LOKALE VERKIEZINGEN ANTWERPENN

Transcriptie

1 LOKALE VERKIEZINGEN ANTWERPENN 14 OKTOBER 2018

2 INLEIDING 3 WIJ WULLEN MEETELLEN 4 VERKIEZINGSROGRAMMA VAN GROENPLUS* - 14 OKTOBER Wonen: Gezond en betaalbaar 7 2. Toegankelijkheid 8 3. Betrokkenheid en buurtgerichte zorg 8 4. Participatie: We bepalen mee 9 5. Ouderentoets 10 6 Veiligheid in de stad Diversiteit 10 * Antwerpse Groene Senioren is de lokale afdeling van Groen Plus, de seniorenwerking van GROEN 2

3 INLEIDING Ongeveer 1 op de 5 Antwerpenaren is ouder dan 60. De meesten onder hen zijn vandaag niet meer actief op de arbeidsmarkt en kunnen met voldoening en dankbaarheid terugkijken op hun leven. Ondertussen blijven ze wel een dragende kracht voor het samen leven in onze stad. Moesten alle senioren op een dag staken, zouden veel kinderen niet opgevangen worden, hoogbejaarde mensen niet verzorgd, sportverenigingen zouden blijven dicht, stadsgidsen niet beschikbaar zijn, natuurgebieden verwilderen Veel 60-plussers van nu zijn actiever, gezonder en hoger opgeleid dan enkele decennia geleden. Maar met het toenemen van de jaren, worden velen ook geconfronteerd met allerlei vormen van verlies: het wegvallen van de partner, familie en vrienden, verlies van intimiteit, autonomie en relevantie. De diversiteit onder ouderen neemt toe. Er zijn grote verschillen qua engagement en, mogelijkheden, gezondheid, financiële middelen, netwerk, achtergrond, culturen, noden, geaardheid en voorkeuren. Ook ouderen met beperkingen of zorgnoden, beschikken nog over heel wat competenties waarmee ze kunnen bijdragen aan een actieve, aangename en zorgzame stad. Essentieel is dat we elke oudere zo veel mogelijk kansen bieden om actief ouder te worden. Het welzijn van senioren en de mate waarin ze zich gelukkig voelen, wordt mee bepaald door het beleid van de stad. Seniorenbeleid mag niet alleen de zorg zijn van de schepen, die daar bevoegd voor is. Elke beslissing, op welk domein ook, die door het schepencollege genomen wordt, moet de ouderentoets doorstaan. Als een maatregel goed is voor de senioren, is die goed voor iedereen. In ons verkiezingsprogramma hebben we veel aandacht voor maatregelen waar senioren wel bij varen: vrije tijd, toegankelijkheid van openbare gebouwen, sociaal beleid, mobiliteit, wonen, zorg, luchtkwaliteit, digitalisering... Een aantal bevoegdheden behoren toe aan de districten. Waar dat het geval is,zullen we dat in de teks vermelden. We focussen op enkele specifieke maatregelen rond wonen, toegankelijkheid, zorg, participatie en diversiteit. We streven er naar om van Antwerpen een leeftijdsvriendelijke stad te maken die ten goede komt aan alle leeftijden. 3

4 Ouderen zijn genieters, ze zijn rijk, ze hebben een tweede verblijf, doen citytrips, kopen dure serviceflats zegt men. Ouderen zijn lastpakken die ons veel kosten aan gezondheidszorg en pensioenen zegt men. Ouderen werken als vrijwilliger en nemen heel wat zorg op dat zegt men niet. De meeste 60-plussers zijn vandaag niet meer actief op de arbeidsmarkt, ze blijven wel een dragende kracht voor onze samenleving. Als alle senioren zouden staken dan worden veel kinderen niet opgevangen, hoogbejaarde mensen niet verzorgd, sportverenigingen blijven dicht, stadsgidsen zijn niet beschikbaar, natuurgebieden verwilderen Wat goed is voor ouderen is goed voor iedereen! Mensen die in een groene omgeving wonen zijn gezonder, gaan minder vaak naar de huisarts, hebben minder last van depressie, diabetes en longaandoeningen... Bij oudere en eenzame mensen zorgt groen voor stabiliteit. Een boom bot altijd in de lente en verliest zijn blaren in de herfst, hij vertelt je of er veel of weinig wind is, biedt een onderkomen aan vogels, vlinders... GroenPlus wil de groennorm in het bestuursakkoord. Elke inwoner in Vlaanderen heeft zicht op een boom, vindt een parkje of pleintje op wandelafstand en een park- of bosgebied op fietsafstand. Is het normaal dat onze auto voor de deur staat, maar dat onze kinderen 5 km ver moeten om een veilige plaats te vinden om te ravotten? Is het normaal dat senioren achter hun voordeur vereenzamen, omdat de openbare ruimte niet langer veilig is? Het moet anders. Antwerpen werkt samen met de ouderenadviesraad wandellussen uit, lussen door straten waar de zachte weggebruiker op de eerste plaats komt, ze zijn vlak en goed onderhouden er zijn rustbanken en ontmoetingsplekken. De lussen leiden de ouderen naar belangrijke plekken zoals districtshuis, dienstencentra, banken, winkels, parken Ouderen hebben vaker nood aan een toilet. Dit probleem is in ons land niet bespreekbaar en wordt al te vaak weggelachen. Samen met de lokale ouderenraad werkt de stad een openbaar-toilettenplan uit. We leven niet meer onder de kerktoren, vrienden wonen verder weg, een dagje aan zee, een citytrip, een tentoonstelling Mobiel zijn, helpt ouderen om erbij horen. Antwerpen maakt een mobiliteitsplan voor ouderen met een comfortabel betaalbaar en veilig openbaar vervoer. Naast het aanbod van De Lijn kan de gemeente gebruik maken van taxicheques, minder-mobielen-centrales, het wagenpark van de gemeente, busjes die s morgens en s avonds mensen naar de dagopvang brengen 4

5 Vooral het aantal 80-plussers groeit snel dus ook het aantal mensen dat zorg nodig heeft. De overheid garandeert de ondersteuning niet en rekent op het netwerk van de oudere. Meer en meer meer ouderen zijn alleen, ze waren ooit mantelzorger van hun partner, maar zijn intussen weduwe of weduwnaar. Kinderen zwermen verder uit en wonen niet langer in de buurt. GroenPlus maakt zich zorgen over de toenemende eenzaamheid bij ouderen Antwerpen investeert in wijkgebonden dienstencentra. Ouderen en zorgbehoevende wijkbewoners kunnen er terecht voor informatie, ontmoeting, ontspanningsactiviteiten maar ook voor de eerste steun bij dagelijkse activiteiten zoals een warme maaltijd, pedicure, onder begeleiding een bad nemen. Het dienstencentrum wordt ook draaischijf voor de organisatie van de vrijwillige zorg en hulpverlening en werkt een netwerk van buurtvrijwilligers uit. Vele ouderen wonen alleen in veel te grote en onaangepaste huizen. GroenPlus pleit voor aangepaste en betaalbare woonvormen voor ouderen in hun vertrouwde buurt. Geen peperdure assistentiewoningen waar de oudere; eens te veel zorgbehoefte, weer moet vertrekken, geen grootschalige anonieme woonzorgcentra. Antwerpen bouwt een netwerk uit van kleinschalige zorghuizen in de vertrouwde buurt. Wij steunen alle initiatieven waarbij ouderen kiezen om samen te huizen. De relatie tussen burger en overheid wordt steeds meer digitaal. Een afspraak met Antwerpen kan alleen nog online. In voorgedrukte vakjes moet je antwoorden formuleren over je burgerlijke stand, beroep, inkomen Voor heel wat ouderen is dit een nachtmerrie. Antwerpen heeft een mobiel kantoor dat alle wijken aandoet en waar mensen terechtkunnen voor alle informatie, hulp bij het invullen van formulieren en het afhalen van de nodige documenten. Ook de gemeenteambtenaar wordt zo geherwaardeerd. Samenleven met mensen met dementie. Met de toename van het aantal 80-plussers zal ook het aantal mensen met dementie in ons straatbeeld toenemen. Antwerpen informeert over het samenleven met mensen met dementie en doet daarvoor een beroep op kunstenaars, middengroepen, wijkverenigingen, en creatieve groepen Daarbij is er aandacht voor juridische, psychische, fysische en familiale aspecten van dementie. WIJ WILLEN ALLEMAAL MEETELLEN. Ongeveer 15% of ouderen leeft in armoede. Groen wil een voldoende hoog basispensioen voor iedereen. Antwerpen voert een actief armoedebeleid voor ouderen door betaalbare en aangepaste woningen te voorzien, extra te investeren in wijkgezondheidscentra, kansarme ouderen uit hun isolement te halen en te betrekken via lokale dienstencentra en culturele projecten 5

6 Daarom steunen de Antwerpse Groene Senioren de 55+ kandidaten op de lijsten van GROEN voor de lokale verkiezingen van Zij komen op voor de punten in deze folder. Zij verdedigen de belangen van de groeiende groep ouderen in onze samenleving. DOOR EN MET GROEN TELLEN WE MEE 6

7 VERKIEZINGSROGRAMMA VAN GROENPLUS - 14 OKTOBER Wonen: Gezond en betaalbaar De gezondheid van vele ouderen wordt negatief beïnvloed door een onaangepaste woning (valincidenten, problemen met de luchtwegen door vocht, enz.). Alleenstaanden en ouderen met een lage socio-economische status vormen daarbij de grootste risicogroep. Anderzijds willen ouderen zo lang mogelijk in hun eigen woning of buurt blijven wonen. Een woonplaats is immers meer dan een huis en draait ook om sociale contacten. We zullen per wijk een analyse maken van de woon/zorg nood van ouderen In samenwerking met VESPA en het OCMW werken we aangepaste woonvormen uit om deze noden op maat van de wijk in te vullen. Op die manier kan ook rekening worden gehouden met de specifieke noden van kansarmen en ouderen met een migratieachtergrond. Samen met VESPA moet het Zorgbedrijf investeren in initiatieven zoals ouderen op kot. Bij uitbreiding dienen ze samen een rol te spelen bij de creatie en beheer van vastgoed ten behoeve van ouderen De nood aan betaalbare aangepaste woningen wordt steeds groter. Dit is de ontbrekende schakel die het Zorgbedrijf moet invullen. Groen wil dat het zorgbedrijf ophoudt met het bouwen van dure serviceflats en grootschalige woonzorgcentra. Groen gelooft in het initiatief van de publieke sector maar wil dat het zorgbedrijf haar missie realiseert en die luidt We vullen de ontbrekende schakel(s) in zodat iedereen, aan een betaalbare prijs, de kans krijgt om comfortabel ouder te worden Antwerpen steunt ook mensen die de keuze maken voor samenhuizen door aangepaste panden ter beschikking te stellen. Er is een grote nood aan goede praktijkvoorbeelden. Daarom willen we in de volgende legislatuur ( ) in elk district minstens één samen-huisproject en minstens één samen-huur project realiseren Hoe uit de ongerijmdheid geraken dat ouderen niet meer kunnen lenen voor het verbeteren/ isoleren van hun eigen woning. Woningen, in eigendom van senioren, dateren meestal van enkele of meerdere decennia geleden en zijn toen geconcipieerd met weinig aandacht voor isolatie. Zolang men zelf genoeg financiële middelen ter beschikking heeft of een lening kan bekomen is het gemakkelijk de stap zetten om de woning te isoleren, bouwtechnisch en qua comfort te verbeteren. Voor senioren is dit minder evident. De mogelijkheid tot lenen is namelijk leeftijdsgebonden Ouderen blijven in deze situatie hoge energiefacturen in de brievenbus krijgen. Veel ouderen wonen in huizen die slecht of zelfs niet geïsoleerd zijn De maatschappij heeft er alle belang bij dat iedere woning goed is geïsoleerd. Een mogelijkheid is dat met de bank een document wordt opgemaakt waarin bepaald wordt dat, bij overlijden van de ontlener, de lening overgenomen wordt door de erfgenamen. Een andere mogelijkheid is dat na overlijden de woning te koop kan gesteld worden, inclusief een nog verder over te nemen lening. In het belang van iedereen zou deze leemte best zo snel mogelijk ingevuld worden door nieuwe regelgeving, die leningen overdraagbaar maken. Antwerpen kan daar een regierol in spelen. 7

8 2. Toegankelijkheid 2.1. Zo werken we alvast samen met de ouderenraad een aantal zilveren wandellussen uit. Lussen waar voetpaden vlak, goed onderhouden en obstakelvrij zijn. Wandellussen leiden de oudere naar belangrijke plekken zoals dienstencentra, winkels, parken Op het parcours staan rustbanken en in de winter wordt de lus altijd ijsvrij gehouden Samen met de lokale ouderenraad werken we ook een openbaar-toiletten -plan uit. Dit openbare toilettenplan komt alle leeftijden in onze stad tegemoet, we werken hiermee aan een toegankelijke stad en een leeftijdsvriendelijke gemeente Naast de financiële drempels die senioren ervaren als ze willen deelnemen aan vrijetijdsactiviteitene zijn er ook een fysieke drempels. Hier biedt een begeleiderspas een oplossing. We zorgen ervoor dat in het systeem van de A kaart de mogelijkheid voor een begeleiderspas bestaat. Maar niet elke oudere kan beroep doen op een begeleider in zijn netwerk. Samen met de lokale senioren- en cultuurraad wordt een systeem uitgewerkt om de houders van een begeleiderspas in contact te brengen met begeleiders Groen pleit voor het multifunctionele gebruik van zalen en lokalen in lokale dienstencentra en woonzorgcentra. Door die lokalen open te stellen voor verenigingen en scholen uit de buurt ontstaan er spontane contacten tussen buurtbewoners en ouderen, en worden ouderen aangemoedigd om zelf ook deel te nemen aan het sociaal-culturele leven in de wijk De fysieke toegankelijkheid van gebouwen en infrastructuur moet gegarandeerd worden in de publieke maar ook in de private sector. De stad kan daarin een bepalende en regulerende rol in spelen. Zonder oordeelkundig geplaatste en duidelijk leesbare signalisatie in de openbare ruimte komt de toegankelijkheid zelf in het gedrang We stellen vast dat het beleid niet is afgestemd op onze doelgroep. Rekening houden met de doelgroep van de ouderen is erg relevant. Als het openbaar domein en de publieke dienstverlening goed toegankelijk zijn, duidelijk begrijpbaar, en aantrekkelijk zijn voor ouderen, dan geniet iedereen daarvan mee. 3. Betrokkenheid en buurtgerichte zorg Groen gaat de strijd aan tegen de vereenzaming van kwetsbare en zorgbehoevende ouderen. Geen vermaatschappelijking van zorg zonder buurtgerichte zorg. De toekomst is aan de steden, Antwerpen moet samen met Gent, Brussel en de andere gemeenten die de visietekst voor buurtgebonden zorg ondertekenden, het voortouw nemen om buurtgebonden zorg, zorg op maat, van onderuit te realiseren en zo de Vlaamse overheid onder druk te zetten om eindelijk de zorgregie en de bijhorende middelen aan de gemeente toe te kennen Buurtgerichte zorg betekent de versterking van de lokale dienstencentra. Momenteel kunnen mensen terecht in 42 dienstencentra verspreid over het grondgebied van Antwerpen. De dienstencentra zijn vandaag een ontmoetingsruimte, met veel nadruk op samen eten en ontspanningsactiviteiten. Er wordt weinig ingespeeld op de specifieke mogelijkheden en noden van de buurt. Waarom zelf warme maaltijden bereiden als 8

9 er een sociaal restaurant vlakbij is? Het lokaal dienstencentrum heeft ook geen zicht op eenzaamheid en gebrek aan mantelzorg van de buurtbewoners. Groen wil dat het lokale dienstencentrum de draaischijf wordt voor de organisatie van de vrijwillige zorg en hulpverlening in de buurt. Een alleenstaande is ziek, een oudere kan niet naar buiten wegens barre weersomstandigheden, een alleenstaande moeder heeft een ziek kind en zoekt iemand om haar andere kind naar school te brengen. Als er geen natuurlijke mantelzorger of vrijwilliger aanwezig is, kan het lokale dienstencentrum hiervoor iemand inschakelen die zich opgaf als buurtvrijwilliger. Mantelzorg en vrijwilligerswerk worden beloond via systemen van alternatieve munten. We willen investeren en deze nieuwe werking stapsgewijs invoeren en starten in 3 lokale dienstencentra in drie verschillende buurten van Antwerpen Naast de lokale dienstencentra zijn er verschillende organisaties bezig met de zorg rond ouderen: van vrijwilliger-organisaties zoals Samana tot professionele organisaties zoals Thuiszorgdiensten, en projecten binnen de hulpverlening specifiek gericht op oudere eenzamen tot nieuwe initiatieven binnen de deeleconomie zoals burenhulp. We brengen deze verschillenden initiatieven samen per wijk, stemmen af en werken samen waar nodig. We organiseren dit in samenwerking met de districten We stimuleren buurten en burgers en ondersteunen de ontwikkeling van zorgzame straten: Hoe kunnen we kwetsbare mensen die dreigen te vereenzamen bij de straat/de buurt houden. Zodat zij zich ook geborgen weten in hun heel nabije omgeving. Zodat zij ook, zonder schroom, weten waar ze terecht kunnen als het echt nodig is. Kortom zodat zij minder vereenzamen Samenleven met mensen met dementie. Met de toename van het aantal 80-plussers zal ook het aantal mensen met dementie in ons straatbeeld toenemen. Groen wil de Antwerpenaars informeren over het samenleven met mensen met dementie en doet daarvoor een beroep op kunstenaars, middengroepen, wijkverenigingen, en creatieve groepen Daarbij is er aandacht voor juridische, psychische, fysische, familiale aspecten van dementie. 4. Participatie: We bepalen mee Bij alle initiatieven en werkvormen moet participatie en medebestuur vanuit de ouderen mogelijk zijn. Zo pleiten we voor een regelgeving waar inspraak wordt gegarandeerd. Vooral in de zorg moet, vanuit een gebruikersraad, aan de cliënten en hun familie de mogelijkheid de mogelijkheid geboden worden om kwalitatieve problemen te melden. We willen in Antwerpen vermijden dat zeer pijnlijke schandalen mogelijk zijn of niet op tijd werden gesignaleerd We hebben een seniorenraad nodig die de specifieke noden van de districten (die erg verschillend kunnen zijn) overstijgt. Op dit moment wordt de stedelijke seniorenraad ook onvoldoende ondersteund. Graag meer middelen en mensen om een sterke stedelijke seniorenraad te laten werken. We pleiten er voor dat de samenstelling van deze raden zo open mogelijk kan gebeuren. Niet in de eerste plaats omwille van politieke kleur of afvaardiging van verenigingen maar wel van deskundigheid en betrokkenheid. 9

10 4.3. De verschillende memoranda vanuit de ouderenraad van de districten hebben onze grootste aandacht. Er zijn al heel wat instrumenten uitgewerkt om de behoeften van ouderen te bevragen en de gemeente te screenen op haar leeftijd-vriendelijkheid. We stimuleren de ouderenraden in de verschillende districten om met deze instrumenten aan de slag te gaan en te kijken waar verbeterpunten liggen. 5. Ouderentoets Ouderen moeten zo lang mogelijk aan het openbaar leven kunnen deelnemen. Daarom de Ouderentoets: een screening van zowel de infrastructuur als de totale dienstverlening van het stadsbestuur. 6. Veiligheid in de stad Gevoelens van onveiligheid leven sterker bij kwetsbare mensen en dus ook bij ouderen. De snelheid waarmee heel wat omgevingsfactoren wijzigen maar ook een afnemend fysieke paraatheid maken onze leeftijdsgenoten onzeker. Veiligheid thuis, in het verkeer en de openbare ruimte kunnen door heel wat praktische oplossingen verbeterd worden. Daarbij mogen we het onveiligheidsgevoel door criminaliteit en polariserende berichtgeving niet relativeren Daarom ook dat in het Programma van Groen Antwerpen een uitgebreid hoofdstuk rond veiligheid in de Stad werd geformuleerd. 7. Diversiteit Antwerpen is een superdiverse stad. Dit weerspiegelt zich ook in de herkomst van de Antwerpse senior. We zien deze evolutie vooral afgetekend binnen de groep plus: 22,70 % van de jarigen hebben een andere etnische herkomst. Bij de jarigen is dit 14,10%. De groep senioren kent een grotere diversiteit dan voorheen en die zal nog toenemen. Ook de zorgnoden van deze groep zullen toenemen. Omwille van een cultuur van familiale solidariteit in het land van herkomst, taalbarrières, en de professionele zorg die nog te weinig afgestemd is op deze groeiende groep, ondervinden allochtone senioren drempels om enerzijds aansluiting te vinden in deze stad en anderzijds toegang tot de zorg te krijgen die nodig is. Groen wil rekening houden met de superdiversiteit binnen de groep van 60-plussers en het aanbod beter afstemmen op hun behoeften We gaan in dialoog met allochtone ouderen en het maatschappelijk middenveld, momenteel zitten er weinig tot geen allochtone ouderen in de ouderenadviesraden binnen de verschillende districten. Samen met de ouderenraden zoeken we manieren om deze groeiende groep te betrekken. We kijken verder dan de klassieke vergadertafel en zoeken samen met de ouderenraad, experts en ervaringsdeskundigen naar laagdrempelige participatie - methodieken om de allochtone ouderen te betrekken Bij de uitbouw van ons zorgaanbod (serviceflats, thuiszorg, woonzorgcentra, dienstencentra...) denken we nadrukkelijk na over het bereiken van deze groep. In dialoog met experts, academici en ervaringsdeskundigen maken we onze ouderenzorg cultuursensitief. We zorgen voor de mogelijkheid van halal voeding, een eenvoudig taalgebruik en houden binnen de individuele zorg rekening met culturele verschillen. 10

11 7.3. We houden bij het geven van premies rekening met een andere benadering van opvang van ouderen. Vele ouderen wonen in bij de familie. Dit betekent niet noodzakelijk dat het inkomen voldoende hoog is om alle aangepaste zorg voor hun rekening te nemen. Ondanks de financiële beperktheden wordt er vaak omwille van familiale solidariteit gekozen om de oudere toch te laten inwonen. Bij het toekennen van premies moeten we met deze achtergronden rekening houden en onze voorwaarden bijstellen We nemen een actieve rol op in het bekendmaken van het zorgaanbod voor ouderen bij allochtone senioren. We werken hiervoor vindplaatsgericht en samen met plaatsen waar allochtone senioren vaak komen (moskeeën) 7.5. Wanneer de zorg voor kinderen en kleinkinderen voorbij is, hebben sommige senioren moeite om terug aansluiting te vinden bij de maatschappij. En dit terwijl ze nog zoveel sterktes en talenten hebben die we kunnen erkennen en die senioren willen inzetten. Dit is vaak het scharniermoment waarop senioren de stap zetten naar het dienstencentrum voor ontmoeting en ontspanning. Voor allochtone senioren is deze stapt enorm groot. We zetten samenwerkingen op met de moskeeën die momenteel vaak die plek zijn voor allochtone senioren (maar hier onvoldoende voor uitgerust qua middelen en plaats). We werken drie pilootprojecten uit in samenwerking met een dienstencentrum om samen met de moskeeën een ontspannings- en ontmoetingsaanbod uit te werken afgestemd op noden van senioren met andere etnische afkomst. Volg ons op onze websites: Antwerpse Groene Senioren Groen Plus Groen 11

12 12