Uraanhexafluoride in de splijtstofcyclus
|
|
- Albert Pauwels
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 022 1 Uraanhexafluoride Na het vergaan van het Franse vrachtschip de Mont Louis op 25 augustus 1984 voor de Belgische kust bij Oostende is vooral aandacht besteed aan de berging van een deel van de lading, namelijk 30 vaten uraanhexafluoride (UF 6 ). Het was de eerste keer dat een radioactieve stof bij een dergelijk ongeval was betrokken. Op 4 oktober 1984 werd de laatste container veilig geborgen. Uraanhexafluoride in de splijtstofcyclus Uraanhexafluoride vormt een schakel in de splijtstofcyclus van uraan. Natuurlijk uraan is geen geschikte splijtstof, omdat het voornamelijk het isotoop uraan 238 bevat dat niet splijtbaar is en slechts 0,72% van het wel splijtbare uraan 235. Om in een kernreactor te kunnen worden ingezet, moet het gehalte uraan 235 in een verrijkingsfabriek worden verhoogd tot 1,5-3,5%. Daarvoor is nodig dat het uraanerts wordt omgezet in een gemakkelijk gasvormig te maken uraanverbinding. Dat is het uraanhexafluoride. Voor de verrijking zijn op industriële schaal twee processen beschikbaar, het gasdiffusieproces (gebruikt in de VS, Frankrijk en de USSR) en het ultracentrifugeproces (toegepast in Nederland en Groot-Brittannië). Beide processen maken gebruik van het feit dat uraan 235 lichter is dan uraan 238. Het verrijkte uraanhexafluoride wordt vervolgens omgezet in uraandioxide (UO 2 ), waarvan men de splijtstofelementen maakt die in de kernreactor als brandstof worden ingezet. De 30 containers met uraanhexafluoride waren met de Mont Louis op weg naar de Russische havenplaats Riga, waar deze stof zou worden verrijkt. Dit gebeurt al sinds 1973 op grond van een contract
2 022 2 Uraanhexafluoride dat de Fransen met de Russen sloten toen zij zelf nog niet over voldoende verrijkingsmogelijkheden beschikten. Fysische en chemische eigenschappen Bij kamertemperatuur is uraanhexafluoride een witte, vluchtige vaste stof met een dichtheid van 5,1 g/cm 3. Het tripelpunt (waarbij gas, vloeistof en vaste stof met elkaar in evenwicht zijn) ligt bij 64,1 C en 0,15 MPa (1,5 at). Bij een hogere temperatuur smelt uraanhexafluoride tot een kleurloze vloeistof met een dichtheid van 3,6 g/cm 3 ; bij lagere druk gaat uraanhexafluoride over in de gasfase. Onder atmosferische druk sublimeert de stof bij 56,6 C. In de transportcilinders bevindt uraanhexafluoride zich in de vaste fase, bij een onderdruk van minder dan 0,7 at. Om het UF 6 in en uit de containers te krijgen, verwarmt men de container met stoom tot circa 80 C tot het UF 6 gasvormig is en verpompt kan worden. Uraanhexafluoride reageert met de meeste organische stoffen en ook met vele metalen. Met koolwaterstoffen is bij hoge temperatuur de reactie heftig. Uraanhexafluoride reageert niet met zuurstof, stikstof of droge lucht. Het is ook niet agressief ten opzichte van koolstofstaal, aluminium, Monel, nikkel en koper. Deze materialen kunnen aan uraanhexafluoride worden blootgesteld zonder dat excessieve corrosie optreedt. Bij reactie met water, ethers en alcoholen worden oplosbare reactieprodukten zoals uranylfluoride (UO 2 F 2 ) en waterstoffluoride (HF) gevormd. De exotherme reactie met water verloopt als volgt: UF H 2 O UO 2 F HF J/g Radiologische eigenschappen Natuurlijk uraan is licht radioactief en bevat naast 99,276% uraan 238 0,0056% uraan 234 en 0,72% uraan 235. Het eruit bereide uraanhexafluoride heeft dezelfde activiteit (0,48 µci/g). Bij verrijking neemt de activiteit toe. Bij een gehalte van 2% uraan 235 is de activiteit 0,90 µci/g, bij een gehalte van 5% is de activiteit toegenomen tot 1,83 µci/g. De belangrijkste straling die uraan af-
3 022 3 geeft is alfastraling die een gering doordringend vermogen heeft. Voor het transport is daarom alleen de gammastraling van belang. De stralingsintensiteit aan het oppervlak van een UF 6 -cilinder is gewoonlijk 1-10 millirem per uur (dit kan men vergelijken met de totale jaarlijkse dosis aan achtergrondstraling die gemiddeld 125 millirem bedraagt; de maximaal toegestane dosis voor radiologische werkers bedraagt 5000 millirem per jaar en voor niet-radiologische werkers 500 millirem per jaar). Met toenemende afstand tot de cilinder neemt de intensiteit snel af. In water wordt de afgegeven straling sneller geabsorbeerd dan in lucht. Produktie en transport De omzetting van uraanerts-concentraat (de zgn. yellow-cake, U ) in uraanhexafluoride is een betrekkelijk eenvoudig en goedkoop proces. De enige daartoe bestemde fabrieken staan in de USSR, de VS, Groot-Brittannië, Canada en Frankrijk. De yellow-cake wordt eerst gezuiverd en dan door waterstoffluoride omgezet in uraanfluoride (UF 4 ). Dit gaat met behulp van fluor over in UF 6 dat vervolgens naar een verrijkingsfabriek wordt getransporteerd. Het transport vindt plaats in speciale gestandaardiseerde cilinders die op hun beurt weer verpakt zijn in een afzonderlijke container (overpack). Het geheel vormt een zgn. type-b-container. Dit is een container die met het oog op mogelijke transportongelukken moet voldoen aan een groot aantal zware eisen die zijn opgesteld door het Internationale Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) in Wenen. In Nederland vallen de containers onder de Stoomwet. De belangrijkste eisen zijn: lekdichtheid na een vrije val van 9 m hoogte op een betonnen blok met een stalen plaat er bovenop; lekdichtheid na een vrije val van 1 m hoogte op een massieve stalen pin met een diameter van 15 cm; lekdichtheid na verblijf gedurende een half uur in een vuur van 800 C; lekdichtheid na onderdompeling in water van 15 m diep gedurende 8 uur.
4 022 4 Uraanhexafluoride De containers worden periodiek gekeurd (in Nederland door het Stoomwezen) en alleen goedgekeurde containers mogen worden gebruikt. Voor ieder transport worden de containers getest op eventuele lekkage en uitwendige beschadigingen. Ook de vulprocedure is aan regels gebonden. Het transport zelf is geregeld door het Vervoersbesluit van de Kernenergiewet, waarin voor de technische eisen wordt doorverwezen naar de reglementen aangaande vervoer van gevaarlijke stoffen per spoor, over land en over binnenwateren (zie Chemische Feitelijkheden ). Veiligheid De variatie in dichtheid, dampdruk en fysische toestand bij wisselende temperatuur en druk, alsmede de chemische en radiologische eigenschappen van uraanhexafluoride maken speciale procedures bij de omgang met deze stof noodzakelijk. Er bestaat hiermee echter al ruim 40 jaar ervaring in vele landen en er is tot het vergaan van de Mont Louis nooit sprake geweest van ernstige ongevalsituaties. Het risico van UF 6 bij een verrijkingsgraad van minder dan 10% is eerder van corrosieve en toxische aard dan van radioactieve aard. Uraanhexafluoride veroorzaakt bij contact met de huid verbranding. Ook de longen kunnen worden aangetast. Doordat UF 6 snel reageert met water (zelfs met het in de lucht aanwezige water) moet men ook rekening houden met de eigenschappen van de gevormde reactieprodukten. Uranylfluoride en waterstoffluoride zijn beide giftig, terwijl waterstoffluoride bovendien uiterst corrosief is. In zee zal het risico door de sterke verdunning snel afnemen. Wanneer UF 6 zelf in overmaat reageert met water, b.v. bij een lekkage van een afsluiter, dan ontstaat een korst die het lek kan afsluiten en de reactie sterk belemmert of stopt. Literatuur OECD. Proceedings of the specialist s meeting on safety problems associated with handling and storage of UF 6, Boekelo, Nederland, juni 1978.
5 022 5 A. J. Legeay, Handling of UF 6 in US gaseous diffusion plants. H. Bouziques, Fundamentals of UF 6 accidental release. oktober 1984 P. J. van der Hulst A. J. van Loon Th. A. M. Kaandorp
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 stoffen en reacties
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 2 stoffen en reacties Samenvatting door F. 1622 woorden 22 mei 2015 6,1 40 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Paragraaf 1 Gloeien, smelten en verdampen Als je
Nadere informatieAardolie is een zwart, stroperig mengsel van heel veel stoffen, wat door middel van een bepaalde scheidingsmethode in zeven fracties gescheiden wordt.
Meerkeuzevragen Naast koolstofdioxide en waterdamp komen bij verbranding van steenkool nog flinke hoeveelheden schadelijke stoffen vrij. Dit komt doordat steenkool ook zwavel- en stikstofatomen bevat,
Nadere informatieRadioactiviteit werd ontdekt in 1898 door de Franse natuurkundige Henri Becquerel.
H7: Radioactiviteit Als een bepaalde kern van een element te veel of te weinig neutronen heeft is het onstabiel. Daardoor gaan ze na een zekere tijd uit elkaar vallen, op die manier bereiken ze een stabiele
Nadere informatie5,5. Samenvatting door een scholier 1429 woorden 13 juli keer beoordeeld. Natuurkunde
Samenvatting door een scholier 1429 woorden 13 juli 2006 5,5 66 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Natuurkunde samenvatting hoofdstuk 3 ioniserende straling 3. 1 de bouw van de atoomkernen. * Atoom: - bestaat
Nadere informatieParagraaf 1: Fossiele brandstoffen
Scheikunde Hoofdstuk 2 Samenvatting Paragraaf 1: Fossiele brandstoffen Fossiele brandstof Koolwaterstof Onvolledige verbranding Broeikaseffect Brandstof ontstaan door het afsterven van levende organismen,
Nadere informatieStabiliteit van atoomkernen
Stabiliteit van atoomkernen Wanneer is een atoomkern stabiel? Wat is een radioactieve stof? Wat doet een radioactieve stof? 1 Soorten ioniserende straling Alfa-straling of α-straling Bèta-straling of β-straling
Nadere informatieBouwtechnologische aspecten van kernreactoren
Bouwtechnologische aspecten van kernreactoren J.L. Kloosterman Technische Universiteit Delft Interfacultair Reactor Instituut Mekelweg 15, 2629 JB Delft J.L.Kloosterman@iri.tudelft.nl In een kernreactor
Nadere informatieFiche 6 (Observatie): Transport van gevaarlijke producten en signalisatie
Fiche 6 (Observatie): Transport van gevaarlijke producten en signalisatie Inleiding Volgens het soort transport is de internationale reglementering die van kracht is, verschillend : Transport langs de
Nadere informatieGevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt.
Gevaarlijke stoffen Gevaarlijke stoffen zijn stoffen die gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Op je werk, maar ook thuis zijn veel meer gevaarlijke stoffen dan je denkt. Giftig Een stof is giftig als deze
Nadere informatieOnderzoeken of het veilig en haalbaar is om radioactief afval te bergen
Onderzoeken of het veilig en haalbaar is om radioactief afval te bergen Radioactief afval is gevaarlijk. Het zendt stralen uit die we niet kunnen zien, voelen, ruiken of horen. Maar die stralen kunnen
Nadere informatieHoofdstuk 9: Radioactiviteit
Hoofdstuk 9: Radioactiviteit Natuurkunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 9: Radioactiviteit Natuurkunde 1. Mechanica 2. Golven en straling 3. Elektriciteit en magnetisme 4. Warmteleer Rechtlijnige
Nadere informatieVAN OMGEVINGSLUCHT NAAR MEDICINALE ZUURSTOF. Denise Daems Verpleegkundig specialiste ventilatie Pneumologie
VAN OMGEVINGSLUCHT NAAR MEDICINALE ZUURSTOF Denise Daems Verpleegkundig specialiste ventilatie Pneumologie Gas Lucht Zuurstof Inhoud 1. Algemeenheden 2. Fysische en chemische eigenschappen 3. Toepassingen
Nadere informatieOefenvragen Hoofdstuk 4 Chemische reacties antwoorden
Oefenvragen Hoofdstuk 4 Chemische reacties antwoorden Vraag 1 Geef juiste uitspraken over een chemische reactie. Kies uit: stofeigenschappen reactieproducten beginstoffen. I. Bij een chemische reactie
Nadere informatie1 Uit welke deeltjes is de kern van een atoom opgebouwd? Protonen en neutronen.
SO Straling 1 Uit welke deeltjes is de kern van een atoom opgebouwd? Protonen en neutronen. 2 Waaruit bestaat de elektronenwolk van een atoom? Negatief geladen deeltjes, elektronen. 3 Wat bevindt zich
Nadere informatieT2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen
T2: Verbranden en Ontleden, De snelheid van een reactie en Verbindingen en elementen 2008 Voorbeeld toets dinsdag 29 februari 60 minuten NASK 2, 2(3) VMBO-TGK, DEEL B. H5: VERBRANDEN EN ONTLEDEN 3(4) VMBO-TGK,
Nadere informatieSCHEIKUNDE. Hoofdstuk 9
SCHEIKUNDE Hoofdstuk 9 Par. 1 Elke chemische reactie heeft een energie-effect. De chemische energie voor én na de reactie is niet gelijk. Als de reactie warmer wordt is de chemische energie omgezet in
Nadere informatieNucleair Materiaal onschadelijk maken
Nucleair Materiaal onschadelijk maken Frodo Klaassen Kivi Symposium 24 maart 2014 klaassen@nrg.eu Inleiding Wat is nucleair materiaal? Hoeveel materiaal is er op de wereld? Afbreken en onschadelijk maken
Nadere informatieVorming van niet-metaaloxiden
Vorming van niet-metaaloxiden Leerlingenproef 4: verbranden van koolstof ORIËNTEREN Welke organische stofklasse ontstaat er bij het verbranden van koolstof? Hypothese: Er ontstaat een niet-metaaloxide,
Nadere informatieH7 werken met stoffen
H7 werken met stoffen Stofeigenschappen Faseovergangen Veilig werken met stoffen Chemische reacties Stoffen Zuivere stoffen mengsels legeringen één soort moleculen opgebouwd uit een aantal verschillende
Nadere informatie4 Verbranding. Bij gele vlammen ontstaat roet (4.1)
4 Verbranding Verbrandingsverschijnselen (4.1) Bij een verbranding treden altijd een of meer van de volgende verschijnselen op: rookontwikkeling, roetontwikkeling, warmteontwikkeling, vlammen, vonken.
Nadere informatieHet spel: Rad van Fortuin
Het spel: Rad van Fortuin Spelregels: - iedereen draait om beurt aan het rad. - als het rad stopt, moeten ze een vraag beantwoorden. Goed antwoord: krijgen ze de punten waar het rad is gestopt en mogen
Nadere informatieSCHRIFTELIJKE INSTRUCTIES VOLGENS HET ADN. Maatregelen in het geval van een ongeval of noodgeval
SCHRIFTELIJKE INSTRUCTIES VOLGENS HET ADN Maatregelen in het geval van een ongeval of noodgeval In het geval van een ongeval of noodgeval dat tijdens het vervoer kan voorkomen of optreden, moeten de leden
Nadere informatieWater is een heel bekend begrip. De bekende molecuul formule voor water is uiteraard H2O, de stof heeft
Werkstuk door een scholier 996 woorden 14 mei 2003 5 152 keer beoordeeld Vak Scheikunde Inhoudsopgave Wat is waterstof? Wat is water? Wat is filtreren? Wat is destilleren? Drie fasen van water. Wat is
Nadere informatieMethanol. Formule. Brandalcohol, methylalcohol. Productie. (a) Productie van synthesegas. (i) Traditionele methoden
Methanol Formule CH3OH Naam Familie Productie Brandalcohol, methylalcohol Alcoholen (a) Productie van synthesegas (i) Traditionele methoden Methanol wordt vervaardigd uit synthesegas dat een mengsel is
Nadere informatieMATERIAL SAFETY DATA SHEET 2203
1. IDENTIFICATIE VAN HET STOFPREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING Product naam: Sievert Powergas wegwerppatroon 2210, 190g, 330ml Leverancier: Sievert AB, Box 1366, 171 26 Solna, Sweden Telefoon: Voor bijkomende
Nadere informatienatuurkunde havo 2017-I
Molybdeen-99 In Petten staat een kerncentrale waar isotopen voor medische toepassingen worden geproduceerd. Eén van de belangrijkste producten is molybdeen-99 (Mo-99). Mo-99 wordt geproduceerd door een
Nadere informatieVloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen. Jan Van Houwenhove 3 December 2015
Vloeibaar aardgas - Liquid Natural Gas (LNG) Voordelen en uitdagingen Jan Van Houwenhove 3 December 2015 Agenda Cryo Advise Aardgas - eigenschappen Voordelen Uitdagingen Cryo Advise advies voor LNG systemen
Nadere informatieScheikunde Samenvatting H4+H5
Scheikunde Samenvatting H4+H5 Hoofdstuk 4 4.2 Stoffen worden ingedeeld op grond van hun eigenschappen. Er zijn niet-ontleedbare stoffen en ontleedbare stoffen. De niet-ontleedbare stoffen zijn verdeeld
Nadere informatieEnergieopwekking door kernsplijting in een kernreactor. Kerncentrale van Tihange(bij Hoei)
Energieopwekking door kernsplijting in een kernreactor Kerncentrale van Tihange(bij Hoei) 1 Benodigdheden Chemisch element: Uranium Uranium kent verschillende isotopen Definitie isotoop? 2 Benodigdheden
Nadere informatie*** VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD ***
*** VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD *** 1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE VENNOOTSCHAP/ONDERNEMING PRODUCT BENAMING COOL-BIND 1300 AANBEVOLEN TOEPASSINGEN LEVERANCIER Lijm Van Asperen Kleefstoffen
Nadere informatieH7+8 kort les.notebook June 05, 2018
H78 kort les.notebook June 05, 2018 Hoofdstuk 7 en Materie We gaan eens goed naar die stoffen kijken. We gaan steeds een niveau dieper. Stoffen bijv. limonade (mengsel) Hoofdstuk 8 Straling Moleculen water
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo
Samenvatting Scheikunde Scheikunde Chemie overal H1 3 vwo Samenvatting door een scholier 1193 woorden 30 oktober 2012 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Samenvatting Scheikunde
Nadere informatieEindexamen vmbo gl/tl nask2 2011 - I
Beoordelingsmodel Aan het juiste antwoord op een meerkeuzevraag wordt één scorepunt toegekend. Chemische geesten 1 B 2 maximumscore 1 zoutzuur Wanneer het antwoord 'waterstofchloride-oplossing' is gegeven,
Nadere informatieBereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau bedraagt 1 bar.
7. Gaswetten Opgave 1 Opgave 2 Opgave 3 Opgave 4 Opgave 5 Opgave 6 Opgave 7 Bereken de luchtdruk in bar op 3000 m hoogte in de Franse Alpen. De soortelijke massa van lucht is 1,2 kg/m³. De druk op zeeniveau
Nadere informatiealuminium 2,7 0, ,024 ijzer 7,9 0, ,012
DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Dichtheid Soortelijke
Nadere informatieTransport gevaarlijke stoffen
min. 30 cm Identificatienummer gevaar Identificatienummer stof 40 cm Afmeting mag ongeveer 10% afwijken Herkenningsbord Blanco Lijst van stoffen en identificatienummers Betekenis van gevaarsidentificatienummers
Nadere informatieDosisbegrippen stralingsbescherming. /stralingsbeschermingsdienst SBD-TU/e
13 Dosisbegrippen stralingsbescherming 1 13 Ioniserende straling ontvanger stralingsbron stralingsbundel zendt straling uit absorptie van energie dosis mogelijke biologische effecten 2 13 Ioniserende straling
Nadere informatieVervoer van gevaarlijke stoffen
021 1 Vervoer van gevaarlijke stoffen Inleiding Door de toenemende industrialisatie in onder meer Nederland is het vervoer van gevaarlijke stoffen na de tweede wereldoorlog sterk toegenomen. Grondstoffen,
Nadere informatieWeten en kennen Definitie van brand: Een voorbeeld
Weten en kennen Begrip hebben van het verbrandingsproces en de daarmee samenhangende verschijnselen De algemene ontwikkeling van een compartimentsbrand kunnen beschrijven, inclusief: o Stadia van een brand
Nadere informatieDEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS.
DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. Materiaal Dichtheid g/cm 3 Soortelijke warmte J/g C Smelttemperatuur C Smeltwarmte J/g Kooktemperatuur C Lineaire uitzettingscoëfficiënt mm/m C alcohol 0,8 2,5 114 78 aluminium
Nadere informatieDe meeste verbrandingsproducten zie en ruik je niet. Maar je kunt ze wel aantonen met een zogeheten reagens.
Meerkeuzevragen Naast koolstofdioxide en waterdamp komen bij verbranding van steenkool nog flinke hoeveelheden schadelijke stoffen vrij. Dit komt doordat steenkool ook zwavel- en stikstofatomen bevat,
Nadere informatieVervoer Radioactieve stoffen. Regelgeving Inspectie Ongevallen
Vervoer Radioactieve stoffen Regelgeving Inspectie Ongevallen Erik Cottens Onderzoeksplatform voor overtreding inzake leefmilieu Brussels Hoofdstedelijk Gewest 24 juni 2009 24/06/2009 1 Radioactieve bronnen
Nadere informatie3.1 Energie. 3.2 Kenmerken chemische reactie
3.1 Energie Wat is energie? Energie voorziening Fossiele brandstof verbranden Co2 komt vrij slecht voor het broeikaseffect Windmolen park Zonnepanelen Energie is iets wat nodig is voor een verbrandingsreactie
Nadere informatieGLT-PLUS. Datum : 14-3-2014 INDEX
Werkinstructie : HSEW Blz. : 1 van 5 INDEX 1 SCOPE 2 DOEL 3 PROCEDURE 3.1 Rollen van betrokkenen 3.2 Monstername 3.3 Verpakking 3.4 Transport 3.4.1 Monsters tbv radiologische analyse. 3.4.2 Monsters tbv
Nadere informatieIn dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw.
De basis van isolatie en hoe INSULd8eco werkt in uw gebouw In dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw. Om de werking van onze isolatie oplossing goed te begrijpen,
Nadere informatieScheikundige begrippen
Scheikundige begrippen Door: Ruby Vreedenburgh, Jesse Bosman, Colana van Klink en Fleur Jansen Scheikunde begrippen 1 Chemische reactie Ruby Vreedenburgh Overal om ons heen vinden er chemische reacties
Nadere informatieRISICOZINNEN (R-ZINNEN)
RISICOZINNEN (R-ZINNEN) R-code R-zin 1 In droge toestand ontplofbaar. 2 Ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur of andere ontstekingsoorzaken. 3 Ernstig ontploffingsgevaar door schok, wrijving, vuur
Nadere informatieDe inhoud van uw gascilinders. Veiligheidsboekje nr. 1
De inhoud van uw gascilinders Veiligheidsboekje nr. 1 1 Beste gasgebruiker, Messer produceert en levert een brede waaier aan gassen. Gassen zijn veilig om mee te werken - zolang u rekening houdt hun specifieke
Nadere informatieOefenopgaven CHEMISCHE INDUSTRIE
Oefenopgaven CEMISCE INDUSTRIE havo OPGAVE 1 Een bereidingswijze van fosfor, P 4, kan men als volgt weergeven: Ca 3 (PO 4 ) 2 + SiO 2 + C P 4 + CO + CaSiO 3 01 Neem bovenstaande reactievergelijking over
Nadere informatieToolbox-meeting Gevaarlijke stoffen
Toolbox-meeting Gevaarlijke stoffen Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding In het dagelijks leven kunnen we niet meer zonder chemische stoffen.
Nadere informatie10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte.
1 Materie en warmte Onderwerpen - Temperatuur en warmte. - Verschillende temperatuurschalen - Berekening hoeveelheid warmte t.o.v. bepaalde temperatuur. - Thermische geleidbaarheid van een stof. - Warmteweerstand
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4
Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting door Jel 1075 woorden 17 maart 2018 8 3 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova 1 Warmtebronnen en brandstoffen. Warmtebronnen thuis en op school.
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2, 3
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 1, 2, 3 4 Samenvatting door Syb 1176 woorden 4 keer beoordeeld 4 maart 2018 Vak Scheikunde Methode Chemie overal Scheikunde H1/H2/H3 Samenvatting PARAGRAAF 1.1 Een stof
Nadere informatieCENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN SCHEIKUNDE TENTAMEN SCHEIKUNDE. datum : donderdag 29 juli 2010
CENTRALE COMMISSIE VOORTENTAMEN SCHEIKUNDE TENTAMEN SCHEIKUNDE datum : donderdag 29 juli 2010 tijd : 14.00 tot 17.00 uur aantal opgaven : 6 Iedere opgave dient op een afzonderlijk vel te worden gemaakt
Nadere informatieSamenvatting NaSk Hoofdstuk 5
Samenvatting NaSk Hoofdstuk 5 Samenvatting door F. 874 woorden 3 maart 2015 7,6 37 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Natuur/scheikunde overal Samenvatting NaSk, hoofdstuk 5 Omgekeerd ontwerpen = hierbij
Nadere informatieExact Periode 7 Radioactiviteit Druk
Exact Periode 7 Radioactiviteit Druk Exact periode 7 Radioactiviteit Druk Exact Periode 7 2 Natuurlijke radioactiviteit Met natuurlijke radioactiviteit wordt bedoeld: radioactiviteit die niet kunstmatig
Nadere informatieSamenvatting Scheikunde Hoofdstuk 8
Samenvatting Scheikunde Hoofdstuk 8 Samenvatting door Dylan 748 woorden 30 december 2016 5,8 4 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Nova Scheikunde Paragraaf 1 Gemeenschappelijke eigenschappen metalen:
Nadere informatiePRODUCT VEILIGHEIDSBLAD pagina 1 van 5
BIJLARD BOUWCHEMIE B.V. Edisonstraat 87 2723 RT Zoetermeer tel : 079-3437538 fax: 079-3437539 e-mail: bijlard@wxs.nl datum uitgifte: 12 januari 2001 revisiedatum : 01 januari 2002 CAS-nummer: 64742-49-0
Nadere informatieBiomassa Hernieuwbare energie in gebouwen Vlaamse confederatie bouw
18/09/2012 Biomassa Hernieuwbare energie in gebouwen Vlaamse confederatie bouw Ruben Guisson VITO Bioenergy Team 13 september 2012, Technopolis Mechelen Types brandstof Houtpellets + Hoge energiedichtheid
Nadere informatie[i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872
Octrooiraad [i0iateriraag@leg.gin9 nu 7409872 Nederland [19] NL [54] Werkwijze voor het vacuümdlcht afsfüitem vsn elk der eerste uiteinden van een aantal holle transportorganen dia uit'tftonden in een
Nadere informatieHoofdstuk 1. Scheikunde is overal. J.A.W. Faes (2019)
Hoofdstuk 1 Scheikunde is overal J.A.W. Faes (2019) Hoofdstuk 1 Scheikunde is overal Paragrafen 1.1 Stofeigenschappen 1.2 Veiligheid 1.3 Faseveranderingen Practica Experiment 1 Hoe werkt de gasbrander?
Nadere informatieHoe ontstaan gevaarlijke gassen in containers? 1. De lading zelf 2. Gassingen met bestrijdingsmiddel 3. De container
Hoe ontstaan gevaarlijke gassen in containers? 1. De lading zelf 2. Gassingen met bestrijdingsmiddel 3. De container 1) De lading zelf kan gevaarlijke of verstikkende gassen produceren. Zelfs voedingsmiddelen
Nadere informatieHoofdstuk 4. Chemische reacties. J.A.W. Faes (2019)
Hoofdstuk 4 Chemische reacties J.A.W. Faes (2019) Hoofdstuk 4 Chemische reacties Paragrafen 4.1 Kenmerken van een reactie 4.2 Reactievergelijkingen 4.3 Rekenen aan reacties Practica Exp. 1 Waarnemen Exp.
Nadere informatieProef Scheikunde Proeven
Proef Scheikunde Proeven Proef door een scholier 973 woorden 4 december 2001 4,6 177 keer beoordeeld Vak Scheikunde Titel: De zuurstoftoevoer. Proefnummer: 1 Verbrandt papier met zuurstof? -) het brandt
Nadere informatieExact periode 2: Dichtheid
Exact periode 2: Dichtheid 1. Definitie Met dichtheid wordt bedoeld: de massa per volume-eenheid. Formule: m V : (spreek uit: ro) de dichtheid ( in kg.m -3 ) m: massa (in kg) V: volume (in m 3 ) Volume
Nadere informatieExact periode Youdenplot Krachten Druk
Exact periode 10.2 Youdenplot Krachten Druk Youdenplot. De Youdenplot wordt uitgelegd aan de hand van een presentatie. Exact Periode 10.2 2 Krachten. Een kracht kan een voorwerp versnellen of vervormen.
Nadere informatieSamenvatting Vrij vertaald luidt de titel van dit proefschrift: "Ladingstransport in dunne- lm transistoren gebaseerd op geordende organische halfgeleiders". Alvorens in te gaan op de specieke resultaten
Nadere informatieWet- en regelgeving voor Coördinerend Deskundigen Regelgeving vervoer ra-stoffen
Wet- en regelgeving voor Coördinerend Deskundigen Regelgeving vervoer ra-stoffen Hielke Freerk Boersma Arbo- en Milieudienst / SBE 20 februari 2018 Kernenergiewet: vervoer ra stoffen Kernenergiewet Cursus
Nadere informatieSCHEIKUNDE VWO 4 MOLBEREKENINGEN ANTW.
OPGAVE 1 LEVEL 1 Uit de opgave haal je dat koper en zuurstof links van de pijl moeten staan en koper(ii)oxide rechts van de pijl. Daarna maak je de reactievergelijking kloppend. 2 Cu + O 2 à 2 CuO Filmpje
Nadere informatie1 De bouw van stoffen
Inhoud 1 De bouw van stoffen 1 eigenschappen van stoffen 13 Mengsels en zuivere stoffen 13 D Oplossingen 15 Zuivere stoffen herkennen 15 Scheiding van mengsels 17 2 de opbouw van de materie 19 Moleculen
Nadere informatieSamenvatting Zure gassen zijn veelvuldig aanwezig in verschillende concentraties in industriële gassen. Deze moeten vaak verwijderd worden vanwege corrosie preventie, operationele, economische en/of milieu
Nadere informatieRekenen aan reacties. Deze les. Zelfstudieopdrachten. Zelfstudieopdrachten voor volgende week. Zelfstudieopdrachten voor deze week
Rekenen aan reacties Scheikunde iveau 4 Jaar 1 Periode 3 Week 3 Deze les Molair volume Reactievergelijkingen kloppend maken Samenvatting Vragen uiswerk voor volgende week Bestuderen oofdstuk 4: Chemische
Nadere informatie4. In een bakje met natriumjodide-oplossing worden 2 loden elektroden gehangen. Deze twee elektroden worden aangesloten op een batterij.
Test Scheikunde Havo 5 Periode 1 Geef voor de volgende redoxreacties de halfreacties: a Mg + S MgS b Na + Cl NaCl c Zn + O ZnO Geef de halfreacties en de reactievergelijking voor de volgende redoxreacties:
Nadere informatieExact periode 2: Dichtheid
Exact periode 2: Dichtheid 1 Definitie Met dichtheid wordt bedoeld: de massa per volume-eenheid. Formule: m V : (spreek uit: ro) de dichtheid ( in kg.m -3 ) m: massa (in kg) V: volume (in m 3 ) Volume
Nadere informatieEen mengsel van lucht, hete verbrandingsgassen en kleine deeltjes vaste stof In rook zitten ook soms vonken
Hoofdstuk 5 In vuur en vlam 5.1 Brand! Voorwaarden voor verbranding Ontbrandingstemperatuur De temperatuur waarbij een stof gaat branden De ontbrandingstemperatuur is ook een stofeigenschap. Er zijn drie
Nadere informatieModule 8 Chemisch Rekenen aan reacties
1 Inleiding In deze module ga je leren hoe je allerlei rekenwerk kunt uitvoeren aan chemische reacties. Dat is van belang omdat in veel bedrijven wordt gerekend aan reacties onder andere om te bepalen
Nadere informatieAanslag en beton verwijderaar voor industriele toepasingen.
1/5 Creet Aanslag en beton verwijderaar voor industriele toepasingen. Dasic International Ltd Winchester Hill Romsey Hampshire SO51 7YD UK www.dasicinter.com + (0)179 51219 + (0)179 52236 info@dasicinter.com
Nadere informatieOpgave 1 Een ideaal gas is een gas waarvan de moleculen elkaar niet aantrekken en bovendien als puntmassa s opgevat kunnen worden.
Uitwerkingen Een ideaal gas is een gas waarvan de moleculen elkaar niet aantrekken en bovendien als puntmassa s opgevat kunnen worden. Opmerking: in een ideaal gas hebben de moleculen wel een massa. Alleen
Nadere informatieBijsluiter BIJSLUITER. Pagina 1 van 6
BIJSLUITER Pagina 1 van 6 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Solutio Aluminii Aceto-Tartratis Conforma, oplossing voor cutaan gebruik Aluminium acetotartraat (in situ bereiding uit aluminium sulfaat
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Op basis van richtlijn 91/155/EEG van de Commissie der Europese Gemeenschappen
1.Identificatie van de stof of het preparaat en van de firma 1.1 Identificatie van de stof of het preparaat: Synoniemen: R 134 a UN :3159 No CAS : 000811-97-2 No index CE S.O. Code NFPA 1-0-1 No EINECS
Nadere informatiealuminium 2,7 0, ,024 ijzer 7,9 0, ,012
DEZE TAAK BESTAAT UIT 36 ITEMS. Mulo III kandidaten maken item 1 t/m 30 Mulo IV kandidaten maken item 1 t/m 36 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieTechnische gegevensfiche. Brandwerende band CFS-B. Europese Technische Goedkeuring ETA 10/ 0212
Technische gegevensfiche Brandwerende band CFS-B Europese Technische Goedkeuring ETA 10/ 0212 Editie 06/2012 Brandwerende band CFS-B Brandwerende band CFS-B Brandwerende oplossing met een Europese Technische
Nadere informatie1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN DE VENNOOTSCHAP / ONDERNEMING.
Productnaam: Mangaan Sulfaat Pagina 1 van 5 1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN DE VENNOOTSCHAP / ONDERNEMING. Handelsnaam : Mangaansulfaat 31% Mn Gebruik : Industrieel. Bedrijfsnaam : Houweling
Nadere informatieHoofdstuk 8. Opgave 2. Opgave 1. Oefenvragen scheikunde, hoofdstuk 8 en 10, 5 VWO,
Oefenvragen scheikunde, hoofdstuk 8 en 10, 5 VWO, Hoofdstuk 8 Opgave 1 Bruistabletten bevatten onder andere natriumwaterstofcarbonaat. Als je deze tabletten in water brengt, treedt een reactie op waarbij
Nadere informatieWijziging molybdeenproductieproces NRG te Petten
Wijziging molybdeenproductieproces NRG te Petten Toetsingsadvies over het milieueffectrapport 23 mei 2017 / projectnummer: 3076 1. Advies over het milieueffectrapport (MER) Waarover gaat dit project?
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD overeenkomstig Verordening (EG) nr. 1907/2006 rekening houdend met de bijlage bij Verordening (EU) nr.
GASPRUF-Flüssig Page 1(5) RUBRIEK 1: Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap / onderneming 1.1. Productidentificatie Verkoopnaam: Gaspruf-Flüssig Materiaal Nr.: 1-3000 1.2. Relevant
Nadere informatieWater? Hoezo water? Water! Hoezo water? Donderdag 24 mei 2018 WILDLANDS Adventure Zoo Emmen
Hoezo water? Disclosure Relatie Organisatie Financiële bijdrage : Geen Raden van Advies : Geen Overige : Geen 2 Inhoud Water? Algemene eigenschappen Chemische eigenschappen Fysische eigenschappen Water?
Nadere informatieOok hoor je vaak in het nieuws over kernenergie. Dan is het ook wel fijn om te begrijpen waar het over gaat en mijn eigen mening te hebben.
Werkstuk door N. 1834 woorden 5 april 2015 6,6 3 keer beoordeeld Vak Natuurkunde De inleiding Waarom? Ik heb voor dit onderwerp gekozen, omdat ik er nog helemaal niks van af wist. Ook had ik naar de andere
Nadere informatieCorrosiebelastingscategorieën in relatie tot 1350 Sigma verfsystemen
De NEN-EN-ISO 12944 behandelt de bescherming van staalconstructies tegen corrosie door middel van verfsystemen. In Deel 2 van deze norm worden in een tabel de diverse corrosie gegeven. Het toepassingsgebied
Nadere informatieEen ei wordt tijdens het bakken verhit. Er moet constant warmte toegevoegd worden, deze reactie is daarom endotherm.
8.1 1. Tijdens de verbranding van a. aluminium ontstaat er aluminiumoxide, b. koolstof ontstaat er koolstofdioxide, c. magnesiumsulfide ontstaan er magnesiumoxide en zwaveldioxide, want de beginstof bevat
Nadere informatieOefen opgaven rekenen 4 HAVO bladzijde 1
Oefen opgaven rekenen 4 HAVO bladzijde 1 Opgave 1 uitrekenen en afronden Bij +/- rond je af op het kleinste aantal DECIMALEN, bij x/ rond je af op het kleinste aantal SIGNIFICANTE CIJFERS. Bij gecombineerde
Nadere informatieBij het mengen van welke van volgende waterige zoutoplossingen ontstaat zeker GEEN neerslag?
Chemie Vraag 1 Bij het mengen van welke van volgende waterige zoutoplossingen ontstaat zeker GEEN neerslag? NaNO3-oplossing, AgNO3-oplossing en BaCl2-oplossing K2SO4-oplossing, (CH3COO)2Pb-oplossing
Nadere informatieBij het mengen van welke van volgende waterige zoutoplossingen ontstaat zeker GEEN neerslag?
Chemie Vraag 1 Bij het mengen van welke van volgende waterige zoutoplossingen ontstaat zeker GEEN neerslag? NH4Cl-oplossing, KOH oplossing en CuSO4-oplossing NH4NO3-oplossing, Na3PO4-oplossing
Nadere informatieBijscholing SAH voor onderofficieren DEEL 1 BRANDVERLOOP EN DE REALITEIT
Bijscholing SAH voor onderofficieren DEEL 1 BRANDVERLOOP EN DE REALITEIT Leerdoelstellingen Weten/kennen Begrip hebben van het verbrandingsproces en de daarmee samenhangende verschijnselen De algemene
Nadere informatieEindexamen scheikunde havo 2000-II
Eindexamen scheikunde havo -II 4 Antwoordmodel Lood Een juiste afleiding leidt tot de uitkomst (neutronen). berekening van het aantal neutronen in een U-38 atoom en berekening van het aantal neutronen
Nadere informatieVeiligheidsinformatieblad Volgens 1907/2006/EG, artikel 31
Bladzijde: 1/5 1 Identificatie van de stof of het preparaat en van de onderneming Informatie over het product Artikelnummer: 89673 Toepassing van de stof / van de bereiding: Fabrikant: Remmers Baustofftechnik
Nadere informatie0,8 = m / 350 1 = m / 650
EXTRA De dichtheid van een mengsel 39 a 1L = 1000 ml 1% is dus 10 ml 35% is dan 350 ml Zo kan het ook: (1000 / 100) x 35 = 350 ml alcohol (en dus 1000-350 = 650 ml water) b alcohol water m =? V = 350 cm
Nadere informatieUITSLUITEND VOOR PROFESSIONEEL GEBRUIK
Pagina: 1 van 5 APPLICATIE BLAD 4 1 EP Primer-Surfacer 62 Hardener PLUS Eventueel verdunnen tot 30% met 2K PU Thinner PLUS Spuitopening: 1.6 1.8 mm Spuitdruk: 1.8 2.2 bar inlaatdruk aan het pistool 1 3
Nadere informatieSamenvatting NaSk Hoofdstuk 6: Stoffen en Moleculen
Samenvatting NaSk Hoofdstuk 6: Stoffen en Mol Samenvatting door een scholier 1296 woorden 9 november 2017 7,6 34 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Natuur/scheikunde overal Paragraaf 6.1: stoffen herkennen
Nadere informatie