Verkeersdeelname: oxazepam cat. III I 1987

Transcriptie

1 Verkeersdeelname: oxazepam cat. III I 1987 BAC = bloedalcoholconcentratie, BIVV = Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid, DRUID = Driving under the Influence of Drugs, Alcohol and Medicines, ICADTS = International Council on Alcohol, Drugs & Traffic Safety Bron Effect Opmerkingen ref. 1 ICADTS: Drug-list Categorie III: Ernstige of potentieel gevaarlijke invloed op de rijvaardigheid. Summary Report: Dit is vergelijkbaar met een alcoholconcentratie Categorization system van > 0.8 g/l (> 0.8 ). for medicinal drugs affecting driving performance Geldt voor de normale therapeutische dosering voor volwassenen bij de hoofdindicatie. Rijveilige alternatieven: Anxiolytica: Buspiron 10 mg 2x per dag (cat.i) Hypnotica: Lormetazepam 1 mg 1x per dag voor de nacht is tot 10 uur na inname cat.iii, daarna cat.i Temazepam 10 mg 1x per dag voor de nacht is tot 10 uur na inname cat.iii, daarna cat.i Zolpidem 10 mg 1x per dag voor de nacht is tot 10 uur na inname cat.ii, daarna cat.i ref. 2 BIVV: Brochure en literatuurstudie: Invloed van geneesmiddelen op de rijvaardigheid ref. 3 DRUID: Classification of medicinal drugs and driving: Co-ordination Uit studies is gebleken dat oxazepam 10 mg geen belangrijke effecten heeft op de waakzaamheid (gemeten met verschillende tests). De sedatieve werking van oxazepam neemt toe met de dosis en vertaalt zich in een progressieve degradatie van de psychomotorische en cognitieve prestaties. Met name de reactietijden en de resultaten van de tracking task (test coördinatie en motoriek) zijn bijzonder gevoelig voor een behandeling met oxazepam. De aandacht, cognitieve prestaties ( digit/symbol substitution test, hoofdrekenen) en de motorische activiteit zijn verstoord in de uren die volgen op de toediening van 15 of 30 mg. Deze doseringen vertonen echter na een nacht geen residuele effecten. De ongewenste effecten op het geheugen, de cognitieve en psychomotorische prestaties zwakken af door het optreden van de tolerantie. Na 3 weken behandeling met dit benzodiazepine brengt een verhoging van de dosering geen verslechtering van de testresultaten teweeg. Het BIVV deelt oxazepam in categorie II.2 in. Categorie III: Ernstig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Let op: De doseringen van ICADTS kunnen afwijken van de gebruikelijke doseringen in Nederland. Categorie II.2 (BIVV): Geneesmiddelen die, op basis van experimentele gegevens, waarschijnlijk een matige invloed op de rijvaardigheid kunnen veroorzaken. Algemeen advies bij categorie II: Aanraden om geen wagen te besturen gedurende de eerste dagen of tot de patiënt zich bewust is van de effecten van het middel. Algemeen advies bij benzodiazepinen: De invloed op de rijvaardigheid hangt af van de dosis en de farmacokinetiek van het benzodiazepine (halfwaardetijd, plasmapiek, actieve metabolieten).

2 and synthesis report ref. 4 DRUID: Establishment of framework for classification/categoris ation and labelling of medicinal drugs and driving annex 11: N05- Psycholeptic Medicines Fact sheet Oxazepam ref. 5 Verster JC et al. Hypnotics and driving safety: meta-analyses of randomized controlled trials applying the on-theroad driving test. Curr Drug Saf 2006;1(1): Bijwerkingen met een mogelijke invloed op de rijvaardigheid: Somnolentie (overdag), afgevlakt gevoel, verminderde alertheid, verwardheid, vermoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid, spierzwakte, ataxie, dubbelzien (frequentie 1 tot >10%). Deze bijwerkingen doen zich vooral aan het begin van de therapie voor en verdwijnen gewoonlijk na herhaalde toediening. Paradoxale reacties zoals angst, agitatie, geïrriteerdheid en agressie kunnen voorkomen. Zulke reacties lijken zich vooral bij kinderen en ouderen voor te doen. Meta-analyse van 10 placebogecontroleerde, gerandomiseerde, dubbelblinde studies (n = 207 gezonde vrijwilligers), waarin het effect van benzodiazepineagonisten op de rijvaardigheid werd onderzocht na inname gedurende één of twee nacht(en). Onderzochte benzodiazepines (met tussen haakjes de aanbevolen doseringen die zijn gebruikt) waren nitrazepam (5 mg), flurazepam (15 mg), flunitrazepam (2 mg), loprazolam (1 mg), lormetazepam (1 mg), oxazepam (50 mg) en temazepam (20 mg). Ook zolpidem en zopiclon werden onderzocht. De ochtend na inname (10-11 uur na inname), werd een significante verslechtering van de rijvaardigheid gevonden voor de aanbevolen dosering van de verschillende benzodiazepines (effect size (ES) = 0.42, 95% BI ). Bij een dosis die 2x zo hoog was dan de aanbevolen dosering verslechterde zowel de rijvaardigheid s ochtends (10-11 uur na inname; ES = 0.68, 95% BI ) als s middags (16-17 uur na inname; ES = 0.57, 95% BI = ). Zopiclon 7,5 mg verslechterde de rijvaardigheid s morgens ook (ES = 0.89; 95% BI = ). Zolpidem 10 mg had geen effect op de rijvaardigheid de ochtend na inname. Bij inname van zolpidem of zopiclon midden in de nacht werd een negatieve invloed op de rijvaardigheid gevonden voor zopiclon 7,5 mg (ES = 1.51, 95% BI = ), zolpidem 10 mg Informatie voor de patiënt: - Informeer de patiënt over het effect van het geneesmiddel op de reactietijd en dat het geneesmiddel bijwerkingen kan veroorzaken die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden (bijv. duizeligheid, sufheid, slaperigheid, wazig zien, of dubbelzien en verminderde alertheid) en dat de reactietijd ook kan verminderen zonder dat er bijwerkingen worden ervaren. - Adviseer de patiënt niet te gaan autorijden tot het volgende bezoek en tevens voorzichtig te zijn in andere situaties (bijv. het bedienen van machines en werken op grote hoogten). - Adviseer de patiënt alcohol of andere psychoactieve substanties te vermijden tijdens de behandeling. Conclusie auteurs: Bij nachtelijke inname van benzodiazepines en zopiclon is het niet veilig om de volgende ochtend auto te rijden. Inname van zolpidem 10 mg heeft geen invloed op de rijvaardigheid en is een veilig alternatief.

3 ref. 6 Volkerts ER et al. A Comparative Study of On-the-road and Simulated Driving Performance after Nocturnal Treatment with Lormetazepam 1 mg and Oxazepam 50 mg. Hum Psychopharmacol 1992;7: ref. 7 Mattila MJ et al. Effects of alcohol, zolpidem, and some other sedatives and hypnotics on human performance and memory. Pharmacol biochem behave. 1998;apr;59(4): ref. 8 Kožená l et al. Vigilance impairment after a single dose of benzodiazepines. Psychopharmacology (Berl) 1995;119: (ES = 0.66; 95% BI = ) en zolpidem 20 mg (ES = 1.16; 95% BI = ). Studie (cross-over, dubbelblind, placebogecontroleerd) met 18 gezonde mannelijke vrijwilligers, die voor de nacht lormetazepam 1 mg tablet, oxazepam 50 mg tablet of een placebo gebruikten. Op dag 1 werd een rijtest op de weg afgenomen 10 uur na inname, gevolgd door een simulatorrijtest. Op dag 2 werd een rijtest op de weg afgenomen 10 uur en 16 uur na inname. Op beide dagen werd een significante verslechtering van de rijvaardigheid aangetoond in de ochtendtest. De verslechtering van de rijvaardigheid was vergelijkbaar met een BAC tussen 0,5 g/l en 0,8 g/l. In de middagtest op dag 2 werd geen significante verslechtering van de rijvaardigheid aangetoond. Studie (dubbelblind, cross-over, placebogecontroleerd) met 12 gezonde vrijwilligers (5 vrouwen, 7 mannen), die een maal per week 15 mg zolpidem, 7,5 mg zopiclon, 15 mg diazepam, 30 mg oxazepam, 0,65 + 0,35 g/kg alcohol of placebo gebruikten. 1, 3,5 en 5 uur na inname, werden o.a. simulatierijtesten afgenomen. Diazepam verminderde 1 uur na inname de rijvaardigheid significant ten De reactietijd was 1 uur na inname significant verhoogd ten opzichte van placebo en op de andere meetmomenten significant verhoogd ten Oxazepam had geen significant effect op de rijvaardigheid ten opzichte van placebo of baseline. De reactietijd was ten opzichte van de baseline meting op alle meetmomenten wel significant hoger. Zolpidem verminderde significant de rijvaardigheid ten opzichte van placebo op alle meetmomenten. De reactietijd was 1 uur na inname significant verhoogd ten opzichte van placebo en op de andere meetmomenten significant verhoogd ten Zopiclon verminderde 1 uur na inname significant de rijvaardigheid ten opzichte van placebo en 3.5 uur na inname ten De reactietijd was 1 en 3.5 uur na inname verhoogd ten opzichte van placebo en 5 uur na inname ten In deze dubbelblinde studie met gezonde vrijwilligers (n=145) werd een waakzaamheidtest van 60 minuten en 4 psychomotorische tests uitgevoerd voor en na een enkele dosering van diazepam 5 of 10 mg, nitrazepam 5 mg, oxazepam 10 mg en alprazolam 0,2 of 0,5 mg of placebo. Daarnaast werden de effecten van het geneesmiddel beschreven a.d.v. een stemmingschecklist, vermoeidheid-, slaperigheids en prestatieschalen). Conclusie auteur(s): Een enkele dosis oxazepam 10 mg heeft geen nadelig effect op de prestaties.

4 ref. 9 Barbone F et al. Association of roadtraffic accidents with benzodiazepine use. The Lancet 1998;352: ref. 10 SPC Seresta Alleen diazepam 5 en 10 mg, alprazolam 0,5 mg en nitrazepam 5 mg veroorzaakte een significante verslechtering in de waakzaamheidtest en slaperigheid als bijwerking. De start van het effect van diazepam was sneller, maar het effect van alprazolam duurde langer. Er werden geen effecten waargenomen in de korte psychomotorische tests, behalve in de Bourdon Cancellation Test bij diazepam. Studie met 1731 personen die betrokken zijn bij een ongeluk en tevens medicatie gebruikten. Hiervan gebruikten 235 personen een benzodiazepine (dosering onbekend). 92 personen gebruikten een van de volgende anxiolytica: alprazolam, bromazepam, chloordiazepoxide, clorazepinezuur, diazepam, lorazepam of oxazepam. Het risico (odds ratio) op het krijgen van een ongeluk bij het gebruik van een anxiolyticum was 2,18 (95% BI: 1,52-3,13). Voor anxiolytica met een gemiddelde plasma halfwaardetijd (waaronder oxazepam) was het risico 1,59 (95% BI: 0,71-3,57, n=16). Voor de totale groep benzodiazepines nam het risico af met toenemende leeftijd (p=0,01) en het risico nam toe bij gelijktijdig gebruik van alcohol (p=0,02). Oxazepam heeft grote invloed op de rijvaardigheid en op het vermogen om machines te bedienen. Zoals voor alle benzodiazepinen geldt, wordt het gebruik van oxazepam ontraden aan personen die uit hoofde van hun functioneren bij voortduring goed moeten kunnen waarnemen, waakzaam moeten zijn om de juiste beslissingen te kunnen nemen en de beschikking hebben over de volledige motoriek van hun ledematen (deelname verkeer, bedienen van machines) Bijwerkingen met een mogelijke invloed op de rijvaardigheid: Slaperigheid overdag*, verminderde alertheid*, verwarring*, vermoeidheid*, hoofdpijn*, duizeligheid*, ataxie*, dubbelzien*, spierzwakte* (frequentie 1-10%), depressie (bij daartoe gevoelige personen), anterograde amnesie**, psychische en paradoxale reacties*** (frequentie 0,01-0,1%). Conclusie auteurs: Er is een duidelijke dosisresponsrelatie aanwezig. Gebruikers van anxiolytica met een lange plasma halfwaardetijd zouden niet moeten rijden. *deze bijwerkingen worden vooral in het begin van de behandeling waargenomen en verdwijnen meestal bij herhaalde toediening. **kan voorkomen bij de toediening van therapeutische doseringen, waarbij het risico toeneemt bij hogere doseringen. Amnesie kan gepaard gaan met onaangepast gedrag. ***vooral bij kinderen en ouderen. Opmerkingen: DRUID classificatiesysteem: Categorie 0: geen of verwaarloosbare invloed op de rijvaardigheid. Categorie I: weinig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Categorie II: matig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Categorie III: ernstig negatieve invloed op de rijvaardigheid. ICADTS classificatiesysteem: Categorie I: geen of weinig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Categorie II: licht tot matig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Categorie III: ernstige of potentieel gevaarlijke invloed op de rijvaardigheid.

5 Het advies voor incidenteel gebruik van doseringen hoger dan 50 mg is gebaseerd op farmacokinetische gegevens, omdat er onvoldoende gegevens beschikbaar zijn over de invloed op de rijvaardigheid. Daarom wordt het autorijden bij middellangwerkende benzodiazepine-agonisten ontraden gedurende 24 uur. Beslissing KNMP Geneesmiddel Informatie Centrum Contra-indicatie Actie Categorie Datum Ja Ja III I