De toekomst van de interculturele GGZ:

Transcriptie

1 Profiteer van 76,- vroegboekkorting tot 15 juli 2012 Symposium De toekomst van de interculturele GGZ: uitdagingen en handreikingen Woensdag 26 september 2012 Eenhoorn Amersfoort Bestemd voor GZ-psychologen, (klinisch) psychologen, kinder- en jeugdpsychologen, psychodiagnostisch medewerkers, ortho pedagogen, psychotherapeuten en psychiaters Actuele uitdagingen en concrete handreikingen Onderzoek Cultural Formulation Interview in DSM-5 Keuze uit 12 sessies over behandeling in interculturele setting Cursussen & Congressen

2 Symposium De toekomst van de interculturele GGZ: uitdagingen en handreikingen Hoe staat de interculturalisatie van de geestelijke gezondheidszorg er voor? Wat zijn de actuele uitdagingen en welke concrete handreikingen zijn er beschikbaar? Deze vragen staan centraal op dit symposium. De geestelijke gezondheidszorg maakt een roerige tijd door als gevolg van invoering van de marktwerking en ingrijpende bezuinigingen. Het brede draagvlak van de interculturalisatie in de eerste jaren van deze eeuw is aan het afkalven. De toegankelijkheid van de zorg voor nieuwkomers staat onder druk. Onderzoeken tonen aan dat het met de geestelijke gezondheid van niet-westerse migranten slechter gesteld is dan die van de autochtone bevolking. Steeds vaker wordt gewezen op uitsluiting en discriminatie als risicofactor. Tijdens dit symposium wordt door sprekers in de ochtend vooral ingegaan op de uitdagingen, zoals de marktwerking in de zorg, uitsluiting en discriminatie als risicofactoren. Zij zullen een schets geven van de stand van zaken in de interculturele zorg. In het middaggedeelte zijn er meerdere sessies waarin de focus zal liggen op het behandelen in een interculturele setting. Aan de deelnemers worden praktische handreikingen geboden, die hun effect en nut bewezen hebben. De sessies zijn praktijkgericht, interactief en gericht op actuele thema s in de interculturele hulpverlening. accreditatie Accreditatie is aangevraagd bij NIP, NIP K&J/NVO, VGCt, NVvP en FGzP. programmacommissie Ria Borra, psychotherapeute big met als specialisaties systeem- en gedrags therapie, Riagg Rijnmond, afdeling Transculturele Hulpverlening Drs. Rob van Dijk, medisch antropoloog en adviseur diversiteitsmanagement, Parnassia Bavo Groep

3 Programma uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur uur Ontvangst en registratie Opening door de dagvoorzitter Drs. Mario Braakman Intercultureel managen in een interculturele samenleving Drs. Jos Lamé De kunst van het goed managen van diversiteit en waarom dat in een aantal opzichten een verandering van traditionele management opvattingen vereist. Er wordt een parallel getrokken met ontwikkelingen in de maatschappij. Sociale uitsluiting en psychische gezondheid van etnische minderheden Dr. Wim Veling Ervaringen van discriminatie en uitsluiting zijn een wezenlijke risicofactor als het gaat om het ontstaan en voortduren van psychische problemen en psychiatrische stoornissen. Dat speelt zowel in de samenleving als ook binnen GGZ-instellingen. De samenhang tussen social defeat en psychische problemen zullen worden besproken, zowel in epidemiologisch opzicht als wat betreft psychische mechanismen. Ook wordt ingegaan op de vraag op welke wijze ervaringen met social defeat in behandeling aan de orde kunnen komen. Pauze Parallelsessie ronde 1 Lunch Modellen voor interculturele behandeling in een Hollandse GGZ Dr. Sjoerd Colijn Vele collega s hebben moeite gedaan om behandeling uit de ene culturele traditie in te passen in een andere. Sjoerd Colijn zal hiervan een overzicht geven en een poging wagen de modellen toe te passen in de huidige Hollandse GGZ. Onderzoek Cultural Formulation Interview in DSM-5 Drs. Simon Groen Vanuit Amerika is veldonderzoek gestart naar een nieuw ontwikkeld Cultural Formulation Interview van 14 basisvragen. Doel is de resultaten uit twaalf landen te bundelen en een plek te geven in DSM-5. In Nederland participeerden Centrum 45, PsyQ en De Evenaar van GGZ Drenthe in dit onderzoek. In deze lezing wordt een eerste indruk van de onderzoeksbevindingen gegeven. Pauze Parallelsessie ronde 2 Parallelsessie ronde 3 Slotwoord dagvoorzitter Drs. Mario Braakman Einde & borrel

4 Parallelsessies De parallelsessies vinden plaats in drie ronden van een uur. U kunt een keuze maken uit de volgende twaalf sessies. Sessie 1. In een andere taal ben ik anders Drs. Mohsen Edrisi Als een patiënt in een tweede taal spreekt, vormt dit een belangrijk aspect in de interculturele hulpverlening. Diagnostiek en behandeling vinden plaats op basis van wat de patiënt zegt en doet, maar meertaligheid compliceert dit proces. Deze sessie zet uiteen hoe meertaligheid de beleving en de presentatie van onze innerlijke ervaringen beïnvloedt. Sessie 2. Common ground Annelies Wasmann en Suzanne Delshadian Cultuuroverstijgend communiceren, hoe doe je dat? De sprekers willen u inspireren gebruik te maken van nieuwe manieren van contact maken. Met een korte film en een theoretische, praktijkgerichte presentatie laten we zien hoe wij werken met migranten. Lukt het om aansluiting te vinden in een gemeenschappelijke taal? We dagen u uit om dit zelf te ervaren, in een cultuurgerichte beeldende oefening. Sessie 3. Tijd voor Toontje, een dramatherapeutisch programma voor (migranten)kinderen samen met hun moeders, die te maken hebben gehad met huiselijk geweld Martijn Hell Speciaal voor moeders en kinderen die de voordeur van de GGZ niet wisten te bereiken ontwikkelde Martijn Hell samen met Blijfgroep een beeldend en ervaringsgericht programma op maat voor anderstaligen. Met behulp van schildpad-pop Toontje worden moeders en kinderen op hun kracht aangesproken, de positieve moeder-kind interacties bevorderd en komt spelenderwijs de omgang met boosheid en frustraties aan de orde. Sessie 4. EMDR in intercultureel perspectief Drs. Joany Spierings en Drs. Ine vink EMDR is een Westerse uitvinding en steeds meer cliënten zijn van niet-westerse komaf. Wat zijn de implicaties bij de toepassing van EMDR in interculturele context? Succesvolle en minder succesvolle ervaringen in deze interactieve sessie.

5 Sessie 5. Taalbarrières in de zorg: pleidooi voor een taalbeleid in de ggz Dr. ir. Hanneke Bot Interculturele zorg betekent bijna altijd dat er een taalbarrière te slechten valt. Een professionele tolk is hiervoor de beste oplossing. Maar de budgetten in de ggz staan onder druk, de politiek vindt dat iedereen maar Nederlands moet spreken en professionele tolken worden niet meer door de overheid vergoed. Hoe ziet onder deze omstandigheden een ethisch, economisch en kwalitatief verantwoord taalbeleid in de ggz er uit? Sessie 6. Cultuursensitieve cognitieve gedragstherapie Ria Borra en Fabian Saarloos Cognities of gedachten zijn geen individuele aangelegenheden. Door onze gedachten en emoties zijn we verbonden met anderen met wie we eenzelfde gedachtegoed of cultuur delen. Taal, culturele betekenisgeving, emoties en gedrag zijn nauw met elkaar verbonden. Doel van deze sessie is daarin meer inzicht te krijgen en hoe als therapeut daarmee in de interculturele praktijk aan het werk te gaan, geïllustreerd aan de hand van casuïstiek. Sessie 7. Migrantenkinderen en hun gezinnen in therapie Drs. Nina Kamar Van het maken van contact, het creëren van voorwaarden om tot een werkrelatie te komen tot welke accenten er worden gelegd in therapie met migrantenkinderen en hun gezinnen: is therapie dan wel zo anders met anderen? Sessie 8. Durven veranderen Maitham Al-Shebani Durven veranderen is een groepsbehandelmethode voor multiculturele vrouwen met angst- en depressieklachten die vervlochten zijn met hun life-events en multiculturele context. De worsteling van migratie en integratie, ontworteling en doorworteling, en onteigening en autonomie zijn belangrijke ingrediënten van de therapie. Door de klachten te herformuleren en in een nieuw perspectief te plaatsen wordt aanspraak gedaan op protectieve factoren. Begrippen als schaamte en schuld krijgen daarmee een nieuwe dimensie.

6 Sessie 9. Interculturele addendum depressie in de praktijk Drs. Nuray Sönmez Ten onrechte kregen sommige cliënten met een migranten achtergrond geen behandeling volgens de multidisciplinaire richtlijn depressie. Er is nu een intercultureel addendum depressie bij de bestaande richtlijn. Hiermee is de richtlijn depressie beter toepasbaar voor cliënten met een migranten achtergrond. Inmiddels heeft men meer ervaring met het addendum in de praktijk. Tijdens deze sessie worden praktijkervaringen gedeeld. Sessie 10. Inter-persoonlijke Psychotherapie bij depressie (IPT) met niet Westerse migranten Drs. Marco Horjus Inter-persoonlijke psychotherapie bij depressie wordt kort besproken. De aangebrachte en onderzochte modificaties van IPT cc (cross-cultural; onder andere gebruik van het culturele interview) worden gepresenteerd. IPT blijkt ook effectief bij niet-westerse migranten en ook het drop out percentage bleek sterk te verminderen. Sessie 11. Transculturele systeemtherapie voor trauma verwerking bij migranten en vluchtelingen Fariba Rhmaty Tijdens deze sessie wordt de methode voor de behandeling van getraumatiseerde vluchtelingen en immigranten, gebaseerd op een transculturele systeembenadering, gepresenteerd. Fariba Rhmaty bespreekt de verschillende technieken die zij toepast. Het overbruggen van de tegenstellingen tussen de wij en ik-maatschappij spelen in haar aanpak een belangrijke rol. Aan de orde komen verschillende diagnostische instrumenten: het Culturele Interview, het Genogram en het concept van de Levensfaseovergangen. Een sessie voor hulpverleners die werken met getraumatiseerde ontheemden, ter inspiratie en met instrumenten voor effectieve hulp. Sessie 12. Hulpverlening aan homoseksuele migranten Cemil Bozkır Homoseksualiteit komt in alle culturen en religies voor. De omgang met en beleving van homoseksuali teit is echter niet overal dezelfde. Waar kampen de homoseksuele migranten mee en hoe gaan ze hiermee om? Waarmee komen ze naar de seksuoloog? Wat is hun belevingswereld en hoe reageert hun omgeving op hun anders zijn? Een interactieve sessie waarmee we kennis maken met de wereld van de homoseksuele migranten.

7 Sprekers Maitham Al-Shebani, preventiemedewerker, Riagg Rijnmond, Rotterdam Drs. Marco Horjus, psychiater, afdeling depressie ambulant, PsyQ Haaglanden Ria Borra, psychotherapeute big met als specialisaties systeem- en gedragstherapie, Riagg Rijnmond, afdeling Transculturele Hulpverlening Dr. ir. Hanneke Bot, psychotherapeut bij Pro Persona, docent in de Master Tolken aan Lessius Antwerpen, zelfstandig gevestigd als trainer, onderzoeker en adviseur meertalige communicatie Cemil Bozkır, SPV-VO, Seksuoloog NVVS, Esens GGZ, Utrecht Drs. Mario Braakman, psychiater, cultureel antropoloog, opleider psychiatrie Pro Persona, Arnhem en Nijmegen Drs. Nina Kamar, GZ-psycholoog i.o. tot klinisch psycholoog, Riagg Rijnmond, Rotterdam Drs. Jos Lamé, bestuurder Riagg Rijnmond, Rotterdam Fariba Rhmaty, transcultureel relatieen gezinstherapeut, erkend opleider en supervisor van NVRG, auteur van het boek Traumaverwerking met vluchtelingen, een transculturele systeembenadering en lid van Het Collectief Transculturele Therapeuten Amsterdam(CTT). Fabian Saarloos, Gz psycholoog Riagg Rijnmond Rotterdam. Dr. Sjoerd Colijn, psychotherapeut, klinisch psycholoog en cultureel antropoloog, Rivierduinen, Centrum Persoonlijkheidsstoornissen Jelgersma, Oegstgeest Suzanne Delshadian, vaktherapeuten beeldend, i-psy Amsterdam Drs. Mohsen Edrisi, klinisch psycholoogpsychotherapeut, psychoanalyticus i.o, Directeur GGZ Divers, Leiden Drs Simon Groen, cultureel antropoloog, De Evenaar Centrum voor Transculturele Psychiatrie Noord-Nederland, GGZ Drenthe Drs. Nuray Sönmez, senior adviseur, Mikado, kenniscentrum interculturele zorg, Utrecht Drs. Joany Spierings, psycholoog GGZ Oost Brabant Dr. Wim Veling, psychiater Dijk en Duin, Castricum, Parnassia, Den Haag Drs. Ine Vink, psycholoog Winnock en Esens GGZ Annelies Wasmann, vaktherapeuten beeldend, i-psy Amsterdam Martijn Hell, geregistreerd dramatherapeute Lucertis, Purmerend

8 Praktische informatie datum en locatie Het symposium De toekomst van de interculturele GGZ: uitdagingen en handreikingen vindt plaats op woensdag 26 september 2012 van uur tot uur in de Eenhoorn in Amersfoort. Cultuur en psychodiagnostiek Professioneel werken met psychodiagnostische instrumenten kosten Profiteer van de vroegboekkorting. Betaal tot 15 juli 2012 slechts 199,- i.p.v. 275,- (De vroegboekkorting is alleen van toepassing op het hoogste tarief). De kosten voor deelname aan dit symposium bedragen 275,- incl. btw, symposiummateriaal, koffie/thee, lunch en borrel. Als u zich met 3 of meer deelnemers tegelijkertijd inschrijft, betaalt u 234,- (incl. btw) per persoon. Er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar voor studenten, zij betalen 75,- (incl. btw). Bij aanmelding dient een kopie van de collegekaart toegezonden te worden. inschrijven U kunt zich inschrijven via Na inschrijving voor het symposium ontvangt u een bevestiging en separaat een factuur. Ongeveer twee weken voorafgaand aan de bijeenkomst ontvangt u een routebeschrijving en verdere informatie. Registratie gebeurt op volgorde van binnenkomst. Deelnemers die niet meer geplaatst kunnen worden ontvangen bericht. Redactie: R. Borra, R.C.J. van Dijk en R. Verboom Boek: ISBN , prijs 41,95 E-book: ISBN , prijs 37,70 verhinderd? Alleen schriftelijke annuleringen worden geaccepteerd. Bij annulering t/m 12 september 2012 wordt 50,- administratiekosten in rekening gebracht. Na 12 september 2012 kunnen wij geen restitutie verlenen. Vervanging van deelnemers is altijd mogelijk. informatiemarkt Wilt u uw doelgroep bereiken door middel van een stand op het symposium? Neem dan contact met ons op. meer informatie Bohn Stafleu van Loghum Cursussen & Congressen congressen@bsl.nl Bohn Stafleu van Loghum Postbus GA Houten