VAN OMGEVINGSLUCHT NAAR MEDICINALE ZUURSTOF. Denise Daems Verpleegkundig specialiste ventilatie Pneumologie

Transcriptie

1 VAN OMGEVINGSLUCHT NAAR MEDICINALE ZUURSTOF Denise Daems Verpleegkundig specialiste ventilatie Pneumologie

2 Gas Lucht Zuurstof Inhoud 1. Algemeenheden 2. Fysische en chemische eigenschappen 3. Toepassingen 4. Wettelijke vereisten 5. Productie door luchtsplitsingseenheid

3 GAS Chemische verbinding in gasfase Vaak bedoeld: bij kamertemperatuur en een druk van 1 bar is de stof in gasfase Afgeleid van het Griekse woord chaos introductie in de 17 de eeuw door Jan Baptist van Helmont, een Vlaamse fysioloog - arts

4 LUCHT Lucht is een mengsel van stikstof en zuurstof (99 %) De resterende procent bestaat uit argon, koolstofdioxide, water en andere edelgassen. Zuurstof, stikstof, argon evenals de edelgassen (neon, xenon en krypton) worden door koudtemperatuur rectificatie uit de lucht gewonnen

5 Lucht bevat: 78,09 % stikstof 20,95 % zuurstof 0,93 % argon 0,033 % koolstofdioxide 0,0016 % neon 0,00052 % helium 0,00011 % krypton 0,0001 % waterstof 0, % xenon En waterdamp

6 Algemeenheden: ZUURSTOF In 1771 ontdekt door Zweedse apotheker Karel Wilhelm Scheele. Herontdekking door Joseph Priesley: Maakt verbranding mogelijk Ademen van mens en dier

7 Eigenschappen Scheikundig twee atomig gas met symbool O, met atoomnummer 8 in het periodiek systeem. Fysische eigenschappen zuurstof is een reuk-, kleur- en smaakloos gas (lekken op te sporen met zeepwater) Bij 1 atmosfeer is het kookpunt 183 C en het smeltpunt 218 C

8 Chemische eigenschappen Ideaal oxidatie middel Niet brandbaar Maar wel brandbevorderend Toepassingen Glasindustrie Lasapparatuur Luchtvaart Ruimtevaart Medische wereld

9 Wettelijke vereisten Zuurstof voor medisch gebruik moet beantwoorden aan volgende kwaliteitsspecificaties volgens de Europese Pharmacopee: Gehalte CO max 5ppm (in praktijk < 1ppm) Gehalte CO 2 max 300 ppm (in praktijk < 5 ppm) Gehalte H 2 O max 60 ppm (in praktijk < 5 ppm) Gehalte O 2 min 99,5 % (in praktijk 99,7 %) In 1992 GMP richtlijnen voor de medische gassen van Europese unie van kracht (GMP = good manufacturing practice = beginselen en richtlijnen inzake goede praktijken bij het vervaardigen van geneesmiddelen)

10 Productie van gassen door een luchtsplitsingseenheid

11

12 Aanzuigen van lucht Moderne luchtdistillatiekolom heeft een productie van m 3 / uur Voorreiniging Storende bestanddelen worden verwijderd door filtering, chemisch gebonden of bevriezing Compresseren Lucht wordt op 6 bar gecompresseerd Ontstaan van warmte

13 Voorkoelen lucht wordt tot C voorgekoeld ontspanning in scheidingskolom verdere afkoeling gedeeltelijk vloeibaar (temperatuur onder kookpunt C)

14

15 Koelen en scheiden Lucht splitst zich (ontbinding van lucht door scheidingskolommen) puur fysisch proces (geen chemische reactie) Het vloeibare productmengsel vloeit de opsteigende gasstroom tegemoet. Vloeistof zinkt tot de filter op de bodem van de kolom en wordt door dampbellen doorstroomd. Condensatie van hoger kokende zuurstof uit gasstroom 183 C Uit de vloeibare druppels verdampt bij voorkeur de diep kokende stikstof (kookpunt 196 C) Stikstof verzamelt zich aan de top van de scheidingskolom, in de moerassige vloeibare zuurstof Door de verdamping van de zuurstof in dit moeras en de toevoeging van de vloeibare stikstof aan de kop van de kolom wordt dit proces zolang voortgezet tot de gewenste zuiverheid wordt bereikt.

16

17 Argonafname Winning van edelgassen in de scheidingskolom door bijkomende aggregaten toe te voegen. Verdere nareiniging nodig Afvullen Zuurstof en stikstof Vloeibaar in tankwagen gevuld Op 200 bar gecompresseerd, verdampt en gasvormig in stalen en /of aluminium flessen gedrukt Op 30 bar gasvormig in een pijpleidingssysteem vervoerd (stikstof) Voor het bekomen van vloeibare stikstof is een verdere koude stap nodig.

18 Medische zuurstof Afhaling vloeibare zuurstof met oplegger Analyse Overheveling in voorraad tank Analyse Vullen bulkvrachtwagen Analyse voor vertrek naar ziekenhuizen Levering van vloeibare zuurstof met conformiteitsattest Afvullen van gasflessen Analyse van 1 fles per vulling / ieder kader Levering met publieke bijsluiter per gasfles

19 Met dank aan: Dhr. Liwerski Frank Dhr. Baeten Bjorn Dhr. Van der Speeten Bert Dhr. Roos Bert

20 Denise Daems dienst pneumologie 03 / denise.daems@uza.be