Inhoudsopgave Afzinken

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Intro Voorbereiding Baggeren zinksleuf Baggeren tegelputten Baggermaterieel Scheepvaartbeperking Toleranties baggerwerk Erosie ten gevolge van het baggeren Vrijkomend bodemmateriaal bij het baggeren Plaatsing tegelscirca 5 m x 5 m x 1 m Sluitvoegwiggen Sluitvoegbodemschot Afmeerlocatie (optioneel) Verankeringsvoorzieningen anders dan op het element Opschonen zinksleuf Slib Afzink gereedmaken Transportvoorzieningen verwijderen Afzinkvoorzieningen Werkzaamheden op het tunnelelement De inrichting van de tunnelelementen binnen Afzink gereedmaken van de omgeving Het benodigde varend materieel en bijbehorend materiaal beschikbaar Verankeren van het element Controles Vullen van de ballasttanks Lieren halen en vieren Meting Dx, Dy en Dz aan de primaire zijde Knelpunten Lekken ballasttanks Vijzels Aandrukken GINA profiel Leegpompen zinkvoeg Positioneren Positioneringapparatuur Primaire zijde (voorzijde tunnelelement) Secundaire zijde (achterzijde tunnelelement) Kopdraden, bedienen op de oever Dwarsdraden oftewel zijdraden, bedienen op pontons Kruisdraden Afronden Fundatie Ballasttanks vullen Vijzelpen Leidingsysteem Afzinkvoorzieningen op het element verwijderen (afruimen tunnelelement) Verwijderen toegangsschacht Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

2 5.4-2 Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

3 8.4 AFZINKEN Intro Omschrijving Het afzinken begint als het tunnelelement na het transporteren afgemeerd ligt aan een (tijdelijke) afmeerkade. Het startpunt kan ook het moment zijn, waarop het tunnelelement op de rivier wordt overgepakt van de transportboten (sleep- en duwboten). Het afzinkproces is klaar als het tunnelelement in de juiste positie op de bodem van de zinksleuf (zie stappenplan op bijlage 10.4.B) op de tijdelijke opleggingen dan wel op het grindbed ligt. Processtappen zijn: Gereedmaken omgeving (zinksleuf en verhaalsysteem). Transportvoorzieningen verwijderen (duwbootframe + bolders). Afzink gereedmaken ( meettoren + toegangschacht plaatsen, GINA bescherming verwijderen, ballasttanks vullen en plaatsen potons of vastmaken aan drijvende bok). Tunnelelement in positie brengen boven de zinksleuf. Met kleine verticale en horizontale verplaatsingen (trapsgewijs) afzinken en tegen een aanslagpunt manoeuvreren. In de juiste positie neerzetten op de vijzelpennen en pen- en vangconstructie, eventueel kwispelvijzels gebruiken om het secundaire einde te corrigeren in dwarsrichting van het tunnelelement. Bij het afzinken op een grindbed is geen vijzelconstructie nodig. Het aantrekken van het GINA profiel tegen de stalen omranding van het voorgaande tunnelelement. Het leegpompen van de zinkvoeg. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

4 .4.1 Afbeelding 8.4.1, Tunnelelement afzink gereed maken Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

5 8.4.2 Voorbereiding Baggeren zinksleuf In de bodem van de rivier wordt op de locatie van de toekomstige tunnel een sleuf gebaggerd. In deze sleuf worden indien van toepassing ten behoeve van de tegels extra putten gebaggerd. De zinksleuf wordt reeds lang (vanwege de grote hoeveelheid en benodigde nauwkeurigheid) voordat het afzinken moet beginnen, gebaggerd. Extra put t.b.v. het bodemschot voor de sluitvoeg Indicatieve afmetingen van deze zinksleuf zijn de breedte van het tunnelelement plus aan weerszijde 4 m. De diepte is minimaal de uitwendige tunnelhoogte plus aan de onderzijde ongeveer 0,6 m.de taluds onder water moeten afhankelijk van de bodemgesteldheid en de stroomsnelheid relatief flauw (in de orde van 1:5) zijn, tenzij de taluds tegen erosie worden verdedigd Baggeren tegelputten Als de fundatie van de tunnel gerealiseerd wordt middels onderstromen, worden tegelputten gebaggerd. Meestal wordt per tegel een aparte put gebaggerd. Om een juiste plaatsing van de tegels mogelijk te maken kunnen de putten dieper worden gebaggerd dan strikt noodzakelijk is. Daarna kunnen zij eventueel, afhankelijk van de gerealiseerde baggertolerantie, met grind worden aangevuld tot de juiste hoogte. Voor detailinformatie met betrekking tot de tegels, zie SATO Baggermaterieel Geëigend materieel. De beschrijving hiervan valt buiten de context van dit handboek. Zie Afbeelding De baggerwerkzaamheden mogen de grote scheepvaart niet hinderen. Daartoe afspraken maken met de vaarwegbeheerder. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

6 .4.2 Afbeelding 8.4.2, Baggermaterieel Scheepvaartbeperking Tijdens het baggeren en daarna wordt voor de scheepvaart een snelheidsbeperking ingesteld. De positie van de baggerschepen wordt continu bewaakt. Wijzigingen worden direct gemeld aan de betrokken partijen. De vaarwegbeheerder kan verlangen dat de snelheidsbeperking wordt bewaakt met een patrouilleboot. Op aanwijzing van de vaarwegbeheerder wordt zo nodig het baggermaterieel tijdelijk verhaald Toleranties baggerwerk Voordat met het baggeren wordt begonnen, wordt van de bodem een nulmeting gemaakt. Scan maken van de bodem op eventuele obstakels (b.v. oude palen of grote stenen). De toleranties van het baggerwerk lagen bij respectievelijk de Wijker-tunnel en de 2 e Beneluxtunnel in de orde van grootte van respectievelijk -100/+100 en -300/0 mm. Na het gereedkomen van de zinksleuf wordt nog een controlemeting uitgevoerd Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

7 De breedte, die in de nulmeting wordt betrokken, bedraagt ongeveer 100 m aan weerszijde van de zinksleuf. De meetgegevens worden overzichtelijk bijgehouden. Met betrekking tot de nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van de controlemeting worden vooraf meetgegevens overeengekomen en geijkt. Verrekeningswijze opnemen in het bestek. Let daarbij ook op de eventuele vervuilde grond Erosie ten gevolge van het baggeren Tijdens het baggeren kan erosie aan het talud en de bodem ontstaan. Vooraf wordt geregeld hoe met de (financiële) gevolgen van deze erosie wordt omgegaan. Afspraak kan zijn dat de aannemer het door erosie opgehoopte bodemmateriaal tot 100 m aan weerszijde van de zinksleuf voor zijn rekening verwijdert Vrijkomend bodemmateriaal bij het baggeren Vooraf worden afspraken gemaakt over het te gebruiken depot voor de vrijkomende grond. Vooraf worden afspraken gemaakt met vergunningverlenende instanties en vaarwegbeheerder wat te doen met het te verwijderen slib vlak voor afzinken. Onderzoeken of slib milieu- technisch vervuild is. In geval van verontreinigde grond worden de noodzakelijke veiligheidseisen aangehouden. Hoeveelheid aanslibbing vooraf proefondervindelijk vaststellen. Laagdikte mors of geroerde grond vaststellen, e.e.a. is ook afhankelijk van ontgravingsmethode. Door de mogelijke verontreinigingen en de huidige milieuwetgeving kan het afvoeren van de grond problematisch zijn. Bij verontreinigingen een depot laten aanwijzen door RWS Plaatsing tegelscirca 5 m x 5 m x 1 m In de gemaakte tegelputten worden de tegels met behulp van een drijvende bok aangebracht met een tolerantie van +/- 100 mm. Na het plaatsen wordt de positie door duikers gecontroleerd. Voor het meten van de positie van de tegel is een goed uitgewerkt meetsysteem vereist en wordt een beroep gedaan op het vakmanschap van de bemanning van het bok Sluitvoegwiggen Vooraf wordt bekisting en wapening gemaakt. Zodra het laatste element op zijn plaats ligt wordt een en ander ingemeten door duikers met een meetlat en gefabriceerd. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

8 Sluitvoegbodemschot Plaatsen voor afzinken laatste tunnelelement Afmeerlocatie (optioneel) Het komt voor dat een tunnelelement na het transport tijdelijk wordt afgemeerd op een afmeerlocatie, zodat het afzinkgereed kan worden gemaakt. Het afmeersysteem bestaat dan uit ankerpalen met de nodige fenderingen, langsen dwarsdraden, stroppen, sluitingen, rekkers, schijven en dergelijke. De afmeerlocatie wordt zo dicht mogelijk bij de zinksleuf gekozen om te voorkomen dat het tunnelelement opnieuw "getransporteerd" moet worden. Per tunnelelement wordt vooraf een gedetailleerde lay-out gemaakt van de situatie na transport en voor afzinken. Het kan voorkomen dat bepaalde afzinkvoorzieningen elders moeten worden geassembleerd in verband met de beperkte mogelijkheden van een afmeerlocatie Verankeringsvoorzieningen anders dan op het element Om het tunnelelement in de juiste positie te brengen en beheerst af te kunnen zinken wordt het verankerd. Op de wal en in de rivier moeten daartoe een aantal voorzieningen worden aangebracht, zoals: Dodebedden. Ankerpalen. Lieren. Klapschijven. Schijvenboegbakken. Ankers. Ankertonnnen. Boeien en drijvers Opschonen zinksleuf Kort voordat met het afzinkproces wordt begonnen wordt de zinksleuf gecontroleerd op aanzanding, erosie, slib en soortelijk gewicht water. Indien noodzakelijk wordt met een dustpanzuiger de overhoogte en het slib verwijderd. Maatregelen nemen om te voorkomen dat bij het opschonen niet te veel materiaal wordt weggehaald. Voor deze werkzaamheden geldt ten aanzien van de scheepvaart en informatieuitwisseling hetzelfde als bij het baggeren Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

9 Slib Indien er aan de hand van de peilingen slib in de zinksleuf aangetroffen is, dan moet dit worden verwijderd. Slib kan worden verwijderd met behulp van een luchtbellensysteem (airjetten), zie Afbeelding Het kan ook met behulp van een dustpan, zie Afbeelding Let op milieueisen Afbeelding 8.4.3, Slib verwijderen m.b.v. een luchtbelsysteem Afbeelding 8.4.4, Dustpan. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

10 Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

11 8.4.3 Afzink gereedmaken Transportvoorzieningen verwijderen Ten behoeve van het transport aanwezige voorzieningen, die niet meer gebruikt worden in de latere processtappen, worden verwijderd. Dit zijn onder meer: Gina bescherming. Duwbootframe. Sommige bolders. Fairleads. Scheepvaartverlichting. Generator platform. Generator. Te vervangen (indien in ontwerp gekozen voor vervangen pompen): Pompen (Grindex Major N) en/of andere toegepaste pompen. Zie Afbeelding Afbeelding 8.4.5, Tunnelelement afzinkgereed maken. Zeeburgertunnel, element afgemeerd bij bouwkuip. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

12 Afzinkvoorzieningen Ten behoeve van het afzinken moeten voorzieningen worden aangebracht: Op het tunnelelement. In het tunnelelement. Op de oevers/landhoofden. In de rivier. Bedacht moet worden, dat het vrijboord kan afnemen ten gevolge van de op en in het tunnelelement aan te brengen voorzieningen Werkzaamheden op het tunnelelement Monteren lange toegangsschacht. Aanbrengen meetmasten en inmeten van de referentiepunten van het tunnelelement ten opzichte van deze meetmasten. Afzinkpontons (al dan niet aanwezig op het element) in positie brengen en gereedmaken voor het afzinkproces. Bolders aanbrengen. Hijspunten aanbrengen. Afhankelijk van de te kiezen wijze om, na het positioneren van het element in de eindpositie, de initiële indrukking van het GINA-profiel te realiseren, kan het noodzakelijk zijn een aantrekvijzel aan te brengen. De toegangsschacht wordt soms voorzien van een deur aan de onderzijde. Deze is, voordat met het eigenlijke afzinken wordt begonnen, bijzonder nuttig. Uiteraard kan deze niet meer worden gebruikt zodra het element onder water verdwijnt. De meetmasten kunnen worden opgebouwd uit torenkraanonderdelen. De afzinkpontons kunnen zijn opgebouwd uit koppelcontainers. Op de afzinkpontons zijn aanwezig: verhaallieren en afzinklieren (kruisdraden en lineaire lieren) De inrichting van de tunnelelementen binnen Waterballastsysteem in gereedheid brengen. Electrische voeding. Electra aanbrengen en testen kwispelinstallatie, inclusief hulpmateriaal en - materieel, en in het tunnelelement leggen voor het geval dat er moet worden gekwispeld. (altijd ter plaatse van de buitenwanden). Sluitvoeglineaal gereedleggen. Kist met materialen en klein materieel in het tunnelelement zetten. Loopplank ten behoeve van overbrugging zinkvoeg in tunnelelement leggen. Doorkoppelstuk ballastleiding gereedleggen. Lasgereedschap in gereedheid brengen. Materiaal voor primaire oplegging. Vijzelpennen en neus-/ kinconstructie aanwezig. Vijzels ten behoeve van vijzelpennen. Vijzels ten behoeve van de neus- / kinconstructie Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

13 Communicatie in het tunnelelement en tussen het tunnelelement en de buitencommandopost. Pompen ten behoeve van het leegpompen van de zinkvoeg. Controle meetpunten onder de toegangschacht. Controle dwarshelling van de meetpunten. In de kist met materiaal en klein materieel moet wordt gedacht aan: Divers klein gereedschap. Zaklantaarns. Klokpomp ten behoeve van leegpompen restant zink-voeg. EHBO-doos. Mocht het na het afzinken noodzakelijk zijn om het element te laten kwispelen dan gebeurt dit door de kwispelvijzels bij de buitenwanden of in de vloer van de zinkvoeg nabij de buitenwand aan te brengen. Alle voorzieningen dienen in een zo vroeg mogelijk stadium te worden aangebracht zodat er zo weinig mogelijk voorzieningen door de toegangsschacht hoeven Afzink gereedmaken van de omgeving Lieren in positie. Boeien met klapschijven in positie. Landhoofden gereedmaken ten behoeve van het afzinkproces. Positioneringapparatuur opstellen (meeteabinus op de wal). Ankerpalen in de rivier aanbrengen + ankersysteem. Ankers een voorbelasting geven. Scheepvaart stremming totaal Het benodigde varend materieel en bijbehorend materiaal beschikbaar Drijvend bok (indien van toepassing). Afzinkpontons. Multifunctioneel ondersteuningsvaartuig. Bergingsvaartuig. Sleep-/duwboten. Kraanschip. Lierpontons. Scheepvaartbeperking (stremming) geregeld en ingevoerd. Zie Afbeelding Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

14 .4. Afbeelding 8.4.6, Varend materieel Verankeren van het element Kabels en draden aanbrengen aan zowel de voorzieningen op de wal, de verankeringpunten in de rivier, de boten, drijvende bok (indien van toepassing), pontons, als aan het tunnelelement zelf Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

15 Zie Afbeelding Afbeelding 8.4.7, Verankering van het element. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

16 Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

17 Controles Periodiek wordt in de zinksleuf de slibdikte en zoutwatervertikaal gemeten. Welke andere controles tijdens het afzinken nog nodig zijn, wordt vooraf vastgesteld en vastgelegd in het draaiboek (o.a. stroomsnelheid, deze moet kleiner zijn dan 0.3 m/sec.) Vullen van de ballasttanks Het tunnelelement wordt zo geballast, door middel van het vullen van de ballasttanks, dat het element gaat hangen aan de afzinkvoorzieningen. Het negatieve gewicht (negative buoyance) bedraagt in orde van grootte 2000 kn. Bij het werken met, normaal gesproken, vier kabels is dit gemiddeld 500 kn per ophangpunt. Dit duurt lang, circa 2 tot 3 uur (afhankelijke van capaciteit leidingen en de aantallen). Per project en per tunnelelement wordt uitgezocht welke configuratie van de afzinkvoorzieningen het beste is. De mogenlijkheden zijn: Aan beide zijden werken met afzinkpontons. Aan een primaire zijde werken met afzinkpontons en aan de secundaire zijde met een drijvende bok. Aan een primaire zijde werken met een drijvende bok en aan de secundaire zijde werken met afzinkpontons. Bij de Wijkertunnel was het afzinkgewicht max kn en dus per ophangpunt 750 kn. Minimaal was het 600 kn, dus 150 kn per ophangpunt Lieren halen en vieren Als het tunnelelement in de kabels hangt (verticaal) worden de lieren op de afzinkpontons / drijvende bok stapje voor stapje gevierd. Zie Afbeelding en Afbeelding De stappen zijn conform de van te voren vastgestelde afzinklijn (zie bijlage 10.4.A): Onder helling brengen van het tunnelelement, zie Afbeelding (in het begin van het afzinkproces worden stappen in de orde van grootte van horizontaal 3 meter en verticaal 0.5 m genomen). Verhalen (de zij- en eventuele kopdraden worden gehaald dan wel gevierd). Het element wordt trapsgewijs afgezonken volgens de afzinklijn (zie 10.4.A.). De denkbeeldige treden worden echter, naarmate het proces vordert, steeds kleiner. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

18 .4. Afbeelding 8.4.8, met drijvendebok Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

19 .4. Afbeelding 8.4.9, met potons. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

20 .4.10 Afbeelding ,Onder een helling brengen van tunnelelement en dan afzinken (Onderztromen) Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

21 .4.11 Afbeelding , door verticaal te zakken en horizontaal te verplaatsen (Grindbed) Meting Dx, Dy en Dz aan de primaire zijde Na elke stap wordt de positie van het element ingemeten ten opzichte van de positie van het element dat reeds in positie ligt (dan wel het landhoofd). Het meetpunt is de taats aan de primaire zijde. Dx lengterichting. Dy dwarsrichting. Dz vertikaal. Zie bijlage 10.4.C Knelpunten Lekken ballasttanks. Draadbreuk. Slib onder tunnelelement. Tunnelelement niet op diepte. Secundaire Dy buiten de tolerantie van 30 mm. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

22 Om adequaat te kunnen reageren voor het geval dat een van deze knelpunten optreedt, worden vooraf noodprocedures opgesteld Lekken ballasttanks Vijzels Bij een lekkage van een ballasttank tijdens het afzinkproces is er weinig gelegenheid om de ballasttank weer leeg te pompen, het lek op te sporen en vervolgens het lek te maken. De maatregel ten aanzien van een lekkage van een ballasttank moet daarom ook worden gezocht in een maatregel die ervoor zorgt, dat het lekwater zo snel mogelijk kan worden ingedamd, waarna het weer in de ballasttank terug kan worden gepompt.ballasttanks in het bouwdok testen. Bij een lekkage van een ballasttank vloeit het lekwater naar het laagste punt van het tunnelelement. Van daaruit kan het water met een lekwaterpomp weer worden teruggepompt in de ballasttank. Bij lekkage van een 'hooggelegen' ballasttank moet worden voorkomen, dat dit water helemaal naar het 'laaggelegen' kopschot stroomt. Hiervoor kunnen op de vloer van de tunnelelementen, naast de ballastbetonvakken, houten schotten (ca.3 x 0.4 m) worden aangebracht. Deze schotten worden dan aan de onderzijde en aan de zijkanten voorzien van een waterdichte plakstrip of de schotten worden rondom afgekit. Het tunnelelement loodrecht op de lengteas met behulp van vijzels laten "kwispelen", als secundaire Dy buiten de tolerantie van 30 mm valt (theoretische maat). Kwispelen kan ook met lieren Aandrukken GINA profiel Na een aantal verticale en horizontale stappen komt het af te zinken tunnelelement op een kleine afstand van het vorige tunnelelement. Nu wordt stapje voor stapje het element tegen het vorige aangezet, waarbij het de bedoeling is dat het GINA-profiel overal net aanligt. Indien dit zo is wordt het element tegen het vorige aangetrokken m.b.v. een kopdraadlier (plusminus 5000 kn) waarbij het GINA-profiel een indrukking krijgt, waardoor de zinkvoeg waterdicht wordt afgesloten Leegpompen zinkvoeg Nadat het GINA profiel de initiële indrukking heeft ondergaan kan de zinkvoeg vanzelf leeglopen. Dit gebeurt door de dopmoer ontluchting in het kopschot te verwijderen en de afsluiters te openen. De natuur zorgt door middel van de waterdruk dat het tunnelelement tegen het vorige wordt aangedrukt. Het laatste restje water wordt eruit gepompt. Nadat de zinkvoeg zo goed als mogelijk is leeggepompt, wordt de deuren in de kopschotten geopend en een loopplank neergelegd. Gewaakt moet worden dat geen kabel, leidingen e.d. door de opening van de deuren worden gelegd (voor de elektra zijn aparte doorvoeringen in het kopschot aanwezig). In geval van een calamiteit moeten de deuren zonder problemen weer snel kunnen worden gesloten Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

23 Mocht blijken dat het waterniveau in de zinkvoeg tijdens het pompen niet zakt, wordt door duikers gecontroleerd waar het GINA profiel niet aansluit. Het zou kunnen zijn dat een obstakel tussen het GINA profiel en de zinkvoegomranding is gaan zitten. Mogelijke oplossing is dan om het element weer te lossen en het obstakel te verwijderen. De ballasttank waar het water naar toe gaat (dichtstbijzijnde) is deels al leeg gemaakt (circa 30 x 8 x1 = 240 m 3 ) om het water te kunnen opvangen. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

24 Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

25 8.4.5 Positioneren Positioneringapparatuur Zowel op het tunnelelement als daarbuiten, zie Afbeelding Afbeelding ,Positiebepaling tunnelelement tijdens het afzinken Primaire zijde (voorzijde tunnelelement) Dit is de zijde van het laatst afgezonken element waar: Het GINA-profiel zich bevindt. De zijde waar de zinkvoeg zich bevindt, na afzinken. De zijde waar de penconstructie op de vangconstructie van het vorige element dan wel voorziening aan het landhoofd komt te rusten. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

26 De vangconstructie (bovenstoel) en de penconstructie (taats of onderstoel) zijn zo ontworpen, dat ze zonder problemen bij de optredende drukken over elkaar heen glijden. Op positie aangekomen steunt het element aan de primaire zijde op de penconstructie op de vangconstructie van het vorige element of het landhoofd. De belasting op deze constructie wordt bepaald door de afmetingen van de tunnel en het soort water waarin gewerkt wordt (zoet/zout). Zie bijlage 10.4.D Secundaire zijde (achterzijde tunnelelement) Dit is de zijde waar: De vijzelpennen (indien toegepast) op de tegels worden neergelaten. De zijde waar de vangconstructie zich bevindt. De zijde waar het vrije uiteinde zich bevindt na afzinken. De vijzelpennen zorgen voor de fijn afstelling van de langs- en dwarshelling van het tunnelelement Kopdraden, bedienen op de oever Deze zorgen voor de beweging van het af te zinken tunnelelement in de lengterichting (x-richting) van de (toekomstige) tunnel. Afhankelijk van het gekozen systeem wordt door middel van deze draden het afgezonken tunnelelement tegen het vorige tunnelelement, dan wel landhoofd, aangetrokken. De langsdraden lopen dwars over de rivier. Om deze reden is er dus geen scheepvaart op de rivier mogelijk. Bij calamiteiten moet het mogelijk zijn deze draden slack te gooien Dwarsdraden oftewel zijdraden, bedienen op pontons Afhankelijk van de gekozen wijze van dwarsverplaatsing zullen dwarsdraden gebruikt worden voor de mogelijke verplaatsing van de af te zinken tunnel in dwarsrichting (y-richting). Bij weinig stroming in de rivier kan de dwarsbeweging ook worden beheerst door alleen gebruik te maken van de pontons en de (eventuele) drijvende bok Kruisdraden Met deze draden, die lopen vanaf het afzinkponton aan de ene zijde van het tunnelelement naar de hijspunten aan de andere zijde van het tunnelelement, kan een dwarsverplaatsing worden gerealiseerd. Dit wordt toegepast indien tunnelelement niet rechtstreeks wordt vastgehouden Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005

27 8.4.6 Afronden Fundatie Het positioneren van het element is mede afhankelijk van de methode van fundatie die wordt toegepast. Zo zal bij het onderstromen gebruik gemaakt worden van vijzels, terwijl deze bij het grindbed niet van toepassing zijn Ballasttanks vullen Vijzelpen Nadat het tunnelelement op de tijdelijke ondersteuning dan wel grindbed staat en de zinkvoeg leeg is leeggepompt, worden de ballasttanks, afhankelijk van het afzinkgewicht, met water gevuld. Opmerking Omdat het tunnelelement schuin staat in de lengterichting kunnen de ballasttanks alleen aan de laagste zijde tot aan de rand worden gevuld. De zwaarte van de vijzelpen en de bijbehorende constructies zijn afhankelijk van: Vereiste minimale oplegreacties. Scheepvaartbelastingen. Zoutfluctuaties. (Onder)stroomkrachten. Oplegreacties van volgend tunnelelement. Aandachtspunten: Let op voor dwarskracht als gevolg van horizontale belasting (t.g.v. scheepvaartbelasting). Manchet waterdicht te maken en kunnen worden geïnjecteerd. Let op borgingsmogelijkheid. Opmerking De scheepvaartbelasting is meestal af te leiden uit het rapport van het Waterloopkundig Lab (aangegeven in deel 3 van het bestek) Leidingsysteem Na het afzinken moeten de langsleidingen van het waterballastsysteem kunnen worden doorgekoppeld in de zinkvoeg dan wel sluitvoeg Afzinkvoorzieningen op het element verwijderen (afruimen tunnelelement) Een aantal voorzieningen, zoals de meettorens en de toegangsschacht, worden onder water door duikers losgekoppeld en met behulp van een kraanschip of een drijvende bok opgehesen. De duikers verwijderen ook de kleinere afzinkvoorzieningen op het element, zoals hijsogen. Verwijderen toegangschacht en meettoren. Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie

28 Verwijderen toegangsschacht De sparing in de betonconstructie ter plaatse van de toegangschacht wordt gevuld met grind en dan met een stalen luik waterdicht gesloten. Daarna wordt de toegangsschacht verwijderd. Later wordt dit van binnen uit zorgvuldig (waterdicht) afgewerkt. De werkwijze en volgorde hierbij is meestal vanuit de toegangschacht: 1 e stalen plaat erin laten zakken. Stalen plaat rondom (waterdicht) vastlassen aan stalen ring in het beton. Stekken aanbrengen. Van bovenaf in de sparing grind storten. Kabeldoorvoeringen waterdicht afdoppen. Deksels rondom (waterdicht) knevelen. Het grindpakket met een grout injecteren (gebeurd later vanuit de binnenzijde). Als de deksel gekneveld is, water in de toegangschacht pompen en daarna de toegangschacht verwijderen Specifieke Aspecten TunnelOntwerp / versie 2005