voorleesverhaal en werkbladen voor de paastijd uit: Bar-Kefa de zoon van Petrus tekst en illustraties: Neeltsje Stephenson

Transcriptie

1 1 voorleesverhaal en werkbladen voor de paastijd uit: Bar-Kefa de zoon van Petrus tekst en illustraties: Neeltsje Stephenson

2 Inleiding 2 Dit verhaal is een pilot van een groter project rond Pasen; Bar-Kefa, de zoon van Petrus. Het is bedoeld als voorleesverhaal en ik ben op zoek naar mensen die dit concept willen uitproberen. De werkbladen geven ideeën om met kinderen de traditionele ingrediënten te proeven waarmee de uittocht uit Egypte herinnerd wordt, en die aannemelijk ook op tafel stonden bij het laatste avondmaal. Meer ideeën, kleurplaten en werkbladen kun je o.a. vinden op: sedermaaltijd-kids/ Graag hoor ik voor welke leeftijdsgroep het verhaal geschikt is en welke onderdelen je hebt kunnen gebruiken. (neeltsje@neeltsje.nl) Neeltsje Stephenson Neeltsje Artwork

3 3 1. Paasfeest in Jeruzalem Het is bijna zonsondergang. In de warme avondlucht zit Bar-Kefa vol verwachting naar de tafel te kijken. Zijn ogen glijden over de ongewone ingrediënten die erop staan. Bittere kruiden in een kommetje en een grote stapel platte broden. Zijn moeder en tantes zijn nog druk bezig met het roosteren van het lam. Zo nu en dan komt er even een heerlijk geur voorbij. Wat denk jij?, vraagt zijn neefje Nachum, zou de messias echt bijna komen? Bar-Kefa knikt. Ja, dat lijkt er wel op. Steeds hoort hij familieleden hierover praten. Op een dag zal de messias komen en zijn koninkrijk vestigen waarin alles weer zal zijn zoals het ooit bedoeld was. Geen oorlog meer, geen Romeinse soldaten die de baas zijn, geen ziekte meer. Hij kan het zich bijna niet voorstellen. Dan gaan zijn gedachten terug naar eerder die dag. Hij was met zijn vader Petrus en andere familieleden naar de tempel gegaan. Daar hadden ze met het lam lang gewacht op hun beurt tot een priester het kon slachten. Daarna waren ze ermee naar het huis van zijn familie gegaan. Ze logeerden daar als gezin meestal als ze naar Jeruzalem kwamen. Onderweg waren ze veel soldaten tegengekomen en het was steeds even spannend of ze door

4 4 konden lopen, of dat het weer op wachten uit zou draaien. De sfeer in de stad was druk en geladen. Door de smalle straatjes waren ze uiteindelijk bij het huis gekomen waar zijn moeder blij was hun te zien zodat ze aan de verdere voorbereidingen van het paasmaal konden beginnen. Tegen de avond is het dan eindelijk zover. Iedereen zit op kussens en in het midden staan een aantal lage tafeltjes met eten. Dan begint zijn opa te vertellen over hoe lang geleden hun volk als slaven in Egypte woonde en hoe verdrietig hun leven er toen voorstond. Ze moesten onmenselijk hard werken en het allerergste was, dat de nieuwgeboren babyjongetjes niet mochten leven. Het was jarenlang totaal uitzichtloos geweest maar toen was Mozes naar de Farao gegaan om te vragen of ze mochten vertrekken. Dat had hun gemeenschap geweten. Eerst was er nieuwe hoop opgesprongen toen het gerucht de ronde deed. Maar, al gauw bleek die om te slaan in verbittering toen er nieuwe, onhaalbare eisen aan het werk van de Israëlieten gesteld werden. Waar was God? Waar waren de beloften waar ze over gehoord hadden? Was er nog wel hoop? En toch, toen was daar onverwacht een keer in hun bestaan gekomen. De opdracht die elk gezin van hun leiders gekregen had, was om zich klaar te maken voor vertrek! Haastig waren er voorbereidingen getroffen die dag. Het vreemdste van de instructies die ze hadden gekregen, was dat iedere huishouding een lam moest slachten en bloed aan de deurposten moest strijken. Daarna moesten ze binnen blijven en wachten terwijl ze het geroosterde lam aten.

5 5 Bar-Kefa s gedachten dwalen af. Hoe zou dat geweest zijn? Niemand wist wat er zou gaan gebeuren die nacht. Zo vaak was de hoop op bevrijding al op een teleurstelling uitgedraaid. Zou het deze keer anders zijn? Hij probeert zich voor te stellen hoe zijn verre voorouders, met hun reiskleding aan, staande gegeten hadden. Welke geluiden zouden ze van buiten gehoord hebben? Konden ze in hun wijk het gehuil in de nacht horen toen de Egyptenaren de schokkende werkelijkheid ontdekten dat al hun eerstgeborenen niet meer leefden? Waren er rennende voetstappen geweest die iedereen het nieuws verteld hadden dat het tijd was om te gaan? Hadden ze echt geloofd dat ze niet meer terug zouden komen toen ze hun wijk waren uitgelopen achter Mozes aan? Dan houdt opa een plat brood omhoog. Bar-Kefa s aandacht is weer bij de vertelling. Dit was het brood van de ellende, dat onze voorouders in Egypte hebben gegeten. zegt zijn opa. Die avond namen de Israëlieten hun baktroggen, gewikkeld in doeken, op hun schouders mee met het nog ongerezen deeg erin. Waarom is belangrijk om aan dit brood te denken vanavond? Ieder jaar worden er vragen gesteld tijdens de maaltijd. Nachum komt als eerste met een antwoord. Omdat er geen zuurdesem in zat! zegt hij. Precies zegt opa. Er zat geen zuurdesem in dat in Egypte ontstaan was. Het was een teken dat er iets nieuws stond te gebeuren. Van dit deeg werden ongezuurde broden gebakken in de woestijn. Daar denken we deze acht dagen aan als we geen gezuurd brood eten. Dan deelt hij aan iedereen een stukje uit om te proeven.

6 6 Het verhaal gaat weer verder. Bar Kefa s opa vertelt over het lam, de bittere kruiden, en over een weg door de zee. Het wordt een feestelijke avond met heerlijk eten. Ze zingen en de kinderen zoeken samen naar een stukje van het brood wat opa verstopt heeft, maar aan het einde van de avond weer nodig heeft. Wie het vindt, gewikkeld in een doek, bewaakt het zorgvuldig zodat opa het terug kan kopen op het moment dat hij het nodig heeft. De kunst is om zo lang wakker te blijven! Bar-Kefa kijkt door het raam naar buiten. Hij ziet het licht van de volle maan en uit de een aantal van de omliggende huizen hoort hij vrolijk gezang.

7 7 Vier bekers Tijdens de lange avond waarop de Joodse paasmaaltijd wordt gevierd, worden er vier bekers druivensap of wijn gedronken. Iedere beker heeft een eigen betekenis naar aanleiding van God s beloften in Exodus 6:5-8. Tegen de mensen die als slaaf in Egypte vastzitten zegt Hij: 1 Ik zal de last van jullie afnemen 2 Ik zal jullie bevrijden uit je slavenbestaan 3 Ik zal jullie verlossen met opgeheven arm 4 Ik zal jullie aannemen als mijn eigen volk, en Ik zal jullie God zijn. Waarom denk je dat ieder van deze beloften belangrijk zijn? (Deze stappen kun je uitbeelden waarin je laat zien wat er nodig is om iemand die gevangen zit in slavernij in vrijheid te laten gaan.) Bij het drinken van de derde beker zei Jezus tijdens het laaste paasfeest dat hij met zijn discipelen vierde: Deze beker, die voor jullie wordt uitgegoten, is het nieuwe verbond dat door mijn bloed gesloten wordt. (Lucas 22:20)

8 Ongezuurd brood 8 In Exodus wordt de Israëliten opgedragen om acht dagen lang geen brood met gist erin te eten om zo de uittocht uit Egypte te herdenken. Op de eerste avond van dit feest wordt de paasmaaltijd gevierd. Gist wordt gemaakt door vochtig meel een paar dagen te laten staan. Gistcellen uit uit de lucht kunnen zich dan in dit mengsel vermenigvuldigen. Als je eenmaal goede gist gemaakt hebt, dan wordt er een beetje van bewaard voordat je een brood bakt. Met dat kleine beetje gist kun je dan weer opnieuw brood laten rijzen. Gist kan heel lang doorgegeven worden. In Californië, VS, is er bijvoorbeeld een bakkerij die op hun website zegt dat het gist dat ze gebruiken nog uit de tijd van de eerste goudzoekers komt! (boudinbakery.com/our-story) Hier kun je er nog meer over lezen. (en.wikipedia.org/wiki/history_of_california_bread) Waarom denk je dat het belangrijk was dat de Israëliten niet het gist uit Egypte meenamen om verder te gebruiken? Paulus zegt in de brief die hij aan de Korientiërs schrijft, dat ze moeten feestvieren, niet met oud zuurdeeg, ook niet met zuurdeeg van slechtheid en boosaardigheid, maar met ongezuurde broden van oprechtheid en waarheid. (1 Korinte 5:6-8) We worden soms onbewust beïnvloed door onze omgeving wat een eigen rol gaat spelen in ons leven. Herken je dat? Laat de kinderen een stukje matze proeven. (Let ook op de gaatjes en de strepen. Om onze zonden werd hij doorboord, om onze wandaden gebroken. Voor ons welzijn werd hij getuchtigd, zijn striemen brachten ons genezing. Jesaja 53:5)

9 9 Na de uittocht uit Egypte is het de bedoeling dat ieder jaar het paasfeest gevierd wordt rond een maaltijd. Dit geeft een gelegenheid om het verhaal van de bevrijding en de verlossing steeds weer door te vertellen aan de volgende generaties. Hoe meer zintuigen je gebruikt om iets nieuws te leren, hoe gemakkelijker je het kunt onthouden. Dus als je een verhaal hoort, vragen beantwoord, erover zingt, voorwerpen ziet en voelt, geuren ruikt en smaken proeft, dan is de kans groot dat je er veel van onthoudt. Bij een Joodse paasviering staan er overal ter wereld dezelfde essentiële ingrediënten op de tafel. Er is ongezuurd brood (Matses), wijn of druivensap, bittere kruiden, een zoet fruitmengsel (nl.wikipedia.org/wiki/ Charoset), een geroosterd botje van bijvoorbeeld een lam en een gekookt en geroosterd ei.

10 10 De ingrediënten Een rauwe groente, zoals peterselie of selderij, staat op tafel als teken van hoop en nieuw leven. Het wordt in zout water gedoopt omdat het leven soms lijkt de verdrinken in tranen. In Exodus 12 staat dat er bij de paasmaaltijd bittere kruiden gegeten moeten worden. Mierikswortel is bitter en een uitdaging om rauw te eten. (In de supermarkt is er kant en klare mierikswortel te koop wat milder is.) Er staat dat het volk in Egypte voortdurend werd mishandeld en dat hun leven bitter gemaakt werd. (Exodus 1:13-14) Je kunt een beetje op een stukje matze scheppen om te poeven. Het zoete fruitmengsel heet Charoset. (nl.wikipedia.org/wiki/charoset) Het is de bedoeling dat het eruit ziet als de klei waarvan de Israëliten stenen moesten maken. Op het laatst, toen de farao hun het leven nog moeilijker wilde maken, moesten ze deze klei ook nog zelf maken en wat er voor nodig was bijelkaar zoeken. Een beetje van het zoete fruitmengsel wordt op een bitter kuid geschept. (Bijvoorbeeld op een blaadje uit het binnenste van een krop sla.) Dit is om te herinneren dat zelfs de meest bittere omstandigheiden zoeter worden door de hoop die wij in Gods beloften hebben.

11 11 Bot Dit bot staat voor het lam waarvan het bloed op de deurposten werd aangebracht als teken van gehoorzaamheid aan God. (Met rode stroken papier kun je dit bij een deurpost zichtbaar maken.) Er staat dat iedereen binnen moest blijven en niet de deur van zijn huis uit mocht gaan tot de volgende morgen. Iedereen die schuilde in het huis, achter het bloed aan de deurposten, werd niet getroffen door de dood. Zie je hierin wat genade betekent? Kun je daar nog iets aan toevoegen door heel hard je best te doen? Geroosterd ei Sinds de verwoesting van de tempel in Jeruzalem door de Romeinen, zeventig jaar na Christus, kan er geen paaslam meer geslacht worden. Ook het speciale feestoffer kan niet meer gebracht worden. De verwoesting van de tempel was vreselijk omdat dat de plek was waar het volk God ontmoette. Het ei, geroosterd en zwartgeblakerd, herinnert aan deze verwoesting en de rouw daarover. Paulus noemt ons lichaam een tempel van de Heilige Geest. Dankzij het nieuwe verbond in Jezus Messias kunnen we nu vrijmoedig voor God s troon van genade komen.

12 Voor meer achtergrondinformatie en een avondvullende viering: 12 De Vertelling - Het verhaal van Pasen Rond een maaltijd Pasen met al je zintuigen ervaren Zintuigen openen andere deuren in ons geheugen dan taal. Met een maaltijd wordt al ruim drieduizend jaar lang de bevrijding uit de slavenarbeid in Egypte gevierd. Tijdens de maaltijd worden er bittere kruiden, in zout water gedoopte groente en ongezuurd brood gegeten om te herdenken dat God zijn volk verloste. Jezus, de Messias, vierde deze maaltijd met zijn discipelen vlak voor het volbrengen van zijn doel op aarde. Hij legde de betekenis van het nieuwe verbond uit naar aanleiding van het symbolische voedsel op tafel. De Vertelling is gebaseerd op de Joodse Hagada, een boekje waaruit gelezen wordt tijdens de Joodse paasviering. In De Vertelling vind je alle onderdelen en teksten om zo n avond zelf te vieren. Het is een hulpmiddel om de generaties te blijven vertellen van Gods trouw, zijn redding en zijn beloften. Totdat Hij komt! ISBN / 48 pagina s / formaat: 21 x 21 cm (te bestellen via de Christelijke boekhandel en op