de Algemene wet bestuursrecht.] Artikel 65 Dienstenwet Artikel 28 Dienstenwet is tot 1 januari 2012 niet van toepassing op vergunningen, verleend krachtens de Provinciewet, de Gemeentewet, de Waterschapswet, de Wet gemeenschappelijke regelingen en de Wet op de bedrijfsorganisatie. Artikel 66 Dienstenwet 1. Bij algemene maatregel van bestuur worden tot 1 januari 2012 de vergunningen aangewezen waarvan de aanvraag op grond van artikel 28 is uitgezonderd van de toepassing van paragraaf van de Algemene wet bestuursrecht. 2. Het eerste lid is niet van toepassing op vergunningen, verleend krachtens de Provinciewet, de Gemeentewet, de Waterschapswet, de Wet gemeenschappelijke regelingen en de Wet op de bedrijfsorganisatie. 3. De voordracht voor een krachtens het eerste lid vast te stellen algemene maatregel van bestuur wordt voor de eerste maal niet eerder gedaan dan vier weken nadat het ontwerp aan beide kamers der Staten-Generaal is overlegd. De artikelen 65 en 66 lid 2 Dienstenwet zijn voor de gemeente Waalre van bijzonder belang. De gemeente Waalre verleent namelijk vergunningen op grond van de Gemeentewet. Door deze artikelen wordt er voor de gemeenten een verschil gemaakt tussen de periode vóór 1 januari 2012 en de periode ná 1 januari De periode voor 1 januari 2012 betreft de zogenaamde overgangsregeling waarbij gemeenten de Lex Silencio Positivo uitdrukkelijk van toepassing dienen te verklaren indien zij dit wenselijk achten. Dit is op vrijwillige basis. De gemeente Waalre heeft hier geen gebruik van gemaakt. De Dienstenrichtlijn en de Dienstenwet kennen dus een verplichtend karakter tenzij er valide, door de Dienstenrichtlijn toegestane, redenen zijn 36 Prof. dr. B Hessel e.a p

16 om de Lex Silencio Positivo niet van toepassing te verklaren. Daarom dient de gemeente Waalre voor 1 januari 2012 de vergunningenstelsels die onder de Dienstenrichtlijn vallen te hebben getoetst. Dit om de Lex Silencio Positivo voor bepaalde vergunningenstelsels uitdrukkelijk uit te sluiten, op basis van dwingende redenen van algemeen belang. Wanneer deze toetsing niet zal plaatsvinden voor 1 januari 2012 zal de Lex Silencio Positivo automatisch van toepassing zijn op alle vergunningenstelsels onder de Dienstenrichtlijn. 37 De Dienstenwet vormt voor wat betreft de Lex Silencio Positivo de schakel tussen de Dienstenrichtlijn, die het Europeesrechtelijke kader vormt, en de Algemene wet bestuursrecht die de juridische regeling van de Lex Silencio Positivo in nationaal recht vastlegt. Anders gezegd, de Dienstenrichtlijn bepaalt wanneer de invoering van de Lex Silencio Positivo verplicht is. De Dienstenwet regelt naar nationaal recht wanneer de Lex Silencio Positivo moet worden toegepast en de Algemene wet bestuursrecht regelt hoe de Lex Silencio Posivo naar nationaal recht moet worden toegepast. De Algemene wet bestuursrecht maakt het verder ook mogelijk om de Lex Silencio Positivo op vrijwillige basis in te voeren. De gemeente Waalre wil in het kader van een verbeterde dienstverlening ook de vrijwillige Lex Silencio Positivo invoeren waar dit gewenst is. Dit betekent dat er onderscheid moet worden gemaakt tussen de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo op grond van de Dienstenrichtlijn en de vrijwillige invoering Algemene wet bestuursrecht Voor de invoering van de Lex Silencio Positivo kende de Algemene wet bestuursrecht geen inhoudelijke gevolgen toe aan het overschrijden van een beslistermijn door het bestuursorgaan. De enige consequentie voor termijnoverschrijding is sinds 1 oktober 2009 opgenomen in de Algemene wet bestuursrecht door de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen. Sinds de invoering van deze wet is het voor de burger mogelijk de te laat beslissende overheid een dwangsom op te leggen door middel van een ingebrekestelling en direct in beroep te gaan bij de rechtbank. Tevens zijn de gronden waarop de beslistermijn kan worden opgeschort, verruimd. Echter, de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen bevat nog steeds geen fatale termijn. 38 Dit wil zeggen dat wanneer een bestuursorgaan de beslistermijn overschrijdt dit nog geen gevolgen voor de uiteindelijke beslissing met zich mee brengt. Het is dan nog steeds niet duidelijk wanneer er een beslissing op de aanvraag van een vergunning of ontheffing wordt genomen. Hiermee is de burger dus in essentie niet geholpen aan een besluit of een vergunning/ ontheffing. De huidige aanpassing van de Algemene wet bestuursrecht naar aanleiding van de Dienstenwet verandert dit. De Lex Silencio Positivo en de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen zijn dus twee naast elkaar staande middelen om tijdige dienstverlening te bevorderen. Wanneer de Lex Silencio Positivo in werking is getreden kan de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen niet meer worden ingeroepen omdat er al een besluit (weliswaar van 37 < dossiers, Dienstenrichtlijn, voorschriften vergunningenstelsels, Lex Silencio Positivo. 38 Handreiking voor decentrale overheden 2009 p

17 rechtswege) is genomen. 39 Wanneer de Lex Silencio Positivo niet van toepassing is op een bepaald vergunningenstelsel, kan de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen worden ingeroepen. Het principe van de Lex Silencio Positivo is in het kader van de dienstverlening klantvriendelijker dan de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen. De Lex Silencio Positivo vereist namelijk in tegenstelling tot de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen geen handeling van de aanvrager. De vergunning wordt bij de toepassing van de Lex Silencio Positivo automatisch verleend wanneer het beslistermijn is verstreken. 40 In de Algemene wet bestuursrecht wordt inhoud gegeven aan de Lex Silencio Positivo door middel van een nieuwe toegevoegde paragraaf. De paragraaf die is toegevoegd betreft: Positieve fictieve beschikking bij niet tijdig beslissen. Deze paragraaf bevat de artikelen 4:20a t/m 4:20f Algemene wet bestuursrecht. Paragraaf Algemene wet bestuursrecht betreft een facultatieve regeling voor vergunningenstelsels die niet onder de Dienstenrichtlijn vallen. Voor vergunningenstelsels die onder de Dienstenrichtlijn vallen is paragraaf Algemene wet bestuursrecht geen facultatieve bepaling. De keuzemogelijkheid voor de toepassing van de Lex Silencio Positivo bestaat dan niet, zoals beschreven in eerdere paragrafen. Hieronder worden de artikelen van paragraaf van de Algemene wet bestuursrecht besproken omdat deze regels voor de gemeente Waalre van belang zijn voor de vergunningenstelsels waarop de Lex Silencio Positivo wordt toegepast. Artikel 4:20a Algemene wet bestuursrecht bepaalt dat de Lex Silencio Positivo alleen van toepassing is indien dit bij wettelijk voorschrift is bepaald. Dit kan de gemeente Waalre bewerkstelligen via haar eigen verordeningen. Voor de vergunningenstelsels die onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen is de gemeente Waalre dit verplicht. Voor de vergunningenstelsels die niet onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen is dit facultatief. Artikel 4:20b Algemene wet bestuursrecht regelt de werking van de Lex Silencio Positivo naar nationaal recht. Kort gezegd, overschrijdt een bestuursorgaan de wettelijke beslistermijn dan ontstaat er van rechtswege een vergunning. Deze vergunning treedt in werking op de derde dag na afloop van de beslistermijn. Artikel 4:20c Algemene wet bestuursrecht bepaalt dat het bestuursorgaan de beschikking binnen twee weken bekend dient te maken nadat zij van rechtswege is gegeven. Bij de bekendmaking van de beschikking moet vermeld worden dat de beschikking van rechtswege is verleend. Artikel 4:20d Algemene wet bestuursrecht bepaalt dat het bestuursorgaan twee weken na de ingebrekestelling van de aanvrager een dwangsom verbeurt indien het bestuursorgaan de beschikking niet op tijd bekend heeft gemaakt. Dit betekent dat de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig 39 Projectgroep Minder Regels Meer Service, Lex Silencio Positivo. Mogelijkheden voor toepassing bij gemeentelijke vergunningen en ontheffingen 2009 p Projectgroep Minder Regels Meer Service, Lex Silencio Positivo. Mogelijkheden voor toepassing bij gemeentelijke vergunningen en ontheffingen 2009 p

18 beslissen alsnog kan worden ingeroepen omdat het bestuursorgaan heeft nagelaten de beschikking op tijd bekend te maken. Artikel 4:20e Algemene wet bestuursrecht bepaalt dat de voorschriften ook deel uitmaken van de van rechtswege verleende beschikking. Artikel 4:20f Algemene wet bestuursrecht zorgt voor een ontsnappingsmogelijkheid op het moment dat een van rechtswege verleende vergunning ernstige gevolgen heeft voor het algemeen belang. Wanneer dit het geval is kan een van rechtswege verleende vergunning binnen zes weken worden ingetrokken of kunnen er extra voorwaarden worden gesteld. Het bestuursorgaan vergoedt de schade die door de wijziging of intrekking wordt veroorzaakt. 18

19 Hoofdstuk 3 Verplichte invoering Lex Silencio Positivo Dit hoofdstuk beschrijft de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo in de vergunningenstelsels 41 van de gemeente Waalre. Zoals eerder is vermeld in paragraaf 2.2 en geldt op grond van artikel 13 lid 4 Dienstenrichtlijn en het tevens daarop gebaseerde artikel 28 Dienstenwet de verplichte invoering van de Lex Silencio Positivo behalve als er sprake is van dwingende redenen van algemeen belang. 3.1 Vergunningenstelsels onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn Om te bepalen op welke vergunningenstelsels de Lex Silencio Positivo verplicht van toepassing verklaard dient te worden moet er eerst inzichtelijk zijn welke vergunningenstelsels onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen. Op 30 september 2008 is er binnen de gemeente Waalre een screening verricht waarbij is gekeken welke bepalingen van de gemeente Waalre onder de Dienstenrichtlijn vallen. Dit waren enkele bepalingen uit de Bouwverordening en de Algemene plaatselijke verordening (hierna: APV). Een uitgebreide screening heeft niet plaatsgevonden aangezien het besluit genomen was om voor 2010 de modelverordeningen vast te stellen. De resultaten uit de screening van 30 september 2008 zijn niet volledig en verouderd. Ook heeft de gemeente Waalre niet de modelverordeningen van de VNG overgenomen. Het is daarom van belang om te weten welke vergunningenstelsels van de gemeente Waalre onder de reikwijdte van de Dienstenrichtlijn vallen. In bijlage 1 van de ledenbrief van de VNG van 4 november is een lijst opgenomen met daarin de aanpassingen van de VNG modelverordeningen in verband met de Lex Silencio Positivo. Deze lijst geldt als basis voor dit onderzoek, maar er zijn twee problemen. Ten eerste heeft de lijst betrekking op de modelverordeningen. De gemeente Waalre maakt geen gebruik van de modelverordeningen. Ten tweede is de lijst inmiddels verouderd, want er zijn na 4 november 2009 verordeningen vervallen en nieuwe verordeningen vastgesteld. Vanwege het feit dat de lijst uit de ledenbrief van 4 november 2009 verouderd is en de gemeente Waalre geen gebruik maakt van de modelverordeningen zijn voor dit onderzoek de verordeningen van de gemeente Waalre opnieuw onderzocht op de aanwezigheid van vergunningenstelsels die vallen onder de Dienstenrichtlijn. Uit dit onderzoek (bijlage 1) blijkt dat de gemeente Waalre geen extra verordeningen heeft die onder de Dienstenrichtlijn vallen als die op de lijst van de VNG vermeld staan. Daarom is de lijst uit de ledenbrief van 4 november 2009 van de VNG als uitgangspunt bij de behandeling van de toepassing van de Lex Silencio Positivo genomen. Hierbij wordt de huidige wet- en regelgeving in achtgenomen. 41 Waalre heeft in veel stelsels een vergunning, waar de VNG een ontheffing heeft. Er zijn juridische verschillen maar voor de beoordeling van de toepassing van de Lex Silencio Positivo zijn deze verschillen niet van belang. 42 < brieven, ledenbrieven overzicht, 2009, aanpassing van een aantal VNG modelverordeningen in verband met de lex silencio positivo, bijlage 1, 4 november

20 Achtereenvolgens komen de volgende verordeningen aan bod waarbij de toepassing van de Lex Silencio Positivo behandeld wordt. 1. Verordening kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk 2. Marktverordening (vergunning organisatie) 3. Speelautomatenhallenverordening 4. Huisvestingsverordening 5. Afvalstoffenverordening 6. APV 7. Bouwverordening 8. Leefmilieuverordening 9. Brandbeveiligingsverordening 10. Telecommunicatieverordening 1. Verordening kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk VNG heeft in haar ledenbrief van 4 november 2009 geconcludeerd dat de Lex Silencio Positivo niet van toepassing dient te worden verklaard op de verordening kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk, omdat er sprake is van dwingende redenen van algemeen belang. In verband met een herziening van het stelsel van gastouderopvang is de Wet kinderopvang per 1 augustus 2010 vervangen door de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Naar aanleiding van de inwerkingtreding van deze wet is de verordening kwaliteitsregels peuterspeelzaalwerk landelijk komen te vervallen. 43 Hetgeen de gemeente regelde in de verordening is nu in de wet geregeld. Omdat de verordening is vervallen hoeft er niet meer geoordeeld te worden over de toepassing van de Lex Silencio Positivo. De VNG heeft wel een nieuwe modelverordening vastgesteld, genaamd verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen. In deze verordening zijn de minimale eisen aan de ruimte en het inrichten van peuterspeelzalen geregeld. De VNG adviseert aan de gemeenten om de verordening over te nemen zodat er binnen de gemeenten minimale eisen worden gesteld aan de ruimte en inrichting van peuterspeelzalen voor het uitvoeren van een verantwoord en veilig peuterspeelzaalwerk. 44 In de verordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen is geen sprake van een dienst en er zit geen vergunningenstelsel, meldingstelsel of ontheffingstelsel in waardoor er geen sprake is van het al dan niet van toepassing verklaren van de Lex Silencio Positivo. De Lex Silencio Positivo is wel van toepassing op rijksniveau bij de aanvraag van het exploiteren van een kindercentrum of gastouderbureau. Deze aanvraag is geregeld in artikel 1.45 en 1.46 van de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. De gemeente Waalre vervult hier een medebewindstaak. 45 Hierdoor dient de gemeente rekening te houden met het feit dat de Lex Silencio Positivo van toepassing is als zij niet op tijd op een aanvraag omtrent het exploiteren van een kindercentrum of gastouderbureau beslist. 43 < 44 < brieven, ledenbrieven overzicht, 2010, modelverordening ruimte- en inrichtingseisen peuterspeelzalen, 13 augustus < 20

21 2. Marktverordening (vergunning organisatie) In de Model-Marktverordening (vergunning organisatie) wordt geregeld dat het verboden is om zonder vergunning van het bevoegde bestuursorgaan een markt te organiseren. 46 De gemeente Waalre heeft geen marktverordening (vergunning organisatie). Dit omdat de gemeente Waalre het organiseren van een markt niet uitbesteedt. De gemeente Waalre heeft uitsluitend zelf de bevoegdheid om een markt te organiseren. Mocht de gemeente Waalre in de toekomst besluiten om een marktverordening (vergunning organisatie) van toepassing te verklaren dan kan volgens de VNG van de Lex Silencio Positivo worden afgeweken op basis van dwingende redenen van algemeen belang. Hierdoor is paragraaf van de Algemene wet bestuursrecht niet van toepassing. 3.Speelautomatenhallenverordening In de Model-Speelautomatenhallenverordening wordt geregeld dat het verboden is om zonder vergunning van het bevoegde bestuursorgaan een speelautomatenhal te vestigen of te exploiteren. 47 De gemeente Waalre heeft geen speelautomatenhallenverordening. Het is hoogst onwaarschijnlijk dat de gemeente Waalre in de toekomst zal besluiten om een speelautomatenhallenverordening van toepassing te verklaren. Mocht dit toch het geval zijn dan kan volgens de VNG van de toepassing van de Lex Silencio Positivo worden afgeweken op basis van dwingende redenen van algemeen belang. Hierdoor is paragraaf van de Algemene wet bestuursrecht niet van toepassing. 4. Huisvestingsverordening In de Model-Huisvestingsverordening wordt geregeld dat het verboden is om zonder splitsingsvergunning een recht op een gebouw te splitsen in appartementsrechten als bedoeld in artikel 106, eerste en derde lid, van boek 5 van het Burgerlijk Wetboek indien een of meer appartementsrechten de bevoegdheid omvatten tot het gebruik van een of meer gedeelten van het gebouw als woonruimte. 48 De gemeente Waalre heeft geen huisvestingsverordening. Mocht de gemeente Waalre in de toekomst besluiten om een huisvestingsverordening van toepassing te verklaren dan kan volgens de VNG niet van de Lex Silencio Positivo worden afgeweken. Er zijn namelijk geen dwingende redenen van algemeen belang. Hierdoor is paragraaf van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. 5. Afvalstoffenverordening In de Model-Afvalstoffenverordening gaat het om het aanwijzen van een inzameldienst die belast is met het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen. Daarnaast kunnen andere inzamelaars worden aangewezen die belast zijn met het afzonderlijk inzamelen van categorieën huishoudelijke afvalstoffen. 49 De gemeente Waalre heeft geen aparte afvalstoffenverordening. Dit betekent echter niet dat de gemeente Waalre niets heeft geregeld over het afvalstoffenbeleid. De bepalingen omtrent het afvalstoffenbeleid zijn opgenomen in hoofdstuk 4a van de APV van de gemeente Waalre. Daarom wordt dit artikel verder behandeld onder de APV. 46 < artikel 4 lid 1 Model-Marktverordening. 47 < artikel 2 lid 1 Model-speelautomatenhallenverordening. 48 < artikel Model-Huisvestingsverordening. 49 < artikel 2 Model-Afvalstoffenverordening. 21