Cognitieve communicatiestoornissen

Transcriptie

1 Logopedie Cognitieve communicatiestoornissen

2 Patiëntenvoorlichting: LOG002 / Cognitieve communicatiestoornissen /

3 Cognitieve communicatiestoornissen U of iemand in uw omgeving heeft nietaangeboren hersenletsel, waardoor verschillende communicatiestoornissen kunnen voorkomen. Dit noemen we cognitieve communicatiestoornissen. In deze folder leest u wat deze communicatiestoornissen inhouden en vindt u een aantal adviezen en tips om de communicatie te verbeteren. Wat zijn cognitieve communicatiestoornissen? Door hersenletsel kunnen cognitieve communicatiestoornissen ontstaan. Deze kunnen onder andere veroorzaakt worden door vertraagde informatieverwerking, moeite met verwerken van figuurlijke taal of problemen in het waarnemen en denken. Veel van deze problemen zijn moeilijk te herkennen en worden pas duidelijk tijdens contacten met andere mensen en bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten of werkzaamheden. Onbekendheid met de problemen kan voor veel onbegrip en misverstanden zorgen in de dagelijkse communicatie. Om welke cognitieve communicatiestoornissen gaat het? Verminderd begrip van spreekwoorden/indirecte betekenissen/ humor Moeite met het begrijpen van de essentie van het verhaal Moeite met begrijpen en/of produceren van non-verbale expressie (lichaamstaal, mimiek) Verminderd oogcontact; hierdoor lijkt het alsof er geen interesse is in wat verteld wordt Problemen met omschakelen van gespreksonderwerp Problemen met sociaal communiceren (spreken voor zijn beurt/ iemand onderbreken of niet aan het woord laten) Minder aandacht hebben voor het gesprek, moeite met het onthouden van wat er verteld wordt Trage reacties op vragen 3

4 Verminderd initiatief in spreken Vlakke gezichtsuitdrukking (weinig mimiek); gevoelens zijn hierdoor moeilijker te herkennen Monotone spraak en moeite met het herkennen van intonatie van de gesprekspartner Ongenuanceerde/ongepaste uitspraken Van het onderwerp afdwalen en gebrek aan structuur in het vertellen van een verhaal (er wordt veel gepraat, maar weinig gezegd) Irrelevante informatie geven Problemen met lezen/schrijven Problemen om op woorden te komen Problemen in de informatieverwerking, zoals moeite hebben met het volgen van televisieprogramma s of notuleren. Wat doet de logopedist? De logopedist inventariseert mogelijke cognitieve communicatiestoornissen en geeft informatie hierover aan betrokkenen. Enkele adviezen voor de omgeving Communicatiestoornis Valkuil Strategie Humor wordt minder goed begrepen Denken dat iemand geen humor heeft of een kort lontje heeft Wees voorzichtiger met grapjes en wees wat directer Figuurlijke/indirecte taal wordt minder goed begrepen Misverstanden of irritaties door onbegrip Stel uw vraag zo concreet mogelijk Stel uw vragen kort en direct, zonder indirecte bedoeling Moeite met essentie van het verhaal Gesprekken verzanden Neem de tijd voor een gesprek Zet informatie uit een gesprek op papier. Breng iemand (subtiel) terug naar de hoofdlijn van het gesprek 4

5 Moeite met begrijpen en/ of produceren van nonverbale expressie Monotone spraak Moeite met het herkennen van intonatie van de gesprekspartner Verminderd oogcontact Problemen met omschakelen van gespreksonderwerp Problemen met sociaal communiceren Denken dat karakter/ persoonlijkheid is veranderd Iemand komt ongeïnteresseerd over, terwijl dat niet zo is Er komt geen reactie/ antwoord op een vraag die gesteld wordt Informatie komt onvoldoende binnen Iemand kan een gesprek niet volgen en onthouden, omdat er te snel van onderwerp gewisseld wordt Iemand onbeschoft vinden; het gesprek vermijden omdat er niets uit komt of het te lang duurt Benoem emoties explicieter Vraag naar gevoelens in plaats van te interpreteren vanuit lichaamstaal/ mimiek Geef letterlijk aan dat u een vraag stelt Maak zelf eerst oogcontact Vraag om oogcontact Zorg voor onverdeelde aandacht (verminder afleiding) Spreek rustig Vraag één ding tegelijk Het ene onderwerp expliciet afronden voordat u naar het volgende gaat Tussendoor nagaan of uw gesprekspartner u nog volgt Verschillende mogelijkheden, afhankelijk van niveau dat aanwezig was voor het hersenletsel, persoonlijkheid, sociale omgeving en aard en ernst van het hersenletsel 5

6 Vragen Heeft u na het lezen van deze folder vragen, neemt u dan op werkdagen tussen en uur contact op met de afdeling Logopedie via het algemene telefoonnummer van het Catharina Ziekenhuis. Het telefoonnummer vindt u onder het kopje 'Contactgegevens'. Contactgegevens Catharina Ziekenhuis

7 7

8 Altijd als eerste op de hoogte? Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief: Michelangelolaan EJ Eindhoven Postbus ZA Eindhoven