Online Energizer Break up 10 min Starter Facts and Fables 5 min

Transcriptie

1 CLOSE(D) COUPLE THEMA Echtscheiding DOEL Jongeren denken na over het effect van een scheiding. Ze leren wat het kan doen met je identiteit en dat je er op allerlei verschillende manieren mee om kunt gaan. INHOUD TOTAAL 90 GET READY Online Energizer Break up 10 min Starter Facts and Fables 5 A Jenga! 15 min B Troost 15 min. C My story 10 min. D Kaarten op tafel 10 min Megabite S.O.S. 15 min MOVE OUT Reflect Respons 5 min Kick Out Frustratiekiller 5 min Chill Out INTRODUCTIE In Nederland lopen veel huwelijken uit op een echtscheiding. Het aandeel echtscheidingen waarbij minderjarige kinderen zijn betrokken, is de afgelopen jaren toegenomen tot meer dan de helft. De laatste jaren maken jaarlijks zo n 33 duizend minderjarige kinderen de scheiding van hun ouders mee (bron: CBS). De kans is dus groot dat er ook in jouw Solid Friends groep jongeren zijn die de scheiding van hun ouders mee hebben gemaakt of het van dichtbij in een ander gezin hebben zien gebeuren. Echtscheiding is een ingrijpende gebeurtenis, een schok waarbij het normale leven wordt verstoord. Een echtscheiding is het besluit van ouders, maar het heeft wel een groot bepalend effect op het verdere leven van de kinderen. Elke situatie is weer anders en iedere jongere reageert anders. Bij de één lijkt het langs hem of haar heen te gaan, de ander raakt er diep van in de put. Na een scheiding laten 149

2 CLOSE(D) COUPLE veel jongeren verdriet zien, ontstaat er angst voor de onbekende situatie of worden jongeren boos. Boosheid vanwege het creëren van deze nare situatie of het gevoel door een ouder in de steek te worden gelaten. Vooral wanneer er een derde persoon in het spel is kan boosheid de boventoon voeren bij de emoties van de jongere. Een scheiding levert vaak ook een groot loyaliteitsprobleem op. Tieners vanaf 12 jaar worden weliswaar gehoord over hun toekomst, maar in praktijk wordt er vaak behoorlijk wat morele druk op hen gelegd. Soms zijn jongeren na een scheiding ook opgelucht, omdat er een eind is gekomen aan een nare periode van veel ruzies in huis. In dit programma gaan de jongeren aan de slag met het thema echtscheiding. Voor sommige jongeren kan dit betekenen dat ze herinnerd worden aan pijnlijke gebeurtenissen. Anderen zullen minder met dit onderwerp hebben, maar dit betekent niet dat ze niets aan de avond kunnen hebben. Jongeren ontdekken dat zij ook iets kunnen betekenen voor leeftijdsgenoten die hier mee te maken hebben en er ontstaat wellicht ook meer begrip. Ook zijn er jongeren die geen gescheiden ouders hebben, maar bijvoorbeeld wel veel ruzies thuis kennen. Het programma biedt ruimte om te praten over het thema. Durf dus ook gerust af te wijken van het programma! Let op dat je jongeren die iets vertellen niet als voorbeeld neemt, gedurende het programma. Realiseer je dat het een gevoelig onderwerp is, wat allerlei emoties en gedrag kan losmaken. Het is mooi wanneer er in de groep voldoende veiligheid is en jongeren over een eigen ervaring willen vertellen. Ga jongeren niet pushen om hun verhaal te vertellen, wanneer ze zich daar niet prettig bij voelen. Wanneer een jongere wil vertellen, luister dan naar zijn/haar verhaal, leef mee en oordeel niet over de situatie of de ouders van de jongere. Probeer ook geen oplossingen aan te reiken, maar luister naar de jongeren, toon begrip en vraag door. Ga als het nodig is of als een jongere dat aangeeft, na afloop van het programma één op één met jongeren in gesprek. Bijvoorbeeld tijdens de Chill Out. GET READY ONLINE 8 Nodig jongeren via uit voor de volgende Solid Friends avond. Vraag de jongeren als voorbereiding te kijken naar Friends - [2x22] - The One With Two Parties - [2/2]. De dvd is te huren in de videotheek, de aflevering is ook te vinden op Youtube onder de zoekwoorden Amigos 2x

3 ENERGIZER BREAK UP 10 Verdeel met gebruik van meubelstukken de ruimte in twee delen. Zorg dat je alleen naar het andere deel kan komen door een smal poortje waar slechts twee personen tegelijk doorheen kunnen. Jongeren proeven in het spel iets van de spanning wat het is om elkaar te ontlopen, iets wat vaak voorkomt na een scheiding. Activiteit Vraag een vrijwilliger en stuur hem even naar de gang. Verdeel de rest van de groep in twee teams en zet hen beiden aan één kant van de afgescheiden ruimte. Wijs in ieder team één breaker aan en zorg dat de vrijwilliger op de gang niet weet wie dat zijn. De vrijwilliger komt terug en krijgt de opdracht om zo snel mogelijk alle mensen in het andere deel van de ruimte te krijgen. Er kunnen er echter maar twee tegelijk door het poortje! Let op: als de twee breakers in dezelfde ruimte terecht komen, roept de groep keihard: break-up. Tel het aantal jongeren dat hij heeft verplaatst en stuur een volgende vrijwilliger naar de gang en wijs nieuwe breakers aan. De kunst van dit spel is om de twee breakers tegelijk door de poortjes te sturen, zodat ze niet in eenzelfde ruimte terecht komen. De vrijwilliger die dit lukt, is de winnaar. Vertel Vandaag gaat het bij Solid Friends over scheiden. Zojuist zag je wat er ook gebeurde in het filmpje van Friends. Voor, tijdens of na een scheiding gaan mensen elkaar vaak ontlopen. STARTER FACTS AND FABLES 5 Zorg dat je onderstaande fact and fables bij de hand hebt en schrijf voor beide teams op een A4 aan de ene kant waar en aan de andere kant niet waar. Jongeren ontdekken facts and fables over het thema scheiding. Activiteit Verdeel de groep in twee teams en geef beide groepen een A4 met daarop waar / niet waar. Leg uit dat je stellingen voorleest en dat iedere groep 7 seconden mag overleggen en dan reageert met waar / niet waar. Ieder goed antwoord levert het team 1 punt op. Facts and fables 1. Uit onderzoek is gebleken dat de meest voorkomende reden voor een scheiding ligt in ruzies over het bekende tandpastadopje en het buiten zetten van de vuilniszakken. Niet waar. 2. In het burgerlijke wetboek wordt gesproken over scheiding van tafel en bank Niet waar, het is: scheiding van tafel en bed. 151

4 CLOSE(D) COUPLE 3. In 2008 vonden er in Nederland meer dan echtscheidingen plaats. Waar, het ging om echtscheidingen in Daarbij waren iets minder dan kinderen betrokken. Niet waar, in 2008 ging het om kinderen in een gezin waar ouders scheidden. 5. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mensen er na een scheiding doorgaans twee jaar ouder uitzien. Waar, volgens Amerikaanse onderzoekers van de Case Western Reserve University. 6. Tot 1975 kon een man in Frankrijk, wanneer hij zijn vrouw op heterdaad betrapte met een andere man en haar om die reden èn op dat moment vermoordde, vrijspraak krijgen. Waar, zie wikipedia. 7. In het jaar 2000 zijn er huwelijken gesloten, daarvan vonden de meeste huwelijken plaats op een zaterdag. Niet waar, de meeste huwelijksvoltrekkingen vinden op een vrijdag plaats. 8. De eerste officiële echtscheiding in Nederland vond plaats op 15 september Waar, het ging om het echtpaar Wilhelmus Meers en Agatha Lenaerts. 9. Kinderen tussen de 12 en 16 jaar hebben volgens de wet niets te zeggen over of ze bij hun vader of moeder gaan wonen na de scheiding. Niet waar, de rechter is verplicht kinderen van 12 jaar en ouder uit te nodigen om hun mening te geven waar zij het liefst willen wonen. 10. Nieuwsbericht: Een vrouw in India mag scheiden van haar man, omdat ze van hem geen soaps mag kijken. Waar, bericht uit de Spits november Bron: de cijfers zijn uitgegeven door het Centraal Bureau voor de Statistiek WORK JENGA! 15 Per vier jongeren heb je een Jenga spel (blokken) nodig. Je kunt ook suikerklontjes gebruiken. Houd de puntentelling bij op een scorebord en zorg voor een prijsje voor de winnende groep. Jongeren ontdekken dat je in een gezonde situatie bouwt op je ouders en dat dit met een scheiding behoorlijk aan het wankelen wordt gebracht en dat dit gevolgen kan hebben voor je identiteitsvorming. Activiteit Maak groepjes van vier jongeren en geef hen het Jenga spel. Vertel dat er drie games volgen en dat de winnende groep een prijs krijgt. 152

5 1 e game: Vraag ieder groepje twee blokjes naast elkaar op tafel te leggen, waarna ze met deze twee blokjes als basis (andere blokjes mogen de tafel niet raken) een zo stabiel mogelijke toren maken. De groep die als eerste klaar is krijgt 2 punten. Na het volgende startsein gaat ieder groepje proberen om in twintig seconden de toren van de andere groepjes omver te blazen. Ieder groepje mag één keer blazen en tegen iedere toren moet één keer geblazen worden. Let op: aanraken mag niet! Wanneer er een toren omvalt, gaat er bij dat groepje 1 punt af. 2 e game: Geef ieder groepje nu de opdracht om de twee basisblokjes minstens 25 cm uit elkaar te zetten. Daarna worden de blokken weer gestapeld op de twee blokjes. Het groepje dat als eerste klaar is, krijgt opnieuw twee punten. Ook gaat ieder groepje opnieuw blazen. Wanneer er een toren omgaat tijdens het blazen, kost dat een groepje 1 punt. 3 e game: Vraag nu ieder groepje, maar één blokje op de vloer te leggen en alle blokken er op te stapelen. Het groepje dat als eerste klaar is, krijgt 2 punten. Na het bouwen mag er weer geblazen worden en als het bouwwerk valt, kost dat een groepje 1 punt. Geef het winnende groepje hun prijs. Vraag jongeren te gaan zitten en leg de betekenis van de blokken uit. De onderste blokken staan voor ouders: vader & moeder. Ze vormen de ondergrond waar kinderen (de andere blokken) op konden bouwen. Vraag hen nu of ze de symbolische betekenis weten van het eerste spel en wat game twee (het uit elkaar zetten van de onderste blokken) en game drie (het overhouden van één blok) betekenen Lukt het jongeren om dit spel te vertalen naar het thema echtscheiding Vertel Na een scheiding kan het voor kinderen en jongeren voelen alsof de stabiliteit onder hun voeten wegvalt. Je ouders en de opvoeding die ze geven bepalen een groot deel van de vorming van je eigen identiteit. Door een scheiding wankelt alles. Veel jongeren worden onzeker over wie ze zelf (identiteit) zijn, omdat er ineens veel verandert. Bij grote veranderingen in de opvoeding of wanneer één van de ouders zelfs helemaal uit beeld raakt, kan de stabiliteit in een gezin (tijdelijk) weg zijn. Zoals het vroeger was, is het nu niet meer. Er komen allerlei vragen op je af en op wie kun je terugvallen Eerst was het misschien vanzelfsprekend dat je ouders onvoorwaardelijk voor elkaar zouden kiezen, maar die zekerheid valt weg. Ouders ervaren de scheiding zelf vaak ook als een moeilijke tijd, waarin gezocht wordt naar een nieuw evenwicht in een nieuwe situatie. Zeker wanneer een ouder er in het gezin alleen voor komt te staan, is dat niet eenvoudig. Denk aan de derde game, waar alle blokjes terechtkwamen op dat ene fundamentblokje. TROOST 15 Zorg voor een simpele parcoursbaan die door twee tweetallen gelopen kan worden en zet materialen klaar die ze moeten meenemen. Zorg voor tape en een bijbel. Jongeren ontdekken dat ze bij God terecht kunt ook in pittige tijden. 153

6 CLOSE(D) COUPLE Activiteit Vraag jongeren om tweetallen te vormen (liefst jongen / meisje) en tape hun benen aan elkaar, zodat ze letterlijk aan elkaar vast zijn geplakt. Na het startsein gaan er twee tweetallen zo snel mogelijk het parcours afleggen en de materialen meenemen die er staan. De tape mag echter niet scheuren of losraken dus ze moeten heel goed samenwerken! De snelste tweetallen strijden later nog eens tegen elkaar, zodat er één winnend tweetal is. Vraag daarna de jongeren om te gaan zitten. Leg uit Dit spel maakt duidelijk dat een partner-relatie behoorlijk wat samenwerking vereist en niet eenvoudig is. Niet altijd lukt het! Ouders gaan uit elkaar. Scheiden is voor ouders, maar zeker ook voor kinderen een ingrijpende gebeurtenis. Het doet van alles met jezelf. Het is normaal dat je boos, verdrietig of juist onverschillig bent. Soms voel je je schuldig. Maar het ligt niet aan jou dat ouders gaan scheiden. Je ouders kunnen het niet meer met elkaar vinden. Een scheiding heeft ook nog allerlei praktische consequenties. Misschien ga je ergens anders wonen of verhuist je broer / zus of wellicht ga je naar een nieuwe school. Kortom, het zijn voor jou, je broers/zussen en je ouders pittige tijden! Het is belangrijk dat jij ook je verhaal kwijt kunt bij vrienden, vriendinnen, iemand uit de gemeente, buren, een Solid Friendsleider of een oom en tante. Mensen die niet in de situatie zitten en waar jij bij terecht kan. Misschien zijn jouw ouders niet gescheiden, maar kun jij er voor anderen juist in zo n periode zijn! Als je zelf merkt dat het echt niet goed met je gaat dan is het belangrijk om professionele hulp te zoeken. Een vertrouwenspersoon op school of in de kerk kan je misschien verder helpen met professionele hulp. Het is echt niet raar dat je een steuntje in de rug nodig hebt. Onthoud dat God er ook in deze tijden voor je wil zijn. Vertel Hem waar je mee zit en waar je tegenop ziet. Misschien verandert de situatie niet, maar Hij wil je wel troosten. Lees Psalm 23:4 en Hebr. 4:14-16 Activiteit Ga in kleine groepjes even in gesprek. Welk Bijbelgedeelte spreekt hen aan Waarom Hoe vinden ze het dat God er altijd voor je wil zijn, ook als je thuis in de problemen zit Gaan zij naar God toe als ze in de problemen zitten of juist niet Hoe ga je naar God toe Ervaren ze dat God troost Misschien zijn er jongeren die iets willen delen over wat zij hebben meegemaakt, maar laat dit uit hen zelf komen. Vertel God kent onze problemen en onze pijn. Hij weet wat er in ons omgaat, en bij Hem kunnen we altijd terecht. Onthoud dat God er ook in deze tijden voor je wil zijn. Vertel Hem waar je mee zit en waar je tegenop ziet. Misschien verandert de situatie niet, 154

7 maar Hij wil je troosten. In Psalm 23 zegt David dat zelfs al gaat hij door een donker dal, hij niet bang is, omdat God bij Hem is. Als je in een donker dal zit dan zie je het eigenlijk niet meer zitten. Aan alle kanten duiken bergen op en je vraagt je af waar je heen moet. Maar, zegt David toch ben ik niet bang, omdat U bij me bent. Misschien had David dat gevoel eerst wel helemaal niet. Leek God ver weg. Maar, God is er bij, al merk je het misschien niet altijd. Zelfs in de meest bizarre omstandigheden mag je weten dat God bij je is en blijft en bij Hem mag je altijd je hart uitstorten. God wil ons troosten en moed geven! Leiderstip: Let op: dat je jongeren die iets vertellen niet als voorbeeld neemt gedurende het programma. Realiseer je dat het een gevoelig onderwerp is en het allerlei emoties en gedrag kan losmaken. Streef naar veiligheid in de groep, zodat jongeren hun eigen ervaringen kunnen vertellen. Wanneer een jongere iets wil delen, luister dan naar zijn/haar verhaal, leef mee en oordeel niet over de situatie of zijn/haar ouders. Probeer ook geen oplossingen aan te reiken, maar luister naar de jongere en toon begrip. Wanneer je zelf tijdens of nadat je ouders zijn gescheiden Gods troost hebt ervaren, vertel dit dan aan de jongeren. Het horen van jouw verhaal waarin jij hulp van God kreeg in een moeilijke thuissituatie, zal jongeren bemoedigen. Ook kan het jongeren uitnodigen om open te zijn. MY STORY 10 Kopieer voor iedere jongere het werkblad en zorg voor pennen en papier. Jongeren bespreken wat de effecten zijn van een scheiding en zien dat je er op allerlei verschillende manieren op kunt reageren. Activiteit Ga in kleine groepjes zitten en geef iedereen een werkblad. Lees allemaal één situatie en bespreek met het hele groepje wat het effect is van een scheiding. Moedig de groepjes aan om zowel positieve als negatieve gevolgen op te schrijven. Vraag daarna aan verschillende groepjes wat ze hebben ontdekt. Vertel Na een scheiding verandert er veel in een gezin. We noemden al verhuizen. Maar ook het contact met je ouders kan anders worden. Voor sommigen betekent het minder contact met één van de ouders en voor een ander juist dat je beter met je ouders kan praten. Sommige jongeren krijgen te maken met een nieuwe partner van vader of moeder en eventueel stiefbroers/stiefzussen en/of ze krijgen later nog een halfbroertje of halfzusje. Hoe je op al die veranderingen reageert heeft te maken met je karakter, 155

8 CLOSE(D) COUPLE de leeftijd waarop het gebeurt, maar ook of je dat wat het met je doet kunt delen. Zo zie je dat Jiska het heel moeilijk met de situatie heeft, anderen opgelucht zijn dat de ruzies stoppen en dat Jordi het wel cool vindt om twee huizen te hebben. KAARTEN OP TAFEL 10 Kopieer de werkbladen voor ieder groepje van vier jongeren. Knip de spelkaarten uit. Serveer tijdens deze activiteit chips of snoep. Jongeren ontdekken dat je iets kunt betekenen voor jongeren die te maken hebben met een echtscheiding. Activiteit Maak groepjes van ongeveer vier jongeren. Ieder groepje krijgt een eigen set spelkaarten en legt alle kaarten zichtbaar op tafel. De leider wijst een willekeurig iemand aan die mag beginnen met het uitkiezen van een situatiekaart. De situatiekaart wordt in het midden van de tafel gelegd. De andere jongeren bedenken een tip die zij bij de situatie vinden passen. Degene die als eerste een tip op een tipkaart schrijft, legt deze bij de situatiekaart in het midden en geeft in één zin aan waarom hij / zij voor deze tip kiest. De twee kaarten samen vormen een setje en de speler die de tipkaart neer heeft gelegd mag het setje houden. Vervolgens mag degene die de tipkaart in het midden heeft gelegd een nieuwe situatiekaart uitzoeken. Anderen bedenken weer zo snel mogelijk een goede tip. De winnaar is de speler die uiteindelijk de meeste setjes kaarten heeft verzameld. MEGABITE S.O.S. 15 Zorg voor een Bijbel. Jongeren ontdekken dat we ook met alle vragen en boosheid (die een scheiding kan oproepen) naar God mogen gaan. Activiteit Ga in kleine groepjes zitten en vraag de jongeren om zelf groepjes te vormen, zodat er een veilige setting ontstaat om in te praten. Leg op een eerlijke en open manier aan de jongeren uit dat een scheiding veel met je doet. Het kan ook je geloof in God aan het wankelen brengen, vragen opleveren of je kunt zelfs boos worden op God. Bijvoorbeeld: Waarom laat God dit gebeuren Als ik bij mijn vader ga wonen, dan denkt mijn moeder misschien wel dat ik minder om haar geef. Waarom zorgt God er niet voor dat het weer goed komt tussen mijn ouders Ik heb een enorme hekel aan mijn vader gekregen, nu zal God ook wel een hekel aan mij krijgen. Als God ervoor zorgt dat mensen bij elkaar komen, zorgt Hij er dan ook voor dat ze uit elkaar gaan 156

9 Herkennen jongeren deze vragen bij zichzelf of van vriend(inn)en Wat kan je met al die vragen doen Wat zegt de Bijbel eigenlijk als we met deze vragen en allerlei emoties worstelen. Lees Psalm 22: 2-3, 20,21 Leg uit Psalm 22 is gemaakt door koning David en uit vers 21 kunnen we begrijpen dat iemand hem wil vermoorden. Hij zit in de put en voelt zich door God verlaten. Hij is angstig en vertelt God dat Hij overdag God aanroept en niets hoort en s nachts ook geen rust vindt. Hij smeekt God om hulp in zijn benarde situatie en vraagt om bevrijding, zodat hij niet gedood zal worden. De Bijbel is een heel eerlijk boek en gaat vragen en allerlei gevoelens die wij kunnen hebben in moeilijke omstandigheden niet uit de weg. Deze Psalmen laten ons zien dat we echt al onze boosheid, vragen, twijfels, eenzaamheid, onmacht, verdriet, maar ook opluchting bij God mogen brengen! Lees Hebr. 4:14-16 Leg uit We lezen dat Jezus, omdat Hij zelf ook geleden heeft aan het kruis, weet wat pijn is. Hij weet wat je voelt en hoeveel pijn je hebt. En bij Jezus mag je zonder aarzelen terecht (vs 16). Hij hoort je! Je bidt niet voor niets, want er staat, waar we telkens als we hulp nodig hebben barmhartigheid en genade vinden. Het betekent niet dat alles oplost of je woede als sneeuw voor de zon verdwijnt, maar realiseer je dat God je niet alleen in je ellende laat zitten. Hij is bij je en wil je troosten! MOVE OUT RE:FLECT RESPONS 5 Zorg voor pennen en twee kleuren post-it briefjes. Jongeren ontdekken wat zij onthouden van het thema en mee naar huis nemen. Activiteit Ga in een kring zitten en geef iedere jongere een pen en twee kleuren post-it briefjes. Leg uit dat de ene kleur post-it bedoeld is om een vraag die je hebt over dit thema nog te stellen en dat de andere kleur post-it is om te zeggen wat je van deze bijeenkomst vond. Doe als leiders ook mee en verzamel alle briefjes in een mandje. Schud de briefjes en vraag nu iedereen een briefje te pakken met een vraag en een briefje met een reactie. Probeer antwoord te geven op de vraag of vraag hulp en reageer op het reactiebriefje. Zorg dat iedereen aan de beurt komt. 157

10 CLOSE(D) COUPLE KICK OUT FRUSTRATIEKILLER 5 Zorg voor een stopwatch en twee (grote) kartonnen dozen. In beide dozen leg je een zak met hartjessnoepjes, waarna je de dozen dicht maakt met tape. Leg op iedere doos een kussen en een (honkbal)knuppel. Schrijf op kleine briefjes frustraties die de jongeren uitbeelden. Bijvoorbeeld: Zaterdag om tien uur s avonds thuis moeten komen. Je huiswerk niet kunnen doen, omdat je ouders ruziemaken. Je moet de muziek zachter zetten. Je moet je ouders vertellen dat ze bij de mentor worden verwacht. Verplicht familiebezoek. Je kamer op moeten ruimen. Jongeren sluiten op een luchtige manier het thema af. Activiteit Leg uit dat je misschien gefrustreerd bent. Misschien door je ouders, je school, je bijbaantje, misschien door de bijeenkomst. Dit is het moment om je frustratie kwijt te raken! Verdeel de groep in twee teams. Om de beurt mag er iemand uit het team naar voren komen. Je krijgt 30 seconden om deze frustratie uit te beelden of te beschrijven zonder de woorden op het kaartje te noemen. Hij/zij die het raadt mag de knuppel pakken en één keer op het kussen slaan. Wanneer de frustratie niet geraden wordt, mag er niet geslagen worden. Daarna is het andere team aan de beurt. Het team dat als eerste de doos stuk heeft en zonder handen de snoepzak te pakken heeft, is de winnaar. CHILL OUT 158

11 MY STORY Jiska, 15 jaar. Mijn ouders zijn sinds mijn 2e jaar gescheiden. Mijn moeder had het daar erg moeilijk mee omdat ze heel jong was getrouwd en omdat ze geen familie in Nederland had. We zijn nu alweer 13 jaar verder en m`n vader woont 10 min. van mij vandaan. Ik zie hem misschien één keer in de 3 maanden, meestal als er wat bijzonders is. Ik voel me daar echt rot bij, want ik mis hem heel erg. Ik heb sinds mijn 6e een stiefvader en ik heb er 3 zusjes en een broertje bij. Het is dus erg druk in huis en ik moet mijn kamer delen. Je zou denken dat het de situatie verandert, maar ik voel me heel alleen en verwaarloosd. Ik mis mijn vader echt heel erg hij heeft zijn eigen gezin nu en kijkt niet eens naar me om. Ik heb het er erg moeilijk mee en ik weet niet wat ik moet doen. Ik heb het er over gehad met mijn moeder en mijn beste vriendin en ik praat er ook met mijn vriend over, maar dat vult de leegte niet. Miranda, 14 jaar. Mijn zus was net terug van een soort schoolkamp van de middelbare school. Ze was moe en lag nog in de auto te slapen. Mijn moeder kwam me even begroeten en ging weg met mijn zus. Ik zat achter de computer. Ondertussen was mijn vader ook thuis gekomen. Toen mijn moeder en zus weer thuis waren gingen we eten. Het was heel gezellig. M n zus vertelde wat ze allemaal hadden gedaan. Toen we bijna klaar waren met eten zei mijn vader opeens. We moeten jullie wat vertellen. Ik schrok me rot, ik had al zo n vermoeden. Mama en ik hebben het er goed overgehad, maar het lukt gewoon niet meer. Daarom hebben we besloten dat we gaan scheiden. Mijn broertje begon te schreeuwen en te krijsen. Ik moest huilen. Ook mijn zus was verdrietig, maar ze hield zich groot. Mijn vader vertelde dat hij verliefd was geworden op een andere vrouw en daar al een paar weken verkering mee had. Hij had dit mijn moeder direct verteld. Eigenlijk verbaasde het me niet. Mijn ouders hadden de laatste tijd veel ruzie en dat was al heel lang zo. Het gekke is dat de vriendin van mijn vader nu dus ook gaat scheiden. Die vriendin is de moeder van een vriendje van mijn broertje. Mijn vader en moeder praten gelukkig nog gewoon met elkaar. En ze gaan samen een nieuw huis voor mijn moeder zoeken. Ik kan gewoon naar mijn oude school blijven gaan. Ik denk dat het over een tijdje beter zal gaan. Het ergste vind ik het voor mijn moeder en broertje. Mijn moeder is nu alleen en mijn broertje was zo verdrietig. "ik voel me heel alleen en verwaarloosd" Ik ben Jordy, 17 jaar en al vaak verhuisd. Nu woon ik al 4 jaar op dezelfde plek en daar gaat het goed. Ik woon hier samen met mijn moeder. Mijn ouders zijn gescheiden. Mijn broer woont nu bij mijn vader. Dat is wel chill, want dan heb ik mijn eigen kamer. Toch vind ik het wel jammer dat ik hem minder zie. Soms bellen we. Ook gaat het goed tussen mij en mijn moeder. We hebben wel eens ruzie, maar dat heeft ieder kind toch wel met zijn ouders. Vaak gaat dat over stomme dingen, zoals de hond uitlaten enz. Ik vind het wel erg om ruzie met haar te hebben. Mijn vader heb ik nu al twee weken niet gezien. Ik zou Sinterklaas bij hem vieren, maar ik mocht niet komen. Een dag van te voren hoorde ik van mijn moeder dat ik wel mocht komen. Maar ik had geen cadeautje, ben dus gewoon naar een feest gegaan. Later hoorde ik dat hij eigenlijk wel boos was. Ik heb wel eens ergere ruzies met hem gehad hoor, met hem gevochten, omdat ik een sigaret wilde roken. Nu gaat het beter, maar dat kan volgende week weer anders zijn. Ik weet niet meer wanneer mijn ouders uit elkaar gingen. Voor mij is het eigenlijk heel normaal. Ik vind het beter. Ik heb twee huizen. Met de één heb dan wel niet zo goed contact, maar ach. Ik heb er zelf wel wat aan gedaan om het beter te maken, maar dat heeft niet gewerkt. Jordi, 17 jaar. "ik vind het wel erg om ruzie met haar te hebben" Paulo, 15 jaar. "We moeten jullie wat vertellen... Ik schrok me rot, ik had al zo n vermoeden" Bronnen: (verhalen zijn soms ingekort) Onze thuissituatie is net even anders dan de meeste huishoudens in Nederland. Mijn ouders zijn sinds een paar maanden uit elkaar maar wonen nog wel in één huis. Mijn vader is op zoek naar een huis. Ik vind het niet raar dat mijn ouders nog in één huis wonen. Ik vind het wel fijn, omdat ik ze nu allebei nog zie. Aan de ene kant vind ik het jammer dat mijn ouders uit elkaar zijn, omdat we nu niets meer als gezin doen. Ik zie mijn ouders nooit samen, want ze zorgen dat ze niet samen thuis zijn. Maar goed, hiervoor maakten ze veel ruzie en negeerden elkaar dat was ook niet fijn. Met mijn vrienden kan ik er gelukkig goed over praten. Eén van mijn van vrienden heeft ouders die veel ruzie maken. Hij weet dus hoe het is om je af en toe rot te voelen. 159

12 KAARTEN OP TAFEL CLOSE(D) COUPLE 1. Je vriend weet het even niet meer. Hij moet gaan kiezen waar hij gaat wonen, bij pa of ma. Wat doe je 2. Een goede vriendin heeft al drie keer hetzelfde verteld over de scheiding van haar ouders. Wat doe je 3. Je vriendin wil eigenlijk het liefste niet meer thuis zijn. Iedere keer ruzie. Kan je iets voor haar betekenen 4. Sinds je vriend een nieuwe stiefvader heeft, vraagt hij je nooit meer bij hem thuis. Vroeger waren jullie uren aan het gamen. Wat doe je 5. Een vriendin zit wat in een dip sinds de scheiding van haar ouders. Hoe reageer jij 6. Een goede vriendin belt in paniek op en vertelt dat haar ouders laaiende ruzie hebben. Wat doe je 7. Je vader heeft gezegd hoe laat je thuis moet zijn, maar jij vindt dat te vroeg. Je moeder weet van niets en is die avond alleen thuis. Wat doe je 8. Je wil meer contact met je broer, maar van hem hoeft dat niet. Wat doe je 9. Je vriendin vertelt dat haar vader gaat hertrouwen en dat ze het er moeilijk mee heeft. Hoe reageer jij 10. Je krijgt van je moeder geen zakgeld, omdat je het van je vader al krijgt. Hoe reageer jij 11. Je wilt eigenlijk niet met je vader en ook niet met je moeder mee op vakantie. Ze zijn toch alleen maar druk met zichzelf! Wat doe je 12. Een klasgenoot is sinds zijn ouders gescheiden zijn onuitstaanbaar in de klas. Hoe reageer jij 13. Je vriend geeft zijn vader de schuld van de scheiding. Hij vraagt keer op keer bevestiging alsof jij dat weet. Wat doe je 14. Je vriend wil meer tijd met je doorbrengen, want het is thuis toch niet meer gezellig. Hoe reageer jij 160

13 KAARTEN OP TAFEL 1. Vraag de vriendin om een tijdje ergens te gaan logeren, zodat ze er rustig over na kan denken. 2. Het vraagt wat van jou, maar heb wat geduld. Je vriend zit echt in een rottijd! 161