Infodag Antidopingverantwoordelijken. Kasteel van Bouchout Plantentuin Meise 27 april 2015

Transcriptie

1 Infodag Antidopingverantwoordelijken Kasteel van Bouchout Plantentuin Meise 27 april 2015

2 Dopingbestrijding 2015 Preventie, samenwerking, onderzoek Yves Defoort Jurist NADO Vlaanderen 27 april 2015

3 Ik kende het spel, wist dat ik gepakt kon worden. Ik had me vooraf ingebeeld hoe dat zou zijn. Maar de realiteit was zoveel erger Van superster naar persona non grata Stefan Schumacher

4 Preventie Doel: bewuste (educatie) en onbewuste (informatie) overtredingen vermijden Sporters en begeleiders Basiskennis Verboden stoffen, geneesmiddelen, voedingssupplementen & TTN Dopingpraktijken Controleprocedure Whereabouts Medische, ethische, sociale en tuchtrechtelijke gevolgen Antidopingcultuur en -informatie

5 Sporter Breedtesporter Elite van nationaal niveau NADO/federatie Elite van internationaal niveau - IF Kennis Voorzichtigheid (suppl./geneesmiddelen/entourage) Informatie & Medewerking controle onderzoek

6 Elitesporter Olympische sporten SportAccord Internationale definitie Nationale definitie Deelname internationale wedstrijden Inkomen Selectie EK/WK/OS TTN/Whereabouts VDT/BAS/TAS

7 Begeleiders Kennis van regelgeving Positieve invloed op sporter Informatie & Medewerking Wie? Verboden samenwerking

8 Federatie Reglementeren (tucht elite & begeleiders) Identificeren (breedte/elite) Informeren clubs/sporters/begeleiders/nado Educatie clubs/sporters/begeleiders Fingerspitzengefühl Signaleren & Meewerken met NADO Voorlopig schorsen/sanctioneren elite/begeleiders Opvolgen geschorste sporters/begeleiders

9 Informatie en vragen Algemene informatie, preventie en educatie Dopingcontrole, geneesmiddelen en TTN Onderzoek, regelgeving, sanctionering & toezicht

10 Praktische taken van de antidopingverantwoordelijke Dr. Hans Cooman

11 Praktische taken Informatie en preventie (Jord) Melden wedstrijden Organisatoren: plichten dopingcontrole Elitesporters Informatie i.v.m. dopingpraktijken en meewerken onderzoek naar dopingpraktijken

12 Melden wedstrijden Minstens 14 dagen tevoren Wat Soort wedstrijd Datum, begin- en einduur Exacte locatie Verantwoordelijk organisator + contactgegevens

13 Plichten wedstrijdorganisatoren totale medewerking verlenen Arts en chaperons doorlaten Arts en chaperon hebben toegang tot alle lokalen en plaatsen Geschorste sporters deelname weigeren Lijst geschorsten aanvragen via

14 Plichten wedstrijdorganisatoren Dopingcontrolestation In de nabijheid (max 500 meter) Toilet in ruimte zelf of ernaast wachtruimte Uitsluitend voor dopingcontrole Tafel en stoelen Ongeopende flessen niet-alcoholische drank (best 6 grote flessen)

15 Plichten wedstrijdorganisatoren Registreren gegevens alle wedstrijddeelnemers Naam en voornaam Geslacht Geboortedatum Contactgegevens (gsm) Sportfederatie bij wie aangesloten Eisen identiteitsbewijs met foto

16 Elitesporters Olympisch, Paralympisch, SportAccord Internationaal niveau (Int. Federatie) Nationaal a. Regelmatig deelnemen int. wedstrijden hoog niveau b. Voornaamste bezoldigde activiteit c. Selectie of deelname laatste 12 maand voor OS, PS, WK, EK (hoogste niveau) d. Neemt deel aan ploegsport waarbij meerderheid van ploegen uit spelers a, b of c

17 Elitesporters Sjabloon Alle identificatie- en contactgegevens Naam en voornaam Geboortedatum en geslacht Contactgegevens (gsm, ) Club discipline

18 Elitesporter Samen met NADO bepalen wie elitesporter is NADO verwittigt sporter over kwalificatie als elitesporter en over rechten en plichten Lijst steeds up to date houden!

19 Plichten Elitesporter TTN proactief Disc. Afhandeling via federatie Sommigen whereabouts, dan taak antidopingverantwoordelijke Trimesterieel verwittigen sporter Mee opvolgen (indien sporter akkoord)

20 Informatie over en meewerken aan onderzoek i.v.m. dopingpraktijken Elke vorm van informatie over een mogelijke dopingpraktijk => Patrick Ghelen of Alle medewerking verlenen aan een onderzoek naar dopingpraktijken

21 De rol van de dopingpreventieverantwoordelijke Jord Vandenhoudt Beleidsmedewerker Sport

22 Doping?

23 Doping?

24 Doping?

25 Dopingpreventie

26 Dopingpreventie NADO Vlaanderen, sporters, begeleiders en sportverenigingen zetten zich in voor de preventie en de bestrijding van dopingpraktijken in de sport, met het oog op de uitbanning daarvan. Zorgen dat de ziel/geest van de sport (spirit of sport) niet door doping wordt ondermijnd. Waarden zoals: ethiek, fair play en eerlijkheid, strijden met gelijke middelen, gezondheid, karakter en ontwikkeling, plezier, teamwerk, toewijding en betrokkenheid, respect voor regels en wetten, respect voor zichzelf en andere sporters, moed, verbondenheid en solidariteit

27 Doelstelling dopingpreventie Het doel is het bewust of onbewust gebruik van verboden stoffen of methoden door sporters voorkomen. Het vastleggen, ontwikkelen en versterken van waarden, normen en gedragingen op het vlak van ethiek in de sport. Sporters en hun begeleidend personeel de relevante (technische) kennis en het relevante gedrag op het vlak van antidoping bijbrengen.

28 Kwaliteitsbeleid sportfederatie Reactiebeleid -> preventiebeleid -> kwaliteitsbeleid Niet enkel brandjes blussen na een positief dopinggeval, maar werken aan een preventiebeleid, ingebed in een breder kwaliteitsbeleid van de federatie! Missie Visie Beleidsplan Antidoping -> Gezond en ethisch sporten #iksportslim #ethiekindesport #cleansport Rol voor de dopingpreventieverantwoordelijke

29 Dopingpreventieverantwoordelijke Focus op proactieve rol sportfederatie in preventie en bestrijding dopingpraktijken doorgedreven samenwerking tussen sportfederatie en NADO Vlaanderen Aanstelling verantwoordelijke in elke sportfederatie m.o.o. deze samenwerking

30 Dopingpreventieverantwoordelijke Omzetten en coördineren van antidopingreglementering in de eigen federatie naar een effectief antidopingbeleid via gedragscodes, goede praktijken, = Kwaliteitsbeleid Sporters, begeleiders, clubverantwoordelijken in kennis brengen van het antidopingbeleid en dit samen met hen op het terrein implementeren = Preventiebeleid

31 Dopingpreventieverantwoordelijke Eerste aanspreekpunt zijn voor atleten, begeleiders, clubs inzake antidopingbeleid = Kwaliteit + Preventie Contactpunt zijn voor en samenwerken met NADO Vlaanderen inzake antidopingbeleid van de federatie = Kwaliteit + Preventie

32 Dopingpreventieverantwoordelijke Contactpunt van de federatie / de disciplinaire organen zijn ingeval van een positief dopinggeval = Reactiebeleid Rol dopingpreventieverantwoordelijke: = Proactief = Collaboratief (met NADO Vlaanderen) = Ondersteund door NADO Vlaanderen en de VSF

33 Taken Dopingpreventieverantwoordelijke I. Kennis, informeren en vorming II. Samenwerken met NADO Vlaanderen III. Reglementen en praktijken IV. Toezicht op naleving sportieve sancties V. Onderzoeken

34 I. Kennis, informeren, vormen Basiskennis: Sporter is steeds verantwoordelijk voor wat zich in zijn of haar lichaam bevindt 9 andere dopingpraktijken Verboden lijst op Controle geneesmiddelen op Voedingssupplementen op eigen risico Waarschuwen huisarts/sportarts en begeleiders TTN breedtesporter/elitesporter nationaal & internationaal niveau Elitesporter Verblijfsgegevens Dopingcontroleprocedure Informeren en sensibiliseren clubs, wedstrijdorganisatoren, sporters en begeleiders omtrent hun verplichtingen 34

35 I. Kennis, informeren, vormen Promoten antidopingcultuur Fair-play gedachte actief uitdragen Waarde van eerlijk sporten benadrukken Medische, ethische, sociale, financiële en sportieve gevolgen van doping Sporter: Competitie- en clubtrainingverbod Verlies van ranking, medailles, reputatie, respect, supporters en sponsors Potentiële gezondheidsschade Vereenzaming Club, federatie en sport: Negatieve impact op reputatie, leden, medewerkers, supporters en sponsors 35

36 Dopingpreventieplan Dopingpreventieplan moet aan de doelgroep aangepast worden. Doelstellingen per doelgroep (korte, middellange, lange termijn) Curriculum (+gradaties binnen eenzelfde doelgroep) Timing, boodschap, acties, budget, partners, instrumenten, kanalen Doelstellingen per doelgroep Verschillende doelstellingen per doelgroep Sporters, begeleiders, bestuurders, ouders, entourage, Binnen elke doelgroep nog gradaties Recreatiesport versus topsport

37 Curriculum Afhankelijk van de doelgroep of van niveau van sportbeoefening: bewust zijn van, kennis hebben over, kunnen toepassen van, zich gedragen naar Bijvoorbeeld inzake het aspect dopingcontroles : Elitesporter Weet dat er zowel binnen als buiten competitie getest wordt. Kent de controleprocedures voor bloed en urine en heeft ervaring met deze procedures (eventueel via gesimuleerde oefeningen). Recreatieve sporter De sporter weet dat er dopingcontroles bestaan en dat hij/zij gecontroleerd kan worden. Ouders Ouders weten dat dopingcontroles bestaan en ze hun kind hierbij mogen begeleiden.

38 Preventieactiviteiten Preventie = handelen voordat het probleem ontstaat = voorkomen van een probleem of gebeurtenis door een geheel van doelbewuste initiatieven die anticiperen op risicofactoren of ageren wanneer eerste signalen zich ontwikkelen en de problematiek aan het ontstaan is. Via 3 manieren (ICE) Informatie Communicatie Educatie / Vormen *Een activiteit is vaak een mengeling van meerdere ICE principes

39 Preventie via informatie = Feiten die aangeleverd of aangeleerd worden, feitelijke kennis = wat men moet weten Acties Website Folders en affiches Filmpjes / video Boekjes en brochures Digitale bronnen of smartphone applicaties (eenrichtingsverkeer) Statistieken, infographics

40 Preventie via communicatie = tweerichtingsverkeer tussen een zender en ontvanger met als doel wederzijds begrip, de kennis van doelgroepen verder aanscherpen zodat ze meer bewust zijn van bepaalde kwesties = wat men moet begrijpen Acties Lezingen en presentaties Publieksactiviteiten / outreach Bewustmakingscampagnes Sociale Media Smartphone-applicatie (met communicatie-aspect) Webinar

41 Preventie via educatie = een proces om denken te katalyseren en gedrag te vormen door het vermeerderen van kennis, het vergroten van inzicht, het verbeteren van meningen en opinies, het verhogen van bekwaamheden, om individuen in staat te stellen de risico s in te schatten van hun ideeën en de juiste beslissing te nemen op het juiste moment = wat men moet kunnen Leerproces Mentaliteits- en gedragsverandering Waarden en normen gebaseerd Acties Face to face workshops E-Learning Praktische sessies, clinics bv. simulatie dopingcontrole

42 II. Samenwerking met NADO Vlaanderen Melden disciplinaire uitspraken Melden wedstrijden Registreren deelnemersgegevens bij wedstrijden Dopingcontrolelokaal voorzien Identificatie elitesporters Helpen bij verzamelen verblijfsgegevens Meewerken aan opsporen dopingpraktijken Verslag uitbrengen over interne dopingpreventie

43 Identificatie en hulp elitesporters Internationaal niveau (bepaald door IF) Nationaal niveau (bepaald door NADO) Olympische sport of lid SportAccord Nationaal niveau (B): één van de volgende criteria: Regelmatige deelname aan internationale wedstrijden van hoog niveau Sport als voornaamste bezoldigde activiteit in de hoogste sportieve categorie (bv. topsportcontract Bloso-Defensie, prof voetbal of wielrennen ) Selectie of deelname OS, PS, EK, WK (hoogste sportieve niveau, voorbije 12 maanden) Ploegsport in een competitie waarvan de meerderheid van de ploegen die aan de competitie deelnemen, bestaat uit sporters als vermeld hierboven 43

44 Whereabouts IF: selectie elitesporters van internationaal niveau NADO: selectie elitesporters van internationaal of nationaal niveau met woon-, verblijf- of licentie in land Eigen verantwoordelijkheid sporter maar sensibilisering en hulp aangewezen Internationaal (RTP) of nationaal elitesporter categorie A: Elitesporters met meest uitgebreide verplichtingen Drie inbreuken binnen 12 maanden: dopingpraktijk Nationale elitesporter categorie B en C Minder verplichtingen Twee niet-nakomingen in 18 maanden: transfer naar categorie A 44

45 Dopingcontrole Wedstrijdorganisatoren: wedstrijden melden deelnemers controleren (geschorst?) en registreren lokaal voorzien Sporters wijzen op hun rechten en plichten (opgeven medicatie, supplementen en TTN)

46 III. Reglementen Tuchtreglement voor elitesporters en begeleiders Procedurereglement of lastgeving VDT Andere Diskwalificatie en financiële steun Verbieden gedopeerde begeleiders Melden begeleider?

47 IV. Toezicht Nationaal en internationaal uitgesproken sancties opvolgen Informeren clubs en organisatoren Afdwingen deelnameverbod Melden inbreuken

48 Waarom? Wie? V. Onderzoeken Controles zijn niet voldoende (Armstrong) IF, NADO, WADA NADO Vlaanderen op basis van Publieke informatie Patroon gemiste controles of andere anomalieën Informatie van IF, nationale federaties, sportverenigingen, andere NADO s, politie Substantiële hulp betrapte sporters of begeleiders Essentiële rol dopingpreventieverantwoordelijke Alle medewerkers van federatie sensibiliseren om signalen en risico s van dopinggebruik te detecteren Informatieverzameling coördineren en bezorgen aan NADO Vlaanderen voor evaluatie en eventuele opvolging

49 V. Onderzoeken WAAKZAAMHEID EN ALERTHEID Tekens, symptomen, signalen van dopinggebruik Factoren die sporters gevoeliger maken voor dopinggebruik Risicogedrag 49

50 Tekens, symptomen, signalen (1) Anabolicagebruik Snelle gewichtstoename Acne Haarverlies Vermannelijken (van vrouwen) Ontwikkelen abnormaal grote borsten (mannen) Tekens van injecties 50

51 Tekens, symptomen, signalen (2) Gemoedswisselingen Agressief gedrag Plotse toename trainingsregime Tekens van depressie Concentratiestoornissen Slaapproblemen 51

52 Factoren die sporters gevoeliger maken voor dopinggebruik (1) Laag zelfbeeld Erg prestatiegericht, perfectionist Bezorgdheid over gewicht, ontevredenheid over lichaam Geen gezag verdragend Ongeduld om resultaat te behalen Alles gericht op eigen ego Neiging om te sjoemelen, regels te interpreteren 52

53 Factoren die sporters gevoeliger maken voor dopinggebruik (2) Geloof dat alle andere sporters doping nemen Bereidheid om doping te nemen mocht het legaal zijn Bereidheid om doping te nemen als dat zekerheid op succes geeft Ongeloof in schadelijke effecten van doping Verleden van dopinggebruik (in familie) Bewondering voor prestaties van gedopeerde sporters, sensatiezucht 53

54 Andere situaties die dopinggebruik in de hand kunnen werken (1) Externe prestatiedruk (sponsors, managers, trainers, familie ) Overtraining of onvoldoende recuperatie Herstel na blessure Gebrek aan afschrikmiddelen (geen controles, geen strenge straffen) Soort sport (gewichtsklassen, uithouding, pure snelheid of kracht) Gebrek aan informatie 54

55 Andere situaties die dopinggebruik in de hand kunnen werken (2) Slechte relatie (met partner, ouders ) Emotionele instabiliteit (puberteit, dood van belangrijke mensen ) Belangrijke stappen in carrière (selectie, scouting, belangrijke competitie ) Verminderde prestaties of stabilisatie 55

56 Risicogedrag Gebruik alcohol of tabak Ongebreideld gebruik voedingssupplementen Vertrouwen op verkeerde bronnen Dubieuze fitnesscentra bezoeken waar anabolen worden gebruikt Onrealistische doelen stellen Zelfmedicatie Ander risicovol gedrag vertonen 56

57 Praktisch Stap 1: Informatie verzamelen Volledige en correcte informatie, duidelijk beeld krijgen van de situatie, en de verschillende invalshoeken bekijken. Maak een onderscheid tussen echte feiten en veronderstellingen. Stap 2: Filteren en afwegen Feiten & info meedelen aan NADO Vlaanderen voor beoordeling, verwerking en opslag in database Zijn er ernstige gronden tot verdenking? Indien ja: NADO Vlaanderen contacteren voor informeel gesprek om zaak te bespreken contact: en 57

58

59