Aan: de Leden van Provinciale Staten van Zuid-Holland, Zuid Hollandplein 1, 2596 AW s Gravenhage. Oegstgeest, 26 januari 2018.

Transcriptie

1 Aan: de Leden van Provinciale Staten van Zuid-Holland, Zuid Hollandplein 1, 2596 AW s Gravenhage Oegstgeest, 26 januari Geachte leden van Provinciale Staten van Zuid-Holland, In de regio Leiden-Bollenstreek wordt veelvuldig geluidsoverlast ondervonden door laagvliegende vliegtuigen. De regio Leiden-Bollenstreek ligt onder de vliegroute naar en van de Kaagbaan. Zowel dalende en stijgende vliegtuigen maken er gebruik van en zij hanteren daarbij min of meer vaste routes. Bij een noordelijke (van noordwestelijke tot oostelijke) windrichting maken de landende vliegtuigen gebruik van de Kaagbaan. In het gebied Leiden-Noordwijk wordt vooral hinder ondervonden van deze laagvliegende landende toestellen. Wij hechten eraan u te informeren over de uitkomsten van - een in eigen beheer uitgevoerd - onderzoek 1, waaruit blijkt dat vliegtuigen die een landing op de Kaagbaan voorbereiden frequent over een grote afstand onnodig laag, boven dichtbevolkt gebied vliegen. Het is ons genoegzaam bekend dat de uiteindelijke besluitvorming omtrent de burgerluchtvaart op nationaal niveau plaatsvindt. Echter er is een aantal redenen waarom wij ons middels deze brief tot u, Provinciale Staten van Zuid-Holland richten. Een groot deel van de Zuid-Hollandse burgers, woonachtig in het noordelijk deel van de provincie ondervindt ernstige hinder door geluidsoverlast als gevolg van laagvliegend landend vliegverkeer. Laag overkomend vliegverkeer leidt naar alle waarschijnlijkheid tevens tot een toename van de neerslag van fijnstof. Beide punten hebben een ernstige aantasting van het woon-, werk- en leefklimaat in het noordelijk deel van Zuid-Holland tot gevolg. Andere provincies, waaronder Noord-Holland roeren zich nadrukkelijk in de discussies omtrent het Schiphol dossier. Voorstelbaar is, dat Noord-Holland bij haar standpuntbepaling primair aandacht heeft voor leefbaarheidsaspecten van haar inwoners. Borging van de leefbaarheidsaspecten voor inwoners van Zuid-Holland in relatie tot het Schipholdossier valt onder de verantwoordelijkheid van de provincie Zuid-Holland. 1 Verkorte versie van onze onderzoeksbevindingen treft u aan als bijlage bij deze brief.

2 Onze onderzoeksbevindingen Wat u moet weten: Een vliegtuig dat gaat landen op de Kaagbaan moet - om veilig te kunnen landen - ter hoogte van Abbenes op een hoogte van maximaal 607 meter vliegen. Zuidelijker van Abbenes (richting noordelijk deel van Zuid-Holland) kunnen ze hoger vliegen. Als een vliegtuig ter hoogte van Leiden op een hoogte van zo n 1250 meter vliegt, kan veilig op Schiphol geland worden. Evident is dat hoe hoger een vliegtuig passeert, des te minder sprake is van storende geluidshinder. Van de toestellen die in 2015 en 2016 een landing voorbereiden vloog een aanzienlijk aantal relatief heel erg laag, zij passeerden Sassenheim op een hoogte van tussen de 607 en 650 meter. Van de toestellen die onnodig laag over Sassenheim vliegen, blijkt een fors aandeel op enkele kilometers zuidelijk en westelijk van Sassenheim gelegen plaatsen (meetpunten) ook al laag (tussen de 607 en 650 meter) te vliegen. In de randen van de nacht (tussen en uur) vloog in % lager dan de - vanwege het nachtregime vereiste - minimum vereiste hoogte van 900 meter. De waarnemingen tonen verder aan, dat er in de zomermaanden met name in de periode tussen en uur met een uitloop naar omstreeks uur, evenals s morgens vroeg vanaf uur, sprake is van pieken in het aantal landende vliegtuigen. Wat vragen wij aan u Kennis te nemen van de inhoud van onze onderzoeksbevindingen. Op basis van de onderzoeksbevindingen te onderkennen dat voor de inwoners van het noordelijk deel van Zuid-Holland in voorkomende situaties sprake is van bovenmatige hinder door geluidsoverlast van vliegtuigen die ver zuidelijk van Abbenes laag aanvliegen om een landing op de Kaagbaan voor te bereiden. Het College van Gedeputeerde Staten erop aan te spreken om in daartoe geëigende overlegsituaties te bepleiten dat maatregelen worden getroffen om de geluidsoverlast van op de Kaagbaan landende vliegtuigen overdag en in de nacht te beperken ten opzichte van de huidige praktijk. In het publieke debat duidelijk stelling te nemen tegen het verminderen van de kwaliteit van de leefomgeving als gevolg van de overlast van vliegverkeer van en naar Schiphol. Wij spreken de hoop en verwachting uit binnenkort met u in gesprek te kunnen gaan over de in deze brief benoemde problematiek. Met de meeste hoogachting, Namens het bestuur van Oegstgeest Zonder Vlieghinder, Marjan Schneider (Secretaris) E marjan.schneider@planet.nl T p.s. Deze brief met bijgaande Notitie is d.d tevens verzonden per mail naar de Statengriffie statengriffie@pzh.nl

3 Vlieghinder? Is er wat aan de hand? Geluidsoverlast in de regio Leiden/Bollenstreek Samenvatting Resultaten Onafhankelijk Onderzoek 2015 / 2016 & Aanbevelingen 2017 / 2018 Ernstige geluidsoverlast vliegverkeer regio Leiden - Bollenstreek In de regio Leiden-Bollenstreek wordt veelvuldig geluidsoverlast ondervonden door laagvliegende vliegtuigen. De regio Leiden-Bollenstreek ligt onder de vliegroute naar en van de Kaagbaan. Zowel dalende en stijgende vliegtuigen maken er gebruik van en zij hanteren daarbij min of meer vaste routes. Bij een noordelijke (van noordwestelijke tot oostelijke) windrichting maken de landende vliegtuigen gebruik van de Kaagbaan. In het gebied Leiden-Noordwijk wordt vooral hinder ondervonden van laagvliegende landende toestellen. Bij een zuidelijke (van zuidoostelijke tot westelijke) windrichting stijgen de vliegtuigen op vanaf de Kaagbaan. Vooral de omgeving van Lisse ondervindt dan hinder van laagvliegend, opstijgend vliegverkeer. Aanbevelingen Doel: Beperken geluidsoverlast vliegverkeer. Verhogen woon- en leefkwaliteit. Om de geluidsoverlast in de regio Leiden Bollenstreek van vliegtuigen die gebruik maken van de Kaagbaan zo gering mogelijk te doen zijn, wordt een vijftal aanbevelingen gedaan. 1. Vlieg zo hoog mogelijk. Hoe hoger een vliegtuig over bewoond gebied vliegt, des te minder geluidsoverlast wordt veroorzaakt. Vliegtechnisch kan een landend vliegtuig bij Abbenes, wanneer het vanaf daar de feitelijke landing op 607 meter hoogte gaat inzetten, boven verder van Schiphol verwijderde plaatsen hoger vliegen. Boven plaatsen als Noordwijk, Leiden, Oegstgeest, Sassenheim en Voorhout die alle hemelsbreed tussen de 15 en 20 km van Schiphol liggen, kan aangevlogen worden op een hoogte van meter. In een dergelijke situatie wordt dan dalend aangevlogen (een zogenoemde decellererende daling ) op Abbenes. Hiermee wordt voorkomen dat de vliegtuigen over een lange afstand laagvliegend over dichtbevolkt gebied komen. 2. Maak zo min mogelijk lawaai. Vliegtuigmotoren zijn de belangrijkste lawaaibron van een vliegend vliegtuig. Als vliegtuigen richting de landing naar Schiphol zo veel mogelijk inzetten in de vorm van een glijvlucht, waarbij de motoren zo goed als stationair draaien, scheelt dat veel overlast. Standaard dienen alle landende vliegtuigen in de avonduren en s nachts gebruik te maken van de zogenoemde CDA (glijvlucht, waarbij de motoren zeer beperkt worden gebruikt). Overdag kan worden volstaan met een decellererende daling. Dit houdt in dat vanaf de regio Leiden Noordwijk Voorhout Sassenheim vanaf omstreeks 1250 meter hoogte de daling richting Schiphol wordt ingezet; de motoren worden hierbij gewoon gebruikt. 3. Geen nachtvluchten. Het regiem van randen van de nacht is achterhaald. Bewoners hebben recht op een onverstoorde nachtrust. Algemeen gehanteerde norm hierbij is dat tussen en uur nachtrust in acht wordt genomen. Hierbij past het niet dat binnen dit tijdsbestek vliegtuigen op de luchthaven landen. Een onverstoorde nachtrust is een belangrijke gezondheidsfactor. 4. Voorkom inswingers op het grondpad van landing boven bewoond gebied. Het indraaien van het vliegtuig om op het rechte grondpad van de landingsbaan te komen, gaat gepaard met extra vermogen van de motoren; schattingen laten zien dat dit 10 db meer geluid geeft.

4 5. Huidige vertrekprocedures stijgende vliegtuigen De Valko departure (via de Bollenstreek en ten westen van Leiden) wordt stabiel gebruikt en behoeft geen aanpassing. Bij de zogenoemde Bergi-route, waarbij de toestellen snel na het opstijgen in noord-westelijke richting afzwaaien (hetgeen ernstige geluidsoverlast in Lisse veroorzaakt) is nadere herziening van de procedure vereist. Achtergrondinformatie; de meetgegevens Wat u moet weten. Voor vliegtuigen die landen en opstijgen zijn richtlijnen opgesteld voor de hoogte waarop zij mogen vliegen. Wat landende vliegtuigen betreft, moet de vlieghoogte tot aan het punt waarop de daadwerkelijke daling (eindnadering = Final Approach) wordt ingezet, tussen de 609 en 900 meter zijn. De eindnadering voor vliegtuigen die op de Kaagbaan gaan landen wordt ingezet ter hoogte van Abbenes. Vliegtuigen die richting Kaagbaan vliegen moeten zich overdag ter hoogte van Abbenes op een hoogte van minimaal 607 meter bevinden, s avonds en s nachts is dat 900 meter Bij vertrekkende, opstijgende vliegtuigen is de gedragslijn dat zij zo snel mogelijk proberen hun vlieghoogte te bereiken. Wat hebben we gevonden over geluidsoverlast door landende vliegtuigen (meetgegevens 2015 en 2016). De hoogte waarop vliegtuigen aankomen voordat de eindnadering wordt uitgevoerd. De landende vliegtuigen die vanuit een zuidelijke koers komen aanvliegen over Sassenheim (meetpunten 220 en 214) vliegen vrijwel alle boven de minimaal vereiste 609 meter. Dit geldt ook voor de toestellen die over de westelijke route via Noordwijk aankomen. Van de toestellen die in 2015 en 2016 een landing voorbereiden vlogen er 3589, respectievelijk 3553 relatief heel erg laag, zij passeerden het meetpunt 214 in Sassenheim op een hoogte van tussen de 609 en 650 meter. De Kaagbaan heeft, vanwege een windrichting tussen noordwest en oost zowel in 2015 als in 2016 ongeveer 90 dagen dienst gedaan als hoofdlandingsbaan. Dit betekent dat er gemiddeld per dag omstreeks 40 vliegtuigen erg laag zijn overgekomen. Dit nog los van de soms laag overkomende vliegtuigen die het hele jaar door s nachts gebruik maken van de Kaagbaan als landingsbaan. De bovenstaande grafieken tonen het grote aandeel laagvliegers ten opzichte van alle geregistreerde landende vliegtuigen. De rode pijl geeft het aantal toestellen weer dat bij Sassenheim lager dan 650 meter overvliegt. De afstand waarover vliegtuigen te laag vliegen, richting landingsbaan.

5 Het blijkt dat in 2015 tussen de 51 en 87 % van de in Sassenheim laagvliegende vliegtuigen ook boven de verder van Schiphol gelegen meetpunten al laag vliegt (tussen 607 en 650 meter hoogte): a. Leiden-Merenwijk : 74-81% b. Oegstgeest : 66-86% c. Voorhout : 80-87% d. Noordwijk : 51-54% De onderzoeksbevindingen wijzen uit dat de vliegtuigen al op grote afstand voordat zij ter hoogte van Abbenes de eindnadering inzetten, laag aankomen. Dit geldt zowel voor vliegtuigen die vanuit een zuidelijke richting, als voor vliegtuigen die vanuit het westen (Noordzee-zijde) aanvliegen. Nachtvluchten en geluidsoverlast In de randen van de nacht (tussen en uur) vlogen in vliegtuigen over de regio (meetpunt 128, Clinckenburgh, Oegstgeest), waarvan 33 % lager vloog dan de vanwege het nachtregime vereiste- minimum vereiste 900 meter. De waarnemingen tonen verder aan, dat er in de zomermaanden met name in de periode tussen en uur met een uitloop naar omstreeks uur, evenals s morgens vroeg vanaf uur, sprake is van pieken in het aantal landende vliegtuigen. Illustratief voor de ernst van de situatie in de nachtelijke uren zijn de waarnemingen van juli 2016, waarin van middernacht tot uur 400 en van tot uur 300 landende vliegtuigen te laag overkwamen. Vaak komen vliegtuigen te laat binnen. Vanwege het drukke vliegverkeer op die momenten is het om veiligheidsredenen veelal niet mogelijk de landingsbaan te naderen door middel van de glijvlucht (CDA). Dit leidt tot veelvuldig voorkomende ernstige geluidsoverlast in de nachtelijke uren. Bijzondere aandacht moet uitgaan naar de vrachtvluchten die s nachts plaatshebben; het zijn over het algemeen zwaardere toestellen, die veel overlast door hun geringe hoogte en zware motoren veroorzaken. Wat we gevonden hebben over geluidsoverlast door opstijgende vliegtuigen Wat de opstijgende vliegtuigen in 2016 betreft, blijkt dat 30% is afgeweken van de voor hen gangbare koers en daardoor op klimvermogen over met name Lisse is gevlogen. Speciale aandacht verdienen in dit verband de afzwaaiers naar de BERGi route boven Lisse, die veel geluidsoverlast veroorzaken. Verantwoording: a. Overzicht gebruikte meetpunten NOMOS en Sensornet b. Samenhang NOMOS en Sensornet gegevens, incl. correctie Sensornetgegevens op effect luchtdruk c. Gehanteerde onderzoeksmethodiek d. Waarnemingen landende vliegtuigen e. Waarnemingen opstijgende vliegtuigen OZV, oktober 2017