MAGAZINE VAN WIJKGEZONDHEIDSCENTRUM DE SLEEP VZW

Transcriptie

1 MAGAZINE VAN WIJKGEZONDHEIDSCENTRUM DE SLEEP VZW Halfjaarlijks 2014 // nummer 1 v.u.: Elisabeth Johnson p/a: Désiré Fiévéstraat 31, 9000 Gent T 09/ BELGIE-BELGIQUE P.B./P.P. GENT X BC 5548 nummer 22

2 13030 WGC DS STR affiche 03.indd 1 4/03/13 17:23 Voorwoord Beste lezers, Heb je je tanden al gepoetst? Een vraag die we dikwijls eens moeten herhalen bij de kinderen. In maart brengt De Sleep de tanden terug in de aandacht want geef toe, het leven is veel aangenamer met een mooie glimlach en een fris ruikende adem. We besteden ook aandacht aan een aandoening die steeds meer voorkomt bij mannen en vrouwen, nl. botontkalking. Onze diëtiste geeft voedingstips om het risico op botontkalking te verkleinen. Onze kinesisten geven enkele tips wat te doen als je last hebt van lage rugpijn. Van onze verpleging leren we over de verschillende soorten wonden en wat we zelf kunnen doen. Wil je leren lopen, dan kan je in het voorjaar, zowel in de wijk Muide-Meulestede-Afrikalaan als in Sluizeken-Tolhuis-Ham, deelnemen aan een start to run, alle details verneem je binnenin. Veel leesplezier, Het team van De Sleep inhoud Voorwoord 2 Kalender Project babybabbel 3 Start to run looptrainingen 3 Wijkpicknick Vita-nick 4 Er gebeurt iets in Muide Een warm hart voor de wijk 5 Op de koffie bij Ayse volgt sinds vorig jaar Nederlandse les bij Kompas 6 Op uw gezondheid Eerste hulp bij wondzorg 8 Een babbel over een knabbel Osteoporose 14 Boodschap van algemeen nut Poets jij ook? 16 colofon Een realisatie van de werkgroep Gezondheidspromotie Ruth Van Der Beken, Betty Johnson, Kim Schutyser, Sofie Lamote, Charlotte Van Aelbroeck, Olaf Couvreur, Sam Callebaut // Eindredactie Ruth Van Der Beken (ruth.van.der.beken@wgcdesleep.be) // Vormgeving Seamoose.be // Verantwoordelijke uitgever Betty Johnson, p.a. Désiré Fiévéstraat 31, 9000 Gent Kalender PROJECT BABYBABBEL Ben je zwanger? Ben je net mama geworden? Dan bieden wij je interessante informatiesessies aan! WANNEER? ONDERWERP? 3 april De huisarts 10 april Borstvoeding en flesvoeding 17 april Ontwikkeling van het kind 24 april Gezonde voeding 8 mei De kinesist/ babymassage 15 mei Verzorging van de baby/papieren 22 mei Anticonceptie 29 mei Evaluatie en afsluiter Telkens van 10u. tot 12u. WAAR? De sessies gaan door in De Sloep, Bevelandstraat 26, 9000 Gent. Bereikbaar met tram 4 en bus 6. Kinderopvang is voorzien. Voor meer info, bel: 09/ start to run START TO RUN LOOP- TRAININGEN Op 30 april gaat een start to run door in het Baudelopark. Het startschot wordt gegeven om 9u30. Iedereen is van harte welkom! Hiervoor organiseert brede school Sluizeken-Tolhuis-Ham looptrainingen op donderdagen: 13/03/14, 20/03/14, 27/03/14, 03/04/14, 24/04/14 van 16u15 tot 17u15 in het Baudelopark. Hopelijk tot dan! Verantwoordelijke uitgever: Ruth Van Der Beken, Désiré Fiévéstraat 31, 9000 Gent // vorm: 2 Sleepmagazine Sleepmagazine 3

3 Kalender Er gebeurt iets in Muide EEN WARM HART VOOR DE WIJK WIJKPICKNICK VITA-NICK Op vrijdag 13 juni 2014 organiseert Brede School voor de eerste maal een wijkpicknick in het Baudelopark. De kinderen van de vijf wijkscholen, de kinderdagverblijven, vzw Jong, de buitenschoolse opvang, naschoolse activiteiten, ouders en wijkbewoners hebben het hele jaar ingezet op gezond eten en bewegen! We organiseerden workshops rond gezonde brooddozen, fietslessen in de Sportschuur, naschoolse reeksen op de school gegeven door sportorganisaties uit de wijk, bewegingstussendoortjes in de klas, sportdagen, start to run, en niet te vergeten, we maakten ons eigen Vita Mike-lied en een coole Vitamove. Dit alles verdient een slotmoment! Om 10u30 vertrekken we met een stoet en fanfare door de straten van de wijk. Om 11u30 komen we aan in het Baudelopark om gezellig te picknicken. Er worden acts voorzien! Iedereen is welkom! Iedereen brengt zijn eigen gezonde picknick mee! Meer info: Joke Blomme (Brede School SluizekenTolhuis-Ham): Ruth Van Der Beken (werkgroep Gezondheid): Wil je stoppen met roken? Of wat meer bewegen op een rustige manier? Of wil je leren reanimeren en EHBO-kenner worden? We organiseren een rookstopcursus met een tabakologe. Je moet op voorhand voor elke sessie betalen maar je krijgt het geld volledig terugbetaald door het ziekenfonds. Bij de start to run is er een lesgever die je in groep begeleidt om te joggen of te snelwandelen. Je kan ook leren hoe je iemand kan helpen die een hartaanval krijgt of zich kwetst, in de reanimatie- en EHBO cursus. De lessen gaan allemaal door in het buurtcentrum in de Muide, Patrijsstraat 10, 9000 Gent. De groep start to run spreekt ook af aan het buurtcentrum in de Muide. START TO RUN OF START TO WALK (0-2.5km) op woensdagavond om 19u (26/3/14 t.e.m. 28/5/14) Prijs: 1 euro per keer REANIMATIE EN EHBO op 19/3/14 om 19u Prijs: gratis Hieronder zie je verschillende mogelijkheden: ROOKSTOP MET TABAKOLOOG telkens op maandagavond om 19u (instap tot 28/4 mogelijk) (17/3/14 t.e.m. 26/5/14) Prijs: 30 voor de 1ste x, 20 voor de volgende 7x, volledig terugbetaald door het ziekenfonds. Op woensdag 12/3/14 om 19u organiseren we een gratis infoavond in de Buurtloods (Patrijsstraat 10) over de verschillende cursussen. Dan kan je weten of het voor jou interessant is om de cursus te volgen. Op de infoavond kan u beslissen of u deelneemt aan de programma s. Meer info en inschrijven bij Kim Schutyser, Wijkgezondheidscentrum De Sleep vzw, 0496/251876, kim.schutyser@wgcdesleep.be (ook mogelijk zonder inschrijving op voorhand). 4 Sleepmagazine Sleepmagazine 5

4 Op de koffie bij... AYSE VOLGT SINDS VORIG JAAR NEDERLANDSE LES BIJ KOMPAS. Dag Ayse, hoe ben je begonnen met de Nederlandse les? De werkwinkel van de VDAB raadde mij aan les te volgen om sneller werk te kunnen vinden. Ik had vroeger werk waar ik geen Nederlands moest spreken, maar dat bedrijf moest sluiten en sindsdien vind ik geen ander werk. Overal vragen ze of je Nederlands kan spreken. Ik kon kiezen tussen 2, 3 of 4 halve of volle dagen les. Ik ben begonnen met 2 dagen, maar nu heb ik ervoor gekozen om 3 dagen te komen. Vind je het leuk? Ja, heel erg leuk, ik wil iets leren. We leven hier in België en we moeten echt wat Nederlands leren. We hebben een heel goede leerkracht! Heb je al mensen leren kennen in de groep? Ja, het zijn mensen van overal, Bulgarije, Tsjechië, Marokko, India. Er zit zelfs een beroemde Indische danseres in onze groep! Zou je het andere mensen aanraden? Ja, zeker. Ik zeg het aan iedereen die ik ken, dat ze Nederlandse les moeten beginnen volgen! Dank u wel Ayse! We leven hier in België en we moeten echt wat Nederlands leren. Wil je graag Nederlands leren? Ga naar het Huis van het Nederlands - Kongostraat T 09/ In het Huis van het Nederlands doe je een test. Op basis van de test bepaalt het Huis van het Nederlands waar je Nederlandse les kan volgen. De lessen zijn gratis of betalend, afhankelijk waar je les volgt. Als je een inburgeringtraject volgt of een uitkering ontvangt, kan het gratis. Je kan kiezen tussen halve dagen of volle dagen, afhankelijk waar je les volgt. Soms is er kinderopvang voorzien. Vraag meer info bij het Huis van het Nederlands! De werkwinkel van de VDAB raadde mij aan les te volgen om sneller werk te kunnen vinden. Zijn de lessen moeilijk? Ja, ik moet soms huiswerk maken maar ik maak er tijd voor. Ik heb binnenkort ook een test. Ben je verplicht Nederlands te volgen? Wat moet je juist doen om te starten? Ik heb eerst een intelligentietest gedaan om te kijken in welke groep ik het best zou passen. Dan hebben ze mij Kompas aangeraden. Ja, ik ben verplicht. Maar ik zou het verder doen, mocht het niet meer verplicht zijn! Tenzij ik werk vind, natuurlijk, dan zou het moeilijk zijn. Moet je betalen voor de lessen? Tot nu toe heb ik nog niets moeten betalen. Ik denk dat we later wel een boek gaan moeten kopen, maar dat is in een volgend niveau. 6 Sleepmagazine Sleepmagazine 7

5 Op uw gezondheid EERSTE HULP BIJ WONDZORG SCHAAFWONDE - SNIJWONDE - BIJTWONDE - STEEKWONDE Niet alle huidwonden zien er hetzelfde uit. In een thuissituatie zijn schaafwonden, snijwonden, steekwonden, bijtwonden en brandwonden de meest voorkomende. SCHAAFWONDE Een schaafwonde is een oppervlakkige wonde. Enkel de bovenste huidlaag is afgeschaafd. Een schaafwonde bloedt weinig, maar kan wel pijnlijk zijn. Vaak zitten er kleine steentjes of vuil in. Het is dan ook zeer belangrijk om een schaafwonde goed uit te spoelen met water. SNIJWONDE Een snijwonde wordt veroorzaakt door een scherp voorwerp zoals een mes of een stuk glas. Een snijwonde bloedt veel, maar is meestal minder pijnlijk. STEEKWONDE Een steekwonde als gevolg van het prikken met een naald, een duimspijker of een (roestige) nagel bloedt meestal niet zo erg. Toch is een goede verzorging belangrijk omdat er een vrij hoog risico is op besmetting met bacteriën, zoals de tetanus bacterie. BIJTWONDE Bijtwonden worden veroorzaakt door de beet van een dier of een mens. Er is een hoog infectierisico omdat er via het speeksel van het dier of de mens talrijke microben in de wonde binnendringen. Bij bijtwonden neem je best contact op met de huisarts. WONDZORG BASISPRINCIPES BIJ WONDZORG Verminder het risico op infectie. Zorg dat je niet in contact komt met bloed of ander lichaamsvocht van degene die zich gekwetst heeft. Was je handen vooraleer je een wonde verzorgt. Draag eventueel handschoenen bij de verzorging van wonden. Stelp een eventuele bloeding door op de wonde te drukken. Reiniging van de wonde en de wondomgeving is zeer belangrijk. ONTSMETTEN Ontsmetting van de wonde is enkel nodig indien er geen water beschikbaar is (bv. op kamp, tijdens een boswandeling ), bij tekenen van infectie (roodheid, zwelling, etter, raar ruikende wonde, plaatselijke warmte, koorts) en bij steeken bijtwonden. Gebruik bij het ontsmetten van open wonden steeds een ontsmettingsmiddel op basis van water, geen eosine en geen middel op basis van alcohol. Voorbeelden van ontsmettingsmiddelen die gebruikt kunnen worden zijn Isobetadine Dermicum en Hibidil. Isobetadine Dermicum mag niet gebruikt worden bij kinderen jonger dan 3 jaar. Bij kinderen tussen 3 jaar en 5 jaar niet gebruiken zonder eerst een arts te raadplegen. Hibidil is een ontsmettingsmiddel dat wel bij kinderen gebruikt kan worden. Reiniging van de wonde en de wondomgeving is zeer belangrijk. Spoel de wonde met zuiver lauw stromend water van de kraan. Is er geen kraan in de buurt, gebruik dan ander drinkbaar water. Laat het water rechtstreeks op de wonde stromen om het vuil uit de wonde weg te spoelen. Blijf spoelen tot er geen vuil meer in de wonde zit. Was de wonde met water en een proper washandje. Begin in het midden van de wonde en ga al deppend naar buiten toe. Gebruik geen watten, de vezels ervan blijven in de wonde plakken. Droog de wondomgeving, maar kom niet meer aan de wonde zelf. Dek de wonde na het reinigen af met een niet-klevend steriel kompres en dan met een pleister. TETANUS Prik- en steekwonden, wonden die in contact kwamen met aarde en uitwerpselen van dieren, wonden die veroorzaakt werden door verroeste voorwerpen, wonden met veel gekneusd weefsel en bijtwonden zijn risicowonden voor tetanus. Het tetanusvaccin geeft 10 jaar bescherming tegen tetanus. Raadpleeg uw arts als u niet ingeënt bent of niet meer weet wanneer u ingeënt werd. 8 Sleepmagazine Sleepmagazine 9

6 SPECIFIEKE SITUATIES Een grote of diepe wonde met veel bloedverlies Stelp bij grote of diepe wonden met veel bloedverlies de bloeding zo snel mogelijk, bijvoorbeeld met een huishoudelijk proper nood- of snelverband. Dek de wonde voorlopig af en laat ze zo snel mogelijk hechten door een arts. Haal nooit een vreemd voorwerp uit een wonde om bloedingen en beschadigingen te voorkomen! Een vreemd voorwerp in de wonde De algemene regel is dat je nooit een vreemd voorwerp (vb. vishaakje, een stuk glas, een stuk metaal ) uit een wonde haalt. De kans bestaat dat de wonde nog erger begint te bloeden en dat je nog meer weefsel beschadigt. Probeer het weefsel onbeweeglijk te houden en raadpleeg een arts. TYPES BRANDWONDEN Een eerstegraadsbrandwonde herken je aan roodheid en een pijnlijke, licht gezwollen huid. Een tweedegraadsbrandwonde uit zich in lichte zwelling, pijn en blaren. Wanneer de blaren openspringen, zie je een rode of witte wonde. Bij een derdegraadsbrandwonde heb je een bruin-zwarte of grauw-witte huid en geen pijn. Dit komt doordat de zenuwen die instaan voor de waarneming van de pijn vernietigd zijn. Rond derdegraadsbrandwonden liggen meestal wel pijnlijke eerste- en tweedegraadsbrandwonden. Zorg ervoor dat het slachtoffer niet onderkoelt. Om dit te vermijden spoel je grote brandwonden met lauw water. Rol over de grond of leg een jas of deken over je als je kleren in brand staan. Vermijd daarbij synthetische stoffen en bewegingen die het vuur aanwakkeren. Kleeft de kleding aan de huid, verwijder die dan niet zelf maar neem onmiddellijk contact op met een arts. Is een bijtend product de oorzaak, koel dan gedurende minstens drie kwartier met lauw water. Verwijder alle kleding behalve die die in de wonde is ingebrand. Bescherm daarbij je handen. Raadpleeg zo snel mogelijk een arts of de hulpdiensten (112) als een grote oppervlakte verbrand is. Gebruik nooit zalf of smeer geen zogenaamde huismiddeltjes zoals boter, melk, tandpasta of olie op de wonde. Zalf bemoeilijkt de beoordeling van de wonde door de arts en kan leiden tot overgevoeligheidsreacties of schimmelinfecties. Prik blaren niet door maar dek ze af met een steriel gaasje. Zo verklein je de kans op infectie. Bij blaren die open gesprongen zijn, moet de wonde gereinigd en ontsmet worden zoals bij lichte huidwonden. Hou rekening met het gevaar voor infectie. Door de brandwonde valt de beschermende functie van de huid weg, zodat microben het lichaam kunnen binnendringen. Raadpleeg een arts voor de inschatting van de ernst van de wonde en de verdere behandeling. Raadpleeg zo snel mogelijk een arts of de hulpdiensten (112) als een grote oppervlakte verbrand is (meer dan 5 keer de grootte van een hand) of als er brandwonden zijn aan hoofd, hals, handen, voeten of geslachtsorganen, bij verbranding door chemische producten of als de wonde infecteert. BRANDWONDEN EERSTE HULP BIJ EEN BRANDWONDE Door contact met hoge temperatuur, elektriciteit of chemische stoffen kunnen de huid en de onderliggende weefsels verbranden. Dit veroorzaakt een brandwonde. Bij brandwonden wordt er een onderscheid gemaakt tussen eerste-, tweede- en derdegraadsbrandwonden. De ernst van de brandwonde is niet alleen afhankelijk van de graad. Ook de verbrande oppervlakte speelt een rol: hoe groter, hoe ernstiger. Eerst water, de rest komt later! Koel de brandwonde met fris of lauw stromend water gedurende minstens 15 minuten. Door het afkoelen trekken de kleine bloedvaatjes in de huid samen zodat het vochtverlies beperkt wordt. Bovendien branden de wonden niet verder in de dieperliggende huidlagen in. Ook de pijn en zwelling verminderen. Na het koelen van de brandwonde, leg je een nat wondverband aan (bijvoorbeeld een nat kompres of een zuivere doek). 10 Sleepmagazine Sleepmagazine 11

7 RAADPLEEG EEN ARTS LAGE RUGPIJN bij een ernstige bloeding; bij een diepe steek- of snijwonde die meer dan 1 mm openstaat; bij elke bijtwonde; bij een wonde waar glassplinters of steentjes inzitten; als je een vuile wonde niet helemaal schoon krijgt; bij een grote wonde met gerafelde, ruwe wondranden; als kwetsbare plaatsen geraakt zijn, zoals het oog, het gezicht of de geslachtsorganen; als een wonde spontaan optreedt zonder aanwijsbare oorzaak; bij tekenen van een ontsteking zoals roodheid, pijn, zwelling, warmte of een kloppend gevoel; als het meer dan tien jaar geleden is dat je bent ingeënt tegen tetanus. Bronnen: Rode Kruis Vlaanderen (2007). Help! Eerste hulp voor iedereen. Mechelen: Philippe Vandekerckhove. Dienst Gezondheidspromotie van CM (2009). Brochure: Eerste hulp bij kleine ongemakken. Lage rugpijn is natuurlijk lastig en vervelend. De pijn zit meestal onderaan de rug maar kan ook uitstralen naar de bil of het been. Het komt vaak voor, 4 van de 5 mensen hebben wel eens last van de rug. Meestal hebben deze klachten te maken met een probleem van tussenwervelschijven, gewrichten tussen de wervels, spieren of gewrichtsbanden. Maar het is geruststellend te weten dat rugpijn meestal vanzelf weer over gaat. ARTS GEEN ARTS? Hevige acute, aanhoudende of vaak voorkomende rugpijn is een goede reden om eens naar de arts te stappen. Die bekijkt dan of een doorverwijzing naar de kinesist of eventuele verdere onderzoeken nodig zijn. Vaak echter is een afwachtende houding met eventueel aanvullende medicatie al voldoende. Samen met de arts kan er ook gekeken worden naar oplossingen indien u een job doet waarbij de rug zwaar belast wordt. (bvb aangepast of deeltijds werk) Het is geruststellend te weten dat rugpijn meestal vanzelf weer over gaat. RUSTEN BEWEGEN? Onderzoek toont aan dat niet bewegen uw rug meer kwaad doet dan goed. Probeer dus door te gaan met uw dagelijkse activiteiten (ook al heeft u pijn) maar zonder overdrijven. Ook al heeft u momenten met veel rugpijn, bedenk dan dat de oorzaak hiervan meestal niet ernstig is. Medicatie kan hier hulp bieden. Bedrust is meestal niet nodig, maar soms kan het gewoon niet anders. Beperk de bedrust tot 1 of max. 2 dagen. ENKELE TIPS VOOR DE JUISTE HOUDING EN BEWEGINGEN Wissel regelmatig van houding : zitten, staan, liggen, stappen Indien je zit, doe dit dan niet te lang, met zo gestrekt mogelijke rug en het zitvlak zo ver mogelijk naar de rugleuning. Ook goed is een kussentje laag in de rug en ev. onder het zitvlak. Probeer ook vanuit zit veel te wisselen van positie. Liggen op de rug met enkele grote kussens onder de knieën ofwel in zijlig met een groot kussen tussen de opgetrokken benen, is vaak ontspannend. De rug buigen is geen goed idee; probeer bvb bij het optillen van iets eerder de knieën te buigen en te tillen met rechte rug. Indien je toch buigt en ergens op/ tegen kan steunen (tafel, stoel, muur,.) wordt de rugbelasting een pak minder. BOURGONDISCH LEVEN? Niets houdt u tegen maar bedenk wel dat wie fit blijft minder risico loopt dat de rugpijn weer terug komt. Daar kan aan gewerkt worden door bvb regelmatig te wandelen, zwemmen of fietsen (mits goede en rechte zithouding). Doe vooral wat u leuk vindt, zo houdt u het beter vol. ROL VAN DE KINESIST De behandeling bestaat voor een groot deel uit het geven van informatie en adviezen, oefenen en bewegen. Bij acute klachten probeert men vooral de pijn te verlichten via ontspannende en losmakende technieken maar ook oefeningen worden aangeleerd. Het belang van deze oefeningen bij chronische/langdurige klachten wordt nog groter en levert ook aantoonbaar positief resultaat op. SAMENGEVAT Een actieve aanpak en positieve instelling kunnen het herstel van lage rugpijn bevorderen. Een goede houding en juist bewegen zijn o zo belangrijk, ook om klachten te vermijden. Juiste oefeningen en aangepaste sporten, bespoedigen het herstel. 12 Sleepmagazine Sleepmagazine 13

8 Een babbel over een knabbel OSTEOPOROSE Osteoporose is een versnelde afname van de botmassa waardoor het skelet brozer wordt en het risico op botbreuken sterk toeneemt. Osteoporose komt meer en meer voor. Vandaag de dag is het duidelijk dat niet alleen vrouwen van alle leeftijden maar ook mannen door osteoporose worden getroffen. het duidelijk dat niet alleen vrouwen van alle leeftijden maar ook mannen door osteoporose worden getroffen. Osteoporose kan vroegtijdig opgespoord en doeltreffend behandeld worden maar de ziekte is beter te voorkomen dan te genezen. Door meer aandacht te besteden aan gezonde voeding kan men de inname van calcium en vitamine D verhogen. Melk en zuivelproducten zijn onze voornaamste calciumbronnen. Zij voorzien in ongeveer 3/4 van de dagelijkse calciuminname. Winkels bieden een ruim assortiment aan zuivelproducten. Melk, karnemelk, andere melkdranken, yoghurtdranken, pudding in verschillende smaken, rijstpap, platte kaas. Vroeger werd de ziekte vooral in verband gebracht met vrouwen die zich in de menopauze bevinden, maar vandaag de dag is Bij sommige producten is het wel opletten met de hoeveelheid suiker die erin zit. AANBEVOLEN DAGELIJKSE HOEVEELHEDEN VOOR CALCIUM : Leeftijd Calciumbehoefte Melk of yoghurt en kaas 1-10 jaar 800 mg 2-3 glazen of 2-3 potjes en 1 sneetje (van ± 20 g) jaar mg 3-4 glazen of 2-3 potjes en 1-2 sneetjes volwassenen 900 mg 2-3 glazen of 2-3 potjes en 1-2 sneetjes 50-plussers 1200 mg 3-4 glazen of 2-3 potjes en 1-2 sneetjes Room en boter worden ook van melk gemaakt maar zij bevatten veel vet en weinig tot geen calcium. Melk en melkproducten zijn niet alleen lekker, ze zijn ook makkelijk, praktisch en passen op verschillende momenten van de dag. Wie geen koemelkproducten verdraagt of lust, kan altijd de keuze maken voor met calcium verrijkte sojamelkproducten. Melk en zuivelproducten zijn onze voornaamste calciumbronnen. Bepaalde soorten groenten zijn ook rijk aan calcium nl. broccoli, Chinese kool, spinazie, rammenas en radijsjes. 14 Sleepmagazine Sleepmagazine 15

9 Boodschap van algemeen nut Poets jij ook? Sleepmagazine 16