N I E U W S B R I E F

Transcriptie

1 N I E U W S B R I E F NR. 3 November 2017 Erfgoed Deurle Oude Vierschaarstraat Deurle erfgoed.deurle@proximus.be

2 Beste erfgoedvrienden In het puin van het verleden liggen de parels van morgen Een mooi gezegde van de Bond zonder naam dat, ook in een minder materiële context te begrijpen, erg toepasselijk is om de werking van onze vereniging te illustreren. Inderdaad, met ijver zoekt en graaft onze vereniging naar vergane stukjes cultuur en erfgoedpareltjes om die terug aan de oppervlakte te brengen, uit de vergetelheid te halen en opnieuw te doen schitteren. Zo brachten wij ter gelegenheid van de Vlaamse erfgoeddag in april, de sacramentsprocessie van Deurle in de vorige eeuw terug in beeld. Op dit ogenblik zijn onze mensen nog druk bezig om op een wetenschappelijk verantwoorde wijze de vele stukken kledij en attributen te archiveren. Op die manier worden die voor ons nageslacht bewaard en kunnen door de gemeenschap teruggevonden en eventueel gebruikt worden. Hoe dit gebeurt, leest u verder in deze nieuwsbrief. In de loop van de voorbije lente en zomer werd aan Gaston Martens, onze illustere toneelschrijver, een passende hommage gebracht. Ter gelegenheid van Deurle kermis werd met het wagenspel Kermislieven het herdenkingsprogramma door Vrank en vroom op een volkse wijze afgerond. Gaston, die van leute en plezier hield, zou best tevreden geweest zijn. Uiteraard blijven wij verder ijveren voor de restauratie van de molen van Cyriel Buysse. Dit project is door zijn complexiteit van de vigerende regelgeving, de belangrijke financiële impact en diverse andere factoren niet in een handomdraai gerealiseerd. Maar wij bijten er ons in vast en laten niet los. De molen moet ooit opnieuw in Deurle schitteren en draaien. En dat vinden met ons heel wat dorpsgenoten die op 12 oktober aanwezig waren op de causerie over Cyriel Buysse door Eddy Vaernewijck en de voorstelling van de film De molen van Deurle heeft eeuwen bestaan, de molen van Deurle moet blijven bestaan door Pol Van der Plaetsen. Voor hen die er niet bij konden zijn, hebben wij een tweede voorstelling gepland op vrijdag 17 november. Door deze en andere activiteiten heeft onze vereniging al heel wat credibiliteit opgebouwd. Zo heeft het College van Burgemeester en Schepenen ons gevraagd een advies uit te brengen over het wandelbos. Ook inzake het funerair erfgoed en andere aanverwante domeinen wordt onze vereniging door de gemeente geconsulteerd. Die vele initiatieven kunnen slechts met succes tot stand gebracht worden dankzij de belangloze en enthousiaste inzet van een groep talentrijke vrijwilligers die hun beste beentje voorzetten. Het is dan ook passend om langs deze weg al die bestuursleden uitdrukkelijk te danken voor de gepassioneerde medewerking aan de vele geslaagde projecten.

3 Je hebt drie mogelijkheden: Je wilt kosteloos lid worden. Stuur een naar met vermelding van naam en adres (onnodig je opnieuw in te schrijven indien je reeds in ons bestand bent opgenomen). Ontvang 2 à 3 maal per jaar de elektronische nieuwsbrief. Je wenst een gedrukte versie van de nieuwsbrief te ontvangen. Bezorg je naam en adres aan Mia Van den Heede, Xavier De Cocklaan 16, 9831 Deurle. Schrijf 10 over op rekening IBAN BE De nieuwsbrief wordt per post bezorgd. Het lidmaatschap geldt tot eind Je wenst Erfgoed Deurle financieel te steunen. Ontvang alle nieuwsbrieven elektronisch of meld ons die schriftelijk te willen ontvangen (zie supra). HOE WORD JE LID? Schrijf minimum 20 over op de voormelde rekening. Het steunend lidmaatschap geldt tot eind Wie zijn die medewerkers? Om u, lezer en lid van onze vereniging, hierover te informeren, wordt in deze brief de lijst van de bestuursleden gepubliceerd samen met de aanduiding van hun belangrijkste functie(s) of taken binnen onze vereniging. Via onze nieuwsbrieven houden wij u op de hoogte van de groei van onze vereniging en de vooruitgang in de diverse projecten. Na het vele organisatorische werk dat met de oprichting en de wording van een vereniging gepaard gaat, komt zij stilaan tot maturiteit. Via projectwerking kunnen wij aanspraak maken op een substantiële financiële ondersteuning. Maar uiteraard worden lang niet alle kosten door subsidiëring gedekt. Daarom een warme oproep lanceren om voor 2018 steunend lid te worden of dit lidmaatschap te hernieuwen. De betalingen die vóór 1 september 2017 werden verricht worden beschouwd als betalingen voor 2016 en Latere betalingen worden beschouwd als betalingen voor Tenslotte verduidelijken wij hiernaast nog eens hoe je lid kan worden van Erfgoed Deurle. Dit is recent aangepast omdat nogal wat leden gevraagd hebben een gedrukte versie van onze nieuwsbrief te bekomen. Voortaan kan je aan kostprijs een gedrukte versie thuis ontvangen. Gelieve dit dan ook bij je betaling duidelijk te vermelden. Veel lees- en kijkplezier. Marc Roos, voorzitter Bestuursleden en hun functies Lea Careel: trekker project processie en coverantwoordelijke archivering Claudine Claeys: co-verantwoordelijke archivering Bart Colpaert: verantwoordelijke P.R. en subsidiëring Christ l Deleuil: co-verantwoordelijke Nieuwsbrief Piet Moerman: verantwoordelijke Nieuwsbrief en trekker project molen Cyriel Buysse Guy Romain: verantwoordelijke documentatie Marc Roos: voorzitter en verantwoordelijke organisatie en strategie Ann Katia Schollaert: advies en actief teamlid werkgroepen Mia Van den Heede: adjunct-secretaris en verantwoordelijke ledenbestand Antoine Van De Putte: penningmeester, coverantwoordelijke archivering en verantwoordelijke logistiek Pol Van der Plaetsen: verantwoordelijke audioen visuele ondersteuning Raf Van Lerberge: secretaris en verantwoordelijke historische duiding Frederik Van Vlaenderen: verantwoordelijke landschappelijk en bouwkundig erfgoed Waarnemers met adviserende bevoegdheid Kristof Van Den Berghe: schepen van Cultuur Sophie De Smet: cultuurfunctionaris

4 Mysteries op het kerkhof van Deurle? Rechts achter de kerk op het kerkhof van Deurle liggen de graven van de schilder Léon De Smet en Claire Versele. Naast elkaar. Claire was de tweede vrouw van Léon. Ze stierf in 1953; Léon in Op haar graf staat een prachtig beeld van Georges Minne, dat wenende vrouwen voorstelt (Drie Heilige Vrouwen bij het Graf). Het graf van haar echtgenoot Léon De Smet ligt ernaast en is versierd met een bas-reliëf dat de schilder met zijn palet voorstelt. Wie goed kijkt ziet een merkwaardige positie van de graven. De echtgenoten liggen in tegenovergestelde richting. Léon ligt met zijn hoofd naar de kerk zoals de andere graven in de rij. Claire daarentegen ligt omgekeerd; met haar hoofd naar de kerkhofmuur gericht. Is Claire per abuis in de verkeerde richting begraven? Een fout van de zerkzetter? Of is er een reden waarom ze omgekeerd ligt? Graf Léon De Smet (vooraan) en Claire Versele Léon De Smet en zijn schilderij van zijn geliefde Claire Versele In een ver verleden, werden geliefden soms wel eens in de tegenovergestelde richting begraven. Dit was een teken van eeuwig durende liefde. Als zij bij de opstanding uit de dood zouden ontwaken, dan zouden zij elkaar bij het overeind komen weerom recht in de ogen kijken. In de tijd rond de begrafenis van Claire Versele werden er in het dorpscafé Het Boldershof de nodige speculaties gemaakt over de oriëntering van het graf: Léon was gescheiden van zijn eerste vrouw Maria Willems en was hertrouwd in 1941 met Claire. En ze was niet katholiek. Omwille van die 2 argumenten zou ze niet volgens de katholieke regels begraven zijn. Haar graf staat omgekeerd en zij ligt dus niet in de juiste katholieke richting; aldus de dorpswijsheid. Normaal ligt het hoofd in de richting van de kerk. Zij dus niet. Dezelfde getuige voegt eraan toe: Een romantisch gebruik uit het verleden heeft hier niets mee te maken. Begraven pastoors kijken wel ook niet naar de kerk maar in de richting van hun volk... maar dat is een andere reden. Enfin, zo hebben ze het mij wijs gemaakt. Léon was goed bevriend met George Minne. Dit is te zien aan de interieurs van zijn schilderijen die vaak beelden van Minne tonen. Deze vriendschap kan de reden zijn

5 dat op het graf van Claire de 'Drie Heilige Vrouwen bij het Graf' van Minne aangebracht zijn. Dat zou allemaal logisch klinken ware het niet dat het graf van Claire Versele gedecoreerd is met een groot kruis en met een koperen palmtak (die refereert naar de Blijde Intrede van Christus in Jeruzalem op Palmzondag). Het beeld van De Drie Heilige Vrouwen bij het Graf verwijst naar 3 Bijbelse figuren: de treurende moeder Maria, haar nicht Maria en Maria Magdalena. Dit beeldje moet op het graf zijn geplaatst door een van de nabestaanden. Waarschijnlijk door Léon zelf of door zijn kinderen. Bij zoveel religieus eerbetoon kan men zich moeilijk afvragen of de begraven persoon nietkatholiek of niet-christelijk was. Over het beeldje van de Drie Heilige Vrouwen bij het Graf. Waarschijnlijk heeft Léon in de jaren 50 de 'kinderen Minne' (die nog de vaderlijke bronsgieterij in Gent uitbaatten) of de familie Gevaert-Minne (waar na de dood van Minne nog beelden van de kunstenaar zijn vervaardigd) gevraagd naar een kopie van het bekende beeld. In originele versie bestaat het beeld in gips, brons of hout. Het beeldje op het graf lijkt een betonnen afgietsel te zijn. Zou dit met de bedoeling zijn om de tand des tijds te bezweren? Beton gaat namelijk langer mee dan zandsteen. Over de koperen palmtak. De palmboom, eigenlijk wordt hier meestal de dadelpalm bedoeld, kan zeer oud worden, zo n twee- tot driehonderd jaar en al die tijd vruchten dragen. In de Assyrische kunst stond de palm voor levenskracht en vruchtbaarheid. In de christelijke traditie staat de palmtak symbool voor triomf over de dood. Doordat de dood als overwinnaar over het leven werd beschouwd, werd de palm het zinnebeeld van de eeuwige rust, de rust der onsterfelijkheid. Op christelijke grafstenen in de catacomben hield men de palm voor een kenteken van een martelaarsgraf. Zou de palmtak op Claire s graf verwijzen naar haar lang aanslepende ziekte waaraan ze uiteindelijk stierf? De symboliek is echter niet noodzakelijk christelijk. De Orfische mysteriën uit de antieke oudheid vereerden de palm als een onsterfelijke boom die nooit oud wordt. Claire is jong gestorven: ze werd slechts 38 jaar. Zou dat geen treffende vergelijking zijn met een pas overleden jonge geliefde? Misschien gaat het hier om een oude regel van de kerk omtrent een niet erkende echtgenote? Hoe dan ook, van zijn eerste (en in kerkelijke zin, enige) echtgenote, namelijk Maria Willems, de moeder dus van de twee zonen Marcel en Robert, laat de kunstenaar zich op 28 maart 1934 scheiden. Op 10 augustus 1941 wordt in het gemeentehuis van Deurle het burgerlijk huwelijk tussen Léon en Claire voltrokken. Zijn 'blonde Clara' overlijdt na een slepende ziekte en was een niet erkende echtgenote van Léon.

6 Een meer nuchtere beschouwer ziet er een minder spirituele reden in. Bij een plaatsbezoek ben ik tot de conclusie gekomen dat in die hoek van het kerkhof de zerken gedurende een bepaalde periode (tot minstens 1953) met de voeten naar de kerk gericht waren omdat daar een klein grasperkje lag, wat de toegang tot die graven gemakkelijk maakte. Zo was m.i. aanvankelijk ook de grafsteen van Gaby Van den Heede naar de kerk gericht maar toen zijn echtgenote, Liske, kwam te overlijden en in hetzelfde graf werd begraven, waardoor de grafsteen moest worden verwijderd, is het kruis verplaatst, zodat het nu ook naar de wandelweg gericht is. Als het graf van Elodie Claus (gelegen vlak ernaast) zou verdwijnen, zal de zerk van Claire Versele de enige van heel het kerkhof zijn die met de voeten naar de kerk gericht is. Ik heb toch zo mijn twijfels bij een aparte regel voor niet-katholieken want Claire Versele is gestorven in 1953 en Léon in Ze konden toen toch niet weten dat Léon ernaast zou worden begraven en in de andere richting. Daar zit ook logica in. Alle graven zouden gericht zijn naar de wandelweg die de bezoeker rondleidt zodat de opschriften goed leesbaar zouden zijn en niet ondersteboven zouden staan. Inderdaad, de graven aan beide zijden van het wandelpad liggen telkens met de voeten naar de bezoeker; de binnenste rij met hun hoofd naar de kerk en de buitenste rij met hun voeten naar de kerk. Portret van Claire door Léon De Smet als het reliëf op zijn eigen graf wijzen erop dat Léon De Smet een meer dan gewone relatie had met de familie Gevaert-Minne. Moeten we hier naar een reden zoeken voor de omgekeerde graven? Wie zal het zeggen? We hebben voorlopig het raden naar de reden van de omgekeerde graven. Moeten we zoeken naar een kerkelijke regel omtrent het begraven van niet gelovigen of niet erkende echtgenoten? Is het simpelweg een verleggen van het wandelpad tussen 1953 en 1966? Is het een uitdrukking van pure liefde tot na de dood? We weten het niet. Op die vijf vierkante meter zit zoveel inhoud, spiritualiteit, symboliek.net zoals in een kunstwerk waar de inhoud onbepaald en interpretatief blijft, los van de materie Was dat soms de opzet van de kunstenaar? Piet Moerman Haut-reliëf van Jeanne Gevaert Een ander interessant element is het graf van Léon zelf. Het reliëf op zijn graf is gemaakt door Jeanne Gevaert. Jeanne (ook wel Jeannot genaamd) is de dochter van Egard Gevaert en Marie Minne. Marie was de dochter van Georges Minne. Zowel het beeld op het graf van Claire Bronnen: M. De Cleene en M. C. Lejeune, Compendium van rituele planten in Europa, Gent, Met dank aan Pol Van der Plaetsen, Marc Roos, Raphael Van Lerberge en Piet Boyens.

7 Het Wandelbos in Deurle Uitzonderlijk waardevol landschappelijk, historisch en bouwkundig erfgoed Eind juni 2017 vroeg het College van Burgemeester en Schepenen advies aan Erfgoed Deurle omtrent de (bouwkundige) relicten in het wandelbos te Deurle. Na grondige analyse meent Erfgoed Deurle dat het wandelbos in aanmerking komt voor bijzondere bescherming. De uitzonderlijke landschappelijke, cultuurhistorische en bouwkundige (erfgoed)waarde werd gedocumenteerd in een gedetailleerde studie, die midden september aan het college werd voorgelegd. Landschappelijk Het wandelbos maakt deel uit van een authentiek landduinengebied. Het betreft een relict dat ruim jaar geleden werd gevormd, tijdens de eindfase van de ijstijden (Pleistoceen) en het begin van de huidige periode (Holoceen). Nagenoeg onverstoorde landduinen zijn uiterst zeldzaam in Vlaanderen. Bovendien herbergt het bos een grote biodiversiteit aan fauna en flora. Door erosie onderging het oorspronkelijke duinenlandschap doorheen de tijd een aanzienlijke transformatie. Gerichte aanplantingen met autochtoon en streekeigen plantgoed kunnen soelaas bieden om verdere erosie van de rivierduinen te vermijden of te vertragen. Het is raadzaam om erosieversterkende activiteiten zoals mountainbiken en gemotoriseerde activiteiten (brommers, quads,...) te verbieden. Erfgoed Deurle pleit tevens voor een veilig bereikbaar bos, waar men rustig kan wandelen en kinderen vrijuit kunnen spelen. Een ecologisch verantwoord bosbeheer en een aangepaste weginrichting van de Pontstraat zijn dus essentieel. Deskundig advies ter zake is aangewezen. Cultuurhistorisch Het wandelbos situeert zich, net als het kasteel della Faille d Huysse, in de onmiddellijke omgeving van het (inmiddels gesloopte) kasteel Roodhuyze. Bij aankoop door Baron della Faille d Huysse, op 25 juni 1848, werd het domein als volgt beschreven: Een schoon aengenaem Speelgoed, bestaende in Huys, Hoveniershuys, Serren, Remissen en Stallingen, Groenselhof,

8 Boschdreven en Wandelingen beplant met welwassende Boomen en Houtgewas, gestaen en gelegen binnen de gemeente Deurle, omtrent het dorp, komende met een dreef op de groote roete van Gend naer Kortrijk aldaer t samen groot 9 hectaren 68 aren 50 centiaren In 1855 vestigde de baron zich te Deurle in een nieuw kasteel aan de Leie, naar plan van de Gentse architect Louis Minard. Bouwkundig Het wandelbos is een overblijvend fragment van een domein dat voorheen toebehoorde aan adellijke families, die een belangrijke rol speelden in het maatschappelijk leven te Deurle. In opdracht van de adellijke familie della Faille werd de volledige site destijds landschappelijk heringericht. Het wandelpad en de beukendreef (naar het voormalige kasteel Roodhuyze) zijn relicten uit het vroegere landschapsontwerp. Uit de periode van de kasteeldomeinen Roodhuyze en della Faille zijn ook nog (restanten van) bouwkundig erfgoed en historische artefacten zichtbaar. Het betreft een bouwwerk met wapenschild, een overbrugging (tunnelgewelf) en twee zuilen die de hoofdtoegang markeren. Deze toegang bevindt zich op een kruising van meerdere wegen die in het verleden een belangrijke functie hadden. Een tweede toegang bevindt zich wat verderop in de Pontstraat, vlakbij de bocht. De vroegere verwerving van het wandelbos door de gemeenschap impliceert de morele plicht tot instandhouding, met respect voor de erfgoed- en natuurwaarde van de site. Erfgoed Deurle dringt aan op uitvoering van de vereiste instandhoudingswerken en het inleiden van een procedure tot bijzondere bescherming van dit gebied. Het uitvaardigen van een bosreglement en een doortastende handhaving onder andere inzake zwerfvuil kunnen gebruikers aanmoedigen om volop van het bos te genieten zonder overlast te veroorzaken. Frederik Van Vlaenderen, Raphael Van Lerberge, Ann Schollaert en Marc Roos Pol Van der Plaetsen, genomineerd voor de Binus Cultuurprijs De Binus Cultuurprijs is een 2-jaarlijkse prijs die de gemeente Sint-Martens-Latem in 2017 in het leven heeft geroepen om hulde te brengen aan een persoon of organisatie die op cultureel vlak zich voor de gemeente bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt. De cultuurprijs is genoemd naar Albijn (Binus) Van Den Abeele ( ), die als de stamvader van de Latemse schildersgroepen wordt beschouwd. Uit 18 geselecteerden werd Pol Van der Plaetsen, bestuurslid van Erfgoed Deurle, samen met 9 anderen, genomineerd voor deze prijs. Als geboren en getogen Deurlenaar zet hij ons dorp sinds jaar en dag met veel liefde, enthousiasme en professionalisme op de kaart. Hij bezit het talent om iedereen verwonderd te doen stil staan bij de rijke geschiedenis van ons dorp. Het lukt hem telkens opnieuw ons te verrassen met prachtige beelden, die getuigen van een grenzeloze interesse voor de geschiedenis van Deurle. Bovendien is Pol technisch erg bedreven om alles prachtig in beeld te brengen met een perfect gekozen muzikale omlijsting.

9 De wortels van deze artistieke duizendpoot zitten in het Boldershof, zijn ouderlijk huis. Zijn vader, zijn grotere broer Jan, het café, de winkel, de vele vrienden en dorpelingen die er dagelijks over de vloer kwamen, waren de grote inspirators voor zijn niet te temmen creativiteit. In zijn jeugdjaren al experimenteerde hij op zondagnamiddag, na het wekelijkse lof, met een poppenkast en draaide hij ludieke filmpjes in de garage van nonkel René. Tijdens de pauze werden spekken uit de winkel van moeder verkocht. Midden de jaren 80 begon hij aan het serieuzere werk. Het publiek werd verwend met een artistieke dia-projectie over Deurle, een mix van schilderijen en werkelijkheid. Later kreeg Pol via zijn werkgever de opdracht om een film over het bedrijf te maken. Het was de start van een hobby die uitgroeide tot een grote passie. Zijn eerste film over het rijke verleden van Deurle dateert van Deurle, het kastelendorp brengt de verdwenen kastelen van Deurle opnieuw tot leven en laat ons binnentreden in de nog bestaande lusthoven. Een prachtig stukje geschiedenis waar 6 jaar opzoekingswerk aan te pas kwam. Een ander historisch document is de film Dorla, een dorp in de schaduw van Aldegondis. Een film die de link legt tussen de ontstaansgeschiedenis van de parochie en het kunstenaarsdorp vandaag met zijn vele schitterende en idyllische plekjes en zijn talrijke getalenteerde artiesten. Een prachtige reportage over de molens van Deurle en specifiek de molen van Cyriel Buysse, De molen van Deurle heeft eeuwen bestaan, de molen van Deurle moet blijven bestaan, werd onlangs onder ruime belangstelling in Deurle vertoond. Hij ondersteunt met virtuositeit de levensdroom van Cyriel Buysse en de onblusbare drang van Erfgoed Deurle om de molen ooit opnieuw te zien draaien. Al meermaals heeft Pol samengewerkt met Fons Roggeman, de eerste Binus cultuurprijswinnaar. In 2001 maakte hij Nixis een symbiose van drie disciplines: de schilderkunst, de poëzie en de muziek. In 2014 werd er naar aanleiding van de tentoonstelling Eenheid van leven en werk door Pol opnieuw een uitzonderlijk mooie documentaire gemaakt. Vlaamse of Deurelse filmkes Van 1995 tot 2010 maakte Pol tientallen dolkomische filmkes voor Deurle kermis. Het hoogtepunt kwam in 2007 met de film De opwarming van Deurle, een parodie op de film An inconvenient truth van Al Gore. Gewoon hilarisch. Had Youtube toen bestaan, dan was hij wereldberoemd. Terecht kreeg Pol in 2013 De gouden Harlekijn, prijs die jaarlijks met Deurle kermis door het feestcomité toegekend werd aan een zeer verdienstelijk Deurlenaar. Daarnaast kan Pol uitstekend overweg met kruisboog (keizer in 2017) en petanqueballen, speelt hij piano en gitaar, heeft hij sfeervolle schilderijtjes van Deurle gemaakt en is hij bovenal een uitstekend gastheer en levensgenieter. Samen met vele Deurlenaars zijn wij bijzonder fier met de nominatie van Pol. Wij hopen nog dikwijls te kunnen genieten van zijn prachtige historische documenten over Deurle. Van harte proficiat, Pol! Verras ons nog dikwijls. Christ l Deleuil

10 Geduldig archiefwerk Archiveren van kledij en attributen van de processie van Deurle Een groot deel van boeiend erfgoed zoals kledij, attributen, foto s en filmmateriaal blijft verborgen voor het publiek omdat het achter slot en grendel wordt bewaard, niet meer wordt gebruikt of zelden uit de kast wordt gehaald. Zo ook was dit het geval met de kleren, de attributen, de vlaggen en borden van de processie van Deurle. Gedurende tientallen jaren werd alles zorgvuldig bewaard op de zolder van de Vrije basisschool Sint Jozef in Deurle. Restauratie- en instandhoudingswerken aan de zolder noodzaakten die volledig te ontruimen. Volgens sommigen was alles waardeloos en bestemd voor het containerpark. Een meer verantwoordelijke ziel borg een gedeelte van de kleren in een metalen koffer. De rest werd voorlopig opgeborgen op een weinig geschikte zolderruimte waar insecten en ander ongedierte vrije toegang hadden. Vorig jaar wilde de eigenaar de zolder opruimen en vroeg wat er met al dat processiemateriaal moest gebeuren. In een paar kisten met kleren hadden muizen gezellige nesten gebouwd maar het meeste was in goede tot zeer goede staat (zie foto). Voor Erfgoed Deurle was dit een unieke gelegenheid om te kiezen voor het thema Processie in Deurle als eerste project. Er werd een tentoonstelling opgezet waarbij een selectie van de attributen uit het processieverleden geëxposeerd werd. Een geslaagde activiteit! Waarom? Daarna kwam de vraag, wat er met al het teruggevonden materiaal moest gebeuren. Erfgoed Deurle vindt dat het noodzakelijk is om alles in detail te inventariseren en deskundig te archiveren zodat het geheel kan worden opengesteld voor andere geïnteresseerden. Archiveren is bewaren voor de toekomst. Om zicht te krijgen op de omvang en de kwaliteit van het beschikbaar processiemateriaal is het opstellen van een inventaris belangrijk. Een inventaris is nuttig en noodzakelijk: om een zicht te krijgen op wat er beschikbaar is; om bewegingen in de collectie bij te houden; voor het organiseren van tentoonstellingen; om publiekgerichte activiteiten op te zetten; om de bestemming van uitgeleend materiaal bij te houden. Een inventaris kan overigens een schat aan informatie opleveren aan wetenschappers voor onderzoek. Op dit vlak is er in Vlaanderen nog heel wat te doen: in tegenstelling tot religieuze kunstvoorwerpen die bewaard worden in musea, is het erfgoed in kerken en kloosters lang niet helemaal beschreven en gedocumenteerd. Met deze motivatie gingen we aan de slag. Hoe gaan we te werk? wekelijks komen we met 4 leden van de processie werkgroep een halve dag samen; we gebruiken een standaardfiche per voorwerp; elk voorwerp wordt gemeten, benoemd, op kwaliteit beoordeeld en zo gedetailleerd mogelijk beschreven; van elk stuk wordt een volgnummer toegekend, een foto gemaakt, enz. Nadien wordt alles elektronisch opgeslagen. Het is evident dat vandaag een dergelijke inventaris gedigitaliseerd is wil hij toegankelijk zijn voor een ruimer publiek. Na het inventariseren en beschrijven wordt het voorwerp netjes opgeborgen in een aangepaste

11 koffer of doos. Momenteel werden reeds 88 voorwerpen gearchiveerd, maar er zijn er nog tientallen te doen. Het spreekt vanzelf dat dit zeer arbeidsintensief is. We houden vol! Het archiveringsteam: Antoine Van de Putte, Claudine Claeys, Lea Careel en Mia Van den Heede. Bronvermelding Van Zanten (Mieke), Religieus erfgoed uit kerken en kloosters in de Lage Landen. Geïllustreerd lexicon van Nederlandse en Vlaamse termen (Rotterdam 2008) Handleiding voor het opstellen van een kerkinventaris, uitgave CRKC (Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur vzw) Van Dyck (Annemie), Kerkelijk textiel in Vlaanderen en Brussel in de 19de en 20ste eeuw, CRKC Erfgoed Deurle verwelkomt de 100-ste volger van haar facebookpagina! Er zijn dus 100 mensen die willen geïnformeerd worden over onze activiteiten via Facebook naast deze op onze lijst. Voor diegene die het nog niet zijn: word nu volger, of liever actief lezer van de pagina, door zelf berichten te plaatsen. Dat kan via rubriek gemeenschap. Nodig geïnteresseerden uit je vriendenkring uit Erfgoed Deurle te volgen.

12 Oude Deurelse postkaarten De herberg In den Hert was gelegen op de hoek van de Oude Vierschaarstraat en de Pontstraat te Deurle, nu huisnummer 46. Omstreeks 1910 waren ongeveer 34 herbergen te Deurle. In den Hert was bijzonder goed gelegen als men vanop de Kortrijkse Steenweg naar Deurle dorp reed. De postkaart hieronder is uitgegeven door R. Van Goethem, uit Deinze, en verzonden in De foto is gemaakt waar de Dorpstraat kruist met de Pontstraat. De fotograaf kijkt in de richting van de Kortrijkse Steenweg. Links bemerkt men Den Hert met uithangbord boven de cafédeur. Het huis ernaast (Pontstraat nr. 44) is de nog bestaande kleine woning dat als antiekzaak wordt uitgebaat. In de verte zie je een wit gekalkte woning ongeveer te situeren tegenover de huidige slagerij. Deze woning is reeds lang afgebroken. Rechts een typisch landhuisje met strodak dat gesloopt is. Helemaal tegen de rechter rand van de kaart zie je de nog bestaande ronde hekstijlen in bakstenen metselwerk. Dit was de toegang tot het vroegere kasteel della Faille d Huysse. Deze stijlen vormen nu de ingang van het gemeentelijk wandelbos. In het huidig antiekzaakje woonde toen Petrus (Peetje) De Rycke, en de woning in de diepte (t.h.v. de huidige elektriciteitskabine) was bewoond door kloefkapper Ketels. Je herkent midden op de Pontstraat, toen nog een kasseiweg, Gustaaf Vits ( ) met timmermansschort en uitbater van Den Hert.

13 Volgens Urbain Van den Heede, in zijn boek Geschiedenis van Deurle, overleed Gustje Vits ten gevolge van een bloedvergiftiging nadat hij door zijn aap werd gebeten. Hij had spinnenwebben op de bijtwonde gelegd, welke de vergiftiging zou hebben veroorzaakt. Tijdens de periode van de schoolstrijd welke zich voordeed tussen , raakte Vits in onenigheid met de aangestelde onderwijzer G.Lamont. Dit leidde in 1887 tot een rechtszaak en scharminkeling (iemand bespotten, belachelijk maken, bij middel van gejouw en kabaal). Een tweede postkaart (zie hiernaast) dateert uit het interbellum. Deze stelt de villa van M. Van den Heede-Maes voor en laat hetzelfde huisje met strodak zien maar nu vanuit zuidelijke richting. Deze villa (Pontstraat nr. 21) was toen eigendom van de familie Van den Heede en bestaat nog steeds. Bij nader toezien herken je dhr Arthur Van den Heede, vader van gemeentesecretaris Urbain ( ) in de voortuin. Den Hert werd grondig verbouwd door de jaren heen, en noemde midden de 20 eeuw achtereenvolgens: De Rembrandt en Maniana. Omstreeks 1930 werd de woning door dhr Polsen (een zweeds kunstenaar) grondig verbouwd. Deze kunstenaar overleed aan de Azurenkust. Nog later kwam de woning in handen van dhr Pierre De Clercq uit Deurle die ze verkocht na WO II aan de huidige eigenaar. Op de Popp kaart (+/- 1841) komt alles duidelijk voor.. Hier zie je dat de weg naar Astene, die het verlengde was van de Oude Vierschaarstraat, nu is verdwenen. Deze liep rechtdoor naar de Leie door het kasteeldomein van toen. Waarschijnlijk is dat de reden waarom Baron della Faille deze heeft verlegd. Op de Popp-kaart is er nog geen Park ter Leie te zien. Het was toen een groot kasteeldomein. Wie over meer informatie beschikt, mag mij die steeds bezorgen. Guy Romain met dank aan Pol Van der Plaetsen

14 Deurelse tradities Erfgoed Deurle nodigt alle geïnteresseerden uit: Uit het Boek der Huishoudkunde, schooljaar op de Sint- Jozefschool. Op woensdag 10 september 1939 noteerde Ivonne De Doncker in potlood het recept om "andjuunsausse" klaar te maken. Claudine Claeys De molen van Deurle heeft eeuwen bestaan, De molen van Deurle moet blijven bestaan (C.B.) Een avondvullend programma met: Spreekbeurt over Cyriel Buysse door Eddy Vaernewijck, en Filmvertoning door Pol Van der Plaetsen op vrijdag 17 november 2017 om 20 uur in zaal de Vierschaar te Deurle. Inschrijven verplicht (er zijn slechts 100 plaatsen in de zaal) bij: Onthaal Sint-Martens-Latem tel: Erfgoed Deurle Oude Vierschaarstraat Deurle