Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar VIII Wijziging van de sstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar (wijziging samenhangende met de Voorjaarsnota) Nr. 2 MEMORIE VAN TOELICHTING A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL Wetsartikel 1 De sstaten die onderdeel zijn van de Rijks, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 200lk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om voor het jaar wijzigingen aan te brengen in: 1. de departementale sstaat van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap; 2. de sstaat inzake de agentschap DUO van dit ministerie. De in de sstaat opgenomen sartikelen worden in onderdeel B van deze memorie van toelichting toegelicht (de zgn. stoelichting). De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, I.K. van Engelshoven De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob kst viii-2 ISSN s-gravenhage Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 1

2 B. BEGROTINGSTOELICHTING De stoelichting bestaat uit de volgende onderdelen: a. Leeswijzer b. Het beleid a. Overzicht belangrijkste uitgaven- en ontvangsten b. De beleidsartikelen c. De niet-beleidsartikelen d. Agentschap a. Leeswijzer In deze eerste van OCW zijn de effecten van besluiten van het Kabinet over de Voorjaarsnota verwerkt. Deze wet moet dan ook in samenhang worden bezien met de Voorjaarsnota. Als gevolg hiervan wordt in de OCW- een uitgavenpeil van 41,7 miljard geraamd. Dit onderdeel van de memorie van toelichting bestaat uit een algemeen deel en een artikelsgewijs deel. Het algemeen deel bevat een overzicht van de belangrijkste mutaties op de OCW- (paragraaf a). Vervolgens wordt per beleidsartikel een overzicht van de wijzigingen gegeven, inclusief toelichting (paragraaf b). Daarbij worden mutaties groter of gelijk aan onderstaande staffel toegelicht: Omvang sartikel (stand ontwerp) in miljoen Beleidsmatige mutaties (ondergrens in miljoen) Technische mutaties (ondergrens in miljoen) < => 50 en < => 200 < => b. Het beleid a. Overzicht belangrijkste uitgaven en ontvangstenmutaties De raming van de leerling- en studentaantallen (Referentieraming) en de studiefinancieringsraming zorgt in voor een tegenvaller van in totaal 191 miljoen op de van OCW. De tegenvaller wordt gedekt door: inzet van de eindejaarsmarge ( 36 miljoen), een deel van de loon- en prijsbijstelling ( 35 miljoen), een verlaging van verschillende subsidies ( 34 miljoen), diverse meevallers, verwachte onderuitputting en ramingsbijstellingen ( 23 miljoen), het resterende bedrag wordt generaal gecompenseerd ( 63 miljoen). De dekking van de tegenvaller op de raming vanaf wordt in de OCW- opgenomen. In de 2 e nota van wijziging op de is de maatregel doelmatiger onderwijs uit het Regeerakkoord technisch verwerkt. Gezien de problematiek zowel rijksbreed als binnen de van OCW is er geen financiële ruimte voor een alternatieve invulling van de maatregel. Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 2

3 In deze zijn daarnaast de overheveling van middelen uit het Regeerakkoord, de toevoeging van loon- en prijsbijstelling en verschillende meerjarige kasschuiven op de verwerkt. In onderstaande tabel worden de belangrijkste mutaties met de budgettaire effecten voor weergegeven. Tabel 1 Belangrijkste mutaties (x 1 miljoen) Artikelnr. Uitgaven Ontvangsten , ,6 Belangrijkste mutaties: 1 Leerlingen- en studentenontwikkeling diverse 191,0 0,4 2 Doorverdelen Loon- en prijsbijstelling diverse 808,4 3 Eindejaarsmarge 2017/ 91 96,2 4 Overheveling RA-middelen van de Aanvullende Post diverse 356,5 5 Dekking tegenvaller diverse 125,3 3,0 7 Kasschuiven diverse 10,9 8 Niet kaderrelevante mutaties diverse 10,2 35,3 9 Rente studiefinanciering 11 11,1 10 reclame ontvangsten 28,4 11 Overige mutaties diverse 34,9 13,4 1e , ,7 Toelichting: 1. Leerlingen- en studentontwikkeling De Referentieraming is de jaarlijkse raming van leerlingen- en studentenaantallen. Uit de Referentieraming blijkt dat het aantal leerlingen en studenten per saldo hoger is dan de in de verwerkte aantallen; dit leidt tot een tegenvaller van 106 miljoen op de. In het primair en voortgezet onderwijs is een kleine stijging van het aantal leerlingen ten opzichte van de vorige raming te zien. In het middelbaar beroepsonderwijs stijgt het aantal studenten in de eerste jaren. Dit slaat vanaf om in een daling. De daling hangt samen met de verkorting van de studieduur van de meeste niveau 4 opleidingen in het mbo van vier naar drie jaar. In het hoger onderwijs stijgen de studentaantallen ten opzichte van de vorige raming. Op de raming van de uitgaven studiefinanciering doet zich een tegenvaller voor van 85 miljoen in. Dit is maar voor een klein deel het gevolg van groter dan geraamde aantallen studenten in het hoger onderwijs. De belangrijkste oorzaak van de tegenvaller is een stijging in de omzettingen van prestatiebeurs in gift. Dit hangt samen met het zogenaamde boeggolfeffect van de invoering van het Studievoorschot; studenten die in 2013 vervroegd zijn ingestroomd om nog voor de basisbeurs in aanmerking te komen leiden nu tot extra uitstroom en omzettingen. OCW is voornemens in overleg met het Ministerie van Financiën een verkenning te starten naar de systematiek rondom de referentie- en studiefinancieringsraming, om onrust in de scyclus te beperken. Onderstaande tabel geeft het budgettaire effect per sector weer. Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 3

4 Tabel 2 Leerlingen- en studentenontwikkeling (Bedragen x 1 miljoen) Artikelnr. Omschrijving Primair onderwijs 7,7 7,8 11,5 16,1 2,3 17,5 3 Voortgezet onderwijs 7,2 4,0 7,5 16,7 29,9 42,5 4 Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie 0,0 27,9 3,7 12,4 27,4 42,2 6 Hoger beroepsonderwijs 33,6 23,8 24,5 35,3 51,4 67,7 7 Wetenschappelijk onderwijs 58,0 72,0 78,7 86,5 96,8 107,0 11,12,13 Studiefinanciering, WTOS en lesgelden 84,9 76,7 36,2 46,8 59,2 60,4 Totaal leerlingen- en studentenontwikkeling 191,3 212,2 162,0 189,0 212,1 217,9 Tabel 3 Loonbijstelling tranche (Bedragen x 1.000) 2. Loon- en prijsbijstelling De loon- en prijsbijstelling wordt aan de OCW- toegevoegd. De loonbijstelling inclusief vergoeding voor de incidentele loonontwikkeling bedraagt 698 miljoen in, de prijsbijstelling is 146 miljoen. Een deel hiervan wordt ingezet ter dekking van de tegenvaller op de ramingen. Het gaat om de loon- en prijsbijstelling op de financiële instrumenten subsidies en opdrachten op alle artikelen, en de overige loon- en prijsbijstelling op artikel 16 Onderzoek en wetenschapsbeleid (uitgezonderd het apparaat van NWO, KNAW en KB). Onderstaande tabel geeft de verdeling van de loon- en prijsbijstelling over de weer. Art. Omschrijving Primair onderwijs Voortgezet onderwijs Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie Hoger beroepsonderwijs Wetenschappelijk onderwijs Internationaal beleid Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid Studiefinanciering Tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten Lesgelden Cultuur Onderzoek en wetenschapsbeleid Emancipatie Inzet voor problematiek Apparaatsuitgaven Totaal Prijsbijstelling tranche (Bedragen x 1.000) Art. Omschrijving Primair onderwijs Voortgezet onderwijs Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie Hoger beroepsonderwijs Wetenschappelijk onderwijs Internationaal beleid Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid Studiefinanciering Tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten Lesgelden Cultuur Media Emancipatie Inzet voor problematiek Apparaatsuitgaven Totaal Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 4

5 3. Eindejaarsmarge De eindejaarsmarge is het deel van de OCW dat per saldo niet tot besteding is gekomen en bedraagt 96 miljoen (0,3% van de ). Dit bedrag wordt in weer toegevoegd aan de. Hiervan wordt 60 miljoen ingezet voor uitgaven die in 2017 waren gepland maar pas in tot betaling komen. Het resterende bedrag van 36 miljoen wordt ingezet ter dekking van de tegenvaller op de ramingen. 4. Regeerakkoordmiddelen Een deel van de extra middelen uit het regeerakkoord was al overgeheveld naar de van OCW; in vier nota s van wijziging op de en één incidentele. In deze eerste wordt een groot deel van de resterende middelen van de aanvullende post aan de OCW- toegevoegd. Onderstaande tabel geeft een overzicht van deze reeksen. Tabel 4 Overheveling Regeerakkoord middelen van de aanvullende post (Bedragen x 1 miljoen) Artikelnr. Omschrijving Artikelnr G33 Kleine scholen 1 10,0 20,0 20,0 20,0 20,0 20,0 G35 Kwaliteit technisch onderwijs vmbo 3, 95 40,0 70,0 120,0 120,0 100,0 100,0 G36 Fundamenteel onderzoek 16 95,0 155,0 200,0 200,0 200,0 200,0 G37 Toegepast onderzoek innovatie 6, 16 25,0 38,0 50,0 50,0 50,0 50,0 G38 Onderzoeksinfrastructuur 16 45,0 55,0 0,0 0,0 0,0 0,0 G40 Cultuur 14 15,0 15,0 15,0 15,0 15,0 15,0 G41 Nederlandse scholen in het buitenland 1 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 3,0 G42 Media/onderzoeksjournalistiek 15, 95 5,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 G43 Intensivering erfgoed en monumenten 14, 95 98,5 77,0 60,0 25,0 0,0 0,0 G44 Aanpak laaggeletterdheid 4 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 5,0 G45 Onderwijsachterstandenbeleid/ hoogbegaafde kinderen 1, 3 15,0 30,0 30,0 30,0 30,0 30,0 G48 Terugdraaien taakstelling Groen onderwijs 3, 4, 6, 7 0,0 9,0 13,0 14,0 13,0 12,0 Totaal 356,5 477,0 516,0 482,0 436,0 435,0 G33 Kleine scholen De middelen worden toegevoegd aan de kleine scholentoeslag. Dit is een bestaand instrument dat onderdeel is van de lumpsum. Met deze intensivering wordt ingezet op een pluriform scholenaanbod en thuisnabij onderwijs. Zie kamerstuk , nr G35 Kwaliteit technisch onderwijs vmbo Met deze middelen wordt ingezet op een dekkend aanbod en versterking van de kwaliteit van het techniekonderwijs op het vmbo. G36 Fundamenteel onderzoek De middelen worden ingezet voor vernieuwend en maatschappelijk relevant onderzoek via de Nationale Wetenschapsagenda en voor het versterken van de basis. Dit laatste gebeurt door in te zetten op digitale infrastructuur, de vernieuwingsimpuls en sectorplannen. Zie Kamerstuk nr Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 5

6 G37 Toegepast onderzoek innovatie Met deze middelen wordt ingezet op vernieuwend en maatschappelijk relevant toegepast onderzoek via de Nationale Wetenschapsagenda en op het versterken van praktijkgericht onderzoek. Zie Kamerstuk nr G38 Onderzoeksinfrastructuur Er wordt ingezet op het realiseren van een aantal voorstellen in het kader van de call Nationale roadmap, digitale infrastructuur (supercomputer) en faciliteiten van wereldformaat. Zie Kamerstuk nr G40 Cultuur Er wordt een tranche van 15 miljoen voor Cultuur overgeheveld van de aanvullende post naar de van OCW, waarmee talentontwikkeling, de basisinfrastructuur, internationalisering, volkscultuur, muziekonderwijs en een bezoek aan het Rijksmuseum of een ander museum door schoolkinderen worden gestimuleerd. Zie Kamerstuk , nr G41 Nederlandse scholen in het buitenland De middelen worden toegevoegd aan de bestaande subsidie voor Nederlandse leerlingen op Nederlandse scholen in het buitenland. G42 Media/onderzoeksjournalistiek Het budget van 5 miljoen voor onderzoeksjournalistiek wordt in ingezet om journalistieke projecten en samenwerkingsverbanden te steunen en middels een pilot onderzoeksjournalistiek beter in opleidingen te borgen. G43 Intensivering erfgoed en monumenten Van de incidentele reeks voor erfgoed en monumenten wordt het grootste deel overgeheveld naar de van OCW. Er zijn aan deze middelen een verscheidenheid aan thema s gekoppeld, zoals restauraties, herbestemming, verduurzaming, archeologie, religieus erfgoed en digitalisering. G44 Aanpak laaggeletterdheid Om de aanpak van laaggeletterdheid op korte termijn te versterken, is in het regeerakkoord afgesproken om het structurele budget voor de aanpak van laaggeletterdheid met 5 miljoen per jaar te verhogen. Dit budget zal onder andere worden ingezet voor de veel gebruikte subsidieregeling voor taalscholingstrajecten voor laaggeletterden. Zie Kamerstuk nr. 70. G45 Onderwijsachterstandenbeleid/hoogbegaafde kinderen Het budget voor het onderwijsachterstandenbeleid en hoogbegaafde kinderen wordt verhoogd met 15 miljoen in en met 30 miljoen structureel vanaf. Hiermee wordt op scholen de kwaliteit van het aanbod voor leerlingen met een risico op een onderwijsachterstand en hoogbegaafde kinderen verbeterd. Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 6

7 G48 Terugdraaien taakstelling groen onderwijs Met dit budget worden tekorten die bestonden op de van groen onderwijs bij EZK gedekt. De middelen worden over de verschillende onderwijsartikelen bij OCW verdeeld. Zie Kamerstuk nr Dekking tegenvaller De tegenvaller op de ramingen wordt in gedekt door: inzet van loon- en prijsbijstelling (zie toelichting mutatie 2), inzet eindejaarsmarge (zie toelichting mutatie 3), diverse meevallers, verwachte onderuitputting en ramingsbijstellingen: er zijn wisselkoersmeevallers bij de contributie aan CERN ( 5 miljoen) en bij de uitgaven voor Caribisch Nederland ( 1,8 miljoen), op basis van de realisaties van de afgelopen jaren wordt de ontvangstenraming op artikel 9 Arbeidsmarkt en personeelsbeleid met 3 miljoen verhoogd, op de lerarenbeurs op artikel 9 Arbeidsmarkt en personeelsbeleid wordt onderuitputting van 10 miljoen verwacht en op artikel 1 primair onderwijs 3 miljoen. verlaging subsidies: Tabel 5 Verlaging subsidies (Bedragen x 1 miljoen) Artikelnr. Omschrijving 1 Primair onderwijs 13,3 3 Voortgezet onderwijs 5,6 4 Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie 14,3 6 Hoger beroepsonderwijs 0,6 7 Wetenschappelijk onderwijs 0,5 Totaal verlaging subsidies 34,3 Primair onderwijs: hoogbegaafde leerlingen: de regeling voor hoogbegaafdheid is nog in voorbereiding en zal in ingaan waardoor het budget van 8,3 miljoen kan worden ingezet ter dekking van de tegenvaller, teambeurs po: het budget voor wordt verlaagd met 3 miljoen op basis van de verwachte aanvragen, regeling snel internet po: uit de ingediende aanvragen blijkt dat het budget voor met 1,5 miljoen naar beneden kan worden bijgesteld, effectieve interventies: in wordt 0,5 miljoen minder ingezet. Dit betreft het onderdeel onderzoek naar interventies bij onderwijsachterstanden (via NRO) omdat de openstelling in september start en de toekenning voor onderzoek pas in plaatsvindt. Voortgezet onderwijs: doorstroomregeling po-vo: voor deze regeling in het kader van de kansengelijkheid bedraagt het subsidieplafond 9 miljoen in. Het additionele budget van 5 miljoen wordt ingezet ter dekking van de tegenvaller, lente en zomerscholen vo: uit de ingediende aanvragen blijkt dat het budget voor naar beneden kan worden bijgesteld met 0,6 miljoen; alle aanvragen die aan de voorwaarden voldeden, zijn gehonoreerd. Middelbaar beroepsonderwijs: Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 7

8 regionaal investeringsfonds: een bedrag van 7,3 miljoen dat niet tot besteding is gekomen in 2017 en in de eerste aanvraagperiode van wordt ingezet ter dekking van de tegenvaller, regeling praktijkleren: uit latere jaren is met een kasschuif 12 miljoen naar geschoven. Hiervan wordt nu 7 miljoen ingezet ter dekking van de tegenvaller; 5 miljoen wordt toegevoegd aan het in beschikbare bedrag voor de regeling. Hoger onderwijs: onverplicht ho: op het subsidiebudget voor het hoger onderwijs is 1,1 miljoen nog niet juridisch verplicht en wordt niet in subsidies ter beschikking gesteld. 6. Kasschuiven Op de worden diverse meerjarige kasschuiven doorgevoerd, om de budgetten in overeenstemming te brengen met het verwachte bestedingsritme. 7. Niet kaderrelevante mutaties De niet kaderrelevante mutaties hebben betrekking op de studiefinanciering. Er zijn verschillende bewegingen, maar met name de hogere omzettingen van prestatiebeurzen naar gift (zie mutatie 1) leiden tot minder leningen en dus een meevaller op de niet relevante uitgaven. Ook de niet relevante ontvangsten zijn naar beneden bijgesteld op basis van de nieuwste realisatiecijfers. 8. Rente studiefinanciering Door de lage rentestand is er een tegenvaller op de ontvangen rente op studieleningen. Deze komt conform de sregels ten laste van het generale beeld. 9. Reclameontvangsten De voor geraamde reclameontvangsten bij de STER worden met 28 miljoen verlaagd, zoals aangekondigd in de brief over de media. Eenzelfde bedrag wordt onttrokken aan de Mediareserve, zodat het budget voor media in nog ongewijzigd blijft. De structurele verlaging van de raming van de reclameontvangsten wordt in de verwerkt. 10. Overige mutaties Dit is een saldopost van kleinere en technische mutaties. b. De beleidsartikelen Art.nr. 1. Primair onderwijs Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 1 (Eerste ) (Bedragen x 1.000) Ontwerp s via NvW, moties en s Verplichtingen Waarvan garantieverplichtingen Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 8

9 Ontwerp s via NvW, moties en s Uitgaven Waarvan juridisch verplicht 99,7% 99,9% Bekostiging Hoofdbekostiging Bekostiging Primair Onderwijs Bekostiging Caribisch Nederland Prestatiebox Aanvullende bekostiging Overig Subsidies Regeling Onderwijsvoorziening jonggehandicapten Nederlands onderwijs buitenland Basis voor Presteren (School aan Zet en Bèta Techniek) Humanistisch vormend en godsdienstonderwijs Overig Opdrachten Bijdrage aan agentschappen Dienst Uitvoering Onderwijs Bijdrage aan ZBO s/rwt s Stichting Vervangingsfonds en Participatiefonds Stichting Vervangingsfonds en Bedrijfsgezondheid UWV Bijdrage aan medeoverheden Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 9

10 Ontwerp s via NvW, moties en s Gemeentelijk onderwijsachterstandenbeleid Aanvulling GOA convenant G Verhoging taalniveau pedagogisch medewerkers kleine gemeenten Bijdrage aan andere shoofdstukken Brede Scholen Ontvangsten In de kolom «s» worden de mutaties ten opzichte van de weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht. Toelichting mutaties: Verplichtingen De verplichtingen worden met 272,5 miljoen verhoogd. Dit betreft voor 1,2 miljoen een mutatie in de garantieverplichtingen en voor 271,2 miljoen hangt dit samen met de hieronder toegelichte uitgavenmutaties. Uitgaven Toelichting per instrument: Bekostiging Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met 285,4 miljoen verhoogd. Deze verhoging is een gevolg van onder meer de volgende mutaties: De toevoeging van de loon- en prijsbijstelling ( 261,9 miljoen); zie de toelichting in het algemene deel. Het budgettaire effect van de referentieraming ( 7,7 miljoen); zie de toelichting in het algemene deel. De toevoeging van middelen uit het regeerakkoord voor de verhoging van de kleine scholentoeslag aan de OCW- ( 10 miljoen); zie de toelichting in het algemene deel. Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 10

11 Bijdrage aan andere shoofdstukken Het budget voor de bijdrage aan andere shoofdstukken wordt per saldo met 11,3 miljoen verlaagd. Dit betreft een overboeking van 11,3 miljoen naar het gemeentefonds ten behoeve van de impuls «brede scholen». Art.nr. 3. Voortgezet onderwijs Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 3 (Eerste ) (Bedragen x 1.000) Ontwerp s s Verplichtingen Waarvan garantieverplichtingen Uitgaven Waarvan juridisch verplicht 99,8% 99,9% Bekostiging Hoofdbekostiging Bekostiging voortgezet onderwijs lumpsum Bekostiging lichte ondersteuning lwoo/pro Bekostiging Caribisch Nederland Prestatiebox Regeling prestatiebox voortgezet onderwijs Aanvullende bekosting Regeling IGVO (Internationaal Georiënteerd Voortgezet Onderwijs) Regeling leerplusarrangement en eerste opvang nieuwkomers Regeling bekostiging kenniscentra voor leerwerktrajecten vmbo Regeling functiemix VO Randstadregio s Resultaatafhankelijke bekostiging vsv voor vo-scholen Subsidies Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 11

12 Ontwerp s s Stichting Kennisnet (basissubsidie) PO, VO, MBO ICT-projecten (incl. transparantie) Onderwijs Bewijs Pilots zomerscholen Overige projecten Opdrachten In- en uitbesteding Bijdragen aan agentschappen Dienst Uitvoering Onderwijs Bijdragen aan ZBO s/rwt s ZBO: College voor Examens SLOA: onderwijs ondersteunende instellingen PO/VO/MBO (incl. examens) Bijdragen aan (inter)nationale organisaties GRAZ (ECML) en PISA Garantie-uitgaven Garantieuitgaven Ontvangsten In de kolom «s» worden de mutaties ten opzichte van de weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht. Toelichting mutaties: Verplichtingen De verplichtingen worden met 532,1 miljoen verhoogd. Dit wordt veroorzaakt doordat de stijging van de uitgaven in en een groot deel van de stijging van de uitgaven in worden verplicht in. Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 12

13 Uitgaven Toelichting per instrument: Bekostiging Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met 226,9 miljoen verhoogd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de volgende mutaties: De toevoeging van loon- en prijsbijstelling ( 204,1 miljoen); zie de toelichting in het algemene deel. De toevoeging van middelen uit het regeerakkoord voor de kwaliteit technisch onderwijs van het vmbo ( 34,0 miljoen); zie de toelichting in het algemene deel. De overboeking van de prestatiebox voor de verlenging van de subsidieregeling voor de lente- en zomerscholen ( 9,0 miljoen). Het budgettaire effect van de Referentieraming ( 7,2 miljoen); zie de toelichting in het algemene deel. De interne overboeking van de bekostiging naar de lichte ondersteuning ( 62,4 miljoen) naar aanleiding van de overkomst van het groene onderwijs. Subsidies Het budget voor subsidies wordt per saldo met 16,7 miljoen verhoogd. Dit wordt veroorzaakt door onder meer de volgende mutaties: De overboeking van de prestatiebox naar de subsidies voor de verlenging van de subsidieregeling voor de lente- en zomerscholen ( 8,2 miljoen). Overboeking van de bijdragen aan ZBO s en RWT s naar de subsidies ( 6,2 miljoen). De toevoeging van middelen uit het regeerakkoord voor de subsidie voor onderwijsachterstandenbeleid ( 5,0 miljoen); zie de toelichting in het algemene deel. Een incidentele verlaging van de subsidie voor onderwijsachterstanden ( 5,0 miljoen) en een incidentele verlaging van de subsidie voor zomerscholen ( 0,6 miljoen) ter dekking van de tegenvaller op de leerling- en studentenraming en de studiefinancieringsraming; zie de toelichting in het algemene deel. Een verlaging van per saldo 2,1 miljoen in verband met diverse overboekingen van en naar andere beleidsartikelen en en, waaronder overboekingen naar art. 4 Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie voor bèta-technieknetwerken en loopbaanoriëntatie- en begeleiding. Art.nr. 4. Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 4 (Eerste ) (Bedragen x 1.000) Ontwerp s vastgesteld s Verplichtingen Waarvan garantieverplichtingen Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 13

14 Ontwerp s vastgesteld s Uitgaven Waarvan juridisch verplicht 99,7% 99,8% Bekostiging Hoofdbekostiging Bekostiging roc s/overige regelingen Bekostiging Caribisch Nederland Bekostiging vavo Kwaliteitsafspraken Investeringsbudget Resultaatafhankelijk budget Aanvullende bekostiging Schoolmaatschappelijk werk in het mbo Regionaal Investeringsfonds Salarismix Randstadregio s Regionaal programma Plusvoorzieningen overbelaste jongeren Programmagelden regio s Tegemoetkoming schoolkosten MBO Gelijke kansen Subsidies Subsidieregeling praktijkleren Permanent leren Actieplan Laaggeletterdheid/Tel mee met taal Loopbaanorientatie ROC Leiden Sectorplan mbo-hbo techniek Overige subsidies Opdrachten In- en uitbesteding Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 14

15 Ontwerp s vastgesteld s Caribisch Nederland Bijdrage aan agentschappen Dienst Uitvoering Onderwijs Rijksdienst Ondernemend Nederland Bijdrage aan ZBO s/rwt s College voor Toetsen en Examens Wet SLOA SBB Bijdrage aan medeoverheden RMC s Educatie Caribisch Nederland Regionaal Programma Ontvangsten In de kolom «s» worden de mutaties ten opzichte van de weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht. Toelichting mutaties: Verplichtingen De verplichtingen worden met 216,4 miljoen verhoogd. Het verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties wordt met name veroorzaakt door: Bijstelling van de verplichtingenraming bij het instrument bekostiging omdat de loon- en prijsbijstelling tranche voor zowel als in het jaar verplicht wordt. De garantieverplichtingen worden met 12,8 miljoen verlaagd. Dit is het saldo van de tot nu toe in verleende en vervallen leningen en rekening-courant kredieten aan mbo-instellingen via schatkistbankieren. Uitgaven Toelichting per instrument: Bekostiging Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met 122,8 miljoen verhoogd. De verhoging is met name het gevolg van de volgende mutaties: Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 15

16 De doorverdeling ( 94,3 miljoen) van de loon- en prijsbijstelling tranche (zie algemene toelichting). De jaarlijkse meerjarige doorrekening van de referentieraming ten opzichte van de referentieraming 2017 heeft de volgende budgettaire consequenties: het macrobudget wordt in en opwaarts en vanaf neerwaarts bijgesteld (zie ook algemene toelichting). In februari is het Bestuursakkoord mbo ( ) afgesloten (Kamerstukken II, 2017, 31524, nr. 351). De daarin gemaakte financiële afspraken worden nu verwerkt. Het betreft onder andere: In wordt 11 miljoen via een kasschuif beschikbaar gesteld aan de aoc s, omdat de harmonisatie van de bekostiging pas vanaf ingaat. Het budget ( 15 miljoen) voor schoolmaatschappelijk werk vanaf en het budget voor gelijke kansen ( 7,5 miljoen) vanaf worden structureel aan het investeringsbudget toegevoegd. In het recentelijk afgesloten bestuursakkoord is ook afgesproken het resultaatafhankelijk budget te verlagen en het investeringsbudget met hetzelfde bedrag te verhogen. Daarnaast is 4 miljoen in aan het investeringsbudget toegevoegd vanuit gelijke kansen, vanwege het expireren van de regeling en het afschaffen van de cascadebekostiging. Hierdoor is voor het investeringsbudget in de jaren 383 miljoen en 432 miljoen beschikbaar en in jaren en per jaar 232 miljoen voor de mbo-instellingen. Tenslotte is in de jaren en 2023 per jaar 200 miljoen beschikbaar voor het resultaatafhankelijk budget. Door verschillende kasschuiven zijn deze bedragen in de afgesproken jaren beschikbaar gekomen voor de mbo-instellingen. Vanuit artikel 3 (Voortgezet Onderwijs) is vanaf structureel 9 miljoen overgeboekt naar artikel 4 (Beroepsonderwijs en volwasseneducatie) voor wachtgelden voor het vo-deel van de aoc s. Daarnaast vindt er in een taakstelling van 7,3 miljoen plaats op het Regionaal Investeringsfonds ter dekking van de tegenvaller op de leerling- en studentenraming en de studiefinancieringsraming op de van OCW (zie ook algemene toelichting). Bij het onderdeel gelijke kansen wordt er 7,5 miljoen via een kasschuif van naar geschoven. Tenslotte wordt er vanuit de eindejaarsmarge ,3 miljoen in aan dit onderdeel toegevoegd. Subsidies Het budget voor subsidies wordt per saldo met 13,6 miljoen verhoogd. Deze verhoging wordt grotendeels verklaard door de volgende mutaties: Voor de regeling praktijkleren wordt uit latere jaren in totaal 12 miljoen naar geschoven. Daarnaast vindt er in een taakstelling van 7 miljoen plaats op de regeling praktijkleren ter dekking van de tegenvaller op de leerling- en studentenraming en de studiefinancieringsraming op de van OCW (zie ook algemene toelichting). Het budget voor Tel mee met taal is met 9,3 miljoen verhoogd. Dit komt onder andere doordat er in het Regeerakkoord Rutte III vanaf structureel 5 miljoen beschikbaar is gesteld (zie ook algemene toelichting). Ook is het budget verhoogd met 4,3 miljoen door verschillende overboekingen en een toevoeging vanuit de eindejaarsmarge. Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 16

17 Bijdrage aan ZBO s/rwt s Het budget voor bijdrage aan ZBO s/rwt s wordt per saldo met 5,4 miljoen verlaagd. Deze verlaging is met name het gevolg van de volgende mutaties: Voor het College voor Toetsen en Examens wordt een bedrag van 6 miljoen overgeboekt naar artikel 3 (Voortgezet Onderwijs). Voor het Cito (Wet SLOA) wordt een bedrag van 0,9 miljoen overgeboekt naar artikel 3 (Voortgezet Onderwijs). Daarnaast wordt aan het budget voor bijdrage aan ZBO s/rwt s de loon- en prijsbijstelling tranche van 1,5 miljoen structureel toegevoegd. Bijdrage aan medeoverheden Het budget voor bijdrage aan medeoverheden wordt per saldo met 2 miljoen verlaagd. Deze verlaging is met name het gevolg van de volgende mutaties: De bijdrage aan Caribisch Nederland wordt in met 7,5 miljoen verlaagd. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door vertraging in het masterplan onderwijshuisvesting Caribisch Nederland. Daarnaast wordt aan het budget voor bijdrage aan medeoverheden de loon- en prijsbijstelling tranche van 3,1 miljoen structureel toegevoegd. Art.nr. 6. Hoger Beroepsonderwijs Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 6 (Eerste ) (Bedragen x 1.000) Ontwerp s s Verplichtingen Waarvan garantieverplichtingen Uitgaven Waarvan juridisch verplicht 99,99% 99,99% Bekostiging Hoofdbekostiging Onderwijsdeel hbo Deel ontwerp en ontwikkeling Bekostiging flexibel hoger onderwijs voor volwassenen Prestatiebox Onderwijskwaliteit en studiesucces, en profilering Studievoorschot middelen Profilering en zwaartepuntvorming Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 17

18 Ontwerp s s Subsidies Regeling stimulering Bèta/techniek Overig Bijdragen aan agentschapppen Dienst Uitvoering Onderwijs Bijdragen aan ZBO s/rwt s NWO (Praktijkgericht onderzoek hbo) NWO (Promotiebeurs voor leraren) Nederlands- Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) Ontvangsten In de kolom «s» worden de mutaties ten opzichte van de weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht. Toelichting mutaties: Verplichtingen De verplichtingen worden met 208,6 miljoen verhoogd. Het verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties ( 88,1 miljoen) wordt veroorzaakt door: Garantieverplichtingen/rekening-courant kredieten aan hogescholen die in zijn aangegaan of vervallen en waar OCW garant voor staat (saldo (-) 16,5 miljoen). Bijstelling van de verplichtingenraming doordat uitgavenmutaties voor het jaar overeenkomstig de bekostigingsregelgeving in het jaar worden verplicht. Daarom worden deze (104,6 miljoen) verwerkt in het verplichtingenbudget. Uitgaven Toelichting per instrument: Bekostiging Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met 105,9 miljoen verhoogd. De verhoging is het gevolg van: een aanpassing op basis van de nieuwe raming van de studentenaantallen: 33,6 miljoen uit de referentieraming (zie het algemeen deel); Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 18

19 de doorverdeling ( 72,0 miljoen) van de loon- en prijsbijstelling tranche (zie het algemeen deel); de doorverdeling ( 4,5 miljoen) van de regeerakkoordmiddelen toegepast onderzoek (zie het algemeen deel) diverse overige mutaties (met name interne overboekingen naar andere beleidsartikelen) die het budget in totaal verlagen met 4,2 miljoen. Bijdrage aan ZBO s/rwt s Het budget voor bijdragen aan ZBO s/rwt s wordt per saldo met 14,6 miljoen verhoogd. De verhoging is het gevolg van: de doorverdeling ( 10,5 miljoen) van de regeerakkoordmiddelen toegepast onderzoek (zie het algemeen deel); overheveling van middelen uit de Lerarenbeurs ( 2 miljoen) naar het NRPO/SIA ten behoeve van het postdoc-programma; toevoeging van middelen (+ 1 miljoen) voor de samenwerking tussen stad en kennisinstellingen in het kader van de City Deal Kennis Maken; de doorverdeling ( 1,1 miljoen) van de loon- en prijsbijstelling tranche (zie het algemeen deel). Art.nr. 7. Wetenschappelijk onderwijs Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 7 (Eerste ) (Bedragen x 1.000) Ontwerp s s Verplichtingen Waarvan garantieverplichtingen Uitgaven Waarvan juridisch verplicht 99,95% 99,99% Bekostiging Hoofdbekostiging Onderwijsdeel wo Onderzoeksdeel wo Deel ondersteuning geneeskundig onderwijs en onderzoek Prestatiebox Onderwijskwaliteit en studiesucces, en profilering Studievoorschot middelen Profilering en zwaartepuntvorming Subsidies Open en online onderwijs Overig Opdrachten Uitbesteding Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 19

20 Ontwerp s s Bijdragen aan (inter)nationale organisaties Organisaties conform tabel Ontvangsten In de kolom «s» worden de mutaties ten opzichte van de weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht. Toelichting mutaties: Verplichtingen De verplichtingen worden met 334,2 miljoen verhoogd. Het verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties ( 171,1 miljoen) wordt veroorzaakt door: Garantieverplichtingen/rekening-courant kredieten aan universiteiten die in zijn aangegaan of vervallen en waar OCW garant voor staat (saldo (-) 23,7 miljoen). Bijstelling van de verplichtingenraming doordat uitgavenmutaties voor het jaar overeenkomstig de bekostigingsregelgeving in het jaar worden verplicht. Daarom worden deze ( 194,8 miljoen) verwerkt in het verplichtingenbudget. Uitgaven Toelichting per instrument: Bekostiging Het budget voor de bekostiging wordt per saldo met 161,3 miljoen verhoogd. De verhoging is het gevolg van: een aanpassing op basis van de nieuwe raming van de studentenaantallen: 58,0 miljoen uit de referentieraming (zie het algemeen deel); de doorverdeling ( 105,4 miljoen) van de loon- en prijsbijstelling tranche (zie het algemeen deel); diverse overige mutaties (met name interne overboekingen naar andere beleidsartikelen) die het budget in totaal verlagen met 2,1 miljoen. Bijdrage aan (inter)nationale organisaties Het budget voor bijdragen aan (inter)nationale organisaties wordt per saldo met 1,7 miljoen verhoogd. De verhoging is het gevolg van: toevoeging van middelen ( 1,1 miljoen.) aan het UAF in verband met een hogere instroom van vluchtelingen; toevoeging van middelen ( 0,2 miljoen) voor doorlopende werkzaamheden van het Nuffic in Turkije en Caribisch Nederland; de doorverdeling ( 0,4 miljoen) van de loon- en prijsbijstelling tranche (zie het algemeen deel). Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 20

21 Art.nr. 8. Internationaal beleid Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 8 (Eerste ) (Bedragen x 1.000) Ontwerp s s Verplichtingen Uitgaven Waarvan juridisch verplicht 96,3% 96,5% Subsidies Duitsland Instituut Amsterdamn (DIA) 0 0 Netherlands house for Education and Research (Neth-ER) Incidentele subsidies voor het uitwisselen van cultuur overige incidentele subsidies Opdrachten Beleidsonderzoek en benchmarking Incidentele Internationale activiteiten EU-voorzitterschap 0 0 Bijdragen aan (inter)nationale organisaties OCWvertegenwoordiging in het buitenland Stichting EP-Nuffic Nederlandse Taalunie Europa College Brugge Unesco OESO CERI Fulbright Center DCIC 0 0 Stichting Ons Erfdeel Nationaal Agentschap Erasmus + Onderwijs & Training EU-programma s en activiteiten Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 21

22 Ontwerp s s Duitsland Instituut Amsterdamn (DIA) Bijdragen aan andere shoofdstukken Vlaams- Nederlandshuis DeBuren (Hoofdstuk 5 BuZa) Bijdragen aan sociale fondsen Nationaal Agentschap Erasmus + Onderwijs & Training Ontvangsten In de kolom «s» worden de mutaties ten opzichte van de weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht. Toelichting mutaties: Verplichtingen De verplichtingen worden met 1,4 miljoen verlaagd. Het verschil tussen de verplichtingen- en uitgavenmutaties wordt voornamelijk veroorzaakt doordat verplichtingen ten laste van het uitgavenbudget al in 2017 zijn aangegaan. Belangrijkste mutaties zijn de aanpassingen van Stichting Nuffic ( -2,0 miljoen) en van Stichting Ons Erfdeel ( -0,2 miljoen) die in 2017 zijn verplicht en in worden uitbetaald. Daarnaast is het budget voor het Agentschap Erasmus+ opgehoogd ( 0,8 miljoen). Uitgaven Toelichting per instrument: Bijdrage aan sociale fondsen Het budget voor het Nationaal Agentschap Erasmus+ Onderwijs & Training wordt per saldo met 0,085 miljoen verhoogd. Deze mutatie is per abuis op het verkeerde instrument geboekt en was bedoeld voor het instrument bijdragen aan (inter)nationale organisaties. Dit wordt aangepast in de miljoenennota. Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 22

23 Art.nr. 9. Arbeidsmarkt- en personeelsbeleid Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 9 (Eerste ) (Bedragen x 1.000) Ontwerp s s Verplichtingen Uitgaven Waarvan juridisch verplicht 94,3% 93,6% Bekostiging Hoofdbekostiging Beloning LeerKracht lumpsum po/vo/bve 0 Aanvullende bekostiging Tegemoetkoming kosten opleidingsscholen Subsidies Lerarenbeurs/ zij-instroom Impuls lerarentekorten vo en wetenschap en techniek pabo Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen Verankering academische opleidingsschool Onderwijscoöperatie Promotiebeurs voor leraren Projecten professionalisering Projecten regionale arbeidsmarktproblematiek Overige projecten Opdrachten Onderzoek, ramingen en communicatie Leraren- en schoolleidersregister Bijdrage aan agentschappen Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 23

24 Ontwerp s s Dienst Uitvoering Onderwijs Bijdrage aan ZBO s/rwt s Ontvangsten In de kolom «s» worden de mutaties ten opzichte van de weergegeven. Hieronder worden de belangrijkste mutaties toegelicht. Toelichting mutaties: Verplichtingen De verplichtingen worden met 10,4 miljoen verlaagd. Uitgaven Toelichting per instrument: Subsidies Het budget voor subsidies wordt per saldo met 11,2 miljoen verlaagd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de verlaging van het budget voor de lerarenbeurs en zij-instroom met 10,6 miljoen. Het plafond van de lerarenbeurs is incidenteel in met 10,0 miljoen verlaagd ter dekking van de tegenvaller op de leerling- en studentenraming en de studiefinancieringsraming; zie de toelichting in het algemene deel. Er is 2,0 miljoen overgeheveld naar artikel 6 ten behoeve van het postdoc-programma. Voor de regeling zij-instroom is 1,4 miljoen ontvangen van artikel 1. Ontvangsten Het ontvangstenbudget wordt met 3,0 miljoen verhoogd op basis van realisatiegegevens van de afgelopen jaren (zie de toelichting in het algemene deel). Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 24

25 Art.nr. 11. Studiefinanciering Budgettaire gevolgen van beleid Budgettaire gevolgen van beleid, Beleidsartikel 11 (Eerste ) (Bedragen x 1.000) Ontwerp s s Verplichtingen Uitgaven Waarvan juridisch verplicht 100% 100% Inkomensoverdrachten Basisbeurs Gift (R) Prestatiebeurs (NR) Aanvullende beurs Gift (R) Prestatiebeurs (NR) Reisvoorziening Bijdrage aan vervoersbedrijven (R) Gift (R) Prestatiebeurs (R) Overige uitgaven Overige uitgaven relevant (R) Caribisch Nederland Overige uitgaven niet-relevant (NR) Leningen Rentedragende lening (NR) Collegegeldkrediet (NR) Bijdrage aan agentschappen Dienst Uitvoering Onderwijs (R) Ontvangsten Ontvangen rente en relevant hoofdsom (R) Kortlopende vorderingen (R) Terugontvangen hoofdsom (NR) Tweede Kamer, vergaderjaar 2017, VIII, nr. 2 25