Groei instrument onthaalouders

Transcriptie

1 Groei instrument onthaalouders V O P R A

2 Groei instrument onthaalouders colofon samenwerkingsverband VVSG vzw diensten voor onthaalouders en Divopra vzw Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten vzw Paviljoenstraat Brussel Divopra vzw Grote Markt Boom Dit instrument kwam tot stand in samenwerking met Ascento en de medewerking van een testgroep van onthaalouders en dienstverantwoordelijken aangesloten bij het samenwerkingsverband VVSG vzw diensten voor onthaalouders en Divopra vzw. v.u. Danielle Vervotte, VVSG vzw Ilse Lambrechts, Divopra vzw, November 2012

3 Hoe doe ik het? Groei instrument onthaalouders inhoud Omgaan met de kinderen De ontwikkeling ondersteunen en stimuleren 1 Welbevinden en betrokkenheid van het kind 2 Opvoedingstechnieken 3 Verzorging en gezondheid 4 Samenwerken met het gezin Eerste kennismaking en dagelijks onthaal 5 Communicatie 6 Omgaan met diversiteit 7 Samenwerken met de dienst 8 Organiseren van de dagelijkse werking 9 Veiligheid 10 Betrokkenheid op de kinderen 11 Betrokkenheid op de ouders 12 Zelfstandig werken 13 Betrouwbaarheid 14 Verantwoordelijkheidszin 15 Zelfontwikkeling 16 Communicatief zijn 17 Samenwerken 18

4 Omgaan met de kinderen 1 De ontwikkeling ondersteunen en stimuleren kennen doen Omgaan met kinderen Ik ken spelvormen voor verschillende leeftijden en ontwikkelingsdomeinen Ik werk verschillende creatieve activiteiten/spelvormen uit, aangepast aan de leeftijd van de kinderen en de verschillende ontwikkelingsdomeinen Ik speel met de kinderen Ik ken de ontwikkelingsdomeinen (taal, motoriek, sociaalemotioneel ) en de ontwikkelingsfasen van een kind Ik pas mijn werking aan, aan de ontwikkeling en de noden van het kind (variatie in voeding, spel, ) Ik ken de technieken om de ontwikkeling van de kinderen te observeren Ik observeer regelmatig de ontwikkeling van de kinderen Ik spreek Nederlands met de kinderen Ik kan samenwerken met anderen, i.f.v.de specifieke zorgbehoefte van een kind (kinesist, therapeut, maatschappelijk werk ) Technische Vaardigheden 1

5 Omgaan met de kinderen 2 Welbevinden en betrokkenheid van het kind kennen doen Omgaan met kinderen Ik ken de lichamelijke en sociaal-emotionele basisbehoeften van een kind Ik speel op een gepaste manier in op de lichamelijke en de sociaal-emotionele basisbehoeften van een kind Ik ken de technieken om het welbevinden en de betrokkenheid van de kinderen te observeren Ik observeer regelmatig het welbevinden en de betrokkenheid van de kinderen Ik weet wat het welbevinden en de betrokkenheid van een kind is en waardoor het kan beïnvloed worden Indien nodig pas ik mijn werking aan om het welbevinden en de betrokkenheid van een kind of van de groep kinderen te verbeteren Technische Vaardigheden 2

6 Omgaan met de kinderen 3 Opvoedingstechnieken kennen doen Omgaan met kinderen Ik ken de opvoedingstechnieken die mij helpen het kind optimale ontplooiingskansen te bieden (structuur bieden, troosten, stimuleren, straffen en belonen, grenzen stellen ) Ik pas de opvoedingstechnieken op de juiste manier toe (structuur bieden, troosten, stimuleren, straffen en belonen, grenzen stellen ) Ik vind een goed evenwicht tussen het bieden van structuur aan de ene kant en aangepaste zorg aan de individuele noden van elk kind aan de andere kant Ik kan aangepaste pedagogische zorg bieden als het kind dit nodig heeft (huilbaby, ontwikkelingsachterstand, peuterpubertijd ) Technische Vaardigheden 3

7 Omgaan met de kinderen 4 Verzorging en gezondheid Ik weet wat de gezondheid van een kind kan beïnvloeden (voeding, medicatie toedienen, hygiëne, binnenhuisklimaat, wiegendoodpreventie ) kennen doen Omgaan met kinderen Ik pas de aanbevelingen over de verzorging en gezondheid van een kind consequent toe Ik weet welke lichamelijke zorg ik in elke ontwikkelingsfase moet geven Ik ken de zorgtechnieken en pas deze op de juiste manier toe - Voeding bereiden - Voeding toedienen - Slapen - Verzorging (verluieren, opfrissen, aankleden ) - Handelen bij ziekte (temperatuur nemen, medicatie toedienen ) Ik ben in staat de signalen van ziekte en ongemak te herkennen (koorts, reflux, huilen ) Ik kan speciale zorg bieden als het kind dit nodig heeft (koorts, reflux, inclusieve ) Technische Vaardigheden 4

8 Samenwerken met het gezin 5 Eerste kennismaking en dagelijks onthaal Ik ken de verschillende stappen die ik moet doorlopen met de ouders bij de start van de opvang van een kind (kennismakingsgesprek, wenmoment, heen- en weerboekje ) kennen doen Samenwerken met het gezin Ik zorg voor een kwalitatief kennismakingsgesprek met de ouders Ik zorg voor een geleidelijke overgang van de thuissituatie naar de kinderopvang bij de start van de kinderopvang Ik weet welke administratieve documenten er in orde moeten gemaakt worden Ik zorg ervoor dat ik alle nodige documenten tijdig en correct invul of laat invullen door de ouders Ik ken de procedure van de dienst omtrent het dagelijks onthaal van de kinderen in de opvang (breng- en haalmoment, volgboekje ) Ik pas de procedure/afspraken over het dagelijks onthaal toe (breng- en haalmoment, volgboekje ) Technische Vaardigheden 5

9 Samenwerken met het gezin 6 Communicatie Ik ken mijn verantwoordelijkheden en weet wat het verschil is met die van de ouders (echtscheidingen, ziekte van een kind ) kennen doen Samenwerken met het gezin Ik werk binnen de grenzen van mijn verantwoordelijkheden (echtscheidingen, ziekte van een kind ) Ik hou rekening met de bijzonderheden van de familiale situatie in zoverre dat nodig is voor een goede opvang van het kind (vakantie, gezinssamenstelling, wie haalt het kind op ) Ik maak duidelijke afspraken met de ouders en leef ze na of zorg dat ze nageleefd worden (bijzondere aandachtspunten, verwachtingen, eigenheid van het kind, verzorging, vakanties, uren brengen en halen ) Ik communiceer regelmatig met de ouders over hun kind (heen- en weerboekje, persoonlijk gesprek, laten weten dat het kind ziek is, advies geven ) Technische Vaardigheden 6

10 Samenwerken met het gezin 7 Omgaan met diversiteit Ik weet dat elk kind recht heeft op goede opvang Ik kan omgaan met een diversiteit in gezinnen (samenstelling, kwetsbare gezinnen, kansarme gezinnen, etnisch-culturele verschillen, anderstalige ouders, kinderen met specifieke zorgbehoefte) kennen doen Samenwerken met het gezin Mijn opvang staat open voor ieder kind en ieder gezin Technische Vaardigheden 7

11 8 Samenwerken met de dienst Ik ken de belangrijkste documenten van de dienst of weet waar ik ze kan vinden (visie en missie, huishoudelijk reglement, crisisprocedure ) Ik leef de richtlijnen uit de belangrijkste documenten van de dienst na (visie en missie, huishoudelijk reglement, crisisprocedure ) kennen doen Samenwerken met de dienst Ik weet welke administratieve documenten ik in orde moet maken (overeenkomsten, opvangplannen, prestatie- en registratiebladen ) Ik bezorg de dienst tijdig de correct ingevulde documenten (overeenkomsten, opvangplannen, prestatie- en registratiebladen ) Ik weet bij wie van de dienst ik terecht kan met mijn vragen en bezorgdheden Ik voer een open en regelmatige communicatie met de dienst (vragen, bezorgdheden, problemen, huisbezoeken, vrije plaatsen doorgeven ) Ik bespreek de aanpak van een kind of de groep kinderen en het samenwerken met ouders en anderen met de dienstverantwoordelijke Ik aanvaard de begeleiding en de ondersteuning van de dienst Ik lees de (nieuws)brieven en mededelingen van de dienst Ik volg minstens 12 uur vorming per jaar Technische Vaardigheden 8

12 9 Organiseren van de dagelijkse werking kennen doen Dagelijkse werking Ik ken de wettelijke bepalingen en de richtlijnen over het aantal kinderen dat ik kan opvangen (gemiddelde en gelijktijdige aanwezigheid van de kinderen, balans tussen aantal kinderen en kwaliteit van de opvang ) Ik plan de opvang in functie van de toegestane capaciteit (overbezetting vermijden) Ik weet hoe ik een dag evenwichtig kan indelen (onthaal, voeding, spelen, slapen, verzorging, ophalen, balans tussen spelen en verzorgen ) Ik organiseer de dag volgens een evenwichtige dagindeling, afgestemd op de leeftijd, de behoefte en het ritme van het kind (onthaal, voeding, spelen, slapen, verzorging, ophalen, balans tussen spelen en verzorgen ) Ik ga flexibel om met de dagindeling als de omstandigheden dat vragen Ik beperk het aantal huishoudelijke en andere taken en zorg ervoor dat mijn aandacht voor de kinderen niet in het gedrang komt Ik ben in staat het overzicht te bewaren over de verschillende kinderen en activiteiten Ik richt de ruimte kindvriendelijk in Technische Vaardigheden 9

13 10 Omgaan met veiligheid kennen doen Veiligheid Ik ken de wettelijke bepalingen en aanbevelingen rond veiligheid en hygiëne (brandveiligheid, toegangsbeveiliging, wiegendoodpreventie, binnenhuisklimaat, voedselveiligheid ) Ik richt mijn opvangruimte veilig in en werk volgens de aanbevelingen (brandveiligheid, toegangsbeveiliging, wiegendoodpreventie, binnenhuisklimaat, voedselveiligheid ) Ik heb oog voor de veiligheid en gezondheid van de kinderen en onderneem acties om deze te verzekeren (hygiëne en preventie van infecties, permanent toezicht ) Ik kan het veiligheidsrisico van een situatie goed inschatten Ik ken de crisisprocedure en ik weet wat ik moet doen in geval van nood (noodsituatie, brand ) Ik ben voorbereid om te handelen in een noodsituatie Technische Vaardigheden 10

14 Hoe doe ik het? 11 Betrokkenheid op de kinderen Definitie: zijn houding en gedrag aanpassen om elk kind een kwaliteitsvolle opvang te geven. Hierbij oog hebben voor de eigenheid, de persoonlijke ontwikkeling en de specifieke noden van elk kind. Gedragscompetenties Ik zorg voor een actieve begeleiding van elk kind uitgaand van de talenten van het kind (meespelen, individuele positieve aandacht, stimuleren van zelfredzaamheid ) Ik toon interesse voor wat het kind bezighoudt en speel hierop in Ik toon begrip en respect voor de eigenheid van elk kind (cultuur, familiale situatie, persoonlijkheid ) Ik pas mijn handelen aan, aan het ritme en de noden van elk kind Ik creëer een sfeer waarin elk kind zich geborgen en geliefd voelt (troosten, knuffelen, luisteren, aandacht ) Ik heb aandacht voor/ luister naar het kind en respecteer zijn/haar keuze (kindparticipatie) Ik denk en handel in het belang van het kind Ik kan beheerst en bewust omgaan met mijn emoties Ik toon geduld gedragscompetenties 11

15 Hoe doe ik het? 12 Betrokkenheid op de ouders Definitie: zijn houding en gedrag afstemmen op de eigenheid en de verwachtingen van de ouders. Het doel is een evenwichtige, langdurige vertrouwensrelatie op te bouwen in functie van het kind. Gedragscompetenties Ik toon begrip en respect voor de eigenheid van elke ouder en elk gezin (thuistaal, cultuur, eetgewoonten ) Ik werk actief aan een vertrouwensrelatie met de ouders (verwelkomen, tijd vrijmaken, vragen beantwoorden, gerust stellen ) Ik werk samen met de ouders in functie van het kind ervan uitgaande dat de ouder zijn kind het beste kent (overleg, advies krijgen, advies geven, compromissen ) Ik betrek de ouders actief bij de ontwikkeling, het welbevinden en de betrokkenheid van het kind (heen- en weerboekje, overleg, anekdotes vertellen, foto s ) Ik voer een open en eerlijke communicatie met de ouders (feedback van en naar, verlof melden, ziekte melden ) Ik ga consequent om met gemaakte afspraken (afspraken nakomen, doen nakomen, neen durven zeggen ) gedragscompetenties 12

16 Hoe doe ik het? 13 Zelfstandig werken Definitie: durven te vertrouwen op eigen kennis en vaardigheden om dagelijkse taken uit te voeren en problemen op te lossen. Gedragscompetenties Ik breng zelf structuur aan in een dag op basis van het aantal kinderen, de leeftijd en de specifieke noden van elk kind Ik kan prioriteiten stellen Ik durf zelf initiatief te nemen Ik speel rustig en flexibel in op onverwachte situaties/gebeurtenissen Ik kan alleen werken en hoef niet voortdurend begeleiding te krijgen van de dienstverantwoordelijke Ik vraag hulp en/of schakel anderen in als de situatie hierom vraagt gedragscompetenties 13

17 Hoe doe ik het? 14 Betrouwbaarheid Definitie: correct en eerlijk omgaan met de kinderen, de ouders, de dienst en zich houden aan de bestaande regels en afspraken. Het doel is een professionele samenwerking op te bouwen, gebaseerd op vertrouwen. Gedragscompetenties Ik leef bestaande regels en gemaakte afspraken na Ik kan inschatten welke informatie ik wel/niet kan verspreiden en wanneer (sociale media, andere ouders, kinderen, officiële overlegplatforms ) Ik ga discreet om met gevoelige informatie (gezinsinformatie, info over het kind, de ouders ) Ik ga respectvol om met de kinderen, de ouders en de dienst Ik communiceer open en eerlijk over wat ik doe of gedaan heb Ik werk volgens de missie en de visie van de dienst gedragscompetenties 14

18 Hoe doe ik het? 15 Verantwoordelijkheidszin Definitie: zich plichtsbewust inzetten voor het volledige takenpakket om een kwaliteitsvolle dienstverlening te garanderen. Gedragscompetenties Ik zet me in om elke dag de best mogelijke opvang te bieden Ik sta open voor positieve opmerkingen van ouders en de dienst Ik sta open voor kritische opmerkingen van ouders en de dienst Ik handel in het belang van de kinderen Ik schat de gevolgen van mijn beslissingen en acties goed in en handel hiernaar Ik weet dat ik een voorbeeldfunctie heb en ik handel hiernaar Ik behoud altijd het overzicht over de kinderen wat er ook gebeurt gedragscompetenties 15

19 Hoe doe ik het? 16 Zelfontwikkeling Definitie: kritisch en eerlijk naar zichzelf kijken. Van daaruit actief werken aan het verbeteren van zijn eigen kennis, kunde en attitude. Gedragscompetenties Ik ken mijn sterktes en zwaktes Ik ben mij bewust van mijn eigen waarden en normen en van mijn eigen stijl ten aanzien van kinderen, ouders en externen zoals de dienst Ik kijk regelmatig terug op mijn functioneren en stuur mijn werking bij Ik ga zelf aan de slag met mijn en Ik vraag feedback aan de dienst en de ouders over mijn werk en stuur mezelf bij Ik sta open voor ideeën en adviezen van de dienst / de ouders / collega s om mijn aanpak te verbeteren. Ik ga hier constructief mee om Ik ga actief op zoek naar vormingen / ondersteuning die mijn kennis en kunde kunnen verbeteren Ik denk na over het vormingsaanbod en geef suggesties door aan de dienst Ik gebruik mijn nieuwe kennis en vaardigheden in mijn dagelijkse werking gedragscompetenties 16

20 Hoe doe ik het? 17 Communicatief zijn Definitie: het uitwisselen van informatie. Enerzijds door zijn eigen boodschap begrijpelijk te maken en aan te passen aan de andere persoon en de situatie. Anderzijds door zijn best te doen de boodschap van de ander volledig en correct te begrijpen. Gedragscompetenties Ik kan informatie zowel mondeling als schriftelijk vlot en begrijpelijk overbrengen Ik pas mijn taalgebruik aan, aan de andere persoon en de situatie (kind, ouder, dialect, Algemeen Nederlands ) Ik geef anderen de ruimte om een inbreng te doen of vragen te stellen Ik neem een open en positieve houding aan in elk gesprek Ik geef op een respectvolle manier mijn grenzen aan Ik luister en vraag door naar de boodschap van mijn gesprekspartner Ik heb aandacht voor de woorden, intonatie en de lichaamstaal van anderen (ouders, kinderen, dienstverantwoordelijke ) Ik zoek samen met de gesprekspartner (ouder, kind, dienstverantwoordelijke, ) naar oplossingen Ik kan op een goede manier omgaan met conflicten Ik schrijf zo correct mogelijk Ik heb voldoende actieve kennis van het Nederlands gedragscompetenties 17

21 Hoe doe ik het? 18 Samenwerken (voor samenwerkende onthaalouders) Definitie: het bijdragen aan een gezamenlijk resultaat door een optimale afstemming tussen de eigen kwaliteiten en belangen en die van de anderen. Gedragscompetenties Ik informeer mijn collega-onthaalouder(s) over de relevante aspecten van de opvang en dit op een duidelijke en heldere manier Ik neem mee verantwoordelijkheid voor de taken en help de collega s waar nodig Ik neem de nodige initiatieven om tot een gezamenlijke oplossing of resultaat te komen Ik kan een eigen idee opzij zetten en mijn inbreng afstemmen op de behoeften van de collega s Ik ga productief om met de verschillen tussen mezelf en de collega s Ik ga in een conflict op een positieve manier mee op zoek naar een oplossing Ik hou rekening met mijn eigen belangen en met die van de collega s gedragscompetenties 18